Concepten en contexten in de nieuwe programma's
|
|
- Koenraad de Wit
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 oncepten en contexten in de nieuwe programma's Delft voor Docenten 6 december 2012 Berenice Michels Lucia Bruning
2 oncepten en contexten in de nieuwe programma's - inhoud 1. oncepten, contexten en concept-context 2. oncept-context in de nieuwe examenprogramma's 3. oncept-context in lesmaterialen: concept-context venster 4. Het concept-contextvenster in de les (werkvormen) 5. Het concept-contextvenster in de nieuwe boeken
3 oncept-context in Nederland KNAW-advies, 2003 Onderscheid 'kernconcepten en kernvaardigheden' enerzijds en 'relevante maatschappelijke en wetenschappelijke contexten' anderzijds. Bètavernieuwing, (KNAW, 2003a en 2003b) Economie, Maatschappijwetenschappen
4 oncepten Definitie: Mentale beelden die verwijzen naar belangrijke ideeën uit het vakgebied (Boersma et al., 2006) Kernconcepten 'gewone' concepten vakbegrippen onceptuele vakstructuur
5 onceptuele vakstructuur VB K VB K K VB VB VB
6 Waarom aandacht voor kernconcepten en vakstructuur? Kerncurriculum in plaats van overzichtscurriculum Terugdringen overladenheid Meer ruimte voor keuzes en verdieping Afname dominantie E (KNAW, 2003) Structureren en doorgronden vakstructuur leidt tot inzichtelijk leren (Gollub et al., 2002) Versterken van samenhang (intern en tussen vakken)
7 ontexten Definitie: Omgeving waarin het leren plaatsvindt een voor leerlingen betekenisvolle situatie of probleem (Boersma et al., 2006) Onderverdelingen naar keuze, functie, oorsprong, relevantie en gebruik ontext in een vak kan voor ander vak concept zijn en v.v. Volledig contextloos-onderwijs?
8 Waarom contexten? 1. Vakoverstijgende contexten: mogelijkheden voor samenhang tussen vakken 2. Actuele en relevante contexten Bijdrage aan betekenisvol leren Motiverend (in elk geval voor een deel van de leerlingen) 3. ontexten geven betekenis aan concepten: context bepaalt mede wat leerlingen leren (Gollub et al., 2002; Brown et al., 1989) 4. Leren voor het leven transfer wendbaarheid recontextualiseren 3&4: Wisselwerking tussen concepten en contexten
9 Wisselwerking concepten contexten (concept-context) concepten worden wendbaar toegepast in geven betekenis aan contexten
10 Waarom concept-context? Visie Leerdoel Leerinhoud
11 Leerdoel(en) Wendbaar toepassen van (voorgeschreven) concepten in (wisselende, al dan niet voorgeschreven) contexten Eindtermen
12 oncept-context in examenprogramma natuurkunde De kandidaat kan (voorgeschreven) concepten gebruiken / toepassen / etc. in contexten (niet gedefinieerd) fysische verschijnselen / begrippen / etc (niet gedefinieerd) gebruiken / toepassen in de (voorgeschreven) context (voorgeschreven) concepten gebruiken / toepassen / etc. in de onder andere (voorgeschreven) context 12
13 Eindtermen scheikunde Domeinindeling: Vaardigheden (A) onceptuele basis (B-D) ontextuele toepassing (E-G) 13
14 Leerinhoud wendbaar toepassen ontext K K K ontext ontext
15 oncept-contextvenster: model (Bruning & Michels) Doel: laten zien dat er vele mogelijkheden zijn om te komen tot contextconcept onderwijs Gebruik als handvat voor een discussie over oncept-context in de (les)praktijk ontwikkelaars bij het vormgeven van lesmateriaal docenten bij de keuze van lesmateriaal Model: vereenvoudigde weergave van de werkelijkheid!
16 Model-ontwikkeling K K K ontext ontext
17 Model: twee vragen, vier kwadranten Twee vragen: Wat bepaalt de inhoudselectie van het materiaal? context of conceptuele vakstructuur / conceptenlijst Wat bepaalt de inrichting van het materiaal (oa. leerlingactiviteiten)? context of conceptuele vakstructuur / conceptenlijst Vier antwoorden, vier kwadranten, een venster Inhoudselectie: boven onder Inrichting materiaal: links- rechts
18 Selectie van de leerinhoud: onceptueel (vakstructuur) Selectie: conceptueel Selectie: conceptueel Inrichting: conceptueel Inrichting: contextueel ontexten: voorbeelden, toepassingen, illustratie Inrichting van de leerinhoud: onceptueel (vakstructuur) Inrichting van de leerinhoud: ontextueel Selectie: contextueel Selectie: contextueel Inrichting: conceptueel Inrichting: contextueel oncepten: gereedschap Selectie van de leerinhoud: ontextueel
19 Inrichting van de leerinhoud: onceptueel (vakstructuur) Het concept-contextvenster Selectie van de leerinhoud: onceptueel (vakstructuur) onceptuele vakstructuur centraal; Meerdere contexten als voorbeeld bij concepten Illustratieve context ontext op afstand oncepten volgen uit context, ook concepten buiten de context; oncepten uit verschillende vakken of deelgebieden; Eén context als basis & toepassing, maar ook andere contexten; Vakstructuur herkenbaar in inrichting A D B ontext volgt uit concepten; Eén context maar ook concepten buiten de context; entrale context herkenbaar in inrichting; Vakstructuur herkenbaar in selectie Verbindende context entrale context Eén context; Alle concepten volgen uit context; oncepten uit verschillende vakken of deelgebieden; entrale context herkenbaar in inrichting; Vakstructuur losgelaten. Inrichting van de leerinhoud: ontextueel SLO, 2011: Berenice Michels, Lucia Bruning Selectie van de leerinhoud: ontextueel
20 Selectie van de leerinhoud: onceptueel (vakstructuur) Inrichting van de leerinhoud: onceptueel (vakstructuur) Inrichting van de leerinhoud: ontextueel Selectie van de leerinhoud: ontextueel SLO, 2011: Berenice Michels, Lucia Bruning
21 Toepassing concept-contextvenster: keuze kwadrant - Voorkeur docent Voorkeur leerling(en) Havo/vwo Leerstijl Gewenning Gewoonte, vakcultuur
22 Toepassing concept-contextvenster: keuze kwadrant E/SE E: A/B SE: /D Doel lessen(serie), A/D: benadrukken conceptuele vakstructuur B/: benadrukken contextuele toepassingen /D: benadrukken samenhang tussen vakken (inter-/multidisciplinair) Fase in het leerproces / recontextualiseren Aanleren: B//D (A minder geschikt) Oefenen en controleren: A/B/D ( minder geschikt)
23 Toepassing concept-contextvenster: werkvormen A/D: benadrukken conceptuele vakstructuur, conceptueel begrip oncept cartoons (start) oncept mapping Ranking tasks B/: benadrukken contextuele toepassingen Mindmapping (start) Presentaties, Eigen vragen, eigen onderzoek /D: benadrukken samenhang tussen vakonderdelen / vakken Samenwerkend leren i.c. expertmethode : concept als gereedschap Just-in-time teaching draailessen
24 Toepassing concept-contextvenster: methodes Scheikunde hemie hemie Overal Nova Scheikunde Natuurkunde ( ) Newton Nova Natuurkunde Overal Natuurkunde Pulsar Stevin Systematische natuurkunde
25 Opdracht Bekijk met een paar collega's de boeken Voorwoord / instructies voor gebruik Inhoudsopgave Opbouw hoofdstukken en paragrafen: teksten, opdrachten, plaatjes ontexten aanwezig? Hoe, waar? Terugkomend of niet? Wisselende contexten of centrale context? onceptuele vakstructuur herkenbaar? Hoe, waar? Uit een of meerdere (deel/vak)gebieden? Relatie conceptenkeus - context onclusie: kwadrant (hele boek, wisselend per hoofdstuk)
26 Inrichting van de leerinhoud: onceptueel (vakstructuur) Het conceptcontextvenster Selectie van de leerinhoud: onceptueel (vakstructuur) Pulsar Overal-na h-overal Nova na (enkele hfd) h-overal (hfd7-v4) Illustratieve context ontext op afstand A D B Nova na Nova - sk Newton (?)?? Verbindende context entrale context Inrichting van de leerinhoud: ontextueel SLO, 2011: Berenice Michels, Lucia Bruning Selectie van de leerinhoud: ontextueel
27 Meer weten? ontact: Lucia Bruning Berenice Michels
Lessen ontwerpen langs concepten en contexten
Lessen ontwerpen langs concepten en contexten Woudschoten hemie 4 november 2011 Berenice Michels Lucia Bruning o-co: what's in a name? oncepten Definitie: Mentale beelden die verwijzen naar belangrijke
Nadere informatieAnalyse van lesmateriaal
Analyse van lesmateriaal ECENT conferentie 15 mei 2013 Maarten Pieters twee rondes checklists concept-contextvenster checklists gemeenschappelijke uitgangspunten in opdrachten aan vernieuwingscommissies
Nadere informatieWanneer staat uw volgende ß-teamoverleg gepland? Concept-context op de agenda van uw ß-team!
Wanneer staat uw volgende ß-teamoverleg gepland? Concept-context op de agenda van uw ß-team! L. Bruning en B. Michels SLO, Enschede ß-teamoverleg Het is hard werken, maar dat hebben we er graag voor over!
Nadere informatieConceptcontextvenster
Conceptcontextvenster Zicht op de wisselwerking tussen concepten en contexten in het bèta-onderwijs SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Concept-contextvenster Zicht op de wisselwerking
Nadere informatieDAS Conferentie Applied Science
DAS Conferentie Applied Science SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Emiel de Kleijn Curriculumontwikkelaar natuurwetenschappen Nieuwe Scheikunde /NiNa/CVBO Plannen voor een vernieuwd, vernieuwend
Nadere informatieCoCo in de tweede fase - Wisselwerking tussen concepten en contexten 1
CoCo in de tweede fase - Wisselwerking tussen concepten en contexten 1 Lucia Bruning, januari 2010 Samenvatting De concept-contextbenadering is het uitgangspunt van de vernieuwing van een aantal vakken
Nadere informatieConcept-contextvenster
Concept-contextvenster Zicht op de wisselwerking tussen concepten en contexten in het bètaonderwijs Lesmateriaalvoorbeelden natuurkunde in het conceptcontextvenster A B Natuurkunde in context 5H A Energieomzettingen
Nadere informatieDe VO - vakvernieuwing komt eraan
De VO - vakvernieuwing komt eraan Keuzes maken! Marijn Meijer Wat gaan we doen? wat verandert er? beheersingsniveaus samenhang inrichting CE/SE en PTA keuzes maken: methodes of... en we houden het praktisch,
Nadere informatienatuur en techniek Het domein natuur en techniek is breed en veelomvattend.
natuur en techniek Belang van het vak Mensen zijn altijd gefascineerd door natuurverschijnselen. Ze dachten erover na en ontwikkelden methoden en technieken om greep te krijgen op die verschijnselen. De
Nadere informatiekennisbasis vakdidactiek biologie auteurs Teresa Maria Dias Pedro Gomes, Stefan Bosmans en Marnix van Meer
kennisbasis vakdidactiek biologie auteurs Teresa Maria Dias Pedro Gomes, Stefan Bosmans en Marnix van Meer Domein B1.1 Biologie leren Begripsontwikkeling en jargon Leren van biologische vaardigheden Verschillen
Nadere informatiebeheerst de volgende vaardigheden, kan deze onderwijzen en vaardigheden
Checklist vakdidactisch Kennisbasis Biologie Voor het begin van de 3 e jaars stage vullen de studenten deze checklist in. De studenten formuleren leerdoelen die aansluiten op de uitkomst van deze list.
Nadere informatieCKV Festival 2012. CKV festival 2012
C CKV Festival 2012 Het CKV Festival vindt in 2012 plaats op 23 en 30 oktober. Twee dagen gaan de Bredase leerlingen van het voortgezet onderwijs naar de culturele instellingen van Breda. De basis van
Nadere informatienatuurkundeprogramma s vanaf 2013
natuurkundeprogramma s vanaf 2013 Regionaal Steunpunt Zuid-Holland Delft, 16 januari 2013 Maarten Pieters uitgangspunten vernieuwingen bètavakken www.betanova.nl/documentatie/achtergrond (wetenschappelijke)
Nadere informatieOnderzoek nieuwe examenprogramma MAW
Onderzoek nieuwe examenprogramma MAW Voorbeeldlesmateraal maakt vernieuwingen Maatschappijwetenschappen concreet en uitvoerbaar In het kader van haar afstudeerproject voor de eerstegraads lerarenopleiding
Nadere informatieContexten in Pulsar: In de introductie als motivatie voor de leerling en het ophalen van voorkennis
Pulsar Natuurkunde 3 e editie havo en vwo Tweede Fase Pulsar: Uitdagend en gestructureerd Keuze SE in het boek Veel aandacht voor conceptueel begrip (Pulsjes) Aansprekende en relevante contexten Stimuleert
Nadere informatie'Hier havo.hbo hoort u mij?' (Nieuwe) Scheikunde
'Hier havo.hbo hoort u mij?' (Nieuwe) Scheikunde Aansluiting havo-hbo 28 september 2016 Hogeschool Domstad Emiel de Kleijn Historie 1999 (1998) Invoering van de 2 e fase HAVO: Scheikunde: 280 SLU VWO:
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 9161 26 mei 2011 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 27 april 2011, nr. VO/289008, houdende
Nadere informatieInhoud workshop. De scooter van de 21ste. Achtergrond van de module: De opbouw van de module De scooter van de 21ste eeuw
De scooter van de 21ste eeuw Snel, duurzaam en zuinig! Inhoud workshop Achtergrond en globaal overzicht van de module Zelf aan het werk met het genereren van onderzoeksvragen Het ontwerpdeel nader bekijken
Nadere informatie1 Context, vraagstelling en opzet
1 Context, vraagstelling en opzet 1.1 Aanleiding en context In de periode 2002 2010 hebben vakvernieuwingscommissies voor biologie, scheikunde en natuurkunde nieuwe conceptexamenprogramma's ontwikkeld
Nadere informatieNatuurwetenschappelijke, wiskundige en technische vaardigheden (bètaprofielniveau)
BIJLAGE 1 Examenprogramma NLT havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Exacte wetenschappen
Nadere informatieBijlage 2 Vergelijking pilot vs. niet-pilotresultaten natuurkunde
Bijlage 2 Vergelijking pilot vs. niet-pilotresultaten natuurkunde Docenten Gearceerde vragen: significant verschil tussen pilot en niet-pilotresultaten (p < 0,05). Donkere arcering: pilotresultaat < niet-pilotresultaat;
Nadere informatie4 juni conferentie vakvernieuwingen
4 juni 2010 conferentie vakvernieuwingen doelen van de vernieuwing Maatschappelijke ontwikkelingen aandacht en ruimte voor actuele ontwikkelingen in wetenschap en technologie toename instroom in bèta-
Nadere informatieHet implementeren van contexten in onderwijsmateriaal
Het implementeren van contexten in onderwijsmateriaal Een ontwerp- en analyse-instrument voor de natuurwetenschappelijke vakken SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Het implementeren van
Nadere informatieLeerdoelen, leerlijnen en leeractiviteiten
Leerdoelen, leerlijnen en leeractiviteiten Wanneer je werkt vanuit leerlijnen, is de methode slechts een van de bronnen waarmee leerlingen zich de leerstof eigen maken. Ilse Gmelig 8 februari 2018 Leerdoelen
Nadere informatieExamenprogramma natuur, leven en technologie vwo vanaf schooljaar 2014-2015
Examenprogramma NLT vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Exacte wetenschappen en technologie
Nadere informatieScheikunde. Inleiding op de stand van zaken van het onderwijs (BUG-analyse) Inleiding
Inleiding op de stand van zaken van het onderwijs (BUG-analyse) In de curriculumanalyse van de natuurwetenschappelijke vakken worden de drie verschijningsvormen van het curriculum per vak beschreven: het
Nadere informatieLeren bedrijfseconomische problemen op te lossen door het maken van vakspecifieke schema s
Leren bedrijfseconomische problemen op te lossen door het maken van vakspecifieke schema s Bert Slof, Gijsbert Erkens & Paul A. Kirschner Als docenten zien wij graag dat leerlingen zich niet alleen de
Nadere informatiePulsar Natuurkunde 3e editie voor leerjaar 3 havo en vwo
Pulsar Natuurkunde 3e editie voor leerjaar 3 havo en vwo Pulsar is in 2013 niet alleen met een compleet nieuwe Tweede Fase editie verschenen maar ook de delen voor leerjaar 3 zijn volledig herzien. Deze
Nadere informatieDe DOELSTELLING van de kunstbv-opdrachten & De BEOORDELING:
beeldende vorming De DOELSTELLING van de -opdrachten & De BEOORDELING: Doelstellingen van de opdrachten. Leren: Thematisch + procesmatig te werken Bestuderen van het thema: met een open houding Verzamelen
Nadere informatiePresentatie VTOI 8 april 2016. Paul Schnabel
Presentatie VTOI 8 april 2016 Paul Schnabel Visie Ingrediënten voor het eindadvies Resultaten dialoog Wetenschappelijke inzichten Internationale vergelijkingen Huidige wet- en regelgeving en onderwijspraktijk
Nadere informatieBijlage 3 Vergelijking pilot vs. niet-pilotresultaten scheikunde
Bijlage 3 Vergelijking pilot vs. niet-pilotresultaten scheikunde Docenten Gearceerde vragen: significant verschil tussen pilot en niet-pilotresultaten (p < 0,05). Donkere arcering: pilotresultaat < niet-pilotresultaat;
Nadere informatieaardrijkskunde het leren hanteren van de geografische benadering.
aardrijkskunde Belang van het vak Aan alle informatie over de opbouw van de kennisbasis en de eisen die aan de studenten worden gesteld gaat de vraag vooraf: wat dient onder aardrijkskunde verstaan te
Nadere informatieGebruik van concepten en contexten in module Biofuels. Martin Vos Lisette van Rens Woudschoten conferentie 2007
Gebruik van concepten en contexten in module Biofuels Martin Vos Lisette van Rens Woudschoten conferentie 2007 Wie zijn wij? Martin Vos; (martin.vos@fontys.nl) - Studie Moleculaire Wetenschappen (Wageningen)
Nadere informatieTOELICHTING OP HET NIEUWE EXAMEN MAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN HAVO 2019
TOELICHTING OP HET NIEUWE EXAMEN MAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN HAVO 2019 pagina 3 van 12 Inhoud 1 Inleiding 5 2 Opbouw van de syllabus 6 3 Het examen 8 4 De vraagstelling 9 5 Toepassing van het correctievoorschrift
Nadere informatieHandreiking toelichting bij descriptoren NLQF
Handreiking toelichting bij descriptoren NLQF CONTEXT Context Instroom Een bekende, stabiele leef- en leeromgeving. 1 Een herkenbare leef- en werkomgeving. Tussen niveau 1 en 2 is geen verschil in context;
Nadere informatieVerbanden,tabellen en grafieken in de biologieles
Verbanden,tabellen en grafieken in de biologieles Robert Tatsis, Gregorius College, JCU Ad Bijlard, APS Grafieken overal Persbericht CBS Voorbeelden uit Aardrijkskunde Wiskunde Natuurkunde Economie Biologie
Nadere informatieBijlage 1 Vergelijking pilot vs. niet-pilotresultaten biologie
Bijlage 1 Vergelijking pilot vs. niet-pilotresultaten biologie Docenten Gearceerde vragen: significant verschil tussen pilot en niet-pilotresultaten (p < 0,05). Donkere arcering: pilotresultaat < niet-pilotresultaat;
Nadere informatieAansluiting op het actuele curriculum (2014)
Aansluiting op het actuele curriculum (2014) De verschillende modules van GLOBE lenen zich uitstekend om de leerlingen de verschillende eindtermen en kerndoelen aan te leren zoals die zijn opgesteld door
Nadere informatieKeuzemodel varianten van programma's praktijknabije LOB. Voor tl en gl
Keuzemodel varianten van programma's praktijknabije LOB Voor tl en gl Augustus 2012 Keuzemodel varianten van programma's praktijknabije LOB voor tl en gl Het LOB-keuzemodel geeft een beknopt overzicht
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 11101 6 juni 2012 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 28 april 2012, nr. VO/389632, houdende
Nadere informatieTOELICHTING OP HET CENTRAAL EXAMEN MAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN VWO 2020
TOELICHTING OP HET CENTRAAL EXAMEN MAATSCHAPPIJWETENSCHAPPEN VWO 2020 pagina 3 van 12 Inhoud 1 Inleiding 5 2 Opbouw van de syllabus 6 3 Het examen 8 4 De vraagstelling 9 5 Toepassing van het correctievoorschrift
Nadere informatie2 Les- en leerstofopbouw
2 Les- en leerstofopbouw 2.7 Didactische benaderingen 2.7.1 Leren in context Lesley de Putter Inleiding In de syllabi van de eindexamenprogramma s havo/vwo vanaf 2015 komen regelmatig de woorden De leerling
Nadere informatieHet Ontwikkelteam Digitale geletterdheid geeft de volgende omschrijving aan het begrip digitale technologie:
BIJGESTELDE VISIE OP HET LEERGEBIED DIGITALE GELETTERDHEID Digitale geletterdheid is van belang voor leerlingen om toegang te krijgen tot informatie en om actief te kunnen deelnemen aan de hedendaagse
Nadere informatieTOERISME. 1 Nascholing toerisme VVKSO Lessen toerisme laten leven. Dag beste collega
TOERISME Dag beste collega Hopelijk heb je genoten van een deugddoende vakantie! Een nieuw schooljaar staat in de startblokken. We zijn er klaar voor. Ik wens jullie allen alvast een boeiend schooljaar
Nadere informatieLESSON STUDY IN DE TWEEDEGRAADS LERARENOPLEIDING
LESSON STUDY IN DE TWEEDEGRAADS LERARENOPLEIDING Evelien van Geffen, MSc. Lerarenopleider HvA e.c.van.geffen@hva.nl Bron: www.loesje.nl 1 TRENDS IN LERAREN OPLEIDEN Lesgeven is sterk situationeel en contextueel
Nadere informatiePROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING LYCEUM ELST 6 VWO ONDERDEEL B VAKSPECIFIEKE DEEL
PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING LYCEUM ELST 6 VWO 2018-2019 ONDERDEEL B VAKSPECIFIEKE DEEL Op de volgende pagina s staan de vak pta s. De gebruikte afkortingen en codes staan hieronder uitgelegd.
Nadere informatie4.1 De huidige praktijk bij natuurkunde op niet-pilotscholen
Hoofdstuk 4 Resultaten natuurkunde In dit hoofdstuk worden alle resultaten van de nulmeting voor natuurkunde zoveel mogelijk grafisch gepresenteerd en beschreven. Grafieken en tabellen in groentinten presenteren
Nadere informatieOntwerpend leren. de ruimte in. Drs. ing. H. (Henk) Averesch
Ontwerpend leren de ruimte in Drs. ing. H. (Henk) Averesch Kennismaking Wie ben ik? Henk Averesch - Docent natuur/w&t/ict/onderzoek/ppo - Projectleider W&T-in-de-pabo - Coördinator en docent MLI Wat gaan
Nadere informatieDe zes algemene onderwijsdoelen die voor alle vakken en sectoren in het vmbo gelden, zijn
Examenprogramma dans Informatiewijzer Preambule 1 Leeswijzer 2 dans 3 1. Preambule De zes algemene onderwijsdoelen die voor alle vakken en sectoren in het vmbo gelden, zijn 1 Werken aan vakoverstijgende
Nadere informatieWiskunde en de kennisbasis Natuurwetenschappen onderbouw
Wiskunde en de kennisbasis Natuurwetenschappen onderbouw Wiskunde studiedag 7 november 2015 Wout Ottevanger Michiel Doorman Wiskunde en de kennisbasis Natuurwetenschappen onderbouw De kennisbasis (10 )
Nadere informatiePlat- Vorm deel 1 Handleiding Editie 2014
Inhoud 1. Inleiding 2. Didactische informatie bij hoofdstuk 1 t/m 6 3. Bijlagen - Kernconcepten voor kunst en cultuur - Kernvaardigheden en kerndoelen - Model Creativiteit - Model planmatig werken - Model
Nadere informatieVWO Wiskunde C Logisch redeneren
VWO Wiskunde C Logisch redeneren SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Quintijn Puite (Hogeschool Utrecht) NVvW studiedag 2015 Ichthus College Veenendaal 7 november 2015 Inkomertje Doet u
Nadere informatieKennisbasis natuurwetenschappelijke vakken en technologie
Kennisbasis natuurwetenschappelijke vakken en technologie Ontwikkeling en implementatie SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Ecent conferentie 2016: Bèta in samenhang in 2032 Dirk Jan Boerwinkel,
Nadere informatieVan Doelstelling, naar leeractiviteit naar werkvorm
wwwexpertisecentrum-kunsttheorienl Van Doelstelling, naar leeractiviteit naar werkvorm Dit collegevoorbeeld/lesvoorbeeld laat twee verschillende werkvormen zien, een werkvorm die gericht is op lagere orde
Nadere informatie2007 Scheikunde in havo en vwo
Gesprekspunten 2007 Scheikunde in havo en vwo Ruimte voor scholen Uw vragen/wensen Veranderingen per 2007 (en 2010) Stof voor CE en SE Ruimte voor scholen Vorm SE en PTA Leerstoflijn Projecten naar keuze
Nadere informatieMonitoring en evaluatie invoering bètavernieuwing
Monitoring en evaluatie invoering bètavernieuwing Eindmeting docenten en leerlingen 2016-2017 SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Monitoring en evaluatie invoering bètavernieuwing Eindmeting
Nadere informatieSamen op weg naar een nieuw examenprogramma Alice Cottaar, secretaris sectie natuurkunde.
Samen op weg naar een nieuw examenprogramma Alice Cottaar, secretaris sectie natuurkunde. Op 22 maart 2007 heeft de sectie natuurkunde van de NVON een discussiebijeenkomst georganiseerd voor natuurkundedocenten
Nadere informatieHoe werkt u met Moderne Wiskunde 12 e editie onderbouw?
Hoe werkt u met Moderne Wiskunde 12 e editie onderbouw? Inhoud 1 In vogelvlucht p. 2 2 Hoe wilt u werken? p. 3 3 Hoe maken de leerlingen kennis met Moderne Wiskunde online? p. 5 4 Meer dan lesstof in het
Nadere informatieHavo 4, Hst. 6 3, pp
Overzicht dynamisch modelleren per methode: Newton vwo, vierde druk, 2012 Straling Vwo 4, Hst. 5 4, pp 210, Opgave 70 (verdieping) modelleren Muziek en telecommunicatie Vwo 4, Hst. 6 3, pp 261-273 Vwo
Nadere informatieTaalvaardigheid Preventie en remediëring. -betrokkenheid verhogende werkvormen creëren -een maximale -herformuleren de lln het probleem
Vlaams Verbond van het Katholiek Secundair Onderwijs Guimardstraat 1, 1040 Brussel VOET LEREN LEREN EN GOK Voet@2010 leren leren en thema s gelijke onderwijskansen Socio-emotionele ontwikkeling (1ste graad)
Nadere informatieChristel Wolterinck (Marianum en Universiteit Twente), Kim Schildkamp (Universiteit Twente), Wilma Kippers (Universiteit Twente)
Vragenlijst formatief toetsen - Docent Deze vragenlijst is ontwikkeld door de Universiteit Twente op basis van bestaande vragenlijsten* en heeft als doel te onderzoeken in welke mate de docenten en leerlingen
Nadere informatieExamenprogramma beeldende vorming
Examenprogramma beeldende vorming Informatiewijzer Preambule 1 Leeswijzer 2 beeldende vorming 3 1. Preambule De zes algemene onderwijsdoelen die voor alle vakken en sectoren in het vmbo gelden, zijn 1
Nadere informatieCurriculumevaluatie bètavakvernieuwing:
Curriculumevaluatie bètavakvernieuwing: Nieuwe programma's bi, sk, na, nlt in leerjaar 5 havo/vwo Lucia Bruning, Wilmad Kuiper, Elvira Folmer & Wout Ottevanger ECENT 4 juni 2010 e-mail: w.kuiper@slo.nl
Nadere informatie21 e eeuwse vaardigheden inzetten in het voortgezet onderwijs. Maaike Rodenboog, SLO
21 e eeuwse vaardigheden inzetten in het voortgezet onderwijs Maaike Rodenboog, SLO m.rodenboog@slo.nl SLO, nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Onafhankelijke, niet-commerciële positie als
Nadere informatieKENNIS OF VAARDIGHEDEN, EEN SCHIJNDISCUSSIE
KENNIS OF VAARDIGHEDEN, EEN SCHIJNDISCUSSIE J.M. Praamsma Universiteit Utrecht 2000 In Geografie Educatief eerste kwartaal van dit jaar is een oude discussie nieuw leven ingeblazen: moet de aardrijkskundeles
Nadere informatieEvalueren van de kwaliteit van onderzoek
Evalueren van de kwaliteit van onderzoek Een aanpak voor zelfevaluatie van nauwkeurigheid, betrouwbaarheid en validiteit door vwo-leerlingen bij onderzoek in de bètavakken Promotieonderzoek in kader van
Nadere informatieNLT. Inleiding op de stand van zaken van het onderwijs (BUG-analyse) Geïntegreerde vakken in de tweede fase
Inleiding op de stand van zaken van het onderwijs (BUG-analyse) In de curriculumanalyse van de natuurwetenschappelijke vakken worden de drie verschijningsvormen van het curriculum per vak beschreven: het
Nadere informatieExamenprogramma CKV havo en vwo. nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling
Examenprogramma CKV havo en vwo nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Examenprogramma CKV havo en vwo Concept 17 juni 2014 Examenprogramma CKV havo en vwo Concept Versie 17 juni 2014 Het eindexamen
Nadere informatie5.1 De huidige praktijk bij scheikunde op niet-pilotscholen
Hoofdstuk 5 Resultaten scheikunde In dit hoofdstuk worden alle resultaten van de nulmeting voor scheikunde zoveel mogelijk grafisch gepresenteerd en beschreven. Grafieken en tabellen in groentinten presenteren
Nadere informatieWoudschoten Chemie Conferentie 7 november 2008 Chemie tussen context en concept. Nieuwe Scheikunde in het schoolexamen
Woudschoten Chemie Conferentie 7 november 2008 Nieuwe Scheikunde in het schoolexamen Tijdlijn Nieuwe Scheikunde 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Klassieke programma (1998) Aangepaste klassieke
Nadere informatieTechnisch gesproken reken ik daarop. Taal, techniek en rekenen-wiskunde bij jonge kinderen.
Technisch gesproken reken ik daarop. Taal, techniek en rekenen-wiskunde bij jonge kinderen. In dit document lees je wat het beroepsproduct Technisch gesproken reken ik daarop inhoudt. De vakken rekenen-wiskunde,
Nadere informatieBiologie inhouden (PO-havo/vwo): Evolutie
Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Evolutie kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke
Nadere informatieConcept Cartoons. Ed van den Berg, Kenniscentrum Hogeschool van Amsterdam en VU EWT Noord-Holland en Flevoland
Concept Cartoons Ed van den Berg, Kenniscentrum Hogeschool van Amsterdam en VU EWT Noord-Holland en Flevoland Doelen wetenschap en techniekonderwijs Inhoud: Biologie, natuurkunde, scheikunde, techniek,
Nadere informatieIdeaaltypische lesmateriaalvoorbeelden in het conceptcontextvenster
Ideaaltypische lesmateriaalvoorbeelden in het conceptcontextvenster Scheikunde A D B C A B C D Energie in je broekzak 5 vwo Ecobrandstoffen 4 vwo Scooter van de 21 e eeuw 5 havo Masteropleiding Sustainable
Nadere informatieDECEMBER 2017 Lisa Jansen-Scheepers HET DRIESLAGMODEL
DECEMBER 2017 Lisa Jansen-Scheepers HET DRIESLAGMODEL Hoe het drieslagmodel kan worden ingezet ter ondersteuning van het getalbegrip in de realistische rekenles. Het belangrijkste doel van school is niet
Nadere informatieaardrijkskunde 2018/2019 VWO Leerjaar 5
1 aardrijkskunde 2018/2019 Globalisering,het mondiale voedselvraagstuk en klimaat (V5 H1, V4H1 Par.7 t/m 10, V4 H2 klimaat) SE2 over H2 (AARDE) en H3 (Z- Amerika) 1 1 50 Hoogste, 1 1 3 50 Hoogste, 1 2
Nadere informatieStudiedag 5 januari 2015
Studiedag 5 januari 2015 Op welke wijze geven we vorm aan een concept gepersonaliseerd leren als antwoord op onderwijsvragen van onze leerlingen? Programma 08.45 uur - 09.45 uur * inleiding Edward * keynote
Nadere informatieInvoering van gepersonaliseerd leren
Invoering van gepersonaliseerd leren Invoering van gepersonaliseerd leren Dit whitepaper gaat over gepersonaliseerd leren en wat de aandachtspunten zijn bij de invoering ervan op school. In een ander whitepaper
Nadere informatieWerkopdracht vijfde ontwikkelsessie. Opbrengsten ontwikkelsessie 5. Wat zijn bouwstenen?
Werkopdracht vijfde ontwikkelsessie Wat hebben onze leerlingen nodig om uit te groeien tot volwassenen die bijdragen aan de samenleving, economisch zelfstandig zijn én met zelfvertrouwen in het leven staan?
Nadere informatieSita (VWO2) Aaron Sams. Natuurkunde en Flipping the Classroom
Natuurkunde en Flipping the Classroom De lespraktijk van een natuurwetenschappelijk vak zoals natuurkunde bestaat gewoonlijk uit klassikale instructie, practicum en het verwerken van opdrachten. In de
Nadere informatieStudiewijzer Natuur en techniek OA2 P
Studiewijzer Natuur en techniek OA2 P3 2014-2015 Inleiding en verantwoording In de lessen Natuur en techniek leer je tot conclusie te komen door onderzoek en experimenteren. Dit veronderstelt een nieuwsgierige
Nadere informatiePROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING LYCEUM ELST 5 HAVO ONDERDEEL B VAKSPECIFIEKE DEEL
PROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUITING LYCEUM ELST 5 HAVO 2018-2019 ONDERDEEL B VAKSPECIFIEKE DEEL Op de volgende pagina s staan de vak pta s. De gebruikte afkortingen en codes staan hieronder uitgelegd.
Nadere informatieVoorbeeld van een praktische opdracht maatschappijwetenschappen - Analyseer het nieuws -
Voorbeeld van een praktische opdracht maatschappijwetenschappen - Analyseer het nieuws - Docentenmateriaal 1. Inleiding Door vaker met leerlingen te oefenen hoe maatschappelijke en actuele vraagstukken
Nadere informatieExamenprogramma natuurkunde havo
Bijlage 1 Examenprogramma natuurkunde havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden
Nadere informatieexamenprogramma s vo AANVULLING BEROEPSGERICHTE VAKKEN VOORTGEZET ONDERWIJS vmbo
en mma s examenprogramma s vo AANVULLING BEROEPSGERICHTE VAKKEN VOORTGEZET ONDERWIJS vmbo 0. Inhoud 1. Preambule 2 2. Examenprogramma per vak. 4 2.0 Leeswijzer. 4 2.1 Techniek-breed *) 2.2 ICT-route *)
Nadere informatieMacro-meso-micro. Ruud Kok ; Astrid Bulte; Hans Poorthuis. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.
Auteurs Laatst gewijzigd Licentie Webadres Ruud Kok ; Astrid Bulte; Hans Poorthuis 22 maart 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/94812 Dit lesmateriaal is
Nadere informatieNieuwe Syllabus Scheikunde
Nieuwe Syllabus Scheikunde Waar heeft docent behoefte aan? Cris Bertona (ICLON, voorzitter syllabus commissie) Karsten Kaspers (Hogeschool Leiden) Regionaal Steunpunt Leiden 26 januari 2012 Historie -
Nadere informatieBijlage 4. Resultaten docentenvragenlijst zomer Monitoring vernieuwde examenprogramma aardrijkskunde vmbo
Bijlage 4 Resultaten docentenvragenlijst zomer 2015 Monitoring vernieuwde examenprogramma aardrijkskunde vmbo Algemeen De digitale enquête heeft plaatsgevonden in juni-augustus 2015. In totaal hebben 105
Nadere informatieBeschrijving methode Seneca - maatschappijwetenschappen
Beschrijving methode Seneca - maatschappijwetenschappen Toelichting Voor het nieuwe examenprogramma maatschappijwetenschappen dat per 1 augustus 2017 is ingevoerd zijn twee methodes verschenen: Actua.ML
Nadere informatie- vaardigheden en praktijk ontwikkelen om op basis van een professionele dialoog met scholen samen te werken.
Opbouw Basistraining Cultuureducatie boven C-niveau/Zeeland Versie aanbieders/culturele instellingen 1 Bedoeling Doel van de basistraining is, om binnen de keuzes die Zeeland heeft gemaakt voor de invulling
Nadere informatieInterfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam
Naam auteur(s) Nijenhuis, N Vakgebied Natuurkunde Titel Wiskunde bij Natuurkunde: de afgeleide Onderwerp Wiskunde natuurkunde transfer Opleiding Interfacultaire Lerarenopleidingen, Universiteit van Amsterdam
Nadere informatieSita (VWO2) Aaron Sams. Natuurkunde en Flipping the Classroom
Natuurkunde en Flipping the Classroom De lespraktijk van een natuurwetenschappelijk vak zoals natuurkunde bestaat gewoonlijk uit klassikale instructie, practicum en het verwerken van opdrachten. In de
Nadere informatieStrategisch lezen voor beroep en studie
Strategisch lezen voor beroep en studie Roos Scharten (Expertisecentrum Nederlands) Georgia Vasilaras (ROC de Leijgraaf) Edith Vissers (KPC Groep) 9 december 2015 Leijgraaf: het uitgangspunt! Elke professional
Nadere informatieIF YOU DON T FIND OUT WHAT S GOING WRONG, YOU CAN T GIVE EFFECTIVE FEEDBACK (WILIAM & LEAHY, 2015: 119)
WORKSHOP FORMATIEF TOETSEN MAATSCHAPPIJLEER TWENTS MEESTERSCHAP 2019 IF YOU DON T FIND OUT WHAT S GOING WRONG, YOU CAN T GIVE EFFECTIVE FEEDBACK (WILIAM & LEAHY, 2015: 119) HINKE MUL EN MICHIEL WALTMAN
Nadere informatiePROGRAMMA van TOETSING en AFSLUITING 6 VWO SCHOOLJAAR
6 VWO SCHOOLJAAR 07-08 Alle informatie/procedures met betrekking tot de afname van schoolexamens, herkansingen, inhaaltoetsen, etc. zijn in een apart document opgenomen. Examencommissie vwo Dhr. J. de
Nadere informatie3.1 De huidige praktijk bij biologie op niet-pilotscholen
Hoofdstuk 3 Resultaten biologie In dit hoofdstuk worden alle resultaten van de nulmeting voor biologie zoveel mogelijk grafisch gepresenteerd en beschreven. Grafieken en tabellen in groentinten presenteren
Nadere informatieDe maatschappijwetenschappelijke vaardigheden getoetst
De maatschappijwetenschappelijke vaardigheden getoetst Een onderzoek naar de denkvaardigheden die in de centrale examens van de pilot maatschappijwetenschappen zijn getoetst. Onderzoek van Onderwijs Verslag
Nadere informatie