Spelen met je hond omdat spel goed voor je hond is!
|
|
- Patricia Molenaar
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 1
2 2
3 Spelen met je hond omdat spel goed voor je hond is! Jubileumboekje van Ineke Bos 20 jaar trainster en eigenaresse van hondenschool DOGSIDE en 15 jaar kynologisch gedragstherapeut 3
4 Goodie 4
5 Dit is een boekje met variaties om te gaan spelen met je hond. Waarom? Omdat mensen die een hond in een gezin opnemen vaak een leuke omgang met die hond willen hebben en de hond in dat gezin moet leren hoe hij/zij zich moet gedragen. Dat leren gaat op een ontspannen manier als we er een spel van kunnen maken. Als de spelletjes aangeleerd worden aan de hond, leert de hond om te gaan met frustraties en problemen op te lossen. Met dank aan alle honden die ik in de loop der jaren heb mogen opleiden, trainen, begeleiden, opvangen, te logeren gehad heb en bovenal mijn eigen honden die mij op hun eigen manier geleerd hebben om te genieten van hun aanwezigheid. Ineke Bos. Maikie Ventje 5
6 6
7 Tips om met je hond te gaan spelen: 1. honden letten veel op je lichaamstaal. Let daarom op wat je doet en wat je zegt. 2. honden laten gedrag zien wat beloont is. Als je hond tijdens een spel iets doet wat je niet leuk vindt, kan je bijv. stoppen met het spel. 3. de spelletjes kan je aanpassen naar leeftijd en ervaring van je hond. Het gaat erom dat je hond succes heeft met de activiteiten die jullie samen doen. 4. alles wat je hond leuk vindt kan je gebruiken om een prettige omgang met je hond te hebben. Denk hiervoor aan: spelen, aaien, iets lekkers geven, speuren etc. 5. de spelletjes bevorderen jou omgang met je hond. Dit geldt natuurlijk voor iedereen die geregeld met je hond speelt. 6. spelregels versterken de band met je hond je hond gaat er vanuit dat jij je ook aan de regels houdt. 7. tijdens de wandeling is het mogelijk om een oefening, die je hond al kent, in te zetten voor een spel. Maak er bijvoorbeeld een balans oefening van om je hond op een boomstam te laten zitten. 8. spel kan je ook gebruiken voor het socialiseren van je hond. Voeg een geluid of een geur toe zodat je hond er spelenderwijs aan went. 9. een deel van de dagelijkse hoeveelheid voer kan je gebruiken voor de spelletjes. Zo blijft je hond ook netjes op gewicht. 10. geef je hond de tijd om na te denken, je zult zien dat ze meer kunnen dan je verwacht. Hoe meer oefening hoe beter honden problemen kunnen oplossen. 11. speel niet te lang met je hond, om het plezier in de spelletjes te houden. 7
8 8
9 Bij je thuis spelletjes verzinnen. Het is voor je hond leuk als je overdag of een keer in de avond een spelletje doet met je hond, wat kan je dan doen? Kijk naar het ras van je hond, ieder hondenras heeft zijn eigen aanleg waar je gebruik van kan maken. Je kan je voorstellen dat een jachthond graag op jacht gaat, dan kan je een speur of zoekspel bedenken. Dat houdt dan in dat je met een favoriet speeltje of met iets lekkers een spelletje gaat verzinnen. Heb je nou een kruising dan kijk je naar het uiterlijk van de hond om enigszins een idee te krijgen van wat mogelijk leuk kan zijn. Heb je een spelletje verzonnen, dan ga je kijken wat je daarvoor nodig hebt en zorg je ervoor dat je het klaar hebt staan. Wil je een zoekspelletje doen dan kan je bijvoorbeeld het favoriete speelgoed van je hond wegleggen zodat hij er een tijdje niet mee kan spelen. De volgende stap is dat de hond de gelegenheid krijgt om zijn behoefte te doen, een wandeling dus. Als je dan thuis bent ga je het spel klaarzetten. Als het een nieuw spel is mag de hond kijken wat je doet. Als je hond durft mag hij gelijk gaan zoeken. Als je het spel al een paar keer gedaan hebt kan je de hond leren om even te wachten. Op jou teken mag de hond beginnen met spelen of zoeken, geef hem de rust om te werken. Sommige honden werken heel zelfstandig en andere honden kijken af en toe vragend aan. Als een hond het spel vaker gespeeld heeft zal hij minder naar je opkijken. Heeft de hond het spel al vaker gespeeld dan mag hij even op de gang wachten zodat hij niet precies ziet wat je doet. 9
10 Foto fam. Hansen 10
11 Zelfstandig leren werken. Het is niet de bedoeling dat je jou hond snel helpt als hij je aankijkt, het is goed als je hond leert zelfstandig te werken. Sommige honden worden erg ondernemend door spelletjes. Dan is het wellicht een tip om de spelletjes wat sneller moeilijker te maken. Andere honden kunnen wat langer over een bepaalde moeilijkheidsgraad doen. Als je in de gaten krijgt dat de hond het spelletje beheerst dan heb je de mogelijkheid om het spelletje buiten in de tuin of tijdens een wandeling aan te bieden. Omdat het dan in een andere omgeving is (waar meer geur, geluid en beweging is) is het opnieuw een leuke uitdaging. Natuurlijk kan je niet alles buiten doen maar met een beetje slimmigheid kan je heel veel tijdens een wandeling doen. Ook nu kan je rekening houden met de aanleg van je hond. Het leuke is dat je aangeleerde oefeningen kan combineren met een spel. Tijdens het pakken/ opzetten/ verstoppen van een spel kan je de hond laten zitten of liggen. 11
12 12
13 Aandacht vragen. De bedoeling van deze oefening is dat de hond contact maakt door naar je te kijken als je zijn naam zegt. Het is een goed begin van een spel of oefening en handig tijdens een wandeling. Hoe ga je dit nu aanleren aan je hond? Eigenlijk heel makkelijk, als de hond naar je kijkt geef je de hond wat lekkers. Als je merkt dat je hond heel vaak naar je kijkt ga je er een woord aan toevoegen (bijv. naam of kijk eens), als de hond dan naar je kijkt krijgt hij zijn beloning. Daarna ga je alleen de momenten belonen als je het woord gezegd hebt. Als laatste moet de hond langer naar je kijken voor hij de beloning krijgt. Dat gaat al heel goed zo! Leuk! Nu kan je kijken of het buitenshuis ook lukt, vergeet niet te belonen op het moment dat je hond naar je kijkt als je het gevraagd hebt. Daarna moet de hond langer kijken voor hij de beloning krijgt. Je kunt het ook oefenen op het moment dat er afleiding in de buurt is, dat is dan wel heel erg moeilijk. Zorg dat je dan ook een hele leuke beloning voor je hond hebt. Dit kan dan best een balletje of even een stukje rennen zijn, ook dat kan een beloning zijn als je hond er maar van houdt. 13
14 14
15 Puzzels voor de hond. Er zijn veel verschillende honden puzzels te koop. Ze zijn heel erg leuk om samen met je hond te spelen. De opmerking die ik vaak van eigenaren, die puzzelen met hun hond, hoor is dat de hond het zo snel doorheeft. Dat is ook precies de bedoeling! Je moet ergens beginnen om een hond te leren om problemen op te lossen. Omdat het lastig was om puzzels die je kan kopen moeilijker te maken, zijn er tegenwoordig puzzels die je in verschillende samenstellingen kan aanbieden aan je hond. Voor de lessen gebruik ik graag materiaal dat niets kost. Dat doe ik ook graag voor puzzels. Verpakkingsmateriaal is redelijk goed te gebruiken om puzzels voor honden te maken en je kan ze dan ook best moeilijker maken. Alles waar een voertje in kan, kan je gebruiken om een puzzel te maken. Voor de veiligheid moet je altijd bij je hond blijven als die puzzelt! Neem bijvoorbeeld een eierendoos, tijdschrift en voer: 1) als je een lege eierendoos hebt kan je daar gewoon voertjes in doen, de hond moet die er dan uit zien te krijgen. 2) als dat lukt kan je, nadat je de voertjes in de bakjes gedaan hebt, de deksel dicht doen. 3) hierna kan je bovenop de voertjes een propje papier doen en dan de deksel dicht doen. 4) als laatste kan je de voertjes in een propje papier doen en dan de deksel dicht doen. Kan je nog een andere manier te verzinnen? 15
16 16
17 Geen voerbak maar een voerpuzzel. Zoals ik al eerder schreef kan je een deel van de dagelijkse hoeveelheid voer gebruiken in puzzels, waardoor de hond niet te veel eten krijgt en gemotiveerd is om te werken voor zijn eten. De meeste honden vinden het geweldig leuk om te doen. Als je handig met de naaimachine en stof bent kan je nog veel mooiere puzzels voor je hond maken. Stof waar je goed mee kunt werken is fleece, dat raffelt niet en is goed te wassen. Als je een kleed hebt kan je daar diverse stukken op naaien, de kunst is om het maar ten dele vast te zetten. Op die manier kan je er voertjes onder verstoppen die de hond dan moet opzoeken en moet proberen om te pakken te krijgen. Een andere mogelijkheid is om een fleece deken in repen te knippen en te knopen in een rubberen deurmat. Hierin kan je ook weer voertjes verstoppen. De hond moet die dan opsporen en pakken. Dit is een leuke manier van eten geven en minder saai dan een voerbak met voertjes. Natuurlijk is het ook mogelijk om in een drinkbeker met deksel, zo een die je meeneemt onderweg, gaten te boren. Doe er brokjes in en draai de deksel er goed vast op. Leg de beker op de grond en laat de hond werken om de voertjes eruit te krijgen. Je ziet het, er zijn mogelijkheden genoeg om een leuke puzzel voor je hond te maken. 17
18 18
19 Spelletjes tijdens een wandeling. Als je eenmaal gaat puzzelen met je hond ga je merken dat je hond het leuk vindt om te werken voor zijn eten. Het is zijn natuur om zelf zijn eten op te zoeken. Dan ga je hopelijk ook steeds meer mogelijkheden zien om puzzels te maken. Doosjes, rolletjes in allerlei vormen die je kan gebruiken. Gelukkig kan je ook tijdens een wandeling zoek of speurspelletjes doen met je hond. Ook dit is leuk voor je hond, als je het eerst maar makkelijk maakt zodat je hond kan leren wat hij moet doen. Je kunt beginnen om de hond te laten zitten en dan simpelweg voertjes tussen takjes en bladeren te strooien. Dan mag de hond gaan zoeken als je het zegt, hij moet leren te wachten op jou signaal. Doordat je in de natuur werkt is de oefening moeilijk. De wind blaast erdoor, natuurlijke geuren kunnen de hond afleiden en misschien moet de hond wennen aan een natuurlijke puzzel tijdens een wandeling. Natuurlijk kan je ook voertjes strooien tussen grote keien die misschien ergens liggen. Dan moet je wel goed opletten dat die keien niet te glad zijn en niet kunnen verschuiven. Controleer dit voor je jou hond de voertjes laat zoeken! Je maakt het moeilijker als je de voertjes op de heenweg tussen de takje en blaadjes of stenen te strooien, zonder dat je hond het ziet. Op de terugweg kan je tegen je hond zeggen dat hij mag gaan zoeken. Hij kan even twijfelen omdat hij niet hoeft te zitten en niet gezien heeft dat je het strooide. Verzin zelf nog een puzzel tijdens een wandeling, er zijn mogelijkheden genoeg. 19
20 20
21 Spelletjes voor kind en hond. Als er geregeld een kind bij je hond is, kan het leuk zijn om samen met het kind een spelletje met de hond te verzinnen. Natuurlijk moet de veiligheid voor kind en hond voorop staan, dat is de verantwoordelijkheid van de volwassene die er altijd bij moet blijven. Kinderen kunnen een hele leuke band met een hond opbouwen en het kan voor de ontwikkeling van kinderen erg goed zijn als er een leuke oefening gedaan worden met een hond. Hiervoor zijn diverse mogelijkheden: 1) het kind kan een leeg flesje vullen met enkele brokjes, laat de hond zitten (evt. hou jezelf de hond even vast) het kind kan het flesje op de grond leggen en de hond mag beginnen als het kind het zegt. 2) geef het kind een touwtje met aan het einde een knoop erin. Hier kan een koekje aan geregen worden. Laat de hond proberen om het koekje eraf te eten. 3) zet in een schoenendoos lege w.c. rolletjes, natuurlijk kan een kind dit doen. Dan kan het kind er voertjes in strooien. Om het moeilijker te maken kunnen er dan nog propjes papier in geduwd worden. Laat de hond zitten of liggen en het kind kan de gevulde schoenendoos op de grond plaatsen. De hond heeft dan een hele leuke puzzel. 4) natuurlijk kan je een hondenpuzzel die je gekocht hebt door een kind laten vullen en neerzetten. Blijf er wel bij omdat de hond moet zitten en wachten voor hij mag beginnen. Het kind kan het seintje geven dat de hond mag beginnen. Zo zijn er nog veel leuke activiteiten te verzinnen voor en door kinderen. 21
22 22
23 Spelletjes voor zieke of senior honden. Het is heel jammer als we niet meer weten hoe we kunnen spelen met een ziek of oudere hond. Met een beetje creativiteit is er best nog wel wat te verzinnen om de honden binnen hun mogelijkheden een activiteit te bieden. Wel moet je in de gaten houden dat het veilig en goed verloopt, het moet het nooit te veel worden voor de hond. Hier volgen enkele opties: 1) vul een bananendoos met kleine balletjes, strooi hier enkele brokjes in en laat de hond lekker snuffelen en zoeken. 2) neem een leeg w.c. Rolletje, stop er enkele voertjes in en maak een propje papier wat je in beide openingen stopt. Geef dit aan je hond en laat hem de voertjes eruit halen. Jubel voor hem als het gelukt is, wat zal je hond blij zijn. 3) bevestig in een hoek van de kamer of tuin een touw en hang daar een touwtje aan met onderaan een knoop. Rijg hier een voertje met een gat op en laat de hond het voertje eraf eten. 4) boor in een beker met deksel hier en daar een gat, dan kan je er voertjes in doen en de hond kan gaan rollen met de beker zodat de voertjes eruit vallen. Het hoeft niet snel te gaan maar ruim de beker wel op als de hond er niets meer mee doet. Vergeet niet dat oudere honden kunnen dementeren. Ook die honden vinden een puzzel vaak leuk, alleen soms weten ze het even niet meer. Help ze dan! Is het duidelijk dat je hond dement is maak de puzzel dan weer wat makkelijker, succes hebben is de bedoeling met elke puzzel ongeacht welke leeftijd of ziekte je hond ook heeft. 23
24 Rolf van der Laan bedankt. Dogside Ineke Bos DOGSIDE
Aandacht voor gedrag Beloon gewenst gedrag Controle over gedrag DOGSIDE
Aandacht voor gedrag Beloon gewenst gedrag Controle over gedrag DOGSIDE Leuke activiteiten voor kind en hond. * Voor diverse activiteiten wordt hondenvoer of speelgoed gebruikt. Het is héél belangrijk
Nadere informatieHANDIG SPELEN MET EEN HOND
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG SPELEN MET EEN HOND OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER SPELEN MET EEN HOND. JE
Nadere informatieGameChangers. Dogs Talk Hondentraining & Gedrag
5MINUTEN GameChangers 1. Focus op mij Een sterke onbreekbare band met je hond, dat wil jij toch ook! Dit is voor iedereen haalbaar met enkele eenvoudige oefeningen die zorgen voor een sterke band en een
Nadere informatieJouw hond leren alleen thuis te blijven
Jouw hond leren alleen thuis te blijven Honden zijn roedeldieren, dit betekent dat zij altijd in groepen leven en van nature niet gewend zijn om alleen te zijn. Dit moeten ze dus nog leren. Meestal laten
Nadere informatieHANDIG VOERSPELLETJES VOOR KONIJNEN EN KNAAGDIEREN
HANDIG VOERSPELLETJES VOOR KONIJNEN EN KNAAGDIEREN l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER
Nadere informatieHANDIG KONIJNEN KOPPELEN
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG KONIJNEN KOPPELEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HET KOPPELEN VAN TWEE KONIJNEN.
Nadere informatie"de juiste keuze" traingingsspel
"de juiste keuze" traingingsspel Challenge jouw hond en zorg voor dat jullie samen de beste resultaten gaan behalen met de "de juiste keuze" training, die de basis zal vormen voor elke volgende oefening.
Nadere informatieHANDIG VERDEDIGEN VAN VOER EN SPEELTJES
HANDIG VERDEDIGEN VAN VOER EN SPEELTJES l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN DIE
Nadere informatieHANDIG ALS EEN HOND DREIGT
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG ALS EEN HOND DREIGT OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER HONDEN DIE DREIGEN. JE KUNT
Nadere informatieAPPORTEREN MIJN PERFECTE PUPPY
APPORTEREN MIJN PERFECTE PUPPY DOOR MONIQUE APPELS PAGINA 2 VAN 10 Monique Appels 1e druk: oktober 2012 Dit document behoort bij de online training Mijn perfecte puppy. Alle rechten voorbehouden. Niets
Nadere informatieOmgaan & Trainen met je hond Door: Jan van den Brand. (3 e druk) 2015, Jan van den Brand www.hondentraining adviescentrum.nl
Door: Jan van den Brand Inleiding Ik krijg veel vragen van hondeneigenaren. Veel van die vragen gaan over de omgang met en de training van de hond. Deze vragen spitsen zich dan vooral toe op: Watt is belangrijk
Nadere informatieDit door Willem Teunisse gemaakte boekje over. De "Alles of niets" methode, is gebaseerd op de werken van: Dr. Ian Dunbar
Dit door Willem Teunisse gemaakte boekje over De "Alles of niets" methode, is gebaseerd op de werken van: Dr. Ian Dunbar De Alles of niets methode is een heel simpele manier om een hond te leren om wat
Nadere informatieTips Voor het spelen met een kat
Tips Voor het spelen met een kat Inhoudsopgave - Jong geleerd is oud gedaan.... 3 - Mijn kat wil niet spelen!... 3 - De vloer ligt vol met speeltjes voor de kat maar hij gebruikt ze niet.... 4 - Hoe moet
Nadere informatieHANDIG EEN BIJTEND KONIJN
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n HANDIG EEN BIJTEND KONIJN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER BIJTENDE KONIJNEN. JE KUNT
Nadere informatieScratch les 3: Quiz! Je eigen spelshow
Scratch les 3: Quiz! Je eigen spelshow Hoeveel weten jouw vriendjes en vriendinnetjes over jouw favoriete onderwerp? Test het met je zelfgemaakte quiz! Ga naar https://scratch.mit.edu/projects/112774047/.
Nadere informatieKeuzestress of ontspannen kiezen
Keuzestress of ontspannen kiezen Wat leuk dat je mijn weggever hebt aangevraagd. Ik vertrouw erop dat het je inzicht geeft! Veel plezier met lezen of kijken. Want de ene persoon leest liever en de ander
Nadere informatieStappenplan: maken van een beloningskaart Je kind stimuleren door aanmoediging
Info@piresearch.nl www.piresearch.nl Stappenplan: maken van een beloningskaart Je kind stimuleren door aanmoediging Een beloningskaart helpt ouders gericht aandacht te besteden aan gewenst gedrag van hun
Nadere informatieBenchtraining aangeleerd wordt; de hond moet leren dat een bench niet eng is maar juist leuk!
Benchtraining Een bench is een uitermate handig hulpmiddel bij de opvoeding van jouw hond. Denk bijvoorbeeld aan de zindelijkheid die sneller aan te leren is, of het voorkomen van het stukbijten van je
Nadere informatieBeide methodes komen uitgebreid aan bod in de komende pagina s.
Voorwoord Zindelijkheidstraining is erop gericht om uw hond zo snel mogelijk te leren om buiten het huis zijn behoefte doen, of eventueel in een geschikte plek binnenshuis. We bespreken twee methodes voor
Nadere informatiePRAKTISCH VOEDSELVERRIJKING EN SPELLETJES VOOR KONIJNEN EN KNAAGDIEREN. www.licg.nl over houden van huisdieren
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH VOEDSELVERRIJKING EN SPELLETJES VOOR KONIJNEN EN KNAAGDIEREN over houden van huisdieren Knaagdieren en konijnen
Nadere informatieLaat de kinderen ook opzoeken in een woordenboek en/of spreekwoorden boek
Voorbereiding: Materialen verzamelen Voor de les alles al klaarzetten. De tafels in groepjes van vier zetten zodat je elk proefje eventueel twee keer kan klaar leggen. De werkbladen kopiëren De opdrachtvellen
Nadere informatieWaarom dit boek? 7. 1 De ik-fabriek, wat is dat? Lichaamsseintjes Je lichaam is net een fabriek 17
Inhoud Waarom dit boek? 7 1 De ik-fabriek, wat is dat? 10 2 Lichaamsseintjes 14 3 Je lichaam is net een fabriek 17 4 De ik-fabriek, hoe ziet die eruit? 18 4.1 De eerste verdieping: voelen 20 4.2 De tweede
Nadere informatie3 Hoogbegaafdheid op school
3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit
Nadere informatieTips voor aanvankelijk technisch lezen (groep 3)
Leestips Tips voor aanvankelijk technisch lezen (groep 3) In groep 3 krijgt je kind gerichte leesinstructie. Hij leert dat woorden uit letters bestaan en dat aan al deze letters een bepaalde klank vastzit.
Nadere informatieDe voordelen van hardlopen
Hardloop tips De voordelen van hardlopen Zodra het buiten lekker weer wordt zie je overal om je heen mensen in hun hardloopschoenen springen. Op een mooie lenteof zomerdag is het heerlijk om na het werk
Nadere informatieWat vind jij ervan als een vakantiekind een kleine drie weken bij jullie komt logeren?
Wat vind jij ervan als een vakantiekind een kleine drie weken bij jullie komt logeren? Uit welk land komt jullie vakantiekind? Duitsland, Frankrijk, Engeland, Oostenrijk, Oekraïne, Bosnië, of gewoon uit
Nadere informatieClicker Training. Train uw pup met de clicker training. Uw pup leren wat zijn naam is:
HIL02347 P&K Puppy Clicker NL 19/10/07 14:34 Page 1 Clicker Training Train uw pup met de clicker training Clicker training is in de jaren veertig ontwikkeld door trainers van zeezoogdieren. Zij ontdekten
Nadere informatieAANDACHTS- EN CONCENTRATIEOEFENINGEN 1
AANDACHTS- EN CONCENTRATIEOEFENINGEN 1 If a dog is distracted or disengaged from his owner while training, his learning progress is slow Dawn Jecs AANDACHTSOEFENINGEN BASIS 1 MET NAAM Aandacht is de basis
Nadere informatieMaak van je kind een maker!
Maak van je kind een maker! En word er zelf ook één. Zes regels waarmee dat waarschijnlijk best wel lukt. 1 Welkom In dit boekje vertellen we over maken. Het is speciaal gemaakt voor ouders die samen met
Nadere informatieHonden Intelligentiespellen
Informatie Honden Intelligentiespellen Niveau 1 MIXMAX puzzel A Trixie Solitair Solitair Hond. De hond moet het lekkers vinden onder de pionnen Er zitten gaten in de pionnen zodat de hond leert met zijn
Nadere informatie30 TIPS VOOR OUDERS EN BEGELEIDERS VAN LEERLINGEN MET LEERPROBLEMEN
30 TIPS VOOR OUDERS EN BEGELEIDERS VAN LEERLINGEN MET LEERPROBLEMEN Alle kinderen die wij gevraagd hebben om een tip voor jullie hebben gezegd: blijf je vertrouwen in mij tonen, behandel me niet als een
Nadere informatieGezond thema: DE HUISARTS
Gezond thema: DE HUISARTS 1. Wat gaan we doen? Praten over de huisarts en wat de huisarts doet. Nieuwe woorden leren over de huisarts. Het gesprek met de huisarts oefenen. 2. Wat vind ik van? Als je een-op-een
Nadere informatieOPVOEDTIPS VOOR JONGE OUDERS. 10 handige tips voor ouders van baby s en peuters
OPVOEDTIPS VOOR JONGE OUDERS 10 handige tips voor ouders van baby s en peuters Leuk dat je ons e-book hebt gedownload! In dit e-book vertellen we je graag meer over opvoeden. Want het opvoeden van je kind(eren)
Nadere informatieKinderen in beweging 9 t/m 12 jaar. Een groepsprogramma voor kinderen met overgewicht
Kinderen in beweging 9 t/m 12 jaar Een groepsprogramma voor kinderen met overgewicht Vind je jezelf te dik? Wil je op je gewicht gaan letten, maar weet je niet zo goed hoe je dat kunt doen? Wij kunnen
Nadere informatie18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid
18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je
Nadere informatieCliff-Pup van Pip dank aan familie Swagerman Met je pup en (jonge) hond lekker lopen zonder lijn
Cliff-Pup van Pip 2014- dank aan familie Swagerman Met je pup en (jonge) hond lekker lopen zonder lijn Loslopen is heel belangrijk voor een pup en (jonge) hond. Een hond moet de gelegenheid krijgen om
Nadere informatieHoe werkt het? Wat heb je nodig? Disclaimer.
Hoi! Wat ontzettend leuk dat je mee doet aan de Jouw Lichaam. Jouw Genot. 5 daagse! Ik ben blij dat je mij de kans geeft om jou te helpen meer genot tussen de lakens voor jezelf te creëren. Zodat jij echt
Nadere informatie30 TIPS VOOR OUDERS EN BEGELEIDERS VAN LEERLINGEN MET LEERPROBLEMEN. Wijs ze op. www.lereniseenmakkie.nl. en de online coach.
30 TIPS VOOR OUDERS EN BEGELEIDERS VAN LEERLINGEN MET LEERPROBLEMEN Wijs ze op en de online coach. Vermijd stressverhoging: dat blokkeert het leren nog meer. Wijs je kind steeds weer op wat het al wel
Nadere informatieOntdek-je-zelf toolkit. Plané Training & Coaching Persoonlijke- en Loopbaanontwikkeling
Ontdek-je-zelf toolkit Ontdekken wat voor werk echt bij je past dat is nog zo gemakkelijk niet! Om je op weg te helpen, geef ik je 4 tools waarmee je je eerste stappen kunt zetten om te ontdekken waar
Nadere informatieINKIJKEXEMPLAAR. challenges voor ouders en kids! Spelboekje. Samenspel. Tover een glimlach op je gezin VAN DE FAMILY FACTORY
INKIJKEXEMPLAAR 20 challenges voor ouders en kids! Spelboekje Samenspel Tover een glimlach op je gezin VAN DE FAMILY FACTORY Samenspel is ontwikkeld voor de Week van de Opvoeding 2018 Concept en tekst:
Nadere informatieLeer je aandacht te richten en je zult rust vinden.
Leer je aandacht te richten en je zult rust vinden. Belangrijke boodschap: Het is illegaal om dit ebook te kopiëren, verkopen of verdelen! Dit ebook hoor je te krijgen van www.emotivo.nl of een andere
Nadere informatieLeer nu poepen en plassen zoals het moet, dan gaat het de rest van je leven goed
Leer nu poepen en plassen zoals het moet, dan gaat het de rest van je leven goed Gebruiksaanwijzing bij het poepwerkboek (print deze gebruiksaanwijzing uit en leg hem in je werkboek). Goed plassen en poepen
Nadere informatieWaar gaan we het over hebben?
Waar gaan we het over hebben? Onderwerp: Sommige meisjes zijn heel snel verliefd, andere meisjes zullen niet snel of misschien zelfs helemaal niet verliefd worden. Dit is bij ieder meisje anders. Wat gebeurt
Nadere informatieOpspringen afleren In 3 eenvoudige stappen
Opspringen afleren In 3 eenvoudige stappen Ze springen om aandacht Onze honden willen ons niet pesten, maar ze willen gewoon ontzettend graag contact. Dat honden opspringen heeft in eerste instantie als
Nadere informatieGezonde Mama s & Co: Toolkit voor de verschillende type eters
Gezonde Mama s & Co: Toolkit voor de verschillende type eters Kun jij de verleiding niet weerstaan als je versgebakken cake ruikt? Ga je eten als je verdrietig, boos, of gespannen bent? Lukt het je niet
Nadere informatieHONDENTOILET. Uw hond in 10 stappen op het hondentoilet (volwassen hond)
HONDENTOILET Uw hond in 10 stappen op het hondentoilet (volwassen hond) Stap 1: zoek de juiste plaats voor het hondentoilet Plaats het hondentoilet in een hoek, zodat het wordt afgeschermd door twee muren.
Nadere informatieDe school is van ons
De school is van ons Werkboek sociale vaardigheden op school Uitgeverij Eenvoudig Communiceren LEZEN VOOR IEDEREEN UITGEVERIJ EENVOUDIG COMMUNICEREN Dit werkboek is van: Voornaam:... Achternaam: Leeftijd:...
Nadere informatieStroomschema s maken in Word
1 Stroomschema s maken in Word Een programma direct maken in Scratch gaat vaak wel goed als het een klein programma is. Als het programma groter en moeilijker is, is het lastig om goed te zien welk commando
Nadere informatie1. Inzichten en actiepunten Schrijf tijdens de training inzichten en actiepunten op. Noteer ze hier.
Werkboek en Persoonlijk actieplan Een training heeft alleen effect als je er in de praktijk mee aan de slag gaat. Het werkboek en persoonlijk actieplan kunnen je daarmee helpen. 1. Inzichten en actiepunten
Nadere informatieHET SLAAP EXPERI MENT
HET Doe mee SLAAP EXPERI MENT Samen in 21 dagen naar meer (nacht)rust Goed slapen en de kans op stress verminderen is enorm belangrijk. Je wordt er simpelweg gelukkiger van. Jij als werkgever en daarbij
Nadere informatieVerantwoordelijkheid ontwikkelen. Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress
Verantwoordelijkheid ontwikkelen Informatiekit om uw medewerkers te helpen bij het voorkomen van werkstress 1 Inhoud Inleiding 3 A Verantwoordelijkheid nemen voor jezelf 4 - Goede afspraken maken - Stel
Nadere informatieZwanger? Een goed moment om te stoppen met roken
Zwanger? Een goed moment om te stoppen met roken Je bent in verwachting! Een nieuwe periode in je leven begint. Je wilt het beste voor je kindje. Stoppen met roken hoort daarbij. Het is goed voor je eigen
Nadere informatieDarmspoelen bij kinderen
Darmspoelen bij kinderen PIPO-poli voor kinderen met plas- en poepproblemen Vrouw Moeder Kind-centrum Darmspoelen bij kinderen Uw kind heeft obstipatie (verstopping), hardnekkig ontlastingsverlies of beiden.
Nadere informatiePRAKTISCH ALLEEN THUIS BLIJVEN
l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n PRAKTISCH ALLEEN THUIS BLIJVEN over houden van huisdieren Honden zijn groepsdieren en zijn van nature graag bij hun
Nadere informatieZINDELIJKHEIDS- TRAINING EN BENCHTRAINING MIJN PERFECTE PUPPY
ZINDELIJKHEIDS- TRAINING EN BENCHTRAINING MIJN PERFECTE PUPPY DOOR MONIQUE APPELS PAGINA 2 VAN 9 Monique Appels 1e druk: oktober 2012 Dit document behoort bij de online training Mijn perfecte puppy. Alle
Nadere informatieWorkshop Evenwicht, je leven in Balans Werkboek bijeenkomst 1
Workshop Evenwicht, je leven in Balans Werkboek bijeenkomst 1 Evenwicht 2004 Dit product is met toestemming overgenomen en is ontwikkeld binnen het Europese project Evenwicht, werk en privé in balans dat
Nadere informatieIk laat je ontdekken hoe de mensen hier vroeger leefden. En je leert over de omgeving; over de grond, de bomen en de beestjes.
HALLO! IK BEN EDDY DE EGEL. VANDAAG NEEM IK JE MEE OP ONTDEKKING IN DE SPITKEET! WIJ EGELS SCHARRELEN AL HEEL LANG TUSSEN DE MENSEN. MEESTAL ZIE JE ONS NIET MAAR WIJ ZIEN VAN ALLES! Ik laat je ontdekken
Nadere informatiePRAKTISCH KIND EN HOND HOUD HET VEILIG
PRAKTISCH KIND EN HOND HOUD HET VEILIG l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n over houden van huisdieren Honden kunnen prima samengaan met kinderen, maar
Nadere informatieVoor jezelf? Les 1 Welkom!
Voor jezelf? Les 1 Welkom! Welkom! Dit is de cursus Voor jezelf? Wil je voor jezelf beginnen? Droom je ervan een eigen bedrijfje te starten? Zou je dit ook kunnen? In deze cursus ga je dit onderzoeken.
Nadere informatieLesbrief voor leerlingen: hoe ontwerp je een omslag voor een boek
Lesbrief voor leerlingen: hoe ontwerp je een omslag voor een boek KIEZEN Een goed begin is het kiezen van het juiste boek. Er zijn zo veel mooie verhalen waardoor het soms lastig is om een goede keuze
Nadere informatieUitgeverij Animal Academy
Van dezelfde auteur High Five met je konijn, eerste druk oktober 2011 High Five met je konijn, tweede druk maart 2012 High Five with your rabbit, December 2012 epub High Five with your rabbit, January
Nadere informatieOver Eeje. Gefeliciteerd met je nieuwe Poo-Pee-Do. We hopen dat je er samen met je hond veel plezier aan zal beleven.
HANDLEIDING Gefeliciteerd met je nieuwe Poo-Pee-Do. We hopen dat je er samen met je hond veel plezier aan zal beleven. Over Eeje Onder de merknaam Eeje ontwerpen we unieke concepten vanuit telkens weer
Nadere informatieRoel$&$Sandra$van$Heel$ Basielhof$65$ 4907$AH$Oosterhout$ T$06$21$390$312$$ W$www.leefintens.com$ Pagina$. 1$van$. .
Het$ochtendritueel$ Gisteren hebben we kennisgemaakt met Daan en Sterre. Daan is een prikkelmijder, en Sterre is een prikkelzoeker. Als prikkelmijder probeert Daan zijn ochtend zo in te richten dat iedereen
Nadere informatieScratch Rekenen & programmeren
Scratch Rekenen & programmeren Welkom bij deze Scratch workshop! Vandaag ga jij kennismaken met Scratch. Scratch is een online programmeertaal speciaal gemaakt voor kinderen vanaf 8 jaar. Ben je er klaar
Nadere informatielesbrieven werkbladen Lesbrief 3: avonturenpakket de uitvinders en het
lesbrieven werkbladen Lesbrief 3: GELUIDSGOLVEN avonturenpakket de uitvinders en het VERBORGEN OOG Copyright De Uitvinders Uitgave 2014 Versie 3.0 geluidsgolven Geluid Proef 1 Geluid door je vingers en
Nadere informatieBLIJ MET EEN EI. Blij met een ei, april 2011 Speel-o-theek De Dobbelsteen www.dedobbelsteen.nl
BLIJ MET EEN EI Deze speur- en speltocht is niet alleen bedoeld voor rond de paastijd. Doordat iedereen moet proberen zijn of haar ei heel te houden wordt er een extra spelelement in de speurtocht gebracht.
Nadere informatieLesnummer 10 Titel van de les Gevoelens in en uit balans. Eén lesuur met mogelijkheden voor uitloop naar extra lesuren voor route B en C.
Lesbeschrijving Overzicht Leerjaar 1 Themanummer 3 Gezond leven en gezond blijven Praktijkkern letter b Omgaan met genotsmiddelen Lesnummer 10 Titel van de les Gevoelens in en uit balans. Tijd Eén lesuur
Nadere informatieZonder dieet lekkerder in je vel!
Zonder dieet lekkerder in je vel! Vijf vragen en vijf stappen om te ontdekken hoe je jouw eetpatroon kunt veranderen en succesvol kunt afvallen. Overgewicht neemt ernstige vormen aan, veel volwassenen
Nadere informatieBenzo de baas. Succesvol zelf uw slaap- en kalmeringsmiddelen afbouwen
Werkboek van Benzo de baas Succesvol zelf uw slaap- en kalmeringsmiddelen afbouwen Dit werkboek helpt u om stap voor stap te stoppen met slaap- en kalmeringsmiddelen. Over zes weken kunt u weer zonder
Nadere informatieDAMstenen voor het dagelijks LEVEN
Voorwoord Verschijnt september 2013 DAMstenen voor het dagelijks LEVEN Allerdaagse overdenkingen voor het dagelijks leven Daar ligt het dan. Een boekje met dagelijkse overdenkingen. Noem het maar tegeltjeswijsheden.
Nadere informatieIn dit e-book geef ik je een aantal tips en oefeningen die je heel gemakkelijk kunt toepassen in jouw dagelijks leven. Probeer ze maar snel uit!
In dit e-book geef ik je een aantal tips en oefeningen die je heel gemakkelijk kunt toepassen in jouw dagelijks leven. Probeer ze maar snel uit! Hartelijke groeten, Petra Melkert Ergotherapeut en mindfulnesstrainer
Nadere informatieTEST JEZELF (WERKBLAD BIJ ANIMATIE 3)
TEST 1: Eerst denken of eerst doen? Kruis steeds het antwoord aan dat het best bij jou past. Probeer zo eerlijk mogelijk te antwoorden. 1. Balen, je bent bijna te laat op school. Snel doorfietsen dus.
Nadere informatieScratch les 1 Rekenen
Scratch les 1 Rekenen Welkom bij deze Scratch workshop! Vandaag ga jij kennismaken met Scratch. Scratch is een programmeertaal speciaal gemaakt voor kinderen vanaf 8 jaar, dus dat moet ons als leerkrachten
Nadere informatiePreek over Psalm 1,1 a.2 (jeugddienst): Hoe kan ik tijd met God doorbrengen?
Preek over Psalm 1,1 a.2 (jeugddienst): Hoe kan ik tijd met God doorbrengen? Gemeente van onze Heer Jezus Christus! Ze zitten met z'n tweeën op haar kamer: Reinier en Marloes. Ze kennen elkaar al een poosje.
Nadere informatieDe Keukentafel Uitdaging
De Keukentafel Uitdaging MAG HET WAT RUSTIGER AAN DE KEUKENTAFEL Gemaakt in het kader van het Swing project Een cliëntproces; tools voor samenwerking Door Nic Drion Aan de keukentafel Aan de keukentafel
Nadere informatieStroomschema s maken op papier
1 Stroomschema s maken op papier Een programma direct maken in Python, gaat vaak wel goed als het een klein programma is. Als het programma groter en moeilijker is, is het lastig om goed te zien welk commando
Nadere informatieflitsletters spellenbundel Voor speelse oefenmomenten, thuis en in de klas.
flitsletters spellenbundel Voor speelse oefenmomenten, thuis en in de klas. Beste ouders, Van de leerkracht van uw kind heeft u een setje flitsletters ontvangen. Flitsen is het kort (enkele seconden) laten
Nadere informatielesprogramma PO activerende lessen over respect voor het primair onderwijs
lesprogramma PO activerende lessen over respect voor het primair onderwijs Wordle van respect Duur Materialen een computer met internetverbinding Introductie Op 8 november is het de Dag van Respect. Deze
Nadere informatieInformatie voor ouders
Informatie voor ouders Kinderfolder plastraining 20150109 Kinderfolder plastraining.indd 1 02-10-15 09:37 Kinderfolder plastraining Plaspoli, Polikliniek Kindergeneeskunde, route 2.2 Telefoon (050) 524
Nadere informatieHANDIG EEN BUITEN- OF EEN BINNENKAT?
HANDIG EEN BUITEN- OF EEN BINNENKAT? l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN HIER LEES JE HANDIGE INFORMATIE OVER KATTEN BINNEN
Nadere informatieDe Drakendokter: Gideon
De Drakendokter: Gideon Om hulp vragen Vervolgverhalen Groep 5 en 6 (SO en SBO) Overzicht De opdrachten zijn het leukst om te doen, als het hele boek in de klas is voorgelezen. Dit kan door elke dag in
Nadere informatieNatuur dagboek. Op ontdekking in je achtertuin
Natuur dagboek Op ontdekking in je achtertuin Hey daar! Dit is jouw eigenste, hoogst persoonlijkste Dit natuurdagboek is van natuurdagboek. Trek de tuin, het park of het bos in. Gebruik je ogen, oren en
Nadere informatieKIJK IN JE BREIN LESMODULE VMBO LEERLING
LESMODULE VMBO LEERLING 1. DE HERSENEN 1.1 WAT ZIJN HERSENEN? VRAAG WAT ZIJN HERSENEN PRECIES? 1.2 WANNEER GEBRUIK JE ZE? DENKOEFENING WAAR- VOOR GEBRUIK JE OP DÍT MOMENT JE HERSENEN? DENKOEFENING KUN
Nadere informatieBelangrijke regels voor het spelen met de Jack Russell.
Inleiding Hier het boekje met de 25 leukste spelletjes voor je Jack Russell Terriër Vaak gooien we spullen weg terwijl we er met de hond nog zoveel plezier mee kunnen beleven. Er zijn 25 leuke spelletjes
Nadere informatieTEST 1: Eerst denken of eerst doen? Kruis steeds het antwoord aan dat het best bij jou past. Probeer zo eerlijk mogelijk te antwoorden.
TEST 1: Eerst denken of eerst doen? Kruis steeds het antwoord aan dat het best bij jou past. Probeer zo eerlijk mogelijk te antwoorden. 5. Onderweg naar een feestje doe je nog even snel een boodschap.
Nadere informatieOntdek je kracht voor de leerkracht
Handleiding les 1 Ontdek je kracht voor de leerkracht Voor je ligt de handleiding voor de cursus Ontdek je kracht voor kinderen van groep 7/8. Waarom deze cursus? Om kinderen te leren beter in balans te
Nadere informatieHOE TOEKOMSTPROOF BEN JIJ?
HOE TOEKOMSTPROOF BEN JIJ? Hoe zie jij jezelf in 2020? Hoe zi et jouw leven er uit i n 2020? Ben j e da n vaardi g gen oeg om a ll e ver an d er i ngen bij te benen? Je ei gen keuzes d aar in te m aken
Nadere informatieDe plasfabriek Instructies voor blaastraining
De plasfabriek Instructies voor blaastraining PIPO-poli voor kinderen met plas- en poepproblemen Vrouw Moeder Kind-centrum Blaastraining Hoi! Je hebt deze folder gekregen omdat je problemen hebt met plassen.
Nadere informatiePositief Huishouden met Kinderen
Positief Huishouden met Kinderen Deel 4: Kinderen en geld Dit werkboek is van: Datum: 1 Copyright Drukke Moeders Marijke Minten Welkom Dit is een werkboek dat hoort bij de videotraining Positief Huishouden
Nadere informatieScratch les 3: Spirograaf
Scratch les 3: Spirograaf Een kunstwerk maken Met programmeren kun je alles maken! Ook een kunstwerk! In deze les maken we zelf een kunstwerk met Scratch. En je leert ook over herhalingen en over variabelen.
Nadere informatieWeet wat je kan. Zelfvertrouwen
Weet wat je kan Zelfvertrouwen Zelfvertrouwen kan groeien Hoofdstuk 4 gaat over werken aan zelfvertrouwen. Onderwerpen in dit hoofdstuk: Stripje: Zelfvertrouwen kan groeien. blz 2 Doen waar je goed in
Nadere informatieDan komt Pat op het bed terecht. Maar het gaat niet helemaal goed. Ho, buur, roept Pat, dit gaat mis!
Mat slingert het touw omhoog en het komt precies om de lamp terecht. Mat pakt een touw en begint ermee te slingeren. Wat ga je doen, buur? vraagt Pat. Wacht maar af, zegt Mat. Mat trekt het touw strak.
Nadere informatieHuiswerk Spreekbeurten Werkstukken
Huiswerk Spreekbeurten Werkstukken - 2 - Weer huiswerk? Nee, deze keer geen huiswerk, maar een boekje óver huiswerk! Wij (de meesters en juffrouws) horen jullie wel eens mopperen als je huiswerk opkrijgt.
Nadere informatieKEN JE WERKGEEST. Het werkmateriaal Ken je werkgeest is een onderdeel van de website Krachtenspel.nl. Werkmateriaal Sociaal Emotionele Educatie (SEE)
KEN JE WERKGEEST Het werkmateriaal Ken je werkgeest is een onderdeel van de website Krachtenspel.nl. Werkmateriaal Sociaal Emotionele Educatie (SEE) Alle informatie is te vinden op de website Mieke Vollenhoven
Nadere informatieSimon de schildpad. 2015 J van Weert 1
Programmeren met Simon Simon de schildpad 2015 J van Weert 1 Inleiding: Wat is programmeren eigenlijk? Een computer doet niets zonder een programma. Die programma s worden geschreven door mensen: programmeurs.
Nadere informatie