Jaarstukken. Raad 15 juli 2014

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Jaarstukken. Raad 15 juli 2014"

Transcriptie

1 2013 Jaarstukken Aldus besloten door de raad in zijn openbare vergadering van 15 juli 2014, de griffier, de voorzitter, Raad 15 juli 2014

2 INHOUDSOPGAVE Hoofdstuk 1 Aanbiedingsnota Voorwoord Het financiële resultaat en ontwikkeling reserves over Het financiële beeld in hoofdlijnen Leeswijzer Doorwerkend effect resultaten jaarstukken naar 2014 en verder Rechtmatigheid Gebeurtenissen na balansdatum Staat van de Gemeente Hoofdstuk 2 Jaarverslag Programmaverantwoording Programma A Economis che en Ruimtelijke Ontwikkeling Programma B W erk en Inkomen Programma C Maatschappelijke Omgeving Programma D Jeugd Programma E Fysieke Leefomgeving Programma F Dienstverlening en Belastingen Programma G Bestuur en Veiligheid Overzicht Algemene Dek kingsmiddelen Investeringen Kapitaallasten Omvang investeringsportefeuille Afgesloten Investeringen / in gebruik genomen investeringen Bijstelling lopende inves teringen Paragrafen Paragraaf Lokale Heffingen Paragraaf W eerstandsvermogen Paragraaf Onderhoud Kapitaalgoederen Paragraaf Financiering Paragraaf Bedrijfsvoering Paragraaf Verbonden Partijen Paragraaf Grondbeleid en Vastgoed Hoofdstuk 3 Jaarrekening Balans per 31 december Toelichtingen Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Toelichting op de balans per 31 december Vaste activa Eigen vermogen Jaarstukken

3 Voorzieningen Vlottende passiva Niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen Programmarekening over begrotingsjaar 2013 (x 1000) Toelichting op de programmarekening Onvoorziene baten en lasten Overzicht van incidentele baten en lasten Dividenden W et Normering Topinkomens (W NT) Begrotingsrechtmatigheid Single information, single audit (SiSa) Jaarstukken

4 Gemeente Westland Hoofdstuk 1 Aanbiedingsnota Jaarstukken

5 1.1. Voorwoord Geachte lezer, Voor u liggen de jaarstukken van de gemeente W estland over het jaar Zij zijn het sluitstuk van de budgetcyclus voor het dienstjaar W ij leggen door middel van het jaarverslag en de jaarrekening verantwoording af over het gevoerde beleid en het financiële beheer in het vierde jaar van de collegeperiode De raad wordt hiermee in staat gesteld zijn controler ende taak in te vullen. W ij brengen graag hierbij ook nog de zogenoemde End -term-review onder uw aandacht, waarin wordt terug gekeken op wijze waarop wij uitvoering hebben gegeven aan het Collegewerkprogramma Het jaar 2013 stond in het teken van de verdere versterking van Greenport W estland en de voorbereiding op de veranderingen binnen het s ociale domein als gevolg van de drie decentralis aties. Daarnaast zijn stappen gezet in de verdere digitalisering van onze diens tverlening en is ge werkt aan het vergroten van de aantrekkelijkheid van W estl and. Een greep uit de m ijlpalen: Na een succesvol interactief proces is de Structuurvisie W estland vastgesteld en er is gestart met de uitvoering van het project Poelzone. Om de bereikbaarheid en verk eersveiligheid te vergroten zijn vele wegenprojecten uitgevoerd, met als hoogtepunt de a anleg van het Vlietpolderplein en de Piet Struijk weg in Naaldwijk. In 2013 is de gekantelde werk wijze van de W et maatschappelijke ondersteuning ingevoerd, waardoor voorzieningen binnen het budget naar tevredenheid beschikbaar zijn. De nieuwe gemeentelijke website is gelanceerd en verschillende archieven zijn gedigitaliseerd en via de website ontsloten. Ook het aantal producten en diensten dat digitaal kan worden aangevraagd is vorig jaar uitgebreid. In april werd het werken op afspraak geïntroduceerd, waard oor de wachttijden bij de balie zijn afgenomen. In Poeldijk, Monster en De Lier is door bebouwing van een aantal locaties een impuls gegeven aan de leefbaarheid van de centra en wij hebben voorbereidingen getroffen voor uitvoering van de centrumplannen s-gravenzande en Kwintsheul. Om de woningmarkt in beweging te krijgen is een aantal kansrijke maatregelen uitgewerkt en voorbereid, waaronder erfpacht en vrije kavelverkoop. Ten slotte tonen cijfers aan dat W estland veiliger is geworden. Mede dankzij deze re sultaten en inspanningen kan worden gesteld dat W estland op vele fronten sterk en krachtig is. De doelstellingen voor het beleid en de in 2013 verrichte activiteiten en geleverde prestaties zijn in de jaarstukken per programma weergegeven. De financiële w eerslag hiervan is te vinden in de (programma)jaarrekening. De jaarrekening volgt voor wat betreft de programma -indeling de indeling van de begroting 2013 en functioneert in die zin ook als spiegel van de begroting. De gemeente W estland sluit het jaar 2013 uiteindelijk af met een voordelig resultaat, na verwerking van de mutaties in de reserves, van 0,8 mln. Voor een toelichting bij dit resultaat wordt u verwezen naar paragraaf van deze aanbiedingsnota. Het jaarrekeningresultaat houdt verband me t een aantal vooral incidentele meevallers die het nadeel op gebieds -ontwikkeling compenseren. Het nadeel op de gebiedsontwikkeling bedraagt voornamelijk als gevolg van afwaarderingen 6,7 mln. De gemeenteraad behandelt de jaarstukken in zijn vergaderin g van dinsdag 15 juli De jaarstukken zijn te raadplegen op de website van de gemeente ( eentewestland.nl). Het college van Burgem eester en W ethouders Jaarstukken

6 1.2. Het financiële resultaat en ontw ikkeling reserves over 2013 In deze paragraaf is een uiteenzetting opgenomen van de belangrijkste financiële uitkomsten over 2013, met een analyse van de belangrijkste com ponenten Het financiële beeld in hoofdlijnen Het jaar 2013 is evenals de jaren daarvoor in belangrijke mate getekend door de economische recessie in Europa. Zoals wij in de jaarrekening 2012 al opmerkten staat de open Nederlandse economie sterk in verbinding met de ons omringende landen van de Europese Unie en blijft deze mede daarom ook de nadelen van de recessie ondervinden. Dit gold in 2013 onveranderd ook voor de gemeente W estland. Er zijn nu echter wel tek enen van herstel. De ec onomische groei trekt aan en met name begint er ook beweging te komen in de hypothekenmarkt en de markt voor bestaande koopwoningen. Daar staat tegenover dat de werkloosheid onveranderd hoog blijft en de binnenlandse investeringen en consumptie nog achterblijven. Voor 2014 is gunstig dat het tekort van de rijksoverheid volgens de meest recente cijfers van het CPB naar verwachting onder de norm van 3% zal uitk om en in Aanvullende bezuinigingen van het rijk die vaak doorwerken naar de gemeenten lijken hiermee van de baan. Belangrijk zorgpunt blijft nog de voortdurende onzekerheid over de financ iële consequenties van de drie decentralisaties binnen het s ociaal domein (Jeugdzorg, Awbz en Participatiewet). De gemeenten bereiden de overname van de taken werk, zorg en jeugd voor, maar maken zich nog steeds grote zorgen over de financiële en organisatorische gevolgen. Ook voor W estland is dit een belangrijke zorg en financiële onzek erheid. De gemeentelijke grondpositie en de voor een belangrijk deel daarmee s amenhangende schuldpositie zijn ook eind 2013 nog fors. W ij blijven ons inspannen om de boek waarde (en de schulden) van vooral de grondbankfunctie en daar mee de schuldpositie te verlagen. Het vaststellen van de Samenwerkingsovereenk omst W estlandse Zoom is in dit verband een belangrijke stap. Overigens blijven wij van mening dat W estland goed in staat is de rentelasten op te vangen binnen haar begroting. De lage rekenrente van 2,6% draagt hier zeker aan bij. Gezien de hiervoor genoemde zorgpunten en onzekerheden is het gunstig dat wij 2013 hebben kunnen afsluiten met een voordelig rekeningresultaat van 0,8 mln. In de Prorap was al rekening gehouden met een voordelig saldo van 0,6 mln. Ten opzichte van de Prorap doen zich twee grote ontwikkelingen voor. Enerzijds betreft dit een fors nadeel van 6,7 mln. op gebiedsontwikkeling. Anderzijds is er sprake van verschillende vooral incidentele meevallers. De meevallers in de algemene dienst hebben overwegend een incidenteel karakter. Het gaat hierbij onder meer een kleiner aantal te baggeren watergangen dan voorzien, besparingen in de uitvoering van het project Ruimte voor de glastuinbouw, een bijstelling van d e algemene uitkering op basis van de decembercirculaire (o.a. als gevolg van nabetalingen over vorige jaren) en voordelen in de bedrijfsvoering. Tenslotte is er sprake van de vrijval van een voorziening van 2,7 mln. die bij de resultaatbestemming dient te worden omgezet in een reserve. De reservepositie van de gemeente is ten opzic hte van 2012 nauwelijks veranderd. Het totaal van de algemene en bestemmingsreserves is eind ,3 mln. lager dan aan het einde van De reservepositie wordt verder t oegelicht in paragraaf van deze aanbiedingsnota. De reservepositie bedraagt eind ,8 mln. (incl. het jaarrekeningres ultaat 2013). Jaarstukken

7 De schuldpositie van de gemeente (langlopende geldleningen) bedraagt ultimo ,1 mln. In de begroting 2014 was nog uitgegaan van een sc huldpositie van 313,1 mln. op dat moment. Bij de berekening daarvan was er van uitgegaan dat in 2013 een bedrag van 50 mln. zou worden ontvangen in verband m et het op afstand zetten van een deel van de gemeentelijke g rondbank. Deze ontvangst heeft nog niet plaatsgevonden. De verwachting is dat dit in de loop van 2014 wel (deels) gaat plaatsvinden. De opbouw van het rekeningresultaat 2013 is als volgt: (bedragen x 1 mln.) Realisatie 2012 Begroting 2013 Bijgestelde begroting Realisatie Baten 229,4 204,1 213,7 214,1 Lasten -/- 232,9 -/- 214,3 -/- 231,1 -/- 214,4 Exploitatieresultaat -/- 3,5-10,2-17,4-0,3 Onttrekkingen aan reserves 46,9 20,3 35,5 18,5 Toevoegingen aan reserves -/- 42,2 -/- 10,1 -/- 18,1 -/- 17,4 Saldo reservemutaties 4,7 10,2 17,4 1,1 Resultaat na reservemutaties 1,2 0,0 0,0 0,8 Jaarstukken

8 Uitgebreide toelichting bij het financieel resultaat over 2013 In onderstaande tabel is een uitsplitsing gemaak t naar de belangrijkste c omponenten waaruit het rekeningsaldo is opgebouwd: STAAT VAN AFWIJKINGEN Resul ta at begroting s jaa r Bedr ag x 1 Programmarappo rt age Effect na pro gr amm arap po rtag e Rek eningre sultaa t Programma Bedr ag x 1 A E conomisch e en Ruimtelijk e Ontw ikk eling Gro nd zaken Vastgoed e xploitatie To taal programma A B W erk en Inkomen WWB, BBZ en 3 D s To taal programma B C M aatsch appeli jk e omgeving De Naal d To taal programma C D Jeugd Com binatiefunctiona rissen Onde r wijshuis vesting J eugd ge zo ndh eids zo rg J eugd activiteiten To taal programma D E F ysi ek e lee fomgeving W egen W ater Gro en en rec reat ie Verg unn ing en To taal programma E F Dienstv erlening en belastingen Pers oo nsdocum enten Begr aafpl aatsen To taal programma F 0 G Bes tuur en veiligheid Integr ale ve ilighei d Integr ale ha ndh aving To taal programma G Al g emene dekking smiddelen Prog ram m arappo rtage Niet inge vul de stel posten Bedrijfs voe ri ngskosten Geldl eni ng en en de elnem ingen Algem ene uitkering Ove rige be lastingen To taal Al gemen e dek king smiddelen Diver se Afwijkinge n ove r di ve rs e progr am m a's To taal di ver se To taal Jaarstukken

9 Op de verschillende financiële afwijkingen wordt per programma hieronder verder ingegaan: (I = Incidenteel effect, S = Structureel effect) Programma A Economische en Ruimtelijke Ontw ikkelingen -5,4 mln. Grond zaken - 4,0 mln. (I) Een groot deel van het nadelig resultaat is het gevolg van de herziening van de voorzieningen van de deelnemingen wat resulteert in een nadeel van 6,1 mln. De aanpassing van de voorzieningen onderhanden werk resulteert in een nadeel van 0,8 mln. Het voordelig planresultaat van het project W ijkpark was voorzien in 2013 maar zal naar verwac hting in 2014 gerealiseerd worden (nadeel 0,3 mln.) De grondexploitatie Chrysantstraat wordt naar verwachting in 2014 in de raad behandeld. Het voor het tekort beschikbare bedrag is daarom niet aangesproken hetgeen leidt tot een voordeel in 2013 van 0,5 mln. Bij het raadsvoorstel tot bestemm ing van het resultaat stellen wij u daarom voor dit bedrag over te brengen naar Ter uitvoering van het amendement bij de rentec onversie en recente afspraken met het ontwikkelbedrijf W estlandse Zoom (OBW Z) is de verwerking in de jaarrek ening anders dan voorzien. Per saldo geeft dit een voordelig resultaat in de jaarrekening van 2,7 m ln en wordt voorgesteld om van de vrijval een bedrag van 2,4 mln. te reserveren voor de uitvoering van het amendement bij de renteconversie voor de resterende 9 jaren. Vastgoedexploitatie -1,4 mln. (I) De verkooptaakstelling vastgoed kent in 2013 e en nadelig saldo van 1,9 mln. als gevolg van het niet-behalen van de taakstelling mede als gevolg van lagere verkopen en het niet opnemen van vorderingen waarvan het eigendom nog niet is overgedragen. Hierdoor kon de geraamde 0,5 miljoen niet gestort worden in de bestemmingsreserve. Het nadeel in de jaarrekening is hiermee 1,4 mln. Gelet op dit resultaat wordt in het raadsvoorstel tot vaststelling van de jaarrekening voorgesteld om de gelden die in de voorgaande jaren in de egalisatiereserve vastgoed zijn gestort ( 0,8 mln.), weer te onttrekken. Programma B Werk en Inkomen -0,1 mln. De totale uitvoering van de onder het programma werk en inkomen vallende regelingen laat per s aldo een nadeel zien van 0,1 mln. Enkele belangrijke hoofdlijnen hierbij zijn nog de volgende. Door een achterblijvende inhuur van extra capaciteit zijn de voo rbereidingskosten 3 D s ca. 1,0 mln. achtergebleven bij de ramingen ter zake. De hiermee samenhangende inzet van de reserve W erk & Inkomen is eveneens ac hterwege gebleven. Op de uitvoering van de regelingen BBZ en de W et BUIG is respectievelijk sprake va n overschotten van 0,3 mln. en 0,6 mln. (onder meer door m eer terugvorderingen). Deze overschotten worden gestort in de reserve W erk & Inkomen conform de in 2013 bij de begrotingsbehandeling 2014 vastgestelde s ystematiek zodat deze niet van invloed zij n op het jaarrek eningresultaat incl. reservemutaties. Jaarstukken

10 Programma C Maatschappelijke Omgeving -0,1 mln. Wet Maatschappelijke Ondersteuning 0,0 mln. Met ingang van 2013 is een aantal beleids wijzigingen doorgevoerd waarmee vorm is gegeven aan ee n betere beheersing van de W mo -uitgaven en er m eer grip op de toegang tot de regelingen is gekomen. Daarnaast heeft een gunstige aanbesteding van W mo -hulpmiddelen / trapliften en de medische indicatiestelling plaatsgevonden. De zorgverlening heeft hierbij niet aan kwaliteit hoeven inboeten. Het scala van passende maatregelen heeft er in combinatie met het gegeven dat het W mo -budget is toegenomen en er in 2013 minder aanvragen en verstrekkingen zijn geweest toe geleid dat er in 2013 een bedrag van ca. 4 mln. in de W mo -reserve kon worden gestort. In de Prorap 2013 was in dit verband overigens reeds een bedrag van 2,6 mln. geraamd. De Naald -0,1 mln. (I) Bij de ontvlechting van De Naald is gebleken dat de verzelfstandigde stichting op onderdelen ee n andere verantwoordings methodiek moet volgen dan de gemeente. Dit speelt met name in de sfeer van het reserveren van pers onele kosten aan het einde van een boekjaar en het verwerken van vooruit ontvangen opbrengsten (waarbij het theaterseizoen betrekking heeft op twee dienstjaren van de gemeente). Als gevolg hiervan is sprake van een incidenteel nadeel van 0,1 mln. De Naald heeft conform amendement bij het raads voorstel over de verzelfstandiging geen vergoeding meegekregen voor de opbouw van een weerstan ds vermogen na de ontvlechting, zodat de zelfstandige stichting deze kosten niet kan dragen. Ge zondheid 0,0 mln. In 2013 is een eenmalig bedrag beschikbaar gesteld voor het opvangen van frictiekosten bij de regionalisering van de GGD Zuid -Holland-W est en de GGD Den Haag. Omdat de opstartperiode van GGD Haaglanden nog loopt zullen deze kosten pas in 2014 gemaakt worde n. Tijdens de behandeling van de Prorap heeft de raad een motie aangenomen waarin werd bepaald dat deze lasten uit het voorlopig rekeningresultaat 2013 gedekt dienen te worden zodat ook de eerder geraamde inzet van reserves achterwege is gebleven. Bij het raads voorstel tot bestemming van het res ultaat stellen wij u daarom voor om het bedrag van 0,4 mln. over te brengen naar 2014 Programma D Jeugd 0,5 mln. Combinatiefunctionariss en 0,1 mln. (I) Door de om zetting van c ombinatiefunctionariss en naar jeugdcoördinatoren zijn de werk zaamheden later gestart dan geraam d. Dit heeft een onderschrijding tot gevolg van ruim 0,1 mln. Onderwijshuisvesting 0,1 mln. (I) De werkelijke huurinkom sten zijn iets hoger uitgevallen dan geraamd, omdat nog n iet in alle gevallen de raming van de huur was aangepast aan de werkelijke inkomsten. Daarnaast zijn er enkele niet - geraamde schade-uitkeringen ontvangen. Per saldo was er in 2013 sprak e van een voordeel van 0,1 mln. ten opzichte van de begroting. Jeugdgezondheids zorg 0,1 mln. (I) De pilot Centrum Jeugd en Gezin is eerst in het vierde k wartaal van start gegaan. Van het beschikbare budget schuift ruim 0,1 mln. door naar De hiermee samenhangende inzet van reserves is in 2013 ook achterwege geble ven zodat deze post niet van invloed is op het jaarrekeningresultaat Jaarstukken

11 Door de terugvordering van subsidies en enkele kleiner e posten ontstaat op dit onderdeel een incidenteel voordeel van 0,1 mln. Jeugdactiviteiten 0,2 mln. (I) Bij jeugdactiviteiten is s prake van een voordeel van 0,2 mln. doordat een tweetal subsidieposten (jeugdbeleid en CTC) kan vrijvallen aangezien de verplichtingen hiervoor zijn vervallen. Programma E F ysieke leefomgeving 0,4 mln. Wegen -0,2 mln. (I) Voor een lopende juridis che procedure, die voorheen werd opgenomen in het risicoregister, is thans op basis van het voorzic htigheidsprincipe een voorziening getroffen. De dotatie aan deze voorziening bedraagt 0,2 mln. Water 0,3 mln. (I) De kosten voor baggeren zijn ca. 0,3 mln. lager dan begroot. In 2013 was binnen de reguliere cyclus van 8 jaar sprake van een klein aantal te baggeren watergangen. Deze baggervakken worden overigens door het Hoogheemraadschap van Delfland bepaal d. Groen en recreatie 0,2 mln. (I) Op het terrein van groenonderhoud en in het kader van Buurt in Uitvoering is een kleine 0,2 mln. minder uitgegeven dan geraamd. Dit heeft verschillende oo rzaken: er vindt geen onkruidbe strijding meer plaats op verharding, er wordt meer samengewerkt met bewoners en belanghebbenden en er zijn minder kosten derden gemaakt (o.a. door de koude lange winter en de droge lange zomer). Vergunningen 0,1 mln. (I) Op dit gebied is er vooral als gevolg van minder uitgebrachte adviezen van de welstandscommissie en ingehuurde diensten sprake van een voordeel van bijna 0,1 mln. Programma F Dienstverlening en belastingen 0,0 mln. Persoonsdocumenten 0,1 mln. ( I) Deze onderschrijding betreft lagere kosten voor de inhuur ten behoeve van de inschrijving. Begraafplaatsen -0,1 mln. (I) De herinrichting van de begraafplaats De Lier wordt voor een belangrijk deel uitgevoerd in Als gevolg hiervan is in een bedrag van bijna 0,1 mln. niet uitgegeven. Hier staat tegenover dat de hiermee samenhangende inzet van de algemene reserve in 2013 ook achterwege is gebleven. Daarnaast zijn de inkomsten uit de lijkbezorgingsrechten naar verwachting incidenteel met een k leine 0,1 mln. achtergebleven bij de raming, met name als gevolg van het feit dat er minder vaak een particulier graf is aangekocht of er voor een verlenging is gekozen. Programma G Bestuur en veiligheid 0,5 mln. Integrale veiligheid 0,1 mln. (I) Dit voordeel kent enkele kleinere oorzaken; zo is er als gevolg van de subsidie van de provincie voor het toezicht op de Zandmotor een voordeel onts taan, is er minder aan opleidingsk osten uitgegeven en heeft er een eindafrekening plaatsgevonden met de dierenopvang t Julialaantje. Jaarstukken

12 Integrale handhaving 0,4 mln. (I) Als gevolg van de inzet van eigen medewerkers in plaats van externen in het project Ruimte voor de glastuinbouw is een bedrag van ca. 0,25 mln. niet uitgegeven in Een toename van het aantal dossiers én de langere doorlooptijd maken een verlenging van het projec t met één jaar noodzakelijk. Bij het raads voorstel tot bestemming van het res ultaat stellen wij u daar om voor om het bedrag van 0,25 mln. over te brengen naar Daarnaast is er in 2013 sprake van een lagere bijdrage aan de Omgevingsdienst Haaglanden. De ODH heeft een tekort op de loonkosten incidenteel kunnen dekken uit andere middelen binnen de exploitatie. Algemene dekkingsmiddelen 7,0 mln. Programmarapportage ,6 mln. De programmarapportage 2013 sloot met inachtneming van een aangenomen amendement inzake de kosten van een bestuurs krachtonderzoek met een positief saldo van 0,6 mln. Kortheidshalve wordt voor de toelichting verwezen naar de programm arapportage. Niet ingevulde stelposten 0,3 mln. (I) De niet ingevulde stelposten voor 2013 betreffen onder mee r de post onvoorzien voor 0,1 mln. Daarnaast wordt ter uitwerking van ons uitgangs punt van een solide financieel beleid via een groeimodel 50% van het weerstands vermogen rentevrij gemaakt. In 2013 bleek het niet noodzakelijk om een beroep te doen op het weerstandsvermogen. Een nadelig rente -effect is daardoor niet opgetreden. Het budget dat daarvoor was opgenomen valt vrij. In de Prorap was de betreffende raming al in neerwaartse zin bijgesteld. Dit levert in de jaarrekening nog een voordeel op van 0,2 mln. Bedrijfsvoeringskosten 1,8 mln. (I) Een deel van het voordeel op de bedrijfs voering heeft te maken met een verschuiving van activiteiten naar Het gaat hierbij met name om begeleiding van herplaatsingsk andidaten, activiteiten in het kader van organisatieontwikkeling en inzet van persoonsgebonden budgetten. Overigens heeft dit doorschuiven van activiteiten nauwelijks een effect op het jaarrekeningresultaat omdat dekking van deze activiteiten in 2013 grotendeels was voorzien uit daarvoor besc hikbare reserves. Voor het deel dat wel tot een effec t leidt ( op organis atieontwikkeling) stellen wij u in het raads voorstel tot vaststelling van de jaarrekening voor dit bedrag te bestemmen voor inzet in Op het gebied van ICT is o.a. door het uitstellen van zowel vervangingen als het implementeren van smartphone en mobile devices en door een guns tige contractaanpassing inzake het huren van glasvezelverbindingen een voordeel ontstaan. Inclusief een aantal andere voordelen in de bedrijfsvoering leidt dit tot een positief resultaat van 0,8 m ln. Daarnaast resteert op de personele kosten uiteindelijk een voordeel van 0,8 m ln. Dit bedrag bestaat uit diverse voor- en nadelen die deels ook tegen elkaar wegvallen. In hoofdlijn gaat het om de volgende zaken: De taakstellende bezuiniging op de organisatie is in 2013 volledig gerealiseerd. Na verrekening van deze bezuiniging is per saldo sprake van een klein voordeel op het P -budget. Eén van de oorzak en hiervoor is dat er hogere inkomsten zijn gere alis eerd uit detachering van medewerkers. Ook is terughoudend met invulling van vacatures en inhuur van externen omgegaan. Een deel van het P-budget wordt gedekt door directe inkomsten. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om leges en projecten. Door de economisc he omstandigheden was er op deze onderdelen sprake van vraaguitval waardoor er ook minder ambtelijke inzet toegerekend kon worden. Dit leidt tot een nadeel Jaarstukken

13 (dekkingsverlies). De organisatie heeft door de nodige inspanningen dit nadeel voor een deel kunnen opvangen. Op overige bedrijfs voeringsbudgetten zijn divers e voordelen gerealiseerd. Zo kan door aangescherpte regelgeving in minder gevallen aanspraak op de FPU -regeling worden gedaan wat tot een voordeel leidt. Daarnaast leiden het terughoudende vacature beleid en de afgenomen formatie tot lagere lasten voor W erving & selectie en Arbokosten. Tot slot zijn er meer kostendragers voor algemene kosten gevonden (bijvoorbeeld in de vorm van ontvangen subsidies) wat in 2013 tot een incidenteel voordeel op de bedrijfsvoeringskosten leidde. Geldleningen en deelnemingen -0,6 mln. (I) In december 2013 is een interim -dividend 2013 ontvangen van ruim 0,7 mln. van Evides NV. In de begroting was hiervoor 0,6 mln. geraamd. Het voordeel bedraagt hiermee 0,1 m ln. Daarnaast is in 2013 sprake van een nadelig renteresultaat van 0,7 mln., voornamelijk als gevolg van recente afspraken over de doorberekening van rente aan de gemeentelijk grondbank W estlandse Zoom. Dit bedrag heeft deels betrekking op 2012 ( 0,4 ml n.) en deels op 2013 ( 0,3 mln.). Tegenover het nadelige rente -effect staat echter een vrijval van een deel van de voorziening W estlandse Zoom die betrekking heeft op de doorrekening van rentelasten aan de gemeentelijke grondbank W estlandse Zoom. Deze vr ijval van 2,7 mln. is verwerkt bij programma A Economische en Ruimtelijke Ontwikkeling. Algemene uitkering 1,9 mln. (I/S) De raming van de algem ene uitkering uit het gemeentefonds in de primitieve begroting is gebaseerd op de meicirculaire In d e 1e actualisatie 2013 en in de Prorap 2013 zijn de mutaties verwerkt tot en met de septembercirculaire De begrote stand inclusief wijzigingen is hierop gebaseerd. De werkelijk verantwoorde uitkering is 1,9 mln. hoger dan deze raming. Deze positie ve afwijking is een gevolg van: In het vierde k wartaal van 2013 door het rijk vers trekte afrekeningen over voorgaande jaren (2011/2012). Het betreft een nabetaling aan de gemeente van 0,7 mln. door een hoger aantal inwoners met een laag inkomen (afgerond 0,3 mln.) en door een aanpassing van de oppervlakte bebouwing, water en land (afgerond 0,4 mln.). In hoofdlijnen werken de voornoemde aanpassingen voor een bedrag van ca. 0,6 mln. ook door in het uitkeringsjaar 2013 zelf. Een bijstelling van de algemene uitkering als gevolg van de decembercirculaire 2013 ad afgerond 0,6 mln. Deze bijstelling is voornamelijk een gevolg van de begrotings afspraken 2014 die na Prinsjesdag zijn gemaak t en die ook al doorwerken in 2013 (het zogenaamde Herfstakkoord). Het bovenstaande voordeel in de algemene uitkering heeft naar verwachting een structurele doorwerking van ca. 0,3 mln. Overige belastingen 0,1 mln. (I) Op zowel de OZB eigenaren woningen en niet -woningen als toeristen - en forensenbelasting is sprak e van enkele kleine voordelige afwijkingen die in totaal bijna 0,1 mln. bedragen. Diverse kleine verschillen 0,7 mln. Verder is nog sprake van meerdere kleinere verschillen op de programm a's die onder de toelichtingsgrens van blijven. Jaarstukken

14 Structureel/incidenteel Het jaarrekeningresultaat bedraagt 0,8 mln. Hiervan heeft een bedrag van 0,3 mln. een structureel karakter (onderdeel algemene uitkering). De overige afwijkingen (gesaldeerd voordelig 0,5 mln.) zijn van incidentele aard. Belangrijk onderdeel hiervan betreft de vrijval van een voorziening van 2,7 mln. en de mutaties in de voorzieningen van grondzaken. Voor wat betreft de uitgaven en inkomsten W mo geldt dat deze als gevolg van de verrekening met de desbetreffende bestemm ingsreserve budgettair neutraal uitpakken voor de jaarrekening. Bij het in de Kadernota opgenomen FMP (Financieel Meerjarenperspectief) komen wij op deze post terug. Ontw ikkeling reserves 2013 De reserves zijn onder te verdelen in e en Algem ene reserve, die een algemene bufferfunctie vervult en de bestemmingsreserves die gevormd zijn ten behoeve van een bepaald doel. De ontwikkeling van de reservepositie ziet er als volgt uit: Bedr agen in mln. Omschrijving 1 januari december 2013 Algemene reserve 4,9 3,7 Batig saldo jaarrekening ,8 Bestemmingsreserves 222,2 222,3 Totaal reserves 227,1 226,8 De reservepositie van de gemeente is ten opzic hte van 2012 vrijwel onveranderd. Het totaal van de algemene en bestemmingsreserves is eind ,3 mln. lager dan aan het begin van Dit wordt veroorzaakt door de reguliere inzet van de algemene reserve en de bestemmingsreserves voor de (conform raadsbesluiten) beoogde doelen. Voor een uitgebreide toelic hting op de stortingen en onttrekkingen in de reserves wordt verwezen naar paragraaf Eigen vermogen. Zoals gebruikelijk zijn de voorzieningen in dit overzicht niet meegenomen. Zoals in de paragraaf W eerstandsvermogen (onderdeel van deze jaarrekenin g) ook is aangegeven, blijft de huidige economische crisis in belangrijke mate bepalend voor de ontwikkeling van de risico's die de gemeente loopt. Er zijn tek enen van herstel. De risico s voor de gemeente zijn licht afgenomen. De risico s doen zich, zoals ook in de voorgaande jaren, voor bij grondexploitaties en projecten. Daarnaast vragen de garantstellingen aan corporaties en instellingen extra aandacht, alsmede de deelnemingen. De weerstandsratio (de verhouding tussen de beschikbare en benodigde weers tandscapaciteit) in de begroting 2014 bedroeg 0,93. Als gevolg van de afname van de risico s s tijgt is deze ratio gestegen naar 1,02. Bij de begroting zullen wij met voorstellen komen over de berekeningswijze van de beschikbare weerstands capacite it Leeswijzer Het Besluit Begroting en Verantwoording provinc ies en gemeenten (BBV) schrijft voor dat de opbouw van de jaarstukken van gemeenten gelijk is aan die van de programmabegroting voor dat jaar. De jaarstukken bestaan uit het jaarverslag (de prog rammaverantwoording, investeringen en paragrafen) en de jaarrekening (de financiële verantwoording waarop de controleverklaring betrekking heeft). Jaarverslag De programmaverantwoording is opgenomen in hoofdstuk 2.1 van deze jaarstukken. Het bevat de beleidsmatige verantwoording over Bij alle onderwerpen en speerpunten die in de Programmabegroting 2013 zijn benoemd, wordt ingegaan op de vraag of we bereikt hebben wat we ons ten doel hebben ges teld en wat we daarvoor hebben gedaan. Indien van toep assing wordt op Jaarstukken

15 basis van de laatste ontwikkelingen een korte doorkijk naar 2014 gegeven. De programma s worden afgesloten met het antwoord op de vraag wat heeft het gekost? In hoofdstuk 2.2 vindt verantwoording plaats over de investeringen waarin ener zijds wordt terug gekeken op 2013 maar waarin anderzijds ook de meerjarige effecten van de bijstelling van de investeringen, zoals die voorheen in de investeringsrapportage waren verwerkt, worden gepresenteerd. Tot slot worden in hoofdstuk 2.3 de paragraf en opgenomen. Het BBV schrijft voor dat er verplichte paragrafen worden opgenomen in het jaarverslag (te weten treasury, de lokale heffingen, het weerstands vermogen, de bedrijfs voering, het onderhoud van de kapitaalgoederen, grondbeleid en vastgoed en een overzic ht van de verbonden partijen). Zij geven, als een dwarsdoorsnede van de programma s, inzicht in een aantal bedrijfs voering aspecten van de gem eente. Jaarrekening In hoofdstuk 3 is de financiële vertaling van het gevoerde beleid is te vinden, die bestaat uit de programmarekening en de balans met toelichting. De programmarekening bevat een overzicht van de exploitatieresultaten per beleidsveld. Gemeenten zijn verplic ht om in de jaarstukken ook de verantwoordingsinformatie van specifieke uitkeringen op te nemen. Deze zogenaamde SiSa -bijlage (Single Information Single Audit) is opgenomen in hoofdstuk 3.6 Single information, single audit (SiSa) Doorwerkend effect result aten jaarstukken naar 2014 en verder Met ingang van 2011 is bepaald dat de eerste Investeringsrapportage geïncorporeerd wordt in de jaarrekening. Deze informatie is opgenomen in deze paragraaf. Hiermee kunnen de meerjarige effecten van de kapitaallasten bi j de jaarrekening tegelijk met de jaarrek ening zelf aan uw raad worden voorgelegd en m eege nomen worden in het Financieel Meerjaren Perspectief (FMP). Tevens wordt uw raad op deze wijze in een vroeg stadium geïnformeerd over de noodzakelijke bijstelling van investeringen en de daarmee verband houdende liquiditeiten. In dit onderdeel wordt ingegaan op: A. De bijstellingen van de raming van uitgaven en inkomsten van de k redieten en voorgenomen investeringen over de periode B. Het effect van de onder 1 genoemde bijstelling, gecombineerd met een nieuwe liquiditeitenplanningen en/of de actualisatie van de afsluitdata op de voor geraamde kapitaallasten. In dit effect is ook een actualisatie van het Meerjaren Investeringsplan (MIP) meegenomen. A. Afw ijkingen (over- en onderschrijdingen) op lopende kredieten In het kader van het budgetrecht van de raad ( de begrotingsrechtmatigheid) moet bij (verwachte) overschrijdingen van beschikbaar gestelde kredieten een formele bijstelling van het krediet plaatsvinden. Deze bijstellingen van kredieten hebben wel consequenties voor de uit de investeringen voortvloeiende kapitaallasten vanaf Bij deze jaarrekening is bij nadelige bijstellingen onderzocht of dekking mogelijk is door het aframen van beschikbaar gestelde kredieten als gevolg van gerealiseerde onders chrijdingen of door bijraming van de verwachte c.q. reeds gerealiseerde inkom sten. Bij deze dekking gaat het dan om beschikbaar gestelde krediet(en), die vergelijkbaar is/zijn met het krediet waar de overschrijding is ontstaan. Jaarstukken

16 De bijstelling op de uitgaven en inkomsten van de lopende investerings portefeuille als gevolg van de aanpassingen door de hierboven genoemde com ponenten (over - en onderschrijding van het krediet, liquiditeitenplanningen en afsluitdata) geeft het volgende beeld: Bedr age n in mln. Prog ram m a Bijstelling Bijstelling Bijstelling uitga ve n inkom s ten per s al do A Econom ische en Ruim telijke ont wikkeli ng en 1,26 N 1,27 V 0,01 V B W erk en Inkom en C Maatschap pel ijke Om geving D Jeug d 0,15 N 0,04 V 0,11 N E Fys ieke Le efom geving 1,90 N 1,14 V 0,76 N F Dienst ve rlen ing en Bel astinge n G Bestuur en Veili gh eid Totaal 3,31 N 2,45 V 0,86 N Op basis van de bijgestelde liquiditeitenplanning vanaf 2014 worden voor enkele investeringen overschrijdingen verwac ht ná 2013 (de overschrijdingen ultimo 2013 zijn reeds toegelicht bij 2.2.2). De substantiële afwijkingen op kredieten (zowel uitgaven als op inkomsten) worden hieronder toegelicht: Programma A: Gebiedsontwikkeling Boomawatering Zowel de geraamde uitgaven en inkomsten worden bijgesteld met 1,27 mln. Over deze budgettair neutrale bijstelling is de raad in de vergadering van 26 november 2013 geïnformeerd. Programma D: De bijraming van krediet in dit programma betreft voornamelijk de renovatie van schoolgebouwen. Dit is reeds in onderdeel toegelicht. Programma E: Budget neutrale wijzigingen Bij de volgende kredieten zijn zowel de uitgaven en de inkomsten bijgesteld: Toegankelijkheid openbaar vervoer 0,11 mln. Groene Schakels Doelproject/Zwethstrook 0,23 mln. Zuidelijke Randweg 0,11 mln. Herinrichting beukenlaan 0,05 mln. Vrij verval riolering gem aal Perdik 0,04 mln. Bruggen en kunstwerken, vervanging Zwethbrug 0,27 mln. Vervanging dam wanden Lange wateringkade 0,10 mln. Totaal verhoging uitgaven en inkomsten 0,91 mln. Zwartendijk N465 In 2014 wordt het groot onderhoud uitgevoerd. De uitgaven voor dit onderhoud ad 0,24 mln. zullen worden verrekend met een onttrekking uit de bestemmingsreserve Zwartendijk. Riolering buitengebied (als onderdeel RGW ) De overschrijding ad 0,12 mln. is reeds bij onderdeel toegelicht. Bruggen en kunstwerken Bij de bruggen Laan van Adrichem en de Casem brootlaan moeten tussentijdse (herstel)maatregelen genomen worden als gevolg van vertraging in de ruimtelijke ontwikkelingen. De hiermee gepaard gaande kosten bedragen 0,18 mln. Jaarstukken

17 Vervanging Dam wanden Bij de vervanging van damwanden is er v ertraging vanwege enerzijds een knelpunt in kosten en dekking en anderzijds een discussie met het hoogheemraadschap over de rolverdeling en bijdragen. Met betrekking tot het project Lange W ateringkade is er een aanbestedingsnadeel opgetreden van 0,4 mln. Door een integrale aanpak met vaar recreatieve voorzieningen en de verharding e n de brug aan de Lange W ateringkade, in combinatie met her priorite ring van het damwandenprogramma is het tekort teruggebracht tot 0,2 mln. Voorgesteld wordt om dit bedrag bij te ramen. Door de combinatie van de genoemde her prioritering in combinatie met de bezuinigingen op het beheerplan dam wanden is een reëel risico ontstaan dat de noodzakelijk e uitvoering van het damwandenprogramma niet volledig kan worden gerealiseerd. Het vorenstaande resulteert uiteindelijk in het volgende voorstel in het bij deze jaarrekening behorende raads voorstel: De lopende investeringen bij te stellen voor een bedrag van per saldo 0,88 mln. (na delig). B. Bijstelling kapitaallasten De bijstellingen van de lopende investeringskredieten door het aanpassen van af sluitdata, liquiditeitenplanning en bij- en aframingen zijn van invloed op de uit deze investeringen voortvloeiende meerjarige kapitaallasten (rente en afschrijving ). Dit geldt eveneens voor de actualisatie van het MIP. Om een juist effect van de mutaties in de kapitaallasten weer te geven moeten de kapitaallasten wel gecorrigeerd worden voor de "gesloten circuits"; afvalverwerking, riolering of bouwgrondexploitatie. Mutaties bij deze onderdelen leiden namelijk niet tot een wijziging van het begrotingsresu ltaat, aangezien alle wijzigingen bij deze onderdelen worden gecorrigeerd door een mutatie in de res erve tariefegalisatie afvalstoffenheffing c.q. rioolrecht of door activering bij bouwgrondexploitaties. Eveneens geldt dat in de bijstelling van investering en met een maatschappelijk nut met een (gedeeltelijke) dekking vanuit de reserve maatsc happelijk nut de netto bedragen zijn opgenomen (dus dat deel wat niet via de reserve loopt). In het CollegeW erkprogramma (CW P) is als onderdeel van het bezuinigingspakk et een stelpost achterblijvende kapitaallasten opgenom en. Achtergrond bij de stelpost is, dat sommige investeringen vanwege externe factoren uitlopen of achter blijven in de planning ondanks de sturing op de financiële planning. Deze stelpost is via eerdere iraps en bij de begrotingen 2012, 2013 en 2014 bijgesteld met gerealiseerde resultaten van doorschuivingen / versc huivingen en het schrappen van (voorgenomen) investeringen. Op basis van de actualis atie van het MIP en de doorrekening van de l opende investeringen bij deze jaarrekening kan nu de volgende meerjarige bijstelling van de stelpost over de periode worden gemaakt: Effect (bedragen in mln.) Resterende stelpost (c.q. nog in te vullen) 0,42 N 1,60 N 2,02 N 2,35 N Netto bijstelling kapitaallasten a.g.v. jaarrekening 1,37 V p.m. p.m. p.m. Resterende stelpost na jaarrekening 0,00 n.n.b. n.n.b. n.n.b. Resultaat 0,95 V De bijstelling van de stelpost in 2015 en verder is vooralsnog pro memorie geraamd. Dit heeft de volgende reden: Ook in 2014 is de stelpost door achterblijvende kapitaalasten volledig ingevuld en is daarbovenop nog een voordelig resultaat ontstaan van circa 1,0 mln. in Dit komt doordat door het uitlopen of achterblijven van investerin gen er jaarlijks een substantieel bedrag aan restant -kredieten ontstaat en daarmee lagere kapitaallasten wat tot een voordeel t.o.v. de raming leidt. In combinatie met de voorgenomen investeringen uit het MIP in het eerstvolgende begrotingsjaar leiden deze restantkredieten tot een boeggolf aan investeringen in een volgend begrotingsjaar. In dit begrotingsjaar doet zich dan vaak hetzelfde effect voor (achterblijven van investeringen) waardoor Jaarstukken

18 deze boeggolf zich over een langere periode naar volgende jaren verplaatst en er voordelige afwijkingen op kapitaallasten t.o.v. de raming blijven ontstaan. Aansluitend op de samenstelling van de jaarrekening wordt naar mogelijk heden gezocht om deze boeggolf te elimineren. Hierbij wordt onderzocht in hoeverre er rea listis che mogelijkheden zijn tot enerzijds een verdere fasering in de restant -kredieten en anderzijds het naar latere jaren verschuiven van investeringen in het MIP. De hieruit voortvloeiende maatregelen zullen in de eerste plaats een effect hebben op de r esterende stelpost achterblijvende kapitaallasten. Mogelijk ontstaat daarnaast ook nog een begrotings resultaat als gevolg van dit onderzoek. Verwacht wordt dat resultaten verwerkt kunnen worden in de Kadernota Rechtmatigheid Sinds enige jaren geldt d at de jaarrekening niet alleen een getrouw beeld moet geven, maar ook dat de daarin verantwoorde baten, lasten en balansmutaties rechtmatig tot stand zijn gekomen. Rechtmatig wil zeggen: volgens de geldende wet - en regelgeving. De uitgangspunten voor rechtmatigheid en de geldende wet - en regelgeving zijn door de gemeenteraad vastgesteld in het controleprotocol voor de accountantscontrole. De gemeente ziet zelf toe op het rechtmatig handelen van de organisatie. In het interne controleplan rechtmatigheid zij n alle processen geïnventariseerd waarbij sprake is van financiële handelingen van enige omvang bij inkomsten, uitgaven of veranderingen in de vermogenspositie. Aan de hand van een risicoanalyse wordt per jaar bepaald welke processen voor controle in aanme rking komen. De controles worden uitgevoerd door deelwaarnemingen uit te voeren met een checklist gericht op de geldende wet- en regelgeving. De resultaten zijn vastgelegd in een dossier en de rapportage is besproken met de verantwoordelijken voor het proc es. W aar nodig worden verbeteringen doorgevoerd. In 2013 zijn op 27 processen controles op het rechtmatig handelen uitgevoerd. Daarbij is vastgesteld dat de processen voldoende beheersmaatregelen bevatten die de rechtm atige totstandkoming van de lasten, baten en balansmutaties waarborgen. Alleen bij de controle van het proces inkoop - en aanbesteding is naar voren gekomen dat er bij 5 dossiers sprake was van onrechtmatigheden. Daarvan telt de onrechtmatigheid in 3 dossiers mee in het oordeel van de accounta nt omdat niet volledig aan onze eigen inkoopregels is voldaan. Het gaat bij deze 3 dos siers om inkopen met een totaalbedrag van Er wordt aan gewerkt dergelijke fouten in de toekomst te voorkomen Gebeurtenissen na balansdatum Er hebben zich na balansdatum geen ingrijpende gebeurtenissen voorgedaan die van invloed zijn op de financiële positie van de gemeente op 31 december Staat van de Gemeente Het specifiek toezicht wordt zo veel mogelijk afgeschaft, generiek toezic ht wordt de norm. Het interbestuurlijk toezicht op de gemeenten wordt met de W et revitalisering generiek toezicht (W rgt) zoveel mogelijk door de naast hogere overheid, de provincie, uitgevoerd. Het Rijk blijft wel toezichthouder voor o.a. wetten in het sociale domein. De wet betekent vooral een herbevestiging van de positie van de gem eenteraad als eerste orgaan dat toezicht houdt op het college. De wet zet nadrukkelijk in op het versterken van de horizontale verantwoording (de verantwoording van het college aan raad) en een afb ouw van de verticale toezichtlast vanuit rijk en provincie. Dat kan om dat de wet uit gaat van vertrouwen. Het is de raad die als eerste aan zet is, met de provincie of het Rijk met terughoudendheid en op afstand in de tweede lijn. Dit past bij het duale st elsel. De kleur geeft de intensiteit van het toezicht door de provincie aan. W elke vorm van toezicht vers chilt per domein. Bij de indic atie groen is er sprake van een licht regime, bij oranje matig en bij rood krijgt de gemeente te maken met een intensie ve vorm van toezicht. Jaarstukken

19 Financiën Rood / Oranje / Groen De begroting 2014 is materieel in evenwicht. Groen De meerjarenbegroting is materieel in evenwicht. Oranje Toelichting De weerstandsratio is binnen de gemeente W estland een onderwerp dat de aandacht heeft. Dat de ratio bij de begroting 2014 onder de 1,0 is gedaald, is vooral een cosmetisch gegeven dat ontstaan is door de keuze om het geoormerkte deel van de soliditeitsreserve alleen bij de Voortgangsrapportage CW P aan te passen. Er is geen sprake van een werkelijke verslechtering van het weerstands vermogen. W anneer bij de VGR CW P het geoormerkte deel van de soliditeitsreserve niet zou zijn verlaagd zou de ratio nog 1,06 hebben bedragen. De situatie ten aanzien van het weerstandsvermogen is daarmee gunstiger dan bij de begroting Daarnaast geldt dat de totale reserve Versterking financiële soliditeit op 1 januari 2014 (volgens de begroting 2014) 110,5 mln. bedraagt. Hiervan is 57,7 mln. geoormerkt als weerstands vermogen, zodat een bedrag van 52,8 mln. in beginsel nog vrij besteedbaar is. De gemeenteraad heeft in meerderheid de begroting vas tgesteld met financieel sluitende jaren 2014 en De jaren 2016 en 2017 is sprake van een overzichtelijk tekort. Voor deze jaarschijven heeft het college van B&W geen concreet dekkingsplan aan de raad aangeboden. Dit ter uitwerking van het door de meerderheid van de raad ondersteunde standpunt van het college dat de bezuinigingsopgave keuzes noodzakelijk maakt die in uitvoering worden genomen in een nieuwe bestuursperiode. Het doet recht aan de verantwoordelijkheid van een nieuwe raad om besluiten over die jaarschijven door die nieuwe raad te laten nemen. Ons college ziet voldoende mogelijkheden om deze jaarschijven daadwerkelijk structureel sluitend te maken. In dit verband zijn ten tijde va n de raadsbehandeling van de begroting ook verschillende opties met de toen zittende raad gedeeld. Echter, de principiële keuze is gemaakt om keuzes met een werking naar de nieuwe bestuurs periode aan de nieuwe raad te laten. Gelet op het vorenstaande is aa n de stelling De meerjarenbegroting is materieel in evenwicht. de score oranje toegekend. Hierbij is betrokken dat dekking voor de jaren 2016 en 2017 in de begroting conform het toezichtregime nog niet verplicht is, dit onder de voorwaarde dat de jaarschijven 2014 (en bij voorkeur ook 2015) materieel sluitend zijn. Aan deze voorwaarde werd in de voorliggende begroting voldaan. (Ten tijde van de Begrotingsraad in november waren de saldi 2014 Jaarstukken

20 en 2015 sluitend. Intussen zijn deze onder meer als gevolg van het raads besluit Pieter van der Plasschool ook in beperkte mate in de min geraakt.) De nieuwe raad (en vervolgens het nieuw te vormen college) worden via overdrachtsdossiers verder gefaciliteerd om de jaarschijven in de begroting van een concreet dekkingsplan te voorzien. Het verdere proces kent daarbij in hoofdlijn de volgende stappen: De dekkingsmaatregelen voor de jaren zijn onderdeel van de coalitie - onderhandelingen zoals die na de verkiezingen in maart 2014 gevoerd worden De dekkingsmaatregelen zijn vervolgens ook onderdeel van het c oalitieakkoord De verwerking daarvan k an dan plaatsvinden in het Collegewerkprogramma met concrete uitwerking van een dekkingsplan in de begroting , waarbij de jaarschijven volledig en materieel sluitend zijn. Is er reden voor extra aandacht? Alle bekende en mogelijk bestuurlijk relevante onderwerpen die de financiële positie substantieel nadelig zouden kunnen beïnvloeden, zijn opgenomen in de paragraaf W eerstandsvermogen van zowel de jaarrekening 2013 als de begroting Nee Ruimtelijke ordening Rood / Oranje / Groen De provinciale ruimtelijke belangen zijn opgenomen in de gemeentelijke ruimtelijk e plannen. Groen Toelichting a. Hoeveel voorontwerpbes temmingsplannen heeft de gemeente in 2013 aan de provincie voorgelegd? 3 b. Van hoeveel van deze plannen heeft de provincie aangegeven dat ze niet geheel overeenkomen met het provinciaal ruimtelijk beleid? 3 c. Hoeveel ontwerpbestem mingspla nnen heeft de gemeente in 2013 aan de provincie voorgelegd? 6 d. Van hoeveel van deze plannen heeft de provincie aangegeven dat ze niet geheel overeenkomen met het provinciaal ruimtelijk beleid? 4 e. Hoeveel vastgestelde plannen heeft de gemeente in 2013 aan de provincie voorgelegd? 17 f. Van hoeveel van deze plannen heeft de provincie aangegeven dat ze niet geheel Jaarstukken

21 Is er reden voor extra aandacht? overeenkomen met het provinciaal ruimtelijk beleid? 0 Nee, de ziens wijzen op de ontwerpbestemmingsplannen hadden met n ame betrekking op het ontbreken van een door de provincie gewenste onderbouwing van de behoefte bij woningbouwplannen. Hierover zijn de gemeente en de provincie al met elkaar in gesprek. Er is geen sprake van plannen die in strijd zijn met de provinciale ruimtelijke plannen. Omgevingsrecht (Toezicht, handhaving en vergunningverlening milieu, bouw en en w onen) Er is een door de gemeenteraad vastgestelde zelfevaluatie. Er is een door de gemeenteraad vastgesteld verbeterplan. Vanaf : er is een door de gemeenteraad vastgestelde eindmeting. Is er reden voor extra aandacht? Rood / Oranje / Groen Groen Toelichting Brief Resultaten zelfevaluatie VTH -taken W abo ter kennis name aan Raad d.d. 3 oktober De gemeente voldoet aan de k waliteitscriteria, verbeterplan niet van toepassing. Deze indicator is in 2014 nog niet van toepassing. Nee Externe veiligheid Rood / Oranje / Groen De gemeente levert actuele en volledige informatie voor de provinciale risicokaart. Oranje Toelichting Register risicosituaties gevaarlijke stoffen (RRGS) Het beheer van de RRGS is up -to-date en door de gemeente ondergebracht bij de Omgevingsdienst Haaglanden (ODH). Een aantal objecten is nog niet geautoriseerd. Is er reden voor extra aandacht? Informatiesysteem Overige Ramptypen (ISOR) Extra aandacht is nodig voor het beheer ISOR. Door organisatorische wijzigingen heeft het beheer ISOR vertraging opgelopen. Dit wordt in 2014 ingelopen. Het ISOR is voor ca. 80% up-to-date. Het beheer is ondergebrac ht bij de ODH. Op 1 na, zijn alle objecten geautoriseerd. Nee Archief- en informatiebeheer Rood / Oranje / Groen Het archief - en informatiebeheer zijn op orde. Oranje Toelichting Het huidige oordeel over het toezicht regime is op de proefversie (april 2014) van het verslag over het archief- en informatiebeheer gebaseerd. Deze proefversie wordt in het 2e k wartaal door de provincie beoordeeld. Vervolgens zal de raad in het kader van de horizontale verantwoording het verslag voor 15 juli vaststellen. De door de raad vastgestelde jaarrekening 2013 en verslag moeten uiterlijk 15 juli 2014 naar de provincie worden verzonden. Jaarstukken

22 Is er reden voor extra aandacht? Nee Huisvesting verblijfsgerechtigden Er is volledig voldaan aan de halfjaartaakstelling en er is geen achterstand. Rood / Oranje / Groen Groen Toelichting Gevraagde informatie Voorsprong per 1 januari van het verantwoordingsjaar. Fase interventieladder Taakstelling eerste halfjaar van het verantwoordingsjaar. In het eerste halfjaar gehuisveste verblijfsgerechtigden/vergunninghouders. Voorsprong per 1 juli van het verantwoordingsjaar. Fase interventieladder Taakstelling tweede halfjaar van het verantwoordingsjaar. In het tweede halfjaar gehuisveste verblijfsgerechtigden/vergunninghouders Voorsprong per 31 december van het verantwoordingsjaar Stand van zaken 1 groen groen Er is tijdig voldaan aan de halfjaartaakstelling en er is geen achterstand. Is er reden voor extra aandacht? Groen Zie boven Nee Jaarstukken

23 Gemeente Westland Hoofdstuk 2 Jaarverslag Jaarstukken

24 Gemeente Westland 2.1. Programmaverantwoording Jaarstukken

25 Programma A Economische en Ruimtelijke Ontwikkeling Programma A Thema Accent Kern - boodschap Algemene beschrijving Wat w ilden w e bereiken? Economische en Ruimtelijke Ontw ikkeling Sterke Greenport Duurzame glastuinbouwcluster W es tland ont wikkelt du ur z aam door kennis, inno vati e en pr aktijk aan elkaa r te v er b ind en. Een sterk on de rn em ers k limaat in W estland wa ar bij de sterk e positie va n de Gre e npo rt W es tland in e xtern e strategische alli anties beh ou de n blijft. Het duu rz aam glastuinbo u wc l uster k rijgt de ruim te om zich te ont wikkel en. Omschrijving gew enst effect Vers terk ing Gr ee np ortstruc tuur Een sterk en mode rn glast uinb ou wc luster (p rim aire p rod uctie, ha nd el, distri butie en toeleve ring) Indicator 0-meting Begroting 2013 Werkelijk 2013 Aantal werk n em ers in W estland (20 08 ) Wat zouden w e Activiteiten die hebben bijgedragen aan het gew enste effect daarvoor Omschri jving W at hebben we gedaan? doen? Mo de rnisering/he rs tructure ring glastui nb ou w do or het faciliter en met ruim telijk instrum entari um en doo r het ve rbet er en van de infrastructuur, zoals bij de pro jecten Boom a watering, Poelzon e, W aalblok en W ateringveldsche pol der. Rap po rt Mod ern iseri ng glastuinbo u w W estland op gesteld s am en met de sector. Prior itai re gebi ede n Nieu we hoof do ntsluiting Boom awatering planol ogis c h vastgesteld. Prog ram m a Boom awatering tot de laatste no od zakelijke gro nd ve r wer vinge n he rijkt en bestem m ingsplan vastgesteld. Bijdra ge pr ovi ncie voo r dub belstrooks rot ond e W ateringveldse Pol de r op Veiling ro ute beschikba ar gesteld ( 2,9 mln.). 11 woni nge n in de Poe lzon e uitge plaatst. Afspraken gemaakt ove r 17 wo ninge n. Aanl eg ecolog isch-rec re atieve zo n e voo rb er eid. Gro nd ve r wer vi n g en Poelzon e (e xc l. Gr oe ne Schakel ) afge ron d. Her ijking va n proj ecten gl a s reconstructie en bed rij ve nter rei ne n. Prog ram m a Boom awatering heri jkt en vastgestel d do or Raa d. Onde rs teu ne n en facilit er e n va n inno vatieve en duu rz am e mark tinitiatieven in de glastuinbo u w (o.a. warm tele ve ring tuinbo u w aan woon wijken bij v. Hoo gel an d), aar d wa rm te, Biobased W estland). W armtenet Hoo gel and 231 won ing en en ver zo rg ingshuis van Pieter va n Fore est opg eleve rd en aang esloten op wa rm tenet. Aardw a rmt e Acht bedr ijven aan geslot en op aar d warm te Gre en well W estland. Jaarstukken

26 Toep assing bevor de re n va n nieuwe m ethode n en instrum enten om te kom en tot een duu r zam e m odernisering van het teel tare aal in pil otge bied W es tland. Is onde rd eel va n de Uitvoer ings age nd a topsector Tuinbou w & Uitgangsmateri alen. Bestuurli jke besluitvorm ing bestemm ingsplan duu rz aam glastuinbo u wgeb ied en actual iser en bestem m ingsplanne n be dr i jve nter re ine n. Positione re n van de Gr ee n port W estland op reg ion aal, nationa al en int ern ationaa l ni vea u, bijvoo rb eel d in de Metropo olregio, het Bed rijfsleve n beleid EL&I en MIRT, de E uro pese age nd a voo r o.a. k ennis en inn ovatie en regi ona al be lei d (H or izon 202 0) met nam e ger icht op ver du ur zam ing en voe dsel zekerh eid / voe dsel veil igh eid. Sterk maken duu rz aam glastuinbo u w -cluster Real iser en Gree np ort Horti Cam pus in de Gre enp ort W es tland- Oostlan d en het nationaal/intern ation aal position er en met bed rijf s leven, ond er wijs - en k ennisinstel ling en om de inno vatiekracht te ve rs terk e n en inspirer en d ond er wijs te bi ede n. Participe re n in Gre enp ort ove rh eidskol om en afstemm ing gezam enlijke agen da s met Gree np ort Holl and. Besluitvorm ing Structuur vi s ie W es tland en Uitvoe rings age nd a. Afrond en W estland Age nda ; eind rap po rtage aan Raa d. Uitvoe ring ge ve n aa n be lei d Toe risme en recreatie (uit voe ri ngsag en da ) o.a. v erd er e invul ling Initiatieve n Flora Holl and, Noo rdl an d & Kapittell an d, Geotherm ie De Lier e.a. gefaciliteer d. 'Sam enwerk i ngsove re enkomst duu rz am e warm te en koud e Zuid - Holl and en Gre en deal wa rm e en k oude Zuid -H olland aan ge gaa n. Biobased Westland Bijdra ge gel ever d aa n k ennisont wikkeli ng en - uit wisseli ng, pil otproj ecten ond ers teund, bijdra ge geleve rd aan ont wikkeli ng Biobase Valoris atiep ark W estland. Lan deli jk rap po rt Mod er ne tuinb ou w, ge ree dschapskis t opg eleve rd, met W es tland als pilot. Gebi edsbem idd elaar ing ezet in pri oritaire ge bieden Boom awatering en Poel zon e. Vastgesteld. Positione ring op ve rs c hill e nde niveaus uitge vo er d (o. a. MRDH, Inno vation Qu art er en Zui d vleuge l) Prog ram m a duur zam e Gre e npo rt W es tland-o ostlan d uitgevoerd (EFRO ). Ziens wij z e pr ovincial e visie Ruim te en Mob iliteit voo rb er eid. W es tland Eve nt we rel dvra agstukken geo rg aniseer d. Concept van ken nisont wikkeling ve rde r uit geb ou wd. Besluit over ond ers teuni ng ve rhu izi ng MBO W estland naa r terr ein Fl or a Ho lland. Inno vatie- en Dem onstratiecentrum gestart bij Dem ok wekerij. Inho udel ijk ge rea ge er d op beleidsbrief tui nb ou w va n s taatssecretar is. Lob by vo or ruim te en bereikba ar hei d. Coö rdi natieo ve rleg Gr een p ort Holl and -staatssecretar is ingesteld. Vastgesteld. W es tland Agen da I afge ron d. W es tland Agen da II voo rb e rei d. Beleidsnotitie Bed & Break fas t vastgesteld, Le efstijlenon d er zoek, Jaarstukken

27 dienst ve rlening VVV W estland en uit vo eri ng geven aan beleid Vaar recreatie s am en met m ark tpartijen en and er e over he de n. Bestuurli jke besluitvorm ing Du ur za am heidsag en da W es tland Duu r zaam hei ds -uit vo eri ngs pro gr amm a 2013, de ze m eerjar en beg roting richt zi c h op Peo ple, Planet en Profit en is der hal ve teve n s het Duu r zaam hei ds - uitvoer ings pro gr am m a (DUP) (vo or he en Mili eu - uitvoer ings pro gr am m a). Them a s: Ener giet ransitie, Klim aatad aptatie, Aansluiting ond er wijs - ar bei dsmark t, Duur zam e mobiliteit, Duu r zam e bed rij ve nter re inen, Gro ndstoffent ra nsitie (P ro gram m a E). Natuur ont wikkeli ng en beleving (p ro gr am m a E), Verd uu rz am ing wo ningvoo r raa d, Du ur zam e bed rijfsvoe ring gem eent e (pro gr amm a F). Duu r zam e ar bei dskrachten (Prog ram m a C), Betrokken Jeugd (Progr am m a D), Energ ieke s am enlevi ng (P ro gram m a E). Beleef W estland Maga zi ne, 5 VVV inform atie punten , k redi et en subsidies aanp a s s ing Oosterl eese Brug ger eal iseer d, discussie Mo lenslag g evoe rd, wan del ro ute- & vaa r rout en et we rk, divers e boot helli ng/ aan leg s teigers voo rb er eid, kano -obstakels opg elost, bel e ving stran d ve rbet er d (o. a. wat ertapp u nten,4- s terre n stra nd, bebo rdi ng langs k ustzon e, dee lnam e Blau w e Vlag ). Vastgesteld. Ener giet ransitie Divers e ene rg ietransitie - initiatieven (aa rd wa rm te, zonn e - ene rgi e) ond ers teunt, Sam enwerk i ngsove re enkomst en Gre en Deal duu r zam e wa r m te en k oude Zuid -H olland aan ge gaa n. Klima atad apt atie Gepa rticipee rd in re alisatie Regi on ale Adaptatie Strat e gie voo r Haa gland en, W aters ys teem anal ys e Oude Lierp older af ge ron d Ma atregel en Ora njepol de r en Kralinge rp older uitge vo er d, 2,8 ha natuur vri en delijk e oe ve r en vispa aipl aats aa ng elegd, dive rs e inno vatieve ont wikkeli nge n in pilots get est Aansluiting onde rw ijs -a rb ei dsma rk t Besloten om over te gaa n t ot rea lisatie Gre enp ort Hort i Cam pus en het pr og ram m a voor W estlandse Natuur - en Mil ieu ed ucatie voo r de per iod e t e continue re n. Duu r za me mo biliteit Divers e infrastructurele m aatregel en afge ro nd c.q. voo rb er eidt (o.a. divers e ond er zo eken uitge vo er d). Financieri ng in Haa gland en ve rba nd geo rg anisee rd voo r 29 extra E -laadp alen. EU- Actieplan Gelui d vastgesteld. Duu r za me bed rijventer re inen: Ener giescans uit ge vo er d voor ag ro logistieke terr einen. Jaarstukken

28 Gro ndstoffent ra nsitie Inzet op Biobased W estland Natuur ontwikkeling en bel eving Z wethstrook afger on d, nat uur in Poelzon e en Molenslag vo orb er eid, 400 meter drij ve nd e natuur vri en delijk e oe ve rs langs de Holl e W atering ger ealiseer d. Verd uu r za ming woningvoo r raa d 231 won ing en (Ho og eland ) en ve rz or gingshuis Pieter van Fore est aan geslot en op wa rm tenet Naal d wi jk. Duu r za me bed rijfsvoe ring ge me ente FSC-con ve na nt on de rteken t, s trategi e du ur zam e inkoop t/m vastgesteld, aan best edinge n opg esteld vo or het nieuwe ene rgi e neut ral e gem eent eh uis (v o or beide locaties ). Duu r za me arb eidskrachten Visie Arbei dsmigrant en in W es tland vastgesteld en voo rb er eiding pa rticipatiep ilot voor arb eidsmigra nten. Betrokken jeug d Integr aal jeu gd bel eid vastgesteld, m et als speerpu nt ge zo nd opg ro eien. Ener gieke same nleving Eers te Du ur za am heidseve n em ent in W estland geo rga niseerd, Activiteiten met scholen en k inde rbo er de rijen op de Da g va n de duur z aam heid ger eal iseerd, Platform Duu rz aam W es tland opg ezet. Jaarstukken

29 Beleidskader Kaders tellend e beleidsno ta s Jaa r van vas ts telling Looptijd Structuu rvisie W estland 20 25, pe rs pectief Tot 202 5, do ork ijk tot Bedrij v enterr einen visie Tot 202 0, do ork ijk tot Ener gievisie Doo rlope nd Duu r zaam hei dsag end a 2013 Tot Beleidskader Toe risme en recreatie B eleef W es tland Ontw ikkelingen & risico s Om het glastuinb ou wc l uster ve rd er t e ve rs terk en wor d t onde rs teu ning van belei d en financiën doo r (m ark t)p artijen en an de re ove rh ed en s teeds be lan gr ijker. De gemeent e m oet de gre en po rt binne n en buiten Ne der lan d goed position er en en invl oed blij ven uitoef ene n op ag end a s van de ze partijen. Jaarstukken

30 Programma A Thema Accent Kern - boodschap Algemene beschrijving Economische en Ruimtelijke Ontw ikkeling Sterke Greenport Bereikbaarheid W es tland we rk t in het bel a ng van de econom ie aa n de ve rb etering va n de be rei k baar hei d (aut o, fiets en open ba ar ve rv oe r). Goed e bere ikba arh eid is een belan gr ijke rand v oor wa ard e voo r de ve rd er e ont wi k k eling van Gre enp ort W estland. De toenam e va n de ho eveel hei d econom isch verk eer maak t aanp assing van het weg enn et no od zak elijk. Da arb ij ga at het om het ve rb eter en va n de f ys ieke ber eikba ar hei d van W estland door de aanl eg va n aa n vull en de inf rastructuu r. Maar ook om de op waa rd eri ng van het onde rliggen de weg en net en ver betering van de ontsluiting van de glastuinbo u wgeb ie d en. Wat w ilden w e Omschrijving gew enst effect bereiken? Verb eter de f ys ieke ber eikbaar hei d van W estland als gehe el en ve rb eterde ontsluiting van de bed rij ve nter re ine n en het glastui nb ou wge bied met inachtnam e van alle ve rv oe rs m odaliteiten (wij z en van ve rv oe r) Indicator 0-meting Begroting 2013 Werkelijk 2013 Wat zouden we Activiteiten die hebben bijgedragen aan het gew enste effect daarvoor Omschri jving W at hebben we gedaan? doen? Sterk maken voo r de fina n c iering en uitvoe ring van infra pr ojecten ter ve rs terk i ng van W estlandse ber eikba ar hei d zoals opge nom en in het Me erj ar en pr ogr am m a Infrastructuur Ruim te en Trans port ( MIRT ). In het Bestuu rlijk Ove rleg MIRT (BO MI RT) wo rde n iede r voo rjaar en najaar af s praken gem aakt over de Rijksbekos tigi ng van pr ojecten. Korte term ijn pro jecten zo als het gebi ed s prog ram m a Beter Benutten en de uit vo eri ng van het K waliteitsnet Goed er en Verv oe r maar ook lange term ijn pr ojecten zoa ls uit de MIRT - ve rk enn i nge n Voor W es tland zij n er dr ie gebi e dsage nd a s rel evant: Haa gland en, Rotter dam Vooru it en Zuidvleuge l. Haa gland en In de MIRT -verk e nni ng zij n knel pu nten ben oem d. Als eers te fase van de MIRT Haa gland en wor de n de maatreg elen vo or de A4 - passag e en de Poorten en Inp rikkers van Den Haa g uit ge werk t. Ove r de fina ncier ing va n de maatreg elen zij n afspraken gem aakt. De kos ten zi jn ver de eld over Rijk, Pro vincie, Haa gland e n en gem eente Den Ha ag (de ze laatste van we ge de Erasmuswe g). Rotterdam Voor uit Als eers te fase van MIRT - v erk en ning Rotter dam Vooruit wo rdt gewerk t aa n de Ni eu we W estelijke Oever ve rbi ndi ng. Doo r po li tieke situatie en het in controvers i eel ve rk laren va n de besluit vo rm ing is dit voo rl opi g uitgesteld. Zuidvleug el Van wege het sterk e accent op econ om ie (waa ron de r Gespo rt ) in de Zuidvleuge l wor de n ook MIRT-verkenning Haaglanden Gepa rticipee rd in uit werk ing MIRT -verk enni ng Haa gland en. Resultaat: pr ojecten met positief effect op de be reikbaa rhe i d va n W es tland, wa ar ond er ve rb eteri ng doo rs trom ing W ippolderl aa n. Nieuw e Westelijke Oeverv e rbi ndi ng Ziens wij z e ing edi en d op on twer p - s tructuur visie. Lob by bij provi ncie en Rijk. Goed er enstromen Lan deli jk rap po rt vers terk ing goe de renstrom en tussen mainp ort en Gree npo rts op gel ever d. Roa d map Verk ee rs m odel ge actualis e erd als basis vo or bespreking pr ovincie en Rijk ove r te nem en m aatregel en. Jaarstukken

31 ber eikba ar hei dspr ojecten van W estland zo als de c entral e as en het k wa liteit s net goe de re nver vo er (m aatreg elen in Gre en port s ten beh oe ve va n agr ologistiek) op de ag end a ge plaatst van de Zuidvleug el. De ze wo rde n ve rv olgens ook wee r m eegenom en in het BO MIRT Zuidvl eug el sam en met de MIRT Verk enn ing en Ha agland en en Rott er dam. Sterk maken voo r de fina n c iering en uitvoe ring van infra pr ojecten ter ve rs terk i ng van W estlandse ber eikba ar hei d zoal s opge nom en in pro gr amm a Beter Benutten. In het Rijkspro gr amm a Beter Ben utten (o nde rd eel van BO - MIRT ) zi jn afsprak en gem aakt tussen rijk, reg io en be dri jfsleven ove r korte term ijn maatre gel en die tot 2015 kunn en wor de n ge rea lisee rd. Het Stadsge west is bud g ethou der vo or de ri jksbijdrag e aan pro jecten die doo r het Stadsge west, de gem eenten en het bedr ijfsleve n wor den uitgevoe rd. Gelden voo r Beter Ben utten zij n da n ook opg enom en in het IPVV Haa gland en. Voor W estland bet reft het zes proj ecten: Cap aciteitsuitbrei ding N21 3 Fietsbr ug Vliet pol der plein Cap aciteitsuitbrei ding W ippolderl aa n N2 11 Aanpak leug en br ug Fietsvo or zieninge n busstat ion Verdil aa n Mo biliteitsmanagem ent Sterk maken voo r de fina n c iering en uitvoe ring de W es tlandse infrap roj ecten zoa ls opg en om en in het IPVV (Invester ings pr ogr am m a Verk eer en Ver vo er ). Het IPVV Haag lan de n om vat: pro jecten uit het BOR -fond s Haagl an den (inm idde ls afgel op en, met uitstel vo or 3 -in- 1 pro ject); pro jecten uit het Mo biliteitsfonds Ha agl and en, waa ro nd er pro gr amm aproj e c ten zo als de gem eentel ijke proj ecten, fiets - en ve rk ee rs ve ilighei dspr oject en, m obiliteit s m anagem entproj ecten, het Actiepro gr amm a Regi ona al Open ba ar Verv oe r, pro gr amm a Beter Ben utten, prog ram m a Poorten en Inp rikkers A4 -passage, pro gr amm a Fiets Filevrij en Qu ick W ins proj ecten Exploitatie OV Faciliter en rea lisatie 3 -in- 1 pr oject: Piet Struijk weg (incl. rot on de Gal ge we g), Vlietpol de rpl ein en Verleng de Veili ng ro ute Knoop pu nt W esterlee en v erb indi ngs weg W es terlee - Maasdijk Fase 2 N233 Du ur za am Veilig Verbi ndi ng W esterlee - Maasdijk Sterk maken voo r financiering en re alisatie van een fietsve rbi ndi ng ove r de N2 13. Cap aciteitsuitbrei ding N21 3 voo rb er eid. Bestemm ingsplan fietsviad uct Vlietpol derpl ein vastgestel d. Afspraken gem aakt ove r c apaciteitsuit bre idi ng W ippolderl aa n N2 11. Leu gen br ug ve rv an gen Fietsvo or zieninge n Busstation Verdil aa n op gel ever d. Sam en met Mobiliteitsmakelaa r W es tlands bed rijfsleve n be nad er d voo r proj ecten die bi jdrag e n aa n een and er e manier va n rei zen en ve rv oe ren. Reconstructie Dor pskade e n aanl eg Piet Struijk weg af g ero nd. Knelpunten op s c ho olthuisroutes aan gep akt. Nieu we fietsve rbi ndi ng en ger ealis ee rd, on de r ande re in Z wethzo ne en Lang e W atering. Piet Struijk weg, Vlietpolderpl ein en roton de Galgewe g aang eleg d. Aansluiting Lang e Bro ek we g N22 2 uitgesteld tot ve rd ub beli ng N22 2 richting Fl or ah olland (20 16 ). Uitvoe ring reconstructie N 223 en aanl eg ve rbi ndi ng W esterlee Ma asdijk gef acilitee rd. Financieri ng ger eg eld. Jaarstukken

32 Aanleg Ver bindings we g Maasdijk. Besluit ge nom en ove r ve r w er ving van wo ningen en beschikbaar s tellen van gel d voo r aa nsluiting op Maasdijkplein. Faciliter en aanl eg doe lgr o epe nstro ok N21 3. Bestemm ingsplan Bloem enveil ing vastgesteld ( ra nd vo or waa r de voo r uitvoer ing ). Doelstelling van proj ect ge wijzi gd: ve rb red ing i. p.v. aanl eg doel gr oe penstrook (inclusief reconst ructie kru ispu nt N Dijk we g). Voor be rei ding gefacil itee rd en geld beschikba ar gestel d. Her ijking va n proj ecten. Uitge vo er d. Besluitvorm ing visie Op en baa r Ver vo er vo or de lang e Besluitvorm ing voo rb er eid. term ijn (o.a. met aan dacht voo r betaa lba ar hei d en toeg ankelijk hei d). Beleidskader Kaders tellend e beleidsno ta s Jaa r van vas ts telling Looptijd W es tlands ve rk ee rs -e n ver voe rs pl an Tot Investeringspr og ram m a Verk ee r en Vervoe r (IPVV) Structuu rvisie W estland 20 25, pe rs pectief (s tadsgewest Haa gland en) J aarlijkse vaststel ling door Haa gland en Tot 202 5, doo rk ijk tot Ontw ikkelingen & risico s Bezui niging en bij Rijksove r heid ( waa ron de r korting B DU -gel de n - Bred e Doel uitker ing en, waa rd oo r er minde r gel d beschikbaa r is voo r infrastructuur en ope nba ar ve r voe r. Jaarstukken

33 Programma A Thema Accent Kern - boodschap Algemene beschrijving Wat w ilden w e bereiken? Economische en Ruimtelijke Ontw ikkeling Sterke Greenport Gebiedsmarketing Gebi edsmark eting biedt ra ndvoo r waa rd en waa rbi nne n gem eente en be dr ijfsleven optim aal k unne n we rk e n aa n het im ago va n W estland. Met de Stichting Imago W estland, op ge richt in 200 9, heb ben wij het fun dam ent gelegd vo or het structur eel ve rb eteren van het im ago va n W estland, met als doel de bee ldvo rm ing ond er hog er opg elei de n en politic i positief te beïn vloede n. Me dio is de stichting ve rz elfstand igd en buiten de gem eentelijke org anisatie ge plaatst. De na am is gewijzigd in (Stichting ) W estland Ma rk e ting. Omschrijving gew enst effect Effectieve gebi edsmark eting Indicator 0-meting Begroting 2013 Werkelijk 2013 Wat zouden w e Activiteiten die hebben bijgedragen aan het gew enste effect daarvoor Omschri jving W at hebben we gedaan? doen? Het jaarli jks opstellen van prestatieafspraken met de Stichting W estland Ma rk eting. Prestatieafsprak en voo r gem aakt. Periodiek eval ue re n van de result aten va n de Stichting W estland Ma rk eting op basis van zelf gem aakte pr estatieafsprak en. Uitge vo er d. Beleidskader Kaders tellend e beleidsno ta s Jaa r van vas ts telling Looptijd Niet van toep assing. Ontw ikkelingen & risico s Jaarstukken

34 Programma A Thema Accent Kern - boodschap Algemene beschrijving Economische en Ruimtelijke Ontw ikkeling Aantrekkelijk Westland Centrumplannen W es tland investee rt in levendige en leef ba re ker ne n. Cruciaal vo or de aa ntrekkelijkheid en leefbaa rhe id va n on ze kerne n zijn de dorp s c entra. W ij s treven ern aa r de dor pscentra een k waliteitsim puls te ge ve n do or her ont wikkeli ng van een aant al locaties en het vo or zieningen ni ve au te lat en aansluiten op de beh oeften (on de r an de re levensloop besten dig bou w en). Wat w ilden w e Omschrijving gew enst effect bereiken? Vers terk ing vitaliteit kern e n Indicator 0-meting Begroting 2013 Werkelijk 2013 Wat zouden we Activiteiten die hebben bijgedragen aan het gew enste effect daarvoor Omschri jving W at hebben we gedaan? doen? Ruim telijke en econ om ische ont wikkeling va n de k erne n ver betere n op de dive rs e on de rd elen Spee rpu ntennotitie det ailhand el en belei d supe rm ark ten Naaldwijk vastgesteld. Besluit over winkeltijde n z on- en feestdag en gen om en. Koopstrom enond er zo ek uitge vo er d. Her ijking wo ningbo u wpr og r amm a W estland Onde r zoek ve rricht naa r bevolkingspr og noses en ont wikkeli ng en woni ng vo or raa d. Uitvoe ren va n centrum plan nen: s-gra v en zan de Kwi ntshe ul De Li er Poeldijk Honselers dijk Mo nster Bestuurs o pd racht voo rb er e id. s - Grav en zan de: Bestemm ingsplan s Gr avenza nd e onh er ro epe lijk. Gefasee rd e uit vo eri ng voo r ber eid. Kwintsheul : Ove re enstem m ing bereikt ove r plan ne n en uitvoe ring voor ber eid. De Li er: Her inric hting Or anj epl ein afger ond en Jum bo op gel ever d. Planol ogische pr oced ur e gevo lgd voo r uit br eidi ng AH en bou w va n woni ng en en pa rk e erg ar ag e. Tijdeli jke ontsluiting ge re a liseer d voo r p roj ect Tram onta. Poeldijk: Bou w 19 woni nge n langs Rijsen bu rge r weg gestart. Ove re enstem m ing bereikt m et J um bo ove r bo u w supe rm ark t. Honselers dijk: Ove re enstem m ing bereikt ove r vlekken plan. Jaarstukken

35 Monster: Eers te fase pl an Kerk zicht opg eleve rd. W oonrij p maken ope nba ar ge bied ee rs te fase afge ron d. Actualisere n bestemm ingsplan ne n k er nen Uitge vo er d. Her ijking op ond er delen van ge biedskade rs om Voor be rei ding nieuw masterpl an pro jecten mogel ijk te maken Poelpolder gestart (m et ONW ). Sam enwerk i ngsove re enkomst De W es tlandse Zoom vo or be re id. Beleidskader Kaders tellend e beleidsno ta s Jaa r van vas ts telling Looptijd Nota gro nd bel eid 2013 t/m 2017 Me erj ar en pe rs pectief gebi edsont wikkeling 2014 t/m 2017 Ontw ikkelingen & risico s Econom ische crisis en dali ng van s u bsidiem oge lijkhe den vo rm en ee n risico voo r de vitalit eit van de ker nen. Bijdra ge n aa n Reser ve Boven wi jkse Voor zi eni nge n bli jve n achter. Ter rei nen li gg en bra ak en k unne n tijdelijk in geb ruik wor de n ge ge ve n. De ni eu we visie Ruim te en Mo biliteit va n de pr ov i ncie Zuid-Hol lan d stelt de ont wikkeli ng va n uitleglocaties ter discussie. Jaarstukken

36 Programma A Thema Accent Kern - boodschap Algemene beschrijving Wat w ilden w e bereiken? Economische en Ruimtelijke Ontw ikkeling Aantrekkelijk Westland Water De gem eente W estland en het Ho og he em raadscha p van Delfland n em en sam en (inno vatieve) m aatregel en om te zorg en voo r dro ge voet en en leve nd water. In zi jn wij sam en met het Ho og heem ra adscha p van Delfland een ni eu we we g ing eslag en om de waterpr obl em atiek aan te pakken. Essentie van de ni eu we aanp ak is dat sam en met de tuind ers wor dt ge zocht naa r maatwerk o plossinge n pe r gebi ed om ve rv olgens afs praken te m aken ove r de financieri ng en ru im telijke inp assing. Omschrijving gew enst effect Dro ge vo eten, levend wat e r en zichtbaa r wat er in de gem eente W estland. Indicator 0-meting Begroting 2013 Werkelijk 2013 Oppe r vlak natuu rv ri end elij k e oevers en paai plaatsen i.k.v. KRW (ha) 0 1 2,8 Wat zouden w e Activiteiten die hebben bijgedragen aan het gew enste effect daarvoor Omschri jving W at hebben we gedaan? doen? Aanpak waterp rob lem atiek doo r het W aterpl an In uitvoe ring. W es tland in sam en werk ing met vers c hillen de pa rtijen Faciliter en red uctie waterb erg ingstekorten en het ve rbet er en van de waterk waliteit d oo r mee te liften m et ruim telijke ont wikkelingen. Focus op Or anj ep older, Boom awater ing en De Li er voo r dro ge voet en; voo r de waterk walit eit is een pro gr amm ering in de maak van kansen vo or natuur vri en delijk e oe ve rs en vispaai plaatsen (on g. 15 ha) Gebi edsprocessen vo or droge vo eten: Ma atregel en O ra njepol de r en Kralinge rp older zijn gr oten deels uitge vo er d. W aters ys teem analys e O ud e Lierpol de r afger on d. Gebi edsproces ge s tart. Gebi edsont wikkeling Ora njepol der ( Maasdijk) Boom awatering he rijkt. Kralinge rp older en Ou de Lierp older (D e Lier) W aters ys teem analys e uitgevo er d. Boom awatering Poelzon e Ont we rp natuur vr ien del ijke oevers en vispaa ipl aatsen Poel zo ne gem aakt. Leven d en zichtbaa r water: Prog ram m ering ecol ogische waterd oelstel lingen (nat uu rv riend elijke oevers en vispaa ipl aatsen ) Aansluiting ri olering buiten gebi ed Zuiveri ngskri nge n W aalblok Prog ram m ering kansen natuur vri en delijk e oe ve rs en vispa aipl aatsen op gestel d. 2,8 ha natuur vr ien del ijke oeve r en vispa aipl aats aa ng elegd. 91 % va n glastuinb ou wb ed rijven aan geslot en op ri olering. Bestuurli jke ove ree nkom s t Zuiveri ngskri nge n o nde rtek ent. W aterbergi ngskel der W aalblok geschikt gem aakt vo or opvang va n hem el water. Jaarstukken

37 Uit we rk en en toepassen van inn ovatieve ont wikkeli ng en: Hog e Bom en (waterbe rg ing op nat uu rg ras s port vel d) W aterberg en de kasdaken Reg el water (i nzetten giet water bassins voo r tijdelijk e wat erb er ging) Pilots Hog e Bom en, waterb erg en de kasdaken en inzet giet waterbassins afger on d. Beleidskader Kaders tellend e beleidsno ta s Jaa r van vas ts telling Looptijd W aterplan W estland Prog r amm a Sam en op weg naa r uit voe ring jaa r Ontw ikkelingen & risico s Er wo rdt een ni eu w meerjaren -uit vo eri ngspro gr amm a water op gestel d voo r de jaren Jaarstukken

38 Programma A Thema Accent Kern - boodschap Algemene beschrijving Economische en Ruimtelijke Ontw ikkeling Aantrekkelijk Westland Stimulansen w oningmarkt W es tland zoekt sam en met haa r pa rtners na ar mogel ij k hede n om de vastgelope n woni ngm ark t vlot te trekken, de wo ningmark t te revitaliser en. W ij will en zo rge n voo r ee n vol doe nd e groot en b etaal baa r aa nb od van wo ningen voo r starters, jong e ge zi nn en en ou de re n. Als gevol g van de econ o m isc he crisis is er al en ige tijd sprake van ee n stagn atie in de wo ningm ark t. Op dit mom ent wor de n er ve rs c hill end e overl egg en geo rg aniseer d wa ar ont wik k elaa rs, corpo raties, gem eente, Stadsgewest Haa glande n, ba nken, m akelaars etc. met elkaar de mogelijkhed en verk enn en om de W estlandse won i ngm ark t wee r op gang te br en gen. W ij ve r wac hten dat de beschikbare gem eentelijk e gel de n voor doo rs trom ing (on de rg ebr ac ht in de bestem m ingsreser ve Volkshu isvesting) gr otende els wo rd en inge zet vo or gen eri eke maatre gel en ter be vo rd er ing v an de do ors trom ing en niet voo r pro jecton de rs teun ing. Wat w ilden w e Omschrijving gew enst effect bereiken? Een wo ningm ark t die voo r z iet in de eigen woni ng be ho efte Stim uleren van de doo rs tro m ing en toeg ankelijkhei d van starters op de woni ngm ark t Een wo ningm ark t die voldoet aan de woni ng beh oefte van ar bei dsmigranten Indicator 0-meting Begroting 2013 Werkelijk 2013 Verh oud ing s tarters /doo rs trom ers 36% 42% 36% toeg e we ze n huu r wo ninge n (20 10 ) Aantal ve rs trekte start ers l eninge n voo r k oop woni ng en (20 08 ) Wat zouden we Activiteiten die hebben bijgedragen aan het gew enste effect daarvoor Omschri jving W at hebben we gedaan? doen? Ruim telijke en econ om ische ont wikkeling ve rb eteren en herijking woni ng bou wp r ogr am m a. Ma atregel en pakket op gest eld en ged eeltelijk uitgewerk t. Voor be rei ding pr estatieafs praken woni ngcorp or aties. Onde r zoek uitge vo er d na ar ond er and er e we nsen s tarters, ve rhu isstrom en, strategisc he s ociale ker nvoo rr aa d ter voo rb er eiding op heri jking woni ng bo u wp ro gr amm a en W oonvisie. Faciliter en initiatieven hui s vesting arb eidsmigr anten Gro otschalige initiatieve n s tagne re n. Uitvoe ring ve rs trekken star ters len ing en Reg eling uit geb rei d. 119 starters l eni nge n vers trekt. CPO Re gen bo ogl ocatie Poeldijk CPO-p ro ject be ëindigt. Kavel te k oop aang eb ode n. CPO Ch rys antenstra at Na a ldwijk CPO-p ro ject be ëindigt. Pil ot vri je k avel ve rk oo p in com binatie met erfpacht voor be rei d. Jaarstukken

39 Beleidskader Kaders tellend e beleidsno ta s Jaa r van vas ts telling Looptijd W oonvisie W estland plus uit we rk ings pr ogr am m a Tot Ontw ikkelingen & risico s De ni eu we visie Ruim te en Mo biliteit va n de pr ovi ncie Zuid-Hol lan d stelt de ont wikkeli ng va n uitleglocaties ter discussie. Programma A Thema Economische en Ruimtelijke Ontw ikkeling Continuïteit van de bedrijfsuitoefening ( going concern) Kern - boodschap Algemene beschrijving Wat w ilden w e bereiken? Gem eentelijk vastgo ed Het do elm atig en re nda bel beh er en van het gem eentel ijk vastgo ed ten be ho eve van het accomm odere n va n gem eentelijke en maatschapp elijk e functies, planvorm ing en s trategische doel einde n met in achtnem ing van de geb ruikers eisen. Omschrijving gew enst effect Het do elm atig en re nda bel beh er en van het gem eentel ijk vastgo ed Indicator 0-meting Begroting 2013 Werkelijk 2013 Wat zouden we Activiteiten die hebben bijgedragen aan het gew enste effect daarvoor Omschri jving W at hebben we gedaan? doen? Aanscher pe n en bun del en van aa nbestedinge n t.b.v. ond er hou ds we rk z aam hed e n Ger ealiseer d (o.a. ene rgi elabeli ng ). Mo geli jkhed en ve rk en ne n voor tij deli jk bestem m en van gem eent elijk vastgoe d. Sys tem atiek Tijdelijk And e rs Geb ruiken ing e voe rd. Ove rtoll ig vastgo ed, dat ge en bij dr ag e meer leve rt aan beleids - en ruim telijke doelstell ing en, ve rv re em den. Ove rtoll ig vastgo ed aan ge bod en op gem eentelijke we bsite. Beleidskader Kaders tellend e beleidsno ta s Jaa r van vas ts tel ling Looptijd Uitga ngspuntenn ota Vastgoed bel eid Ontw ikkelingen & risico s Nieu w accom m odatiebel eid wor dt na ar ve r wachting in op gestel d. Jaarstukken

40 Programma-totaal Wat heeft het gekost in 2013? Omschrijving Realisatie 2012 Begroting 2013 voor w ijziging Begroting 2013 na w ijziging ( x ) Realisatie 2013 Lasten A05 Bereikbaa rh eid en mobiliteit A10 Econom ische stim ulering A15 Ruim telijk bel eid A20 Mili eu A25 W onen A30 Bou wgro nd e xploitatie A35 Vastgoed e xploitatie Totaal lasten Baten A05 Bereikbaa rh eid en mobiliteit A10 Econom ische stim ulering A15 Ruim telijk bel eid A20 Mili eu A25 W onen A30 Bou wgro nd e xploitatie A35 Vastgoed e xploitatie Totaal baten Reserves en voorzieningen Exploitatieresultaat (voor bestemming) Storting en reserv es Onttrekkingen reserves Totaal mutaties reserves Resultaat na Bestemming Programma A Jaarstukken

41 Cijfermatige analyse tussen programmabegroting en verantwoording De totale afwijking binnen p rogramma A bedraagt nadelig voor bestemming en nadelig na bestemming. Dit resultaat bestaat uit de volgende onderdelen. Lasten: A10 Economische stimulering 1,14 mln. voordeel W estland Agenda voordeel incidenteel Op 30 mei 2013 is uw Raad geïnformeerd over de voortgang van de projecten. In deze brief is ook aangegeven dat er vanuit de Westland Agenda gereserveerd zal worden voor de Greenport Horticampus. De resterende is voor bestemd voor Bio Base W estland (BBW ) en voor a fronding nog lopende projecten. Doordat ook de onttrek king aan de reserve niet heeft plaatsgevonden is dit voor de jaarrekening een budgettair neutrale post. Het restant van de afwijkingen laat zich verklaren door diverse afwijkingen kleiner dan A15 Ruimtelijk beleid 1, 3 mln. voordeel Mutaties ten laste van de reserve waterproblematiek 1,1 mln. voordeel incidenteel De geplande bijdrage aan de by pass van de Kralingerpolder in De Lier van is niet via de exploitatie maar rechtstreeks tussen reserves overgeboekt. De resterende betreft vertraging van diverse projecten. Bijvoorbeeld bij gebiedsproces sen in de planfase, waarbij vee l onderzoek nodig is om tot een complete set maatregelen te komen die door alle partijen worden gedeeld, zoals bij de Oude Lierpolder. Ook proberen we mee te liften met andere projecten zodat het uitvoeringsprogramma water op een slimme manier haar project en k an uitvoeren. Hierdoor is de uitvoering van bijvoorbeeld de doorsteek van de boezem bij de Kleine Achterweg vertraagd. Doordat ook de onttrekking aan de reserve niet heeft plaatsgevonden is dit voor de jaarrekening een budgettair neutrale post. Mutaties ten laste van de reserve actualiseren bestemmingsplannen voordeel incidenteel Deze onderschrijding wordt veroorzaakt doordat een deel van de kosten in verband met de herziening van een bestemmingsplan wordt gemaakt op het moment dat het bestem mingsplan onherroepelijk is geworden (o.a. kosten in verband met plaatsen van het digitale plan op het internet en kosten in verband met het drukken van het plan). W ordt er tegen en bestemmingsplan beroep ingesteld en wordt dit beroep gegrond wordt verklaa rd, dan moet het bestemmingsplan worden aangepast. Verschillende beroepzak en die in 2013 zijn gestart lopen nog door in 2014 (waaronder diverse beroepen tegen het bestemmingsplan Glastuinbouwgebied) waardoor deze kosten in 2014 gemaakt moeten worden. Doordat ook de onttrekking aan de reserve niet heeft plaatsgevonden is dit voor de jaarrekening een budgettair neutrale post. Het restant van de afwijkingen laat zich verklaren door diverse afwijkingen kleiner dan A20 Milieu voordeel ISV 3 geluid voordeel incidenteel Een geplande bijdrage van 0,6 mln. aan de provincie voor wegen uit artikel 2 van de overeenkomst W estland en Provincie Stiller op weg is in 2013 niet gedaan, omdat de wegen nog niet van geluids - reducerend asfalt zijn voorzien. De uitvoering staat nu gepland voor Deze kosten worden volledig vanuit de subsidie ISV 3 gedekt e n heeft dus geen financiële consequenties. Het restant van de afwijkingen laat zich verklaren door diverse afwijkingen kleiner dan Jaarstukken

42 A25 W onen voordeel Mutaties ten laste van de reserve Volkshuis vesting voordeel incidenteel Dit bedrag bestaat voornamelijk uit de in het bestedingsplan geraamde bijdragen voor projecten die nog niet tot uitvoering zijn gekomen in Doordat ook de onttrekking aan de reserve niet heeft plaatsgevonden is dit voor de jaarrekening ee n budgettair neutrale post. Het restant van de afwijkingen laat zich verklaren door diverse afwijkingen kleiner dan A30 Bouwgrondexploitatie, per saldo 3,4 mln. nadeel (incidenteel) Na jaren van economische crisis tonen de hypothekenmarkt en de markt van bestaande koopwoningen duidelijke signalen van een eerste herstel. Er is licht aan het eind van de tunnel. Het consumentenvertrouwen stijgt en er is een afnemende daling van de verkoopprijs. Ten opzichte van de begroting (geraamd nadeel 0,4 mln.) is het tekort na bestemming met 4 mln. gestegen. In grote lijnen kunnen hiervoor worden genoemd: Voorziening Deelnemingen Volgens het MPG zouden de voorzieningen voor W estlandse Zoom en Juliahof met respectievelijk en worden verlaagd, een voordeel van Op basis van recente grondexploitaties en een verdere uitwerking van de risico s op basis van de door de gemeente gehanteerde parameters zijn de voorzieningen aangepast. Voor ONW is de voorziening per berekend op 9,9 mln., t.o.v een toename van 7,12 mln. Voor Juliahof is de voorziening over 2013 met 0,7 mln. toegenomen tot 2,5 mln. De voorziening voor de OBW Z bedraagt per ,0 mln. exclus ief de waarde van de gemeent elijke aandelen in OBW Z, een afname van 1,3 mln. Een voorziening is getroffen voor de rekening -courant verhouding met de participatiemaatschappij W Z ( ). Bij de Prorap 2013 is een bedrag van 0,5 mln. beschikbaar gesteld om het tekort binnen de grondexploitatie Chrysantenstraat te dekken, Deze grondexploitatie wordt in 2014 in de raad behandeld, zodat het gereserveerde bedrag naar dient te worden overgeheveld. Conform het MPG zouden de voorzieningen onderhanden werk voor de projecten worden verlaagd met ca Berekeningen na het MPG geven een wijziging te zien bij de projecten Hoogeland (+ 0,1) en kernwinkelgebied s- Gravenzande (+ 0,5). De boek waarde van de CPO locaties is i n 2013 afboekt ( ). Voor plaberum Honderdland is een voorziening getroffen van Conform de uitgangspunten in de nota grondbeleid heeft er in 2013 voor het project Noordland een tussentijdse winstneming plaatsgevonden van ruim 1 mln. Deze is gestort in de algemene reserve. Dit betreft voor de jaarrekening een neutrale post. In het MPG was de winstneming in 2016 geraamd gelijktijdig bij afsluiting van het project. Vrijval voorziening rentelasten W estlandse zoom Ter uitvoering van het amendement bij de rentec onversie is tot voor kort uitgegaan van een rentevergoeding van 3,2% door het ontwikkelbedrijf W estlandse Zoom (OBW Z) over de grondbank. Op basis van dit rentepercentage zou de gemeente vanuit de voorzienin g grondexploitatie eenmalig 2,7 m ln. vergoeden aan de OBW Z, zodat er sprake zou zijn van een effectieve rente voor de OBW Z van 3%. De vergoeding is gebaseerd op de periode van 10 jaar. Eind 2013 is afgesproken dat de gemeente 3% i.p.v. 3,2% rentevergoedi ng in Neutraal Jaarstukken

43 rekening brengt, hetgeen leidt tot een jaarlijks rentenadeel van 0,3 mln. Hiermee is de eenmalige vergoeding aan het OBW Z uit de genoemde voorziening niet langer nodig en valt deze derhalve vrij. Nu einde 2013 de rentevergoeding over de grondbank is verlaagd van 3,2% naar 3% ontbreekt wel 0,2% dekking voor de uitvoering van het amendement bij de renteconversie. De vrijval van 2,7 mln. uit de voorziening grondexploitatie voorziet dan weer in deze ontbrekende dekking. Op grond hiervan wordt voorges teld om voor de resterende 9 jaar van de vrijval een bedrag van 2,4 mln. te reserveren voor de uitvoering van het amendement bij de renteconversie. In 2013 was rekening gehouden met een voordelig planresultaat van het project W ijkpark. Deze is nu voorzien in 2014 Per saldo een nadeel van A35 Vastgoedexploitatie, per saldo nadeel waarvan 1,9 mln. incidenteel Product A35 vastgoedexploitatie sluit ten opzichte van de begroting met een nadelig resultaat van mln. Voor het bepalen van het resultaat dient het verschil in mutaties in de reserves die aan dit product gekoppeld zijn te worden meegenomen. Het resultaat bedraagt dan na bes temming 1,4 mln. negatief. De mutaties hebben betrekk ing op de gepl ande investeringsbijdragen voor Quintus en organisatieontwikkeling Vastgoed die voor een deel doorges choven naar 2014 (nadeel 0,9 mln.) en het achterwege blijven van de geraamde storting in de egalisatiereserve vastgoed (voordeel 0,5 mln.) Verkooptaakstelling na bestemming 1,4 mln. negatief Na wijziging in de Prorap is in de begroting rekening gehouden met een verkoopopbrengst 0,5 mln. Uiteindelijk is er over 2013 per saldo een verkoopopbrengst gerealiseerd van 0,05 mln. een nadeel van 0,45 mln. In 2012 zijn afgesloten verkoopovereenkom sten als vordering opgenomen. Omdat deze eigendommen juridische of economisch nog niet zijn overgedragen mogen deze niet als vordering worden opgenomen. In 2013 zijn deze vorderingen (per saldo 1,4 mln.) dan ook niet meer opgenomen. Door het tekort op d e verkooptaakstelling van 1,9 mln. kon de geraamde 0,5 miljoen niet gestort worden in de egalisatiereserve vastgoed. Het nadeel in de jaarrekening na bestemming is hierdoor 1,4 mln. Gelet op dit resultaat zal worden voorgesteld om de gelden die in de voorgaande jaren in de egalisatiereserve vastgoed zijn gestort ( 0,8 mln.), weer te onttrekken. Over de periode is een bedrag van 3 mln. als taakstellende verkoopopbrengst geraamd (zie onderstaande tabel). Van dit bedrag dient in de periode een bedrag van 2 mln. gestort te worden in de egalisatiereserve vastgoed. Vervolgens zal deze reserve in de jaren geleidelijk vrijvallen ten gunste van de exploitatie. Tabel stand van zaken verkoop vastgoed ( ) Koopsom Boekwaarde (raming) kosten Netto resultaat Juridisch geleverd in Bieding / Koopovereenkomst Totaal Voor enkele vastgoedobjecten waar een (voorlopige) koopovereenkomst is getekend, moet bestemmingsplanwijziging nog plaats vinden. Onderdeel van de bestemmingsplanprocedure zijn bezwaar- en beroepsmogelijkheden. De totale verkooptaakstelling over de periode 2011 t/ m 2015 bedraag 4,8 mln. Jaarstukken

44 Het verloop wordt nu als volgt: e.v. totaal Taakstelling per jaar 0,8 1 0,75 1, ,8 Realisering/verwachting 1,38 1,25-1,9 2,3 1,05 0,98 5,06 Exploitatie 0,8 1-1, ,7 Mutatie egalisatieres. 0,58 0,25-0,8 2,3 0,05 0,98 3,36 Doordat in 2013 een bedrag van 1,1 mln. ten laste van de exploitatie is gebracht, neemt op basis van het bovenstaande, de egalisatiereserve in omvang toe. Onze inspanningen blijven er op gericht om de opgelegde taakstelling te halen, wellicht buiten de periode Hiervoor zal de vastgoedportefeuille medio 2014 nogmaals worden doorgenomen. Jaarlijkse onderhouds - en verkooplasten, voordeel Met betrekking tot de objecten van de vaste voorraad is minder uitgegeven aan jaarlijks onderhoud dan begroot ( ). Dit is vooral het gevolg van de schouw die in 2013 is uitgevoerd. Bij de schouw is de noodzaak van geprogrammeerd jaarlijks onderhoud beoordeeld en hierbij is vastgesteld dat in 2013 minder onderhouds werk zaamheden uitgevoerd hoeven te worden zonder dat het consequenties heeft voor het k waliteitsniveau. Daarnaast is rekening gehouden met een bedrag van aan verkoopkosten die in niet gemaakt zijn en doorschuiven naar Hogere huurbaten en pachten voordeel; circa Er zijn meeropbrengsten gerealiseerd op huuropbrengsten door indexaties en meer incidentele huur ( ). Daarnaast zijn er structurele voordelen op de pachtopbrengsten van de NAM-locaties van circa Afwaardering boek waarde nadeel Het BBV bevat artikelen en bepalingen over de waardering van vastgoed. Op grond van taxaties c.a. heeft er in 2013 een afwaardering plaatsgevonden van Het betreft het een perceel aan Coldenhove. Baten: A20 Milieu nadeel ISV 3 geluid nadeel incidenteel Een geplande bijdrage van 0,6 mln. aan de provincie voor wegen uit artikel 2 van de overeenkomst W estland en Provincie Stiller op weg is in 2013 niet gedaan, omdat de betreffende wegen nog niet van geluids-reducerend asfalt zijn voorzien. De uitvoering staat nu gepland voor Deze kosten worden volledig vanuit de subsidie ISV 3 gedekt, waardoor deze inkomst ook doorsc huift naar Het restant van de afwijkingen laat zich verklaren door diverse afwijkingen kleiner dan Jaarstukken

45 Programma B Werk en Inkomen Programma B Thema Accent Kern - boodschap Algemene beschrijving Werk en Inkomen Sociale kracht Vangnet In W es tland will en we dat iede re en mee kan doen in de sam enlevi ng. Daa rom kunne n dieg en en di e dat echt no di g he bbe n ee n bero ep doe n op ee n van gnet. De kom ende jar en moet he t dienstverl eni ngsconcept op het br ede pa rticipatieterre in ve rde r ont wikkel d en ge ïn no ve er d wor de n. Dit is no dig van w ege ve rg rij zing, ext er ne ontwikkel ing en, waa ro nd er de econ om ische crisis en de ve r wac hte tak en di e vanu it het Ri jk over k om en. Mee r dan vo or hee n do en wij een ber oep op de ei gen k racht en ver ant woo rd e lijkhe id v an de bu rg er en de sam enleving er om heen. Er zij n mogelijkhe de n om onze social e en zo rg z am e s am enlevi ng te ve rs terk e n, mede doo r de maatschap p elijke org anisaties en cliënteng roe pe n te betrekken bij de ont wikk elingen. Wat w ilden w e Omschrijving gew enst effect bereiken? Alleen diegen e di e er recht op he eft ont va ngt ee n ink om ensvoo rz ien ing. Ma atschap pelijke pa rticipa tie va n bu rg ers di e leve n van een minim um inkom en Burg ers he bb en beh ee rs ba re schul den of zij n schuldenvrij. Het bi ede n v an passend w erk voo r mensen met een indicatie vo or de social e werk vo or ziening (SW ) Indicator Aantal klanten met een lop end e Inkom ensvoo rz ien ing 0-meting Begroting 2013 Werkelijk (20 10 ) Aantall en aan vr ag en schul dhul pver len ing 220 (20 10 ) Slagingspe rc ent age s c huldh ulpve rleningstraj ecten 39,8 (20 10 ) 53,0 67,0 Wat zouden w e Activiteiten die hebben bijgedragen aan het gew enste effect daarvoor Omschri jving W at hebben we gedaan? doen? Gericht e be na de ring va n potentiële r echthebb en de n Is gere alisee rd Actieve inf orm atieve rs trek k ing Vroe gtijdi ge ben ade ri ng ei nde W W -ers Streng aa n de poo rt Re- integr atie Han dh avi ng Efficiency en effectiviteit in pr oduct - en proces afha nde ling Project ww/ wwb voo rtge z et. Potentieel wwb -ers dri e m aanden vo or ber eiken va n de m ax ww ge ïnform eerd over rechten en plichten en direct ve r wezen naa r bij eenk om s t m et aan we zige uitzend bu re aus. Per poo rt wachter s actief met screenen uitkeri nge n. Resultaat: 11 4 ge en aan vr aag inge diend. Per re- integr atieproc es aan ge p ast. Indeli ng participatielad de r leidend. Han dh avi ng geïntegr ee rd in het re gul iere werk p roces. Inrichting ni eu w we rk p roces re- integr atie. Invo eri ng digit aal klantdos s ier. Jaarstukken

46 Eenm alig aa nbi ed en int eg r aal s c huldh ulpve rleningstraj ect: ve rplicht e wo rk s ho p vo or af gaa nd aan intake bud getbeh ee r s c hulde nr egel ing Ont wikkelen van een integ r aal dienst ve rleningsconcept Uitvoe ring W SW Is gere alisee rd In vo or be reiding, tenei nd e te wor de n vastgesteld in juni Taakstelling ge re aliseer d Beleidskader Kaders tellend e beleidsno ta s Jaa r van vas ts telling Looptijd Minim abelei d W estland en ve rde r Nota participatiebel eid W es tland Visie va n gem eent e W estland op de W et Sociale W erk voor ziening (W s w) en de uit vo eri ng doo r Onbe pa alde tijd Patijne nbu rg Nota schul dh ulpve rlening Ontw ikkelingen & risico s Als gevo lg van de econom ische crisis loopt het we rk l ooshei dspe rc ent ag e op. Hierdo or zal ook ee n ver ho ogd ber oe p wo rd en ged aa n op de inkom ensvo or zi eningen en schuldhul pver len ing. Do or hi er bo ve n ge no em de activiteit en wor dt stabilisatie van aant allen na gestreefd. Doo r belei ds wij zigi ng en en W et Schuldhulpverl eni ng m eer be z wa ar en ber oe p door indi viduel e bu rg ers én mogelijkhei d van in ge br eke stellen va n gem eente. W erk en m et digital e dossiers kost de uitvoe ren de teams m eer tijd dan dat het tij d opleve rt. Di gitaal we rk en h eeft no g ge en efficiency op geleve rd. Jaarstukken

47 Programma B Thema Accent Kern - boodschap Algemene beschrijving Werk en Inkomen Sociale kracht Maatschappelijk verantwoord ondernemerschap W ij stim uleren on ze werk g eve rs om in te spelen op s ociale ont wikkeli ng en e n hun ve rant wo or delijk heid t e pa k k en in maatschappe lijke vraa gstukken. Met het oo g op de toekom st is het van gr oot belang om te investere n in duu r zam e arb eids rel aties. W e kunnen het ons in fina nciël e en m aatschappelijke zi n niet perm ittere n om m ensen aan de kant te laten staan. Ook hi er bij gaa n we uit va n eigen ve rant wo ord elijkheid van on de rnem ers en be nut ten we de eige n kracht va n mensen. Als over hei d he b ben we hi er echter ook ee n be lan g, dus ond ers teu ne n en/ of pa rticiper en we w aa r dat nodi g of wensel ijk is. Wat w ilden w e Omschrijving gew enst effect bereiken? Ma xim ale benutting arb eidscapaciteit uitkeringsge rec htigd en en ni et - uitkeri ngsgerec htigd en Bevo rd er en en conform inkoop bel eid toep assen van S ocial Retur n van uit arb eidsmark tpe rs pectief (SROI). Indicator 0-meting Begroting 2013 Werkelijk 2013 Wat zouden w e Activiteiten die hebben bijgedragen aan het gew enste effect daarvoor Omschri jving W at hebben we gedaan? doen? Onde rs teu ne n van en pa rticiper en in pr oject W estland Is gere alisee rd heeft werk. Verd er uitbo u wen onde rn e m ers plein. Actief W erk gevers s e rvic epu nt uit geb rei d. ben ade re n van werk ge ve rs met resultaatge richte instrum enten va nuit het we rk ge ve rs s er vicep unt. Verbi ndi ng gelegd met initiatief Ma atschap pelijk ve rant wo o rd Onde rn em en (MVO) W estland. Gem eente bre ed im plem en tere n van Social Return in het Inkoo p- en aanb estedi ngsbel eid. SROI ond er de aan dacht bren ge n bij W BO (W estlands bed rij ve n over leg ), detailhand el en bra nche or gan isaties. Is gere alisee rd. Beleidskader Kaders tellend e beleidsno ta s Jaa r van vas ts telling Looptijd Inkoop - en aa nbestedingsbelei d W elbesteed Nota Participatieb elei d W es tland Ontw ikkelingen & risico s Invo eri ng va n de Participatiewet pe r heeft tot gevolg stop zetting instroom W s w. Hierd oo r toenam e bestand in ve rb an d met uitbreidi ng doe lgroe p jong ge han dicapten met arb eidsmogelijkhed en en voo r m alige instrom ers W s w. Minde r bu dg et meer klanten. Econom ische crisis wa ar do or werk g evers minde r be re id zij n en mind er m ogelijkhed en heb be n om pers o ne n met een afstan d tot de arbe idsmark t op te nem en. De besluitvorm ing va n het rijk zo rgt vo or ve rtra ging in het proces waa rdo or de voo rb er eidingstij d van de gem e ente on de r fors e tijdsdruk kom t te staan. Jaarstukken

48 Programma-totaal Wat heeft het gekost in 2013? Omschrijving Realisatie 2012 Begroting 2013 voor w ijziging Begroting 2013 na w ijziging ( x ) Realisatie 2013 Lasten B05 W erk en inkom en B10 Sociale werk voo r ziening B15 Participatie Totaal lasten Baten B05 W erk en inkom en B10 Sociale werk voo r ziening B15 Participatie Totaal baten Reserves en voorzieningen Exploitatieresultaat (voor bestemming) Storting en reserv es Onttrekkingen reserves Totaal mutaties reserves Resultaat na Bestemming Programma B Jaarstukken

49 Cijfermatige analyse tussen programmabegroting en verantwoording De totale afwijking binnen programma B bedraagt voordelig v oor bestemming en nadelig na bestemming. Dit resultaat bestaat uit de volgende onderdelen. Lasten: B15: De totale lagere uitgaven ad bestaan uit: Lagere uitgaven voorbereiding decentralisaties ad door een ac hterblijvende inhuur van extra capaciteit. Het overschot is meegenomen in het Plan van Aanpak 3D 2014 ; Lagere uitgaven Participatiebudget ad Dit wordt veroorzaakt door een aantal posten die worden meegenomen in de verantwoording van het Participatiebudget, maar verantwoord staan op andere producten (bijvoorbeeld personele lasten) ; Hogere uitgaven door afboeking educatiegelden uit het Participatiebudget 2009 ad Hoger beroep van Gemeente W estland tegen ministerie SZW inzake terugv ordering is ongegrond verklaard; Het resterende verschil ad laat zich verklaren door diverse kleine afwijkingen onder Baten: B05: De totale hogere inkoms ten ad zijn opgebou wd uit onder andere: Definitief Rijksbudget 2013: ; Een meeropbrengst ad bestaat uit meer terugvorderingen W et BUIG; Een bedrag van betreft een onttrekking uit de voorziening dubieuze debiteuren als gevolg van een groot bedrag aan buiten invorderingstellingen. Het betreft hier met name BBZ (zelfstandigen). Aan de lastenkant van B05 wordt voor een bedrag van gedoteerd aan de voorziening dubieuze debiteuren, wat gecompenseerd wordt door incidentele voordelen op de uitvoering van de verschillende regelingen ; Het resterende verschil ad laat zich verklaren door diverse kleine afwijkingen onder Reserves: Een hogere storting in de reserve W erk en Inkomen van bestaande uit: Overschot BBZ 2013: ; Voordelig saldo BUIG: Een lagere onttrekking uit de reserves ad bestaande uit: Lagere onttrekking computers kinderen van de minima: ; Lagere onttrekking proc eskosten Bedrijfs verzam elgebouw: ; Lagere onttrekking Sociale Monitor: ; Lagere onttrekking voorbereiding decentralisaties: ; N.a.v. motie geen onttrekking Schuldhulpverlening: Jaarstukken

50 Programma C Maatschappelijke Omgeving Programma C Thema Accent Kern - boodschap Algemene beschrijving Maatschappelijke Omgeving Aantrekkelijk Westland Kunst en cultuur Een go ed kunst - en cult uu r k lim aat draa gt bij aan de identit eit va n W estland en geeft im pulsen voo r ve ran de ring en ve rni e u wing. Een aa ntrekkelijk gem eent elijk kunst - en cultuu rk lim aat is van bel ang, om dat dit uitdr ukking geeft aan de identiteit va n de gem eente en ha ar inwo ners en bij dr aagt aan de s ociale cohesie in de lokale sam enl evi ng. Verd er dra agt een aant rek k elijk cultuu raa nb od bi j aa n de econom ische ont wikkeling van de gem eente als vestigingsplaats. Wat w ilden w e Omschrijving gew enst effect bereiken? Een k walit atief hoog wa ar di g en s am enh ang en d cultuu raa nb od ter be vo rd eri ng va n deel nam e kunst en cultuur. Indicator 0-meting Begroting 2013 Werkelijk 2013 Wat zouden w e Activiteiten die hebben bijgedragen aan het gew enste effect daarvoor Omschri jving W at hebben we gedaan? doen? Uitvoe ring K ade rn ota Kunst en Cult uu r, w.o. Is gere alisee rd. ont wikkel en net we rk o rga ni s atie met alle am ateur en prof essione le culturel e inst ellinge n (C ultuur web ) Verlene n va n instand hou di ngsubsidie Is gere alisee rd. Org anisere n Ope n Mon um enten dag. Het W estlands Is gere alisee rd. geb ou wde erfgoe d on de r de aa ndacht br eng en bij jong en oud. Verz elfstan digi ng De Naal d Is gere alisee rd. Beleidskader Kaders tellend e beleidsno ta s Jaa r van vas ts telling Looptijd Nota Cultuur Historisch Erf goe d W estland ROV Onbe pa alde tijd Kunst en Cultuu r van uit de kern Tot en met Ontw ikkelingen & risico s Vers trekken va n instandh o udingsubsidie conf orm de subsidieve ro rd eni ng instand ho udi ng gem eenteli jke monum enten W estland Inm idde ls zijn er meer dan 200 gem eentelijke monum enten. Er is spr ake van ee n toen am e va n het aan tal s ubsidie aan v rag en en daa rm ee wo rdt ee n ver ho ging van het beschikba re bud ge t ve rlangd. Jaarstukken

51 Programma C Thema Accent Kern - boodschap Algemene beschrijving Wat w ilden w e bereiken? Maatschappelijke Omgeving Sociale kracht Vangnet In W es tland will en we dat iede re en mee kan doen in de sam enlevi ng. Daa rom kunne n deg ene n di e dat echt no dig heb ben een be roe p doen op een van gn et. De kom ende jar en moet he t dienstverl eni ngsconcept op het br ede pa rticipatieterre in ve rde r ont wikkel d en ge ïn no ve er d wor de n. Dit is no dig van w ege ve rg rij zing, e xt er ne ontwikkel ing en, waa ro nd er de econ om ische crisis en de ve r wac hte tak en di e vanu it het Ri jk over k om en. Mee r dan vo or hee n do en wij een ber oep op de ei gen k racht en ver ant woo rd elijkhe id v an de bu rg er en de sam enleving er om heen. Er zij n mogelijkhe de n om onze social e en zo rg z am e s am enlevi ng te ve rs terk e n, mede doo r de maatschap p elijke org anisaties en cliënteng roe pe n te betrekken bij de ont wikk elingen. Omschrijving gew enst effect Inwo ne rs wor de n optim aal ge ïnform eer d en gea dvisee rd ove r maatschapp elijke ond ers teuni ng Sam enhan g in resultaatge r ichte on de rs teuni ng vo or k wetsba re W estlande rs Indicator 0-meting Begroting 2013 Werkelijk 2013 Score klanttevre den hei d W m o Loket; rap po rtcijfer 7,5 Tevre den hei d klanten indi v idue le W m o voo r ziening 7,3-7,8( hbh ) Aantal vrij willi ge rs minim aal stabilisere n ,5 7,5 7,4-7,8 (hb h) 7,4 8,8(h bh ) Wat zouden w e Activiteiten die hebben bijgedragen aan het gew enste effect daarvoor Omschri jving W at hebben we gedaan? doen? Implem enteren gekantelde werk wij ze uit vo eri ng W m o Is gere alisee rd Ont wikkelen van een integ r aal di enstver leni ngs - c oncept Real iser en ve rs c hui ving va n be roe p op ind ivi du ele naa r al gem ene en collectieve voo r zieningen Voor be rei den over he veli ng Algem ene W et Bijzonde re Ziektekosten (A wb z) -functie da gbesteding en beg elei ding na ar W et Maatschappe lijke onde rs teu n ing (W m o) Voort zetten mantelzor gbe l eid Vers terk e n inform ele zor g/ vrij will ige rs be lei d In vo or be reiding, tenei nd e te wor de n vastgesteld in juni Is gere alisee rd met betrekking tot ve rv oe r Lokaal en reg ion aal i n voo rb er eiding. Verwachting: ger ee d op 1 jan ua ri 2015 Is voort ge zet Is vers terk t doo r inzet van o.a. bud getcoac hes en s c huldh ulpmaatjes. Beleidskader Kaders tellend e beleidsno ta s Jaa r van vas ts telling Looptijd W m o beleidskader jaa r Toelichting ve ro rde ning en Vero rde ning W m o e.v. Jaarstukken

52 Ontw ikkelingen & risico s Naast de decentralisaties van AW BZ functies naar de W mo per 1 janu ari zi jn doo r de Rijksover hei d in h et Zor gakkoo rd maatre gel e n be noem d, die conseq uen ties heb ben vo or de financiën. Het bet reft korting e n op de hulp bij de huishou ding en bep erk ing van de toe g a ng tot ve rblijfs voo r zieningen waa rd oo r mensen lange r thuis blij ven wo nen en ond er de ve rant wo or delijk heid va n de gem eente va llen. Mom enteel is nog ondu ide lijk wat de concret e uit werk i ng van het akkoor d vo or de gem eente zal betekenen. Om ondanks de k ortingen doo r het Rijk op het budg e t voo r de over te he vel en A W BZ functies vo ldo en de k wa litei t te beho ud en, is inno vatie van het aanb od noo dzakel ijk. Sam enwerk i ng van zo rg - en wel zij ns or ga nisaties is n ood zakelijk. Als gevo lg van de Kant eling wo rdt een z wa ar de r be ro ep geda an op de eigen kracht van inwon ers. Dit kan leiden tot een (te) grote belasting van cliënten en m antelzo rg ers. De besluitvorm ing va n het rijk zo rgt vo or ve rtra ging in het proces waa rdo or de voo rb er eidingstij d van de gem eente on de r fors e tijdsdruk kom t te staan. Programma C Thema Maatschappelijke Omgeving Continuïteit van de bedrijfsuitoefening ( going concern) Kern - boodschap Bevo rd er en van de leefbaa rhe id en sociale cohesie d oor m idde l van ontmoeting, participatie en onde rs teu ning Wat w ilden w e Omschrijving gew enst effect bereiken? Een leef ba ar en sociaa l W estland Indicator 0-meting Begroting 2013 Werkelijk 2013 Wat zouden w e Activiteiten die hebben bijgedragen aan het gew enste effect daarvoor Omschri jving W at hebben we gedaan? doen? Fusie GGD Is gere alisee rd Beleidskader Kaders tellend e beleidsno ta s Jaa r van vas ts telling Looptijd W MO beleidskad er jaa r Kade rnot a Spo rt Decem ber Ontw ikkelingen & risico s Per 1 juli heb be n wij de expl oitatie van zwem ba d De W aterm an over ged ra g en van Optispo rt naar Stichting W aterm an Natuur lijk! De subsidie -o ve re enkom s t loopt m axim aal tot ei nd Het risico bestaat dat de beschikbare midde len on vol d oen de zijn om deze pe riod e vol te maken. Jaarstukken

53 Programma-totaal Wat heeft het gekost in 2013? Omschrijving Realisatie 2012 Begroting 2013 voor w ijziging Begroting 2013 na w ijziging ( x ) Realisatie 2013 Lasten C05 Bibliotheek C10 Cultuur C15 Indi vidu ele ve rs trekkinge n C20 W es tlandthe ater De Naa ld C25 Gezon dhei d C30 Sport C35 W elzijn C40 W m o subsidies C45 Cultuur historisch erfgoed C50 Historisch arc hief W estlan d Totaal lasten Baten C05 Bibliotheek C10 Cultuur C15 Indi vidu ele ve rs trekkinge n C20 W es tlandthe ater De Naa ld C25 Gezon dhei d C30 Sport C35 W elzijn C40 W m o subsidies C45 Cultuur historisch erfgoed C50 Historisch arc hief W estland Totaal baten Reserves en voorzieningen Exploitatieresultaat (voor bestemming) Storting en reserv es Onttrekkingen reserves Totaal mutaties reserves Resultaat na Bestemming Programma C Jaarstukken

54 Cijfermatige analyse tussen programmabegroting en verantwoording De totale afwijking binnen programma C bedraagt voordelig v oor bestemming en voordelig na bestemming. Dit resultaat bestaat uit de volgende onderdelen. Lasten: C15: Individuele verstrekkingen: Lagere uitgaven ad: Dit wordt veroorzaakt door de Europese aanbesteding hulpmiddelen, de aanpassing uurtarief huishoudelijke hulp, het insourcen indicatiestelling en de herindicaties vervoer en de invoering gekantelde werk wijze W MO, (invoering keukentafelgesprekken) met minde r aanvragen. De belangrijkste afwijkingen zijn: Lagere uitgaven huishoudelijke hulp(incl. PGB en Alfahulp) ad door, naast de aanpassing van het uurtarief ook een afname van het aantal uren huishoudelijke hulp; Lagere uitgaven vervoersvoorzieninge n (incl. sc ootmobiel) ad De voornaamste redenen hiervan zijn de herindicatie vervoer en de Europese aanbesteding hulpmiddelen; Lagere uitgaven dure woningaanpassingen ad ; Lagere uitgaven rolstoelen ad ; Restant ad be staat uit diverse kleine afwijkingen < C20 Bij de ontvlechting van De Naald is gebleken dat de verzelfstandigde stichting op onderdelen een andere verantwoordings methodiek volgt dan de gemeente. Dit speelt met name in de sfeer van het reserveren van personele kosten aan het einde van een boekjaar en het verwerken van vooruit ontvangen opbrengsten (waarbij het theaterseizoen betrekking heeft op twee dienstjaren van de gemeente). Als gevolg hiervan is sprake van een incidenteel nadeel van 0,1 mln. De Naald heeft conform amendement bij het raads voorstel over de verzelfstandiging geen vergoeding meegekregen voor de opbouw van een weerstands vermogen na de ontvlechting, zodat de zelfstandige stichting deze kosten niet kan dragen. C25 Gezondheid: Lagere uitgaven ad: Dit betreft voornamelijk het eenmalige extra budget van wat in de programmarapportage 2013 is bij geraamd ter dekking van de frictiekosten van de regionalisering van de GGD Zuid -Holland W est en GGD Den Haag. Doordat de opstartperiode GGD Haaglanden nog loopt en de afwikkeling GGD ZHW nog niet is afgerond zal dit bedrag pas in 2014 uitgegeven worden. Bij de resultaatbehandeling van de jaarrekening wordt voorgesteld dit bedrag naar 2014 over te hevelen. Het restant ad bestaat uit diverse kleine afwijkingen < C30 Sport: Lagere uitgaven ad: Dit wordt veroorzaakt door: Nog niet uitbetaalde bijdrage voor de bouw van de turnhal in Naaldwijk. Van de beschikbare is pas uitgegeven. Het resterende bedrag ad zal in 2014 worden uitgegeven vanaf het moment dat de bouw aanvangt. Voor het te ontwikkelen accommodatiebeleid zijn in 2013 geen uitgaven gedaan. Dit veroorzaakt een onderschrijding van op de uitgaven van dit product. De middelen zullen in 2014 worden ingezet. Het restant ad bestaat uit diverse kleine afwijkingen < Jaarstukken

55 C35 W elzijn: De onderschrijding van bestaat uit diverse kleinere afwijkingen < C40 W mo subsidies : Lagere uitgaven ad In afwachting van de komende decentralisaties is terughoudend gereageerd op subsidieverzoeken van nieuwe initiatieven omdat de samenhang van deze nieuwe initiatieven met de decentralisaties nog niet volledig dui delijk zijn. Baten: C15: Individuele verstrekkingen: Hogere inkomsten ad Dit wordt met name veroorzaakt door een toename van de eigen bijdrage ad Vanaf 2013 wordt conform nieuw beleid naast huishoudelijke hulp ook een eigen bijdrag e opgelegd bij andere onderdelen van de individuele verstrekkingen. Het resterende bedrag ad bestaat uit diverse kleine mutaties < C20 De Naald: Zie toelichting lasten. Het resterende verschil voor bestemming ad laat zich verklaren door diverse kleine afwijkingen onder Reserves: Een hogere storting in de reserve ad: bestaande uit: Voordelig saldo W MO-individuele verstrekkingen ad: Hogere storting W MO-subsidies ad: (hogere onttrekking ) Lagere onttrekking uit de reserve ad: bestaande uit: Lagere onttrekking m.b.t. frictiekosten De Naald ad: Lagere onttrekking ontwikkeling accommodatiebeleid ad: Lagere onttrekking herijking su bsidie-accommodatiebeleid ad: Lagere onttrekking projectsubsidie turnhal Naaldwijk ad: N.a.v. motie geen onttrekking GGD ad: Het resterende bedrag ad: bestaat uit diverse afwijkingen < Jaarstukken

56 Programma D Jeugd Programma D Thema Accent Kern - boodschap Algemene beschrijving Jeugd Sociale Kracht Kansrijk opgroeien W es tland zorgt dat volgen de gene raties kansrijk kun nen opg ro eien. W ij investeren in on z e jeu g d do or te zo rge n dat zij kansrijk kunn en opg ro eien in W es tland. Zij zijn deg en en die het we rk straks ver richten. Zij ga an er voo r zor ge n dat ond er ne m end W es tland blijft flore re n, da t de kinde re n van de toekomst goed onde r wijs krij g en en dat onze oud er en goe d ve r zo rgd wo rde n. Met de inzet op kansrijk op gr oei en, investere n we zowel in m ensen als in de t oekom s t van W estland. Om m axim aal in te zetten op kansrijk opg ro eien, we r k en we aan een integr aal jeug dbe lei d waa rin alle bel eids terr einen die met kinde re n en jeug d te maken heb be n, sam en kom en. Het gaat dan over ond ers teu ni ng bij opg ro eien, (g eestel ij k e) ge zo nd hei dszo rg, ond e r wijs, vrij e tijdsbested ing en tal ent ontwikkel ing, maar ook ove r arb eid, han dh avi ng, veili gh eid en inrichti ng va n de ope nb are ruim te. Dit pr ogr am m a heeft dan ook ee n na u we re latie met de pro gr amm a s B, C en G. W e zetten in op vier actielij n en om dit vo or elkaa r te kri jgen: integ ra al jeugd bel eid, tran s itie jeug d zo rg lokaal en regiona al en het Cent rum voor Jeug d en Gezi n (CJ G). Wat w ilden w e bereiken? Omschrijving gew enst effect Kinde re n en jong er en gro ei en in een kansrijke om gevi ng veili g en ge zon d op tot zelf red z am e, sociale en ac tieve bu rg ers. Indicator 0-meting Begroting 2013 Werkelijk 2013 % voo rtijdi g School ve rl ater s (VSV) in beel d bij het team VSV -lee rplicht - 97% 98% Wat zouden w e Activiteiten die hebben bijgedragen aan het gew enste effect daarvoor Omschri jving W at hebben we gedaan? doen? Uitvoe ring kade rn ota Integraa l Jeug db elei d Uitvoe rings pr ogr am m a vastgesteld. Uitvoe ring m aster plan on d er wijshuis vesting (pr ojecten voo r ver va ng en de ni eu wbo u w en ve rbet eri ng binn enklim aat) (4 pro gr amm alijnen ). Uitvoe ring vo lge ns planni n g (4 pro gr amm alijne n). Is conform planni ng uit ge v oer d Ont wikkelen van een integ r aal dienst ve rleningsconcept Uitvoe ren pr og ram m a W es tlandse Natuur - en Mili eu educatie (W NME) en ve rde r vers terk en Stichting W NME In vo or be reiding, tenei nd e te wor de n vastgesteld in juni Prog ram m a uitgevo er d en geë val ue er d. Sam enwerk i ngsove re enkomst gesloten voo r pe riode Beleidskader Kaders tellend e beleidsno ta s Jaa r van vas ts telling Looptijd Kade rnot a Integ ra al jeug db elei d (z ie bi jlage ) 2013 Onbe pa alde tijd Lokale ed ucatieve age nda Masterpl an ond er wijshu isvesting Jaarstukken

57 Ontw ikkelingen & risico s Naa r aanl eidi ng van een o ve ree nkom s t tussen het rij k, het IPO en VNG is ee n reg ion aal t ransitie-ar ran ge m ent Jeugd op gestel d om continu ïteit va n zor g te bor ge n. Er is doo r ee n sam en we rk i ngsver ban d tussen prim air en v oo rtge zet ond er wijs een concept - on de rs teun ing s plan opg esteld. On de rd ee l va n dit pl an is de s am enwerk ing tussen scho len en Ce ntrum voor Jeug d en Ge zin W estland. De besluitvorm ing va n het rijk zo rgt vo or ve rtra ging in het proces waa rdo or de voo rb er eidingsti j d van de gem eente on de r fors e tijdsdruk kom t te staan. Het effect van decent ralisatie va n het buiteno nde rh ou d prim air ond er wijs is no g onvoldoe nd e bekend. Programma-totaal Wat heeft het gekost in 2013? Omschrijving Realisatie 2012 Begroting 2013 voor w ijziging Begroting 2013 na w ijziging ( x ) Realisatie 2013 Lasten D05 Onde r wijson de rs teun ing D10 Onde r wijshuis vesting D15 J eugd activiteiten D20 J eugd ge zo ndh eids zo rg Totaal lasten Baten D05 Onde r wijson de rs teun ing D10 Onde r wijshuis vesting D15 J eugd activiteiten D20 J eugd ge zo ndh eids zo rg Totaal baten Reserves en voorzieningen Exploitatieresultaat (voor bestemming) Storting en reserv es Onttrekkingen reserves Totaal mutaties reserves Resultaat na Bestemming Programma D Jaarstukken

58 Cijfermatige analyse tussen programmabegroting en verantwoording De totale afwijking binnen programma D bedraagt voordelig v oor bestemming en voordelig na bestemming. Dit resultaat bestaat uit de volgende onderdelen. Lasten: D05 Onderwijsondersteuning: Lagere uitgaven ad: In afwachting van de uitwerking van de Lokaal Educatieve Agenda zijn voor het Onderwijsachterstandenbeleid alleen de reguliere subsidieaanvragen behandeld en zijn er geen nieuwe activiteiten ontwikkeld. Dit heeft een onderschrijding van tot gevolg. Omdat dit een doeluitkering betreft worden deze middelen gereserveerd en in latere jaren aangewend. Door om zetting van combinatiefunctionarissen naar jeugdcoördinatoren zijn de werk zaamheden later gestart. Dit heeft een onderschrijding van tot gevolg. Het restant van de onderschrijding ad wordt veroorzaakt door diverse kleine afwijkingen < D15 Jeugdactiviteiten: Lagere uitgaven ad Een bedrag van van de onderschrijding betreft een invoerings bijdrage voor de drie decentralisaties, die hier geraamd is. Bij de totale berekening van de 3d kosten (raming en verantwoording daarvan gebeurt in programma B) is er rekening mee gehouden dat dit bedrag hier vrijvalt. Het overige deel van de onderschrijding ad wordt veroorzaakt doordat de invoering van de jeugdparticipatie naar 2014 is doorgeschoven. Het restant ad wordt veroorzaakt door diverse kleine afwijkingen < D20 Jeugdgezondheids zorg en jeugdzorg Lagere uitgaven ad: De pilot CJG is in het vierde k wartaal van start ge gaan. Hierdoor is het beschikbare budget nog niet geheel uitgegeven en sc huift een bedrag van door naar Er is voor wat betreft het jongerencontactmoment in 2013 alleen aan een pilotproject van 3 maanden vormgegeven. Hierdoor is er op het be schikbare budget van een overschot van Het overige deel van de onderschrijding ad wordt veroorzaakt door een terugvordering van subsidie en diverse kleine afwijkingen < Baten: D05 Onderwijsondersteuning: Lagere opbrengsten ad Door de lagere uitgaven ad voor Onderwijsondersteuning (zie lasten D05) is de ontvangen Rijksbijdrage voor eenzelfde bedrag toegevoegd aan de reserve i.v.m. mogelijke terugbetalings verplichting. Hogere inkomsten ad betreft een vrijval i.v.m. het vervallen van verplichtingen. D10 Onderwijshuisvesting: Hogere inkomsten ad: De overschrijding bij de inkomsten betreft voor de huuropbrengsten. Hier is in enkele gevallen de raming nog niet aan de wer kelijke inkomsten aangepast. Het restant van de overs chrijding ad betreft schade -uitkeringen van de verzekeringsmaatschappij en diverse andere kleine afwijkingen < Jaarstukken

59 D15 Jeugdactiviteiten: Hogere inkomsten ad : Hogere inkomsten ad betreft de vrijval van een tweetal subsidieposten (jeugdbeleid en CTC), aangezien de verplichtingen hiervoor zijn vervallen. Het resterende bedrag ad betreft diverse kleine afwijkingen < Het resterende verschil voor bestemming ad laat zich verklaren door diverse kleine afwijkingen onder Reserves: Een lagere onttrekking uit de reserve ad bestaande uit: Lagere onttrekking integraal jeugdbeleid ad: Geen onttrekking Centrum Jeugd e n Gezin.ad: Jaarstukken

60 Programma E Fysieke Leefomgeving Programma E Thema Accent Kern - boodschap Algemene beschrijving F ysieke Leefomgeving Aantrekkelijk Westland Kw aliteit buitenruimte W ij stim uleren en facilitere n initiatieven die de k wal iteit va n de buit en ruim te be vo rde re n. Bij het on de rh oud va n groe n, infrastructuu r en speel vo or zieningen staat het bor ge n van de veil igh eid en ber eikba ar hei d centraal. De k wal iteit van de open ba re ruim te wor dt in grot e mate bep aal d do or het o nde rh oudsni v eau van on de r an de re de we ge n, straatreinigi ng, het straatmeubilai r en het ope nba ar gro en. Binne n de taakstelling en de beschikbar e middel en streven we naa r ee n eve n wi c htige ve rde ling over de ve rs c hill end e discipli nes. Wat w ilden w e Omschrijving gew enst effect bereiken? Een do elm atige inf rastructuur en goe de ber eikba ar he id. Een op en ba re ruim te die voldo et aa n de minim ale (wettelijke) eisen ten aan zien van veil igh eid. Optim aal be hee r en on de rh oud va n de ope nb ar e ru im te binnen de kader s va n de taakstelling en beschikba r e middelen. Indicator 0-meting Begroting 2013 Werkelijk 2013 Wat zouden w e Activiteiten die hebben bijgedragen aan het gew enste effect daarvoor Omschri jving W at hebben we gedaan? doen? Reg ulier duu rz aam asfaltonde rh oud om zetten naa r het ge richt hers tel va n ge b reken. Is gere alisee rd binnen de wettelijk e eisen op het ge b ied van veil igh eid. Onde rh ou d intensieve gro e nvakken of - elem enten ve r wij de re n, niet meer ren ove re n of ver v ang en doo r Is op een aant al pl aatsen uitge vo er d. ond er hou dsarm gr oen. Het laten ver rui ge n van een de el van de ga zo ns binn en de bebo u wde kom door ze er bep erk t te m aaien. Berm en buiten de beb ou wde kom tweem aal m aaien. Freq ue ntie maaien ga zo ns binn en de bebo u wde kom terug ge bracht van 11 naa r 3. Freq uentie m aaien berm en buiten de beb ou wd e kom gelijk gebl even (dr iem aal). Bepe rk t ond er hou d van het ope nba ar gr oen op bed rij ve nter rei ne n. Op be dri jventerr einen dri e m aal gem aaid. Het ver va ng en van bescho eiing va n o nvoldoen de k waliteit op basis van wett elijke eisen. Op basis van inspectie resultaten de s lecht ste beschoeii ng en ve rni eu wt. Het uit vo ere n van inspecties in de ope nb are ruim te, Is gere alisee rd. bijvoo rb eel d op het ge bied van we gen, bru gg en, s peel vo or zieninge n en bomen. Ten aan zien van objecten in de ope nba re ruim te ligt de focus op kleine he rs tel werk za am hede n. Is gere alisee rd, waa rd oo r levensduu r va n voo ral s traatmeubil air en s peel vo or zieninge n is ve rl eng d. VRI s en spee ltoestell en bi j eind eleve nsdu u r ve r wij de re n en niet investeren in ni eu we. Ver wi jde ring is ze er be per k t nodig gebl eken. Het uit vo ere n van bep erk t s ervic e -o nd er hou d en geclusterd afhan del en van m eldinge n, wa ar bij de term ijnen va n afhand eling uit het K waliteitshand vest zijn ve rr uim d. Me l dinge n di e betrekking heb be n op veil igh eid wo rde n wel op k orte term ijn afge ha nde ld. Is gere alisee rd. Jaarstukken

61 Bepe rk t reinige n van de openb ar e ru im te. Freq ue ntie is op alle on der delen teru gge br acht. Beleidskader Kaders tellend e beleidsno ta s Jaa r van vas ts telling Looptijd Speel ruim tebel eidsplan Behee rp lan ne n Op enb ar e Ruim te Verb re de Gem ee ntelijk Ri o leri ngsplan Beleidskader t oe risme en recreatie Ontw ikkelingen & risico s Korte term ijn (di rect zicht b aar ) De ver wacht e afnam e van de k wal iteit van de buiten r uim te heeft zich bep erk t voo rg ed aa n, ond er an der e doo r gu nstige we ers om s tandighe den en participatie doo r bur ge rs en bed rij ve n bij het onde rh ou d. De vastgestel de stre ef waa rde n (beh ee rpl an nen ) voo r de be eld - en technische k waliteit zijn op al le taakvelde n ni et ge haa ld. Lan ge re term ijn (ni et direc t zichtba ar ) Hog e kosten wor de n na ar de toekom s t vers c ho v en, van weg e het uitvo er en va n kleine rep ar atiewerk za am hede n op korte term ijn, in pl aats van duur z am e lange t erm ijn oplossinge n. Bepaa lde ing ezette vers o b eri nge n zi jn moeilijk om k eerb aa r, do or dat het teru gb ren ge n in de ou de st aat all een moge lijk is tege n ze er hog e kosten. Als gevo lg van de huidi ge econo m ische situatie is steeds meer sprak e van faillissem enten van opd rac ht nem ende pa rtijen. Dit brengt (fina nciël e) risico s voor de bedr ijfsvo eri ng met zich mee. Jaarstukken

62 Programma E Thema Accent Kern - boodschap Algemene beschrijving F ysieke Leefomgeving Aantrekkelijk Westland Leefomgeving W es tland zet zich in voor leve ndi ge en leefba re kern en, maar be pe rk t het k wal i teitsniveau va n de open ba re ruim te tot veil ig en ber eikbaar. Bewo ners en gebr uikers va n de ope nba re ruim te will e n hu n leef om gevi ng als schoo n en aant rekkelijk erv ar en, zod a t zij er gr aa g wo ne n, we rk e n en ve rblij v en. Cruciaal hi erb ij zij n onze dor pscentra. In de centra li gt de foc us va n de k waliteit in de op enb ar e rui m te op veil igh eid en ber eikba ar hei d. Het gaat hi er bij om milieuaspecten ( riol eri ng en af v al), veil igh eid in het ve rk ee r, de aa n we zi ghe id en k walit ei t van een goe de infrast ructuur en ope nba ar gr oen met recrea tiem ogelijkhe de n voo r vol wassenen en jong er en/kinde ren. Wat w ilden w e Omschrijving gew enst effect bereiken? Minde r o ve rlast do or tij del i jk een praktische invu lling te ge ven aa n on beb ou wd e, bra akliggen de terr einen. De open ba re ruim te in de c entra voldoet aan de minimale (wettelijke) eisen ten aan zien van veil igh eid en ber eikba ar hei d. Een bu rg er die betrokken is bij zijn wo on - en leefom g evi ng en zich hiervoo r inze t. De bur ger maakt vi a de ve r s c hillend e (digit ale) mogeli jkhede n geb ruik van het Mel dp unt Leefom ge ving. Indicator 0-meting Begroting 2013 Werkelijk 2013 Tevre den hei dscijfer va n de bur ge r over het 7,7 (2 00 7) 6,0 - Mel dp unt leefom geving Nieu we pr ojecten in kad er van B uu rt in 60 Uitvoe ring Wat zouden w e Activiteiten die hebben bijgedragen aan het gew enste effect daarvoor Omschri jving W at hebben we gedaan? doen? Het (tij deli jk) inrichten van onb ebo u wde, bra akliggen de terr einen als vast ond er dee l van het Project Tijdelijk And ers Gebru ik (TAG) opg estart. besluit - en beh ee rtraject van ruim telijke ont wikkeli ng en. Me er de re vorm en va n scho u w (zo wel bu rge rlijk als Is gere alisee rd. am btelijk) en inspectie va n de fy s ieke leefom ge ving. Betrekken bur ge rs bij (he r) inrichtingspl an nen en be won ers initiatieve n word e n gefacilit ee rd (Buu rt in uitvoer ing! ). Ruim zestig ni eu we i nitiatieve n uitge vo er d. Totaal aa ntal initiatieven is da arm ee gekom en op 110. De werk ing van het Meldpu nt Leef om gevi ng bi nn en Implem entatie in uitvoe ring. de mogelijkhed en optim alisere n. Afrond en ado ptieplan gem eent elijke rotondes en blij ven d toe zicht hou den o p het onde rh ou d. Adoptieplan als proj ect afgero nd. Toe zicht en nieuwe uitgifte via reg uliere we rk pr ocessen. Real isatie van de pro jecten Zwethst rook en La ng e W atering als on de rde el va n de Zwethzo ne. Is voltooi d. Beleidskader Kaders tellend e beleidsno ta s Jaa r van vas ts telling Looptijd Behee rp lan ne n Op enb ar e Ruim te Verb re de Gem ee ntelijk Ri o leri ngsplan Han dh avi ngsbelei d Jaarstukken

63 Ontw ikkelingen & risico s De ver wacht e afnam e van de k wal iteit van de buiten r uim te heeft zich bep erk t voorg ed aan, ond er and er e doo r gu nstige we ers om s tandighe den en participatie doo r bu rg ers en be dri jven bij het ond er ho ud. Een toe nam e va n melding e n en/of klacht en van bu rge rs is uitgeb leven. Programma E Thema Accent Kern - boodschap Algemene beschrijving F ysieke Leefomgeving Aantrekkelijk Westland Water De gem eente W estland en het Ho og he em raadscha p van Delfland nem en sam en (inno vatieve) m aatregel en om te zorg en voo r dro ge voet en en leve nd water. In is de gem eente samen m et het Hoo gh eem raa dschap van Delfland ee n ni eu we we g ingeslage n om de wat er pr o blem atiek aan t e pakken. E s s entie van de nieuwe aa n pak is dat s am en met de tuinde rs wor dt ge zocht naa r opl ossing e n om ver vol ge ns afspraken te maken ove r de fina nciering en rui m telijke inpassing. Vanuit het bestuurs akkoord W ater vindt s am enwerk ing pl aats binne n de af val wat erk et en. Hi er bij wo rdt ge zocht naa r mogelijke optim alisaties en kostenbe s pari nge n. Wat w ilden w e Omschrijving gew enst effect bereiken? In sam enwerk i ng met de partners in de waterk eten k om en tot een ade qu ate aa npak van de watero ve rlast teg en zo laag mogeli jk maatschappel ijke kosten. Indicator 0-meting Begroting 2013 Werkelijk 2013 Wat zouden w e Activiteiten die hebben bijgedragen aan het gew enste effect daarvoor Omschri jving W at hebben we gedaan? doen? Meting ove rs tort en / em issies. Me etnet in ge br uik ge nom en Vaststellen hem el waterbe l eid. Aansluiten van gl astuinbo u wbe dri jven op ri olering Buiteng ebi ed Nad er e sam en we rk ing binnen de afval waterk eten. waa rm ee inzichteli jk is hoe vaak ove rs torten in we rk ing tre d en. Hem el waterb eleid in overl e g met k etenp artners n og in ont wi k k eling. Nag en oeg afge ro nd (98%). Bestuurli jke s am enwerk ingsove ree nkom s t getekend. Uitvoe ren benc hm ark riol er ing. Is gere alisee rd. Beleidskader Kaders tellend e beleidsno ta s Jaa r van vas ts telling Looptijd Verb re ed Gem ee ntelijk Ri o leri ngspl an (GRP ) W es tland Ontw ikkelingen & risico s Het risico bestaat, dat maatreg elen die zij n get roffen om watero ve rlast doo r ext r em e reg en val t ege n te gaan ont oer eiken d zijn. Een be paal de mate va n wat er overl ast moet geaccept ee rd wor de n. Jaarstukken

64 Programma E Thema Accent Kern - boodschap Algemene beschrijving F ysieke Leefomgeving Aantrekkelijk Westland Veilig onderw eg W es tland investee rt in ve r k eers v eili ghe id, van dri e wi eler tot rol lator. Binne n W estland vinden ve el econ om ische activiteiten plaats. Hi erd oo r is er ve el (v racht )v erk e er. Als gem ee nte zetten we in op fys i eke maatregel en om de verk ee rs vei lighei d en bere ikba arh eid t e optim aliser en. Nad rukkelijk wor d t inge zet op ge dr agsbeïn vl oedi ng, waa rbi j de over hei d, we gg ebr uikers, scholen en ou de rs een ge zam enlijke ve rant woor delijk heid he bb en. Wat w ilden w e Omschrijving gew enst effect bereiken? Een veilig en ber eikba ar W estland. Aantrekkeli jk econom isch vestigingsklim aat van weg e de goed e be re ikbaa rh eid v an W es tland. Veilige ro utes in en tussen de ker nen vo or scho olgaa nd (fiets)v erk e er Indicator 0-meting Begroting 2013 Werkelijk 2013 Wat zouden w e Activiteiten die hebben bijgedragen aan het gew enste effect daarvoor Omschri jving W at hebben we gedaan? doen? Uitvoe ren va n Du ur za am Veilig maatrege len, waa rb ij ond er meer wo rdt inge zet op gedr ag be ïn vloed en de Is gere alisee rd, betreft ee n c ontinu pr oces. c am pagnes en ve rk ee rs ed u c atie. Uitvoe ren va n maatreg elen om de veili ghe id van s c hool-t huisroutes te ve rg r oten n. a.v. anal ys e van 90 locaties ve rk ee rs v eili ge r gem aakt. doo r scholi ere n a ang eg even knelpunten. Her inrichting van weg en combinere n met het uitvoer en va n inrichtingsmaatrege len conform het W es tlands Verk ee rs - en Verv oe rs plan (W VVP) en de ve rk ee rs plann en per kern. Is gere alisee rd, betreft ee n c ontinu pr oces. Beleidskader Kaders tellend e beleidsno ta s Jaa r van vas ts telling Looptijd W es tlands Verk ee rs - en Verv oe rs plan (W VVP) Verk ee rs plann en per kern: Vanaf 2006 Continu s-gra v en zan de Mo nster De Li er Visie Gre enp ort Structuu rvisie W estland 20 25, pe rs pectief (20 40 ) Ontw ikkelingen & risico s Doo r in te zetten op gel ijktijdig uitvoe ren va n werk z a am heden aan we gen ( werk m et werk maken), wor de n be pa alde maatreg elen na ar de t oekom s t vers c ho ven. Dit kan invl oe d he bb en op verk e e r s veili ghe id en be reik baa rh eid. Jaarstukken

65 Programma E Thema Algemene beschrijving F ysieke Leefomgeving Continuïteit van de bedrijfsuitoefening ( going concern) Naast de them a s en accen ten wo rdt binn en pr ogr am m a E een gro ot aa ntal reg uliere, jaarl ijks teru gker end e activiteiten uitge voe rd (go ing concer n). De ze activiteiten zijn te herlei den t ot de vol gen de algem ene beschrijvi ng: Bewo ners en gebr uikers va n de ope nb a re ruim te will e n hu n leef om gevi ng als schoo n, aant rekkelijk en veilig er va ren zo dat ze er graa g won en, we rk en en ve rblij v en. Daa rbi j ga at het om milieuaspecten (ri ol eri ng en afval ), bou w - en s loop aspecten (c o nstructie, bra nd vei lighei d, kwaliteit van de be bou wd e om geving en veili g slop en van ond er m eer asbest), veili ghe id in het v erk ee r, de aa n wezi gh eid en kwaliteit va n ee n goed e infrastructuu r en open ba ar gro en met rec reatiem ogelijkhed en voo r vol wassenen en jong er en/kinde re n. Daa rn aast wo rd en, bi nn en gestelde rege ls, aan vr ag en om gevingsve rg un ningen b eha nde ld. Wat w ilden w e Omschrijving gew enst effect bereiken? Kwaliteit beb ou wd e om gevi ng waa rbo rg en. Indicator 0-meting Begroting 2013 Werkelijk 2013 Wat zouden w e Activiteiten die hebben bijgedragen aan het gew enste effect daarvoor Omschri jving W at hebben we gedaan? doen? Behan del en, toetsen, beoo rde len va n ver gun ninge n. Is gere alisee rd Beleidskader Kaders tellend e beleidsno ta s Jaa r van vas ts telling Looptijd Reclam ebel eid Continu e W els tandsbel eid Continu e Ontw ikkelingen & risico s De activiteit Mili eu uit de W abo -ve rgu nni ng ve rlening is onde rg ebr acht in de Om gevingsdienst Haa gland en. Innam e en beh ee r ge vo nd e n en ve rloren vo or we rp en opn em en ond er pr og ram m a F. Toe zicht ho ud en op het v ei lig v er wijder en va n asbest is niet lan ge r ee n taak van de gem eente maar va n da ar vo or gecertificeer de bed rij ve n. De Om gevi ngs wet zal in 2014 als wetsvo ors tel naa r de 2 e k am er gestuu rd wor de n. Met deze wet wil het kabi n et bestaa nd e wet ge ving bu ndel en en ver ee nvou digen. Dit betekent dat 15 bestaan de wetten, zo als de W ater wet, de Cr isis - en He rs tel wet en de W et ruim telijke ord eni ng, opga an in de nieu we Om ge v ings wet. De ze wet tre edt m ogelijk in inwe rk ing. Nog maar kort na de invo er i ng van de W et Algem ene Bepali ng en Om gevings recht (W ABO) in volgt dus opnieuw een ing rijpen de s telsel wij zigi ng. Invo eri ng van de Om ge vings wet zal gevolgen kunne n hebb en v oor bestaa nde we rk pr ocessen. Jaarstukken

66 Programma-totaal Wat heeft het gekost in 2013? Omschrijving Realisatie 2012 Begroting 2013 voor w ijziging Begroting 2013 na w ijziging ( x ) Realisatie 2013 Lasten E05 W egen en verk e er E10 Park er en E15 Open ba re ve rlichting E20 W ater E25 Gro en en rec reat ie E30 Riol eri ng E40 Voorlic hting en han dha vi ng afval E45 Verg unn ing en Totaal lasten Baten E05 W egen en verk e er E10 Park er en E15 Open ba re ve rlichting E20 W ater E25 Gro en en rec reat ie E30 Riol eri ng E40 Voorlic hting en h an dha vi ng afval E45 Verg unn ing en Totaal baten Exploitatieresultaat (voor bestemming) Reserves en voorzieningen Storting en reserv es Onttrekkingen reserves Totaal mutaties reserves Resultaat na Bestemming Programma E Jaarstukken

67 Cijfermatige analyse tussen programmabegroting en verantwoording De totale afwijking binnen programma E bedraagt voordelig v oor bestemming en nadelig na bestemming. Dit resultaat bestaat uit de volgende onderdelen. E05 Wegen en Verkeer Lasten De kapitaallasten van investeringen voor wegen en verk eer en voor infrastructurele kunstwerken (in dit geval dam wanden) zijn respectievelijk circa 3,5 mln. en 0,3 mln. lager. Dit wordt onder meer veroorzaakt door stagnatie in ruimtelijke ontwikk elingen. In 2013 is minder gerealiseerd dan de bouwprognose, waardoor het activeren van de k apitaallasten eveneens vertraagt. De kosten van schades en calamiteiten bedragen ca Een aanzienlijk deel van deze schades kon verhaald worden (zie ook lasten). Voor een lopende zaak, die voorheen werd opgenomen in het risicoregister, is thans op basis van het voorzichtigheidsprincipe een voorziening getroffen. De dotatie aan deze voorziening bedraagt Een deel van de verschillen laat zich verklaren doo r diverse afwijkingen onder E20 Water In 2013 zijn de kosten voor het project bestrijding wateroverlast Kralingsepolders direct als kapitaallast genomen. Tegen deze kapitaallasten staat een bijdrage uit de Reserve W aterplan De kosten voor het baggeren zijn circa lager dan begroot. Het baggerplan kent een cyclus van 8 jaar, met een jaarlijks wisselend volume. In 2013 was er sprake van een laag volume als gevolg van een klein aantal te baggeren watergangen in dit seizoen (de baggervakken worden door het Hoogheemraadschap van Delfland bepaald). Een deel van de verschillen laat zich verklaren door diverse afwijkingen onder E25 Groen en Recreatie Sinds begin 2013 vindt er geen onkruidbestrijding op verharding meer plaats. Minder uitgaven In het kader van Buurt in Uitvoering is minder uitgegeven dan begroot. Dit is gerealiseerd door samenwerkingen aan te gaan en bewoners/belanghebbenden te motiveren om vindingrijk te zijn. Ook sponsoring van derden en hergebruik van materialen hebben hieraan bijgedragen. In 2013 is ervoor gek ozen klein onderhoud aan groen in eerste instantie door eigen mensen uit te laten voeren. Door de genomen maatregelen in het kader van bezuinigingen op de openbare ruimte, in combinatie met de koude lange winter en droge warme zomer, is minder inzet van de rden nodig gebleken. Het voordeel is Een deel van de verschillen laat zich verklaren door diverse afwijkingen onder E 30 Riolering In 2013 zijn de kapitaallasten en exploitatiekosten met circa gedaald. Dit is gerealiseerd door lagere kosten voor het reinigen en inspecteren van het hoofdriool, het uitstellen van het extern plaatsen van de server en tot slot zijn minder deelreparaties uitgevoerd dan geprognotiseerd. In de aansluitverordening voor riolering staat een gemaxime erde eigen bijdrage opgenomen van De gemeente m aakt meer kosten voor een dergelijke aansluiting waardoor een tekort ontstaat bij veel nieuwe aansluitingen. Doordat meer nieuwe aansluitingen zijn gerealiseerd dan verwacht ontstaat een tekort van circa Tot slot zal worden voorgesteld om via de actualisatie bestedingsplannen twee bedragen over te hevelen naar 2014, omdat deze projecten niet geheel in 2013 zijn uitgevoerd. Dit betreft handhaving in het kader van Riolering Glastuinbouw W estland en de strategie voor het aanslu iten op de riolering in het buitengebied (res pectievelijk en ). Het betreft hier een lagere uitgave van Een deel van de verschillen laat zich verklaren door diverse afwijkingen onder Jaarstukken

68 E05 Wegen en Verkeer Baten De kosten van schades en calamiteiten bedragen circ a (zie ook lasten). Een aanzienlijk deel van deze schades kon verhaald worden waardoor de baten met toenamen. Een deel van de verschillen laat zich verklaren door diverse afwijkingen onder Reservemutaties Lagere onttrekking uit reserves van 4,4 mln. bestaande uit: Lagere onttrekkingen uit reserves, die direct of op termijn in dekking voorzien van investeringen 4,0 mln. Lagere onttrekking uit de bestemmingsreserve tarief egalisatie rioolheffing De tarieven voor de rioolheffing zijn in 2013 met 2,25% voor woningen en met 10% voor niet - woningen gestegen. De onttrekking is minder dan begroot aan rioleringslasten. De kapitaallasten en exploitatiekosten zijn met circa gedaald. Dit is gerealiseerd door lagere kosten voor het reinigen en inspecteren van het hoofdriool, het uitstellen van het extern plaatsen van de server en tot slot zijn minder deelreparaties uitgevoerd dan geprognotiseerd. De inkomsten uit de heffing zijn hoger. Het restant van betreft diverse kleine bedragen beneden de toelichtingsgrens. Jaarstukken

69 Programma F Dienstverlening en Belastingen Programma F Thema Accent Kern - boodschap Algemene beschrijving Dienstverlening en Belastingen Eigentijdse dienstverlening Verbeteren dienstverlening W es tland is vo or zijn bu rg ers, be drij ve n en instelli ng en een betrokken, deskun d ige gem eente die meede nkt en geen on n odige rege ls oplegt. Voo r digital e pr od ucten kan je 24 /7 bij ons terecht. Het prog ram m a Dienstve rl ening he eft eind 2011 een doo rs tart gem aakt met als doel de beo ogd e resultaten bi nn en de oo rs p ronkelijke pl an ning (2 014 ) te real iser en. De pro jecten nieuwe we bsite en de re g ulering/ accountmana gem en t zijn sam en met de pr ojec ten E - dienst ve rlening, Klant Cont act Cent rum (KCC) en ve rb eteri ng processen in het pr ogr am m a ve rank ert. De uitgangs punt en voo r de gem eentelijke dienstverl eni ng en het pr ogr amm aplan Dienst ve rlening zi j n in maa rt vastgestel d. Het ni eu we inkoop bel eid heeft als voo rna am s te doel om doelm atig, efficiënt en rechtmatig in te kopen, meer E MVI - aan b estedinge n en mark tverk e n ning, meer toep assing van SROI, het goe d toe passen va n du ur z aam heidscriteria, pr opo r tionele eisen, nieu we dr em pelbed ra ge n met m inder op en ba re aan besteding en en toe passing van zgn. gr oslijsten. Wat w ilden w e Omschrijving gew enst effect bereiken? Een dui del ijke, ee nd uidi ge, vlotte en zor gvuldige dienstverl eni ng voo r al le bur ge rs, bed rij ve n en maatschap pel ijke instelli nge n di e ee n ge m eentelijk pr od uct willen afnem en waa rbi j het KCC als ee rs te aanspre ekpunt fung ee rt; Zo ve el als mogelijk dienst ve rlening vi a intern et als prefere nt dienstve rleningskana al; Efficiënter e dienstve rlenings proc essen; Minde r rege ls waa rm ee de adm inistratieve lasten dr uk voo r bur ge rs, bed rij ve n, instelling en en de gem eent e afneem t ; Een ge ïm plem entee rd e m idoffice wa ard oo r all e di enst ve rleningspr ocessen en inf orm atie digitaal sam enkom en en word en ontsloten. 0- Indicator meting Klanttevr ede nh eid central e balie, telefoon en e-loket wor dt gewa ar de erd > 7 Gem iddelde wachttijd aan de cent ral e bali e (voo r vrij e inl oo p) Gem iddelde wachttijd aan de cent ral e bali e (o p afspraak ) Perc ent age telefonische vr age n die in eers te klantcontact wor dt afgeh and eld Afhand eling om gevings ve r gun ningen binn en wetteli jke term ijn Begroting 2013 Werkelijk >7 7,5 10 m inuten < 5 m inuten 10 minuten Vanaf 2013 wo rdt gehe el op afspra ak ge we rk t <5 minuten < 5 minuten 60% 35 % va n de vr ag en wor de n in het eers te klantcontact afge han del d 100% 91,7% Wat zouden w e Activiteiten die hebben bijgedragen aan het gew enste effect daarvoor Omschri jving W at hebben we gedaan? doen? Her ont we rpe n di enstverl en ingsprocessen. Her ont we rp van 19 Implem enteren van een midoffice, wa ari n all e dienst ve rlenings pr ocessen en inform atie van de gem eente sam enkom en en wor de n ontslot en. dienst ve rlenings pr ocessen ger ealis ee rd. Implem entatie no g gaa nde. Basis m idoffice ge rea lisee r d. Function aliteit va n de mido ffice wor dt ver de r ont wikkeld met im plem entatie Jaarstukken

70 dienst ve rlenings pr ocessen. Reg ulere n be zo ekers s tromen door actieve Ger ealiseer d: k anaalsturi ng en het bep er k en va n spo ntan e fys iek - werk en op afspr aak bezoek ten gu nste van het bezoeken van de gem eente op afspraak. - onli ne afspra ak maken en beh er en - prijsdiff er entiatie - m eer m eldinge n i.p. v. ve rgu nni ng en - m inder rege ls Profession alisering Klant Cont act Cent rum (KCC ) Ger ealiseer d: ove re enkom s tig het prog ra mm a Antwoo rd. - werk en op afspr aak - zo rg van 2e naa r 1e lijn - norm reactiesnel hei d ge bo rgd Het ver de r uit werk e n van de invoe ring van de flitsver gu nni ng voo r een aantal bou wwe rk e n. Is gere alisee rd. De kap ve r gun ning is sinds 2013 ee n flitsve rg unni ng. Bedrij v en en geselectee rd e br ancheor ga nisaties Ger ealiseer d: pro actief be na de ren en het bou wen va n ee n duu rz am e rel atie. - s tructure el ove rleg met bed rij ve nter rei ne n - en detail ha nde lsve re nigi ng en - W es tlands bed rijfsleve n ove rl eg (W BO) - m obiliteitsplatform - ove rl eg VNO/ NCW - ove rl eg LT OGlaskracht - bed rijfsbe z oeken Real iser en ni eu we website Is gere alisee rd. Verh oge n van digitaal a an bod pro ducten en diensten. Ger ealiseer d: - 8 e- diensten - 30 di gital e form uliere n - 70 online re actie form ulier en Digitaliser ing va n gem eent elijke dossiers voo r zover Ger ealiseer d: nodi g in directe dienstve rl ening of beho efte aan - k lantdossiers SAM inform atie. - bou wd ossiers ROV - pers o ne elsdossiers Implem entatie nieu we SROI -re geli ng en opzetten Is gere alisee rd. meting van het ger ealiseer de SROI. Stim uleren E MVI -a anb esteding en en meting opzetten Is gere alisee rd, continu e proces. van het aantal EMVI - aa nbe s teding en. Real isatie uitvo er ingsplan der eg ulering. Is gere alisee rd, continu e proces. Beleidskader Kaders tellend e beleidsno ta s Jaa r van vas ts telling Looptijd Dienst ve rlening dichtbi j vis ie dienstve rl ening Doo rlope nd Inkoop en aanb estedi ngsbelei d gem eent e W estland Doo rlope nd Ontw ikkelingen & risico s Risico s: Onvoldoen de ve rtrou wen in de elektro nische ove rh ei d: Klantcontact en afnam e va n pr oducten en diensten zu llen meer en meer via het web geb eu ren; ons pr efere nte kana al. Dit zal allee n in de ve r wachte mate geb eu re n als bur ge rs, bed rij ve n en i nstelling en ve rtro u wen heb ben in de wij ze waa rop de gem eentel ijke orga nisatie om gaat met kanaal we b. In technische zin betekent di t de website moet " werk e n", 24/ 7, vei lig en op die mom enten dat on ze klanten dit will en. In function ele zin moet de inform ati e vo or ziening vi a het web t ra nspa rant zijn. De klant m oet inzicht he bb en in het proces en vert ro u we n he bb en in de afhan deli ng binn e n de org anisatie. Als dit er ni et is lope n we het risico dat bu rg ers, be d rijven en instellingen ook contact Jaarstukken

71 gaa n zoeken vi a an de re kanalen als tel efoo n en bali e (ter bevestigi ng van het web c ontact, of als ve r volgk ana al) waa rd oo r de beo og de v ers c hui ving van klantcontact en de daa rm ee sam enhan ge nde k ostenr ed uctie niet wo rde n beh aal d. Ont wikkeli ng: In is ruim aan Soc i al Ret ur n On Inve s tm ent (SROI) ge rea lisee r d va nuit aan bested ing en. Het stre v en is dit ver de r te ont wikkelen. Ove rigens zijn er daa rna ast nog di ve rs e opd rachten rechtstreeks aa n Patijnen bu rg geg und, met een wa ar de van ruim 1,2 mln. Programma F Thema Accent Kern - boodschap Algemene beschrijving Wat w ilden w e bereiken? Dienstverlening en Belastingen Eigentijdse dienstverlening Herhuisvesting gemeentelijke organisatie W es tland we rk t aa n betaal bar e en eigentij dse gem ee ntelijke huisvesting. Het college heeft zich tot doel gesteld om pe r 1 janua ri centra le huisvesting te rea liser en voo r de gem een telijke orga nisatie. De huidige gem eentekantor en zijn ged atee rd, zijn niet ene rgi ezuini g en hebb en acht ers tall ig ond erh oud. Er zij n gr ote investeri nge n no dig om aan de Arbo -eisen te bl ijve n voldoe n. Als werk g ever hebb en wij de plicht onze m ede we rk ers op ee n go ed e manier te huisvesten, tegen maatschap peli jk aan va ard ba re k osten. Cent ral e huisvesting is bo ve ndi en een belangrijke ra nd voo r waa rd e om een klei ne re, efficiëntere org anisatie te k unne n realisere n. Omschrijving gew enst effect Efficiënte en eigentijds e huisvesting voo r de gem een telijke orga nisatie Indicator 0-meting Begroting 2013 Werkelijk 2013 Wat zouden w e Activiteiten die hebben bijgedragen aan het gew enste effect daarvoor Omschri jving W at hebben we gedaan? doen? Na besluitvorm ing ee rs t for m eren van een pro jector ga nisatie en ver v olge ns uitvoe re n van een huisvestingstraject. Opstarten is ge rea lisee rd. Uitvoe ring loo pt. Beleidskader Kaders tellend e beleidsno ta s Jaa r van vas ts telling Looptijd Raa dsvo ors tel en b esluit kred ietaan vr aag huisvesting gem eentel ijke org anisatie. 30 oktob er Ontw ikkelingen & risico s Jaarstukken

72 Programma F Thema Accent Kern - boodschap Algemene beschrijving Wat w ilden w e bereiken? Dienstverlening en Belastingen Sterke Greenport Arbeidsmigranten W es tland we rk t aa n ee n ee rlijk wo on - en we rk k lim aat voo r arb eidsmigra nten, die onze econom ie draa ien de hou de n. De W estlandse glastui nb ou w biedt veel werk g elege nh eid op all erl ei fronten en a llerl ei niveaus: pro ductie, techniek, logistiek, autom atiseri ng, hand el enz. Voor het tijdelijke pro ductiewe rk zij n vele hande n no dig. Arbei dsmigran ten leve re n ee n bel an gri jke bijdra ge aan het dr aai en de hou den va n de econom ie. Daa rom willen wij onze ver ant woo rd elijk heid ne m en in het in go ede ba nen leiden van de stro om intern ational e for ensen. Omschrijving gew enst effect Het cre ër en van een ee rlijk woo n - en werk k lim aat vo o r ar bei dsmigranten ; Inzicht krij ge n in de ver blij fplaats van arb eidsmi gra nt en en de duu r van ve rbli jf ; Behan del en va n ar bei dsmigra nten als W estlanders. Indicator 0-meting Begroting 2013 Werkelijk 2013 Aantal actueel ingeschre ve n arb eidsmigra nten met peil d atum 31 decem ber Wat zouden w e Activiteiten die hebben bijgedragen aan het gew enste effect daarvoor Omschri jving W at hebben we gedaan? doen? In sam enwerk i ng met uitze ndb ra nche real iser en van Is gere alisee rd efficiënte in- en uitschr ijfproced ur es GBA Uitvoe ren va n integr ale (b ou w - en wo ningtoe zicht, 50 woni nge n gec ontroleer d bra nd we er en bu rg er zaken) controle - en han dha vi ngsactiviteiten rondom de inschrijving va n arb eidsmigra nten in de GBA. Constateringen va n m ogelijke uitbuiting (ve rm oede ns loo n - en huu rm isstanden ) wo rd en door ge zet naa r Arbei dsinspectie. Her huis vesting ar bei dsmigrant en Aantal klei nschali ge proj ecten ger ealis ee rd. Beleidskader Kaders tellend e beleidsno ta s Jaa r van vas ts telling Looptijd Nota tij delijk won en in W estland Integr aal Ha ndh a vingsbel e id Ontw ikkelingen & risico s Risico: Econo misch klimaat Het aa ntal arb eidsmigr anten dat bi nn en W estland ve r blijft, is sterk afhank elijk van econom ische ont wikkelinge n. De crisis zor gt er vo or d at het aa ntal actuel e inschrijving en achter blijft bij de ver wachting. Real isatie van gr ootschali g e huis vesting va n arbe ids m igrante n is ac hter ge bleve n bij de doelstel lingen. De mark t is daa rin leidend. Als ge v olg van econ om ische om stand ighe de n zijn er gee n initiatieve n on tplooi d. Jaarstukken

73 Programma F Thema Algemene beschrijving Wat w ilden w e bereiken? Dienstverlening en Belastingen Continuïteit van de bedrijfsuitoefening ( going concern) De rol di e de gem eente W es tland heeft is faciliter en d op het geb ied va n au la s voor beg ra afplaatsen, regissere nd op het gebi ed van afval s toffeninzam eling en uitvoere nd op het gebi ed va n bel asting en, di enstve rl eni ng en b e gr aafpl aatsen. Omschrijving gew enst effect Een ver ant woo rd tarieve nb elei d; Verb eter de kostendekkend heid beg ra afrechten ; Voldo end e begr aafcapaciteit bied en bi nn en de gem eente; Het hu ishou del ijk afval wor dt zo ve el mogelijk g eschei den aan ge bod en; Het aa ng eb ode n hu ishou de lijk afval wo rdt tegen zo gu nstig mogelijke voo r waa rd en inge zam eld en ver we rk t. Indicator 0-meting Begroting 2013 Werkelijk 2013 Aantal kilo ing ezam eld pe r inwo ne r; Gro ente, fruit en t uinafva l ,8 Papier en karton 73,5 79,5 60,5 Glas 20,3 21,5 19 Kunststof 1,6 3,4 3,2 Wat zouden w e Activiteiten die hebben bijgedragen aan het gew enste effect daarvoor Omschri jving W at hebben we gedaan? doen? Vaststellen kosten dekken d e tari even voo r riol eri ngs zor g en afvalstoff en Is gere alisee rd, mede doo r ged eeltelijke aan zui ve ri ng uit de reserv e tari ef eg alisatie rioolheffing. Vaststellen van de kosten d ekkende t ari even voo r W abo-ger elat ee rde leg es, afva lstoffen - en Tari even zijn vastgesteld, zie par ag ra af lokale heffinge n. rioolheffing en en m aatschappel ijk aan v aar db ar e tarieve n voo r ove rige leg e s, m ark tgelden en lijkbe zo rgi ngsrechten. Onde r zoek en of en op welk e wij ze het tekort aan Is gere alisee rd. beg ra afcapaciteit op de gemeentelijke beg raaf plaats te W ateringen kan word en opg ehe v en. Middels een cam pag ne aan dacht vra gen vo or het Is gere alisee rd. belang va n gesche ide n inzam eling van gft -af val. In sam enwerk i ng met (k led ing )inzam elaa rs en Is gere alisee rd. s treek we rk pl aats Patijnenb urg facil iter en en s tim uleren van kri ngl oo pac tiviteit en. Proef in het buitenge bied m et een ext ra cont ainer Is gere alisee rd. voo r de inzam eling van kunststof ve rpakkingsmateriaa l. Het mini -containe rb estan d geh eel of ged eelt elijk ve rv an gen en/of vo or zien van een chip. Niet ger ealiseer d, vo lgt in najaar Beleidskader Kaders tellend e beleidsno ta s Jaa r van vas ts telling Looptijd Vero rd eni ng op het beh ee r en het geb ruik van de Doo rlope nd gem eentel ijke be gr aafplaat s en W estland Vero rd eni ng op de heffing en invo rd eri ng va n 2012 Doo rlope nd lijkbe zo rgi ngsrechten Afvalstoffen ve ro rd eni ng 2012 gem eente W estland Doo rlope nd Jaarstukken

74 Ontw ikkelingen & risico s Als gevo lg van de recessie is er geconstatee rd dat bu rge rs minder af va l ter inzam eling aan bieden. Daa rom duide n de lag er e inza m elingscijfers niet op een ve rs lechterd schei dingsge dra g, maar ee n al gem een dalend e tre nd van ee n totaal inge zam eld vol um e. Het voo rnem en is om drie aula s te ve rz elfstan digen. Dit moet leide n tot optim ali s atie van de bed rijfsvoe ring van de begr aaf plaatsen. Verg oed ing en va nuit mark tpartijen vo or inge z am elde afva lstrom en zoals ij ze r en papi er kunn en sterk fluctuere n. In is de pa pierp rijs al geda ald. Bijdra ge n vanu it de ve rpak k ingsmiddelenindustri e vo r m en een toe nem end e inkom s tenbro n. Programma-totaal Wat heeft het gekost in 2013? Omschrijving Realisatie 2012 Begroting 2013 voor w ijziging Begroting 2013 na w ijziging ( x ) Realisatie 2013 Lasten F05 Pers oo nsdocum enten F20 Afvalinzam eling F25 Begr aafpl aatsen F30 Mili eu heffingen F35 Heffing en invor de ring gem. belastinge n/heffing en Totaal lasten Baten F05 Pers oo nsdocum enten F20 Afvalinzam eling F25 Begr aafpl aatsen F30 Mili eu heffingen F35 Heffing invo rde ri ng gem. belastinge n/heffing en Totaal baten Reserves en voorzieningen Exploitatieresultaat (voor bestemming) Storting en reserv es Onttrekkingen reserves Totaal mutaties reserves Resultaat na Bestemming Programma F Jaarstukken

75 Cijfermatige analyse tussen programmabegroting en verantwoording De totale afwijking binnen programma F bedraagt voordelig voor bestemming en voordelig na bestemming. Dit resultaat bestaat uit de volgende onderdelen. Lasten : F05: De totale lagere uitgave n van bestaan uit: Inhuur van personeel t.b.v. de inschrijving van arbeidsmigranten, ad Deze onderschrijding heeft een relatie met een overschrijding op de personeelsbegroting en dient daarbij betrokken te worden. Het P -budget 2013 wordt overschreden. Een deel van de overschrijding ( ) is het gevolg van het aannemen van een senior mede werker Arbeidsmigratie. Vanaf 2014 is structureel overgeheveld van het budget Arbeidsmigratie naar het P -budget van team Frontoffice Burgerzaken. Voor 2013 is deze administratieve overheveling van budget nog niet doorgevoerd. Minder kosten dan beg root voor het digitaliseren van dossiers (ad ). Het restant van betreft diverse kleine bedragen beneden de toelichtingsgrens. F20: De totale lagere uitgave van bestaat uit: In 2013 is het inzamelen en verwerken van oud papier en karton (budgettair neutraal en met terugwerkende kracht) uitbesteed via een concessieovereenkomst. Hierdoor ontvangt de gemeente een netto vergoeding per tonnage voor het papier en neemt de inzamelend e partij de kosten van de inzameling voor eigen rekening en risico. De verwerking van deze concessieovereenkomst leidt tot een daling van in de lasten, en tot een evenredige daling in de opbrengsten van het oud papier. Daarnaast zijn de kosten lager, door lagere kosten van verwerking gescheiden huishoudelijk afval zoals grof huishoudelijk afval. F25: De totale lagere uitgave van bestaat uit: De herinrichting van de begraafplaats de Lier, als gevolg van de verbreding van de sloo t voor de wateropgave á wordt grotendeels in 2014 uitgevoerd. F30: De totale lagere uitgaven van betreffen diverse kleine bedragen beneden de toelichtingsgrens. F35: De totale hogere uitgave van betreffen diverse kleine bedra gen beneden de toelichtingsgrens. Baten: F20: De lagere inkomsten van bestaat uit: Uitbesteding inzamelen en verwerken van oud papier en karton (zie ook lasten) ; Extra opbrengsten uit een incidentele subsidie bruin en witgoed á ; Gunstige prijzen voor grondstoffen uit gescheiden huishoudelijk afval á ; Diverse kleine bedragen á Jaarstukken

76 F25: De totale lagere inkomsten van bestaat uit: De inkomsten uit lijkbezorgingsrechten zijn incidenteel achtergebleven. Hoewel het aantal begravingen niet is teruggelopen, werd er minder vaak een particulier graf aangekocht of voor een verlenging gekozen. F30: De totale hogere inkoms ten van bestaat uit: Een hogere opbrengst rioolheffing van , met name g erealiseerd bij de eigenaren en gebruikers van niet -woningen. Dit is veroorzaakt door minder gehonoreerde bezwaarschriften en een verscherpte controle in het kader van de verbrede rioolheffing. Het restant betreft een hogere opbrengst afvalstoffenheffing v an beneden de toelichtingsgrens. F35: De totale lagere inkomsten van betreffen diverse kleine bedragen beneden de toelichtingsgrens. Reserves: - Toevoeging aan de res erve afvalstoffenheffing van In 2013 zijn de tarieven van d e afvalstoffenheffing met circa 1% verlaagd. In 2013 is ondanks deze verlaging is bovenstaand bedrag toegevoegd aan de reserve. De kosten zijn in 2013 lager geweest dan geraamd bij de begroting. De belangrijkste oorzaken (*) zijn de Btw-voordelen door lagere kosten, lagere volumes restafval, gunstige prijzen voor grondstoffen uit ingezameld gescheiden huishoudelijk afval en een subsidie voor de inzameling van bruinen witgoed. *Een deel van deze oorzaken zijn verwerkt in andere programma s. Een lagere onttrekking uit de reserves van bestaande uit: De herinrichting van de begraafplaats de Lier, als gevolg van de verbreding van de sloot voor de wateropgave á , wordt grotendeels in 2014 uitgevoerd. Het laatste deel van het digitaliseren van de dos siers, á zal in 2014 plaatsvinden. Jaarstukken

77 Programma G Bestuur en Veiligheid Programma G Thema Accent Kern - boodschap Algemene beschrijving Bestuur en Veiligheid Aantrekkelijk Westland Veilig in ons Westland In W es tland staat de ve iligheid va n bu rg ers en be dri j ven vo or op In is het veili gh eidsbelei d Veili g in ons W estland vastgestel d. Dit belei d is tot stand gekom en in een uitge br eide dial oo g met politie en jus titie als ook met buurt pr eventie - org anisaties, bed rijfsleve n en E25. Ook de inwo ne rs zijn na dr ukkelijk bet ro k k en. Spee rpu nt van bel eid is een veili gh ei dsnivea u wa ar bij W estland het beter doet dan de regi o en ten twee de dat comm unicatie ove r de result aten wo rdt ver s terk t. W e zetten in op het bevor de ren van de eige n ver ant woo rd e lijkheid va n inwo ne rs en onde rn em ers doo r he n goed te inform er en, te betrekken en ee n rol t e ge ve n, zoals bij de buu rtpr e ventie. Als ge m eente blij ven we werk e n aan ver d ere betrokkenh eid va n inwone rs bij het ve ilighei dsbel eid. Wat w ilden w e Omschrijving gew enst effect bereiken? Een v eilig en leefbaa r W estland Indicator Het rapp ortcijfer dat de W estlandse bur ge r toekent aa n de vei li ghei d is hog er dan het gem iddelde c ijfer in de reg io Haa glan de n en mini m aal een 7,0 0-meting Het ove rall cijfer voo r veil igh eid en leefbaar hei d in W estland voo r 2009 bed ra agt gem iddeld een 7. Begroting Niet Werkelijk 2013 gem eten Wat zouden w e Activiteiten die hebben bijgedragen aan het gew enste effect daarvoor Omschri jving W at hebben we gedaan? doen? Integr ale ve ilighei d: W oninginb raken: Integr aal m ee rjarig Vei ligheidsbe lei d, met hierin o.a. do elstelli nge n t.a.v. drugsove rlast, woni ngi nb raken en inzet buurt pr eventie. Afnam e van 23% ge rea liseerd. J eugd over last: Ove rlast gevend e jeug dg ro ep Hofpark te W atering en suc c esvol aan gep akt. Integr ale aa npak crim inel e jeug dg ro ep in Na aldwijk ge s tart. Dru gsove rlast: Aanpak geo rg aniseer de hen nept eelt geïntensivee rd. Bevo rd er en veili ge woo n - en leefom gevi ng. Veilige wo on - en leefom ge ving: Buurtpre ve ntiet eam s in all e k erne n gere aliseer d Dienst ve rlenings - ove re enkom s t afgesloten met alle buu rtpre ventieteam s 50 tel efoo ncirk els zijn ger ealis ee rd en da ar bij zij n huishou dens aan geslot en Bedrij vi gh eid en veili ghe id: regisseren ve ilig ond er nem ers c hap. J eugd en veili gh eid: belei d ove rlast geven de jeug d. Veiligh eid en bed rij vighei d : W ijziging van de Algem ee n Plaatselijke Vero rd eni ng. J eugd en veili gh eid: Aansluiting bij het Veili gh e idshuis Haa gland en geop er ationali s eerd. Jaarstukken

78 Integr iteit en veilighei d: an alys e re n geo rg aniseer de misdaad. Is gestart do or het Re gionaal Inform atie en E xp ertisecentrum Den Haa g. Probl eem ger icht we rk en va n BOA s. Han dh avi ngsstrat egi e toe zi c ht ope nba re ruim te gem eent e W es tland g e wi jzi gd en vastgesteld. Toe zicht en han dh avi ng: Integr aal mee rjarig Han dh avi ngsbelei d; Boa s inform atie-g estuu rd en pro bleem gericht inge zet. In uitvoe ring. Toe zicht en han dh avi ng: mode rn toezicht do or ont wikkel en; Is gere alisee rd, continu e proces. Uitvoe ren pr ojec t "Ru im te voo r de gl astuinb ou w"; In uitvoe ring. Na dr uk op priorit aire gebi ed en Poelzon e en Boom awatering. Opricht en Om gevings dienst Haag lan de n (O DH ) voo r al le milieu uit vo eri ngs taken; Is gere alisee rd. Het met Algem ene Plaatsel ijke Vero rd eni ng (APV) ve rgu nni ng en real iser en va n ee n even wichtige ve rde ling van lusten en lasten ver bon de n aa n het geb ruik van de ope nba re r uim te. Fys ieke veili gh eid: Zorg dr ag en voo r pl an vo rm ing op het gebi ed van ram penb estrij ding en crisisbeh ee rs ing; Ger ealiseer d: toep assing belei dsre gel van sam enl oo p va n eve nem enten dri eho ek bo rde n in de m ark t gezet Voor be rei ding ve rh uu r terr assen en stand plaatsen Verg unn ing ve rl eni ng continu e proces Is gere alisee rd, continu e proces. Faciliter en va n ee n go ed opgel eide en ge oefende gem eentel ijke ram penbest r ijdingsor ga nisatie; Is gere alisee rd, continu e proces. Ran dvoo r waa rde n cre ër en voo r veili g s trand ge bru ik; Dienst ve rleningsover eenk o m sten m et reddingsbr iga des afgesloten. Het ga ra nd er en van een ad equ ate bra nd wee rz or g (re pr essief) en het br and v eilig geb ruik van bou wwe rk e n (b ra nd pr event ie). Continu e pr oces. Beleidskader Kaders tellend e beleidsno ta s Jaa r van vas ts telling Looptijd W es tlands Veilighei dsbel ei d Integr aal Ha ndh a vingsbel e id Jaarstukken

79 Ontw ikkelingen & risico s In is de rijksover hei d in overl eg met IPO en VNG beg on nen met het opstel len van k waliteitscriteri a voo r de ver gu nni ng ve rlening -, t oezichts- en ha ndh avingst aken. Om de kwalit eit te meten is de zelf evaluatietool ont wikkeld. W ij hebben de staat van de k wal iteit in gem et en en de z e bleek te vol do e n. Echter, dat gold vo or de toenm alige form atie. Do or bezuinigi nge n in de gem eentelijke form atie staat de uitvoer ing va n taken on der druk en kan het ve re iste kwaliteitsnivea u on de r de n orm k om en. De pr ovi ncie kan al s interb estuu rlijk toe zi c hthoud er besluit en dat wij m aatregel en moeten treffen om we er te gaa n voldoe n aan de k walit eitseisen. Het toe zicht op de Dr an k - en Hor ecawet is ove rg eg aa n na ar gem eenten. In zijn de leeftijdsgre nzen voo r al c ohol ve rk oop ve rh oo gd. Deze t oe zichtstaak m oet met bestaa nde capaciteit wo rd en uit ge voe rd. Jaarstukken

80 Programma G Thema Algemene beschrijving Wat w ilden w e bereiken? Bestuur en Veiligheid Continuïteit van de bedrijfsuitoefening (going concern) W es tland he eft aa ndacht v oor het realis ere n van een effectief bestuur en ee n goede rel atie tussen bu rge r en bestuur. Omschrijving gew enst effect Een sterk e position eri ng v an de Ra ad in de lokale samenleving en na ar and er e ove rh ed en; Een k walit atief goed beslui tvorm ingsproces ; Een inzichtel ijke Plan ning & Control cyc lus. Indicator 0-meting Begroting 2013 Werkelijk 2013 Wat zouden w e Activiteiten die hebben bijgedragen aan het gew enste effect daarvoor Omschri jving W at hebben we gedaan? doen? Optim alisere n digitale i nformatievoo rz ien ing over Ger ealiseer d: bestuu rlijke besluit vo rm ing voo r Raad, bu rge rs en am btenar en nieu w di gitaal sys teem (Babs+ ibabs); raa dsinform atie op nieu we website; raa ds - en c omm iss iever ga de ring ontsloten vi a intern et. Lever en va n actieve bi jdra ge aan ni eu we Is gere alisee rd, continu e proces. (interg em eenteli jke) sam en werk i ngsver ba nde n, zoals dem ocratische legitim ering metropool re gio. Sam enwerk e n met ande re ove rh ed en en de el uitmaken va n net we rk en. Het intern e sam en we rk ings - en inform atieproces Ger ealiseer d: tussen Ra ad ene rzi jds en c ollege en am btelijke org anisatie ande r zijds vers terk en. nieu w form at raa dsstukken ; inzet op ve rde rg aa nd e autom atiseri ng, continue proces. Vers terk e n tra nspa ra ntie en jur idische k waliteits zo rg Continu e pr oces. in de vo or ber eid ing va n he t besluitvorm ingsproces Implem enteren aan be veli n gen jaa rv ers lag van de Is gere alisee rd, continu e proces. c omm iss ie bezwa ars c hr iften Bestaand ra adscom m unicatieplan waa r no dig aan passen en/of aan vul len en uit voe re n. Nog niet aan gep ast, wel deelnam e aan pro ject digitale griffie in s am enwerk ing met o.a. VNG en gem eent en. Com m unicatieve r maken van de or ga nisatie Continu e pr oces, ond er an der e: toep assing methodi ek factor C; them atisch comm uniceren training beg rij peli jk s c hrijven. Het do or ont wikkelen (v er d iepi ngs - en k wal iteitsslag Is gere alisee rd, continu e proces. van de pro gr am m abegroting) Jaarstukken

81 Beleidskader Kaders tellend e beleidsno ta s Jaa r van vas ts telling Looptijd Ontw ikkelingen & risico s De gem eente boekte in t otaal 345 zaken in als bezwa ar. Dat is bijna even ve el al s in In ver gelijking met de vo or ga and e jare n laat de beh and eling van bezwa ars c h riften een ve rb eteri ng zien. 95% van de zaken is binne n de wettel ijke term ijn afge ha nde ld. Invoe ring va n pre -m ediation he e ft een positieve invloed op het aant al be z waa rs c hriften. Het perc entage intrekkingen als gevolg va n de z e pr e - m ediation, waa rbij via t elef onisch ove rleg of ee n gesprek ee n op lossing wo rdt gezocht, lag in 2013 ro nd de 30%. Programma-totaal Wat heeft het gekost in 2013? Omschrijving Realisatie 2012 Begroting 2013 voor w ijziging Begroting 2013 na w ijziging ( x ) Realisatie 2013 Lasten G05 Gem eenteraa d G10 Burg em eester en W ethouders G15 Bestuurli jke sam en we rk ing G20 Verk iezingen G25 Algem ene voo rlichting G30 Bezwaa r en be roe p G35 Bran d we er G40 Integr ale ve ilighei d G45 Veiligh eid subsidi es G50 Integr ale ha ndh aving Totaal lasten Baten G05 Gem eenteraa d G10 Burg em eester en W ethouders G15 Bestuurli jke sam en we rk ing G20 Verk iezingen G25 Algem ene voo rlichting G30 Bezwaa r en be roe p G35 Bran d we er G40 Integr ale ve ilighei d G45 Veiligh eid subsidi es G50 Integr ale ha ndh aving Totaal baten Reserves en voorzieningen Exploitatieresultaat (voor bestemming) Storting en reserv es Onttrekkingen reserves Totaal mutaties reserves Resultaat na Bestemming Programma G Jaarstukken

82 Cijfermatige analyse tussen programmabegroting en verantwoording De totale afwijking binnen programma G bedraagt voordelig voor bestemming en voordelig na bestemming. Dit resultaat bestaat uit de volgende onderdelen. Lasten programma G voordeel G40 Integrale veiligheid voordeel incidenteel Op basis van de ontvangen subsidie vanuit de Provincie Zuid -Holland voor het toezicht op de zandmotor is een voordeel van ontstaan. Dit bestaat uit gemaakte uren Boa s en overige kosten. Er is minder aan opleidingen uitgegeven. Door vertraging in het aanbod van het opleidingstraject heeft de aanvullende Handhaving Toezicht en Veiligheid opleiding niet plaatsgevonden in Daarnaast is de opleiding Drank - en Horecawet nog niet door alle boa s gevolgd. Dit om voldo ende bezetting te kunnen garanderen. Van dierenopvang het J ulialaantje is in het boek jaar 2013 de eindafrekening 2011 en 2012 ontvangen. De gemeente kreeg geld terug waardoor het budget 2013 niet nodig is geweest ( ). Het overige verschil van laat zich verklaren door diverse kleine afwijkingen. G50 Integrale handhaving voordeel incidenteel Het project Ruimte voor de Glastuinbouw (GTB) is in 2009 gestart en in 2013 verder uitgevoerd. Tot nu toe zijn circa 1000 strijdigheden geïn ventariseerd en geanalyseerd, zijn 750 wrakingsbrieven opgesteld en verstuurd, zijn 250 strijdigheden opgeheven en is op basis van een pilot van 26 dos siers de handhavingsstrategie nader uitgewerkt. De doorlooptijd van de handhavingsprocedure loopt verder dan de projec tduur. Daardoor is een beperkt aantal procedures afgerond en vinden activiteiten later plaats, waardoor er sprake is van onderbesteding ( ). De raming van de bijdrage aan de Omgevingsdienst Haaglanden is gebas eerd op de ontwerp - voorjaarsnota van 6 sept De najaarsnota van 15 nov 2013 laat een gunstiger perspectief zien omdat de ODH mogelijkheden heeft gezien om het tekort aan loonkosten incidenteel uit bestaande middelen te dekken. Dit heeft geresulteerd in een lagere bijdrage dan begroot ( ). Het overige verschil van laat zich verklaren door diverse kleine afwijkingen. Overige producten voordeel incidenteel Dit verschil is te verklaren door diverse kleine afwijkingen, o.a. onderhoud gebouwen brandweer, procedure bezwaar en beroep en kosten gemeenteraad. Baten programma G voordeel Het verschil laat zich verklaren door diverse kleine afwijkingen. Jaarstukken

83 Overzicht Algemene Dekkingsmiddelen 8.1 Inleiding Als dekkingsmiddel voor de programma's dienen de algemene dekkingsmiddelen. De belangrijkste onderdelen hiervan zijn: Algemene lokale belastingen ( onroerendezaakbelastingen, toeristen -, forensen- en hondenbelasting); Algemene uitkering uit het gemeentefonds; Geldleningen en deelnemingen. Ook de concernstelposten vormen een onderdeel van de algemene dekkingsmiddelen, onder meer als gevolg van de in de begroting opgenomen stelposten ten behoeve van nader te stellen beleidsprioriteiten of als taakstelling voor nog te concretiseren bezuinigingen. De beste mming betreft in principe algemene middelen, zolang nog geen toedeling heeft plaatsgevonden. In tabel 1 zijn de ramingen opgenomen van hierboven gen oemde algemene dekkingsmiddelen. Tabel 1: Algemene dekkingsmiddelen Omschrijving Begroting incl.w ijz Rekening 2013 ( x ) Saldo 1. Concernstelposten / alg. baten en lasten -/ V V Geldleningen en deelnemingen N Algemene uitkering uit het gemeentefonds V Onroerendezaakbelastingen V Overige belastingen V 25 Totaal V Saldo Prorap V 642 Mutatie reserves (lagere onttrekkingen) N Totaal V Hieronder geven wij een toelichting bij bovengenoemde cijfers: 8.2 Concernstelposten / algemene baten en lasten De concernstelposten / algemene baten en lasten laten een onderschrijding zien van 3,945 mln. Specificatie (* 1.000): Raming W erkelijk Saldo 1a Post onvoorzien V 1b Verlagen rente-afhankelijkheid V 1c Bedrijfs voering V 1d Kleine ramingen/afwijkingen N Totaal V Een deel van dit saldo betreft lasten waartegenover een onttrekking uit een reserve stond. Nu de lasten lager zijn, vindt ook de onttrekking aan de reserve niet plaats. Hierdoor treedt voor dat deel geen effect op het jaarrekeningsaldo op. Het voordeel op de reserves, dat elders in deze jaarrekening 2013 is verantwoord, zorgt ervoor dat er netto sprake is van een voordeel op de concernst elposten / algemene baten en lasten van ruim 2,2 mln. Dit bedrag wordt onderstaand verklaard: Jaarstukken

84 1a In de primitieve begroting 2013 was de raming van de post onvoorzien Gedurende het jaar 2013 is hier geen gebruik van gemaakt. 1b Via een groeimodel wordt 50% van het weerstandsvermogen rentevrij gem aakt. Hiermee voorkomen wij dat eventueel noodzakelijke onttrekk ingen uit het weerstandsvermogen vanwege optredende risico s direc t leiden tot nadelige rente -effecten. Dit ter uitwerking van ons uitgangspunt van een solide financieel beleid. In bleek het niet noodzakelijk om een beroep te doen op het weerstandsver mogen. Een nadelig rente -effect is daardoor niet opgetreden. Het budget dat daarvoor was opgenomen valt vrij. Dit levert in de jaarrekening een voordeel op van c Bedrijfs voering Organisatieontwikkeling / mobiliteit Een deel van het voordeel op de bedrijfs voering heeft te maken met een verschuiving van activiteiten naar Het gaat hierbij met name om begeleiding van herplaatsingskandidaten, activiteiten in het kader van organisatieontwikkeling en inzet van persoonsgebonden budgetten. In 2013 is de mobiliteit op gang gekomen wat er toe heeft geleid dat ten behoeve van de taakstelling 49 fte structureel werd ingeleverd. Het ging hierbij echter grotendeels om vrijwillige mobiliteit waarvoor de begeleidingskosten beperkt waren. De herontwe rpen van de afdelingen die in 2013 en begin 2014 zijn opgeleverd, tonen aan dat de volgende fase in het teken zal staan van gedwongen mobiliteit (herplaatsingska ndidaten). Naar verwachting moet hierdoor een groter beroep worden gedaan op de beschikbare bud getten. ` Overigens heeft dit doorschuiven van activiteiten nauwelijks een effect op het jaarrekeningresultaat omdat dekking van deze activiteiten in 2013 grotendeels was voorzien uit daarvoor beschikbare reserves. Voor het deel dat wel tot een effect le idt ( op organisatieontwikkeling) stellen wij u in het raadsvoorstel tot vaststelling van de jaarrekening voor dit bedrag te bestemmen voor inzet in De effectuering van de taakstelling op de ambtelijke organisatie k an namelijk niet los worde n gezien van een noodzakelijke doorontwikkeling van de organisatie en haar medewerkers. Onderhoud gemeentehuizen Ook op het gebied van het onderhoud van de gemeentehuizen zijn wij terughoudend omgegaan met de beschikbare budgetten. Dit is eveneens niet van invloed op het jaarrekeningresultaat omdat de hiermee samenhangende inzet vanuit de reserves ook achterwege is g ebleven. Lagere uitgaven / efficiency : voordeel 0,8 mln. Op het gebied van ICT is o.a. door het uitstellen van zowel vervangingen als het implementeren van smartphone en mobile devices en door een gunstige contractaanpass ing inzake het huren van glas ve zelverbindingen een voordeel ontstaan. Inclusief een aantal andere voordelen leidt dit tot een positief resultaat van 0,8 mln. Personele kosten c.a. : v oordeel 0,8 mln. Op de personele kosten resteert uiteindelijk een voordeel van 0,8 mln. Dit bedrag bestaat uit diverse voor- en nadelen die deels ook tegen elkaar wegvallen. In hoofdlijn gaat het om de volgende zaken: De taakstellende bezuiniging op de organisatie is in 2013 volledig gerealiseerd. Na verrekening van deze bezuiniging is per saldo sprak e van een klein voordeel op het P - budget. Eén van de oorzaken hiervoor is dat er hogere inkomsten zijn gerealiseerd uit detachering van medewerkers. Ook is terughoudend met invulling van vac atures en inhuur van externen omgegaan. Een deel van het P-budget wordt gedekt door directe inkomsten. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om leges en projecten. Door de economische omstandigheden was er op Jaarstukken

85 deze onderdelen sprake van vraaguitval waardoor er ook minder ambtelijke inzet toegerekend kon worden. Dit leidt tot een nadeel (dekkingsverlies ). De organisatie heeft door de nodige inspanningen di t nadeel voor een deel kunnen opvangen. Op overige bedrijfs voeringsbudgetten zijn divers e voordelen gerealiseerd. Zo kan door aangescherpte regelgeving in minder gevallen aanspraa k op de FPU-regeling worden gedaan wat tot een voordeel leidt. Daarnaast leidt het terughoudende vacaturebeleid en de afgenomen formatie tot lagere lasten voor W erving & selectie en Arbo kosten. Tot slot zijn er meer kostendragers voor algemene kosten gevon den (bijvoorbeeld in de vorm van ontvangen subsidies) wat in 2013 tot een incidenteel voordeel op de bedrijfsvoering kosten leidde, Overige kleine verschillen Naast bovenstaande afwijkingen is sprake van een aantal kleine afwijkingen die samen oplopen naar een voordeel van 0,2 mln. 8.3 Geldleningen en deelnemingen De opbrengst van de winstuitkeringen en rente-effecten was in ,1 miljoen hoger dan geraamd: Specificatie (* 1.000): Raming W erkelijk Saldo 2a Dividend Nutsbedrijven Holding W estland Infra BV Gem. Bezit Evides NV V CAI W estland Kapitaallasten -/ / b Beleggingen / deelnemingen BNG HVC V OVO V Kapitaallasten -/ / c Geldleningen -/ / V 2d Bespaarde rente e Renteresultaat N Totaal N Toelichting 2a Dividend Nutsbedrijven ( voordelig) In december 2013 is een interim -dividend 2013 ontvangen van van Gem. Bezit Evides NV. In de begroting was hiervoor opgenomen. Het voordelig verschil k wam daardoor uit op b Beleggingen / deelnemingen ( voordelig) In verband met de overname van OVO (Onderlinge Verzekeringsmaatschappij Overheden) door Centraal Beheer Achmea in 2013 is het eigen vermogen uitgekeerd aan de deelnemers. Het aandeel van Westland hierin bedroeg en is in 2013 ontva ngen. 2e Renteresultaat ( nadelig) Het nadelig renteresultaat is voornamelijk veroorzaakt door recente afspraken die zijn gemaakt over de doorberekening van rente aan de gemeentelijk grondbank W estlandse Zoom. De recente afspraken die zijn verwerkt in de jaarrekening 2013 hebben betrekking op 2012 ( 0,4 mln. nadelig) en 2013 ( 0,3 mln. nadelig). Tegenover het nadelig rente -effec t 2013 staat echter een vrijval van een deel van de voorziening W estlandse Zoom die betrekking heeft op de doorberekening van rentekosten aan de gemeentelijke grondbank W estlandse Zoom over een periode van 10 jaar. Deze vrijval van 2,7 mln. is verwerkt bij programm a A Economische en Ruimtelijke Ontwikkeling. Jaarstukken

86 8.4 Algemene uitkering uit het gemeentefonds De opbrengst van de algemene uitkering is in 2013 uiteindelijk 1,8 miljoen) hoger dan geraamd: Specificatie (* 1.000): Raming W erkelijk Saldo Algemene uitkering uit het gemeentefonds V De raming van de algem ene uitkering uit het gemeentefonds in de primitieve begroting is gebaseerd op de meicirculaire In de 1e actualisatie 2013 en in de Prorap 2013 zijn de mutaties verwerkt tot en met de septembercirculaire De begrote stand i nclusief wijzigingen is hierop gebaseerd. De werkelijk verantwoorde uitkering is hoger dan deze raming. Deze positieve afwijking is een gevolg van: na de septembercirculaire door het rijk verstrekte afrekeningen over voorgaande jaren (2011/2012). Het betreft een nabetaling van door een hoger aantal inwoners met een laag inkomen (afgerond ), aanpassing oppervlakte bebouwing, water en land ad afgerond een bijstelling door de verschenen decembercirc ulaire 2013 ad afgerond De verhoging is een gevolg van de begrotingsafspraken 2014 die na Prinsjesdag zijn gemaakt en gevolgen hebben vanaf 2013 (het zogenaamde Herfstakkoord). Ook de najaarsnota van het Rijk speelt hier een rol. Overigens is ook in deze bijstelli ng door de decembercirculaire een eenm alige vergoeding van verwerkt voor de gemeentelijke uitvoeringskosten voor de handhaving van de inburgeringsplicht in 2014 en volgende jaren. W ij stellen u in het raads voorstel tot vaststelling van de jaarrekening voor dit bedrag te bestemmen voor inzet in 2014 en volgende jaren. Aanpassingen in de aantallen van de verschillende maatstaven 2013 op basis van na de septembercirculaire door het rijk verstrekte gegevens. Het betreft hier voornamelijk een doorwerking van de hogere aantallen inwoners met een laag inkomen (afgerond ) en het definitief vastgesteld aantal gerealiseerde nieuwbouwwoningen ( afgerond ). 8.5 Onroerendezaakbelastingen In 2013 is de werkelijke opbrengst 23,719 mln., hetgeen nagenoeg gelijk is aan de raming. Specificatie (* 1.000): Raming W erkelijk Saldo 4a OZB eigenaars woningen V 4b OZB eigenaars niet woningen V 4c OZB gebruikers niet woningen N Totaal V 8.6 Overige belastingen In 2013 is de werkelijke opbrengst 0,878 m ln., dit is hoger dan begroot. Specificatie (* 1.000): Raming W erkelijk Saldo 5a Forensenbelasting V 5b Toeristenbelasting V 5c Hondenbelasting N Totaal V Jaarstukken

87 Gemeente Westland 2.2. Investeringen Jaarstukken

88 Inleiding In de investeringsrapportage bij de jaarrekening c.q. bij de 1 e actualisatie 2013 en vervolgens bij de Prorap bent u onder meer geïnformeerd over de benodigde bijstellingen op de lopende investeringskredieten en het verwachte resultaat op de kapitaallasten. In dit hoofdstuk geven we u op hoofdlijnen inzicht in de werkelijke cijfers en achtergronden in relatie tot de bijgestelde begroting Kapitaallasten De kapitaallasten ultimo 2013 geven het volgende resultaat voor bestemming en na bestemming: Begrote kapitaallasten ,5 mln. +/+ Bijstelling begrote kapitaallasten 3,7 mln. -/- Bijgestelde begrote kapitaallasten ,2 mln. +/+ Definitieve werkelijke kapitaallasten 2013 Treffen voorziening ONW (verlagen aandelenkapitaal, 37,9 mln. 3,0 mln. -/- +/+ (verwerking heeft plaats gevonden via de kapitaallasten) Resultaat kapitaallasten ,3 mln. +/+ Kapitaallasten MIP nieuw niet aangevraagd 0,8 mln. +/+ Kapitaallasten MIP vervanging niet aangevraagd 0 mln. +/+ Totaal kapitaallasten M IP niet aangevraagd 0,8 mln. +/+ Resultaat kapitaallasten 2013 voor bestemming 3,1 mln. +/+ Dekking via reserves kapitaallasten 3,1 mln. -/- lopende investeringen Dekking via reserves kapitaallasten 0,8 mln. -/- MIP niet aangevraagd Dekking uit reserves 3,9 mln. -/- Resultaat kapitaallasten 2013 na bestemming 0,8 mln. -/- Ten opzichte van nagenoeg elke afwijking staat een reserve als dekking. Het verschil is daarom budgettair neutraal voor het jaarrekeningresultaat. De nadelige afwijking op de kapitaallasten ten opzichte van de begroting is enerzijds een gevolg van een lagere doorberekende rente aan de grondbanken van 0,3 mln. (hetgeen weer een navenant lager renteres ultaat oplevert) en een afschrijvingsnadeel van 1,1 mln. met name veroorzaakt door wijziging in administratieve vastlegging van het afwaa rderen van vastgoed en door de afwaardering van benzinestation Coldenhove. De niet aangevraagde investeringen uit het MIP (Meerjaren Investeringsplan) zijn doorgeschoven naar 2013/2014 of ingetrokken. De hiermee gemoeide kapitaallasten bedragen 0,8 mln. Het gaat hierbij om de volgende investeringen: 2 e verkeersontsluiting bedrijventerrein Teylingen (wordt doorgeschoven naar 2014). Aanleg dubbelstrooks rotonde W ateringveldse Polder (is inmiddels gevoteerd in de Raad van 28 januari 2014). Dit uitstel is verder niet van invloed op het exploitatiesaldo 2013 omdat de betreffende inves teringen gedekt zouden worden uit reserves. Concluderend: het versc hil in de kapitaallasten wordt met name veroorzaakt door vertraging van een aantal lopende investeringen welke worden gedekt door een reserve. Hierdoor wordt een deel van de geraamde afschrijvingslasten (en de daar tegenover geraamde dekking) niet daadwerkelijk geboekt. Op basis van de jaarrek eningcijfers worden de k apitaallasten via de 1 e actualisatie in het Jaarstukken

89 eerstvolgende begrotingsjaar geactualiseerd. Hierdoor wijken de eerstvolgende jaarrekeningcijfers niet meer substantieel af van de bijgestelde ramingen in het lopende begrotingsjaar Omvang investeringsportefeuille De omvang van de restk redieten van de lopende investeringsportefeuille (circa 150 investeringen) bedraagt ultimo 2013 per saldo Het saldo van de restantkredieten is als volgt over de programma s in te delen: Bestuur en Veiligheid; ; 7% Dienstverlening en Belastingen; ; 1% Econ. en Ruimtelijke ontw.; ; -1% Maatschappelijke omgeving; ; 2% Jeugd; ; 7% Fysieke leefomgeving; ; 82% Jaarstukken

90 In 2013 zijn er de volgende lopende kredieten (investering en waarvoor het krediet is gevoteerd en onderhanden zijn: Lopende investeringen per programma Krediet (uitgaven) Krediet (inkomsten) Uitgaven t/m 2013 Inkomsten t/m 2013 Saldo Restant krediet Economische & Ruimtelijke Ontwikkelingen Herstructurering sportpark KMD Plaberum (stelpost) Honderdland fase II (plaberum) B concept Water in het Waalblok Afgesloten Gebiedsontwikkeling Boomawatering BCF Gebiedsontwikkeling Boomawatering rente Gebiedsontwikkeling Boomawatering BTW Plaberum Oranjewijk Wateringen Plaberum Integraal ontwikkelingsplan Kwintsheul Afgesloten Plaberum Uilehorst 44 Honselersdijk Plaberum 's Gravenzandseweg 38 Naaldwijk Plaberum Kreeklaan 10 's Gravenzande Plaberum centrumplan Honselersdijk Plaberum CPO locatie Chrysantenstraat Naaldwijk Afgesloten Plaberum CPO locatie Verburghlaan Poeldijk Afgesloten Plaberum Horti Campus Nieuwbouw Kastanjehof Kwintsheul Vervangen tribunes Westlandhal Afgesloten Kralingse polder wateroverlast Totaal Economische & Ruimtelijke Ontw Maatschappelijke omgeving Investeringssubsidies sport Investeringssubsidie RKVV Westlandia Investeringssubsidie Schietvereniging Monster Investeringssubsidie Biljartvereniging Groene Hart Investeringssubsidie waterveld hockey Renovatie sportvelden Afgesloten Restauratie kerktoren Naaldwijk Totaal Maatschappelijke omgeving Jeugd M: Polanen schoolproject Montessori N Boemerang uitbreiding N Ouverture ond. vernieuwing Afgesloten N Rehoboth uitbreiding 2 groepen G vervangende gymzaal 's-gravenzande Afgesloten W Pieter vd Plasschool Brede school Wateringen Zuid West H Kameleon voorbereidingskrediet nieuwbouw W Energie en klimaatadvies PO Afgesloten N Ouverture uitbreiding lokalen G PWAschool uitbreiding lokalen H Palet uitbreiding lokalen W Jozefschool 1e inrichting Afgesloten Jaarstukken

91 Lopende investeringen per programma Krediet (uitgaven) Krediet (inkomsten) Uitgaven t/m 2013 Inkomsten t/m 2013 Saldo Restant krediet W Andreashof ond.vernieuwing Afgesloten M Aloysiusschool/Kompas voorbereiding G Eben Haezerschool voorbereiding Verbetering binnenklimaat basisscholen Renovatie schoolgebouwen M Uitbreiding Willemsschool Afgesloten Uitbreiding ISW Hoogeland Windroos aanpassing tbv Strandwacht Afgesloten Totaal Jeugd Fysieke leefomgeving Digitaal bouwloket Afgesloten M: Grote Geest verplaatsen skatebaan Afgesloten Zuidelijke Randweg (Relatie met 3 in 1) Dek.m.nut Zuidelijke randweg (relatie met 3-in-1) WL: Zuidelijke randweg sportpark Hoge Bomen Afgesloten Zuidelijke randweg aanleg fietsvoorz G: (ig) Maasdijk-Naaldwijkseweg grondverwerving G: Maasdijk-Naaldwijkseweg aanleg W: Groene schakels Gronden Groeneweg - Galgeweg II IRG Reconstructiegebied Wateringveldse Polder RG Rec. Wat. Polder verkoop gronden IRG Gebied De Baak IRG De Baak verkoop gronden Groene Schakels Deelproject 3/Zwethstrook Herprofilering Bedrijventerrein Kwinstheul Afgesloten 3-in-1 Project (provinciaal) Voorbereiding aanleg Oostelijke Randweg De Lier Waterkering De Lier centrum Aansluiten Lange Broekweg op Veilingroute Autotunnel nabij Westerlee Inrichting Openbaar gebied Kwintsheul Herstructurering bedrijventerrein De Woerd BCF Afgesloten Herstructurering bedrijventerrein De Woerd BTW Afgesloten Persleiding Juliahof Afgesloten Reconstructie Mr. Jan Tunningstraat Afgesloten Reconstructie Vlietweg/Monnikenlaan Aanleg rotonde Galgeweg (ontsl. SPP Hoge Bomen) Gebiedsontwikkeling Poelzone BCF Gebiedsontwikkeling Poelzone (gem.deel) BCF Gebiedsontwikkeling Poelzone BTW aanleg recr.- en ecologisch zone "lange Watering" Aanleg Recr. en ec.zone Lange Watering Dek.m.nut Ontsluiting Teylingen Dir.verbind.tussen de Maasdijk (N220) en Honderdland Aanleg rotonde Pijletuinenweg/Middelbroekweg Rotonde Pijletuinenweg/Middelbroekweg dekk. M- nut Jaarstukken

92 Lopende investeringen per programma Krediet (uitgaven) Krediet (inkomsten) Uitgaven t/m 2013 Inkomsten t/m 2013 Saldo Restant krediet Verbreding N213 incl. reconstruc. N213-Dijkweg Reconstructie Middenzwet te Wateringen Aansluiting rotonde Maasdijkplein WL: N L: Ophogen boezemkades totaal Aansluiten riolering buitengebied Bijdrage vervaging verkeersregelinst.n220 heenweg Reconstructie Secr.Verhoeffweg Afgesloten Reconstructie Papedijk - Maasdijk W: De Lier Planvoorbereiding reconstructie Dorpskade Afgesloten Hoogwerf en omgeving (kern Naaldwijk) Afgesloten Geestcomplex tus Woerd & Geestweg (kern Naaldwijk) Riool Patijnenburg Afgesloten Oversteek Dorpskade / Guldeland Afgesloten Dorpskade/Guldeland Dek. m nut Afgesloten Rioleringsplan Oosterbuurt (Gz) Afgesloten Rioleringsplan Geesterw./JvPolanen e.o. (Mo) Rioleringsplan Vogel- / Oranjebuurt (Gz) Relinen Kernen Mo, Po, Gz Afgesloten Rioleringsplan bloemenbuurt (Mo) Rioleringsplan Poeldijk-O (Po) Bruggen (Hout) Riolering centrum de Lier (fase Oranjeplein) Afgesloten Riolering Uiterlier Riolering Lugtigheidstraat Maasdijk Riolering Burgemeesterswijk Riolering Poeldijksepad Afgesloten Riolering Kortenaerstraat eo, 1e fase Riolering Hoenderparklaan 2e fase Afgesloten Riolering Beukenlaan Toegankelijkheid openbaar vervoer - Jaarplan Verkeersplan Monster Afgesloten Geluidsscherm Kruisbroekweg Geluidsscherm Kruisbroekweg Dek. m nut Reconstructie Poeldijksepad Vervanging VRI's Afgesloten Herinrichting Beukenlaan Verkeersplan De Lier Afgesloten Riolering Lierweg / Piet Heinstraat Riolering Kleine Woerdlaan Afgesloten Bruggen en kunstwerken, jaarplan Herinrichting na rioolvervanging, jaarplan Afgesloten Bruggen en kunstwerken, jaarplan Verkeersplan Naaldwijk Verkeersplan 's-gravenzande Vervanging openbare verlichting, jaarplan Straatwerkzaamheden, jaarplan Afgesloten Jaarstukken

93 Lopende investeringen per programma Krediet (uitgaven) Krediet (inkomsten) Uitgaven t/m 2013 Inkomsten t/m 2013 Saldo Restant krediet Herinrichting na rioolvervanging, jaarpl Duurzaam veilig, jaarplan Afgesloten Riolering Nederhof Riolering Waldeck Pyrmontstraat, Mauritsstraat eo Afgesloten Riolering Opstal (N) Afgesloten Riolering Wateringen Noord Frankenthaler / Guldenland Bijdrage verkeersontstluiting Vervanging Damwanden DL - Riolering Kerklaan/Rijnstraat DL - Vrijvervalriolering gemaal Perdik W - Gemalen Afgesloten Riolering Hoge Woerd / Grote Woerdlaan Naaldwijk Riolering Opstal west Naaldwijk Riolering Kruisbroek Oost Riolering Kwaklaan Wateringen Vervanging VRI's - Jaarplan Afgesloten Voet-, Fietspad Honderdland Westlandhotel Heulweg rioolput en relinen (WAT) Afgesloten Kruisbroek west riolering (N) Madeweg Riolering (M) Afgesloten Uitbreiding grondwatermeetnet met telemetrie Afgesloten Zwartendijk N Effectuering speelplaatsenplan (10), jaarsch Afgesloten Gemalen Westland Afgesloten Duurzaam Veilig, jaarschijf Aanbrengen beschoeiingen Afgesloten Uitvoeren verkeersplannen Straatwerkzaamheden, jaargang Drukriolering Nieuwlandsedijk en strandweg GRAV Drukriolering Zanddijk / Steenenburchweg GRAV Afgesloten Vervanging openbare verlichting - jaarplan Afgesloten School-thuis routes Bruggen en kunstwerken, jaarplan Geluidscherm Burg. van Doornlaan (DL) Fietsvoorzieningen Lange Kruisweg Reconstructie Kwaklaan Rotonde Emmastraat Zwartendijk Effectuering speelplaatsenplan 2013 (Grote toest) Afgesloten Effectuering speelplaatsenplan 2013 (kleine toest) Afgesloten Vervanging straatmeubilair Vervanging duikers Aanschaf/vervanging gladheidsbestrijding Afgesloten Riolering Abel Tasmanlaan e.o. DL Riolering Oranjebuurt De Lier Riolering Noordweg/Vliettuinen noord Wateringen Riolering Buitengebied Vervangen gemalen Jaarstukken

94 Lopende investeringen per programma Krediet (uitgaven) Krediet (inkomsten) Uitgaven t/m 2013 Inkomsten t/m 2013 Saldo Restant krediet Straatwerkzaamheden - jaarplan School-thuis routes, jaarschijf Vervanging openbare verlichting - jaarplan Realisatie duinvoetpad Ter Heijde Vervangen beschoeiingen Vervanging damwanden Herinrichting diverse wegen na rioolvervanging ' Fietsvoorziening Poelzone Bruggen en kunstwerken - jaarplan Bruggen (hout) en kunstwerken - jaarplan Relining Westland Duurzaam Veilig - Jaarschijf Verv.aansluiting vacuüm gemaal Maasdk/'s- Gravenzande Vervangen Oosterleese brug Totaal Fysieke leefomgeving Dienstverlening en Belastingen Ondergrondse containers Afgesloten Ondergrondse containers Afgesloten Vervangen inzamelmiddelen jaarplan Vervangen inzamelmiddelen jaarplan Uitbreiding begraafplaats Wateringen Totaal Dienstverlening en Belastingen Bestuur en Veiligheid Voorber.kred. huisvesting gem. organisatie Tractie jaarschijf Tractie - jaarplan Vervanging Corsa Afgesloten Primaire softwarepakketten Implementatie E dienstverlening Verv. laptops, printers, mob..telefoons (inc.pda) Grafische werkplekken Centrale infrastructuur Afgesloten Vervanging facilitaire middelen Afgesloten Vervangen meubilair Afgesloten Vervanging administratieve werkstations Vervanging Grafische werkstations en laptops vervanging printers Afgesloten Vervanging Mobiele telefoons(inclusief PDA S) Afgesloten Vervanging telefooncentrale Afgesloten Hardware/Software WABO Totaal Bestuur en Veiligheid Jaarstukken

95 Ten aanzien van de restantkredieten met een negatief saldo ultimo 2013 (> ) wordt het volgende vermeld: 1. School-thuisroutes Deze overschrijding wordt geheel gecompenseerd door een restant op het geheel vergelijkbare krediet School-thuisroutes, jaarschijf Overigens wordt nog een inkomst verwacht van in 2014 op het krediet School -thuisroutes. Dit verklaart het negatieve restant ultimo 2013 van in het hiervoor gepresenteerde overzicht. 2. Renovatie sc hoolgebouwen Deze overschrijding word t geheel gecompenseerd door restant en op vergelijkbare en ultimo 2013 afgesloten kredieten Uitbreiding Boemerang en Ouverture ad Riolering buitengebied (als onderdeel RGW ) Op deze investering sprake van een daadwerkelijke overschrijding van , deels omdat er nabetalingen waren, deels in verband met een noodzakelijke sanering. In 2014 worden nog inkomsten ad verwacht. Voor de volgende investeringen geldt dat het negatieve restantkrediet ermee verband houdt dat er op netto-basis (uitgaven -/- inkomsten) meer is uitgegeven dan het netto -krediet zou toestaan. Echter, in deze gevallen lopen de uitgaven op de geraamde inkomsten vooruit en dienen er nog inkomsten te worden gerealiseerd. Veelal betreft het hier gesubsidieerde projecten waarvoor de subsidie of bijdrage pas kan worden gedeclareerd bij afronding van het project. Hierbij is derhalve geen sprake van reële overschrijdingen: Gebiedsontwikkeling Boomawatering Maasdijk Naaldwijkseweg grondverwerving Gronden Groeneweg Galgeweg IRG Reconstructiegebied W ateringveldse Polder IRG W ateringveldse Polder verkoop gronden IRG-gebied De Baak IRG De Baak verkoop gronden Jaarstukken

96 2.2.3 Afgesloten Investeringen / in gebruik genomen investeringen De ingebruikname van een investering is bepalend voor het starten van de afschrijving op de investering. Meestal wordt met de ingebruikname ook het investeringskrediet afgesloten. In het onderdeel is aangegeven welke lopende investeringen ultimo 2013 zijn afgesloten (zie kolom restant kredieten). In de hierna volgende lijst is een overzicht opgenomen van investeringen die gedurende 2013 in gebruik zijn genomen, m aar waarvan het krediet in een later jaar formeel wordt afgesloten aangezien de financiële afwikkeling van de investering op dat moment pas wordt afgerond. Met ingang van 2014 wordt echter wel bij deze investeringen voor het eerst gestart met afschrijven. M aatsch appeli jke omgevi ng Investeringssubsidi e water vel d hockey Jeugd N Boem era ng uit br eidi ng Bred e school W atering en Zuid W est H Kam eleon vo or ber eiding s k rediet n ieu wb ou w G PW Asc hool uitbrei ding lokalen F ys ieke leefomgeving Zuide lijke Ran d we g (Rel atie met 3 in 1) Dek.m.nut Zuide lijke ran d weg aanl eg fietsvoo r z W : Groene schakels Gro ene Schakels De elproj ect 3/Zwethstrook Riol eri ngspl an Geesterw./JvPolane n e.o. (Mo) Brug gen (H out ) Riol eri ng Burg em eesters wi jk Riol eri ng Beukenl aan Gelui dsscherm Kruisbr oek weg Gelui dsscherm Kruisbr oek weg Dek. m nut Reconstructie Poe ldijksep a d Her inrichting Beukenlaan Her inrichting na rioolver v., jaar plan Riol eri ng Ned er hof Bijdra ge ve rk ee rs ontsluiting DL Vrij ver val riolering ge m aal Perdik Riol eri ng K waklaa n W ateringe n Voet -, Fietspad Hon de rdl a nd W estlandhotel Kruisbroek west riol eri ng ( N) Straat werk zaam he den, jaa rga ng School -t huis routes Brug gen en kunst werk e n, jaar plan Riol eri ng Buit eng ebi ed Verv an gen gem alen Verv an ging op en ba re v er li c hting - jaa rpl an Verv an gen bescho eiinge n Bes tuur en Veiligheid Prim aire soft wa re pakketten Jaarstukken

97 2.2.4 Bijstelling lopende investeringen Met ingang van 2011 is bepaald dat de eerste Investeringsrapportage geïncorporeerd wordt in de jaarrekening. Deze informatie is opgenomen in deze paragraaf. Hiermee kunnen de meerjarige effecten van de kapitaallasten bij de jaarrekening tegelijk met de jaarrek ening zelf aan uw raad worden voorgelegd en m eege nomen worden in het Financieel Meerjaren Perspectief (FMP). Tevens wordt uw raad op deze wijze in een vroeg stadium geïnformeerd over de noodzakelijke bijstelling van investeringen en de daarmee verband houdende liquiditeiten. In dit onderdeel wordt ingegaan op: A. De bijstellingen van de raming van uitgaven en inkomsten van de k redieten en voorgenomen investeringen over de periode B. Het effect van de onder 1 genoemde bijstelling, gecombineerd met een nieuwe liquiditeitenplanningen en/of de actualisatie van de afsluitdat a op de voor geraamde kapitaallasten. In dit effect is ook een actualisatie van het Meerjaren Investeringsplan (MIP) meegenomen. A. Afw ijkingen (over- en onderschrijdingen) op lopende kredieten In het kader van het budgetrecht van de raad (de begrotingsrechtmatigheid) moet bij (verwachte) overschrijdingen van beschikbaar gestelde kredieten een formele bijstelling van het krediet plaatsvinden. Deze bijstellingen van kredieten hebben wel consequenties voor de uit de investeringen voortvloeiende kapitaallasten vanaf Bij deze jaarrekening is bij nadelige bijstellingen onderzocht of dekking mogelijk is door het aframen van beschikbaar gestelde kredieten als gevolg van gerealiseerde onders chrijdingen of door bijraming van de verwachte c.q. reeds gerealiseerde inkom sten. Bij deze dekking gaat het dan om beschikbaar gestelde krediet(en), die vergelijkbaar is/zijn met het krediet waar de overschrijding is ontstaan. De bijstelling op de uitgaven en inkomsten van de lopende investerings port efeuille als gevolg van de aanpassingen door de hierboven genoemde com ponenten (over - en onderschrijding van het krediet, liquiditeitenplanningen en afsluitdata) geeft het volgende beeld: Bedr age n in mln. Prog ram m a Bijstelling Bijstelling Bijstelling uitga ve n inkom s ten per sal do A Econom ische en Ruim telijke ont wikkeli ng en 1,26 N 1,27 V 0,01 V B W erk en Inkom en C Maatschap pel ijke Om geving D Jeug d 0,15 N 0,04 V 0,11 N E Fys ieke Le efom geving 1,90 N 1,14 V 0,76 N F Dienst ve rlen ing en Bel astinge n G Bestuur en Veili gh eid Totaal 3,31 N 2,45 V 0,86 N Op basis van de bijgestelde liquiditeitenplanning vanaf 2014 worden voor enkele investeringen overschrijdingen verwac ht ná 2013 (de overschrijdingen ultimo 2013 zijn reeds toegelicht bij 2.2.2). De substantiële afwijkingen op kredieten (zowel uitgaven als op inkomsten) worden hieronder toegelicht: Programma A: Gebiedsontwikkeling Boomawatering Zowel de geraamde uitgaven en inkomsten worden bijgesteld met 1,27 mln. Over deze budgettair neutrale bijstelling is de raad in de vergadering van 26 november 2013 geïnformeerd. Jaarstukken

98 Programma D: De bijraming van krediet in dit programma betreft voornameli jk de renovatie van schoolgebouwen. Dit is reeds in onderdeel toegelicht. Programma E: Budget neutrale wijzigingen Bij de volgende kredieten zijn zowel de uitgaven en de inkomsten bijgesteld: Toegankelijkheid openbaar vervoer 0,11 mln. Groene Schakels Doelproject/Zwethstrook 0,23 mln. Zuidelijke Randweg 0,11 mln. Herinrichting beukenlaan 0,05 mln. Vrij verval riolering gem aal Perdik 0,04 mln. Bruggen en kunstwerken, vervanging Zwethbrug 0,27 mln. Vervanging dam wanden Lange wateringk ade 0,10 mln. Totaal verhoging uitgaven en inkomsten 0,91 mln. Zwartendijk N465 In 2014 wordt het groot onderhoud uitgevoerd. De uitgaven voor dit onderhoud ad 0,24 mln. zullen worden verrekend met een onttrekking uit de bestemmingsreserve Zwartendi jk. Riolering buitengebied (als onderdeel RGW ) De overschrijding ad 0,12 mln. is reeds bij onderdeel toegelicht. Bruggen en kunstwerken Bij de bruggen Laan van Adrichem en de Casem brootlaan moeten tussentijdse (herstel)maatregelen genomen worden als gevolg van vertraging in de ruimtelijke ontwikkelingen. De hiermee gepaard gaande kosten bedragen 0,18 mln. Vervanging Dam wanden Bij de vervanging van damwanden is er v ertraging vanwege enerzijds een knelpunt in kosten en dekking en anderzijds een discussie met het hoogheemraadschap over de rolverdeling en bijdragen. Met betrekking tot het project Lange W ateringkade is er een aanbestedingsnadeel opgetreden van Door een integrale aanpak met vaar recreatieve voorzieningen en de verharding e n de brug aan de Lange W ateringkade, in combinatie met her prioritering van het dam wandenprogram ma is het tekort teruggebracht tot Voorgesteld wordt om dit bedrag bij te ramen. Door de combinatie van de genoemde her prioritering in combinatie met de bezuinigingen op het beheerplan damwanden is een reëel risico ontstaan dat de noodzakelijke uitvoering van het damwandenprogramma niet volledig kan worden gerealiseerd. Het vorenstaande resulteert uiteindelijk in het volgende voorste l in het bij deze jaarrekening behorende raads voorstel: De lopende investeringen bij te stellen voor een bedrag van per saldo 0,88 mln. (na delig). B. Bijstelling kapitaallasten De bijstellingen van de lopende investeringskredieten door het aanpassen van afsluitdata, liquiditeitenplanning en bij- en aframingen zijn van invloed op de uit deze investeringen voortvloeiende meerjarige kapitaallasten (rente en afschrijving ). Dit geldt eveneens voor de actualisatie van het MIP. Om een juist effect van de mutaties in de kapitaallasten weer te geven moeten de kapitaallasten wel gecorrigeerd worden voor de "gesloten circuits"; afvalverwerking, riolering of bouwgrondexploitatie. Mutaties bij deze onderdelen leiden namelijk niet tot een wijziging van he t begrotingsresultaat, aangezien alle wijzigingen bij deze onderdelen worden gecorrigeerd door een mutatie in de res erve tariefegalisatie afvalstoffenheffing c.q. rioolrecht of door activering bij bouwgrondexploitaties. Jaarstukken

99 Eveneens geldt dat in de bijstelling van investeringen met een maatschappelijk nut met een (gedeeltelijke) dekking vanuit de reserve maatsc happelijk nut de netto bedragen zijn opgenomen (dus dat deel wat niet via de reserve loopt). In het CollegeW erkprogramma (CW P) is als onderdeel van het bezuinigingspakket een stelpost achterblijvende kapitaallasten opgenom en. Achtergrond bij de stelpost is, dat sommige investeringen vanwege externe factoren uitlopen of achter blijven in de planning ondanks de sturing op de financiële planning. Deze stelpost is via eerdere iraps en bij de begrotingen 2012, 2013 en 2014 bijgesteld met gerealiseerde resultaten van doorschuivingen / versc huivingen en het schrappen van (voorgenomen) investeringen. Op basis van de actualis atie van het MIP en de doorr ekening van de lopende investeringen bij deze jaarrekening kan nu de volgende meerjarige bijstelling van de stelpost over de periode worden gemaakt: Effect (bedragen in mln.) Resterende stelpost (c.q. nog in te vullen) 0,42 N 1,60 N 2,02 N 2,35 N Netto bijstelling kapitaallasten a.g.v. jaarrekening 1,37 V p.m. p.m. p.m. Resterende stelpost na jaarrekening 0,00 n.n.b. n.n.b. n.n.b. Resultaat 0,95 V De bijstelling van de stelpost in 2015 en verder is vooralsnog pro memorie g eraamd. Dit heeft de volgende reden: Ook in 2014 is de stelpost door achterblijvende kapitaalasten volledig ingevuld en is daarbovenop nog een voordelig resultaat ontstaan van circa 1,0 mln. in Dit komt doordat door het uitlopen of achterblijven va n investeringen er jaarlijks een substantieel bedrag aan restant -kredieten ontstaat en daarmee lagere kapitaallasten wat tot een voordeel t.o.v. de raming leidt. In combinatie met de voorgenomen investeringen uit het MIP in het eerstvolgende begrotingsjaar leiden deze restantkredieten tot een boeggolf aan investeringen in een volgend begrotingsjaar. In dit begrotingsjaar doet zich dan vaak hetzelfde effect voor (achterblijven van investeringen) waardoor deze boeggolf zich over een langere periode naar volgende jaren verplaatst en er voordelige afwijkingen op kapitaallasten t.o.v. de raming blijven ontstaan. Aansluitend op de samenstelling van de jaarrekening wordt naar mogelijk heden gezocht om deze boeggolf te elimineren. Hierbij wordt onderzocht in hoe verre er realistis che mogelijkheden zijn tot enerzijds een verdere fasering in de restant -kredieten en anderzijds het naar latere jaren verschuiven van investeringen in het MIP. De hieruit voortvloeiende maatregelen zullen in de eerste plaats een effect he bben op de resterende stelpost achterblijvende kapitaallasten. Mogelijk ontstaat daarnaast ook nog een begrotings resultaat als gevolg van dit onderzoek. Verwacht wordt dat de resultaten verwerkt kunnen worden in de Kadernota Jaarstukken

100 Gemeente Westland 2.3. Paragrafen Jaarstukken

101 Paragraaf Lokale Heffingen 1.1 Inleiding De gemeentelijke heffingen zijn na de doeluitkeringen en de algemene uitkering uit het Gemeentefonds de belangrijkste bron van inkom sten. Bij gemeentelijke heffingen wordt onderscheid gemaakt tussen belastingen en rechten. Belastingen hebben een algemeen karakter. Een directe relatie tussen de belasting en de gemaakte kosten van de gemeente is in het algemeen niet aanwezig. Bij re chten is er wel sprake van een directe relatie tussen de heffing en de gemeentelijke taak. Bij rechten mogen de geraamde opbrengsten niet hoger zijn dan de geraamde kosten van de gemeente voor de uitoefening van de taak. Na afloop van een jaar kunnen en mo gen er wel afwijkingen zijn. De genoemde tarieven zijn in december 2012 door de raad vastgesteld. In deze paragraaf lokale heffingen gaat het om de gerealiseerde inkomsten. 1.2 Gemeentelijke belastingen Onroerendezaakbelastingen (OZB) Elk jaar wordt het onroerend goed gewaardeerd voor de W et waardering onroerende zaken (W OZ). Hiermee volgt de W OZ -waarde jaarlijks de mark tontwikkeling. De gemeente W estland voert deze waardering in eigen beheer uit. Voor het belastingjaar 2013 geldt voor de aanslag OZB de naar prijspeil van 1 januari 2012 vastgestelde waarde van het onroerend goed. Er is geen wettelijk maximum gesteld aan de jaarlijkse stijging van de OZB -tarieven. De mac ronorm voor het begrotingsjaar 2013 was vastgesteld op 3%. Dat betekent dat in 2013 voo r alle gemeenten samen de opbrengst van de OZB 3% meer mag zijn dan in De overschrijding van de macronorm in 2012 is verrekend met de macronorm van Die overschrijding bedroeg circa 7,7 mln. De reële macronorm, rekening houdend met de verminde ring bedraagt 2,76%. Het gemeentelijk beleid is dat daling van de gemiddelde W OZ -waarde wordt gecompenseerd door een gelijktijdige stijging van de tarieven. Realisatie OZB In 2013 is de werkelijke opbrengst 23,7 m ln. Dit is meer dan de geraamd e opbrengst Deze meeropbrengst wordt met name veroorzaakt doordat minder bezwaarschriften zijn gehonoreerd. Toeristenbelasting Dit betreft een belasting die wordt geheven voor het houden van verblijf met overnachting binnen de gemeente tegen vergoe ding in welke vorm dan ook door personen die niet als ingezetene zijn opgenomen in de gemeentelijke basisadministratie (GBA). Door het heffen van een toeristenbelas ting dragen dus ook niet -inwoners bij in de kosten van de algemene voorzieningen. Hoewel niet verplicht voorgeschreven, is de naam toeristenbelasting ontleend aan artikel 224 Gemeentewet. Opgemerkt wordt dat de naam de lading van de belastingheffing op grond van deze verordening niet volledig dekt. In navolging van de Gemeentewet stelt de vero rdening toeristenbelasting aan de overnachting geen eis en van toeristische of recreatieve aard. Ook in de jurisprudentie is al meermalen bevestigd dat ook betaald verblijf met overnachting zonder toeristische of recreatieve aanleiding, tot belastingplicht leidt. Het aantal overnachtingen is bepalend voor de belasting die geheven wordt. De tarieven 2013 zijn ten opzichte van 2012 gestegen met het inflatieperc entage van 1,75%. Realisatie Toeristenbelasting In 2013 bedroeg de werk elijke opbrengst Dit is meer dan de geraamde opbrengst. Jaarstukken

102 Forensenbelasting Dit betreft een belasting die wordt geheven van degene die, zonder in de gemeente hoofdverblijf te hebben, op meer dan 90 dagen per jaar een gem eubileerde woning beschikbaar houdt. Het tarief is gestegen m et het inflatiepercentage van 1,75%. Realisatie Forensenbelasting In 2013 bedroeg de werk elijke opbrengst Dit is meer dan de geraamde opbrengst. Hondenbelasting In 2012 is besloten tot herinvoering van de hondenb elasting. Eind 2013 heeft de raad besloten om met ingang van 1 januari 2014 de hondenbelasting af te schaffen. Realisatie Hondenbelasting In 2013 bedroeg de werk elijke opbrengst Dit is nagenoeg gelijk aan de geraamde opbrengst. 1.3 Gemeentelijke rechten Onder de naam rechten worden tarieven geheven voor diverse typen gemeentelijke dienstverlening. Bij rechten is er in feite sprake van een directe relatie tussen de heffing en de gemeentelijke taak. De geraamde opbrengsten mogen niet hoger zijn dan de geraamde kosten van de gemeente voor uitoefening van de taak. De aanvrager van de dienst dan wel degene ten behoeve van wie de dienst is verleend is belastingplichtig. De rechten voor 2013 worden hieronder kort besproken. Leges algemeen De tarieven voor 2013 zijn aangepast aan de hand van het inflatiepercentage van 1,75%, tenzij nader begrensd door wettelijke tariefstellingen. Kruissubsidiëring Gelet op de (on)mogelijk heden tot kruissubsidiëring als gevolg van W abo en Europese Dienstenrichtlijn is de legestarieventabel conform het model van de VNG in drie titels onderverdeeld: 1. titel 1 Algemene dienstverlening 2. titel 2 Dienstverlening vallend onder fysieke leefomgeving/omgevings vergunning 3. titel 3 Dienstverlening vallend onder Eu ropese Dienstenrichtlijn De leges algemene dienstverlening zijn een onderdeel van de totale legesverordening van de gemeente. In de modelverordening van de VNG is de algemene dienstverlening opgenomen in titel 1 van de tarieventabel. Bij de parlementaire behandeling van de tarieven voor de fysieke leefomgeving (titel 2) heeft de minister gezegd dat kruissubsidiëring ongewenst is. Kruissubsidiëring met titel 3 is op grond van de Europese dienstenrichtlijn verboden. De VNG raadt kruissubsidiëring tussen d e verschillende titels binnen de legesverordening af. Elk hoofdstuk van titel 3 dient de gemeente te c ontroleren op kostendekkendheid. Indien uit controle blijkt dat er op het betreffende vergunningstelsel of samenhangende vergunningstelsels winst wordt gemaakt, dienen de tarieven te worden aangepast tot of onder 100% kos tendekkendheid. Leges titel 1. Algemene dienstverlening Onder titel 1 vallen de secretarieleges. Hierbij k unt u denken aan leges voor rijbewijzen, paspoorten en uittreksels uit het geboort eregister. Maar ook leges voor huwelijken en ontheffingen in het kader van de APV vallen onder titel 1. W aar mogelijk zijn de tarieven verhoogd met 1,75%. Niet alle tarieven kunnen worden verhoogd. Het Rijk stelt de maximumtarieven voor paspoorten vast. Ook is het Rijk voornemens een maximumtarief voor rijbewijzen op te nemen. Het maximumtarief is echter nog niet ingevoerd. De tarieven van de huwelijksleges kregen een gewijzigde opzet. Jaarstukken

103 Leges Titel 2. Fysieke leefomgeving/omgevings vergunning (W abo-leges) Bij de 1e actualisatie 2013 is de raming van de opbrengsten verlaagd tot 2,9 m ln. Tijdens de Prorap is de geraamde opbrengst met nogmaals 1,2 m ln. verlaagd tot 1,7 m ln. Een gedeelte van deze inkomstenderving ( ) wordt gedekt uit de reserve egalisatie W abo. Met deze onttrekking is de reserve leeg en wordt voorgesteld deze reserve te laten vervallen. In 2013 is de werkelijke opbrengst 1,79 m ln. Dit is meer dan geraamd. Dit komt doordat er uiteindelijk iets meer aanvrage n in een hogere bouwsomcategorie zijn binnengekomen dan van te voren was verwacht. Lijkbezorgingsrechten Lijkbezorgingsrechten worden geheven voor het gebruik van de begraafplaatsen en door de gemeente te verlenen diensten betreffende de begraafplaatsen. De tarieven zijn in 2013, naast het inflatiepercentage, gestegen tot 3,75%. De tarieven zijn opgenomen in een afzonderlijke tarieventabel. Realisatie Lijkbezorgingsrechten In 2013 bedroeg de werk elijke opbrengst 1,25 m ln. Dat is minder dan de geraamde opbrengst. De inkomsten uit lijkbezorgingsrechten zijn achtergebleven, ondanks het feit dat het aantal begrafenissen conform de raming is. Er is minder vaak voor een particulier graf gekozen. Afvalstoffenheffing Onder de naam afvalstoffenheffing wordt in de gemeente W estland een belasting geheven van degene die gebruik maakt van een perceel waarvoor de gemeente op grond van de W et milieubeheer een verplichting heeft tot het inzamelen van huishoudelijke afvalstoffen. De verwachting was dat de kos ten voor verwerking van afvalstoffen wederom lager zouden worden. Aangezien het uitgangspunt voor afvalstoffenheffing 100% kostendekkendheid is, zijn de tarieven voor 2013 daarom verlaagd met 1%. De kosten van de inzam eling in 2013 zijn lager da n geraamd. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door een nieuwe concessieovereenkomst voor het oud papier die heeft geleid tot een daling van zowel kosten als opbrengsten met Daarnaast zijn de kosten voor de verwerking van de deelstromen, met name het grof huishoudelijk afval, lager. Realisatie Afvalstoffenheffing In 2013 bedroeg de werk elijke opbrengst De bovenstaande en overige mutaties in de kosten en opbrengsten van afvalverwerking resulteren in een toevoeging van aan de reserve tariefsegalisatie afvalstoffenheffing. Rioolheffing Rioolheffing wordt geheven van de eigenaar van een perceel (op basis van de W OZ -waarde) dat direct of indirect is aangesloten op de gemeentelijke riolering en van de gebruiker van een perceel waaruit afvalwater direct of indirect op de gemeentelijke riolering wordt afgevoerd. De opbrengst van de rioolheffing mag alleen worden gebruikt ter dekking van de kosten van: het inzamelen en transporteren van huishoudelijk en bedrijfsafvalwater en het zuiveren van huishoudelijk afvalwater; het inzamelen van afvloeiend hemelwater en het verwerken hiervan alsm ede maatregelen om structureel nadelige gevolgen van de grondwatersta nd te voorkomen of te beperken. In het Verbreed Gemeentelijk Riolerings Plan (VGRP), dat elke vier jaar wordt vastgesteld, plannen we de nieuwe- en vervangingsinvesteringen. In 2013 is de riolerings zorg uitgevoerd conform het VGRP , waarvan de financiële consequenties in de meer jarenbegroting zijn opgenomen. De kosten voor onderhoud, vervanging en op orde brengen van het rioolstelsel worden hoofdzakelijk gefinancierd uit de opbrengst van de rioolheffing. De tariefstructuur rioolheffing bestaat uit een eigenarenheffing en gebruike rsheffing. Deze tariefstructuur blijft gehandhaafd. Jaarstukken

104 Aan de kostenkant is een voordeel van gerealiseerd. Om in het kader van de samenwerking binnen de waterketen aan de taakstelling te voldoen, is op kosten van m ateriaal, onderhoud en gemalenbeheer bespaart. De verschuiving van de start van het handhavingstraject naar 2014 heeft geleid tot uitgestelde onttrekkingen aan de reserve. De tarieven zijn in 2013 verhoogd. De tarieven rioolheffing voor niet -woningen zijn gestegen met 10%, de tarieven voo r woningen met 2,25%. Om dat de aanslag rioolheffingen voor eigenaren is gebaseerd op de W OZ-waarde, zijn de tarieven voor de rioolheffing eigenaren verhoogd met 4,71% (woningen) en met 6,5% (niet -woningen). Hiermee wordt de (gemiddelde) waardedaling gecompenseerd. Uitgangspunt is dat de (gemiddelde) waardeontwikkeling geen gevolgen heeft voor de opbrengst van de rioolheffing. Realisatie Rioolheffing In 2013 is de werkelijke opbrengst 10,8 m ln. Dit is meer dan de geraamde opbrengst. Deze meeropbrengst is met name gerealiseerd bij de eigenaren en gebruikers van niet -woningen. De kosten van de riolerings zorg zijn lager dan geraamd. De mutaties in de kosten en opbrengsten van rioolheffing leiden uiteindelijk tot een onttrekking aan de Tariefsegalisatie rioolheffing van Marktgelden In 2013 zijn de tarieven met 3% verhoogd. Ook zijn er bezuinigingsmaatregelen (o.a. geen toiletunits meer en het verwijderen van een stroomkast in De Lier) doorgevoerd. Realisatie Marktgelden In 2013 is de werkelijke opbrengst Dit is meer dan geraamd. 1.4 Lokale lastendruk Bij de bepaling van de lokale lastendruk kijken we naar de ontwikkeling van de zogenaamde woning gebonden belastingen. Dit zijn de OZB, de afvalstoffenheffing en de rioolheffing. In de navolgende tabel geven we inzicht in de opbouw van de lok ale lastendruk in de gem eente W estland in 2011, 2012 en Bij de berekening zijn we uitgegaan van een gemiddelde waarde van een koopwoning in de gemeente W estland van in 2011, in 2012 en in 2013, die wordt bewoond door de eigenaar met een meerpersoonshuishouden. Jaarstukken

105 Ta bel 1.1: Last endruk gemiddelde woning Lokale lastendruk gemiddelde woning 100% percentage en bedragen 80% 60% 40% 20% 236,40 229,80 227,40 161,76 165,00 168,60 53,28 54,40 55,00 258,00 271,00 280,00 afvalstoffenheffing rioolheffing gebruiker 0% jaren De lokale lastendruk voor een meerpersoonshuis houden in een eigen woning met een gemid delde waarde was in ,44, in ,20 en in ,00. De tarieven zijn in 2013 verhoogd, met uitzondering van de tarieven van de afvalstoffenheffing. De stijging van de woonlasten, voor een meerpersoonshuishouden in een woning met een g emiddelde W OZ-waarde van , bleef met 1,50% onder de inflatiecorrectie van 1,75%. Ook de stijging van OZB bleef onder de bruto macronorm van 3%. De macronorm is een door het Rijk vastgesteld percentage dat aangeeft hoeveel de OZB ten opzichte van v orig jaar landelijk mag stijgen; exclusief areaaluitbreiding. Omdat de ontwikkeling van de lokale lasten is gebaseerd op een gemiddelde, kan de feitelijke lastenontwikkeling voor een individuele burger hiervan afwijken. 1.5 Kw ijtscheldingsbeleid Op grond van de Invorderings wet 1990 en het gemeentelijke k wijtscheldingsbeleid kan een belastingschuldige die niet in staat is anders dan met buitengewoon bezwaar een belastingaanslag geheel of gedeeltelijk te betalen, gehele of gedeeltelijke k wijtschelding worden verleend. Bij Ministeriële regeling worden inkomensnormen vastgesteld, welke van toepassing zijn voor de eventuele toekenning van k wijtscheldingsaanvragen. De gemeente W estland hanteert ten aanzien van de normbedragen een kwijtscheldingspercentage v an 100%. De gemeente W estland verleent k wijtschelding voor de afvalstoffenheffing en de rioolheffing voor het gebruik van een perceel door een particulier huis houden. De gemeente m aakt sinds een aantal jaren naar tevredenheid gebruik van de diensten van S tichting Inlichtingenbureau. W aar mogelijk wordt dit uitgebreid. Voor een deel van de k wijtscheldings verzoeken zal altijd een schriftelijke aanvraag moeten worden ingediend. De gemeente blijft zoeken naar mogelijkheden om de efficienc y te vergroten en de administratieve lasten te verminderen. Jaarstukken

106 Ta bel 1.2: Ov erzich t behandelde kw ijtsch eldingen over (s tan d begin 2014 ) Omschrijving Aantal aanvragen W aarvan: -toegewezen gedeeltelijk toegewezen afgewezen buiten behandeling gesteld Overzicht belangrijkste tarieven De tarieven zijn opgenomen in de verordeningen die in december 2012 door de raad zijn vastgesteld. In het onderstaande overzicht zijn de ontwikkelingen van de tarieven weergegeven. Ta bel 1.3: Ov erzich t belangrijkst e tarieven Overzicht belangrijkste tarieven OZB ( % waarde) eigenaar woning 0,0925% 0,1006% 0,1093% eigenaar niet-woning 0,1498% 0,1604% 0,1728% gebruiker niet-woning 0,1124% 0,1195% 0,1288% Rioolheffing eigendom ( % waarde) woning 0,0191% 0,0200% 0,0214% niet-woning 0,0211% 0,0266% 0,0312% gebruik (per aansluiting) éénpersoonshuishouden 128,64 131,16 134,04 tweepersoonshuishouden 145,20 148,08 151,32 meerpersoonshuishouden 161,76 165,00 168,60 bedrijven 138,24 152,04 167,16 Afvalstoffenheffing éénpersoonshuishouden 189,24 182,16 180,24 tweepersoonshuishouden 212,76 205,80 203,64 meerpersoonshuishouden 236,40 229,80 227,40 Ta bel 1.4: Opbr engst van de lokale belas tingen en hef fingen (b edr agen * ) * betreft de ger aam de inkomsten na Prora p Geraamde Inkomsten 2013* Werkelijke Inkomsten 2013 Onroerendezaakbelastingen Afvalstoffenheffing/reinigingsrechten Rioolheffing Toeristenbelasting Forensenbelasting Hondenbelasting Leges - W abo-leges - Burgerlijke stand Marktgelden Lijkbezorgingsrechten Totaal: Jaarstukken

107 Ta bel 1.5: Opbouw lokale belas tingen en hef fingen Onroerende zaakbelastingen Afvalstoffenheffing/reinigingsrecht en Rioolheffing Toeristenbelasting Forensenbelasting Hondenbelasting Waboleges Secretarieleges Marktgelden Lijkbezorgingsrechten Ta bel 1.6: Indica tor en Prestatie-indicatoren nulmeting 2013 begroot 2013 gerealiseerd Aanvragen k wijtschelding (2011) 100% 100% binnen 12 weken afhandelen 100% Tijdig opleggen gecombineerde aanslagen met W OZbeschikking 1 maart: 95% (2011) 96,20% 98,30% 97,5% 100% 94% 98% 1 juni: 100% Bezwaren afhandelen voor: 1 oktober: 80% 31 december: 100% (2010) 65% 86% 85% 100% 90% 98% Reacties burgers binnen 1 werkdag beantwoorden: >95% (2010) 93% 95% 91% Automatische incasso uitbreiden tot: >40 % (2010) 40,15% 45% 42% Saldo openstaande debiteuren over de laatste 6 jaar terugbrengen tot 0,5% (2010) 1,09% 0,5% 0,52% Jaarstukken

108 Paragraaf Weerstandsvermogen 2.1 Inleiding Aan het realiseren van de doelstellingen van de gemeente zijn onvermijdelijk risico's verbonden. Hiertegen zijn diverse m aatregelen te treffen zoals verzekeren (overdragen van risico's) en voorzien in interne beheersingsmaatregelen (voorkomen en beheersen van het risico). Voor resterende risico's is het nodig middelen vrij te houden om eventuele schad e op te vangen. Volgens het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV) bevat deze paragraaf weerstands vermogen de volgende informatie: 1. een inventarisatie van de weerstandscapaciteit; 2. een inventarisatie van de risico's; 3. het beleid omtrent de weerstandscapaciteit en ris ico's. 2.2 Definities De volgende begrippen staan in deze paragraaf centraal: Weerstandsvermogen : het vermogen van de gem eente W estland om financiële risico s op te kunnen vangen zodat taken voortgezet kunnen worden en doelen bereikbaar blijven. Dit weerstands vermogen wordt bepaald door de relatie te leggen tussen de beschikbare weerstandscapaciteit (middelen die beschikbaar zijn om niet begrote kosten te dekken) en de benodigde weerstandscapaciteit (de risico's die de gemeente loopt waarvoor geen voorzieningen getroffen zijn). Risico: Een risico is de kans van het optreden van een gebeurtenis met een negatief gevolg voor de gemeente. Weerstandscapaciteit : middelen die nodig zijn om risico's op te vangen. Voor de gemeente W estland gelden op begrotingsbas is de volgende posten als beschikbare weerstandscapaciteit: Algemene reserve Reserve Versterking financiële soliditeit Post onvoorzien Onbenutte belastingcapaciteit 2.3 Algemene ontw ikkelingen Sinds het vaststellen van de begroting 2013 is de huidige economische crisis in belangrijke mate bepalend gebleven voor de ontwikkeling van de risico's die de gemeente loopt. Eindelijk lijkt het einde van de crisis nabij. Nog steeds doen de ris ico s zich, zoals ook in de voorgaande jaren, voor bij grondexploitaties en projecten. Echter, de recente afspraken over de W estlandse Zoom, alsmede getroffen voorzieningen zorgen voor afname van risico s. 2.4 Risicomanagement Risicomanagement is een middel om op een gestruct ureerde manier risic o's in beeld te brengen, te evalueren en door er proactief mee om te gaan, ze beter te beheersen. Risico's worden geïnventariseerd, voor zover mogelijk worden de financiële gevolgen bepaald en, als dat mogelijk is, worden beheersmaatreg elen getroffen. Door al in een vroeg stadium na te denken over de mogelijke risico's van bepaald beleid, zijn deze nog te voorkomen, of eventueel ernstige gevolgen ervan te beperken. Stand van zaken ontwikkeling risicomanagement De belangrijkste risico's worden periodiek in beeld gebracht. Jaarlijks leidt dat bij de begroting en jaarrekening tot een actualisatie van het risicoregister en daarmee het risicoprofiel van de gemeente. Hiermee wordt een belangrijk aspect van risicomanagement uitgevoerd, namelij k de inventarisatie van risico's. Jaarstukken

109 Een ander belangrijk onderdeel van risicomanagement is de beheersing van risico's en het vergroten van het risicobewustzijn. Periodiek worden hiervoor diverse activiteiten uitgevoerd, zoals bijvoorbeeld interne controles. Om een en ander meer gestruc tureerd aan te pakken, is het project Integraal risicomanagement in uitvoering genomen. In dat kader is in 2013: 1. In het register de nadruk gelegd op realistische en concrete risico s. 2. Een aantal grote projecten en verbonden par tijen bekeken. Hierbij zijn de risico s in kaart gebracht en beheersmaatregelen benoemd. 3. Een start gemaakt met het beleidskader Risicom anagement dat aan de nieuwe raad zal worden aangeboden. 2.5 Grondbedrijf Het grondbedrijf rapporteert jaarlijks haar ri sicoprofiel in het "Meerjarenperspectief Grondbedrijf" (MPG). In dit MPG zijn de risico's gedetailleerd terug te vinden. De risico's van het grondbedrijf maken integraal onderdeel uit van de benodigde weerstandscapaciteit. 2.6 Benodigde w eerstandscapaciteit Voor de jaarrekening 2013 is het risicoregister per februari 2014 geactualiseerd. Als gevolg van deze actualisatie zijn enkele risico's aan het register toegevoegd of juist uit het register verdwenen. Ook zijn kans dan wel effect van bestaande risico's aangepast. Gelet op de aard van de informatie is geen specifieke informatie over de risico s opgenomen. Het in de openbaarheid brengen van deze informatie zou de positie van de gem eente, met name bij onderhandelingen, kunnen schaden. De logische focus voor het beheersen van financiële risico`s ligt op de ris ico's met de grootste invloed op de weerstandscapaciteit. De top -10 van risico s heeft vooral betrekking op grondexploitaties, projecten, waarbij de gemeente afhankelijk is van derd en, en deelnemingen. De achtergrond van deze risico's kunt u lezen in het MPG. Naast de bovengenoemde risico's bestaat de top -10 van risico's uit: de risico s die verbonden zijn aan de realisatie van een nieuw gemeentehuis (het betreft hier een samenstelling van versc hillende risico s met ook een verschillende kans van optreden. Het meest realistische scenario laat een gecombineerd financieel gevolg zien van 3,1 mln., waarbij de kans 99% is). het garant staan voor leningen in het kader van volkshuisvesti ng (financieel gevolg is maximaal 10 mln.; kans van optreden wordt geschat op 30%). Monte Carlo -simulatie Op basis van de geactualiseerde risico s is een Monte Carlo -simulatie uitgevoerd. Deze risicosimulatie is gebaseerd op het gegeven, dat niet alle r isico`s zich tegelijk en in maximale omvang voor zullen doen. De simulatie wijst uit dat een weerstandscapaciteit van 5 5 mln. voldoende is. Bruto-omvang risico s De risico s vertegenwoordigen een totale waarde van 1 09,3 mln. in de situatie dat alle risico s zich in volle om vang zouden voordoen. Hoewel dit natuurlijk een onrealistisch scenario is, geeft het bedrag wel een indruk van de maximale blootstelling aan risico s. Netto-omvang risico s Als wordt gekeken naar de k ans dat de risico s zich zullen voordoen (dus kans maal effect), daalt de risico-omvang naar 60,2 mln. Jaarstukken

110 Risico s 50% De som van de risico s, waarvan de kans van optreden minimaal op 50% wordt ingeschat, bedraagt 57 mln. Hierbij zijn de risico s met een lagere k ans inschatting weggelaten. Op basis van de drie bovenstaande berekeningen kan worden gesteld dat de gemeente blootstaat aan risico s met een totaalbedrag van 1 09,3 mln., waarbij de feitelijke risicowaarde tussen 60,2 mln. en 57 mln. ligt. In het kader van de paragraaf weerstands vermogen wordt het bedrag uit de Monte Carlo -simulatie aangehouden. 2.7 Beschikbare w eerstandscapaciteit Op grond van de nu bek ende gegevens kan het volgende overzicht worden gegeven: WEERSTANDSCAPACITEIT Reservecapaciteit - Algemene reserve* 1,0 - Rekeningresultaat 2013 na bestemming ** -2,8 - Geoormerkt deel Reserve Versterking Financiële soliditeit *** 57,7 Totaal w eerstandscapaciteit 55,9 Beschikbar e we ers tandscapaciteit: be dr ag en per (x 1 mln.) * De stan d va n de algem ene reser v e is ultim o ,7 mln., waa r van 2,7 mln. beklem d is (o.a. voo r de W estland Agen da ). ** Reken ing hou de nd met het raa dsvo ors tel t ot vaststell ing van de jaar rekening en de bestem m ing van het resultaat wo rdt het ni et -b e k lem de bed rag ve rlaag d met 2,8 mln. ( 0, 4 mln. ten laste van de al gem ene reserv e en 2,4 mln. ten laste va n het geo orm erk te deel va n de reserve Vers terk ing financiële s oliditeit ). *** Het be no digde wee rs tan dsve rm ogen (incl. het ge o or m erk te deel van de soli diteitsreser ve ) is vo or 50% rent evrij gem aakt. 2.8 Weerstandsvermogen Het weerstands vermogen is de ratio van beschik bare weerstandscapaciteit gedeeld door benodigde weerstandscapaciteit (in miljoenen). W erk elijk Ger aam d W erk elijk Ger aam d W erk elijk (jaar reken ing (be gr oting (jaar reken ing (be gr oting (jaar reken ing juni 201 2) juli 2012 ) m ei 2013) juli 2013 ) juli 2014 ) Beschikbare weerstandscapaciteit Benodigde weerstandscapaciteit Ratio W eerstandsvermogen 42,6 53,0 67,0 58,6 55,9 56,0 66,5 59,5 63,0 55,0 0,76 0,78 1,13 0,93 1,02 Jaarstukken

111 De algemeen geaccepteerde norm voor het weerstandsvermogen is als volgt: W aarderi ngscijfer Ratio wee rs tan dsve rm ogen Betekenis A 2,0 < x Uitstekend B 1,4 < x < 2,0 Ruim voldoe nde C 1,0 < x < 1,4 Voldo end e D 0,8 < x < 1,0 Matig E 0,6 < x < 0,8 Onvoldoen de F X < 0,6 Ruim onvoldoen de Als we de ratio van de gemeente W estland voor 2013 afzetten tegen de norm, dan is er sprake van een voldoende weerstandsvermogen. 2.9 Conclusie De werkelijke weerstandsratio ultimo 2013 (1,02) is gunstiger dan deze was bij de laatste actualis atie in 2013 (ten behoeve van de begroting 2014). Door een vrijval van 7,5 mln. van het geoormerkte deel van de soliditeitsreserve werd daarbij de ratio 0,93. De risico s worden nu ca. 8 mln. lager ingeschat dan ten tijde van de voornoemde actualisatie. Een weerstandsratio van 1,0 wordt voldoende geacht. Daarom is het nu mogelijk om een bedrag van 0,9 mln. te deblokkeren uit het geoormerkte deel van de soliditeitsreserve. Het geoormerkte deel bedraagt dan 54,4 mln. Besluitvorming in dit verband vindt op de gebr uikelijke wijze plaats bij de Kadernota Bij de begroting zullen wij met voors tellen komen over de berekenings wijze van de beschikbare weerstandscapaciteit. Jaarstukken

112 Paragraaf Onderhoud Kapitaalgoederen 3.1 Inleiding De gemeente heeft aanzienlijk geïnvesteerd in de openbare ruimte in de vorm van wegen, groen, water, riolering en gebouwen. Het onderhoud van deze kapitaalgoederen is van belang voor de zorg voor een veilige leefomgeving en daarmee voor het welbevinden van onze inwoners. De lasten van onderhoud en vervanging van kapitaalgoederen zijn voornamelijk binnen het programma Fysieke Leefomgeving opgenomen. Daar waar de programma s de beleidsmatige toelichting op de begroting weergeven, geeft deze paragraaf inzicht in de jaarlijkse i nspanningen van het reguliere beheer. 3.2 Beleidskader en uitgangspunten In het beleidsplan Beeldkwaliteit Openbare Ruim te zijn de beleidsuitgangspunten en de gewenste beeldk waliteitsniveaus opgenomen. In de afgelopen jaren is ernaar gestreefd om de verschillen in de beeldk waliteit tussen de kernen op te heffen en beeldk waliteit logisch te differentiëren tussen gebiedstypen. In dit beleidsplan zijn ook de streefwaarden voor de technische kwaliteit opgenomen voor de diverse beheerdisciplines. Deze tech nis che kwaliteit wordt beoordeeld via steekproeven en veldinspecties conform (landelijke) richtlijnen. 3.3 Beheerplannen openbare ruimte In de beheerplannen worden de condities en maatregelen vastgelegd om de doelstellingen uit het beleidsplan Beeldk wali teit Openbare Ruimte te bereiken. De wettelijke basis voor het opstellen van de beheerplannen wordt gevormd door het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV). Voor zijn beheerplannen opgesteld voor de volgende gebieden: 1. W egen (inclusief geluidschermen en verkeersregelinstallaties ); 2. Civieltechnische kunstwerken (Bruggen, dam wanden en duikers); 3. Openbaar groen; 4. Speelvoorzieningen; 5. Straatmeubilair; 6. Straatreiniging openbare ruimte; 7. Openbare Verlichting; 8. Begraafplaatsen; 9. W ater en oevers. De activiteiten die in het kader van het beheer worden uitgevoerd kunnen worden ingedeeld in de volgende hoofdmaatregelen: Service onderhoud; Planmatig jaarlijks onderhoud; Planmatig meerjaren onderhoud; Inspectiewerk zaamheden; Renovaties en vervangingen. Bezuinigingstaakstelling Met de vaststelling van de begroting heeft de Raad ingestem d met het voorgestelde pakket bezuinigingsmaatregelen op het gebied van de k waliteit van de openbare ruimte. Uitgangspunten hierbij waren dat verkeersveiligheid en bereikbaarheid gewaarborgd moesten blijven. De bezuinigingsmaatregelen zijn in 2013 uitgevoerd. De huidige plannen zijn voor vijf jaar vastgelegd, waardoor een raadsperiode wordt overstegen. Het biedt kansen om de duur van de beheerplannen te beperken tot vier jaar, waarmee een nieuw bes tuur duidelijke keuzes kan maken rond de beheerplannen en de bijbehorende financiën. Dit resulteert in een 4 jaren c yclus van beheerplannen, inclusief meerjarige budgetten. Het effect van de keuzes wordt dan merkbaar in de bestuursperiode waarin het besluit over de beheerplannen, met bijbehorende budgetten, is genomen. Jaarstukken

113 De ambitie is om in de loop van 2014 de beheerplannen op te stellen. Vervolgens kunnen de beheerplannen in de eerste helft van 2015 worden va stgesteld. 3.4 Beheerplannen openbare ruimte In deze paragraaf wordt per beheerplan aangegeven wat in 2013 is gedaan. Daarnaas t wordt aangegeven wat binnen die specifieke beheerdiscipline de belangrijkste ontwikkelingen zijn geweest. Beheerplan Wegen (inclusief geluidsschermen en VRI s) In 2013 is het service onderhoud op wegen en het klein onderhoud van verhardingen gehalveerd. Door te kiezen voor een geclusterde afhandeling van meldingen is zoveel mogelijk werk -met-werk gemaakt. Bij onveilige situati es is wel direct opgetreden. Ook het planmatig meerjaren onderhoud aan elementenverhardingen is beperkt. Het raamcontract asfalt is opnieuw aanbesteed. Ten gevolge van juridisering van die aanbesteding is minder geasfalteerd dan gepland. Desondanks heef t aan een behoorlijk aantal wegen asfaltonderhoud plaatsgevonden. Er wordt verwacht dat het asfalteringstempo in 2014 verder kan worden opgevoerd. De programmering vindt plaats onder randvoorwaarden die gesteld worden aan de eventueel noodzakelijke alterna tieve routes in het kader van Bereikbaar W estland. Voor het onderhoud aan voetpaden ligt de focus op 2014, omdat het glasvezelnet de laatste jaren in de trottoirs is uitgerold. Investeringsprogramma De volgende projecten uit het investeringsprogramma (groter dan ) uitgevoerd: (be dr ag en x ) Kern Werkzaamheden / Locatie Kosten De Li er Bijdra ge aan pr ovi ncie inzake N2 23 pro vi ncie aa nslui ting Leeh ove 302 Honselers dijk Asfaltwerk zaam hed en en v erb etering ve rk e ers v eili gh eid Ma riëndijk 303 Mo nster Lar i xl aa n, Molenstraat en Hort ensiastraat voo r zien van v erk e er 125 rem m ende maatreg elen (V erk ee rs pl an Mo nster ) Naal d wi jk Verv an gen gel uidsche rm Kruisbro ek we g 926 Naal d wi jk Aanpassen busstation Ver dilaan toe ga nkelijkheid op enb aa r 243 ve rv oe r Poeldijk Asfaltwerk zaam hed en Vred ebestlaan 178 Poeldijk Asfaltwerk zaam hed en J. Bare ndsel aa n / Voors traat 141 s -Gra ve n zan de Asfaltwerk zaam hed en Gra v in van Byl an dtlaa n (G Z) 108 s -Gra ve n zan de Asfaltwerk zaam hed en Zan develt weg 160 s -Gra ve n zan de Her straten V oge lbu urt noo rd / Or anj ebu urt oost na 568 rioolver va ngi ng s -Gra ve n zan de Her inrichting Beukenlaan 498 W ateringen Asfaltwerk zaam hed en Do rp s k ade 160 W ateringen Asfaltwerk zaam hed en W ateri ng vel dseweg 215 W es tland School-t huisrout es Beheerplan civieltechnische kunstw erken (bruggen, damw anden en duikers) De vervanging van bruggen ligt op schema. Door voor een aantal objecten slimme keuzes te maken aan de hand van de levenscyclusbenadering worden de kosten zowel op korte als lange termi jn in de hand gehouden. Het vervangingsprogram ma damwanden is vertraagd. Door de combinatie van bezuinigingen, een tegenvallende aanbesteding en voortschrijdend inzicht in de k waliteit van het dam wandareaal bestaat het risico dat het dam wandenprogramma niet volledig kan worden gerealiseerd binnen de taakstellende kredieten. Jaarstukken

114 Onderstaand een overzicht van de bruggen die in 2013 zijn vervangen: Kern Werkzaamheden / Locatie Kosten (x 1000) Mo nster - 's- Bijdra ge aan aan leg F ietstunn el Poel z one 509 Gra ve nzan de W ateringen Verv an gen br ug W 030 Zwe thbr ug 793 W ateringen Verv an gen ho uten bru gg en W atering en 118 Beheerplan openbaar groen In 2013 zijn de inspanningen op het gebied van service, snoeien en maaien verlaagd. In 2013 is 50% van het gazon minder frequent gemaaid. In 2013 zijn onder meer op de volgende locaties grootschalige renovaties uitgevoerd: Kern s-gra v en zan de s-gra v en zan de Naal d wi jk Honselersdijk W ateringen Werkzaamheden / Locatie Ren ovatie park Rijnva art w eg Ren ovatie divers e gr oen va k k en Verv an gen bom en Di jk weg Verv an gen Mari ën dijk Ren ovatie Fra nkental er Beheerplan speelvoorz iening De levensduur van speelvoorzieningen is, indien mogelijk, verlengd door kleine reparaties uit te voeren. Daarnaast is bij de planmatige vervanging van speeltoestellen en val dempende ondergronden in 2013 een vervolg gemaakt op de inhaalslag van De inhaalslag van 2013 bestond uit het planmatig vervangen van speeltoestellen en het upgraden van een aantal speelcombinaties waardoor de levensduur met ongeveer 15 jaar is verlengd. Ook zijn er een aantal speellocaties met houts nippers uitgegraven en vervange n door rubbertegels als val dempende ondergrond. Beheerplan openbare verlichting Binnen het reguliere onderhoud van de openbare verlichting zijn technisc h verouderde lichtmasten en armaturen vervangen. De nieuwe voorzieningen (inclusief lampen) zijn m inder onderhoudsgevoelig en daarnaast energiezuiniger. Beheerplan water en oevers Onderhoud beschoeiingen Het aantal beschoeiingen met slechte en matige kwaliteit is iets hoger dan de streefnorm. In 2013 is in dit kader meter beschoeiing vervangen. In 2014 wordt er opnieuw gekeken naar de gesteldheid van de besc hoeiingen en wordt een prioritering gemaakt voor de aanpak. Baggeren De bij de gemeente in beheer zijnde watergangen worden eenmaal per 8 jaar getoetst aan de benodigde onderhoudskwaliteit conform Delflands Algemene Keur en Legger van polder -watergangen. In het uitvoeringsplan "Baggeren is een overzicht opgenomen van deze achtjarige c yc lus. In 2013 is ca m¹ watergang gebaggerd waar ca. 750 m³ slib uit is gekomen in diverse verontreinigingsklassen. Jaarstukken

115 BEHEERPLANNEN 2013 W egen* Bruggen en damwanden Groen in ram ing rea lisatie ram ing rea lisatie ram ing rea lisatie Serv ice on de rh oud Planm atig jaa rlijks ond er hou d Planm atig meerjaren ond er hou d Inspectie en over ig Gro en ve rv an ging Totalen investeri ng en BEHEERPLANNEN 2013 Speelvoorziening en Openbar e verlich ting W ater en oeve rs in ram ing rea lisatie ram ing rea lisatie ram ing rea lisatie Serv ice on de rh oud Planm atig jaa rlijks ond er hou d Planm atig m eerjaren ond er hou d Inspectie en over ig Totalen investeri ng en *In het beheerplan wegen zijn de beheerplannen geluidsschermen en verkeersregelinstallaties opgenomen. Verbreed Gemeentelijk Rioleringsplan (vgrp) Westland Op het gebied van riolering dragen gemeenten zorg voor een goede afvoer van afval - en hemelwater. In het vgrp heeft de gemeent e verwoord hoe zij invulling geeft aan haar drie wettelijke zorgplichten ten aanzien van de riolerings zorg. Deze drie zorgplichten zijn: 1. de zorgplicht voor afvalwater 2. de zorgplicht voor hemelwater 3. de zorgplicht voor grondwater Op elk van de drie zorgplich ten heeft de gemeente in 2013 onder meer de volgende inspanningen gepleegd: Afvalwater: integratie afvalwaterketen W estland maakt deel uit van Netwerk Afvalwaterk eten Delfland (NAD). In dit netwerk nemen deel de gemeenten Delft, Den Haag, Lansingerland, Leidschendam -Voorburg, Maassluis, Midden Delfland, Pijnacker Nootdorp, Rijs wijk, Schiedam, Vlaardingen, W estland en Zoetermeer en het Hoogheemraadschap van Delfland. Op 22 november 2013 is bestuurlijk de samenwerking bekrachtigd in een samenwerkingsovereen komst. De inspanningen van de Delflandse regio dragen bij aan de uitvoering van het landelijk Bestuursakkoord W ater. In het Bestuursakkoord W ater is afgesproken dat alle regio s in 2020 gezamenlijk een bedrag van 380 mln. besparen op de jaarlijkse kosten van de afvalwaterketen, bestaande uit de riolering en de afvalwaterzuiveringen. Vanuit het Rijk heeft de Visitatiecommissie W aterketen opdracht gekregen om de afspraken over de waterketen uit het Bestuursakkoord W ater (BAW 2011) te beoordelen met de k wali ficaties voorhoede, peloton of achterhoede. De Visitatiecommissie heeft onze regio de k walificatie peloton gegeven (voldoende). Jaarstukken

116 Afvalwater: regie onderhoud gemalen en drukriool In 2013 is de 2500e pomp put van de druk riolering geplaatst. Het onderh oud van de hoofdgemalen en de drukriolering wordt in regie uitgevoerd. Hemelwater: opstellen hemelwaterbeleid Hemelwaterbeleid betreft de zorg voor het doelm atig inzamelen en verwerken van hemelwater. Om te kunnen bepalen welke hoeveelheid hemelwater de p erceeleigenaar redelijkerwijs zelf kan verwerken is een haalbaarheidsstudie uitgevoerd. Dit heeft geresulteerd in het bepalen van bandbreedtes, die verder worden onderzoc ht in de pilot Oude Lierpolder. In 2013 is gezamenlijk met het Hoogheemraadschap van Delfland een concept hemelwatervisie opgesteld. Verder is gestart met het opstellen van een hemelwatermatrix en een inspiratieboek. Ook is een knelpuntenkaart in ontwikkeling. Grondwater: doorontwik keling meetnet De gemeente is verantwoordelijk voor het tr effen van doelmatige maatregelen in openbaar gemeentelijk gebied, om structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken. In 2013 is gestart met het in regie gaan van het onderhoud van het gemeentelijke grondwatermeetnet. Onderstaand een overzicht van in 2013 uitgevoerde rioleringsprojecten (groter dan ): Kern W erkzaamheden/loca tie Kost en (x 100 0) De Li er Bypass N De Li er Verv an gen v rij ver v alri ool g em aal Perdik 356 Honselers dijk Riol eri ng Burg em eesters wi jk Mo nster Riol eri ng Bloem enbu urt e. o. (Fase Geesterwijckstra a t / Jan 437 van P olanenstraat e.o.) Naal d wi jk Riol eri ng Kruisbr oek W est (Ho og we rf fase 2 / Naaldwi jk Z) s -Gra ve n zan de Her inrichting Beukenlaan 156 W ateringen Riol eri ng K waklaa n 194 W es tland Gem alen W es tland Druk riol eri ng buiteng ebi ed VGRP ( x ) Begroo t Realisati e VGRP Divers e n Planvorm ing Buiteng ebi ed en drukrioleri ng Nieu we tak en buiten ge bied en riol eri ng Onde rh ou d vrij ve rv alriool Gem alen en pom pen Reinige n stra atkolken Ran dvoo rz ien ing en Nieu we gem eentelijke watertaken Gro ot on der ho ud To taal exploitati e INVESTERINGEN: jaa rs c hijf VGRP * exclusief kapitaallasten en personeelsuren. Jaarstukken

117 Paragraaf Financiering Inleiding In de W et financiering decentrale overheden, afgekort de W et FiDO, zijn de kaders gesteld voor een verantwoorde, prudente en professionele inrichting en uitvoering van de treasuryfunctie van decentrale overheden. Onder de treasuryfunctie vallen o.a. het geldstromenbeheer, saldobeheer, liquiditeitenbeheer, financiering (in- en extern), uitzetting van gelden en renterisicobeheer. De gemeente heeft twee instrumenten op het gebied van treasury te weten een treasurystatuut, waarin de verantwoordelijkheden en spelregels zijn opgenomen en een paragraaf Financiering die jaarlijks wordt aangeboden bij de begroting en het jaarverslag. In het treasurystatuut is de beleidsmatige infras tructuur van de treasuryfunctie vastgelegd in de vorm van uitgangspunten, doelstellingen, richtlijnen en limieten. Het treasurystatuut schept de k aders voor een objectieve en transparante verantwoording. De beleidsregels garanties gemeente W estland zijn in juli 2013 aangepas t in het kader van financ ieel solide beleid. De nieuwe beleidsregels zijn in augustus 2013 in werking getreden. De belangrijks te aanpassing heeft betrek king op aanvragen voor een directe ga rantstelling boven 1 mln. Onder punt 3b-Kredietrisico en garantstellingen wordt een toelichting gegeven. Op 14 december 2013 is het schatkistbeleggen voor decentrale overhed en in werking getreden. Het verplicht alle decentrale overheden om hun overtollige (liquide) middelen aan te houden in de schatkist. De implementatie van het schatkistbeleggen is inmiddels afgerond. Onder punt 3b-Kredietrisico en garantstellin gen wordt een toelichting gegeven. Vanaf januari 2014 gaat het betalings verkeer bij W estland volledig op basis van het nieuwe Europese betaalsysteem SEPA (Single Euro Payments Area). Met SEPA zijn er Europese standaarden en Europese betaal - en incassoproducten ingevoerd. Daarnaast is er Europese regelgeving (harmonisering) gekomen die met name bij incasso s een belangrijke rol speelt. In deze financieringsparagraaf komen verder de volgende onderwerpen aan de orde: 1. Renteontwikkelingen 2. Gemeentefinanciering 2a. Portefeuille opgenomen langlopende leningen 2b. Portefeuille uitgezette langlopende leningen 3. Risicobeheer 3a. Renterisico 3b. Kredietrisico en garantstellingen 3c. Intern liquiditeitsrisico 4. Relatiebeheer 5. Organisatie 6. Informatievoorziening Jaarstukken

118 jan-04 jan-05 jan-06 jan-07 jan-08 jan-09 jan-10 jan-11 jan-12 jan-13 jan Renteontw ikkelingen De renteontwikkeling over 2004 t/m 2013 is in onderstaande grafiek weergegeven waarbij voor de kortlopende financiering is gekozen voor een 3 -maands kasgeld en voor de langlopende financiering voor een 10 jaar fixe lening. Grafi ek 1: R enteontw ikk eling ,0 5,5 Renteontwikkeling ,0 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Kas 3 mnd 10 jr Fixe In de begroting 2013 was de renteverwachting gebaseerd op de rentenotitie mei 2012 van Thésor (een onafhankelijk adviesbureau op het gebied van treasury van maatschappelijke organisaties en overheden). De verwachting in 2013 voor korte financiering (3 maan den) was circa 0,8% en voor lange financiering (10 jaar fixe) 3,2%. Het werkelijk gemiddeld rentepercentage over 2013 bedroeg voor korte financiering (3 maanden) 0,25% en voor lange financiering (10 jaar fixe) 2,70%. De lage rentestanden in 2013 hebben v oor gemeente W estland een positief effect gehad. Bij de rekeningcourant ("roodstand") en het aantrek ken van kort geld d.m.v. kas -geldleningen is geprofiteerd van de zeer lage rentestand op de geldmarkt (korte financiering). Bij het aantrekken van een nieuw e langlopende lening in december 2013 van 80 mln. kon worden geprofiteerd van de relatief lage rente op de kapitaalmarkt (lange financiering). 4.2 Gemeentefinanciering Onder gemeentefinanciering valt zowel het lenen van gelden als het uitzetten van geld en. Het lenen van gelden m et een korte looptijd is s lechts in beperkte mate toegestaan in verband m et de in de wet FiDO genoemde kasgeldlimiet. Is de financieringsbehoefte groter dan zullen er langlopende geldleningen moeten worden aangetrokken. De kortlopende financiering (korter dan een jaar) bestaat voor een deel uit kasgeldleningen. De rest is rekening-courant. In 2013 is ruim gebruik gem aakt van kortlopende financiering. De reden hiervoor was dat het waarschijnlijk was dat er binnen afzienbare tijd e en aanzienlijk bedrag zou worden ontvangen in verband m et het op afstand zetten van een deel van de gemeentelijke grondbank. Deze ontvangst zou dan direct worden aangewend voor aflossing van de korte financiering. Een bijkomend voordeel is dat de gemeente heeft kunnen profiteren van de zeer lage rentestand op de geldmark t. Jaarstukken

119 De langlopende financiering zal hieronder worden toegelicht. 4.2.a Portefeuille opgenomen langlopende leningen In het onderstaande overzicht staan de wijzigingen 2013 in deze leningenportefeuille weergegeven. Tabel 1: Mutaties in leningenportefeuille opgenomen geldleningen Mutaties in leningenportefeuille o/g Jaarrekening Begroting incl. begrotingswijziging (x 1 mln.) Stand per 1 januari ,8 305,9 Nieuwe leningen 80,0 33,0 Aflossingen -31,7-26,4 Stand per 31 december ,1 312,5 Rentekosten 7,7 7,9 Rente over de lening portefeuille Gemiddeld 2,5% Gemiddeld 2,7% o/g 2013 De gemeente heeft in het kader van totaalfinanciering (het saldo van de totale betalingen minus totale ontvangsten), in december 2013 een langlopende lening van 80 m ln. met een looptijd van 15 jaar en een rente van 2,495% afgesloten. Er is in 2013 voor 31,7 m ln. op de leningen afgelost. De stand van de leningen per 31 december 2013 komt 55,6 mln. hoger uit dan begroot en is met name veroorzaakt door: Een verwachte ontvangs t van 50 mln. in verband met het op afstand zetten van een deel van de gemeentelijke grondbank heeft in 2013 niet plaatsgevonden. De verwachting is dat dit in de loop van 2014 wel (deels) gaat plaatsvinden. In verband met voorschriften van de W et FiDO. (kasgeldlimiet) is in dec ember 2013 tot consolidatie van de kortlopende financiering overgaan. In 2013 is een lening verstrekt aan d e W estlandse Zoom van 12,5 mln. Toerekening afschrijving boeterente De betaalde en geactiveerde boeterente in verband met de uitgevoerde renteconversie in 2012 wordt in 24 jaar afgeschreven en bedraagt per jaar 1,6 mln. Als gevolg van een amendement op het voorstel tot rente -conversie is door de raad besloten om de boeterente deels te verhalen via de contractpartners bij grondexploitaties ( 0,5 mln.) en bij het gesloten circ uit voor de riolering ( 0,375 mln.). Het verhaal op de contractpartners vin dt plaats door aan die complexen een hoger omslagpercentage door te berekenen. Het restant van de afschrijving op de boete ( 0,7 m ln.) blijft in principe ten laste van de algemene middelen tenzij er sprak e zou zijn van een (begrotings)overschot. Indien er geen overschot zou zijn was dekking hiervan via de soliditeitsreserve voorzien. In 2013 is er sprake van een overschot, deels doordat zoals verwoord in de Voort gangs rapportage CW P er een rentevoordeel is ontstaan dat wordt ingezet ter (gedeeltelijke) dekking van dit afschrijvingsdeel. Dit rentevoordeel komt doordat de gemeente bij grondexploitaties zelf ook contractpartner is. Hierdoor wordt ook over het gemeentelijk deel een hoger rentepercentage toegerekend dan het om slagpercentage. Daarnaast leiden andere voordelen ertoe dat onttrekking aan de soliditeitsreserve achterwege kon blijven. Renteresultaat 2013 De gemeente W estland kent een rentebudget, ook wel kostenplaats rente genoemd, waarop de betaalde rente (rente over de geleende gelden) en de bespaarde rente (rente over het eigen vermogen) worden verantwoord. De betaalde en bespaarde rente worden vervolgens toegerekend aan de diverse programma's op basis van 2,7% (rente -omslag %) van het investeringsbedrag per programma. Deze toeg erekende rente is dus de rente die in de kapitaallasten begrepen zit. Jaarstukken

120 In onderstaande staat is het rentebudget na begrotings wijziging vergelek en met de werkelijke rentelasten. Tabel 2: Berekening renteresultaat 2013 x 1 mln. Jaarrekening Begroting incl. Afwijking begrotings wijziging Betaalde rente 7,82 7,83 0,01 Rente over Reserves en 7,54 7,54 0,00 voorzieningen Totaal 15,36 15,37 0,01 Toegerekende rente 17,07 17,06 0,01 Resultaat 1,71 1,69 0,02 In de jaarrekening (1e k olom) komt het voordelig resultaat op het rentebudget uit op 1,71 m ln. De begroting inclusief begrotings wijzigingen (2e kolom) laat een voordelig resultaat op het rentebudget zien van 1,69 m ln. De afwijking (3e kolom) laat een voordelig resultaat zien van en wordt veroorzaakt door: De betaalde rente k wam lager uit dan begroot. De toegerekende rente k wam hoger uit dan begroot. 4.2.b Portefeuille uitge zette langlopende gelden De gemeente kan in het kader van de publieke taak ook lan glopende leningen verstrekken. In het onderstaande overzicht staan de wijzigingen 2013 weergegeven. Tabel 3: Mutaties in leningenportefeuille uitgezette gelden Mutaties in uitgezette gelden portefeuille Jaarrekening Begroting incl. begrotings wijziging (x 1 mln.) Stand per 1 januari ,4 16,4 Nieuwe leningen 12,5 0,0 Aflossingen -1,4-1,6 Stand per 31 december ,5 14,8 Rente over de uitgezette gelden ,9 0,6 Onderstaand een specificatie van de uitgezette gelden per 31 december Tabel 4: Specificatie van de uitgezette gelden per 31 december 2013 Specificatie saldo per 31 dec (x 1 miljoen) Jaarrekening 2013 Begroting incl. begrotings wijziging Hypotheek personeel (aantal 98) 14,3 14,1 Leningen woningcorporaties 0,6 0,6 Overige leningen 12,6 0,1 Totaal 27,5 14,8 In juni 2013 is door de gemeente een geldlening verstrekt aan het Ontwik kelingsbedrijf De W estlandse Zoom C.V. van 12,5 mln. tegen een rentepercentage van 4,66%. De rente en aflossing dienen uiterlijk 2 juli 2014 aan de gemeente te zijn betaald. Per 1 januari 2009 geldt op grond van de gewijzigde wet FIDO een verbod op het verstrekken van hypothecaire leningen en gar anties ten behoeve van het eigen personeel. Bij de begroting wordt er rekening mee gehouden dat door oversluiten van de hypotheek, of door het verplicht aflossen als gevolg van het verlaten van de gemeente door werkaanvaarding elders, er jaarlijks ongeveer 1 mln. Jaarstukken

121 aan (extra) aflossing plaats vindt. Ambtenaren m aken ook gebruik van de mogelijkheid om een gedeelte van de hypotheek (boetevrij) extra af te lossen. Er zijn 7 hypotheken in 2013 in zijn geheel afgelost. 4.3 Risicobeheer Algemeen Onder het financiële risicoprofiel van de gemeente W estland verstaan wij de volgende risico s: A) het renterisico B) het kredietrisico en garantstellingen C) het intern liquiditeitsrisico 4.3.a Renterisicobeheer Voor de beheersing van de renterisico s gelden twee concrete richtlijnen, namelijk de kasgeldlimiet (renterisico kortlopende financiering) en de renterisiconorm (renterisico langlopende financiering). Kasgeldlimiet (renterisico kortlopende financiering) Het risico op kortlopende financiering (looptijd tot 1 jaar) wordt beperkt met een zogenoemde kasgeldlimiet op basis van de wet F ido. Dit houdt in dat de totale om vang van de kortlopende s chuld maximaal 8,5% van het begrotingstotaal mag zijn. Het begrotingstotaal voor bedroeg 224,4 mln. De kasgeldlimi et voor 2013 k wam derhalve uit op min 19, 1 mln. In onderstaande grafiek is het verloop in van de kortlopende financiering weergegeven. Grafi ek 2: Verloop finan c iering kor te termi jn Jaarstukken

122 Deze gegevens zijn gebruikt voor de k wartaalberekening van de kasgeldlimiet zoals weergegeven in onderstaande tabel. Tabel 5: Kw artaalberekening kasgeldlimiet 2013 Gegevens kasgeldlimiet (x 1 mln.) 1 e kw 2 e kw 3 e kw 4 e kw Gemiddeld netto vlottende schuld -48,0-55,2-69,2-76,4 Kasgeldlimiet 8,5% van 224,1 miljoen -19,1-19,1-19,1-19,1 Ruimte kasgeldlimiet Overschrijding = - / Onderschrijding = + -28,9-36,1-50,1-57,3 Het 1 e t/m het 4 e k wartaal 2013 laat een overschrijding zien. In december 2013 is een langlopende lening aangetrokken van 80 mln. Hiermee is het saldo kortlopende schuld verlaagd waardoor het saldo per 1 januari ,7 mln. bedroeg. De reden dat niet eerder een langlopende lening is aangetrokken was dat het waarschijnlijk was dat er binnen afzienbare tijd een aanzienlijk bedrag zou worden ontvangen in verband met het op afstand zetten van een deel van de gemeentelijke grondbank. De toezichthouder is middels een brief d.d op de hoogte gesteld en verzoc ht om een ontheffing van de kasgeldlimiet te verlenen. De toezichthouder heeft middels een brief d.d ontheffing verleend tot uiterlijk 1 januari In de planning was deze ontvangst in juni 2013 verwerkt. Renterisiconorm (renterisic o langlopende financiering) Om ongewenste financiële gevolgen van rentewijzigingen te beperken wordt door de Minister van Financiën ook jaarlijks een renterisiconorm aangegeven. De jaarlijkse aflossingen mogen niet meer bedragen dan 20% van het begrotingst otaal. Bij de invoering (2009) van de gewijzigde s ystem atiek van de berekening van de renterisiconorm (van een percentage van de stand van de schulden naar een percentage van het begrotingstotaal) is bepaald dat de renterisiconorm de komende vier jaar (2013 t/m 2016) moet worden berekend op basis van de begroting Voor gemeente W estland komt de renterisiconorm voor 2013 uit op 44,9 mln. Het doel is dat op deze wijze gemeenten hun leningenportefeuille zo moeten spreiden, dat de te lopen renterisico s gelijk matig over de jaren worden verspreid. Tabel 6 Berekening en toets renterisiconorm 2013 t/m 2016 Berekening renterisiconorm (x 1 mln.) Begrotingstotaal 224,4 224,4 224,4 224,4 Vastgesteld percentage 20% 20% 20% 20% Risiconorm 44,9 44,9 44,9 44,9 Toets renterisiconorm (x 1 mln.) Risiconorm 44,9 44,9 44,9 44,9 Renterisico op vaste schuld 31,6 37,0 32,0 32,0 Ruimte (+) / Overschrijding ( -) 13,3 7,9 12,9 12,9 Zoals uit de tabel blijkt voldoet de gemeente aan de wettelijke eisen van de renterisiconorm. Het renterisico op de vaste schuld in een jaar wordt als volgt berekend: de som van het bedrag aan herfinanciering en het bedrag aan renteherziening op de vaste schuld. Jaarstukken

123 4.3.b Kredietrisico en garantstellingen Kredietrisico Het kan voorkomen dat er tijdelijk gelden over zijn door niet geplande ontvangsten of uitgestelde betalingen. In 2013 hebben er geen uitzettingen plaatsgevonden en per 31 december 2013 stonden er ook geen uitzettingen in dit kader uit. Schatkistbeleggen Op 14 december 2013 is de W et tot wijziging van de W et FiDO in verband met het rentedragend aanhouden van liquide middelen in s Rijks schatkist in werking getreden. Het verplicht alle decentrale overheden om hun overt ollige (liquide) middelen aan te houden in de schatkist bij het ministerie van Financiën in de vorm van rekening -courant en/of deposito s. De belangrijkste redenen voor de invoering van schatkistbeleggen zijn de bijdrage aan de vermindering van de EMU-schuld en het verder verminderen van de beleggingsrisico s bij decentrale overheden. De hoogte van de rentevergoeding is gelijk aan de rente waartegen de Nederlandse staat zichzelf financiert op de geld- en kapitaalmarkt. Het rendement dat hierdoor nog behaald kan worden met overtollige middelen komt hierdoor aanzienlijk lager te liggen. Om een optimaal renteresultaat te behalen zal zo min mogelijk gebruik worden gemaakt van het schatkistbeleggen. Er is in dit verband een goede liquiditeitsplanning nodig om een juiste inschatting van de financieringsbehoefte te kunnen bepalen. Het is overigens toegestaan een relatief klein bedrag aan overtollige middelen buiten de schatkis t aan te houden. De hoogte van dit drempelbedrag is afhankelijk van de begrotingsomvang en komt voor W estland in 2014 uit op 1,75 m ln. Het drempelbedrag is gebaseerd op een gemiddelde per kwartaal. Decentrale overheden krijgen geen beschikking over een leenfaciliteit bij de schatkist. De term schatkistbeleggen past hier dan ook beter dan s cha tkistbankieren. Garantstellingen De gemeente kan als een instelling in gebreke blijft bij verstrekte garanties worden aangesproken voor de restschuld van de lening evenals de achterstallige rente. De gemeente W estland zal leningen of garanties uit hoofde van de publieke taak uitsluitend verstrekken aan door het college van B&W goedgekeurde partijen. Bovendien zullen, indien mogelijk, zekerheden of garanties worden geëis t. In augustus 2013 zijn de nieuwe beleidsregels garanties gemeente W estland 2013 in wer king getreden ter vervanging van de in 2007 vastgestelde beleidsregels. De beleidsregels geven naas t de voorwaarden voor het verstrekken van garanties ook richtlijnen voor het beheersen van de risico s. In de nieuwe beleidsregels is in het kader van financ ieel solide beleid opgenomen dat bij de afhandeling van aanvragen voor directe garanties van meer dan 1 m ln. een integrale afweging plaats vindt waarbij, naast de toetsingscriteria, het totaal van risico s voortvloeiend uit deze aanvragen wordt afgezet t egen de financiële positie van de gemeente. Het college beslist over deze aanvragen 2 keer per jaar. In het kader van ongeoorloofde staatssteun is er nu ook een bepaling opgenomen dat elke aanvraag hierop getoetst zal worden en op basis van de uitkomst be paald wordt onder welke voorwaarden de garantie verstrekt dient te worden om het risico op ongeoorloofde staatssteun te voorkomen c.q. te minimaliseren. Bij de instellingen waarbij een gemeentegarantie loopt (van meer dan 1 m ln.) wordt jaarlijks een beperkt onderzoek gedaan naar de financiële positie van de instelling m et als doel eventuele risico's vroegtijdig te kunnen signaleren. Jaarstukken

124 In het onderstaande overzicht staan de wijzigingen 2013 van de garantstellingen weergegeven. Mutaties garantstellingen (x 1 mln.) gemeentelijk deel. Jaarrekening Stand per 1 januari ,8 Nieuwe garanties 11,2 Verlaging garanties 39,5 Stand per 31 december ,5 Zie voor een verdere detaillering de niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen (W aarborgen en garanties). 4.3.c Intern liquiditeitsrisico Interne liquiditeitsrisico s worden beperkt door treasury activiteiten te baseren op een korte termijn liquiditeitsplanning (looptijd tot één jaar), alsmede een liquiditeitsplanning met een looptijd van vier jaar of langer. Een liquiditeitsplanning verschaft inzicht in de toekomstige ontvangsten en betalingen van de gemeente. In 2013 is er gewerkt met een liquiditeitsplanning en is er per k wartaal een vergelijking gemaakt met de werkelijkheid. De belangrijkste afwijkingen t.o.v. de liquiditeits planning zijn : Een verwachte ontvangs t van 50 mln. in verband met het op afstand zetten van een deel van de gemeentelijke grondbank heeft in 2013 niet plaatsgevonden. Er is een lening verstrek t aan de W estlandse Zoom van 12,5 mln. 4.4 Relatiebeheer Op het gebied van relatiebeheer wordt het realis eren van zo gunstig mogelijke condities voor de af te nemen diensten beoogd. De bankrelaties en hun bancaire condities worden regelmatig beoordeeld. Met de BNG is op 22 december 2011 een verbeterde financieringsovereenkomst afgesloten. De gemeente heeft de m eeste bankzaken ondergebracht bij de BNG. Daarnaast zijn er ook relaties met de Rabobank en de ING. 4.5 Organisatie In het treasurystatuut zijn de verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de verschillende organen en personen beschreven. Het treasurystatuut is in 2009 geactualiseerd en aangepast. Het aangepaste statuut is als ingekomen stuk behandeld in de raadsvergadering van 24 november Informatievoorziening De informatievoorziening is in het treasurystatuut geregeld. In 2013 is hier invulling aan gegeven door na afloop van elk kwartaal een voortgangsrapportage op te stellen. Deze rapportage wordt verstrekt aan de portefeuillehouder Financiën. Jaarstukken

125 Paragraaf Bedrijfsvoering 5.1 Inleiding De paragraaf bedrijfsvoering gaat in op de wijze waarop de ambtelijke organisatie de uitvoering van de programma s ondersteunt. Bezuinigingen ambtelijk e organisatie Bij de begroting 2011 en 2012 is een taakstelling op de ambtelijke organisatie opgenomen die oploopt naar 6,8 miljoen structureel met ingang van Om deze taakstelling te realiseren is een innovatieve bezuinigings aanpak gekozen. Hieronder verstaan we dat de bezuiniging tevens (of juist) een doorontwikkeling van de organisatie is. Voor het financiële rendement wordt daarbij gericht op optimaliseren van processen, uitwerken van regie ideeën, versoberen van interne dienstverlening, compacter maken van de toplaag van het management en herontwerp van afdelingen. Het innovatieve karakter brengt met zich mee dat bezuinigingen niet direct specifiek kunnen worden ingeboekt. Innovatie en het meenemen van de medewerkers daarin is een zorgvuldig proces dat tijd vergt. Dat leidde ertoe dat tot en met 2012 het m erendeel van de bezuiniging incidenteel ingeboekt is. Door de oplevering van resultaten van m.n. herontwerp van processen en afdelingen kon in 2013 de incidentele bezuiniging voor een belangrijk deel worden o mgezet in een structurele bezuiniging van 49 fte. Mede daardoor is het bezuinigingsbedrag 2013 voor zo n 80% structureel ingevuld. Besturingsfilosofie Tevens is in 2013 een herziening van de besturingsfilosofie doorgevoerd. De belangrijkste wijzigingen zijn dat er een nieuwe afdeling Dienstverlening is ontstaan die zich richt op de externe dienstverlening, een afdeling BAS die zicht richt op de interne dienstverlening en de bedrijfsvoering processen en een afdeling Strategie die zich ric ht op het versterk en van het strategisch vermogen. 3 Decentralisaties Voor de 3 decentralisaties is in het koersdocum ent opgenomen hoe we de invoering aanpakken in samenspraak en samenwerking met maatschappelijke partners, inwoners en onze regionale partners. Met incidentele capaciteit zijn we in 2013 gestart met de voorbereidingen die leiden tot een structurele inbedding in de organisatie. 5.2 Organisatieontw ikkeling Eigentijds werken In 2013 is de beweging naar eigentijds werken ingezet met als doel de flexibiliteit en effectiviteit van de organisatie verder te vergroten en medewerkers klaar te stomen voor een eigentijdse werkomgeving. Mobiliteit en ontwikkeling In de afgelopen jaren is fors geïnvesteerd om het bewustzijn van medewerkers ten aanzien van ontwikkeling en mobiliteit te vergroten. Hiervoor is gebruik gemaakt van de Talenten Coach en de W estlandse School. Medewerkers zijn bekend gemaakt met het belang van ontwikkeling en mobiliteit en hun eigen beïnvloeding daarop door loopbaan(her)oriëntatie. Er is m aatwerk geboden voor m ensen met een jaarcontract, individuele en groepsbegeleiding geleverd en er zijn hoger kader trajecten georganiseerd. Verder zijn er trainingen, inspiratiebijeenkomsten en them abijeenkomsten aangeboden. Daarnaast is een uitgebreid intergemeentelijk en intersectoraal netwerk opgebouwd op regionaal, provinciaal en landelijk niveau. Doelstelling van netwerken is samenwerk ing, kennis vergr oten en uitwisseling van kandidaten, vacatures en werk. Jaarstukken

126 De belangstelling voor de Talentencoach is groot. In totaal zijn er 356 medewerkers ingeschreven. Een deel daarvan heeft inmiddels, intern of extern, een andere baan gevonden. Ook geldt voor een aantal medewerkers dat zij eerder aanspraak maakten op hun pensioenvoorziening. Hierdoor, en in aanvulling daarop de inzet van het instrument selectieve vacature invulling, kon er in 2013 daadwerkelijk structurele verzilvering van de bezuiniging plaatsvinde n door het inleveren van niet bezette formatie. In 2014 zal de gedwongen mobiliteit (herplaatsingskan didaten) toenemen waarm ee de focus van de talentencoach zal verschuiven en inzet nog intensiever wordt. In het kader van de strategische personeelsplannin g is het ontwikkelgesprek ingezet. In dit gesprek tussen medewerker en leidinggevende wordt o.a. besproken of de ontwik keling van de medewerk er voldoende s ynchroon loopt met de ontwikkeling van de organisatie. Indien hierop bijgestuurd m oet worden, wordt er een ontwikkeltraject ingezet met ondersteuning van de Talenten Coach, coaching on the job, scholing en training. Inhuur externe medewerkers De kosten van externen zijn ook in 2013 gemonitord. De vastgestelde norm voor 2013 is maximaal 15,8% van het P -budget. Het gaat hierbij om de totale kosten van de ingehuurde medewerkers, zowel ten laste van het P-budget als ten laste van projecten en investeringen. In 2013 vormden de kosten van de ingehuurde medewerkers 8,7% van het totale P-budget. 20% 15% 19,0% 17,4% 16,6% 15,8% 15,0% 15,0% 10% 5% 0% e.v. categorie 1 categorie 2 norm Grafiek extern e inhuur al s perc entage van het P -bud get. Catego rie 1: extern en ten laste van het P - bu dg et Catego rie 2: extern en ten laste van projectgelden en investeri nge n Ext er ne n P-bu dget Catego rie 1 Catego rie 2 Totaal E xt er ne n Ext er ne inhu ur % P-bu dget Ext er ne inhu ur % P-bu dget incl. pro gn ose ECL 3.0 % P-bu dget Totaal ,9% ,8% ,7% Tabel exte rne inhuur als perc entage van het P -budg et. Wet bezoldiging topfunctionarissen in de publiek e en semipublieke sector (WNT) Per 1 januari 2013 is de W NT in werking getreden. De W NT voorziet in een instrument waarmee ingegrepen kan worden in de bezoldiging van topfunctionarissen in de publieke en semipubl ieke sector. Door het stellen van een bezoldigingsmaximum, een verbod op bonussen of andere variabele beloningen aan topfunctionarissen en een verbod op hoge beëindigingsvergoedingen wil de wetgever verhinderen dat instellingen in de publieke en semipublie ke sector bovenmatige bezoldigingen toekennen. De publicatie op basis van de W NT is opgenomen in Hoofdstuk 3. Jaarstukken

127 Formatie en loonbegroting Verloop van formatie en bezetting ontw ikkelingen P -budget De organisatie heeft de opdracht om in ,8 m ln. structureel te bezuinigen op de organisatie. In onderstaande tabel is de realisatie van de zuivere bezuinigingstaakstelling van de jaren 2011 tot en met 2013 opgenomen. Naast deze taakstelling is er ook sprake van bezuiniging en als gevolg van economische omstandigheden waarbij formatie wordt aangepast op nieuwe, verlaagde niveau van de activiteiten. De reductie van formatie die dat oplevert, zal in de komende P&C -documenten zichtbaar worden. Real isatiebe zui nigi ng J aar Bezui nigings - Structur eel Structur eel Incident eel Totaal doelstel ling P-bu dget m aterieel bud get Een bezuiniging wordt structureel aangemerkt als hiervoor daadwerkelijk formatie en/of een budget is ingeleverd. Ontw ikkeling in de formatie Overzich t fo rmatie Formatie Bezetting P&C docum ent Stand Mut atie UPIB Mut atie ove ri g Stand volgen d P&C docum ent Stand Mut aties Stand vol gen d P&C docum ent Begr oting J aar reken ing Begr oting J aar reken ing Begr oting J aar reken ing Begr oting J aar reken ing De stand begroting betreft de stand van de toegestane formatie per 1 april van het voorgaande jaar. De stand jaarrekening betreft de stand van de toegestane formatie per 31 december van het betreffende jaar. In 2013 is het aantal formatieplaatsen gedaald tot 770 fte. Deze daling betreft de eerder genoemde de structurele invulling van de bezuinigingstaakstelling met 49 fte (1 fte verwerkt in de begroting 2014 en 48 fte in deze jaarrekening). Met deze formatiereductie is nu in totaal 55 fte ingeleverd waardoor 50% van de in de begroting aangekondigde formatiereductie van 110 fte structureel gerealiseerd is. Het herontwerp van de afdelingen toont aan dat in 2014 / 2015 het o verige deel ingevuld zal worden. Naast de mutaties als gevolg van de bezuinigingstaakstelling is er per s aldo 23 fte vervallen door overige mutaties. Dit wordt veroorzaakt door de vorming van de ODH waardoor 35 fte is vervallen en door de ICT-samenwerking met Leidschendam -Voorburg waardoor de formatie met 12 fte toegenomen. Ontw ikkeling in de bez etting De daling in de bezetting met 47 fte wordt veroorzaakt door het vertrek van 32 fte medewerkers naar de ODH. De overige daling van 15 fte in 2013 is het gevolg van het terughoudend omgaan met het openstellen van vacatures. Jaarstukken

128 5.3 Planning & Control P&C-cyclus Sinds 2011 ziet de P&C-kalender er op hoofdlijnen als volgt uit: Het begrotingsjaar start met het opstellen van de Voortgangsrapportage CWP waarin de hoofdrichting en keuzes voor de nieuw op te stellen begroting worden weergegeven en waarin een actualisatie van het lopende jaar plaats vindt. Vervolgens wordt de programmabegroting opgesteld (inclusief de bestedingsplannen reserves en voorzieningen). In het najaar wordt de programmarapportage opgesteld, na de actualis atie in de VGR CW P de tweede bijstelling van het lopende jaar. Het einde van de cyclus van een begrotingsjaar wordt ten slotte gevormd door de jaarstukken (jaarverslag en jaarrekening), waarin het College verantwoording aflegt over het gevoerde beleid. Bijzonderheden / aandac htspunten P&C -cyclus 2013 Vanaf 2013 zijn de inspanningen er op gericht om de vaststelling van de jaarstukken in mei te laten plaatsvinden. De ingesla gen lijn leidt onder meer tot een verbetering van de actualiteits waarde van de jaarrekening. Met het oog op de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2014 heeft het presidium besloten dat de raadsbehandeling van de jaarrekening niet in mei plaats vindt, maar op 10 juni De meerjarenbegroting is in november 2013 aan de gemeenteraad gepresenteerd. Voor 2014 was er sprake van een overschot, 2015 was sluitend. Voor de jaren 2016 en 2017 is er sprake van een overzichtelijk tekort. Het sluitend krijge n van deze jaarsc hijven vraagt om inhoudelijke keuzes die effect hebben op de volgende collegeperiode. In 2013 is een ambtelijk informatieproces met het Raadsoverleg Financiën doorlopen om de dekkingsmogelijkheden te bespreken. Tevens is hierbij informatie gedeeld in de aanloop naar een nieuwe bestuursperiode. Op zet programmabegroting In samenspraak met het Raadsoverleg Financiën vinden stapsgewijs aanpassingen plaats in de programmabegroting teneinde deze aan k waliteit te laten winnen. Daarbij gaat het om zowel de doeltreffendheid als de doelmatigheid van het te voeren beleid. Naast lay -out en indeling hebben wij in een zoektocht naar het juiste informatieniveau ook kritisch naar de inhoud van de programma s gekeken. Het jaarverslag is gebas eerd op het pr ogrammaformat van de begroting. Hierbij gelden de volgende kernpunten: Het programma zelf kent informatie op hoofdlijnen. De raad is vooral in de gelegenheid om te sturen op het effect en de inzet van instrumenten en minder op losse activiteiten. Dit betek ent dat de integrale verantwoording niet via de begrotingscyclus, maar via de beleidscyclus verloopt. In het programma wordt een beperkt aantal relevante indicatoren benoemd. Het college legt de focus op die elementen die de kern vormen van de gemeente en die W estland helpen om ook op de langere termijn krachtig, sociaal, ondernemend en financieel gezond te blijven. Vier thema s zijn leidend in ons handelen: Een sterke greenport, als ruggengraat van de W estlandse economie ; Onze sociale kracht, om dat in W estland economie en sociale verbondenheid heel sterk verweven zijn en het één succesfactor is voor ; Een aantrekkelijke leefomgeving, zodat de vrijwilligers en werknemers die nodig zijn om onze economische en sociale kracht te behouden prettig in W estland kunnen wonen, werken en recreëren; Een eigentijdse dienstverlening met minder regels en meer service. Binnen deze thema s zijn accenten benoemd. Via de hyperlinks die in het jaarverslag worden opgenomen zijn de achterliggende stukken raadpleegbaar. Jaarstukken

129 Rechtmatigheid De interne controleprocessen van de gemeente zijn grotendeels op orde. Het handhaven van de nieuwe eigen regels voor inkoop en aanbesteding blijft een punt van aandacht. De interne controles worden bij de overige processen meer gericht op de h andelingen die het meeste risico in zich dragen. Daarnaast worden, waar dat mogelijk is, de controles meer gericht op het borgen van het rechtm atig handelen in de processen zelf in plaats van op de producten van die processen. Daarmee wordt de controlelast die gepaard gaat met het borgen van het rechtmatig handelen beperkt. 5.4 ICT De gemeente W estland wil een moderne, ambitieuze gemeentelijke overheid zijn. Deze doelstelling wordt mede gerealiseerd door een digitale inform atievoorziening. Om deze digitaliseringslag optimaal te kunnen beheren is er in juli 2013 officieel van start gegaan met het gezamenlijk uitvoeren van de ICT beheertaken van de gemeente W estland en de gemeente Leidschendam -Voorburg. In deze samenwerking zijn de ICT medewerkers van beide organisaties samengevoegd in een ICT beheerorganisatie binnen de gemeente W estland. Vanuit criteria die staan beschreven in een Dienstverleningsovereenkomst wordt de k waliteit van de ICT dienstverlening bewaakt en aangescherpt. Ook hebben we in 2013 de laatste activiteiten uitgevoerd in het kader van de vervanging van de gehele centrale ICT infrastructuur. Binnen het traject dat in 2012 gestart is, zijn alle servers, netwerkcomponenten, opslag en systeemsoftware vervangen en opgewaardeerd naar de l aatste versies. 5.5 Digitalisering archieven Het project digitalisering archieven is nagenoeg gereed. Een enorm project is uitgevoerd en honderden meters dossiers zijn met hoge k waliteit gescand. Metadatering heeft plaatsgevonden en de software voor exte rne ontsluiting is ontwikkeld. Door complexiteit en door de organische groei van de archieven is het project uitgelopen in tijd. In de eerste 6 maanden van 2014 vinden nog afrondende werk zaamheden plaats. Deze digitaliseringsslag levert een enorme bijdrage aan de mogelijkheden om een moderne, dicht bij de burgers opererende, gemeente te zijn. Het is een basis die de gemeente in staat stelt haar dienstverlening vanuit een solide basis naar het gewenste, hoge, niveau te krijgen. Ook draagt het zijn steen bij aan de ontwikkelingen in de zorg, de kanteling (3 decentralisaties) en het integraal werken binnen de gemeente. 5.6 Digitaal w erken In 2013 is het digitaal documentmanagement verder uitgebouwd. Verder is de eenheid Post losgekoppeld door het incorporeren van dit kanaal binnen de multichanneling van het KCC. Hierdoor worden post, telefonie, balie en internet integraal opgepakt. De invoering van dig itaal ondertekenen en het digitaal waarmerken heeft een doorontwikkeling van het digitaal verzenden m ogelijk gemaakt. Deze digitale producten en werk wijze zullen als eerste binnen het W ABO-proces worden doorgevoerd. Vele andere projecten lopen nog of kennen een logisch vervolgtraject. Techniek Het digitaal werken wordt verder ingeregeld binnen de technische infrastructuur van de Midoffice. Het ontwikkelen van de Zaak DMS services wordt nu technisch onderzocht en zal als instrument voor een goede opslag worden ingevoerd. Jaarstukken

130 5.7 Huisvesting Conform gemaakte afspraken zijn in 2012 met een uitloop naar 2013 in de gemeentekantoren Naaldwijk, s Gravenzande, Monster en W ateringen noodzakelijke onderhoudswerk zaamheden uitgevoerd op het gebied van wet - en regelgeving en veiligheid en gezondheid. Verder onderhoud is beperkt tot defecten of uitval. Vanwege wijzigingen in de organisatie zijn in 2013 voorbereidingen getroffen om de verdeling van afdelingen over de panden enigszins aan te pas sen. Deze verhuizingen zullen in 2014 worden uitgevoerd. In 2013 is gestart met het aanbestedingstraject voor nieuwe huis vesting. 5.8 Inkoopsamenw erking In 2013 zijn wederom diverse aanbes teding in regionale samenwerking opgepakt, waaronder beveiliging, aardgas, bomen en heesters, verkeersborden, post - en koeriersdiensten en de marktplaats voor externe inhuur. Naast de reeds bestaande samenwerking is i n opdracht van de kring van gemeentesecretarissen in 2013 het plan voor een verdergaande regionale inkoopsamenwerking uitgewerkt. Aan deze samenwerking wordt deelgenomen door de gem eenten Delft, Voorschoten, W assenaar, Leidschendam-Voorburg, Pijnacker -Nootdorp, Zoetermeer, Rijs wijk en W estland. Per gemeente wordt een samenwerkingsovereenkomst voorbereid. Jaarstukken

131 Paragraaf Verbonden Partijen 6.1 Inleiding Een verbonden partij is een privaatrechtelijke of publiekrechtelijke rechtspersoon waarin de gem eente een bestuurlijk en financ ieel belang heeft. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan dat de gemeente zeggenschap heeft, uit hoofde van vertegenwoordiging in het bestuur hetzij uit hoo fde van stemrecht. Het financiële belang is het bedrag dat ter beschikking is gesteld en dat niet verhaalbaar is, of waarvoor aansprakelijkheid bestaat indien de verbonden partij failliet gaat of haar verplichtingen niet nakomt. 6.2 Beleid verbonden partijen Bestaand beleid Verbonden partijen voeren vaak taken uit die de gemeente in principe ook zelf kan (blijven) doen. De gemeente mandateert als het ware de verbonden partij. De gemeente blijft de uiteindelijke verantwoorde lijkheid houden voo r het realiseren van de beoogde doelstellingen. Van belang is te controleren of de doel stellingen van de verbonden partijen nog steeds corresponderen met die van de gemeente en of de doelstellingen van de gemeente via de verbonden partijen gerealiseerd wo rden. Het formuleren van beleid en kaders vormt hierbij een belangrijk toetsingsinstrument. Het financiële belang betreft het budgettaire bes lag en de financiële risico's die de gemeente met verbonden partijen kan lopen en de daaruit voortvloeiende budget taire gevolgen. Overigens behoeft in het duale stelsel de Raad niet meer de besluiten tot deelnemingen in private lichamen goed te keuren, maar wordt zij in de regel wel door het college geconsulteerd/geïnformeerd. Ten aanzien van besturen van private rec htspersonen waarmee een subsidierelatie bestaat is als beleid vastgesteld dat deelname hierin namens de gemeente W estland in beginsel niet zal plaatsvinden Nieuw beleid Op 6 maart 2013 hebben wij met de commissie Bestuur van gedachten gewisseld ov er de uitgangspunten voor de governance van verbonden partijen van de gemeente W estland. Aan deze discussie lag de discussienota verbonden partijen ten grondslag. Op 21 mei 2013 hebben wij kennisgenomen van de opbrengst van de dis cussie met de commissie Bestuur over de discussienota verbonden partijen, het effect hiervan op de discussienota, de communicatie hierover en van het vervolgproces tot aan de nieuwe periode van de raad. Eind 2013 is een cursus voor de ambtelijke organisatie over governance van verbonden partijen georganiseerd. De mogelijkheden om ook in 2014 een soortgelijke cursus te organiseren voor de raad en het college kunnen door het nieuwe college worden bekeken. Het beleidskader governance verbonden partijen zal in de loop van 2014 worden aangeboden aan de nieuwe raad. Na de vaststelling zal het kader worden uitgewerkt in praktische handreikingen. Voorts zal worden stilgestaan bij de organisatorische inbedding van het beleids kader, inclusief de vraag wat ervoor nodig is om het beleidskader uit te voeren (k walitatief en k wantitatief). Met ingang van het begrotingsjaar 2014 wordt de regelgeving ten aanzien van de informatie in de paragraaf verbonden partijen gewijzigd. Vastgesteld is dat dan verplicht is informatie op te nemen over het eigen vermogen, vreemd vermogen en het resultaat van de verbonden partijen. Voor de paragraaf verbonden partijen over het verslagjaar 2013 geldt deze verplichting nog niet en wordt daar ook nog niet volledig in voorzien. Jaarstukken

132 Overzicht verbonden partijen - Holding IOPW NV - VOF Juliahof - Ontwikkelingsbedrijf De W estlandse Zoom CV/BV - Ontwikkelingsmaatschappij Het Nieuwe W estland (ONW ) - Streek werkplaats Patijnenburg - GGD Zuid -Holland W est - Recreatieschap Midden -Delfland - NV Huisvuilcentrale Noord -Holland - Stadsgewest Haaglanden - Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Haaglanden (VRH) - Omgevingsdienst Haaglanden - Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) - Gemeenschappelijk Bezit Evides NV - Holding W estland Infra NV - CAI W estland - Stichting W estland Marketing - Regionale Ontwikkeli ngs maatschappij (ROM) Zuidvleugel / Innovation Quarter Jaarstukken

133 Naam Vestigingsplaats Rechtsvorm Activiteiten Holding IOPW (Integraal Ontw ikkelingsplan Westland) NV Naaldw ijk Naamloze Vennootschap De samenwerkingsstructuur richt zich op projecten die passen binnen het beleid van de Structuurvisie W estland 2025, te weten: a. Tuinveld; b. Gantel de Baak; c. Duingeest; d. Poelpolder. Het beleid is vormgegeven in een Holding met een NV -structuur, de Holding IOPW NV, en de uitvoeringsorganisatie is ondergebracht in een CV/BV-constructie, geheten Ontwikkelingsmaatschappij Het Nieuwe W estland BV en Ontwik kelingsmaatschappij Het Nieuwe W estland CV. Deelnemers aan de Holding IOPW NV zijn naast de gemeente W estland, de provincie Zuid -Holland en het Hoogheemraadschap Delfland. Financieel belang Participatie in de Holding IOPW NV voor 77,1%. Overige partijen in de gemeente holding: Provincie Zuid-Holland voor 13,7% en Hoogheemraadschap van Delfland voor 9,2%. De Holding IOPW NV beheert evenals BNG GO (dochter van de BNG) 50% van de aandelen in de Ontwikkelingsmaatschappij Het Nieuwe W estland BV. De gemeente beheert 38,37% van de aandelen in de Ontwikkelingsmaatschappij Het Nieuwe W estland CV. De overige aandelen worden beheerd door de BNG GO (49,75%), de Provincie Zuid - Holland (6,83%), het Hoogheemraadschap van Delfland (4,55% ) en de Ontwikkelingsmaatschappij Het Nieuwe W estland BV (0,5%) Bestuurlijk belang Het college van B&W is op diverse niveaus in de holding actief. Als aandeelhouder in Holding IOPW NV - aandeelhoudersvergadering - bestuur In de Ontwikkelingsmaatschappij Het Nieuwe W estland BV via de - Algemene vergadering van aandeelhouders - Raad van commissaris sen In de Ontwikkelingsmaatschappij Het Nieuwe W estland CV via de Raad van Vennoten Overige informatie - Primaathouder Planontwikkeling Jaarstukken

134 Naam Vestigingsplaats Rechtsvorm Activiteiten VOF Juliahof Gemeente Westland Vennootschap onder firma De Vennootschap onder firma Juliahof is een samenwerkingsverband tussen de gemeente W estland en de marktpartijen Bouwfonds MAB Ontwikkeling BV, Grondvest W estland BV (een s amenwerking tussen Van Mierlo Planontwikkeling en W eboma Vastgoed) en Volker W essels Vastgoed BV. Deze samenwerking is gericht op de ontwikkeling en realisatie van ca. 475 woningen ten noordoosten van de kern W ateringen en om vat een gebied van ca. 14 ha. groot. Met deze VOF-constructie is een Vergadering van Vennoten (VvV) actief geworden, die periodiek bijeenkomt. Daarnaast blij ft de stuurgroep Juliahof bijeenkomen, bestaande uit een gelijk waardige vertegenwoordiging van de gemeente W estland en de gezamenlijke marktpartijen waar goedkeuring plaats vindt van belangrijke besluiten. De taak van de gemeentelijke grondbankfunctie is h et (fiscaal) bouwrijp maken van de grond en deze leveren aan het genoemde samenwerkingsverband. Vrijwel alle gronden zijn inmiddels geleverd. Financieel belang gemeente Bestuurlijk belang Overige informatie De gezamenlijke grondexploitatie wordt gevoerd door de vennoten, in nauw overleg met de gemeente en de marktparti jen. De jaarrekening van de vof wordt jaarlijks gecontroleerd door Deloitte. Voor de planrealisatie wordt gewerkt met een externe projectfinanciering, waarvoor bij de BNG een totale faciliteit van ca. 20 mln. is aangegaan. Binnen het samenwerkingsverband zullen de vennoten op basis van de stemverhouding 3/6 deel (Gemeente), 2/6 deel (Bouwfonds) en 1/6 deel (Volker W essels) actief zijn in de vennootschap. Deze stemverdeling is op gebaseerd op het aandeel nadat in 2014 een van de partners is uitgetreden. Het college van B&W is direct betrokken via het: - lidmaatschap in de Vergadering van Vennoten (VvV) - lidmaatschap van de Stuurgroep Juliahof De herziening van de grondexploitatie per wordt in mei 2014 ter goedkeuring voorgelegd aan de VVV. Het is een sluitende grondexploitatie als de vennoten jaarlijks (waarvan de gemeente 50%) bij dragen in het resultaat. Voor deze afspraak is binnen de gemeente een voorziening getroffen. De risico s in de grondexploitatie zijn verder benoemd en gek wantificeerd op basis van de grondexploitatie -parameters, zoals gehanteerd en vergelijkbaar met de actieve grondexploitaties van de gemeente. Het resultaat hiervan is dat in de gemeentelijke jaarrekening 2013 een extra voorziening is getroffen van 0,7 mln. Het gemeentelijk aandeel in de getroffen voorziening bedraagt per totaal 2,5 m ln. Daarnaast is op basis van het risicoprofiel een risicoreservering gemaakt van Primaathouder Een van de partners in J uliahof VOF heeft aangegeven te willen uittreden uit de vennootschap. Deze uittreding heeft plaatsgevonden in het eerste kwartaal van 2014 Planontwikkeling Jaarstukken

135 Naam Vestigingsplaats Rechtsvorm Activiteiten Financieel belang gemeente Ontw ikkelingsbedrijf De Westlandse Zoom C.V. / B.V. Gemeente Westland Commanditaire -/ Besloten Vennootschap Het Ontwikkelingsbedrijf De W estlandse Zoom is een samenwerkingsverband dat voortvloeit uit het Convenant W estlandse Zoom en de op 7 juli 2006 getekende Samenwerkingsovereenkomst (SOK) De W estlandse Zoom en Monster -Noord. In 2014 is de samenwerkingsovereenk omst herzien (SOK 2013) vastgesteld en ondertekend. De samenwerking is aangegaan tussen de geme ente W estland Bouwfonds Ontwikkeling BV en is t/m 2030 gericht op ontwikkeling en realisatie van woningen (circa 2900). Daarnaast worden in beperkte mate maatschappelijke en commerciële functies gerealiseerd. De taak van de vennootschap is o.a. het levere n van marktconforme bouwrijpe grond geschik t voor woningbouw en andere vastgoedobjecten en het voeren van een grondexploitatie dienaangaande. De samenwerkingsstructuur richt zich op projecten die passen binnen het beleid van de Structuurvisie W estland 2025, te weten: - De Gouw - De Kreken - Poeldijk Dorp - De Duinen Diverse ecologische verbindingszones. De voortgang in de gronduitgifte is mede door de recessie ernstig gestagneerd. Het is één van de redenen geweest om de kaders van het project te herzien en opnieuw vast te leggen in de SOK Gemeente W estland bezit 50% van de aandelen in het Ontwikkelingsbedrijf De W estlandse Zoom BV. De overige 50% is in handen van Bouwfonds Ontwikkeling BV. In dit k ader is in 2013 overeenkomen dat Bo uwfonds de aandelen van Grondvest Westland B.V. overneemt. Gemeente W estland bezit 100% van de aandelen in de Participatiemaatschappij De W estlandse Zoom BV. De gemeente W estland en Bouwfonds Ontwikkeling BV hebben beide een aandeel van 50% in de Beheer BV. De participatiemaatschappij de W estlandse Zoom BV is middels een 49% aandelenbelang commanditair vennoot van het ontwikkelingsbedrijf De W estlandse Zoom CV Commandiet Bouwfonds bezit eveneens 49% van deze aandelen. Het restant van 2 % is in handen van de Beheer BV. Het gestort aandelenkapitaal is 5 mln. Bij raadsbesluit van 18 december 2012 is besloten om het maximaal in te brengen aandelenkapitaal te verhogen met 6,7 mln. Dit bedrag is nog niet gestort. In de SOK 2013 bedraagt de maximale garantstelling door de gemeente 30 mln. Vanaf 1 juli 2013 hebben de aandeelhouders Bouwfonds Ontwikkeling BV en de gemeente W estland naar rato van hun aandelen een lening verstrekt van in totaal 25 m ln. met een maximale looptijd van één jaar. Voor de gemeente is het risico contractueel ingeperkt tot het ingebrachte vermogen, zijnde 11,7 mln. (waarvan 5 mln. geplaatst startkapitaal in de participatiemaatschappij) en de garantstelling van in totaal 30 mln. Vanaf 1 juli 2013 hebben de aandeelhouder s Bouwfonds Ontwikkeling BV en de gemeente W estland naar rato van hun aandelen een lening verstrekt van in totaal 25 m ln. met een maximale looptijd van één jaar. Gelet op de huidige marktomstandigheden is in de jaarrekening 2013 rekening gehouden met ris ico s. conform het ges telde bij SOK 2013 Zie hiervoor de overige informatie. Jaarstukken

136 Naam Vestigingsplaats Bestuurlijk belang Overige informatie Ontw ikkelingsbedrijf De Westlandse Zoom C.V. / B.V. Gemeente Westland Het college van B&W is direct betrokken als: - aandeelhouder in de Beheer BV - aandeelhouder van de Participatiemaatschappij De Westlandse Zoom - aandeelhouder bij benoeming van de directeur/ procuratiehouder van OBW Z B.V. Bij de deelneming is sprake is van een grondbank -constructie, Bij de SOK 2013 is overeengekomen met OBW Z BV dat alle gronden onvoorwaardelijk worden overgenomen. OBW Z BV heeft de verplic hting tot een jaarlijkse afname uit de grondbank ter waarde van minimaal 5 mln. Uitgangspunt is dat de bijgestelde grondexploita tie sluitend is. W ij onderkennen bij de uitvoering diverse risico s. De bijgestelde grondexploitatie kan beter inspelen op risico s, omdat de indeling en programmering veel flexibeler van opzet is. De SOK 2013 is op 10 m aart 2014 ondertekend door de parti jen. In de SOK is ook de governance geherdefinieerd. Buiten de CV/BV-constructie is een statutaire Directie gevormd bestaande uit een gelijk waardige vertegenwoordiging van de gemeente W estland en Bouwfonds. waar belangrijke en wijzigingsbesluiten moeten w orden goedgekeurd. De dagelijkse leiding van OBW Z is in handen van een projectdirecteur. Het mandaat van de projectdirecteur/procuratiehouder is vastgelegd bij de samenwerkingsovereenk omst. Gelet op de huidige marktomstandigheden is de deelname in de Participatiemaatschappij De W estlandse Zoom afgewaardeerd in de jaarrekening In de jaarrekening 2012 is voor de mogelijke negatieve resultaten bij de deelneming een voorziening gevormd. Na ondertekening van de SOK 2013 worden een aantal risico s daadwerkelijk afgerekend. De voorziening bedraagt per mln. exclusief de waarde van de gemeentelijke aandelen in OBW Z BV (thans bij de gemeente voorzichtigheidshalve gewaardeerd op nihil). Primaathouder Planontwikkeling Jaarstukken

137 Naam Vestigingsplaats Rechtsvorm Activiteiten Ontw ikkelingsmaatschappij Het Nieuw e Westland (ONW) Naaldw ijk Commanditaire -/ Besloten Vennootschap De samenwerkingsstructuur richt zich op projecten die passen binnen het beleid van de Structuurvisie W estland 2025, te weten: a. Tuinveld; b. Gantel de Baak; c. Duingeest; d. Poelpolder. Financieel belang gemeente Bestuurlijk belang Overige informatie De uitvoeringsorganisatie van de Holding IOPW is ondergebracht in e en CV/BV-constructie, geheten Ontwikkelingsmaatschappij Het Nieuwe W estland BV en Ontwik kelingsmaatschappij Het Nieuwe W estland CV. De publieke partijen hebben gezamenlijk een NV opgericht, die voor 50% deelneemt in een BV/ CV-constructie. Binnen de genoemde 50%, heeft de gemeente een 38% aandeel, de provincie 7% en het hoogheemraadschap 5%. De partner in de BV/CV is BNG GO BV, die ook voor 50% deelneemt. BNG GO is een 100% dochter van de BNG (Bank Nederlandse Gemeenten). De partijen hebben een streefrendement afgesproken van 15% op het eigen vermogen. Het gemeentelijk aandeel in de financier ing is 38,37 %, tot maximaal 7,6 mln. eigen vermogen. Het Rendement op Eigen Vermogen (REV) is nu berekend op 0,76%. De ontwikkeling va n het REV hangt nauw samen met vooral de situatie op de woningmarkt. Het college van B&W is op diverse niveaus in de ontwikkelingsmaatschappij actief. - aandeelhoudersvergadering - bestuur in de Ontwikkelingsmaatschappij Het Nieuwe W estland BV via de Algemene vergadering van aandeelhouders - Raad van commissaris sen en in de Ontwikkelingsm aatschappij Het Nieuwe W estland CV via de Raad van Vennoten Een tweetal publieke partijen in de NV (provincie en hoogheemraadschap) hebben aangegeven een andere rol in de gebiedsontwikkeling te willen spelen, dit zal in 2014 verder uitgewerkt worden. In december 2013 heeft de RvC van ONW een normatieve sluitende grondexploitatie vastges teld, waarin de taakstellende bezuiniging van 2012 op de kosten van het bouw- en woonrijpmaken verwerkt was. Eén en ander is in afwachting van de uitwerking van het Masterplan in 2014, waarbij een nieuwe grondexploitatie wordt opges teld. In de normatieve grondexploitatie zijn de taakstellende bez uiniging en fiscale risico s meegenomen. De risico s van de verdere uitwerking zijn benoemd en gek wantific eerd op basis van de grondexploitatie - parameters, zoals gehanteerd en vergelijkbaar m et de actieve grondexploitaties van de gemeente. De andere belang rijkste reden dat de voorziening is verhoogd wordt veroorzaakt door toepassing van het voorzichtigheidsbeginsel met betrekking tot de geprognotiseerde opbrengsten. Dit resulteert in een te treffen voorziening van 9,97 mln. Ten opzichte van 2012 is de voorziening toegenomen met 7,12 mln. waarbij het aandelenkaptaal per geheel is afgewaardeerd. Verder is de risicoreservering aangepast. De gevoeligheidsanalyse geeft Jaarstukken

138 Primaathouder aan dat het resultaa t van de grondexploitatie vooral afhangt van de toekomstige grondopbrengsten en de financieringslasten. Uitgaande van de base-case met een REV van 0,76% is ook een best -case en worstcase berekend. Het resultaat van het worst -case scenario ligt binnen de in het weerstandsvermogen gestelde risicoreservering van de gemeente van 9,8 mln. De risicoreservering valt ruim 2,0 mln. lager uit, omdat een deel van de risico s zijn verdisconteerd in de verhoging van de voorziening. Planontwikkeling Naam Patijnenburg Vestigingsplaats Naaldw ijk Rechtsvorm Stichting Activiteiten Uitvoering W SW Financieel belang gemeente Economisch verantwoordelijk. De gemeentelijke bijdrage is in 2013 geraamd op 0,3 mln. (gelijk aan 2012). Bij een tekort op de jaarrekening wordt een beroep gedaan op het eigen (beperkte) weerstandsvermogen en indien noodzakelijk wordt het tekort gedekt vanuit gemeentelijke middelen. Bestuurlijk belang Bestuurlijk verantwoordelijk. De directeur-bestuurder legt op basis van een ge sloten managementcontract indirect verantwoording af aan de portefeuillehouder Sociale Zaken. Periodiek wordt een sociaal en financieel verslag aangeleverd. Ook biedt de directeur -bestuurder de volgende verslagen de gemeente ter goedkeuring aan: de jaarlij kse begroting, het financieel jaarverslag, het jaarrapport en de beleidsnota. Overige informatie - Per 1 januari 2008 is de nieuwe W et Sociale W erkvoorziening (W SW ) in werking getreden. De uitvoering van de SW is door de gemeente aan Patijnenburg opgedragen en de gemeente stelt hiervoor het Rijksbudget beschikbaar. - Uw raad stelde ook de 'Verordening Cliëntenparticipatie sociale werk voorziening', de 'Verordening plaatsings volgorde W et sociale werk voorziening' en de 'Verordening Persoonsgebonden Budget begeleid werken' vast. - De verantwoordingsc yclus is vastgelegd in de oprichtingsakte van de Stichting Patijnenburg: o jaarlijkse begroting o staat van baten en lasten - De stichting stelt daarnaast maandelijks een sociaal - en financieel verslag, en jaarlijks een jaarverslag en beleidsnota op. - Door het Rijk wordt jaarlijks de taakstelling vastgesteld voor realisatie. In 2013 is de taakstelling vastgesteld op 297,76 SE. De jaartaakstelling van 2013 is behaald. - Sinds januari 2009 is een budget ter hoogte van 2,5 SE ( Standaard Eenheid subsidie) beschikbaar waarmee geïndic eerde met een wachttijd van langer dan 2 jaar een SW -werkplek krijgen aangeboden. - Per oktober 2010 is het W erkplein W estland operationeel. De kantoren van Patijnenburg werden hiertoe verbouwd. Hiervoor heeft Patijnenburg een lening op het huidige pand afgesloten, met garantstelling door de gemeente. De lening zal worden afgelost door de huuropbrengsten van de deelnemende partijen. - Er bestaat een reële kans dat de bedrijfsopbrengsten vanwege de economische recessie en andere invloeden achter zullen blijven. Het blijft voor Patijnenburg moeilijk om geschikt werk binnen te halen en ook de toenemende concurrentie van SW -bedrijven uit de regio is Jaarstukken

139 Primaathouder voelbaar. - Het wetsvoorstel Participatiewet is in december 2013 aan de tweede Kamer aangeboden. Beoogde invoeringsdatum is 1 januari Met de invoering van de Participatiewet wordt de instroom in de W sw afgesloten. Zittende W sw -ers behouden binnen het wets voorstel hun rechten. - Met de invoering van de Participatiew et wordt een deel van de W ajong en de W wb ondergebracht in één regeling aan de onderkant van de arbeidsmarkt. Gemeenten kunnen de voorziening Beschut W erk vorm geven. Landelijk zijn er op termijn financiële middelen beschikbaar voor plaatsten. - De periode waarin de efficiencykorting op het budget voor de uitvoering van de W sw wordt doorgevoerd, wordt verlengd van 3 naar 6 jaar. De rijksbijdrage per plek neemt met ongeveer 500 per jaar af van in 2014 naar circa structureel in Samenleving Naam Vestigingsplaats Rechtsvorm Activiteiten Financieel belang gemeente Bestuurlijk belang Overige informatie GGD Zuid-Holland West Zoetermeer Gemeenschappelijke regeling De GGD voert, conform haar bevoegdheid, taken uit die vermeld staan in de W et publieke gezondheid, alsmede de taken die bij of krachtens andere wetten aan de GGD worden opgedragen. Bij deze taken kan er, in overleg met de gemeenten, een onderscheid gemaakt worden in de uitvoering van een uniform deel en een maatwerk deel. Tot grondslag van het financiële beheer van de GGD strekt een jaarlijks e begroting van inkomsten en uitgaven, die telkens uiterlijk 1 juli van het jaar, voorafgaande aan het kalenderjaar waar zij voor geldt, door het algemeen bestuur wordt vastgesteld en zo nodig in de loop van dat jaar kan worden gewijzigd. De ontwerpbegroting wordt aan de gemeenteraad toegezonden. De Raad k an haar gevoelen over de ontwerpbegroting laten blijken bij het dagelijks bestuur. In het algemeen bestuur is een afgevaardigde van het College van B&W van iedere deelnemende gemeente benoemd. Het jaar 2013 stond voor GGD Zuid -Holland W est in het teken van de afwikkeling van de financiële problemen en de voorbereiding van de samenvoeging met de GGD Den Haag tot GGD Haaglanden. Afw ikkeling financiële problemen In december 2012 werd de begroting 2012 vastgesteld en in 2013 is de achterstand in de planning & control cyclus volledig ingehaald. De financiële tekorten zijn verwerkt en de opgelegde bezuinigingen zijn gerealiseerd. De begroting 2013 bleef binnen het meer -jarenkader zoals dat in 2012 is vastgesteld. De GGD k wam weer in control. De laatste onderdelen van de ontvlechting van de jeugdgezondheidszorg zijn gerealiseerd. Zo zijn de GGD -medewerkers definitief overgegaan naar de stichting J GZ en is eind 2013 de ICT -hos ting aan de stichting JGZ beëindigd. Voorbereiding samenvoeging De W et publieke gezondheid schrijft voor dat de GGD dezelfde regio beslaat als de Veiligheidsregio. In de veiligheids regio Haagland en is in 2013 daarom de samenvoeging van GGD Zuid-Holland W est en GGD Den Haag tot één GGD voorbereid. De negen gemeenten in de regio Jaarstukken

140 Haaglanden moesten gezamenlijk een Gemeens chappelijke Regeling (GR) oprichten om deze GGD gestalte te geven. December 2013 is het besluitvormingstraject m et succes doorlopen en hebben colleges en raden ingestemd met de concept -GR en de ontwerpbegroting 2014 van GGD Haaglanden. Ook hebben zij kennis genomen van het takenpakket. In de G R GG D Haagland en wordt uitgegaan van het diens tve rlenings - model. Dit bestuursmodel houdt in dat de negen deelnemende gemeenten gezamenlijk vragen aan één van de gemeenten om het vastgestelde takenpakket uit te voeren. De negen gemeenten besturen gezamenlijk de GR en de gemeente Den Haag is daarna ast eigenaar van de uitvoeringsorganisatie. Per 1 januari 2014 is GGD Haaglanden van start gegaan. Primaathouder In december 2013 heeft het AB van GGD ZHW besloten deze GR per 1 januari 2014 op te heffen. Het openbaar lichaam van de GR blijft nog wel bestaan, zolang d at nodig is voor de afwikkeling van de nog lopende verplichtingen en de vereffening van het vermogen. Samenleving Naam Vestigingsplaats Rechtsvorm Activiteiten Financieel belang gemeente Bestuurlijk belang Overige informatie Recreatieschap Midden -Delfland Schiedam Openbaar lichaam Het behartigen van de belangen van de openluc htrecreatie, mede in het kader van de Reconstructiewet Midden -Delfland. Voor zover mogelijk gebeurt dit onder handhaving van het landelijk k arakter van het gebied. Hieronder wordt verstaan het bewaren en bevorderen van de natuur - en landschappelijke waarden, het in stand houden van Flora en Fauna en het verlenen van medewerking aan en het bevorderen van de totstandkoming en de handhaving van een natuurlijk biologisch evenwichtig milieu in het gebied. De gemeente neemt deel voor een jaarlijks bedrag van Het college heeft uit zijn midden een lid en een plv. lid aangewezen om de gemeente te vertegenwoordigen in de Midden -Delflandraad. Het Rijk, dat voor 50% deelnemer was in het schap, is uitgetreden. De overige deelnemers hebben voorwaarden gesteld aan de uittreding (waaronder de voorwaarde dat de financiële bijdrage van de overige deelnemers niet stijgt). Hierover hebben het Rijk en he t Recreatieschap geen overeenstemming weten te bereiken. Dit heeft geleid tot een juridisch geschil, waarvoor op 21 november jongstleden een zitting is geweest. De uitspraak was tijdens het samenstellen van deze jaarrekening nog niet bekend. Primaathouder Op bestuurlij k niveau is overleg gaande over de organisatorische vorm van het Recreatieschap in de toekomst, waarbij het samenvoegen van meerdere recreatieschappen optioneel is. Ook wordt bekeken in hoeverre de uitvoeringorganisatie van het Recreatieschap (Groenservice Zuid Holland) al dan niet geprivatiseerd moet worden. Inrichting en Beheer Openbare Ruimte (IBOR) Jaarstukken

141 Naam N.V. Huisvuilcentrale Noord -Holland (HVC) Vestigingsplaats Alkmaar Rechtsvorm Naamloze Vennootschap Activiteiten Afvalverwerking ten dienste van gemeenten. Financieel belang De gemeente neemt deel met 130 aandelen A ad 45,45. De gemeente gemeente stelt zich naar rato van haar aandelen garant voor ge garandeerde leningen van de NV Huis vuilcentrale Noord -Holland (HVC) en de daaruit voortvloeiende hoofdelijke aansprakelijkheid. Dit betekent een garantstelling voor de k ernactiviteit (afvalverwerkingsinstallatie) van circa 25,2 mln. (stand ultimo 2013) De gemeente ontvangt voor haar garantstelling een provisie. Bestuurlijk belang Stemrecht in de AVA naar rato van het aandelenkapitaal. Overige informatie Door het college van B&W is aan NV Huis vuilcentrale Noord -Holland (HVC) een exclusief rec ht verleend voor de verwerking van het huishoudelijk GFT- en restafval binnen de gem eente. HVC werkt aan het inzamelen van afval, het terugwinnen van grondstoffen en het produceren van duurzame energie. De afvalverwerkingsmarkt heeft te maken met een overcapaciteit. HVC heeft diverse maatregelen genomen om in deze dynamische markt een goede positie te behouden. Het pakket aan maatregelen bevat onder meer het importeren van restafval uit het buitenland, verhoging van de tarieven en besparing van kosten. Naar verwachting is het resultaat 2013 ca. 4 m ln. negatief. Als gevolg van een stelselwijziging in 2011, waarbij op advies van de accountant van een afschrijving op basis van annuïteit, naar een lineaire afschrijving werd overgegaan waren er in de jaren 2011 en 2012 fors negatieve resultaten. In 2013 is het verlies teruggebracht tot 4 mln. In dit resultaat zijn kosten van ca. 2,5 mln. opgenomen, die voortkomen uit het eigen risico bij de brand in de bio -energie centrale, een incidentele tegenvaller. De verwachting is dat het saldo van 2014 kostendekkend zal zijn en dat er in 2015 een positief resultaat behaald wordt. Naast de eerder genoem de maatregelen is er sprake van temporisering van investeringen. De totale garantstelling voor de kernactiviteit is aan een maximum gebonden, maar zal niet jaarlijks worden afgebouwd. Prioriteit wordt nu gegeven aan de aflossing van niet onder de garantstelling vallende leningen. De doelstellingen van HVC op het gebied van m aximaal hergebruik van grondstoffen en het terugwinnen van energie zijn in 2013 behaald. Primaathouder Om haar activiteiten op het gebied van duurzam e energie uit te breiden, participeert HVC op verzoek van de gemeente o.a. als kenniscentrum in een aantal W estlandse aardwarmteprojecten. Inrichting en Beheer Openbare Ruimte (IBOR) Jaarstukken

142 Naam Vestigingsplaats Rechtsvorm Activiteiten Financieel belang gemeente Bestuurlijk belang Overige informatie Primaathouder Stadsgew est Haaglanden Den Haag Gemeenschappelijke regeling Regionaal Openbaar Lichaam Het beheren van de belangen van de gemeente W estland op de deelterreinen: Ruimtelijke ordening Verkeer en vervoer W onen Milieu Groen Economische ontwikkeling Jeugdzorg Jaarlijks wordt een begroting opgesteld. De bijdrage van de gemeente betreft een bijdrage per inwo ner. Over het jaar 2013 bedroeg deze bijdrage 6,46 ( 5,46 algemene bijdrage per inwoner en 1,00 per inwoner voor het Groenfonds) In het dagelijks - en het algemeen bestuur zijn afgevaardigden van het college van B&W van iedere deelnemende gemeente benoemd. Het jaar 2013 stond in het teken van de mogelijk e afbouw van stadsgewest Haaglanden als W GR+ regio en de consequenties voor de taken en personeel. Bureau Strategie Naam Vestigingsplaats Rechtsvorm Activiteiten / doelstelling Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Haagl anden (VRH) Den Haag Gemeenschappelijke regeling Regionaal Openbaar Lichaam In de gemeenschappelijke regeling is ten aanzien van de doelstelling het volgende opgenomen: 1. De Veiligheidsregio behartigt de belangen van de gemeenten ten aanzien van de door hen overgedragen taken op de volgende terreinen: a. brandweerzorg; b. geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen; rampenbestrijding en crisisbeheersing; c. het beheer van de gemeenschappelijke meldkamer. Financieel belang gemeente Bestuurlijk belang Overige informatie Primaathouder 2. Daarnaast heeft de Veiligheidsregio de zorg voor: a. het in stand houden van de zorginstelling CPA en de zorg voor het voldoen aan de verplichtingen die voortvloeien uit de W et toelating zorginstellingen. b. een adequate samenwerking met het regi onale college van politie ten aanzien van onder meer de gemeenschappelijke meldkamer; c. een gecoördineerde en multidisciplinaire voorbereiding op de rampenbestrijding en crisisbeheersing. De Veiligheidsregio stelt jaarlijks een be groting op die door het Algemeen Bestuur wordt vastgesteld. Voorafgaand kan de raad haar ziens wijze uitbrengen op de ontwerpbegroting. Het Algemeen Bestuur van de VRH bestaat uit de 9 burgemeesters van de deelnemende gemeenten. Uit de leden van het AB wordt een Dagelijks Bestuur gevormd. De burgemeester van Den Haag is Voorzitter van het Algemeen Bestuur en Dagelijks Bestuur VRH. Met de VRH zijn afspraken gemaakt met betrekking tot de te leveren prestaties. Hierover wordt halfjaarlijks gerapporteerd. Ruimte, Omgeving en Veiligheid (ROV) Jaarstukken

143 Naam Vestigingsplaats Rechtsvorm Activiteiten Omgevingsdienst Haaglanden (ODH) Den Haag Gemeenschappelijke regeling Voor W estland voert de ODH de taken uit op het gebied van vergunningverlening, toezicht, en handhaving van de milieuwetgeving, waaronder de crisis - en rampenbestrijding. Daarnaast vindt milieuadvisering plaats bij onder andere ruimtelijke plannen, grondverkopen en omgevings vergunningsprocedures (niet milieuactiviteiten) op het gebied van bodem, lucht en geluid. Financieel belang gemeente Bestuurlijk belang Overige informatie Primaathouder Deze taken worden uitgevoerd volgens een jaarwerkplan, waarover drie keer per jaar wordt gerapporteerd. Deelnemers aan de gemeenschappelijke regeling zijn naast de gemeente W estland: de provincie Zuid -Holland, gemeente Den Haag, gemeente Zoetermeer, gemeente W assenaar, gemeente Rijswijk, gemeente Midden - Delfland, gemeente Leidschendam -Voorburg, gemeente Delft en gemeente Pijnacker-Nootdorp. De start van de ODH is in 2013 gefaseerd ingevoerd. Voor W estland betekende dit dat de medewerkers van het primaire werkproces per 1 maart 2013 zijn overgegaan naar de ODH. De ODH stelt jaarlijks een begroting op die door het Alg emeen Bestuur wordt vastgesteld. Voorafgaand kan de raad kan haar ziens wijze uitbrengen op de ontwerpbegroting. Aandeel W estland is ± 19,6 %. Het Algemeen Bestuur bestaat uit 12 leden, waarvan één uit het college van W estland. Het Dagel ijks Bestuur bestaat uit 5 leden aangewezen door en uit het AB. Het Dagelijks Bestuur bestaat uit één lid van de provincie, één lid van Den Haag, één lid van W estland, één lid van Zoetermeer en één lid van Midden -Delfland. Het personeel ten aanzien van het directe productieproces van Gemeente W estland is per 1 maart 2013 overgegaan naar de ODH. Ruimte, Omgeving en Veiligheid (ROV) Naam BNG NV Vestigingsplaats Den Haag Rechtsvorm Naamloze vennootschap Activiteiten Bank voor met name overheden Financieel belang aandelen (0,54% van het totaal) gemeente Bestuurlijk belang Stemrecht naar rato van aandelenkapitaal Overige informatie In het jaar 2013 is een dividend van 0, 45 mln. ontvangen. Dit betreft de winstuitkering over het resultaat uit Gezien de meer dan normale onzekerheden (de voortdurende Europese schuldencrisis en de situatie van de Europese bankensector) achtte de bank het ten tijde van het opstellen van de jaarrekening 2013 niet verantwoord een uitspraak te doen over het verwachte resultaat Gezien de publicatie van het halfjaarbericht 2013 van de BNG op 27 augustus 2013 is het uit te betalen dividend in 2014 begroot op 0,35 mln. (betreft de winstuitkering over het resultaat 2013) Overige informatie - Primaathouder Bedrijfs voering, Advies en Services (BAS) Jaarstukken

144 Naam Vestigingsplaats Rechtsvorm Activiteiten Financieel belang gemeente Bestuurlijk belang Overige informatie Primaathouder Gemeenschappelijk Bezit EVIDES NV Rotterdam Naamloze vennootschap Deelneming van 50% in Evides NV en daarmee in het leveren van drink water en industriewater aandelen (6,43% van het totaal) Stemrecht naar rato van het aandelenkapitaal In het jaar 2013 is aan dividend een bedrag van 1,51 mln. ontvangen. Dit bestaat uit een slotuitkering over 2012 en een interim -dividend over Het ontvangen dividend in 2013 is 0,11 mln. hoger dan begroot. Voor 2014 is aan te ontvangen dividend een bedrag van 1,40 mln. begroot. Bedrijfs voering, Advi es en Services (BAS) Naam Vestigingsplaats Rechtsvorm Activiteiten Financieel belang gemeente Bestuurlijk belang Overige informatie Primaathouder Holding Westland Infra NV Poeldijk Naamloze vennootschap Transport van energie en daaraan gerelateerde producten en diensten. Daarnaast functioneert W estland Infra als regionaal netbeheerder voor efficiënte energiestructuren met een hoge mate van veiligheid en beschikbaarheid. Ontwik kelingen op het gebied van duurzaam gebruik van energie en energietransitie worden ondersteund aandelen (86,4% van het totaal) Stemrecht naar rato van het aandelenkapitaal In 2013 is een dividend uitgekeerd van 11,23 mln. (aandeel W estland) De dividenduitkeringen voor de jaren 2013 t/m 2014 zijn als streefbedragen (met bepaalde randvoorwaarden) afgesproken op jaarlijks 11,23 mln. Bedrijfs voering, Advies en Services (BAS) Naam Vestigingsplaats Rechtsvorm Activiteiten Financieel belang gemeente Bestuurlijk belang Overige informatie Primaathouder CAI Westland Naaldw ijk Gemeenschappelijke regeling Het verzorgen van de aanleg, het beheer, het onderhoud, de instandhouding en de exploitatie van elektronisc he communicatienetwerken en bijbehorende faciliteiten en het uitvoeren van alle wettelijke taken die daarmee samenhangen. Na de verkoop van het belang in CAI W estland in 2008 is de functie v an de gemeenschappelijke regeling het afwikkelen van de verkoop. De afwikkeling zal naar verwachting in 2014 worden afgerond. 86 aandelen (86,4% van het aandelenkapitaal). Na de verkoop vinden er geen vermogensuitkeringen meer plaats. De gemeente is vertegenwoordigd in het algemeen bestuur met 5 leden, waarvan 2 collegeleden en 3 raadsleden. Het algemeen bestuur benoemt uit haar midden een dagelijks bestuur en voorzitter. Door het besluit van om de destijds bij verkoop door de GR CAIW afgesloten geldlening over te nemen kan de liquidatie nu daadwerkelijk worden afgerond. De afwikkeling zal naar verwachting in 2014 worden afgerond. Bedrijfs voering, Advies en Services (BAS) Jaarstukken

145 Naam Vestigingsplaats Rechtsvorm Activiteiten Stichting Westland Marketing Naaldw ijk Stichting In (de Stichting) W estland Marketing tot 1 juni 2011 Stichting Imago W estland werken gem eente en bedrijfsleven s amen aan de profilering van W estland. De stichting kent vier doelstellingen, namelijk: Hoe versterkt het glastuinbouwcluster W estland haar autoriteitspositie? Hoe krijgt W estland een aantrekkelijker imago voor hoger opgeleiden? Hoe zorgen we ervoor dat W estland op het netvlies komt van politiek, overheid en belangen - en koepelorganisaties? Hoe zorgen we ervoor dat inwoners trots zijn en blijven op W estland en dit ook op een effectieve manier uitdragen? Per 1 juni 2011 is de stichting geheel verzelfstandigd en stuu rt een directeur de stichting aan. W estland Marketing zet, s amen met het W estlandse bedrijfsleven en de gemeente, W estland als innovatief, duurzaam glastuinbouwc entrum op de kaart zet. De focus van W estland Marketing lag in 2013 op een arbeidsmarkt - campagne om MBO- en Hbo-studenten te interesseren voor een carrière in de Greenport W estland. Met de arbeidsmarktc ampagne boost your carrier voor afstudeerders en starters met maximaal 5 jaar werkervaring, een super college voor s tudenten van de Haagse Hogesch ool en de Erasmus Universiteit en de W estland Inspiration Award is gewerkt aan een beter imago voor onze tuinbouwsector. Daarnaast is onder de pa-off W here Nature Meets Innovation het W estlandse bedrijfsleven gepromoot en zijn diverse W estlandse events massa mediaal op de kaart gezet, zoals het Varend Corso dat op diverse landelijke zenders aandacht heeft gekregen. Financieel belang gemeente Bestuurlijk belang Met de Raad van Advies van W estland Marketing is in 2013 een start gemaakt met het benoemen van negen strategis che projecten, waarlangs het W estlandse bedrijfsleven zich nog sterker kan profileren. Tevens zijn in 2013 de eerste voorbereidingen getroffen voor het W K Hockey 2014 in Den Haag, waar W estland zich profileert middels het W estland Green House, een kas van waaruit het innovatieve, du urzame en gezonde karakter van W estland gepromoot zal worden. Het W K Hockey vormt een van de belangrijkste speerpunten van W estland Marketing voor Daarnaast wordt in 2014 een RTL Masterclass Horti Business met Nyenrode georganiseerd, vindt wederom ee n Supercollege voor hogeropgeleiden plaats en gaan PR -activiteiten onverminderd door om W estland op de kaart te zetten. De gemeente heeft in het Collegewerkprogramma voor de bestuursperiode een bedrag van ( per jaar) gereserveerd voor gebiedsmarketing. Via partnerpakketten en participatie in concrete projecten, wordt funding uit het bedrijfsleven verk regen met als uiteindelijk doel een even grote bijdrage door gemeente en bedrijfsleven. Vanaf wordt de stichting volledig door het bedrijfsleven gefinancierd. Het college van B&W is bestuurlijk vertegenwoordigd in de Stichting en levert de bestuurs voorzitter. Via een Prestatie -overeenkomst / meerjarencontract worden tussen gemeente en stichting afspraken gemaakt over taken, bevoegdheden, verantwoordelijkheden, Jaarstukken

146 Overige informatie Primaathouder doelstellingen, pre statie -indicatoren en rapportages. De verantwoordelijke wethouder stuurt via het bestuur, daarnaast is binnen de organisatie een ambtenaar aangewezen die als accountmanager het contact onderhoudt tussen de stichting en de gemeentelijke organisatie en waar nodig terugkoppelt met het college. Naast het bestuurlijk belang, is de gemeente W estland ook vertegenwoordigd in de Raad van Advies, waarin 15 toonaangevende W estlandse bedrijven participeren. Bedrijfs voering, Advies en Services (BAS) Naam Regionale Ontw ikkelingsmaatschappij (ROM) Zuidvleugel B V / Innovation Quarter Vestigingsplaats Den Haag Rechtsvorm Besloten Vennootschap Activiteiten De vennootschap heeft ten doel het stimuleren van de economische ontwikkeling in de regio Zuid-Holland en hiermee het versterken van de positie en de internationale concurrentiekracht van Zuid -Holland en Nederland, door: a. het positioneren en profileren van de regi o Zuid-Holland en het uitvoeren van marktstrategieën; b. het bevorderen van het vestigingsklimaat in de regio Zuid -Holland door het op enigerlei wijze deelnemen in, financieren, besturen, toezicht houden op, adviseren en het begeleiden van ondernemingen; c. het stimuleren en faciliteren van innovatie en het verbinden van partijen voor economisc he structuurversterking; d. het structureren en organiseren van toegang tot financiering voor startende en snel groeiende ondernemingen die zich bezig houden met technologische innovatie; e. het indirect middels haar dochtermaatschappij( en) verstrekken van kapitaal aan de hiervoor in lid d. genoemde ondernemingen in de vorm van aandelenkapitaal en/of (converteerbare, achtergestelde) leningen; f. het verkrijgen, beheren, exploiteren en vervreem den van registergoederen en van vermogens waard en in het algemeen; g. het verstrekken van garanties, het verbinden van de vennootschap en het bezwaren van activa van de vennootschap ten behoeve van ondernemingen en vennootschappen waarmee de vennootschap in een groep is verbonden en ten behoeve van der den, en al hetgeen met vorenstaand verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn, alles in de ruim ste zin van het woord, rekening houdende met de economische agenda van de zuidvleugel. Financieel belang Na volstorting van de aandelen bezit de ge meente W estland gemeente aandelen van nominaal 1, zijnde 1,8051% van de aandelen van de ROM Zuidvleugel B.V. Bestuurlijk belang Het college van B&W, vertegenwoordigt door de burgemeester, is direct betrokken als aandeelhouder met stemrecht in de AVA naa r rato van het aandelenkapitaal (1,8051%). Overige informatie In oktober 2013 heeft een aandeelhoudersoverleg plaatsgevonden waarin is besloten dat Den Haag de vestigingsplaats wordt van de ROM en de naam Innovation Quarter. Primaathouder Bureau Strategie Jaarstukken

147 Paragraaf Grondbeleid en Vastgoed 7.1 Inleiding In maart 2013 is in uw raad het rapport van de Rekenkamercommissie (RKC) over het gevoerde grondbeleid in W estland behandeld. De aanbevelingen die daarin zijn opgenomen heeft u overgenomen. De ze aanbevelingen hebben we vervolgens verwerkt in de geactualiseerde Nota Grondbeleid, die u in juni 2013 heeft vastgesteld. De belangrijkste aanbevelingen uit het rapport van de RKC die in de nota zijn verwerkt betreffen de informatievoorziening aan uw ra ad en een prominente rol van uw raad bij grondaankopen. Aan deze aanbevelingen is inmiddels gevolg gegeven. 7.2 Doelstellingen grondbeleid In de nieuwe nota grondbeleid die u op 25 juni 2013 heeft vastgesteld, worden als doelstellingen van het gemeentelijk grondbeleid genoemd: Het faciliteren en sturing geven aan bestuurlijk en maatschappelijk gewenste ruimtelijke ontwikkelingen; Het streven naar een rechtvaardige verdeling van kosten en opbrengsten voor gemeente en grondeigenaren via de afdelin g Grondexploitatie (Grex) van de W et ruimtelijke ordening (W ro); Het beheersbaar en inzichtelijk maken van de risico s van ruimtelijke ontwikkelingen en aparte (bouw)projecten. De belangrijkste beleidsuitgangspunten uit de nota grondbeleid zijn: De Gemeen te W estland voert selectief en gericht een actief grondbeleid, uitsluitend om belangrijke gemeentelijk e doelen te realiseren. De Gemeente W estland zal facilitair grondbeleid ondersteunen wan neer de gemeente geen planologische aanpassingen hoeft te doen ten behoeve van een privaat initiatief en zal terughoudend omgaan m et private init iatieven waar wel een planologische aanpassing benodigd is. Bij facilitair grondbeleid hoort een actief kostenverhaal. De Gemeente W estland zal in beginsel geen medewerking verl enen aan een planologische maatregel waarbij het tekort bij de gemeente blijft, omdat het bestemmingsplan dan voor de gemeente niet economis ch uitvoerbaar is. Dit is alleen anders als raad uitdrukkelijk van mening is dat, in het belang van het project, een gemeentelijke bijdrage in een tekort is gerechtvaardigd. De Gemeente W estland voert actief risicomanagement in de bedrijfs voering van de grondexploitaties en weegt nieuwe initiatieven zorgvuldig af binnen de mogelijkheden van het weerstands vermogen. De Gemeente W estland voert minimaal jaarlijks zowel bij het opstellen van het MPG en het TMP G een risicoanalyse uit. 7.3 Ontw ikkelingen grondbeleid De economische situatie lijkt enigszins gestabilis eerd. De ontwikkeling van de woningmarkt is een belangrijke graadmeter voor de effecten van de crisis en het consumentenvertrouwen. Recente berichtgeving (Kadaster, NVM, banken) spreken de verwachting uit d at de bodem bereikt is, maar zijn niet optimistisch over een spoedig aantrekken van de woningmarkt. Daarom wordt 2014 als overgangsjaar gezien naar licht herstel. De onzekerheid over o.a. werkgelegenheid gecombineerd met verscherpte eisen voor de financier ing van hypotheken, en de bezuinigingsp lannen van de centrale overheid zijn remmende factoren op het herstel. De gevolgen van de economische recessie voor de vastgoedmarkt zijn voor W estland nog goed merkbaar. Mede om de woningmark t in beweging te krijge n en de toegang tot de koopwoningenmarkt voor starters en lagere inkom ens te bevorderen heeft de gemeente een maatregelenpakket samengesteld. Dit pakket is een mix van financieringsconstructies, garantstellingen en maatregelen in het bouwproces. Hiervoor i s 2 mln. beschikbaar gesteld. Jaarstukken

148 7.4 Wat hebben w e bereikt? In de begroting van 2013 hebben we een aantal maatregelen aangekondigd waarmee we de risico's beter willen beheersen bij de verschillende onderdelen van de projectenportefeuille. Hieronder wordt per maatregel de status aangegeven. Maatregel Algem een: Het mom ent dat het MPG w ordt uitge br acht, wo rdt ve rv ro egd zo dat het bestuur in een ee rd er stadi um de m ogelijkhei d krijgt om te sture n en maatreg elen te nem en op basis va n de res ultaten Strategische voo rra ad: De voo rr aa d verk lei ne n do or besluit vorm ing over toekom s tige ve rk op en en gebr uiksmogelijkhe de n na ar vo ren t e hal en; Bij strategische aa nkope n een anal ys e uitvoe ren ger icht op de draa gkrac ht van het wee rs tan dsve rm ogen. Status Ger ealiseer d Al het overt olli ge vastgo ed is op de gem eenteli jke website gep laatst. Hi erm ee heeft iede re ge ïnteressee rd e (m ark t)pa rtij toe gan g tot de inform atie ove r het obj ect en de geb ruiksmogelijkhed en. In zi jn er geen strategische aa nkop en ged aan. Faciliter en de proj ecten: Dienst ve rleningsover eenk o m sten afsluiten voo raf ga and aan anteri eur e (e xpl oitatie)o ve re enkom s ten om over de ve rgo edi ng van de gem eentel ijke pl an k osten zekerh eid t e krijgen. Hierin wor de n afspr aken g em aakt ove r de diensten di e de gem eente leve rt en de ve rgo edi ng doo r de initiatiefnem er di e daa r teg eno ve r staat; Ma na gem entra pp ortages v e rb eteren over de voo rtgan g van de gem eentel ijke kosten. Gro ndb anken: Focus op naleving van de afspraken voo r afnam e of her ijking va n de afspr aken ger icht op ve rs nel de afnam e. Bij ve rtra ag de af nam e een afspra ak maken ove r tussentijdse ve rgo edi ng va n de (re nte)k osten. Voor iede r ni eu w initiatief wor dt ee n dienst ve rlenings over eenk o m st opgesteld, maar dit leidt ni et in alle gevall en t ot ve rd eling van de kosten. Is uitvoe ring aa n gege v en. Drei ge nd e overs c h rijding van k red ieten voo r plankos ten wo rdt ger ap po rtee rd en voo raf wo rdt aan vull en d krediet aan ge vr aa gd. In her nieuwde afspraken met mark tpartijen is ing ezet op strakker e afspraken over afnam e van gro nd en. In her nieuwde afspraken met mark tpartijen is tussentijdse ve rgo edi ng va n (r ente)k osten ge reg eld. 7.5 Financiële resultaten Voor ziening onder handen werken Voor de ontwikkeling van ruimtelijke plannen met een nadelig saldo, wat blijkt uit de contante waarde van de haalbaarheidsberekeningen, moet (conform BBV) een voorziening worden gevormd. Deze voorziening is onlosmakelijk verbonden met de ontwikkeling en proces voortgang van het betreffende plan. De voorziening onderhanden werk wordt afzonderlijk weergegeven in het MPG en bedraagt per ,1 mln. (zie ook ) Grondexploitaties De gemeente W estland hanteert het zogeheten Plan - en besluitvormingsproces ruimtelijke maatregelen (Plaberum ) bij de uitvoering v an ruimtelijke ontwikkelingen. Hierbij wordt het gehele proces - van het eerste initiatief tot aan de afsluiting - in 4 fasen verdeeld: definitiefase, ontwerpfase, voorbereidingsfase en realisatie fase. De particuliere projecten staan samen met de gemeentelijke grondexploitaties onder de verschillende plaberumfasen genoemd. Het strategisch vastgoed is ingedeeld in de preprojectfase of initiatieffase. Jaarstukken

149 Preprojectfase of initiatieffase: Strategisch vastgoed In die situaties dat verwervingen buiten een door u vastgestelde actieve gemeentelijke grondexploitatie vallen s preken we van strategis che of anticiperende verwervingen. Binnen het taakveld Grondbedrijf is de portefeuille strategis ch vastgoed verdeeld in twee categorieën, te weten de bestemde voorraad en de vrije voorraad. U heeft bij de vaststelling van de nota grondbeleid 2013 tevens besloten om het revolving fund voor strategische aankopen op te heffen. Daarmee is ook het mandaat voor ons om strategische aankopen te doen tot een maximum boekwaarde komen te vervallen. Elke grondaankoop die niet binnen een reeds goedgekeurd krediet valt dient afzonderlijk door u te worden goedgekeurd. Voorts wordt halfjaarlijks gerapporteerd over de stand van de strategische aankopen De bestemde voorraad betreft onroerend e zaken, die 'gereserveerd' zijn voor bepaalde projecten. Per bedraagt de totale boek waarde in de bestemde voorraad 15,1 mln. Conform de met de W estlandse Zoom afgesloten LOI zijn de gronden die door de gemeente in het verleden als strategisc he zijn aangekocht, totaal 13,1 mln., ingebracht in de grondbank W estlandse zoom. De vrije voorraad betreft onroerende zaken, waarvoor geen concrete en uitgewerkte plannen bestaan. De boek waarde voor het vastgoed in de vrije voorraad bedraagt 23,7 mln. In 2013 heeft er een afwaardering op de totale voorraad strategisch vastgoed van ca. 1 mln. plaatsgevonden. De afwaardering per bedraagt 21,2 mln. Dat is circa 0,1 mln. m inder dan volgens de prognos e in het MPG Tabel 1: Strategisch vastgoed Projecten in de definitie - en ontwerpfase Voor de projecten in de definitiefase is, incl. de wijzigingen in de Prorap, een plaberumkrediet ter beschikking is gesteld ter hoogte van 1,1 mln. Dit bedrag is volledig aangewend. In het MPG is een risico reservering geprognotiseerd van 0,4 mln. In de jaarrekening is nog rekening gehouden met een voorziening voor plaberum Honderdland van , terwijl de boek waarden van de CPO locaties zijn afgewaardeerd. Projecten in de voorbereidings - en uitvoeringsfas e De boek waarde voor de projecten in voorbereidings - en uitvoeringsfase is met circa 25 mln. toegenomen. In deze toename is een bedrag van 13 mln. begrepen van de bij het strategisch vastgoed genoemde ingebrachte gronden. De uitgaven ( 18,6 mln.) bestaan uit de aan kopen ( 6 mln.), inclusief de grondaankopen waarvoor in het verleden contractuele verplichtingen zijn aangegaan. De rentelasten bedragen in 2013 ruim 7 mln. De overige lasten hebben betrekking op kosten woon - en bouwrijp maken, tijdelijke beheer, plan en loonkosten. De inkomsten ( 7,9 mln.) bestaan uit gerealiseerde grondverkopen van ca. 3 mln. en is aan fondsen exploitatiebijdrage 2,6 mln. ontvangen. Zoals in het MPG 2014 is vermeld is de getroffen voorziening met 1,1 mln. afgenomen. De ov erige inkomsten hebben betrekking op o.a. huren en pachten. Jaarstukken

150 Conform de nota Grondbeleid heeft er in 2013 ten laste van het project Noordland een winstneming plaatsgevonden van 1 mln. die is toegevoegd aan de Algemene Reserve. In het MPG was de opbrengst geraamd in In totaal is voor deze projecten een risicoreservering getroffen van 10 mln. De totale boek waarde van deze projecten bedraagt 258,6 mln. Daarvan zit 230,7 mln. in de grondbankfuncties. Boekwaarde inkomsten/ uitgaven mutatie winstneming boekwaarde voorz ohw risicoreserving aanw.voorz 2013 boekwaarde Projecten in voorbereidings-/uitvoeringsfase Grondexploitaties Publiek-Private Samenwerking (PPS) Passief grondbeleid/particulier iniatief Tabel 2: Projecten en voorbereidingsfase / uitvoeringsfase Projecten in de nazorgfase en afgesloten projecten Door de afgesloten projecten met een positief resultaat wordt een klein bedrag ( 0,2) afgedragen aan de Algemene reserve. Tabel 3: Projecten in de nazorgfase en afgesloten projecten Deelnemingen De gemeente W estland participeert bij drie gebiedsontwikkelingen in een samenwerkingsverband waarvoor een aparte rec htspersoon is ingesteld. Het betreft: Ontwikkelingsmaatschappij het Nieuwe W estland (BV/CV) Ontwikkelingsbedrijf De W estlandse Zoom (BV/CV) Juliahof (VOF) De grondexploitaties voor deze ontwikkelingen zijn bij de zelfstandige rechtspersonen ondergebracht en vallen dus niet onder de gemeentelijke grondexploitatie. In een apart hoofdstuk van het MPG wordt over deze deel nemingen gerapporteerd. De gemeente vervult onafhankelijk van de inges te lde rechtspersonen de grondbewaarfunctie. Dat betekent dat de gemeente de gronden aankoopt en bouwrijp levert aan de ontwikkelende partijen. De partijen zullen de op dat moment geldend e boek waarde aan de gemeente W estland vergoeden. ONW De ONW voert de volgende projecten uit: Gantel de Baak Tuinveld Poelpolder (voorheen Het Nieuwe W ater) Duingeest Bij de deelneming is sprake van een grondbank -constructie, wat inhoudt dat de gemeente substantiële grondposities heeft ten behoeve van deze deelneming. In het kader van de herfinanciering van ONW wordt overleg gevoerd over de mogelijkheden om dit risico te beperken. In december 2013 heeft de RvC van ONW een normatieve sluitende g rondexploitatie vastgesteld, waarin de taakstellende bezuiniging van 2012 op de kosten van het bouw - en woonrijpmaken verwerkt Jaarstukken

Presentatie voor de gemeenteraad van Haarlem. Jaarverslag en jaarrekening 2013

Presentatie voor de gemeenteraad van Haarlem. Jaarverslag en jaarrekening 2013 Presentatie voor de gemeenteraad van Haarlem Jaarverslag en jaarrekening 2013 Algemeen: P&C cyclus Algemeen: verantwoording Terugkijken Wat hebben we bereikt? Wat hebben we gedaan? Wat heeft het gekost?

Nadere informatie

Raadsvoorstel agendapunt

Raadsvoorstel agendapunt Raadsvoorstel agendapunt Aan de raad van de gemeente IJsselstein Zaaknummer : 489473 Datum : 10 oktober 2017 Programma : Alle Blad : 1 van 6 Commissie : Bestuur Portefeuillehouder: mr. P.J.M. van Domburg

Nadere informatie

Raadsstuk. Onderwerp Decemberrapportage 2018 Nummer 2018/ Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen

Raadsstuk. Onderwerp Decemberrapportage 2018 Nummer 2018/ Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen Raadsstuk Onderwerp Decemberrapportage 2018 Nummer 2018/802709 Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen Afdeling Concerncontrol Auteur Geffen, M. van Telefoonnummer

Nadere informatie

Farid Chikar / juni 2017

Farid Chikar / juni 2017 Agendapunt commissie: 4.1 steller telefoonnummer email Farid Chikar 040-2083696 Farid.chikar@A2samenwerking.nl agendapunt kenmerk datum raadsvergadering 208981/269305 29 juni 2017 Portefeuillehouder Wethouder

Nadere informatie

Voorstel van het college aan de raad. Raadsvergadering d.d. 7 juli 2016 Onderwerp: Jaarverslag en Jaarrekening 2015.

Voorstel van het college aan de raad. Raadsvergadering d.d. 7 juli 2016 Onderwerp: Jaarverslag en Jaarrekening 2015. GEMEENTE OLDEBROEK Raadsvergadering d.d. 7 juli 2016 Onderwerp: Jaarverslag en Jaarrekening 2015. Voorstel van het college aan de raad Agendapunt Portefeuillehouder: mw. A.A.C. Groot Kenmerk: 247735 /

Nadere informatie

categotie/ agendanr

categotie/ agendanr Raadsvoorstel Jaar Raad categotie/ agendanr. B.enW. 2016 RA16.0095 B 2 16/760 (b ~Gemeente ~ Emmen 2018-2020 Portefeuillehouder: J. Otter Afdeling: Financiën & Belastingen Team: Financieel Advies AS Berghuis

Nadere informatie

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties .-f i -V*-*. " -re Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties > Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Provinciale Staten DGBK Programnna Krachtig Bestuur Schedeldoekshaven 200 2511 EZ

Nadere informatie

Jaarrekening 2013. Gemeente Bunnik. Bunnik, 5 juni 2014 Open Huis gemeenteraad

Jaarrekening 2013. Gemeente Bunnik. Bunnik, 5 juni 2014 Open Huis gemeenteraad Jaarrekening 2013 Gemeente Bunnik Bunnik, 5 juni 2014 Open Huis gemeenteraad Agenda Controle van de jaarrekening De voorschriften voor de jaarrekening Jaarrekeningcontrole 2013 Controle van de jaarrekening

Nadere informatie

Aan de Raad. BV - Financiën / SH Besluitvormend

Aan de Raad. BV - Financiën / SH Besluitvormend Aan de Raad Agendapunt: 6b Onderwerp: Jaarverslag 2012 Kenmerk: Status: BV - Financiën / SH Besluitvormend Kollum, 28 mei 2013 Samenvatting Het jaar 2012 wordt door de gemeente Kollumerland c.a. afgesloten

Nadere informatie

Aan de raad AGENDAPUNT NR. 7. Doetinchem, 22 mei 2013. Bijstellen begroting rentekosten met ingang van begrotingsjaar 2014

Aan de raad AGENDAPUNT NR. 7. Doetinchem, 22 mei 2013. Bijstellen begroting rentekosten met ingang van begrotingsjaar 2014 Aan de raad AGENDAPUNT NR. 7 Bijstellen begroting rentekosten met ingang van begrotingsjaar 2014 Voorstel: 1. Met ingang van de programmabegroting 2014-2017 een bijstelling doorvoeren van de wijze van

Nadere informatie

bedrag * begrotingsoverschot bij begroting

bedrag * begrotingsoverschot bij begroting Actueel financieel beeld voor de jaren 2018-2022 Met dit overzicht schetsen wij het actuele financiële beeld voor de gemeente Gooise Meren voor de komende jaren. Dit overzicht dient meerdere doelen. Ten

Nadere informatie

Accountantscontrole 2013

Accountantscontrole 2013 Accountantscontrole 2013 Commissie Samen Leven gemeente Ridderkerk 26 juni 2014 Rein-Aart van Vugt Hennie de Winter 1 Controleproces Communicatie met de Raad in alle fasen Opdrachtbevestiging en controleplan

Nadere informatie

Raadsstuk. Onderwerp Bestuursrapportage Nummer 2018/ Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen

Raadsstuk. Onderwerp Bestuursrapportage Nummer 2018/ Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen Raadsstuk Onderwerp Bestuursrapportage 2018 Nummer 2018/576433 Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen Afdeling Concerncontrol Auteur Geffen, M. van Telefoonnummer

Nadere informatie

Financiële begroting 2015 samengevat

Financiële begroting 2015 samengevat Financiële begroting 2015 samengevat Begrotingscyclus Het beleid en de financiën van de provincie komen op een aantal momenten in het jaar provinciebreed aan de orde. Dit wordt ook wel de begrotings- of

Nadere informatie

Doorkiesnummer : (0495) 57 50 00 Agendapunt: - ONDERWERP VOORSTEL COLLEGE

Doorkiesnummer : (0495) 57 50 00 Agendapunt: - ONDERWERP VOORSTEL COLLEGE Meijer, Jacco FIN S3 RAD: RAD150701 woensdag 1 juli 2015 BW: BW150526 voorstel gemeenteraad Vergadering van de gemeenteraad van 1 juli 2015 Portefeuillehouder : H.A. Litjens Behandelend ambtenaar : Jacco

Nadere informatie

Inzicht verkrijgen kost tijd, geen inzicht hebben kost kapitalen

Inzicht verkrijgen kost tijd, geen inzicht hebben kost kapitalen Inzicht verkrijgen kost tijd, geen inzicht hebben kost kapitalen 1 1. Korte introductie 2. Inkomsten van de gemeente 3. Uitgaven van de gemeente 4. instrument begroting 5. Begrotingscyclus 6. Controle

Nadere informatie

advies Jaarrekening 2013 Gemeenschappelijke Regeling Breed

advies Jaarrekening 2013 Gemeenschappelijke Regeling Breed advies Jaarrekening 2013 Gemeenschappelijke Regeling Breed Gemeente Nijmegen Adviesfunctie Gemeenschappelijke Regelingen Danny Ederveen Peggy van Gemert RA/AA Mei 2014 1 2 Inhoudsopgave 1. Inleiding...

Nadere informatie

Raadsvoorstel. Aan de raad,

Raadsvoorstel. Aan de raad, Raadsvoorstel Zaaknummer Portefeuillehouder Voorstel 765996 De heer H. ter Heegde, burgemeester Zienswijze indienen over de jaarstukken 2017 en de ontwerpbegroting 2019 Veiligheidsregio Gooi en Vechtstreek

Nadere informatie

Raadsvoorstel Raadsvoorstel Voorstelnummer: 2015-075 Houten, 29 september 2015

Raadsvoorstel Raadsvoorstel Voorstelnummer: 2015-075 Houten, 29 september 2015 Raadsvoorstel Raadsvoorstel Voorstelnummer: 2015-075 Houten, 29 september 2015 Onderwerp: Tweede bestuursrapportage 2015 Beslispunten: 1. De begroting 2015 te wijzigen op basis van de sheet "Financiële

Nadere informatie

Raadsvoorstel 26 juni 2014 AB14.00447 RV2014.030

Raadsvoorstel 26 juni 2014 AB14.00447 RV2014.030 Raadsvergadering d.d. Casenummer Raadsvoorstelnummer Raadsvoorstel 26 juni 2014 AB14.00447 RV2014.030 Gemeente Bussum Vaststellen Perspectiefnota 2015 Brinklaan 35 Postbus 6000 1400 HA Bussum Aan de gemeenteraad.

Nadere informatie

Een aantal financiële ontwikkelingen zijn aanleidingen de begrotingcijfers 2015 bij te stellen.

Een aantal financiële ontwikkelingen zijn aanleidingen de begrotingcijfers 2015 bij te stellen. Raadsvoorstel Agenda nr. 10 Onderwerp: Vaststellen wijziging begroting 2015 Soort: Besluitvormend Opsteller: J.H.M. Sonnemans Portefeuillehouder: W.L.G. Hanssen Zaaknummer: SOM/2015/020833 Documentnummer:

Nadere informatie

Paginanummer opnemen! Ja, de jaarstukken 2015 zijn op 14 april 2016 door de gemeenten ontvangen.

Paginanummer opnemen! Ja, de jaarstukken 2015 zijn op 14 april 2016 door de gemeenten ontvangen. JAARREKENING 2015 Tijdigheid Is de jaarrekening op tijd (voor 15 april) ontvangen? Accountantsverklaringen Is de verklaring aanwezig (ja /nee) en welke soort verklaring? Weerstandsvermogen Hoogte algemene

Nadere informatie

Raadsvergadering van 1 november 2012 Agendanummer: 5

Raadsvergadering van 1 november 2012 Agendanummer: 5 RAADSVOORSTEL Verseon kenmerk: 368891 Raadsvergadering van 1 november 2012 Agendanummer: 5 Onderwerp: Beleidsbegroting 2013-2016 Verantwoordelijk portefeuillehouder: Drs. F.P. Fakkers SAMENVATTING Vanuit

Nadere informatie

Meerjarenbegroting Gemeentefinanciën Bloemendaal

Meerjarenbegroting Gemeentefinanciën Bloemendaal Meerjarenbegroting 2019-2022 1 Belangrijke data: 25 september 2018 vastgesteld in college 11 oktober 2018 informatiebijeenkomst (beeldvormend - technisch) 16, 17 en 18 oktober 2018 commissiebehandeling

Nadere informatie

Toetsingskaders Gemeenschappelijke Regelingen

Toetsingskaders Gemeenschappelijke Regelingen Toetsingskaders Gemeenschappelijke Regelingen JAARREKENING 2012 Tijdigheid Is de jaarrekening op tijd (voor 15 april) ontvangen? Accountantsverklaringen Is de verklaring aanwezig (ja /nee) en welke soort

Nadere informatie

B&W Informatieavond 11 oktober Gericht investeren in de toekomst

B&W Informatieavond 11 oktober Gericht investeren in de toekomst B&W Informatieavond 11 oktober 2017 Gericht investeren in de toekomst Programma B&W infoavond Opening Toelichting Grondexploitatie & Vastgoedexploitatie 2017 Toelichting Begroting 2018 Slotwoord Einde

Nadere informatie

Bijlagen -Bijlage 1 -Jaarstukken 2013 -Verslag van bevindingen

Bijlagen -Bijlage 1 -Jaarstukken 2013 -Verslag van bevindingen Raadsvoorstel Agendapunt: Onderwerp Vaststelling jaarstukken 2013 Datum voorstel 29 april 2014 Datum raadsvergadering 10 juni 2014 Bijlagen -Bijlage 1 -Jaarstukken 2013 -Verslag van bevindingen Ter inzage

Nadere informatie

Onderwerp Bestuursrapportage 2016 en Begroting 2017

Onderwerp Bestuursrapportage 2016 en Begroting 2017 Onderwerp Bestuursrapportage 2016 en Begroting 2017 Portefeuillehouder Zoetendal Datum collegebesluit 4 oktober 2016 Opsteller A. de Boer Registratie GF16.20071 Agendapunt 3/4 Voorstel 1. Vaststellen van

Nadere informatie

Avalex Verkorte jaarrekening 2011 Balans, Resultatenoverzicht en beknopte toelichting

Avalex Verkorte jaarrekening 2011 Balans, Resultatenoverzicht en beknopte toelichting Avalex Verkorte jaarrekening 2011 Balans, Resultatenoverzicht en beknopte toelichting Den Haag 28 juni 2012 Inleiding Dit document bevat jaarcijfers van Avalex over het boekjaar 2011. Het bevat een balans

Nadere informatie

4.2. Financiële positie en toelichting

4.2. Financiële positie en toelichting 4.2. Financiële positie en toelichting De paragraaf financiële positie geeft een integraal beeld van de gemeentelijke financiën (vermogen, exploitatie en risico s) voor het begrotingsjaar en verdere jaren.

Nadere informatie

Ontwerpbesluit pag. 3. Toelichting pag. 4. Bijlage(n): Najaarsrapportage 2016

Ontwerpbesluit pag. 3. Toelichting pag. 4. Bijlage(n): Najaarsrapportage 2016 College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel DATUM 13-9-2016 NUMMER PS PS2016PS17 AFDELING MAO COMMISSIE BEM STELLER Leo Donker DOORKIESNUMMER 0646994683 DOCUMENTUMNUMMER 818ACAEO PORTEFEUILLEHOUDER

Nadere informatie

15 maart Begrotingswijziging

15 maart Begrotingswijziging Raadsvoorstel Agendanummer: Datum raadsvergadering: 15 maart 2018 Onderwerp: Begrotingswijziging Gevraagde Beslissing: Te besluiten om: 1. De wijzigingen van de budgetten te autoriseren. Aan de gemeenteraad

Nadere informatie

Financiële begroting 2016

Financiële begroting 2016 Financiële begroting 2016 113 114 Voor een overzicht van de baten en lasten per programma wordt verwezen naar het overzicht opgenomen onder Begroting van Baten en Lasten in het begin van deze begroting.

Nadere informatie

Haarlem, 23 augustus 2011. Onderwerp: Begroting 2012. Bijlagen: ontwerpbesluit, begroting

Haarlem, 23 augustus 2011. Onderwerp: Begroting 2012. Bijlagen: ontwerpbesluit, begroting Haarlem, 23 augustus 2011 2011 77 Onderwerp: Begroting 2012 Bijlagen: ontwerpbesluit, begroting 1 Inleiding De voor u liggende begroting 2012-2015 is de eerste begroting van het nieuwe college na de verkiezingen

Nadere informatie

Voorstel In te stemmen met de 10e wijziging van de begroting 2018 waarin de mutaties zijn verwerkt van de

Voorstel In te stemmen met de 10e wijziging van de begroting 2018 waarin de mutaties zijn verwerkt van de Raadsvoorstel Zaaknummer: 2018-009925 Onderwerp Bestuursrapportage 2018 Datum voorstel Datum raadsvergadering 21 augustus 2018 9 oktober 2018 Aan de raad, Voorstel In te stemmen met de 10e wijziging van

Nadere informatie

ADVIES STUKKEN GEMEENSCHAPPELIJKE REGELINGEN JAARSTUKKEN 2010 GGD

ADVIES STUKKEN GEMEENSCHAPPELIJKE REGELINGEN JAARSTUKKEN 2010 GGD ADVIES STUKKEN GEMEENSCHAPPELIJKE REGELINGEN JAARSTUKKEN 2010 GGD Algemeen: Uit bijgevoegde checklist blijkt dat de jaarrekening 2010 GGD, op een detail na, voldoet aan het BBV. Het saldo van baten en

Nadere informatie

Omschrijving

Omschrijving Bijlage Overzicht financiële gevolgen Omschrijving 2012 2013 2014 2015 2016 Programma 1 Ruimtelijke Ontwikkeling Vergunningen Volkshuisvesting -50.000 laat een totaal voordeel zien van voor 2012 zien van

Nadere informatie

VOORSTEL AB AGENDAPUNT :

VOORSTEL AB AGENDAPUNT : VOORSTEL AB AGENDAPUNT : PORTEFEUILLEHOUDER : T.J. Boersma AB VERGADERING D.D. : 24 juni 2014 NUMMER : WM/MFI/NKu/8247 OPSTELLER : N. Kuper, 0522-276740 FUNCTIE : Afdelingshoofd Financiën VERGADERING MT

Nadere informatie

Datum: 4 juli 2014 Agendapunt: 4 Betreft: Jaarstukken 2013

Datum: 4 juli 2014 Agendapunt: 4 Betreft: Jaarstukken 2013 VERGADERING ALGEMEEN BESTUUR OMGEVINGSDIENST MIDDEN- EN WEST-BRABANT Datum: 4 juli 2014 Agendapunt: 4 Betreft: Jaarstukken 2013 Aanleiding Ter uitvoering van de artikelen 197 en 198 van de Gemeentewet

Nadere informatie

NB beide formulieren invullen (2 tabbladen)

NB beide formulieren invullen (2 tabbladen) Behandelend ambtenaar gemeente Begroting 2015 is Meerjarenbegroting 2016-2018 is Datum vaststelling begroting 2015 Datum ontvangst begroting 2015 Maatstaven Aantal inwoners per 1-1-2015 Aantal woonruimten

Nadere informatie

Informatienota KENNISNEMEN VAN: Neerijnen

Informatienota KENNISNEMEN VAN: Neerijnen Datum : 16 december 2013 Van : College Bijlagen : Onderwerp : Financiën Kulturhus Haaften Zaak- / Docnummer : 06/09892 KENNISNEMEN VAN: Financiële tussenstand Kulturhus Haaften Inleiding Op 11 februari

Nadere informatie

GESPREKSNOTITIE VOORJAARSGESPREK 23 JUNI 2017 VS

GESPREKSNOTITIE VOORJAARSGESPREK 23 JUNI 2017 VS GESPREKSNOTITIE VOORJAARSGESPREK 23 JUNI 2017 VS 20170512 1. INLEIDING In 2016 hebben we met u en met de samenleving intensief gesproken over de toekomst van Zutphen. Gezamenlijk hebben we vastgesteld

Nadere informatie

Agendapunt. Op grond van artikel 192 van de gemeentewet is de raad het bevoegd orgaan om de begroting tussentijds te wijzigen.

Agendapunt. Op grond van artikel 192 van de gemeentewet is de raad het bevoegd orgaan om de begroting tussentijds te wijzigen. RAADSVOORSTEL Agendapunt Raad 27 oktober 2016 Afdeling Middelen Voorstel nummer 2016.00077 Datum 27 september 2016 Onderwerp Tweede bestuursrapportage 2016 Programma Alle begrotingsprogramma's Inlichtingen

Nadere informatie

Themaraad financiën 3 april

Themaraad financiën 3 april Themaraad financiën 3 april 2017 1 Aanleiding en doelstelling P&C-cyclus Robuust financieel beleid Begroting Financiële positie Risico s Afsluiting Agenda 2 Aanleiding en doelstelling Aanleiding Vanuit

Nadere informatie

Gemeente Breda ~Q~ ~,,~ Registratienr: [ 40523] Raadsvoorstel

Gemeente Breda ~Q~ ~,,~ Registratienr: [ 40523] Raadsvoorstel ~,,~ Raadsvoorstel Agendapuntnummer: Registratienr: [ 40523] Onderwerp Instemmen met het doonoeren van een stelselwijziging voor de verantwoording- en dekkingswijze van investeringen met maatschappelijk

Nadere informatie

IBML Financieel technische vragen begroting 2017

IBML Financieel technische vragen begroting 2017 IBML Financieel technische vragen begroting 2017 Pag. 3 Herprioritering van groot onderhoud levert op korte termijn niet voldoende investeringsruimte op. Vraag 1: Welk bedrag is wel op korte termijn beschikbaar?

Nadere informatie

BIEO Begroting in één oogopslag

BIEO Begroting in één oogopslag BIEO 2017 Begroting in één oogopslag INLEIDING Voor u ligt de begroting in één oogopslag (BIEO) 2017 van de gemeente Wierden. Naast het begrotingsjaar 2017 wordt er aandacht geschonken aan de ontwikkeling

Nadere informatie

De raad van de gemeente Tholen. Tholen, 31 mei Onderwerp: Jaarstukken gemeente Tholen Geachte raad,

De raad van de gemeente Tholen. Tholen, 31 mei Onderwerp: Jaarstukken gemeente Tholen Geachte raad, No.: Portefeuillehouder: Wethouder Hoek Afdeling: Middelen Behandelaar: A. Moerland De raad van de gemeente Tholen Tholen, 31 mei 2015 Onderwerp: Jaarstukken gemeente Tholen 2015 Geachte raad, Algemeen

Nadere informatie

Besluit Raad Nr. Datum 0 5 JUL 2016

Besluit Raad Nr. Datum 0 5 JUL 2016 Besluit Raad Nr. Datum 0 5 JUL 2016 RAADSVOORSTEL ter besluitvorming in de raad Datum Forum vergadering Datum Raadsvergadering Portefeuillehouder Verantwoordelijk MT-lid Evaluatiedatum: : 13 juni 2016

Nadere informatie

IJsselstein. Raadsvoorstel. agendapunt. Aan de raad van de gemeente IJsselstein. Datum: 15juni 2018 Blad : 1 van 7

IJsselstein. Raadsvoorstel. agendapunt. Aan de raad van de gemeente IJsselstein. Datum: 15juni 2018 Blad : 1 van 7 Raadsvoorstel Gemeente IJsselstein agendapunt Aan de raad van de gemeente IJsselstein Zaaknummer : 564653 Programma : Alle Commissie : Bestuur Portefeuillehouder: M.B. Foekema Informatie bij : R. van Wijngaarden

Nadere informatie

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties > Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Provincie Flevoland (FL) t.a.v. de Provinciale Staten Postbus 55 8200 AB LELYSTAD DGBK/Bestuur, Democratie

Nadere informatie

14 september Begrotingswijziging 14 september 2017

14 september Begrotingswijziging 14 september 2017 Raadsvoorstel Agendanummer: Datum raadsvergadering: 14 september 2017 Onderwerp: Begrotingswijziging 14 september 2017 Gevraagde Beslissing: Te besluiten om: 1. De wijzigingen van de budgetten te autoriseren.

Nadere informatie

Nota reserves en voorzieningen

Nota reserves en voorzieningen Nota reserves en voorzieningen 2019 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 1 1. INLEIDING... 3 1.1 Waarom een nota reserves en voorzieningen?... 3 1.2 Inhoud van de nota... 3 2 Regelgeving en definities reserves

Nadere informatie

Raadsvoorstel2008/19954

Raadsvoorstel2008/19954 gemeente Haarlemmermeer Raadsvoorstel2008/19954 Onderwerp Jaarstukken 2007 Portefeuillehouder J.J. Nobel steiler C. M. Bakker Collegevergadering 20 mei 2008 Raadsvergadering 26 juni 2008 1. Samenvatting

Nadere informatie

20 september Begrotingswijziging 20 september 2018

20 september Begrotingswijziging 20 september 2018 Raadsvoorstel Agendanummer: Datum raadsvergadering: 20 september 2018 Onderwerp: Begrotingswijziging 20 september 2018 Gevraagde Beslissing: Te besluiten om: 1. In te stemmen met de voorgestelde wijzigingen

Nadere informatie

Nota Reserves en. Voorzieningen. Gemeente Ferwerderadiel

Nota Reserves en. Voorzieningen. Gemeente Ferwerderadiel Nota Reserves en Voorzieningen 2004 Gemeente Ferwerderadiel Inhoudsopgave Blz. 0. Inleiding 1. Doelstelling van deze nota 2. Functies reserves en voorzieningen. Onderscheid reserves en voorzieningen 4.

Nadere informatie

Algemeen Bestuur. De commissie heeft geadviseerd het voorstel door te geleiden voor besluitvorming in het Algemeen Bestuur

Algemeen Bestuur. De commissie heeft geadviseerd het voorstel door te geleiden voor besluitvorming in het Algemeen Bestuur Algemeen Bestuur Onderwerp: Jaarstukken 2014 Portefeuillehouder: B. de Jong Vertrouwelijk: nee Vergaderdatum: 8 juli 2015 Afdeling: MO Medewerker: A Peek Dossiernummer: 927419 versie 7 Behandeld in Datum

Nadere informatie

8 februari Begrotingswijziging

8 februari Begrotingswijziging Raadsvoorstel Agendanummer: Datum raadsvergadering: 8 februari 2018 Onderwerp: Begrotingswijziging Gevraagde Beslissing: Te besluiten om: 1. De wijzigingen van de budgetten te autoriseren. Aan de gemeenteraad

Nadere informatie

Geen overschrijding Ja, zie risicoparagraaf

Geen overschrijding Ja, zie risicoparagraaf JAARREKENING 2015 Tijdigheid Is de jaarrekening op tijd (voor 15 april) ontvangen? Accountantsverklaringen Is de verklaring aanwezig (ja/nee) en welke soort verklaring? Weerstandsvermogen Hoogte algemene

Nadere informatie

Begrotingswijziging Regionale Uitvoeringsdienst Drenthe 2019

Begrotingswijziging Regionale Uitvoeringsdienst Drenthe 2019 Begrotingswijziging Regionale Uitvoeringsdienst Drenthe Aldus vastgesteld in de vergadering van het algemeen bestuur d.d. Voorzitter Secretaris INHOUDSOPGAVE 1. VOORWOORD/SAMENVATTENDE INLEIDING... 3 2.

Nadere informatie

Gemeente Doetinchem. Presentatie jaarrekeningcontrole juni 2017

Gemeente Doetinchem. Presentatie jaarrekeningcontrole juni 2017 Gemeente Doetinchem Presentatie jaarrekeningcontrole 2016 15 juni 2017 Samenvatting Reikwijdte van de controle Met de gunning van 25 mei 2015 welke door middel van onze vaktechnische opdrachtbevestiging

Nadere informatie

Bijlagen 1 Voorjaarsnota

Bijlagen 1 Voorjaarsnota Raadsvoorstel Agendapunt: Onderwerp Voorjaarsnota 2012 Datum voorstel 10 april 2012 Datum raadsvergadering 15 mei 2012 Bijlagen 1 Voorjaarsnota Ter inzage Aan de gemeenteraad, 0. Samenvatting De voorjaarsnota

Nadere informatie

1. Mutaties Themabegroting 2017

1. Mutaties Themabegroting 2017 1. Mutaties Themabegroting 2017 Totaal per thema Mutaties Omschrijving thema Bedrag afwijking 1 Financiën en Bedrijfsvoering 17.200 2 Sociaal Domein 0 3 Onderwijs en Sport (accommodaties) -92.000 4 Eigen

Nadere informatie

Voorstelnummer: Houten, 1 oktober 2013

Voorstelnummer: Houten, 1 oktober 2013 Raadsvoorstel Voorstelnummer: 2013-068 Houten, 1 oktober 2013 Onderwerp: Raadsvoorstel Tweede bestuursrapportage 2013 Beslispunten: 1. De begroting 2013 te wijzigen op basis van de sheet "Financiële effecten

Nadere informatie

Financiële verordening VRU

Financiële verordening VRU Financiële verordening VRU Versie 2018-1 Vastgesteld door het algemeen bestuur d.d. 19 februari 2018. Het algemeen bestuur van de Veiligheidsregio Utrecht, gelet op: - artikel 212 van de Gemeentewet, -

Nadere informatie

Afdeling Staf W A T W I L L E N W E B E R E IK E N E N W A T G A A N WE D A A R V O O R DO E N

Afdeling Staf W A T W I L L E N W E B E R E IK E N E N W A T G A A N WE D A A R V O O R DO E N RAADSVOORSTEL Raadsvoorstel nr Portefeuillehouder Burgemeester Datum B&W-besluit 30 september 2014 Voor de vergadering van raad d.d. 6 november 2014 Afdeling Staf Z-2014/056542;D-2014/268828 Behandelend

Nadere informatie

Reactienotitie informatieavond Perspectiefnota (19 juni 2014) beantwoording/toelichting

Reactienotitie informatieavond Perspectiefnota (19 juni 2014) beantwoording/toelichting Reactienotitie informatieavond Perspectiefnota (19 juni 2014) beantwoording/toelichting 1. Algemene reserve (gelabeld deel) Het gelabelde deel van de algemene reserve neemt toe van 3.3 miljoen naar 5,2

Nadere informatie

Nota Reserves en Voorzieningen

Nota Reserves en Voorzieningen Nota Reserves en Voorzieningen 1 2 Inhoud 1 Visie en wettelijke kaders 5 1.1 1.2 Visie Wettelijke kaders 2 Reserves 7 2.1 Soorten reserves 8 2.1.1 Algemene reserves 2.2 2.3 2.4 3 Voorzieningen 11 3.1 3.2

Nadere informatie

Zuidplas. Raadsvoorstel. Aan de raad van de gemeente Zuidplas

Zuidplas. Raadsvoorstel. Aan de raad van de gemeente Zuidplas Raadsvoorstel raadsvergadering 04/07/2017 portefeuillehouder J. Hordijk L. Evers behandelend ambtenaar datum 24/05/2017 bijlagen Openbaar Geheim 8 ja nee Aan de raad van de gemeente Toelichting op de beslispunten

Nadere informatie

Gemeente Langedijk. 2e Kwartaalrapportage Verzonden aan de raad 23 juli e Kwartaalrapportage Gemeente Langedijk - 1 -

Gemeente Langedijk. 2e Kwartaalrapportage Verzonden aan de raad 23 juli e Kwartaalrapportage Gemeente Langedijk - 1 - Gemeente Langedijk 2e Kwartaalrapportage 2014 Verzonden aan de raad 23 juli 2014. - 1 - - 2 - Inleiding Hierbij ontvangt u de 2 e Kwartaalrapportage 2014. In de nu voorliggende kwartaalrapportage wordt

Nadere informatie

JAARREKENING Ja, IPA Acon heeft een goedkeurende verklaring afgegeven.

JAARREKENING Ja, IPA Acon heeft een goedkeurende verklaring afgegeven. JAARREKENING 2015 Tijdigheid Is de jaarrekening op tijd (voor 15 april) ontvangen? Accountantsverklaringen Is de verklaring aanwezig (ja /nee) en welke soort verklaring? Weerstandsvermogen Hoogte algemene

Nadere informatie

GEMEENTE ROERMOND. Agendapuntno.: Portefeuille: Raadsvoorstelno. 2013/032/1 Datum 14 mei 2013. Onderwerp: Jaarverantwoording 2012. Aan de Gemeenteraad

GEMEENTE ROERMOND. Agendapuntno.: Portefeuille: Raadsvoorstelno. 2013/032/1 Datum 14 mei 2013. Onderwerp: Jaarverantwoording 2012. Aan de Gemeenteraad ^ gemeente Roermond GEMEENTE ROERMOND Raadsvoorstelno. 203/032/ Datum 4 mei 203 Agendapuntno.: Portefeuille: BM Onderwerp: Jaarverantwoording 202 Aan de Gemeenteraad SAIVIENVATTING Bij dit raadsvoorstel

Nadere informatie

Raadsstuk. Haarlem. Onderwerp: Decemberrapportage 2016 BBVnr: 2016/ Inleiding

Raadsstuk. Haarlem. Onderwerp: Decemberrapportage 2016 BBVnr: 2016/ Inleiding Haarlem Raadsstuk Onderwerp: Decemberrapportage 2016 BBVnr: 2016/487091 1. Inleiding De Decemberrapportage is na de Bestuursrappportage 2016 het volgende document in de planning en control cyclus 2016.

Nadere informatie

V VA LKEN SWAARD. Agendapunt commissie:

V VA LKEN SWAARD. Agendapunt commissie: V G E M E E N T E VA LKEN SWAARD Agendapunt commissie: telefoonnummer Jaap Maas 040-2083474 jaap.maas@valkenswaard.nl datum raadsvergadering 13raad00346 10 juni 2013 l e Bestuursrapportage 2013. aan de

Nadere informatie

: dhr. J.L.M. Vlaar : drs M F C. Gadella-van Gils

: dhr. J.L.M. Vlaar : drs M F C. Gadella-van Gils RAADSVOORSTEL ter besluitvorming in de raad Datum Forum vergadering : 27 oktober 2016 Zaaknummer : 376584 Datum Raadsvergadering : 7 november 2016 Portefeuillehouder Verantwoordelijk MT-lid Evaluatiedatum;

Nadere informatie

Nr.: 06-50a Diemen, 15 september 2006 Onderwerp: Voorjaarsnota 2006 (aanvullend voorstel) Op 11 september behandeld geweest in de auditcommissie

Nr.: 06-50a Diemen, 15 september 2006 Onderwerp: Voorjaarsnota 2006 (aanvullend voorstel) Op 11 september behandeld geweest in de auditcommissie Nr.: 06-50a Diemen, 15 september 2006 Onderwerp: Voorjaarsnota 2006 (aanvullend voorstel) Op 11 september behandeld geweest in de auditcommissie Aan de raad. Inleiding Op 5 juli heeft een eerste bespreking

Nadere informatie

Simpelveld. Advies aan burgemeester en wethouders. Onderwerp: jaarstukken 2014. gemeente. Behandelend ambtenaar:

Simpelveld. Advies aan burgemeester en wethouders. Onderwerp: jaarstukken 2014. gemeente. Behandelend ambtenaar: Advies aan burgemeester en wethouders gemeente Simpelveld Datum advies: 6 mei 2015 Financiële consequenties: Afdeling: Bedrijfsvoering Zaakkenmerk: 47584 Openbare besluitenlijst: ja Behandelend ambtenaar:

Nadere informatie

Gemeente Bladel. Aan de raad. Nummer : R Onderwerp : Vaststellen (voorlopige) jaarstukken 2016

Gemeente Bladel. Aan de raad. Nummer : R Onderwerp : Vaststellen (voorlopige) jaarstukken 2016 Gemeente Bladel mi linn in i ii iiii ii Nummer : R2017.003 Onderwerp : Vaststellen (voorlopige) jaarstukken 2016 Bladel Casteren Hapert Hoogeloon Netersel Aan de raad Samenvatting Het college legt verantwoording

Nadere informatie

Algemene uitkering

Algemene uitkering Onderwerp Decembercirculaire 2010 van het Gemeentefonds. Beslispunten 1. De Decembercirculaire 2010 voor kennisgeving aan te nemen; 2. Op basis van de uitkomsten van de Decembercirculaire 2010 de begroting

Nadere informatie

23 november Begrotingswijziging 23 november 2017

23 november Begrotingswijziging 23 november 2017 Raadsvoorstel Agendanummer: Datum raadsvergadering: 23 november 2017 Onderwerp: Begrotingswijziging 23 november 2017 Gevraagde Beslissing: Te besluiten om: 1. De wijzigingen van de budgetten te autoriseren.

Nadere informatie

Kanttekeningen bij de Begroting 2015. Paragraaf 4 Financiering

Kanttekeningen bij de Begroting 2015. Paragraaf 4 Financiering Kanttekeningen bij de Begroting 2015 Paragraaf 4 Financiering Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Financieringsbehoefte = Schuldgroei... 4 3 Oorzaak van Schuldgroei : Investeringen en Exploitatietekort... 5 4 Hoe

Nadere informatie

*1518441* Statenvoorstel

*1518441* Statenvoorstel Statenvoorstel ** Aan Provinciale Staten Onderwerp Zomernota 2013 Besluitvormingsronde Statendag 25 september 2013 (ov) / 16 oktober 2013 Agendapunt 1. Beslispunten 1. De Zomernota 2013 vast te stellen;

Nadere informatie

Voorstel Uw raad wordt voorgesteld de programmabegroting 2018 en de meerjarenraming vast te stellen.

Voorstel Uw raad wordt voorgesteld de programmabegroting 2018 en de meerjarenraming vast te stellen. Vergadering gemeenteraad d.d. 9 november 2017 Agenda nummer 4 Portefeuillehouder: wethouder de heer J.H. Menninga Onderwerp: Programmabegroting 2018 en meerjarenraming 2019-2021 Korte inhoud: Op grond

Nadere informatie

*ZEA006D8E93* Raadsvergadering d.d. 30 juni 2015

*ZEA006D8E93* Raadsvergadering d.d. 30 juni 2015 *ZEA006D8E93* Raadsvergadering d.d. 30 juni 2015 Agendanr. 13. Aan de Raad No.ZA.15-33292/DV.15-498, afdeling Samenleving. Sellingen, 18 juni 2015 Onderwerp: Jaarverslag en jaarrekening 2014, Actualisatie

Nadere informatie

: Aanvullend voorstel voor voorjaarsnota 2006 en kadernota 2007

: Aanvullend voorstel voor voorjaarsnota 2006 en kadernota 2007 Nummer Onderwerp : B-2.14.2006 : Aanvullend voorstel voor voorjaarsnota 2006 en kadernota 2007 Korte inhoud : Voor de voorjaarsnota moet de begrote algemene uitkering worden verhoogd met 144.637 en de

Nadere informatie

Advies: In te stemmen met de Bestuursrapportage 2014 en deze ter vaststelling aan de raad aan te bieden.

Advies: In te stemmen met de Bestuursrapportage 2014 en deze ter vaststelling aan de raad aan te bieden. VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS & VOORSTEL AAN DE RAAD Van: R.C. Ouwerkerk Tel.nr.: 8856 Nummer: 14A.00661 Datum: 5 september 2014 Team: Concernzaken Tekenstukken: Ja Bijlagen: 2 Afschrift aan:

Nadere informatie

Vergadering d.d.: 14 mei 2009 agendapunt: 9. Onderwerp: Vaststelling jaarverslag/jaarrekening 2008

Vergadering d.d.: 14 mei 2009 agendapunt: 9. Onderwerp: Vaststelling jaarverslag/jaarrekening 2008 RAADSVOORSTEL Vergadering d.d.: 14 mei 2009 agendapunt: 9 Onderwerp: Vaststelling jaarverslag/jaarrekening 2008 Portefeuillehouder: College datum: 6 mei 2009 Samengevat voorstel 1. Het jaarverslag 2008

Nadere informatie

Doorkiesnummer : (0495) 575 521 Agendapunt: 8 ONDERWERP

Doorkiesnummer : (0495) 575 521 Agendapunt: 8 ONDERWERP Wijnen, Peter FIN S3 RAD: RAD131106 2013-11-06T00:00:00+01:00 BW: BW131001 voorstel gemeenteraad Vergadering van de gemeenteraad van 6 november 2013 Portefeuillehouder : J.M. Cardinaal Behandelend ambtenaar

Nadere informatie

Financiële verordening gemeente Achtkarspelen

Financiële verordening gemeente Achtkarspelen Financiële verordening gemeente Achtkarspelen De raad van de gemeente Achtkarspelen; gezien het voorstel van het college van burgemeester en wethouders van @; gelet op artikel 212 van de gemeentewet en

Nadere informatie

Kwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 2

Kwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 2 Kwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 2 Normenkader, toets van de begroting aan de formele eisen Inhoudsopgave 1 Normenkader 2 1.1 Besluit Begroting en Verantwoording 2 1.2 Verordening

Nadere informatie

Raadsnota. Raadsvergadering d.d.: 11 december 2006 Agenda nr: 6 Onderwerp: Tweede algehele bijstelling begroting Aan de gemeenteraad,

Raadsnota. Raadsvergadering d.d.: 11 december 2006 Agenda nr: 6 Onderwerp: Tweede algehele bijstelling begroting Aan de gemeenteraad, Raadsnota Raadsvergadering d.d.: 11 december 2006 Agenda nr: 6 Onderwerp: Tweede algehele bijstelling begroting 2006 Aan de gemeenteraad, 1. Doel, Samenvatting en Advies van het raadsvoorstel Conform het

Nadere informatie

Wat zijn de argumenten? De financiële rechtmatigheid is een belangrijk criterium bij de beoordeling van de jaarrekening door de accountant.

Wat zijn de argumenten? De financiële rechtmatigheid is een belangrijk criterium bij de beoordeling van de jaarrekening door de accountant. Raadsvoorstel Registratienummer: CONCEPT Onderwerp: 2e Managementrapportage 2017 Portefeuillehouder: wethouder W.A.R. Visser Te nemen besluit: - De begroting 2017 te wijzigen volgens de in de 2e managementrapportage

Nadere informatie

B&W Vergadering. B&W Vergadering 22 november 2016

B&W Vergadering. B&W Vergadering 22 november 2016 2.1.8 Financiële verwerking Moties & Amendementen Begroting 2017 1 Dossier 1056 voorblad.pdf B&W Vergadering Dossiernummer 1056 Vertrouwelijk Nee Vergaderdatum 22 november 2016 Agendapunt 2.1.8 Omschrijving

Nadere informatie

FINANCIËLE VERORDENING RECREATIESCHAP DOBBEPLAS

FINANCIËLE VERORDENING RECREATIESCHAP DOBBEPLAS FINANCIËLE VERORDENING RECREATIESCHAP DOBBEPLAS Het Algemeen Bestuur van het recreatieschap Dobbeplas; Gezien het voorstel van het Dagelijks Bestuur van 13 oktober 2014; Gelet op het bepaalde in de artikelen

Nadere informatie

1. Beslispunten Vaststellen Jaarstukken 2015 gemeenten Naarden, Muiden en Bussum en bestemmen van het resultaat over het jaar 2015.

1. Beslispunten Vaststellen Jaarstukken 2015 gemeenten Naarden, Muiden en Bussum en bestemmen van het resultaat over het jaar 2015. Raadsvoorstel Zaaknummer Portefeuillehouder Voorstel Z68122 Jan Franx Vaststelling Jaarstukken 2015 gemeenten Bussum, Muiden en Naarden en bestemming van het resultaat 2015 Aan de raad, 1. Beslispunten

Nadere informatie

De bij het opstellen van de jaarrekening gehanteerde uitgangspunten hebben betrekking op:

De bij het opstellen van de jaarrekening gehanteerde uitgangspunten hebben betrekking op: ADDENDUM PROGRAMMA- VERANTWOORDING EN REKENING 2005 GEMEENTE HAAREN In het jaarverslag 2005 (bestaande uit de programmaverantwoording en programmarekening) staan enkele onderwerpen vermeld die wij alsnog

Nadere informatie

GEMEENTE SCHERPENZEEL. Raadsvoorstel

GEMEENTE SCHERPENZEEL. Raadsvoorstel GEMEENTE SCHERPENZEEL Raadsvoorstel Datum voorstel : 18 augustus 2015 Raadsvergadering : 29 september 2015 Agendapunt : Bijlage(n) : 8 Kenmerk : Portefeuille : wethouder H.J.C. Vreeswijk Behandeld door:

Nadere informatie

*ONDER EMBARGO TOT DONDERDAG 19 MEI 2011, 15.00 UUR*

*ONDER EMBARGO TOT DONDERDAG 19 MEI 2011, 15.00 UUR* *ONDER EMBARGO TOT DONDERDAG 19 MEI 2011, 100 UUR* Raadsvoorstel GEMEENTEBESTUUR onderwerp Programmarapportage 2011-1 team SBSBD raadsnummer 2011 54 collegevergadering raadsvergadering fatale termijn programma

Nadere informatie

Raadsnota Raadsvergadering d.d. 19 december 2016 Agenda nr. Onderwerp: Tweede algehele bijstelling begroting 2016

Raadsnota Raadsvergadering d.d. 19 december 2016 Agenda nr. Onderwerp: Tweede algehele bijstelling begroting 2016 Raadsnota Raadsvergadering d.d. 19 december 2016 Agenda nr. Onderwerp: Tweede algehele bijstelling begroting 2016 Aan de gemeenteraad, 1. Doel, Samenvatting en Advies van het raadsvoorstel Conform het

Nadere informatie

Zienswijze programmabegroting 2013 en jaarstukken 2011 van GGD Hollands Noorden.

Zienswijze programmabegroting 2013 en jaarstukken 2011 van GGD Hollands Noorden. Zienswijze programmabegroting 2013 en jaarstukken 2011 van GGD Hollands Noorden. Algemeen Op 18 april 2012 zijn de programmabegroting 2013 en de jaarstukken 2011 ontvangen van GGD Hollands Noorden (GGD).

Nadere informatie