Inhoudstafel Zin en onzin van evidence based werken? Wit-Gele Kruis van Vlaanderen. Irina Dumitrescu Sam Cordyn. 1. Evidence Based Practice

Transcriptie

1 Zin en onzin van evidence based werken? Wit-Gele Kruis van Vlaanderen Irina Dumitrescu Sam Cordyn Oostende, 24/03/2015 2/N Inhoudstafel 1. Evidence Based Practice 2. Evidence Based Nursing 3. Discussie 4. Tools 1

2 3/N Ontstaan EBP 1972 Archie Cochrane ( ) It is surely a great criticism of our profession that we have not organised a critical summary,, adapted periodically, of all relevant randomised controlled trials. Cochrane A. Effectiveness and Efficiency: Random Reflections on Health Services. London: Royal Society of Medicine Press, /N Ontstaan EBP 1972 Archie Cochrane It is surely a great criticism of our profession that we have not organised a critical summary,, adapted periodically, of all relevant randomised controlled trials Mc Master University Canada Nieuwe onderwijsmethode voor artsen Evidence-Based Medicine Working Group. Evidencebased medicine. A new approach to teaching the practice of medicine. JAMA 1992; 268:

3 5/N Ontstaan EBP 1972 Archie Cochrane It is surely a great criticism of our profession that we have not organised a critical summary,, adapted periodically, of all relevant randomised controlled trials Mc Master University Canada Nieuwe onderwijsmethode voor artsen 1994 Cochrane Collaboration Internationale Cochrane Centre (> 120) 6/N Evidence Based Practice (EBP) 1. Definitie Het gewetensvol, expliciet en oordeelkundig gebruik van het huidige beste bewijsmateriaal om beslissingen te nemen voor individuele patiënten. Sackett 1996; Offringa 2000 Klinische beslissingen nemen op basis van het best beschikbare bewijs, in combinatie met kennis en ervaring van de behandelaar en de waarden en voorkeuren van de individuele patiënt. Kuiper et al. (2004) in navolging van Sackett & Offringa 3

4 7/N Evidence Based Practice (EBP) 2. Schematisch Context EBP Best research evidence Clinical expertise Patient values and preferences Kuiper et al., /N Evidence Based Practice (EBP) 3. Ludiek 4

5 9/N Evidence Based Practice (EBP) Waarom? Kwalitatief goede zorg 10/N Evidence Based Practice (EBP) Vertaalslag verschillende disciplines: Evidence Based Medicine (EBM) Evidence Based Nursing (EBN) Evidence Based Dentistry Evidence Based Psychology 5

6 11/N Ontstaan EBN Florence Nightingale ( ) Moderne verpleegkunde Statistieken Trends die het ontstaan van EBN beïnvloeden: EBM Verpleegkundig onderzoek ICT 12/N Evidence Based Nursing (EBN) 1980 Systematisch werken Focus op het proces Integrerend verplegen Mieke Grypdonck (SVH)

7 13/N Evidence Based Nursing (EBN) Systematisch werken Focus op het proces Integrerend verplegen Mieke Grypdonck (SVH) Verpleegkundige diagnostiek Focus op taal en resultaten Terminologie Marjorie Gordon /N Evidence Based Nursing (EBN) Systematisch werken Focus op het proces Integrerend verplegen Mieke Grypdonck (SVH) Verpleegkundige diagnostiek Focus op taal en resultaten Terminologie Marjorie Gordon 2000 Evidence-Based Nursing (EBN) Focus op de wetenschappelijke probleembenadering 7

8 15/N Wat is EBN dan? Traditionele benadering in de verpleegkunde Voorkeur, wens, verwachtingen cliënt Verpleegkundige diagnose Ervaring, intuïtie, gehoorzaamheid, traditie Beslissing rond diagnose en behandeling 16/N Best research evidence Wat is EBN dan? Traditionele benadering in de verpleegkunde Clinical expertise Patient values and preferences Voorkeur, wens, verwachtingen cliënt Verpleegkundige diagnose Ervaring, intuïtie, gehoorzaamheid, traditie Beslissing rond diagnose en behandeling Rituelen, gewoonten, mythen 8

9 17/N Wat is EBN dan? Geen plaats voor het toepassen van resultaten uit verpleegkundig wetenschappelijk onderzoek! 18/N Wat is EBN dan? Traditionele benadering in de verpleegkunde Voorkeur, wens, verwachtingen cliënt Verpleegkundige diagnose Ervaring, intuïtie, gehoorzaamheid, traditie Beslissing rond diagnose en behandeling Rituelen, gewoonten, mythen 9

10 19/N Best research evidence Traditionele benadering in de verpleegkunde Clinical expertise Ontstaan EBN Verpleegkundige diagnose Zoeken en vinden van relevante artikels/bronnen Patient values and preferences Ervaring, intuïtie, gehoorzaamheid, traditie beantwoordbare vraag Kritisch lezen Voorkeur, wens, verwachtingen cliënt Beslissing rond diagnose en behandeling 20/N Stappenplan EBN 1. Probleem vertalen in een beantwoordbare vraag 2. Efficiënt zoeken naar het beste bewijsmateriaal 3. Kritische beoordeling kwaliteit 4. Beoordeling relevantie effect 5. Toepassen (implementeren en borgen) 10

11 21/N Stappenplan EBN een voorbeeld Slaapt de persoon in kwestie beter? 5 Start advies indien relevant voor deze persoon Slaapproblemen bij oncologische patiënten door angst en/of pijn 1 In welke mate kunnen relaxatietechnieken, geluidsvermindering, verhoging van comfort, de slaap bevorderen van oncologische patiënten zonder slaapmedicatie te geven? Evidence 2 4 Cliënt Klinische expertise Resultaat studies? Evidence sterk genoeg? Toepasbaar op de persoon? 3 22/N Zin en onzin van EBP Belangrijke ontwikkeling waarvan het nut is aangetoond & wordt algemeen nagestreefd Er zijn grenzen aan EBP (kookboekzorg) een kookboek bevat geen gouden wet Bv. Decubitus -> toepassen van wisselhouding om de vier uur bij een drukreducerende matras? «Toepasbaarheid» & «Haalbaarheid»? Kookboekzorg is prima. Mits op de juiste manier gebruikt: als basis. Een goede kok zal de omstandigheden meenemen in de bereiding van het uiteindelijk gerecht. Dat is een kunst. Een goede verpleegkundige doet dat ook, op basis van de individuele patiënt die in geen enkele evidence-based richtlijn beschreven wordt. 11

12 23/N EBN vereist vaardigheden Klinisch probleem kunnen vertalen in een beantwoordbare vraag ICT-vaardigheden (zoeken van relevante bronnen) Vaardigheden aangaande de interpretatie van onderzoeksresultaten (toegepast wetenschappelijk onderzoek) Kennis Engels 24/N EBN maar ook Toegang tot de best beschikbare evidentie (toegang bepaalde databanken kostprijs) Tijd (om bronnen te consulteren, te evalueren, te synthetiseren, plan van aanpak uitwerken ) Middelen om zaken te implementeren en te (her)evalueren (nieuwe decubitusmatrassen) EBN-minded werkomgeving 12

13 25/N EBN handige tools Portal4Care van het Platform Wetenschap en Praktijk Is een verpleegkundige/vroedkundige kennisbank met degelijke up-to-date kennis, tools en hulpmiddelen toegankelijk voor elke zorgverlener op de werkvloer. Hier vindt u alle relevante kennis voor het beroepsveld: primaire artikels, (systematic) reviews, guidelines, tools, calculators, (alle kennis is bovendien voorafgaand gescreend door een expertencomité op degelijkheid en actualiteit) Snelle link naar de CEBAM Digital Library for Health (waar elke lid van het NVKVV gratis toegang tot heeft) en EBMPracticeNet 26/N EBN handige tools Portal4Care van het Platform Wetenschap en Praktijk Naast richtlijnen bevinden zich eveneens schalen en/of andere handige hulpmiddelen op deze portal (bv. Richtlijnen en schalen voor decubitus). Deze kunnen dan direct geïmplemteerd worden binnen toegepast wetenschappelijk onderzoek (bv. Uitvoeren van een voormeting en een nameting na het implementeren van een (aantal) maatregelen (bv. Het voorkomen van decubitus na een grootschalige vormingssessie). Op basis van deze tools kan dan een onderbouwde vergelijking gemaakt worden. 13

14 27/N EBN handige tools CEBAM Digital Library for Health (CDLH) Is een elektronische medische bibliotheek (Medical Digital Library) die objectieve wetenschappelijke medische informatie aanbiedt via het internet. Hier vindt u nationale en internationale klinische richtlijnen, systematic reviews, de voornaamste internationale medische tijdschriften, literatuur samenvattingen en besprekingen evenals EBM handboeken (Clinical Evidence), geneesmiddeleninformatie en een databank van 3000 medische naslagwerken. De CDLH richt zich tot de brede waaier van Belgische zorgverleners binnen de gezondheidszorg zonder toegang tt grote universitaire databanken. Wil een brug slaan tussen eigen (para)medische praktijk en onafhankelijke medische informatie op het internet. Zo wordt wetenschappleijke medische praktijkvoering en het levenskang leren voor iedereen gemakkelijker en toegankelijker gemaakt. 28/N EBN handige tools EBMPracticeNet - Is een databank van evidence-based praktijkrichtlijnen voor zorgverleners. Alle zorgverleners kunnen er gratis gebruik van maken. Is vlot toegankelijk en helpt de zorgverlener om at the point of care op eenvoudige en efficiënte wijze de juiste informatie te vinden in het brede EBM-aanbod. Ondanks het multidisciplinair EBM-aanbod ligt de focus voorlopig nog op een huisartsenpubliek. Er wordt echter een stappenplan uitgewerkt om op lange termijn meer informatie beschikbaar te stellen voor verpleegkundigen, kinesitherapeuten, apothekers en specialisten. Bij uitbreding zullen ook de cliënten de nodige EBM-informatie op hun maat gratis kunnen raadplegen. 14

15 29/N EBN handige tools CIPIQ-S - Is een Franstalige v.z.w. opgericht in 1997 bestaande uit kwaliteitsmedewerkers en personen uit het werkveld van de gezondheidszorg. Deze vzw is een onderzoeksgroep waarbinnen informatie gedeeld en uitgewisseld kan worden tussen professionals actief binnen de gezondheidszorg. Binnen de vzw zijn meerdere landen vertegenwoordigt: België, Zwitserland, Groothertogdom Luxemburg, Canada en Frankrijk. Sinds 2006, wordt CIPIQ-S gesubsidieerd Sinds 2006, wordt de v.z.w. CIPIQ-S gesubsidieerd door de FOD Volksgezondheid teneinde het bevorderen van : de duurzame implementatie van E-BN (Evidence-Based Nursing) in de thuisverpleging; het kwaliteitskader binnen de thuisverpleging, door het ontwikkelen van Evidence-based richtlijnen voor de thuisverpleging. 30/N EBN handige tools CIPIQ-S - Richtlijn gevalideerd in Praktijkhulpmi ddelen gevalideerd in Verspreiding in Revisie in Veneuze ulcera September 2007 April 2008 November 2009 Gepland in 2014 Chronische pijn Februari 2009 Oktober 2010 Juni 2013 Gepland in 2015 Preventie van decubitus September 2012 Oktober 2012 Nog te bepalen Gepland in 2017 Diabetes type 2 insulineafhankelijke patiënten December 2012 Voorjaar 2015 Voorjaar 2015 Gepland in

16 31/N Vragen? Telefoonnr.: 02/