Alternatievenstudie drukriolering Blankenham

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Alternatievenstudie drukriolering Blankenham"

Transcriptie

1 Alternatievenstudie drukriolering Blankenham definitief In opdracht van Gemeente Steenwijkerland Projectnummer M13A0645 Documentnaam \\nldft1s01\data\data\project\m13\m13a0645\2 (T ) Inhoudelijk - Technisch\T4 Deliverables\definitief\m13a0645.r02.doc 25 april 2014 Postadres Postbus AG DELFT Nederland T +31(0) F +31(0) Bezoekadres Poortweg PA DELFT Nederland KVK Haaglanden BNP Paribas IBAN NL 75 BNP A /BIC BNPANL2A MWH is ISO 9001:2008 en VCA* gecertificeerd

2 2

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding Achtergrond Werkgroep Aanleiding en doel Aanpak en leeswijzer 6 2 Context Locatie 7 3 Systeembeschrijving Inzameling: gecombineerd of gescheiden Drukriolering Natuurlijke zuivering Technisch systeem - minizuivering Plus scenario Baarlo Analyse alternatieven Uitgangspunten Aanpak Resultaten 20 Bijlage 1: Bijlage 2: Rekenresultaten Overzichtskaarten per locatie (separaat) 3

4 4

5 1 Inleiding 1.1 Achtergrond De gemeente Steenwijkerland heeft een forse investering ten behoeve van vervanging van de drukriolering in Blankenham voorzien. Deze drukriolering dateert uit de jaren 80 en ontsluit circa 40 tot 50 woningen in het buitengebied. Tevens doet de drukriolering dienst als transportleiding van het onder vrij verval ingezamelde afvalwater van buurtschappen. Deze ontwikkelingen in combinatie met publicatie van de routekaart afvalwaterketen 2030 heeft de gemeente doen besluiten duurzamere en doelmatigere alternatieven voor drukriolering te onderzoeken. Hiermee worden de afspraken van het Bestuursakkoord Water op de agenda gezet. Figuur 1. Ligging Steenwijkerland (rood) en de kernen Baarlo, Buurtsteeg en Blankenham (blauw) 5

6 1.2 Werkgroep In het kader van de ontwikkelingen op het gebied van drukriolering en Duurzame Sanitatie in Steenwijkerland is in 2013 de werkgroep Duurzame Sanitatie opgericht. De werkgroep is zo breed mogelijk samengesteld met daarin vertegenwoordigers van de overheid (gemeente en waterschap) en vertegenwoordigers van de bewoners van Baarlo, Buurtsteeg en Blankenham. Daarnaast participeren partijen met kennis en ervaring van (alternatieve) sanitatie. Op deze manier wordt ernaar gestreefd om op een goede manier tot een zo breed mogelijk gedragen afweging te komen voor een duurzame oplossing voor het inzamelen, transporteren en verwerken van het afvalwater. De participerende partijen in de werkgroep zijn: Gemeente Steenwijkerland, Waterschap Reest & Wieden, STOWA, Dorpsbelang Blankenham en LTO waarbij LeAF en MWH als ingehuurde partij ondersteunen. 1.3 Aanleiding en doel De werkgroep Duurzame Sanitatie Blankenham is op het punt gekomen om scenario s uit te werken om zo een nog beter beeld te krijgen van de mogelijkheden en consequenties van alternatieven voor de drukriolering in Baarlo, Buurtsteeg en Blankenham. Door de werkgroep zijn verschillende scenario s voor alternatieven voor drukriolering op hoofdlijnen vastgesteld. Gemeente Steenwijkerland heeft opdracht gegeven om deze scenario s uit te werken. Parallel aan dit onderzoek wordt in opdracht van Waterschap Reest & Wieden door LeAF een effectenstudie naar de invloed van de alternatieven op het oppervlaktewater uitgevoerd. De resultaten van deze beide studies dienen als basis voor de beslissing om tot een praktijkproef over te gaan. 1.4 Aanpak en leeswijzer De context van het onderzoek wordt beschreven in hoofdstuk 2. Hierbij worden de deelgebieden in kaart gebracht en omschreven. Het onderzoek heeft zich gericht op drie oplossingsscenario s voor vervanging van de drukriolering. Deze drie scenario s zijn nader uitgewerkt en in beeld gebracht in hoofdstuk 3. Vervolgens is voor deze scenario s een kosten-baten analyse uitgevoerd. Hierbij is de focus geweest op aanleg- en beheerkosten, uitsparing van waterzuiveringskosten en rendement. Binnen deze analyse zijn uitgangs-, discussie- en aandachtspunten benoemd. Waarbij de uitgangspunten in samenspraak met LeAF zijn vastgesteld, zodat de alternatievenstudie en effectenstudie goed op elkaar aansluiten. De analyse van alternatieven ten aanzien van kosten, resultaten en duurzaamheid is beschreven in hoofdstuk 4. Het rapport wordt afgesloten met conclusies en aanbevelingen in hoofdstuk 5. 6

7 2 Context Voor het onderzoek naar de scenario s zijn door de werkgroep drie deelgebieden aangewezen waar transitie naar Duurzame Sanitatie verder onderzocht dient te worden. Het betreft het dijkdorp Blankenham en de buurtschappen Buurtsteeg en Baarlo. 2.1 Locatie De buurtschappen Buurtsteeg en Baarlo vallen onder het dijkdorp Blankenham. Blankenham maakt deel uit van de gemeente Steenwijkerland. De buurtschappen bevinden zich langs de Blokzijler- en Kuinderdijk op de grens van de Noordoostpolder. Ten oosten bevindt zich het Nationaal Park De Weerribben. De locatie van de buurtschappen is in Figuur 2 weergegeven. In huidige situatie wordt afvalwater van Baarlo en Buurtsteeg via drukriolering getransporteerd naar Blankenham. Vanaf de kern van Blankenham wordt al het afvalwater verpompt naar het waterschapsgemaal aan de Lage Weg. Hiervandaan wordt het naar de RWZI Steenwijk gepompt. De totale lengte naar de zuivering is circa 30 kilometer. Blankenham Buurtsteeg Baarlo Figuur 2. Locatie buurtschappen 7

8 2.1.1 Baarlo Het buurtschap Baarlo omvat 8 woningen waarvan 2 melkveebedrijven (zie Figuur 3). Volgens opgaaf van de gemeente wordt uitgegaan van 19 inwoners. De lengte van het inzamelriool voor het buurtschap zelf bedraagt circa 500 meter. De melkveebedrijven betreffen Baarlo 6 en 8, ten noorden van het buurtschap. Op dit moment wordt het afvalwater middels een vrij verval riool ingezameld. Een pomp verpompt het afvalwater via een persleiding die injecteert op de persleiding in het buurtschap Buurtsteeg. Baarlo 8 heeft een eigen pomp die inprikt op de persleiding vanuit Baarlo naar Buurtsteeg. Voor de toekomstige situatie wordt voor het buurtschap Baarlo in geval van keuze voor drukriolering uitgegaan van transport naar Blokzijl. Hiermee wordt de transportafstand van het afvalwater sterk verkleind waardoor energie en kosten bespaard worden. Afhankelijk van de systeemkeuze en de locatie van een eventuele decentrale zuivering dient Baarlo 8 in de toekomstige situatie door middel van een pomp en drukleiding te worden aangesloten. Baarlo 8 Baarlo 6 Figuur 3. Baarlo 8

9 2.1.2 Buurtsteeg Voor het buurtschap Buurtsteeg wordt rekening gehouden met 12 woningen waarvan 1 melkveebedrijf. Het inwoneraantal waar mee gerekend is bedraagt 27. Het inzamelriool heeft een lengte van 400 meter. De structuur en locatie van het buurtschap is weergegeven in Figuur 4. Het afvalwater wordt in de huidige situatie ingezameld door middel van een vrij verval riool van circa 400 meter. Vervolgens wordt door 2 pompen het afvalwater verpompt naar de persleiding bij Blankenham. Figuur 4. Buurtsteeg 9

10 2.1.3 Blankenham Voor de kern Blankenham (zie Figuur 5) is uitgegaan van 117 inwoners. In de kern ligt gescheiden riolering die gehandhaafd kan worden. Foutaansluitingen die op het vuilwaterriool zitten moeten nog verholpen worden. De lengte van het inzamelriool voor de kern zelf bedraagt circa 700 meter. Twee pompen transporteren het afvalwater via een persleiding richting de zuivering. Figuur 5. Blankenham 10

11 3 Systeembeschrijving In dit hoofdstuk wordt de lokale inzameling en behandeling van het afvalwater beschreven. Globaal kan het huidige systeem, in de drie deelgebieden, in twee delen opgesplitst worden. Inzameling van afvalwater (A) en transport/ zuivering van het afvalwater (B). Inzameling geschied in de huidige situatie onder vrij verval naar een centraal punt waarvandaan transport door gemaal en persleiding naar het overnamepunt van het waterschap plaatsvindt. In de alternatieven voor duurzame sanitatie wordt lokale inzameling ook gedaan door middel van vrij verval riool. Afhankelijk van het scenario wordt het afvalwater vervolgens door middel van een pomp en persleiding getransporteerd naar het overnamepunt van het waterschap, de locatie van de natuurlijke zuivering of de locatie van de minizuivering. 3.1 Inzameling: gecombineerd of gescheiden Het huidige vrij verval stelsel dat afvalwater van de woningen inzamelt en naar een transportgemaal afvoert dient, met uitzondering van het stelsel in Blankenham, vervangen te worden. Hiervoor zijn twee opties: Terugleggen vrij verval systeem over het zelfde tracé, verschillende afvalwaterstromen worden gecombineerd ingezameld. Gescheiden inzameling van drie afvalwaterstromen. Het gaat dan om toiletwater in de vorm van faeces (zwart), urine (geel) en water vanuit keuken, wasmachine, douche en bad (grijs). Vanwege verschillen in concentratie en samenstelling kunnen deze stromen op een specifieke manier worden gezuiverd en benut. Bij dergelijke gescheiden inzameling dienen aanpassingen aan het rioolsysteem in de woning te worden gedaan. In dit stadium lijkt de keuze voor gecombineerd inzamelen op het eerste gezicht het meest voor de hand liggend. Dit omdat scheiding van afvalwaterstromen aan de bron dient te gebeuren, hierop heeft de gemeente geen invloed. Uit de eerder uitgevoerde bewonersenquête blijkt dat een klein aantal inwoners bereid is tot benodigde aanpassingen van het rioolsysteem in de woning. Anderzijds bestaat nu de kans om te anticiperen op gescheiden verwerking van afvalwaterstromen in de nabije toekomst. De financiële consequenties van de aanleg van extra inzamelleidingen worden meegenomen in de kosten-baten analyse. Scheiding van de stromen biedt als voordeel dat afvalwater op een efficiëntere manier behandeld wordt wat resulteert in kleinere zuiveringen en de mogelijkheid tot het terugwinnen van meer stoffen (fosfaat/ stikstof) door minder verdunning waardoor een hoger rendement gerealiseerd kan worden. 11

12 3.2 Drukriolering Eén van de scenario s voor vervanging van de verouderde drukriolering is de aanleg van nieuwe drukriolering. In dit scenario wordt de huidige situatie ten aanzien van inzameling, transport en verwerking van afvalwater gehandhaafd. Ten opzichte van alternatieve vormen van sanitatie heeft de conventionele drukriolering een grotere transportafstand van het afvalwater. Daarmee samenhangend is er dus sprake van een hoger energieverbruik. Anderzijds wordt door zuivering van het afvalwater op de RWZI een hoger zuiveringsrendement bereikt. Het risico van lokale verontreiniging van bodem en water door onjuist gebruik of verminderd functioneren van de zuivering is kleiner, de werking van de RWZI wordt door het Waterschap gedurende het proces gemonitord. Lokaal en decentraal duurzaam omgaan met afvalwater door bijvoorbeeld het terugwinnen van grondstoffen is in dit scenario vooralsnog niet van toepassing. Wel wordt in de huidige situatie slib afkomstig van de RWZI Steenwijk naar de centrale slibgisting van het waterschap in Echten gebracht. Hierbij wordt gas en fosfaat gewonnen. 12

13 3.3 Natuurlijke zuivering Een natuurlijk alternatief voor drukriolering is het lokaal zuiveren van het afvalwater door middel van een natuurlijke zuivering. Bij de verdere uitwerking van dit scenario is gekozen voor een verticaal doorstroomd helofytenfilter. Een dergelijk filter heeft een kleiner ruimtebeslag dan een horizontaal filter. Tegelijkertijd is de snelheid van biodegradatie in een verticaal filter hoger, in de praktijk wordt een hoger zuiveringsrendement gerealiseerd. Werking Afvalwater ondergaat een eerste zuivering door een voorbezinkput en een vet-/slibafscheider. Vervolgens wordt het voorbehandelde water vanuit een pomp put enkele keren per dag over het filter verspreid. Het filter bestaat uit filterzand, rietplanten, optioneel grind / schelpen en drainageleidingen. Afvalwater infiltreert in het filterpakket en wordt door de aanwezigheid van bacteriën rondom de rietwortels en bacteriën in zuurstofarme delen van het filter gezuiverd. Deze bacteriën zorgen voor biologische zuivering. Het zandpakket zorgt door filtratie en absorptie voor fysisch chemische zuivering. Doordat afvalwater met tussenpozen wordt geloosd op het filter wordt zuurstof ingebracht in het filter. Na infiltratie in het filter wordt het water afgevoerd naar een controleput door de aanwezige drainageleidingen. Waarna het op het oppervlaktewater geloosd wordt. Door middel van het filter worden fosfaten en stikstof uit het afvalwater verwijderd. Zo worden fosfaten gebonden en vastgelegd in de bovenste laag van het filter. Deze laag kan op moment dat er sprake is van verzadiging (na circa 25 jaar, totale levensduur: 40 jaar) worden afgegraven. Vervolgens kan dit materiaal worden gebruikt als meststof. Hierbij wordt ervan uitgegaan dat geen extra toevoeging van ijzer toe gepast wordt om fosfaat te binden, dit om fosfaten binnen de kringloop te houden. 13

14 Energieverbruik Door lokaal afvalwater in te zamelen en te verwerken wordt de transportafstand in de afvalwaterketen verkort. In de huidige situatie draaien verschillende pompen gelijktijdig (Baarlo-Buurtsteeg- Blankenham) waardoor energie verloren gaat. Door de verkorte afstand en minder samenloop van gemalen neemt het pomprendement toe. Hiermee samenhangend is sprake van een verlaagd energieverbruik ten opzichte van de conventionele drukriolering. Kringloop Ten aanzien van duurzaamheid biedt deze manier van verwerken van afvalwater diverse mogelijkheden. Grondstoffen zoals fosfaat en nitraat worden vastgehouden in de kringloop door de genoemde toepassing van filtergrond als meststof. Het effluent water komt terug in de lokale waterhuishouding. Eventueel zou het effluent water kunnen worden benut voor bijvoorbeeld huishoudelijk gebruik zoals toiletspoeling of besproeiing van de tuin. Het riet kan vervolgens worden gecomposteerd met het bezinksel uit de voorbezinkput. Bezinksel uit de voorbezinkput kan ook worden gecomposteerd met bijvoorbeeld bermmaaisel. Op deze manier wordt gewerkt aan verduurzaming van de keten door onder meer het sluiten van de kringloop. Variant - wilgenveld Een andere manier om op een duurzame en natuurlijke wijze om te gaan met het afvalwater is zuivering door middel van een wilgenveld. Deze manier van afvalwater zuiveren heeft voordelen ten opzichte van zuivering door een helofytenfilter. Zo heeft een wilgenveld de mogelijkheid om afvalwater te zuiveren door verdamping zonder dat effluent vrijkomt. Gelijkmatigere lozing van het afvalwater in de bodem is gunstig voor de lokale waterhuishouding. Bij deze variant dient in verband met variatie van verdamping, voor een gedeelte van het jaar een opslagvoorziening voor het afvalwater te worden aangelegd. Aanleg van een dergelijke voorziening zijn meerkosten ten opzichte van aanleg van een helofytenfilter. Dit dient echter afgewogen te worden tegen de opbrengsten van de voordelen van een wilgenveld. Bijkomend voordeel bij aanleg van een wilgenveld is de productie van het wilgenhout als brandstof. Hierdoor wordt gewerkt aan vermindering van de CO 2 uitstoot en wordt gebruik gemaakt van hernieuwbare energie. Vooralsnog is alleen een alternatief voor Blankenham uitgewerkt, dit omdat hier de grootte ten behoeve van de afvoer het meest gunstig is. Qua benodigd ruimtegebruik komt een wilgenveld overeen met het helofytenfilter. Voor de prijsbepaling van de aanlegkosten is uitgegaan van de kosten van een helofytenfilter waarbij als extra kosten het teelt gereed maken van de ondergrond en aanschaf en plant kosten aangehouden zijn. Indien een effluentloze uitvoering gerealiseerd wordt, dient bijvoorbeeld een buffertank van circa m 3 gerealiseerd te worden. Kosten voor deze voorziening zijn in dit stadium nog niet opgenomen. Overwogen kan worden geen buffertank toe te passen in dit geval vindt wel een effluent lozing plaats. 14

15 3.4 Technisch systeem - minizuivering Een technisch alternatief voor vervanging van de huidige drukriolering is de aanleg van een minizuivering. Werking Bij een minizuivering wordt het afvalwater op een technische manier lokaal gezuiverd en geloosd. In verschillende compartimenten wordt het afvalwater voorbehandeld/ bezonken, biologisch behandeld onder beluchting en nabehandeld. Dergelijke systemen voldoen qua certificering doorgaans aan de eisen voor IBA klasse III. Duurzaamheid Vanuit duurzaamheidsoogpunt is het nadelig dat het biologisch zuiveringsslib achterblijft terwijl dit in een natuurlijke zuivering vrijwel volledig gemineraliseerd wordt. Een ander nadeel van een minizuivering is dat vastlegging van fosfaat minimaal is. Energieverbruik Door lokaal afvalwater in te zamelen en te verwerken wordt de transportafstand in de afvalwaterketen verkort, tevens neemt door de verkorte afstand en minder samenloop van gemalen het rendement toe. Hiermee samenhangend is sprake van een verlaagd energieverbruik ten opzichte van de conventionele drukriolering. Doordat afvalwater binnen verschillende compartimenten rondgepompt wordt en de beluchtingstijd tussen de 12 en 14 uur ligt is het energieverbruik relatief hoog. 3.5 Plus scenario Baarlo 8 Voor het pand Baarlo 8 wordt een plus scenario uitgewerkt, hierbij wordt onderzocht of lokaal zuiveren een alternatief is voor het transport van afvalwater naar Baarlo. 15

16 16

17 4 Analyse alternatieven In dit hoofdstuk worden de drie alternatieven geanalyseerd. Hierbij worden achtereenvolgens de uitgangspunten, de aanpak en resultaten van de kosten-baten analyse beschreven. Daarnaast wordt ook ingegaan op enkele aandachts- en discussiepunten. 4.1 Uitgangspunten Deze paragraaf beschrijft achtereenvolgens de wet en regelgeving die van toepassing is en welke wijzigingen en aandachtspunten van toepassing zijn wanneer anders omgegaan wordt met de inzameling en behandeling van afvalwater Wettelijke context In het kader van sanitatie in het buitengebied zijn de volgende wetten en besluiten van belang: Waterwet; besluit lozing afvalwater huishoudens; activiteitenbesluit (ABB). De Waterwet verankert de zorgplicht van gemeenten om huishoudens aan te sluiten op de riolering. Voor gevallen waar aansluiting financieel onrendabel is, wordt gebruik gemaakt van de mogelijkheid tot ontheffing van de zorgplicht. Als hier sprake van is, dient de houder van het afvalwater zelf te zorgen voor verwerking van het afvalwater. Conform het Besluit lozing afvalwater huishoudens kan gekozen worden voor het toepassen van een voorziening voor het lozen van afvalwater (bijvoorbeeld een IBA of een septic tank). Vanuit het genoemde besluit volgt dat de lozer in principe zelf verantwoordelijk is voor het onderhoud. Het bevoegd gezag moet hier op toezien. Indien op basis van deze variantenstudie en de effectenstudie (LeAF) gekozen wordt voor een vorm van nieuwe sanitatie is het noodzakelijk dat de gemeente een ontheffing van de zorgplicht tot aansluiting van de panden van de provincie krijgt. Bij aanleg van een natuurlijke zuivering of een minizuivering wordt een lozing op het oppervlaktewater gecreëerd waardoor afhankelijk van de situatie een melding gedaan dient te worden of een watervergunning voor direct lozen van afvalwater op oppervlaktewateren aangevraagd moet worden. Bij het alternatief Blankenham Wilgenveld bestaat de mogelijkheid om geen effluent op het oppervlaktewater te lozen. In dit geval vervalt eerder genoemde vergunning direct lozen van afvalwater op oppervlaktewateren en wordt het benoemd als bodemlozing waar de gemeente het bevoegd gezag is. Door aanleg van leidingen en of zuiveringssystemen dienen oevers en watergangen gekuist te worden hiervoor dient een watervergunning aangevraagd te worden. Tevens vormt de beschermingszone van de aanwezige Blokzijler- en Kuinderdijk een aandachtspunt. 17

18 Voor de aanwezige Agrarische bedrijven is het Activiteitenbesluit van toepassing. Binnen dit besluit is een aantal onderwerpen die specifiek van toepassing zijn of bij nadere uitwerking aandacht behoeven: Afvalwater afkomstig van het wassen en spoelen van agrarisch materieel: wasplaatsen voor agrarisch materieel dienen op het riool aangesloten te worden. Dit leidt bij neerslag tot een toename van verdund afvalwater, dit is niet wenselijk. Een mogelijke oplossing is het tijdelijk dichtzetten van het afvoerputje na wasbeurten. Dit is echter een oplossing die storingsgevoelig is en waar gemeente en waterschap weinig invloed en controle op hebben. Lozing van melkspoelwater (ABB art ): Ten aanzien van het wassen en spoelen van de melkwinningsinstallaties geldt dat hoofd- en naspoelwater (2 e en 3 e spoeling) geloosd mag worden in het vuilwaterriool. Als het gelijkmatig wordt verspreidt mag dit spoelwater ook op de onverharde bodem worden geloosd. Nagegaan dient te worden hoe hier het best mee omgegaan kan worden, technisch en bestuurlijk, bij toepassing van nieuwe sanitatie. Aanvullend zijn gebruikte reinigings- en ontsmettingsmiddelen een aandachtspunt. Ontijzeringsinstallaties ten behoeve van drinkwater voor vee (ABB art. 3.91): binnen het projectgebied zijn een aantal bedrijven waarvan bekend is dat er grondwater onttrokken en ontijzerd wordt waarna het als drinkwater voor het vee toegepast wordt. Restproduct van de installatie dient bij voorkeur op het vuilwaterriool geloosd te worden. Onder voorwaarden mag dit ook op oppervlaktewater worden geloosd. Nagegaan dient te worden hoe bij toepassing van nieuwe sanitatie hier technisch en bestuurlijk het best mee omgegaan kan worden. Voor aanleg van de alternatieven bestaat de kans dat een bestemmingsplan wijziging doorgevoerd dient te worden Kentallen Voor berekeningen van de verschillende alternatieven is gebruik gemaakt van (kosten)kentallen en eenheidsprijzen vanuit literatuur, leveranciers, ervaringsgetallen en best guess. De volgende literatuurbronnen zijn gebruikt: Leidraad Riolering, modules D1100 en B4000. KIWA, Handleiding helofytenfilters voor IBA systemen (1998). Beoordelingsrichtlijn voor het Kiwa attest voor IBA-systemen (BRL-K10002). Afvalwater De specifieke locatie kenmerken zijn opgenomen in paragraaf 2.1. Voor de afvalwaterproductie en berekening van de vuilvracht naar de zuivering zijn de volgende kentallen gehanteerd: Huishoudelijke afvalwaterproductie 120 liter per inwoner per dag. Inwoneraantal conform opgaaf gemeente. Lozing melkveebedrijven 2 e en 3 e spoeling op de riolering (per bedrijf 500 liter per dag). De berekende afvalwaterhoeveelheden zijn afgestemd met gemeente en komen goed overeen met eerder bepaalde theoretische afvoer. Praktijkmetingen wijzen uit dat de werkelijke afvoer een factor 2 x zo hoog ligt. Naar verwachting wordt dit veroorzaakt door foutaansluitingen van hemelwater en infiltratie van grondwater in lekke inzamelriolen. 18

19 In deze studie en de parallel lopende effectenstudie wordt gerekend met vuilconcentraties op basis van de theoretische afvoer. Voor de volumestromen wordt uitgegaan van een toename van 50% ten opzichte van de theoretische afvoer. In overleg met gemeente is hier van uitgegaan omdat door aanpassingen aan het riool de hoeveelheid rioolvreemd water af zal nemen, maar niet alle foutaansluitingen verholpen zullen worden. In de analyse is ervan uitgegaan dat de foutaansluitingen die in Blankenham op het vuilwaterriool zitten hersteld worden. De volumestromen (jaarlijks) waarmee gerekend wordt zijn in Tabel 1 weergegeven, de gehanteerde vuilvracht in Tabel 2. Tabel 1. Afvalwaterhoeveelheden (m 3 /jaar) Inwoners Melkveebedrijven Inwoners [m 3 ] Melkveebedrijven [m 3 ] Totaal [m 3 ] Baarlo (inclusief Baarlo 6&8) Buurtsteeg Blankenham Tabel 2. Vuilvracht concentraties per afvalwatercategorie (KIWA) Parameter huishoudelijk afvalwater (mg/l) Gemiddelde concentratie melkspoelwater - hoofdreiniging en naspoeling (mg/l) CZV BZV P totaal N totaal Levensduur (technische afschrijving) Voor de kostenberekening per jaar voor de verschillende scenario s zijn de volgende levensduren gehanteerd: vrij verval riool: 30 jaar; drukriool: 60 jaar; gemalen: elektromechanisch 15 jaar; bouwkundig 30 jaar; natuurlijke zuivering (helofytenfilter) 40 jaar (vervanging bovenlaag na ca. 25 jaar); minizuivering (compactsysteem) 20 jaar. Voor drukriool wordt een hogere levensduur aangehouden dan de levensduur die het huidig drukriool bereikt heeft. Deze keuze is gemaakt met het oog op verbeterde toepassing hiervan. 19

20 4.2 Aanpak Op basis van locatie specifieke kenmerken, kentallen en eenheidsprijzen is een kostenbatenanalyse uitgevoerd. Hierbij is de volgende opdeling gehanteerd: A. Kosten voor inzameling van het afvalwater Hierbij gaat het om inzameling van het afvalwater door middel van een vrij vervalriool. De kosten voor dit deel bestaan uit aanleg- en exploitatiekosten. De exploitatiekosten bestaan uit kosten voor beheer, onderhoud en bedrijfskosten. De totale kosten voor inzameling van het afvalwater worden voornamelijk bepaald door de benodigde lengte van het riool. Zoals beschreven in paragraaf 3.1 worden de opties voor gemengde en gescheiden inzameling van het afvalwater onderzocht. Bij gescheiden inzameling betekent het dat de lengte aan te leggen riool toeneemt. In dit stadium is uitgegaan van aanleg van een dubbel vrij verval riool voor grijs en geel water en een vacuümriool voor zwartwater. Door keuze voor een vacuümriool worden ten aanzien van grondstoffenterugwinning extra mogelijkheden als optie gehouden. Hierbij kan gedacht worden aan bijvoorbeeld vacuümtoiletten. B. Kosten voor transport en verwerking + afvalwaterzuivering Onder deze noemer vallen de kosten voor transport van het afvalwater naar de zuiveringslocatie. Afhankelijk van het scenario kan dit het overnamepunt van het waterschap, de filterlocatie of de locatie van de minizuivering zijn. De locatie bepaalt de lengte van de aan te leggen drukleiding die vervolgens een belangrijk deel van de aanlegkosten bepalen. De overige aanlegkosten bestaan uit de kosten voor één of meerdere pompputten (incl. gemaal) en de eventuele kosten voor aanleg van een natuurlijke zuivering (helofytenfilter) of een minizuivering. Het overige deel van de kosten voor transport en verwerking wordt gevormd door exploitatiekosten. Hieronder vallen onderhouds- en reparatiekosten, inspectiekosten en energiekosten. Bij een conventioneel systeem (drukriolering) worden de zuiveringskosten van het afvalwater in rekening gebracht. Dit wordt toegelicht en in discussie gebracht in paragraaf Jaarlijkse kosten Vervolgens is op basis van de levensduren van de verschillende systemen en onderdelen een berekening gemaakt van de jaarlijkse kosten. Hierbij zijn dus zowel aanleg- als exploitatiekosten meegenomen. Hierdoor is een goede vergelijking van de verschillende scenario s mogelijk, niet alleen op financieel vlak maar ook ten aanzien van duurzaamheid. Kosten die in rekening gebracht zijn staan in de rekenresultaten in bijlage Resultaten Overzichtskaart In bijlage 2 zijn kaarten opgenomen met een overzicht van de bebouwing, huidige inzamel- en transportriolering. Op de kaart is aangegeven wat het zoekgebied is voor realisatie van een alternatieve zuivering. Hierbij is eveneens aangegeven wat het ruimtebeslag is voor de natuurlijke zuivering. 20

21 4.3.2 Kosten In onderstaande figuren is per buurtschap de kostenvergelijking weergegeven. Hierbij is onderscheid gemaakt tussen kosten voor transport en verwerking en kosten voor inzameling. Voor Blankenham zijn geen inzamelkosten weergegeven. Dit omdat in Blankenham de kwaliteit van het vrij verval inzamelriool voldoende is. Figuur 6. Kosten varianten Baarlo (jaarlijkse kosten) 21

22 Figuur 7. Kosten varianten Buurtsteeg (jaarlijkse kosten) Figuur 8. Kosten varianten Blankenham (jaarlijkse kosten) 22

23 Aanleg van natuurlijke zuiveringen is in alle gevallen de meest economische keuze. Dit wordt door een aantal zaken veroorzaakt: Lagere kosten voor energie en zuivering. Kosten van de aanleg van lokale zuiveringen weegt op tegen aanleg drukriool (Baarlo en Buurtsteeg). In Baarlo ontlopen de aanlegkosten van de drie varianten elkaar amper, het verschil zit in de exploitatiekosten. Dit wordt met name veroorzaakt door een hoger energieverbruik bij drukriolering en minizuivering (bij de laatste als gevolg van de beluchterpomp). Verder wordt geconcludeerd dat een aparte afvoer voor Baarlo 8 goedkoper is dan afvoer naar een centrale natuurlijke zuivering voor heel Baarlo. Bij afvoer naar een centraal helofytenfilter dient deze vergroot te worden met het oppervlak wat ook nodig is voor aanleg van een individueel filter voor Baarlo 8 (50 m 2 ). Indien lokaal afvalwater behandeld wordt is de locatiekeuze van de zuivering, binnen zoekgebieden, van minimale invloed op de totale jaarkosten. Locatiekeuze hoeft dus niet beïnvloed te worden door het financieel aspect. Onderhoudskosten van minizuiveringen zijn aanzienlijk hoger dan kosten voor onderhoud van drukriolering en natuurlijke zuiveringen. De achtergrond hiervan is dat dit een opgave op basis van een onderhoudscontract is waarbij vervangingskosten gedekt dienen te worden. Indien de gemeente zelf benodigde kennis in huis heeft kunnen onderhoudskosten lager zijn. Voor Blankenham is zoals beschreven alleen gekeken naar de kosten voor transport/verwerking omdat de kwaliteit van het inzamelriool nog voldoende is. De totale aanlegkosten van het drukriool tot het gemaal van het waterschap zijn lager of ongeveer vergelijkbaar dan de aanlegkosten van de alternatieven. Omdat de exploitatiekosten, met name energie, aanzienlijk lager zijn blijken de alternatieven (natuurlijk en technisch) over de lifecycle juist goedkoper. Extra kosten om een wilgenveld in Blankenham te realiseren zijn minimaal ( 2.500,00) ten opzichte van de totale aanlegkosten ( ,00). Aanvullende kosten voor de aanleg van een buffervoorziening ten behoeve van een 0 emissie blijken afhankelijk van de uitvoering in dit stadium verdedigbaar. Uitwerking van een dergelijke voorziening behoeft echter aandacht. Indien gekozen wordt voor een traditionele betonnen berging lopen de kosten dusdanig hoog op dat deze globaal een factor 20 hoger liggen dan de totale aanlegkosten van het filter. Nagegaan dient te worden of een goedkopere aanlegmethode volstaat. Hierbij kan gedacht worden aan een lichtere uitvoering en goedkopere materialen. Indien in Buurtsteeg duurzame sanitatie toegepast wordt zijn de totale aanleg- en exploitatiekosten een stuk lager dan de kosten voor drukriolering. Dit wordt veroorzaakt door de ligging (minder lengte drukriool) en besparing op energie en onderhoudskosten. De exploitatiekosten voor het gescheiden inzamelen van afvalwaterstromen zijn ongeveer een factor 2,5 keer hoger dan gecombineerd inzamelen. 23

24 4.3.3 Duurzaamheid Ten aanzien van duurzaamheid kunnen tal van toetsingscriteria beschouwd worden. In dit stadium worden de volgende criteria meegenomen: energieverbruik; terugwinnen; P; N; biomassa; compost; gas; levensduur; hergebruikbaarheid/ vrijkomen afvalstoffen (materiaal); inpasbaarheid/ natuur; belasting natuur. Baarlo Buurtsteeg Blankenham drukriool natuurlijk technisch drukriool natuurlijk technisch drukriool natuurlijk Wilgen technisch Energieverbruik min plus min min plus nul min plus plus nul Terugwinnen P plus plus min plus plus min plus plus plus min N min plus min min plus min min plus plus min Biomassa min min min min min min min min plus min Compost min plus min min plus min min plus plus min Gas plus min min plus min min plus min min min Levensduur plus nul min plus nul min plus nul nul min Hergebruikbaarheid/ vrijkomen afvalstoffen (materiaal) min nul nul min nul nul min nul nul nul Inpasbaarheid natuur nul plus min nul plus min nul plus plus min Belasting oppervlaktewater plus nul nul plus nul nul plus nul plus nul Figuur 9. Score ten aanzien van duurzaamheidscriteria (groen = goed, Oranje = matig en Rood = slecht) Baarlo Indien in Baarlo voor een natuurlijke zuivering toegepast wordt, dient met een oppervlak van 170 m 2 voor Baarlo en 50 m 2 voor Baarlo 8 gereserveerd te worden. De influenten en effluenten voor de verschillende scenario s zijn in onderstaande tabel weergegeven. N totaal P totaal CZV BZV influent kg/jaar RWZI 93% 97% 95% 99% rendement helofytenfilter % 50% 50% 90% 90% compactsysteem 90% 50% 90% 95% RWZI effluent helofytenfilter kg/jaar compactsysteem

25 Buurtsteeg Indien in Buurtsteeg voor een natuurlijke zuivering toegepast wordt, dient met een oppervlak van 155 m 2 gereserveerd te worden. De influenten en effluenten voor de verschillende scenario s zijn in onderstaande tabel weergegeven. N totaal P totaal CZV BZV influent kg/jaar RWZI 93% 97% 95% 99% rendement helofytenfilter % 50% 50% 90% 90% compactsysteem 90% 50% 90% 95% RWZI effluent helofytenfilter kg/jaar compactsysteem Blankenham Indien in Blankenham voor een natuurlijke zuivering toegepast wordt, dient met een oppervlak van 470 m 2 gereserveerd te worden. De influenten en effluenten voor de verschillende scenario s zijn in onderstaande tabel weergegeven. N totaal P totaal CZV BZV influent kg/jaar RWZI 93% 97% 95% 99% rendement helofytenfilter % 50% 50% 90% 90% compactsysteem 90% 50% 90% 95% RWZI effluent helofytenfilter kg/jaar compactsysteem Algemeen Centrale zuivering heeft vergeleken met decentrale zuivering naar verwachting een hoger energieverbruik. Door gelijktijdig draaien van gemalen in de keten en lange transportafstanden is het energieverbruik hoog. Decentraal zuiveren levert echter niet per definitie een lager energieverbruik. Door het relatief hoge energieverbruik van de minizuiveringen (o.a. als gevolg van de beluchtingspomp) vervalt een groot voordeel van het verlaagde energieverbruik van transport. Bij zuivering door een natuurlijke zuivering zoals een helofytenfilter is er wel sprake van een lager energieverbruik ten opzichte van conventionele zuivering. Natuurlijk zuiveren levert de meeste mogelijkheden ten aanzien van terugwinnen van grondstoffen, deze mogelijkheden zijn op de RWZI ook mogelijk en worden op dit moment al gedeeltelijk in praktijk gebracht (winning van gas en fosfaat via slibgisting). Om verdergaand grondstoffen terug te winnen dienen naar verwachting aanpassingen aan de bestaande bedrijfsvoering gedaan te worden. Tevens mag verwacht worden dat door verdunning door neerslag het rendement afneemt. Ten aanzien van levensduur zijn minizuiveringen het minst duurzaam, vrijkomende materialen zijn naar verwachting minder goed herbruikbaar dan onderdelen van natuurlijke systemen. Welke een langere levensduur hebben. Levensduur van drukriolering is het best. 25

26 De lokale belasting van het oppervlaktewater is bij toepassing van drukriolering naar verwachting lager dan bij een natuurlijke zuivering en een minizuivering. Dit omdat bij toepassing van drukriolering geen (gezuiverd) afvalwater geloosd wordt in het lokale milieu. Hierbij wordt opgemerkt dat, bij toepassing van drukriolering, in de ontvangende rioolstelsels overstorten op het oppervlaktewater aanwezig zijn. Bij extreme neerslag of storingen aan gemalen kan via deze overstorten het oppervlaktewater wel worden belast. Het meest gunstige voor de oppervlaktewaterbelasting is een wilgenveld met buffertank, emissie en belasting zijn in dit geval 0. Tevens wordt op een duurzame manier biomassa geproduceerd. Bij realisatie van een wilgenveld zonder effluent is het van belang dat het lozingsdebiet nauwkeurig bepaald wordt. Tevens mogen er geen foutieve aansluitingen zijn Aandachtspunten en discussie Transitiekosten zuivering Bij bepaling van de kosten voor drukriolering zijn ook de zuiveringskosten in rekening gebracht. Deze aanpak heeft een gunstige invloed op de resultaten van de alternatieven. Enerzijds klopt dit omdat aan een hoeveelheid te zuiveren afvalwater een kostenplaatje gehangen kan worden. Anderzijds wordt opgemerkt dat de zuivering van Steenwijk onlangs is gemoderniseerd waarbij ook rekening is gehouden met het afvalwater uit Blankenham. Door lokaal te zuiveren is in principe op twee locaties zuiveringscapaciteit voor Blankenham beschikbaar. De kosten van de overcapaciteit van de zuivering in Steenwijk worden bij de alternatieve scenario s buiten beschouwing gelaten aangezien de hoeveelheid afvalwater uit Blankenham in relatie tot de totaal beschikbare capaciteit van de zuivering beperkt is. Kosten in relatie tot milieubelasting De effectenstudie naar de invloed op oppervlaktewater onderzoekt wat de invloed van de lokale lozingen op het bestaande oppervlaktewater is en hoe deze zich verhoudt tot de huidige waterkwaliteit en bestaande lozingen. In overleg met gemeente en opstellers van de effectenstudie wordt in deze kostenafweging geen oordeel gegeven over verwijderde hoeveelheden vervuiling in relatie tot de te maken kosten. Mede omdat dit niet in lijn ligt met de wens een duurzaam systeem aan te leggen. Combinatie van werkzaamheden Binnen de scenariostudie is tevens gekeken naar de aanvullende meerkosten van de voorbereiding van aanleg van glasvezel internet. Bij traditionele vervanging van de drukriolering kan een mantelbuis naast het nieuwe riool worden gelegd. Bij duurzame sanitatie kan de oude persleiding, over beperkte lengte, gebruikt worden als mantelbuis. Zuiveringsrendement Voor het bepalen van de vuilconcentratie van het effluent zijn verschillende zuiveringsrendementen gehanteerd. Hierbij is uitgegaan van conservatieve waarden waarvan aannemelijk wordt geacht dat deze bereikt kunnen worden. Verwacht wordt dat een hoger rendement gehaald kan worden, maar om hierin niet te gunstig te rekenen is deze aanpak gehanteerd. Voor de RWZI zijn de rendementen gebruikt die door Waterschap Reest en Wieden zijn opgegeven. Voor de natuurlijke zuiveringen en minizuiveringen zijn veel gegevens beschikbaar, uiteindelijk is gerekend met opgegeven waarden van leveranciers. 26

27 Voor de rendementen van de natuurlijke zuiveringen (helofytenfilters) en minizuiveringen dient gerealiseerd te worden dat deze mogelijk kunnen afwijken van opgegeven waarden, voorbeelden uit het verleden zijn IBA s en lamellenfilters. Indien een praktijkproef uitgevoerd wordt, verdient het de voorkeur het zuiveringsrendement te meten. De resultaten kunnen voor diverse toepassingen gebruikt worden van onderbouwing voor toepassing op grotere schaal tot het aanpassen ter verbetering van het presteren. Rioolgebruik Aandachtspunt bij natuurlijk en technisch zuiveren zijn goed rioolgebruik, wat spoel ik door het riool en wat niet? Het gebruik van milieuvriendelijke schoonmaakmiddelen en waar mogelijk beperking van chemicaliën in bedrijfsprocessen. Daarnaast is het van belang om aandacht te hebben voor eventuele foutieve aansluitingen (regenwater). Een filter of minizuivering, maar ook het drukriool wordt ontworpen op huishoudelijk afvalwater. Toekomst Volgens het bestemmingsplan bestaat de mogelijkheid om in Baarlo en in Buurtsteeg melkveehouderijen te stichten. Aangezien een nieuwe zuivelfabriek in de regio aanwezig is wordt verwacht dat in de toekomst het aantal aanwezige melkveehouderijen zal toenemen. Voor Baarlo wordt een toename met 3 veehouderijen en voor Buurtsteeg een toename met 5 veehouderijen verwacht. Bij aanleg van een nieuw systeem zal hier rekening mee gehouden moeten worden. Concreet zal dit leiden tot een verhoogde afvoer van afvalwater wat consequenties heeft voor de benodigde pompcapaciteit en filtergrootte. 27

28 28

29 Bijlagen Bijlage 1: Bijlage 2: Rekenresultaten Overzichtskaarten per locatie (separaat)

30

31 Bijlage 1: Rekenresultaten

32

33 Baarlo A. Inzameling Aantal woningen 7 woningen 7 woningen waarvan melkveebedrijven 1 1 Inwoners 17 inwoners 17 inwoners Lengte inzamel riool 250 mm 500 m 1000 m Lengte inzamel vacuumriool 90 mm 0 m 500 m Aanlegkosten Vervangingskosten (incl. putten) Aanleg vacuumriool Exploitatiekosten Frequentie reiniging en inspectie 15 jaar 15 jaar Reiniging inzamel riool 60 euro/jaar 180 euro/jaar Inspectie inzamel riool 60 euro/jaar 170 euro/jaar B. Transport en verwerking Gecombineerde inzameling Conventioneel - Drukriolering Gescheiden inzameling - 3 leidingen Natuurlijke zuivering - helofytenfilter Technische zuivering - minizuivering Aantal pompputten Lengte drukriool 1500 m naar Blokzijl 600 m naar filterlocatie 600 m naar minizuivering Lengte drukriool Baarlo m naar kern Baarlo 730 m naar kern Baarlo 730 m naar kern Baarlo Oppervlak filter 170 m 2 Aanlegkosten Pompputten - elektrisch mechanisch Pompputten - bouwkundig Drukriool Realisatie stroomaansluiting Helofytenfilter Minizuivering Exploitatiekosten Onderhoud drukriolering 770 /jaar 460 /jaar 460 /jaar Onderhoud gemalen 350 /jaar 350 /jaar 350 /jaar Kleine reparaties 50 /jaar 50 /jaar 50 /jaar Energieverbruik kw/jaar 970 kw/jaar kw/jaar Energiekosten /jaar 300 /jaar /jaar Inspectie helofytenfilter/minizuivering 150 /jaar 150 /jaar Onderhoud helofytenfilter/minizuivering 250 /jaar /jaar Kosten afvalwaterzuivering /jaar - /jaar - /jaar Totale kosten Deel A - inzameling Gecombineerd Gescheiden Aanlegkosten Exploitatie /jaar Levensduur - vrijverval jaar Jaarlijkse kosten /jaar Deel B - transport/verwerking Drukriolering Natuurlijk Technisch Aanlegkosten Exploitatie /jaar Levensduur - drukriool jaar Levensduur - elektr.mech jaar Levensduur - bouwkundig jaar Levensduur - filter 40 jaar Levensduur - minizuivering 20 jaar Jaarlijkse kosten /jaar Baarlo 8 individuele voorziening /jaar A - Inzameling B - Transport Totaal Drukriolering gecombineerd inzamelen /jaar Natuurlijk gecombineerd inzamelen /jaar Natuurlijk gescheiden inzamelen /jaar Technisch gecombineerd inzamelen /jaar Technisch gescheiden inzamelen /jaar Natuurlijk gecombineerd inzamelen plus scenario /jaar Natuurlijk gescheiden inzamelen plus scenario /jaar Technisch gecombineerd inzamelen plus scenario /jaar Technisch gescheiden inzamelen plus scenario /jaar Plus scenario Baarlo 8 (melkveebedrijf) Natuurlijke zuivering - helofytenfilter Technische zuivering - minizuivering Aantal woningen 1 1 betreft melkveebedrijf Inwoners 2 2 Oppervlak filter 50 m 2 Lengte drukriool t.o.v. basisscenario m naar kern Baarlo Meer/minderkosten Aanlegkosten Drukriool minderkosten, geen riool naar Baarlo Helofytenfilter Minizuivering Jaarlijkse aanlegkosten /jaar Exploitatiekosten Onderhoud drukriolering /jaar Onderhoud gemalen /jaar Kleine reparaties /jaar Energieverbruik kwh/jaar Energiekosten /jaar Inspectie /jaar Onderhoud /jaar Minderkosten afvalwaterzuivering /jaar Jaarlijkse exploitatiekosten /jaar Levensduur - drukriool Levensduur - helofytenfilter 40 Levensduur - minizuivering 20 Totale meerkosten /jaar Baarlo -kostenvergelijking scenario's jaarlijkse kosten Transport en verwerken Inzamelen Drukriolering gecombineerd inzamelen Natuurlijk gecombineerd inzamelen Natuurlijk gescheiden inzamelen Technisch gecombineerd inzamelen Technisch gescheiden inzamelen Natuurlijk gecombineerd inzamelen plus scenario Natuurlijk gescheiden inzamelen plus scenario Technisch gecombineerd inzamelen plus scenario Technisch gescheiden inzamelen plus scenario

34 Buurtsteeg A. Inzameling Aantal woningen 12 woningen 12 woningen waarvan melkveebedrijven 1 Inwoners 27 inwoners 27 inwoners Lengte inzamel riool 250 mm 400 m 800 m Lengte inzamel vacuumriool 90 mm 0 m 400 m Aanlegkosten Vervangingskosten (incl. putten) Aanleg vacuumriool Exploitatiekosten Frequentie reiniging en inspectie 15 jaar 15 jaar Reiniging inzamel riool 50 euro/jaar 150 euro/jaar Inspectie inzamel riool 50 euro/jaar 130 euro/jaar B. Transport en verwerking Gecombineerde inzameling Gescheiden inzameling - 3 leidingen Drukriolering Natuurlijke zuivering - helofytenfilter Technische zuivering - minizuivering Aantal pompputten Lengte drukriool 7800 m naar persleiding waterschap 300 m naar filterlocatie 300 m naar minizuivering Oppervlak filter 155 m 2 Aanlegkosten Pompputten - elektrisch mechanisch Pompputten - bouwkundig Drukriool Realisatie stroomaansluiting Helofytenfilter Minizuivering Exploitatiekosten Onderhoud drukriolering /jaar 110 /jaar 110 /jaar Onderhoud gemalen 350 /jaar 350 /jaar 350 /jaar Kleine reparaties 50 /jaar 50 /jaar 50 /jaar Energieverbruik kw/jaar kw/jaar kw/jaar Energiekosten /jaar 290 /jaar /jaar Inspectie helofytenfilter/minizuivering 150 /jaar 150 /jaar Onderhoud helofytenfilter/minizuivering 250 /jaar /jaar Kosten afvalwaterzuivering /jaar - /jaar - /jaar Totale kosten Deel A - inzameling Gecombineerd Gescheiden Aanlegkosten Exploitatie /jaar Levensduur jaar Jaarlijkse kosten /jaar Deel B - transport/verwerking Drukriolering Natuurlijk Technisch Aanlegkosten Exploitatie /jaar Levensduur - drukriool jaar Levensduur - elektr.mech jaar Levensduur - bouwkundig jaar Levensduur - filter 40 jaar Levensduur - minizuivering 20 jaar Jaarlijkse kosten /jaar A - Inzameling B - Transport Totaal Drukriolering gecombineerd inzamelen /jaar Natuurlijk gecombineerd inzamelen /jaar Natuurlijk gescheiden inzamelen /jaar Technisch gecombineerd inzamelen /jaar Technisch gescheiden inzamelen /jaar Buurtsteeg - kostenvergelijking scenario s jaarlijkse kosten Transport en verwerken Inzamelen Drukriolering Natuurlijk gecombineerd gecombineerd inzamelen inzamelen Natuurlijk gescheiden inzamelen Technisch gecombineerd inzamelen Technisch gescheiden inzamelen

35 Blankenham A. Inzameling Gecombineerde inzameling Aantal woningen woningen woningen Inwoners 117 inwoners 117 inw./woning Lengte inzamel riool 250 mm 0 m 0 m Lengte inzamel vacuumriool 90 mm 0 m 0 m Aanlegkosten Vervangingskosten (incl. putten) - - Aanleg vacuumriool - Gescheiden inzameling - 3 leidingen Exploitatiekosten Frequentie reiniging en inspectie 15 jaar 15 jaar Reiniging inzamel riool - euro/jaar - euro/jaar Inspectie inzamel riool - euro/jaar - euro/jaar B. Transport en verwerking Aantal pompputten Lengte drukriool 4100 m naar persleiding waterschap 900 m naar filterlocatie 900 m naar minizuivering Oppervlak filter 470 m 2 Aanlegkosten Pompputten - elektrisch mechanisch Pompputten - bouwkundig Drukriool Realisatie stroomaansluiting Helofytenfilter meerkosten wilgenveld Minizuivering Exploitatiekosten Onderhoud drukriolering /jaar 320 /jaar 320 /jaar Onderhoud gemalen 350 /jaar 350 /jaar 350 /jaar Kleine reparaties 50 /jaar 50 /jaar 50 /jaar Energieverbruik kw/jaar kw/jaar kw/jaar Energiekosten /jaar /jaar /jaar Inspectie helofytenfilter/minizuivering 150 /jaar 150 /jaar Onderhoud helofytenfilter/minizuivering 500 /jaar /jaar Kosten afvalwaterzuivering /jaar - /jaar - /jaar Totale kosten Deel A - inzameling Gecombineerd Gescheiden Aanlegkosten Exploitatie - - /jaar Levensduur jaar Jaarlijkse kosten - - /jaar Conventioneel - Drukriolering Natuurlijke zuivering - helofytenfilter Technische zuivering - minizuivering Deel B - transport/verwerking Drukriolering Natuurlijk Technisch Aanlegkosten Exploitatie /jaar Levensduur - drukriool jaar Levensduur - elektr.mech jaar Levensduur - bouwkundig jaar Levensduur - filter 40 jaar Levensduur - minizuivering 40 jaar Jaarlijkse kosten /jaar A - Inzameling B - Transport Totaal Drukriolering gecombineerd inzamelen /jaar Natuurlijk gecombineerd inzamelen /jaar Technisch gecombineerd inzamelen /jaar Blankenham - kostenvergelijking scenario's jaarlijkse kosten Transport en verwerking Inzameling Drukriolering gecombineerd inzamelen Natuurlijk gecombineerd inzamelen Technisch gecombineerd inzamelen

36

37 Bijlage 2: Overzichtskaarten per locatie (separaat)

38

Water Governance. Organisatie van waterbeheer, drinkwatervoorziening en afvalwaterbehandeling,

Water Governance. Organisatie van waterbeheer, drinkwatervoorziening en afvalwaterbehandeling, Water Governance Organisatie van waterbeheer, drinkwatervoorziening en afvalwaterbehandeling, als samenspel van politieke, bestuurlijke, sociaalmaatschappelijke en financiële elementen. www.watergovernancecentre.nl

Nadere informatie

DEMONSTRATIEPROJECT D ECENTRALE AFVALWATERZUIVERING

DEMONSTRATIEPROJECT D ECENTRALE AFVALWATERZUIVERING DEMONSTRATIEPROJECT D ECENTRALE AFVALWATERZUIVERING D ECENTRALE AFVALWATERZUIVERING INLEIDING Landustrie Sneek BV bezit een ruime hoeveelheid kennis en ervaring in het transporteren en behandelen van riool-

Nadere informatie

grondstof? Afvalwater als Energie winnen uit afvalwater Verwijderen van medicijnen en hergebruik van meststoffen Veel mogelijkheden

grondstof? Afvalwater als Energie winnen uit afvalwater Verwijderen van medicijnen en hergebruik van meststoffen Veel mogelijkheden Afvalwater als grondstof? Energie winnen uit afvalwater Om energie uit afvalwater te winnen wordt het water van het toilet, eventueel gemengd met groente en fruitafval, vergist. Daarvoor worden een vacuümsysteem,

Nadere informatie

Standpunt Nieuwe Sanitatie

Standpunt Nieuwe Sanitatie Standpunt Nieuwe Sanitatie Vastgesteld door het college van dijkgraaf en hoogheemraden op 12 juni 2012. Inleiding Over de manier van inzameling- en zuivering van huishoudelijk afvalwater ontstaan nieuwe

Nadere informatie

Betreft Uitbreiding bedrijfsterrein Van Ooijen, Parallelweg-west Woerden Afwatering terreinverharding

Betreft Uitbreiding bedrijfsterrein Van Ooijen, Parallelweg-west Woerden Afwatering terreinverharding Bijlage Afwatering terreinverharding D1 Notitie Referentienummer Datum Kenmerk 11 augustus 2014 153681 Betreft Uitbreiding bedrijfsterrein Van Ooijen, Parallelweg-west Woerden Afwatering terreinverharding

Nadere informatie

12 Hemelwateruitlaat of riooloverstort

12 Hemelwateruitlaat of riooloverstort 12 Hemelwateruitlaat of riooloverstort 12.1 Inleiding Gemeenten hebben de taak om hemelwater en afvalwater in te zamelen. Het hemelwater wordt steeds vaker opgevangen in een separaat hemelwaterriool. Vanuit

Nadere informatie

Functionele eisen 1. Geen (onaanvaardbaar) gezondheidsrisico. Bescherm volksgezondheid. Beperk overlast en hinder Voorkom schade.

Functionele eisen 1. Geen (onaanvaardbaar) gezondheidsrisico. Bescherm volksgezondheid. Beperk overlast en hinder Voorkom schade. Doelen Functionele eisen 1. Geen (onaanvaardbaar) gezondheidsrisico. 2. Geen (onaanvaardbare) economische schade of maatschappelijke hinder door wateroverlast. Bescherm volksgezondheid Beperk overlast

Nadere informatie

Bouwlokalen INFRA. Het riool in Veghel. Veghel in cijfers en beeld (1) Veghel in cijfers en beeld (2) Veghel in cijfers en beeld (3)

Bouwlokalen INFRA. Het riool in Veghel. Veghel in cijfers en beeld (1) Veghel in cijfers en beeld (2) Veghel in cijfers en beeld (3) Bouwlokalen INFRA Innovatie onder het maaiveld / renovatie van rioolstelsels Het riool in Veghel Jos Bongers Beleidsmedewerker water- en riolering Gemeente Veghel 21 juni 2006 Veghel in cijfers en beeld

Nadere informatie

Eigen -/ Keteninitiatief CO2 footprint Innovatie Kennis Centrum

Eigen -/ Keteninitiatief CO2 footprint Innovatie Kennis Centrum Eigen -/ Keteninitiatief CO2 footprint Innovatie Kennis Centrum Versie: 0.0 Datum: 21-4-2015 Auteur: Vrijgave: M.J.A. Rijpert T. Crum 1 IKN (Innovatie Kenniscentrum Nederland) Copier is de initiatiefnemer

Nadere informatie

De Veranderende Zorgplicht

De Veranderende Zorgplicht De Veranderende Zorgplicht Ede 23 april 2015 Frans Debets Debets b.v. i.s.m. Een korte versie van een cursus op 14 juni 1- De Veranderende Waterwetwetgeving 1. Achtergronden en betekenis van de veranderingen

Nadere informatie

Module D1100 Kostenkengetallen rioleringszorg. Inhoud

Module D1100 Kostenkengetallen rioleringszorg. Inhoud Module D1100 Kostenkengetallen rioleringszorg Inhoud 1 Inleiding 5 1.1 Verantwoording 5 1.2 Wat is veranderd? 5 1.3 Opsteller en begeleidingscommissie 5 1.4 Leeswijzer 6 2 Systematiek en uitgangspunten

Nadere informatie

Duurzaam Water Armhoede/Ampsen. Voorstel pilots

Duurzaam Water Armhoede/Ampsen. Voorstel pilots Lettinga Associates Foundation for environmental protection and resource conservation Duurzaam Water Armhoede/Ampsen Voorstel pilots Datum: 21 november 2011 LeAF Projectnummer 11-742 Postbus 500 Auteur

Nadere informatie

CVDR. Nr. CVDR305377_1

CVDR. Nr. CVDR305377_1 CVDR Officiële uitgave van Nieuwegein. Nr. CVDR305377_1 22 mei 2018 Verordening regelende de voorwaarden voor de aansluiting, de wijziging, het onderhoud en de instandhouding van aansluitleidingen op het

Nadere informatie

Samenvatting Gemeentelijk Rioleringsplan Wormerland. planperiode 2013 t/m 2017

Samenvatting Gemeentelijk Rioleringsplan Wormerland. planperiode 2013 t/m 2017 Samenvatting Gemeentelijk Rioleringsplan Wormerland planperiode 2013 t/m 2017 13 maart 2012 1.1 Inleiding De gemeente is wettelijk verplicht een Gemeentelijk Rioleringsplan (hierna te noemen: GRP) op te

Nadere informatie

Afwegingen bij Afvalwaterzuivering

Afwegingen bij Afvalwaterzuivering Afwegingen bij Afvalwaterzuivering Rijkswaterstaat Ministerie van Infrastructuur en Milieu De uitgangspunten voor de bescherming van het milieu tegen verontreiniging door de lozing van afvalwater zijn

Nadere informatie

ALGEMENE VERGADERING. 16 december 2010 Waterketen / BWK

ALGEMENE VERGADERING. 16 december 2010 Waterketen / BWK V E R G A D E R D A T U M S E C T O R / A F D E L I N G 16 december 2010 Waterketen / BWK S T U K D A T U M N A A M S T E L L E R 2 december 2010 A.C. de Ridder ALGEMENE VERGADERING AGENDAPUNT 8 Voorstel

Nadere informatie

HUISHOUDELIJK AFVALWATER ZUIVEREN EN LOZEN IN OOSTERWOLD JUNI 2017

HUISHOUDELIJK AFVALWATER ZUIVEREN EN LOZEN IN OOSTERWOLD JUNI 2017 HUISHOUDELIJK AFVALWATER ZUIVEREN EN LOZEN IN OOSTERWOLD JUNI 2017 INLEIDING U wilt een plan ontwikkelen in Oosterwold. Een van de spelregels van Oosterwold is dat u zelf uw huishoudelijk afvalwater zuivert.

Nadere informatie

Regelgeving effluent en restmateriaal uit biobedden. H.A.E. de Werd

Regelgeving effluent en restmateriaal uit biobedden. H.A.E. de Werd Regelgeving effluent en restmateriaal uit biobedden H.A.E. de Werd Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Bloembollen, Boomkwekerij & Fruit PPO nr. 3261074007_3 december 2007 2007 Wageningen, Praktijkonderzoek

Nadere informatie

Figuur 1 Zuiveringsinstallatie

Figuur 1 Zuiveringsinstallatie Richtlijn 91/271/EEG: Situatierapport ex artikel 16 Nederland, situatie op 31 december 1998 Inzameling, transport en behandeling van afvalwater in Nederland Bij allerlei activiteiten in huis en bedrijf

Nadere informatie

BOAS-overeenkomst Glanerbrug. Definitief

BOAS-overeenkomst Glanerbrug. Definitief BOAS-overeenkomst Glanerbrug Definitief 30 september 2015 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Situatiebeschrijving... 3 3 Werkwijze en aanbevelingen... 4 4 Afspraken... 4 5 Financiën... 5 6 Besparingen...

Nadere informatie

Uitwerking grondwaterzuiveringsinstallatie

Uitwerking grondwaterzuiveringsinstallatie Notitie Concept Contactpersoon Ronnie Berg Datum 27 februari 2014 Uitwerking grondwaterzuiveringsinstallatie 1 Inleiding In de saneringsafweging notitie waren twee varianten onderscheiden: een bemalingsvariant

Nadere informatie

Het dagelijks bestuur van het waterschap Noorderzijlvest besluit op het verzoek tot gedogen van de heer A. Vergeer, Electraweg 3, 9883 TB Oldehove.

Het dagelijks bestuur van het waterschap Noorderzijlvest besluit op het verzoek tot gedogen van de heer A. Vergeer, Electraweg 3, 9883 TB Oldehove. Gedoogbeschikking Nummer: Z/16/000383 Het dagelijks bestuur van het waterschap Noorderzijlvest besluit op het verzoek tot gedogen van de heer A. Vergeer, Electraweg 3, 9883 TB Oldehove. Aanvraag Op 2 maart

Nadere informatie

AGENDAPUNT 9 ONTWERP. Onderwerp: Krediet renovatie rwzi De Meern Nummer: 568495. Voorstel. Het college stelt u voor om

AGENDAPUNT 9 ONTWERP. Onderwerp: Krediet renovatie rwzi De Meern Nummer: 568495. Voorstel. Het college stelt u voor om VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR AGENDAPUNT 9 Onderwerp: Krediet renovatie rwzi De Meern Nummer: 568495 In D&H: 16-07-2013 Steller: Tonny Oosterhoff In Cie: BMZ 03-09-2013 Telefoonnummer: (030) 6345726

Nadere informatie

Toolkit Afkoppelen. De zin en onzin van afkoppelen. Rémy Schilperoort Jeroen Langeveld

Toolkit Afkoppelen. De zin en onzin van afkoppelen. Rémy Schilperoort Jeroen Langeveld Toolkit Afkoppelen De zin en onzin van afkoppelen Rémy Schilperoort Jeroen Langeveld Toolkit Afkoppelen bestaat! per eind mei 2019 doel: discussie over afkoppelen ondersteunen Wat is Toolkit Afkoppelen?

Nadere informatie

Zoals aangegeven zijn de gemeente Lelystad en het havenbedrijf Amsterdam de ontwikkelaars van het bedrijventerrein.

Zoals aangegeven zijn de gemeente Lelystad en het havenbedrijf Amsterdam de ontwikkelaars van het bedrijventerrein. Notitie Contactpersoon Jeroen Lasonder Datum 24 mei 2013 Kenmerk N008-1213242JLO-gdj-V022 Flevokust: Watertoets 1 Inleiding De gemeente Lelystad en Havenbedrijf Amsterdam ontwikkelen samen bedrijventerrein

Nadere informatie

Memo. Figuur 1 Overzicht plangebied en omgeving (bron: googlemaps) blad 1 van 7

Memo. Figuur 1 Overzicht plangebied en omgeving (bron: googlemaps) blad 1 van 7 Memo nummer water 1 datum 15 juli 2013 aan Arno Derks Croonen van Arjan van Beek Oranjewoud kopie Ruud van Hoek Oranjewoud project Haalbaarheidsstudie Prodrive Ekkersrijt gemeente Son projectnummer 252510

Nadere informatie

Aanvraag rioolvergunning

Aanvraag rioolvergunning Aanvraag rioolvergunning Persoonlijke gegevens Vul hier uw persoonlijke gegevens in. De aanvrager moet de eigenaar zijn Voorletters Tussenvoegsels Naam Straatnaam en huisnummer Postcode Woonplaats Telefoonnummer

Nadere informatie

Basisopleiding Riolering Module 1

Basisopleiding Riolering Module 1 Basisopleiding Riolering Module 1 Cursusboek Nieuwegein, 2013 w w w. w a t e r o p l e i d i n g e n. n l Stichting Wateropleidingen, augustus 2013 Groningenhaven 7 3433 PE Nieuwegein Versie 1.1 Niets

Nadere informatie

Duurzame watersystemen

Duurzame watersystemen TITEL VAN PRESENTATIE SUBTITEL VAN PRESENTATIE Maar water kost toch niets? Waterverbruik en klimaatverandering Infrastructuur Drinkwater Afvalwater Hemelwater Waterverbruik en klimaatverandering Drinkwater

Nadere informatie

Rioleringsplan Tivolikerk te Eindhoven

Rioleringsplan Tivolikerk te Eindhoven Project : Rioleringsplan Tivolikerk te Eindhoven Projectnummer : NC8110503 Versie : definitief Datum : 15 juli 2008 Aanleiding Het terrein van de Tivolikerk en het naastgelegen Zusterhuis aan de Heezerweg

Nadere informatie

Berekening hwa-riool Oranjebuurt te Riel

Berekening hwa-riool Oranjebuurt te Riel Berekening hwa-riool Oranjebuurt te Riel Gemeente Goirle projectnr. 219713 revisie 3.0 12 juli 2010 Opdrachtgever Gemeente Goirle Afdeling Realisatie en beheer Postbus 17 5050 AA Goirle datum vrijgave

Nadere informatie

Milieuneutrale wijziging van de (werking van de) inrichting (Wabo art 2.1 lid 1 onder e en art 3.10 lid 3)

Milieuneutrale wijziging van de (werking van de) inrichting (Wabo art 2.1 lid 1 onder e en art 3.10 lid 3) Milieuneutrale wijziging van de (werking van de) inrichting (Wabo art 2.1 lid 1 onder e en art 3.10 lid 3) 1 Veranderingen Beschrijf de voorgenomen veranderingen van de inrichting. 1. De volgende afvalwaterstromen

Nadere informatie

Bijlage 1. Lijst met afkortingen en begrippen

Bijlage 1. Lijst met afkortingen en begrippen Bijlage 1. Lijst met afkortingen en begrippen VERKLARENDE WOORDENLIJST Afkortingen AMvB... Algemene Maatregel van Bestuur BARIM... Besluit algemene regels voor inrichtingen milieubeheer BBB... Bergbezinkbassin

Nadere informatie

Projectnummer: C /GF. Gecontroleerd door: ing. H.J. Veurink. Ons kenmerk: :0.5

Projectnummer: C /GF. Gecontroleerd door: ing. H.J. Veurink. Ons kenmerk: :0.5 MEMO ARCADIS NEDERLAND BV Het Rietveld 59a Postbus 673 7300 AR Apeldoorn Tel 055 5815 999 Fax 055 5815 599 www.arcadis.nl Onderwerp: Wateraspecten locatie Stichtse Putten Zeewolde Apeldoorn, 10 februari

Nadere informatie

Afvalwaterplan DAL/W 2 In vogelvlucht. Gemeente Delfzijl Gemeente Appingedam Gemeente Loppersum Waterschap Noorderzijlvest Waterschap Hunze en Aa s

Afvalwaterplan DAL/W 2 In vogelvlucht. Gemeente Delfzijl Gemeente Appingedam Gemeente Loppersum Waterschap Noorderzijlvest Waterschap Hunze en Aa s In vogelvlucht Gemeente Delfzijl Gemeente Appingedam Gemeente Loppersum Waterschap Noorderzijlvest Waterschap Hunze en Aa s watersysteem De afvalwaterketen Wij beschouwen de afvalwaterketen als één geheel,

Nadere informatie

U heeft een watertoets uitgevoerd op de website http://www.dewatertoets.nl//. Op basis van deze toets volgt u de normale procedure.

U heeft een watertoets uitgevoerd op de website http://www.dewatertoets.nl//. Op basis van deze toets volgt u de normale procedure. datum 31-3-2014 dossiercode 20140331-63-8729 Geachte heer/mevrouw Jeroen Overbeek, U heeft een watertoets uitgevoerd op de website http://www.dewatertoets.nl//. Op basis van deze toets volgt u de normale

Nadere informatie

Besluit lozing afvalwater huishoudens

Besluit lozing afvalwater huishoudens Besluit lozing afvalwater huishoudens Ontheffing voor de lozingssituatie van: G.J., G. en R. Luimes Lozingsadres: Bomenweg 20 Emmeloord Waterschap Zuiderzeeland Team Waterprocedures Postbus 229 8200 AE

Nadere informatie

DE AMBTENAAR BELAST MET DE HEFFING VAN HET HOOGHEEMRAADSCHAP AMSTEL, GOOI EN VECHT

DE AMBTENAAR BELAST MET DE HEFFING VAN HET HOOGHEEMRAADSCHAP AMSTEL, GOOI EN VECHT DE AMBTENAAR BELAST MET DE HEFFING VAN HET HOOGHEEMRAADSCHAP AMSTEL, GOOI EN VECHT (AH 09/05) Beleidsregels voor de berekening van de vervuilingswaarde van vanuit IBA systemen geloosd afvalwater van huishoudelijke

Nadere informatie

Bijlage 4: Milieu en energieprestaties: Emissies van de toekomstige rwzi Utrecht (DM 851139)

Bijlage 4: Milieu en energieprestaties: Emissies van de toekomstige rwzi Utrecht (DM 851139) Notitie HASKONINGDHV NEDERLAND B.V. WATER TECHNOLOGY Bijlage 4: Milieu en energieprestaties: Emissies van de toekomstige rwzi Utrecht (DM 851139) Aan : E. Rekswinkel, M. Boersen Van : Wim Wiegant Controle

Nadere informatie

BergBezinkBassin Zie toelichting in begrippenlijst bij bergbezinkbassin.

BergBezinkBassin Zie toelichting in begrippenlijst bij bergbezinkbassin. Bijlage 1 Afkortingen en begrippen Afkortingen AWZI Zie RWZI BBB (v)brp CZV DWA DOB GRP HWA / RWA IBA KRW MOR NBW (-Actueel) OAS RIONED BergBezinkBassin Zie toelichting in begrippenlijst bij bergbezinkbassin.

Nadere informatie

Inhoud: MT-IBA (Multi Thread individuele behandeling van afvalwater) door Fiber Filtration member of the V&T Group

Inhoud: MT-IBA (Multi Thread individuele behandeling van afvalwater) door Fiber Filtration member of the V&T Group Inhoud: MT-IBA (Multi Thread individuele behandeling van afvalwater) door Fiber Filtration member of the V&T Group Inhoud : MT-IBA (Multi Thread individuele behandeling van afvalwater) p. 1 1. Wat houdt

Nadere informatie

BELEIDSREGEL ONTHEFFING GEMEENTELIJKE ZORGPLICHT STEDELIJK AFVALWATER FLEVOLAND Gedeputeerde Staten van Flevoland,

BELEIDSREGEL ONTHEFFING GEMEENTELIJKE ZORGPLICHT STEDELIJK AFVALWATER FLEVOLAND Gedeputeerde Staten van Flevoland, ^ PROVINCIE FLEVOLAND Provinciaal Blad 2011/09 Nummer 1120019 Beleidsregel ontheffing gemeentelijke zorgplicht stedelijk afvalwater 2011 Gedeputeerde Staten van Flevoland maken overeenkomstig artikel 136

Nadere informatie

Afkoppelen Kansen en risico s van anders omgaan met hemelwater in de stad

Afkoppelen Kansen en risico s van anders omgaan met hemelwater in de stad Afkoppelen Kansen en risico s van anders omgaan met hemelwater in de stad Colofon UITGAVE STOWA PROJECTUITVOERING Jeroen Langeveld (Partners4UrbanWater) Remy Schilperoort (Partners4UrbanWater) BEGELEIDINGSCOMMISSIE

Nadere informatie

Anders omgaan met VGS. Rémy Schilperoort

Anders omgaan met VGS. Rémy Schilperoort Anders omgaan met VGS Rémy Schilperoort Wat is Verbeterd Gescheiden Stelsel? 14-12-2016 2 Wat is Verbeterd Gescheiden Stelsel? standaard: 4 mm berging + 0,3 mm/h poc 14-12-2016 3 Varianten 14-12-2016 4

Nadere informatie

E richard.wilbrink@mwhglobal.com Van. Advies toekomstige hemelwaterberging en afvoer

E richard.wilbrink@mwhglobal.com Van. Advies toekomstige hemelwaterberging en afvoer Aan Gemeente Maassluis Behandeld door Richard Wilbrink T.a.v. De heer E. Zeeman E richard.wilbrink@mwhglobal.com Van Richard Wilbrink MSc. T 015-7511854 Betreft Voorbereidende onderzoeken winkelcentrum

Nadere informatie

PROGRAMMA VOOR AANLEG EN BEHEER VAN IBA'S

PROGRAMMA VOOR AANLEG EN BEHEER VAN IBA'S PROGRAMMA VOOR AANLEG EN BEHEER VAN IBA'S KENMERK : 473629 VV : 25 november 2004 BIJLAGE(N) : 1 AGENDAPUNT : STUKNUMMER : 1 Delft, 19 oktober 2004 AAN DE VERENIGDE VERGADERING VAN DELFLAND, Aanleiding

Nadere informatie

Natuurlijk comfortabel -Visie op de afvalwaterketen in de regio Vallei en Veluwe-

Natuurlijk comfortabel -Visie op de afvalwaterketen in de regio Vallei en Veluwe- Vallei & Eem Veluwe Oost Veluwe Noord WELL DRA Natuurlijk comfortabel -Visie op de afvalwaterketen in de regio Vallei en Veluwe- februari 2015 concept De aanpak handelingsperspectieven Ontwikkelingen maatschappij

Nadere informatie

DSI regenwater infiltratie.

DSI regenwater infiltratie. DSI regenwater infiltratie. De adequate oplossing van een actueel probleem. Klimaatverandering. Het klimaat verandert. Met als gevolg een toename van de duur en frequentie van wateroverlast, verkeersonveiligheid

Nadere informatie

ONTWERP VERGUNNING. Zaaknummer: Z

ONTWERP VERGUNNING. Zaaknummer: Z Wijziging van vergunning MVI Willems America BV te H orst a/d M aas 2 december 2016 Ja Wijziging van vergunning MVI Willems America BV te ARCHIEF *2016-004-220937* i.a.a. PaVH/PACA/2016-004-220937 Zaaknummer:

Nadere informatie

Nieuwe sanitatie recreatieterreinen. Paul Telkamp 11 december 2014

Nieuwe sanitatie recreatieterreinen. Paul Telkamp 11 december 2014 Nieuwe sanitatie recreatieterreinen Paul Telkamp 11 december 2014 Project nieuwe sanitatie Onderzoek mogelijkheden innovatieve technieken inzamelen, transport en behandelen afvalwater recreatieterreinen.

Nadere informatie

Achtergronddocument Evaluatie Duurzame Sanitatie Blankenham

Achtergronddocument Evaluatie Duurzame Sanitatie Blankenham Evaluatie Duurzame Sanitatie Blankenham Werkgroep Duurzame Sanitatie Blankenham December 2015 Project Evaluatie Duurzame Sanitatie Blankenham Opdrachtgever Stuurgroep Duurzame Santiatie Blankenham Contactpersoon

Nadere informatie

Notitie. 1. Beleidskader Water

Notitie. 1. Beleidskader Water Notitie Ingenieursbureau Bezoekadres: Galvanistraat 15 Postadres: Postbus 6633 3002 AP Rotterdam Website: www.gw.rotterdam.nl Van: ir. A.H. Markus Kamer: 06.40 Europoint III Telefoon: (010) 4893361 Fax:

Nadere informatie

Erfafspoeling en groene zuivering

Erfafspoeling en groene zuivering Erfafspoeling en groene zuivering Meten, onderzoeken en praktische oplossingen René Gerritsen Medewerker Toezicht & Handhaving Inhoud presentatie Korte inleiding groene zuivering Wat is een groene zuivering?

Nadere informatie

Voorstel besluit Samenvatting toelichting

Voorstel besluit Samenvatting toelichting Raadsvoorstel nr. : 2002/168 Aan de gemeenteraad. Raadsvergadering : 19 november 2002 Agendapunt : 5 Steenwijk, 5 november 2002. Onderwerp: Het opheffen van ongezuiverde lozingen van huishoudelijk afvalwater.

Nadere informatie

1 Inleiding. Gemeente Diemen. de heer R. den Ouden. M. Tobé. Waterhuishouding Sportpark Diemen

1 Inleiding. Gemeente Diemen. de heer R. den Ouden. M. Tobé. Waterhuishouding Sportpark Diemen Aan Gemeente Diemen T.a.v. de heer R. den Ouden Van M. Tobé Betreft Waterhuishouding Sportpark Diemen Projectnummer M15B0269 Behandeld door Max Tobé E max.tobe@mwhglobal.com T 015 751613 1 Inleiding De

Nadere informatie

Tubbergen o. gemeente. Aan de gemeenteraad. Vergadering: 8 september 2014. Nummer: Tubbergen, 28 augustus 2014

Tubbergen o. gemeente. Aan de gemeenteraad. Vergadering: 8 september 2014. Nummer: Tubbergen, 28 augustus 2014 gemeente Tubbergen o Aan de gemeenteraad Vergadering: 8 september 2014 Nummer: 9A Tubbergen, 28 augustus 2014 Onderwerp: Vaststellen verordening op de afvoer van hemelwater en grondwater. Samenvatting

Nadere informatie

Besluit lozing afvalwater huishoudens

Besluit lozing afvalwater huishoudens Besluit lozing afvalwater huishoudens Ontheffing voor de lozingssituatie van: «Naam_SD» Lozingsadres: «Straat» «HuisNrLt» «Woonplaats1» Waterschap Zuiderzeeland Team Waterprocedures Postbus 229 8200 AE

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Samenvatting. 1. Inleiding. 2. Fase 1, IBA- subsidieprojecten (2002-2007) 3. Fase 2, handhaving (2008 2011) 4. Resultaat. 5.

Inhoudsopgave. Samenvatting. 1. Inleiding. 2. Fase 1, IBA- subsidieprojecten (2002-2007) 3. Fase 2, handhaving (2008 2011) 4. Resultaat. 5. PROJECT BEHANDELING HUISHOUDELIJK AFVALWATER Inhoudsopgave Samenvatting 1. Inleiding 2. Fase 1, IBA- subsidieprojecten (2002-2007) 3. Fase 2, handhaving (2008 2011) 4. Resultaat 5. Conclusie 6. Bijlagen

Nadere informatie

Bijlage 5 Wateradvies Wetterskip

Bijlage 5 Wateradvies Wetterskip vastgesteld bestemmingsplan West-Terschelling West Aletalaan fase 4 Gemeente Terschelling Projectnummer 250651 Bijlage 5 Wateradvies Wetterskip blad 259 van 381 Ruimtelijke Ordening - Oranjewoud WFN1215886

Nadere informatie

Energie uit afvalwater

Energie uit afvalwater Energie uit afvalwater 15 november 2011 Giel Geraeds en Ad de Man Waterschapsbedrijf Limburg is een samenwerkingsverband van Waterschap Peel en Maasvallei en Waterschap Roer en Overmaas Onderwerpen Introductie

Nadere informatie

Waterparagraaf Heistraat Zoom

Waterparagraaf Heistraat Zoom Waterparagraaf Heistraat Zoom In Zeelst aan de Heistraat is een ontwikkeling gepland. Voor deze ontwikkeling dient een omgevingsvergunning te worden opgesteld waarvan deze waterparagraaf onderdeel uit

Nadere informatie

BERGBEZINKBASSIN (BBB) WEERSELO

BERGBEZINKBASSIN (BBB) WEERSELO BERGBEZINKBASSIN (BBB) WEERSELO INHOUDSOPGAVE - AANLEIDING - HUIDIGE SITUATIE - GEVOLGEN RIOOLOVERSTORT - OVERSTORTREDUCTIE - BERGING EN BEZINKING OVERTOLLIG RIOOLWATER - WERKING BBB - WERKING (schematisch)

Nadere informatie

ALGEMENE VERGADERING. 7 juli 2011 Strategie en Ontwikkeling

ALGEMENE VERGADERING. 7 juli 2011 Strategie en Ontwikkeling V E R G A D E R D A T U M S E C T O R / A F D E L I N G 7 juli 2011 Strategie en Ontwikkeling S T U K D A T U M N A A M S T E L L E R 20 juni 2011 J. Meijerink ALGEMENE VERGADERING AGENDAPUNT ONDERWERP

Nadere informatie

Omgang met hemelwater binnen de perceelgrens

Omgang met hemelwater binnen de perceelgrens Omgang met hemelwater binnen de perceelgrens Ir. Emil Hartman Senior adviseur duurzaam stedelijk waterbeheer Ede, 10 april 2014 Inhoud presentatie Wat en hoe van afkoppelen Wat zegt de wet over hemelwater

Nadere informatie

55e Vakantiecursus in Drinkwatervoorziening & 22e Vakantiecursus in Riolering en Afvalwaterbehandeling URINE APART INZAMELEN? Introductie Afvalwaterzuivering vindt zijn oorsprong in de behoefte om de stedelijke

Nadere informatie

Rioleringsplan. Plan Mölnbekke te Ootmarsum. Projectnummer: 2653. Opdrachtgever: Lintmolenbeek B.V. In opdracht van: Lintmolenbeek B.V.

Rioleringsplan. Plan Mölnbekke te Ootmarsum. Projectnummer: 2653. Opdrachtgever: Lintmolenbeek B.V. In opdracht van: Lintmolenbeek B.V. Rioleringsplan Plan Mölnbekke te Ootmarsum Projectnummer: 2653 Opdrachtgever: Lintmolenbeek B.V. In opdracht van: Lintmolenbeek B.V. Postbus 66 7630 AB Ootmarsum Status Concept Opgesteld door: Dhr. H.

Nadere informatie

Verordening Eenmalig Rioolaansluitrecht 2015

Verordening Eenmalig Rioolaansluitrecht 2015 Verordening Eenmalig Rioolaansluitrecht 2015 Artikel 1 Begripsomschrijvingen deze verordening wordt verstaan onder: a. aansluitleiding: het particulier riool, het aansluitpunt en de perceelaansluitleiding

Nadere informatie

Projectnummer: C Opgesteld door: Joost Veltmaat. Ons kenmerk: :0.11. Kopieën aan:

Projectnummer: C Opgesteld door: Joost Veltmaat. Ons kenmerk: :0.11. Kopieën aan: MEMO ARCADIS NEDERLAND BV Mercatorplein 1 Postbus 1018 5200 BA 'shertogenbosch Tel 073 6809 211 Fax 073 6144 606 www.arcadis.nl Onderwerp: 2D berekening water op straat Blarenkamp Ottersum 'shertogenbosch,

Nadere informatie

DE KLIMAATBESTENDIGE STAD: INRICHTING IN DE PRAKTIJK. Kosten en baten van inrichting. Wiebe Bakker november 2015

DE KLIMAATBESTENDIGE STAD: INRICHTING IN DE PRAKTIJK. Kosten en baten van inrichting. Wiebe Bakker november 2015 DE KLIMAATBESTENDIGE STAD: INRICHTING IN DE PRAKTIJK Kosten en baten van inrichting Wiebe Bakker november 2015 Waar is nog behoefte aan? Keuze bij inrichting openbare ruimte + riolering: traditioneel of

Nadere informatie

Watertoets De Cuyp, Enkhuizen

Watertoets De Cuyp, Enkhuizen Watertoets De Cuyp, Enkhuizen Definitief Bouwfonds Ontwikkeling Grontmij Nederland B.V. Alkmaar, 6 april 2009 Verantwoording Titel : Watertoets De Cuyp, Enkhuizen Subtitel : Projectnummer : 275039 Referentienummer

Nadere informatie

Gemaal van de toekomst

Gemaal van de toekomst Gemaal van de toekomst Onderzoek besparingspotentieel bij niet gelijktijdig leegpompen rioolstelsels Van S.P.A. Duinmeijer Datum 30 augustus 2013 Opdrachtgever Ingenieursbureau Gemeente Rotterdam Contactpersoon

Nadere informatie

Welkom bewoners Brugweg nrs fase 2 Herstel riolering. 27 juni

Welkom bewoners Brugweg nrs fase 2 Herstel riolering. 27 juni Welkom bewoners Brugweg nrs 1 117 fase 2 Herstel riolering 27 juni Even voorstellen Cees van Walsem projectleider gemeente Wendy Fahner adviseur riolering gemeente Hans Teunissen projectleider Kennis van

Nadere informatie

Presentatie GRP Commissievergadering 6 oktober Peter Borkus, Susanne Naberman

Presentatie GRP Commissievergadering 6 oktober Peter Borkus, Susanne Naberman Presentatie GRP 2016-2020 Commissievergadering 6 oktober Peter Borkus, Susanne Naberman Programma Inhoud Waarom een nieuw GRP? Evaluatie afgelopen planperiode Een gezonde leefomgeving Een veilige leefomgeving:

Nadere informatie

Afval en afvalwater: wat kunnen we leren van het verleden? Jeroen Langeveld, TU Delft

Afval en afvalwater: wat kunnen we leren van het verleden? Jeroen Langeveld, TU Delft Afval en afvalwater: wat kunnen we leren van het verleden? Jeroen Langeveld, TU Delft Afvalverwerking in NL: een succesnummer! Vast vuil problematiek opgelost Verwaarding al lang op agenda! Bron- versus

Nadere informatie

Nieuwe sanitatie. Conventionele sanitatie is geweldig. Of misschien?. Hoe kun je dat anders aanpakken? Waarom dan toch nieuwe sanitatie?

Nieuwe sanitatie. Conventionele sanitatie is geweldig. Of misschien?. Hoe kun je dat anders aanpakken? Waarom dan toch nieuwe sanitatie? Nieuwe sanitatie Bert Palsma STOWA 14-10-2015 Conventionele sanitatie is geweldig Drinkwater; 125 l/p/dag 200 /jr Riolering 195/ jr RWZI 175/ jr 575,- / huishouden /jr 1 toilet spoeling (5 l) ~ 0,025 1

Nadere informatie

Kansen voor duurzame opwekking van energie bij Waterschap De Dommel

Kansen voor duurzame opwekking van energie bij Waterschap De Dommel Page 1 of 5 Kansen voor duurzame opwekking van energie bij Waterschap De Dommel Auteur: Anne Bosma, Tony Flameling, Toine van Dartel, Ruud Holtzer Bedrijfsnaam: Tauw, Waterschap De Dommel Rioolwaterzuiveringen

Nadere informatie

: gemeente Heerde : Evert de Lange : Rob Boshouwers (DHV), Jasper Timmer (Waterschap Veluwe)

: gemeente Heerde : Evert de Lange : Rob Boshouwers (DHV), Jasper Timmer (Waterschap Veluwe) ogo MEMO Aan Van Kopie Dossier Project Betreft : gemeente Heerde : Evert de Lange : Rob Boshouwers (DHV), Jasper Timmer (Waterschap Veluwe) : BA7950-100-100 : Bedrijventerrein Wapenveld Noord : Watertoetsnotitie

Nadere informatie

REDUCTIE HYDRAULISCHE BELASTING RWZI

REDUCTIE HYDRAULISCHE BELASTING RWZI REDUCTIE HYDRAULISCHE BELASTING RWZI Hans Korving Witteveen+Bos WAARSCHUWING Deze presentatie kan verrassende resultaten bevatten Waar gaan we het over hebben? Wat is de achtergrond? Historie en toekomst

Nadere informatie

Ontwikkeling terrein de Hogt

Ontwikkeling terrein de Hogt Tuindorpstraat 61 Gebouw C01 7555 CS Hengelo Ov. T 074 250 09 96 F 074 250 55 16 algemeen@incite-projects.nl www.incite-projects.nl IBAN: NL62 RABO 0111 3675 49 BTW nr.: NL815104868B01 KVK nr.: 08140475

Nadere informatie

Themabijeenkomst Innovatie 8 november 2012

Themabijeenkomst Innovatie 8 november 2012 Themabijeenkomst Innovatie 8 november 2012 BEOORDELINGSGRONDSLAG VOOR AFVALWATERSYSTEMEN Hans Korving Witteveen+Bos Waar gaan we het over hebben? Motivatie Context Aanpak Zelf aan de slag Uitwerking grondslag

Nadere informatie

VOORSTEL AB AGENDAPUNT :

VOORSTEL AB AGENDAPUNT : VOORSTEL AB AGENDAPUNT : PORTEFEUILLEHOUDER : F.K.L. Spijkervet MT VERGADERING D.D. : 17 december 2013 NUMMER : WM/MIW/HG/8034 OPSTELLER : J.M.U. Geerse, 0522-276864 FUNCTIE : Beleidsadviseur waterketen

Nadere informatie

Rioleringsplan Zuiderhoeven

Rioleringsplan Zuiderhoeven Rioleringsplan Zuiderhoeven AM Sweco Nederland B.V. Alkmaar, 6 juli 2016 Verantwoording Titel : Rioleringsplan Zuiderhoeven Subtitel : Projectnummer : 348902 Referentienummer : Revisie : Datum : 6 juli

Nadere informatie

Feiten over de riolering

Feiten over de riolering Feiten over de riolering Prestaties Middelen en mensen Samenhangen Schaalverschillen Doeltreffendheid en doelmatigheid Stichting RIONED, februari 21 T.b.v. het feitenonderzoek in het kader van doelmatig

Nadere informatie

Riolering en wegeniswerken Doortocht HERTSBERGE

Riolering en wegeniswerken Doortocht HERTSBERGE Riolering en wegeniswerken Doortocht HERTSBERGE 5 september 2016 Riolering en wegeniswerken Doortocht HERTSBERGE Steven Devoldere Aquafin Werken aan zuiver water Inleiding gemeente Oostkamp De werken,

Nadere informatie

Besluit lozing afvalwater huishoudens

Besluit lozing afvalwater huishoudens Besluit lozing afvalwater huishoudens Ontheffing voor de lozingssituatie van: C. Straver Lozingsadres: Ketelweg 34 Dronten Waterschap Zuiderzeeland Team Waterprocedures Postbus 229 8200 AE LELYSTAD telefoon:

Nadere informatie

Activiteitenbesluit milieubeheer

Activiteitenbesluit milieubeheer Activiteitenbesluit milieubeheer Algemene regels en maatwerkbeschikking voor de lozingssituatie van: VOF Hoekstra Lozingsadres: Lisdoddeweg 61 Lelystad Waterschap Zuiderzeeland Team Waterprocedures Postbus

Nadere informatie

Infovergadering project Hogeweg. Afkoppelen hemelwater

Infovergadering project Hogeweg. Afkoppelen hemelwater Infovergadering project Hogeweg Afkoppelen hemelwater Waarom gemengde riolering niet ideaal? Nadelen vermenging hemelwater en afvalwater Bezinken vervuild slib van huishoudens => hevige regen riolen overstorten

Nadere informatie

datum dossiercode Samenvatting van de watertoets (normale procedure)

datum dossiercode Samenvatting van de watertoets (normale procedure) datum 14-4-2014 dossiercode 20140414-63-8811 Samenvatting van de watertoets (normale procedure) In dit document vindt u een samenvatting van de door u ingevulde gegevens op de website www.dewatertoets.nl.

Nadere informatie

Bergingsberekeningen en controle afvoercapaciteit Plangebied Haatland

Bergingsberekeningen en controle afvoercapaciteit Plangebied Haatland Bergingsberekeningen en controle afvoercapaciteit Plangebied Haatland Definitief Gemeente Kampen Grontmij Nederland bv Zwolle, 29 november 2005 @ Grontmij 11/99014943, rev. d1 Verantwoording Titel : Bergingsberekeningen

Nadere informatie

BETEKENIS VAN HET AFKOPPELINGSBELEID VOOR P-BEDRIJVEN NA DE RECENTE AANPASSING VAN 4 JULI 2003

BETEKENIS VAN HET AFKOPPELINGSBELEID VOOR P-BEDRIJVEN NA DE RECENTE AANPASSING VAN 4 JULI 2003 Nieuwsbrief Milieu & Bedrijf, september 2003 (Kluwer) M. Vande Woestyne & S. Deboosere, Trevi nv mvandewoestyne@trevi-env.com www.trevi-env.com BETEKENIS VAN HET AFKOPPELINGSBELEID VOOR P-BEDRIJVEN NA

Nadere informatie

: G. de Jong (Waterpas Civiel Adviesbureau B.V.) : Waterhuishouding Weerreys Park te Zundert

: G. de Jong (Waterpas Civiel Adviesbureau B.V.) : Waterhuishouding Weerreys Park te Zundert Notitie Aan Van : M. Dijkshoorn (Beagle Vastgoed XL B.V.) : G. de Jong (Waterpas Civiel Adviesbureau B.V.) Kopie : Kenmerk : 4275/WH/001 Datum : 9 april 2015 Betreft : Waterhuishouding Weerreys Park te

Nadere informatie

gelezen het voorstel van het college van 18 september 2018, no. B ; gezien het advies van de raadscommissie van 15 november 2019;

gelezen het voorstel van het college van 18 september 2018, no. B ; gezien het advies van de raadscommissie van 15 november 2019; GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van de gemeente Dronten Nr. 261548 6 december 2018 Aansluitverordening riolering 2019 De raad van de gemeente Dronten, gelezen het voorstel van het college van 18 september

Nadere informatie

GEMEENTEBLAD. Officiële publicatie van Gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude

GEMEENTEBLAD. Officiële publicatie van Gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude RUI15/016 Verordening Rioolaansluiting, verordening eenmalig rioolaansluitrecht De raad van de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude; Gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 18 augustus

Nadere informatie

SCHOON EN VEILIG WATER

SCHOON EN VEILIG WATER SCHOON EN VEILIG WATER Publicatie Afvalwater 2011 U staat er vast niet dagelijks bij stil wat er allemaal voor nodig is om het afvalwater en regenwater in te zamelen, te transporteren en te zuiveren.

Nadere informatie

Bestuurlijke Samenvatting Evaluatie Duurzame Sanitatie Blankenham

Bestuurlijke Samenvatting Evaluatie Duurzame Sanitatie Blankenham Evaluatie Duurzame Sanitatie Blankenham Werkgroep Duurzame Sanitatie Blankenham December 2015 Project Evaluatie Duurzame Sanitatie Blankenham Opdrachtgever Stuurgroep Duurzame Santiatie Blankenham Contactpersoon

Nadere informatie

Aansluitverordening riolering gemeente Overbetuwe Onderwerp: Aansluitverordening riolering gemeente Overbetuwe 2012

Aansluitverordening riolering gemeente Overbetuwe Onderwerp: Aansluitverordening riolering gemeente Overbetuwe 2012 CVDR Officiële uitgave van Overbetuwe. Nr. CVDR252238_1 13 februari 2018 Aansluitverordening riolering gemeente Overbetuwe 2012 Onderwerp: Aansluitverordening riolering gemeente Overbetuwe 2012 Ons kenmerk:

Nadere informatie

De volgende stukken uit het Activiteitenbesluit heeft u nodig om de juiste lozingenroutes te kunenn bepalen:

De volgende stukken uit het Activiteitenbesluit heeft u nodig om de juiste lozingenroutes te kunenn bepalen: Bijlage bij oefeningen agrarische lozingen. De volgende stukken uit het Activiteitenbesluit heeft u nodig om de juiste lozingenroutes te kunenn bepalen: Riolering: Lozen in vuilwaterriool: toegestaan,

Nadere informatie