2.6 Ontbinding niet-huwelijks samenlevingsverband jaar worden 53

Transcriptie

1 Inhoud Introductie Wat is nieuw in de aangifte 2011? 7 Hulp bij uw aangifte Omlaag met die WOZ-waarde! 13 Onze online-aangiftehulp 15 1 De aangifte 17 Uw persoonlijke gegevens 18 Box 1: Werk en woning 19 Box 1: Andere inkomsten 27 Box 1: Uitgaven lijfrenten en andere inkomensvoorzieningen 32 Box 2: Aanmerkelijk belang 33 Box 3: Sparen en beleggen 35 Aftrekposten 39 Vrijstellingen en verminderingen 45 Bijzondere situaties 47 Te verrekenen bedragen 48 Heffingskortingen 49 Verdeling 49 Zorgverzekeringswet Ontbinding niet-huwelijks samenlevingsverband jaar worden Reiskosten woning-werk a De forfaitaire aftrek voor werknemers a Het hele jaar ouder dan b In jaar geworden Overlijden a Wie doet aangifte over welke inkomsten? b Fiscaal partnerschap in jaar van overlijden b De forfaitaire vergoeding c Wat valt onder de vergoeding van 0,19 per kilometer? d Carpool e Parkeren Fietsaftrek De auto a Auto van de zaak b Bestelauto c Zakelijk gebruik privé-auto d Privégebruik motorfiets Uitkeringen en pensioenen a Uitkeringen onder inhouding van loonheffing b Pensioenen 75 3 Loon en pensioen 56 2 Uw persoonlijke situatie Inleiding Wie zijn fiscale partners? a Gehuwden en geregistreerde partners b Ongehuwd samenwonenden c Meer partners d Het einde van het partnerschap Gevolgen partnerschap a Verdelen van inkomsten en vermogen b Slechts één eigen woning c Invloed op drempels d Vrijstelling in box 3 voor oude kapitaalverzekeringen e Teruggave heffingskortingen bij onvoldoende inkomen f Alleenstaande-ouderkorting Minderjarige (stief-/pleeg)kinderen a Inkomenstoerekening b Overige fiscale gevolgen minderjarige kinderen Echtscheiding Inleiding Loon uit dienstbetrekking a Wat behoort tot uw loon? b Bijzonder loon Fiscaal voordelige belonings vormen a Werkkostenregeling b Vergoedingen en verstrekkingen c Aandelenopties d Renteloze of laagrentende leningen e Spaarloonregeling g Levensloopregeling Afvloeiing en ontslag a Schadeloosstellingen b Smartegeld c Beëindigingsverhogingen en boetes Complicaties bij loon uit dienst betrekking a Uw arbeid blijkt achteraf in dienstbetrekking te zijn verricht b Fictieve dienstbetrekkingen c Loonheffing wel ingehouden, maar niet afgedragen 68 4 De eigen woning De eigenwoningregeling a De eigen woning in box b De bijtelling van de huurwaarde c Andere voordelen uit eigen woning d Kostenaftrek voor de eigen woning e Renteaftrek niet alleen bij hypothecaire geldlening f Renteaftrek alleen voor leningen voor de eigen woning g Beperkingen kostenaftrek h De bijleenregeling i Depotrente (nieuwbouwdepot) j Aftrek bij geen of geringe eigenwoningschuld 88 Belastinggids2012.indb 3 3

2 inhoudsopgave 4.2 Kapitaalverzekering eigen woning (KEW) a Voorwaarden kapitaalverzekering eigen woning 89 Koppelen ja of nee? b Vrijstelling kapitaalverzekering eigen woning c Vrijstelling en schuld eigen woning d Gehuwden en andere fiscale partners e Vrijstellingen oudregimekapitaalverzekering f Vrijstelling eenmaal per leven g Uitkeringen bij overlijden h Samenloop vrijstellingen met spaarrekening eigen woning en beleggingsrecht eigen woning i Fictieve uitkeringen j Verkoop eigen woning k Koppelen na Banksparen a Spaarrekening eigen woning (SEW) b Beleggingsrecht eigen woning (BEW) c Omzetten SEW, BEW en KEW Verhuur van de eigen woning a Tijdelijke verhuur b Duurzame verhuur c Verhuur van een deel van de eigen woning d Verhuur aan ex-echtgenoot tijdens eerste twee jaar na scheiding Gratis ter beschikking stellen Meer eigenaren/ongehuwd samen wonenden Eén eigenaar, meer gebruikers De tweede woning a Woning in aanbouw b Twee woningen bij verhuizing c Leegstaande woning na echtscheiding d Woning voor uw ouders of kinderen e Tweede woning in het buitenland Kamerverhuur Overheidsbijdragen eigen woning Werkruimte in de eigen woning a Woning behoort tot privévermogen b Woning staat op de resultaatbalans c Woning is gesplitst 99 4 Belastinggids2012.indb 4 5 Andere inkomsten Inleiding Ontvangen alimentatie en afkoop sommen a Algemeen b Alimentatie in de vorm van woongenot woning c Aftrekbare kosten Periodieke uitkeringen en afkoop sommen a Lijfrente-uitkeringen en afkoopsommen b Aftrekbare kosten c Overheidsbijdragen eigen woning Resultaat uit overige werkzaam heden a Soorten inkomsten b Bijzondere soorten resultaat uit overige werkzaamheden c Resultaatbepaling Ter beschikking stellen vermogens bestanddelen a Bepaling van het resultaat Overige inkomsten a Rente en huur van vóór 1 januari b Belast deel van uitkering uit kapitaalverzekering Terugontvangen bedrag of vergoeding voor een bedrag dat u eerder heeft afgetrokken Aftrek premies lijfrente Lijfrentes Toegestane lijfrentevormen a Algemeen b Toegestane lijfrentes c Combinaties van lijfrentes d Omzetten lijfrente Aftrek van premies a Jaarruimte b Reserveringsruimte c Retourprovisie U heeft te veel premies betaald Tijdstip van aftrek a Verzuimde premieaftrek Oude lijfrentepolissen Lijfrentesparen/beleggen Toegestane uitkeringen lijfrente sparen/beleggen a Oudedagsuitkering b Nabestaandenuitkering c Tijdelijke oudedagsuitkering Aftrek van de inleg Omzetting van lijfrentevormen Sparen en beleggen Inleiding Wat behoort tot uw vermogen? a Bezittingen b Schulden c Verkrijgingen krachtens erfrecht d Fiscale partners Heffingvrij vermogen a Hoogte heffingvrij vermogen b Kindertoeslag c Ouderentoeslag Vrijstellingen a Bos- en natuurterreinen en landgoederen b Voorwerpen van kunst en wetenschap c Rechten op roerende zaken krachtens erfrecht d Bepaalde rechten e Contant geld enzovoort f Spaarloonregeling/ levensloopregeling g Kortlopende termijnen van inkomsten en verplichtingen h Maatschappelijke beleggingen i Beleggingen in durfkapitaal Waardering bezittingen en schulden a Woningen anders dan de eigen woning/hoofdverblijf b Overige onroerende zaken c Huurrechten d Effecten e Vorderingen f Spaarbewijzen g Periodieke uitkeringen h Genotsrechten 126

3 inhoudsopgave 7.6 Boxhoppen Overgangsmaatregelen a Lopende en gerijpte termijnen van huren, pachten en rente b Participatiemaatschappijen Kapitaalverzekeringen a Hoofdlijnen b Kapitaalverzekering in box c Overgangsregelingen d Samenloopbepalingen e Kapitaalverzekering wel of niet koppelen? Aftrekposten Inleiding a Hoe wordt er afgetrokken Betaalde alimentatie a Partneralimentatie b De eigen woning Uitgaven voor levensonderhoud van kinderen a Voorwaarden b Aftrekbedrag c Mate van onderhouden d Aftrek levensonderhoud en fiscaal partnerschap Uitgaven voor specifieke zorg kosten a Toerekening en samenvoeging specifieke zorgkosten b Niet-aftrekbare drempel c Kring van verwanten d Welke kosten mogen worden afgetrokken? e Bevalling f Verhoging bepaalde ziektekosten g Verzilveringsregeling (TSZ) Weekenduitgaven gehandi capten Scholingsuitgaven a Wat zijn scholingsuitgaven b Toerekening partners c Vergoedingen voor studiekosten d Vooruitbetaalde studiekosten e Welke studiekosten zijn aftrekbaar? f Welke studiekosten zijn niet aftrekbaar? g Niet-aftrekbare drempel en maximum h Studiefinanciering i Lening voor studiekosten Aftrekbare giften a Giften en partnerschap b Losse giften c Giften in de vorm van lijfrentes d Giften in de vorm van renteloze leningen Monumentenwoning a Eigen woning b Woning in box Kwijtgescholden durfkapitaal van u en uw fiscale partner Restant persoonsgebonden aftrek posten voorafgaande jaren Negatieve persoonsgebonden aftrekposten Verdelen Inleiding Wie kunnen verdelen? a Hele jaar fiscaal partner b Gedeelte van het jaar fiscaal partner Wat valt er te verdelen? De gevolgen van verdelen a Tariefvoordeel b Ouderenkorting c Ouderentoeslag box d Aanslaggrens e Schuiven met persoonsgebonden aftrekposten Na het einde van het partnerschap Tarieven en heffingskortingen Inleiding Tarieven a Tarief in box b Tarief in box c Tarief in box Heffingskortingen a Algemene heffingskorting b Arbeidskorting c Doorwerkbonus d Inkomensafhankelijke combinatiekorting e Ouderschapsverlofkorting f Alleenstaande-ouderkorting g Aanvullende alleenstaandeouderkorting h Jonggehandicaptenkorting i Ouderenkorting j Alleenstaande-ouderenkorting k Levensloopverlofkorting l Extra heffingskorting maatschappelijke beleggingen m Extra heffingskorting beleggingen in durfkapitaal en culturele beleggingen n Wijze van uitbetaling Middeling Hardheidsclausule Rekenvoorbeeld Na de aangifte Inleiding Correctie op de aangifte a U corrigeert uw aangifte zelf b Fiscus corrigeert uw aangifte Teruggaaf vóór 1 juli Voorlopige teruggaaf a Aftrekposten b Heffingskortingen c Aanvraag De verplichte aanslag Soorten aanslagen a Voorlopige aanslag b Definitieve aanslag c Navorderingsaanslag d Conserverende aanslag Bezwaar, beroep en cassatie a Bezwaar b Vergoeding kosten bezwaarfase c Beroep bij de rechtbank d Hoger beroep bij gerechtshof e Cassatie f Vergoeding proceskosten Betaling van aanslagen, heffings- en invorderingsrente a Betaling van aanslagen b Heffingsrente c Invorderingsrente d Coulancerente TBU/TSZ 166 Belastinggids2012.indb 5 5

4 inhoudsopgave 12 Fiscale varia Echtscheiding a Geen inkomenstoerekening meer b Heffingskortingen c Partneralimentatie d Onderhoudsverplichting jegens kinderen e De echtelijke woning f Verdeling van het huwelijksvermogen g Pensioenen h Aftrekbare kosten Ontbinding niet-huwelijks samen levingsverband Eenoudergezinnen a Co-ouders Schenkingen in de familiesfeer a Vrijstellingen en tarieven b Schuldigerkenning uit vrijgevigheid (schenken op papier) Ouderlijke woning overdragen aan kinderen Kruiselings verzekeren Hypotheekvormen a Lineaire hypotheek b Annuïteitenhypotheek c Levenhypotheek d Spaarhypotheek e Banksparen eigen woning f Beleggingshypotheek eigen woning g Generatiehypotheek h Lenen van ouders Cijfers en wijzigingen voor Inleiding Fiscaal partnerschap Box 1: Werk en woning a Tarief inkomsten uit werk en woning b Loon c Eigen woning d Lijfrentepremies e Uitgaven voor specifieke zorgkosten f Negatieve giftenaftrek g Scholingsuitgaven h Aftrek levensonderhoud voor kinderen i Weekenduitgaven gehandi capten j Aftrek uitgaven monumenten panden Box a Tarief in box Box 3: Sparen en beleggen a Heffingvrij vermogen b Ouderentoeslag c Kindertoeslag d Schuldendrempel e Vrijstelling maatschappelijke beleggingen/beleggingen in durfkapitaal f Kleine overlijdensverzekering g Vrijstelling contant geld h Bezittingen belast met vruchtgebruik krachtens erfrecht 179 Colofon 13.5i Aftrek persoonsgebonden aftrekpost in box j Waarde verhuurde woningen in box Heffingskortingen a Wijzigingen in de heffingskortingen Aanslaggrens Schenkingsrecht Inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet a Maximale bijdrage-inkomen b Percentage inkomensafhankelijke bijdrage 180 Register 181 Let op Geldgids is een publicatie van de Consumenten- Illustraties Robert Vulkers Deze belastinggids behandelt algemene informatie, bond, Enthovenplein 1, Postbus 1000, 2500 BA Den Vormgeving en prepress Het Vlakke Land, voortvloeiend uit vragen in de aangifte inkomsten- Haag, telefoon (070) , fax (070) , Rotterdam belasting. Het is helaas niet mogelijk u via onze le- Marketing Rina Sanders denservice met persoonlijke adviezen van dienst te Druk Senefelder Misset, Doetinchem zijn. Wel kunt u voor een antwoord op overige vragen ISBN rondom de aangifte te rade gaan op Belastinggids 2012 is een speciale uitgave van de Geldgids van de Consumentenbond, nr. 1 januari 2012 mentenbond.nl/belastingaangifte, zie ook pagina Auteur Mr. Marjan Langbroek Copyright 2012 Consumentenbond, Den Haag 15 en verder. Uitgever Dieneke Hengeveld Alle rechten zijn voorbehouden. Niets uit deze uit- De Belastinggids 2012 is met de grootste zorg tot Redactie Reinout van der Heijden (hoofdredacteur), gave mag worden vermenigvuldigd, opgeslagen in stand gekomen. De Consumentenbond kan echter Georgie Dom (eindredacteur) een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar geen aansprakelijkheid aanvaarden voor fouten en/ Onderzoek Consumentenbond Anne Grooters gemaakt in enige vorm of enige wijze, hetzij elektro- of onvolledigheden met betrekking tot de inhoud Verder werkten mee Mr. Peter Constandse, Hen- nisch, mechanisch of door fotokopieën, opnamen of van deze gids. drien de Vries op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. 6 Belastinggids2012.indb 6

5 introduc tie Wat is nieuw in de aangifte 2011? Aardverschuivingen? Ja, zo kan je ze wel noemen, de wijzigingen voor het belastingjaar Niet allemaal natuurlijk, maar wel het nieuwe partnerbegrip en de heffing in box 3 op nog maar één peildatum. Maar we beginnen met wat kleine weetjes. Door Marjan Langbroek Loonheffing over particuliere arbeidsongeschiktheids verzekeringen Sinds 1 januari moet er op deze uitkerin gen loonheffing worden ingehouden. U moet ze in het aangifteprogramma dan ook invullen bij Box 1: werk en woning in de rubriek AOW, pensioenen etc. onder het hoofdje Uitkeringen en afkoopsommen. Betalingstijdstip lijfrentepremies U mag in 2011 geen premies meer aftrek ken die in 2012 zijn betaald. Dat mocht vorig jaar nog wel. De premies moeten echt voor 1 januari 2012 zijn betaald voor aftrek over Dat geldt ook voor uw inleg op een lijfrentespaarrekening of lijfrentebeleggingsrecht. Er is een uitzon dering voor bepaalde ondernemerslijf rentes. Verliezen op beleggingen in durfkapitaal Deze verliezen op geldleningen aan star tende ondernemers waren tot 1 januari 2011 een persoonsgebonden aftrekpost. Die aftrekpost is verdwenen. Er geldt een overgangsregeling voor leningen die zijn afgesloten vóór 1 januari Kunnen die geldleningen niet worden terugbetaald, dan kunt u ze aftrekken als u een verkla ring van de Belastingdienst heeft. Dividendbelasting Dividendbelasting die is ingehouden op dividenden die toekomen aan een minder jarig kind, mag verrekend worden door de ouder die het vermogen van dit kind aangeeft. Had u het hele jaar een fiscale partner, of koos u voor uitbreiding van een deeljaar Belastinggids2012.indb 7 7

6 introduc tie partnerschap naar een heel jaar, dan kunt u de dividendbelasting onderling verde len. Dat kan in het scherm Verdeling. Deze heffingskortingen worden in de ko mende jaren afgebouwd van de oorspron kelijke 1,3% van deze vrijgestelde bezit tingen naar 0%. In 2011 bedragen deze heffingskortingen 1%. Zie paragraaf 10.3l en m. 1 januari van het belastingjaar. Het ver mogen bezittingen min schulden wordt op die datum gemeten en daarover moet dan na aftrek van het heffingvrije ver mogen 4% rendement worden aangege ven, waarover 30% belasting verschul digd is. In totaal betaalt u dus 1,2% vermogensrendementsheffing over uw belastbare vermogen per 1 januari. Alles wat er gedurende het jaar gebeurt, heeft geen invloed op deze heffing in box 3. Wordt uw vermogen hoger (leuke prijs in een loterij!), dan is dat voordelig voor u. Wordt het lager, dan heeft u pech, u be taalt dan toch belasting over het (hogere) vermogen per 1 januari. Vooral bij overlijden heeft het nieuwe sys teem voordelen. U kunt als achterblij vende partner in het jaar van overlijden kiezen voor het hele jaar partnerschap. Dan geeft u uw gezamenlijke vermogen per 1 januari aan. U mag dit vermogen verdelen over uzelf en wijlen uw partner en betaalt over het geheel de vermogens rendementsheffing van 1,2%. Als u niet voor uitbreiding van het partnerschap naar het hele jaar kiest, moet u beider vermogens per 1 januari apart aangeven. U betaalt beiden de volle 30% belasting over het volle rendement van 4%. Er is geen vermindering van het rendement omdat wijlen uw partner maar een deel van het jaar belastingplichtig was. Hoe wel dat oneerlijk lijkt, is dat toch niet zo. Weliswaar betaalt wijlen uw partner de volle belasting over zijn vermogen per 1 januari, maar u betaalt daar als erfge naam helemaal niets over. Úw belasting heffing in box 3 over dit vermogen begint pas volgend jaar. Eén peildatum in box 3 Nieuwe partnerregeling Tot en met het belastingjaar 2010 werd het vermogen in box 3 berekend als het ge middelde tussen het vermogen op 1 janua ri en 31 december. Dat gaf behoorlijk wat problemen (denk aan overlijden van een van de partners gedurende het jaar), die weliswaar min of meer opgelost werden, maar echt eenvoudig was het niet. Daarin is nu verandering gekomen door het in voeren van één enkele peildatum voor de belastingheffing in box 3. De peildatum is Het lijkt simpel: een nieuw partnerbegrip, om het makkelijker te maken. Voor de Belastingdienst, zeggen ze. Dat het voor de burgers zoveel moeilijker wordt, lijkt minder belangrijk te zijn. Wij helpen u met een duidelijke uitleg en een stroom schema. Het is wel zaak om de aandacht erbij te houden. Opvallend is, dat u niet meer kunt kiezen voor het fiscale partnerschap. U bent al leen fiscaal partner als u aan een van de Specifieke zorgkosten Voor de verhoging van bepaalde speci fieke zorgkosten is als allereerste vereist dat uw drempelinkomen niet hoger is dan (voor fiscale partners wordt dit bedrag niet verdubbeld, hun geza menlijke drempelinkomen mag niet ho ger zijn dan ). Wie op 1 januari 2011 jonger was dan 65 jaar, mag bepaal de specifieke zorgkosten verhogen met 40%. Dat was bij de aangifte over 2010 nog 70%. Wie op die datum 65 jaar of ouder is mag deze kosten met 113% verhogen; dat percentage is hetzelfde gebleven. Zie pa ragraaf 8.4f. Aanvullende alleenstaande ouderkorting Deze heffingskorting voor alleenstaande ouders die geld buiten het huishouden verdienen, is opgegaan in de alleenstaan de ouderkorting. Inhoudelijk verandert er niets. Heffingskorting maatschappelijke beleggingen en beleggingen in durfkapitaal 8 Belastinggids2012.indb 8 voorwaarden voldoet. Bent u slechts een deel van het jaar elkaars fiscale partner, dan kunt u nog wel kiezen voor uitbrei ding daarvan naar een heel jaar. Over de gevolgen van het fiscale partnerschap kunt u lezen in paragraaf 2.3. Voor gehuwden die duurzaam gescheiden leven, verandert er heel wat. Tot 1 janua ri 2011 waren zij geen fiscale partners en deed ieder aangifte van eigen inkomen en vermogen. Vanaf 1 januari 2011 is het duurzaam gescheiden leven niet meer van belang voor het partnerschap. Gehuwden zijn elkaars fiscale partners, punt uit. Wilt u een einde maken aan het fiscale partnerschap, dan moet u een echtschei ding (of een scheiding van tafel en bed) aanvragen én niet meer op hetzelfde adres ingeschreven staan. U kunt dit, mét voor beelden, allemaal nalezen in paragraaf 2.2d. Dit betekent heel veel praktische proble men voor mensen die misschien al sinds jaar en dag gescheiden leven zonder offi cieel te zijn gescheiden. Zij leiden vaak een leven los van elkaar, ook fiscaal. Maar nu zijn zij ineens weer fiscale partners en moeten zij van een aantal posten geza menlijk aangifte doen, zoals het vermo gen in box 3. Bovendien worden drempels en dergelijke ineens weer berekend over het gezamenlijke inkomen. Hoe zij dat op moeten lossen, is ons een raadsel. Nog een laatste aandachtspunt voor ge huwde fiscale partners. Partners kun nen samen maar één eigen woning in fiscale zin hebben. Voor duurzaam ge scheiden levende echtgenoten geldt daar op een uitzondering: zij kunnen ieder een eigen woning hebben. Dat geldt in ieder geval in de periode van 24 maanden in de echtscheidingsregeling (paragraaf 4.1a), maar hoogstwaarschijnlijk ook na die periode. Het ministerie van Finan ciën heeft hierover nog geen uitsluitsel gegeven, de wettekst met toelichting is onduidelijk.