Van Lanschot Familiebedrijven Barometer AMSTERDAM, 14 JUNI 2011

Transcriptie

1 Van Lanschot Familiebedrijven Barometer AMSTERDAM, 14 JUNI 2011

2 Achtergronden onderzoek en respondenten Onderzoeksresultaten - Conjunctuurbarometer - Issuebarometer - Organisatie personeelszaken, Maatschappelijke vraagstukken personeel en Arbeidsmarkt en kennis - Corporate Governance Code voor familiebedrijven VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 1

3 Achtergronden onderzoek Methode Het onderzoek is online uitgevoerd op het Online Business Panel van Intomart GfK Veldwerkperiode Het veldwerk voor dit onderzoek werd uitgevoerd in de periode 18 april t/m 8 mei 2011 Doelgroep & steekproef De doelgroep voor dit onderzoek bestaat uit DGA s van middenbedrijven met werknemers die we als typische familiebedrijven kunnen kenmerken. De respondenten zijn DGA. Ze zijn directeur en hebben minimaal 10% van de aandelen in bezit In totaal zijn respondenten uitgenodigd voor deelname aan het onderzoek; uiteindelijk zijn n=293 DGA s gescreend die aan de selectiecriteria voldeden en de vragenlijst hebben ingevuld Certificering Het onderzoek is uitgevoerd door Intomart GfK volgens het kwaliteitssysteem van Intomart GfK, dat is gecertificeerd volgens de normen van NEN-EN-ISO 9001, ISO en ISO Daarnaast onderschrijft Intomart GfK de gedragsregels van E.S.O.M.A.R. ICC European Society for Opinion and Market Research), is Intomart GfK lid van de MOA, de MarktOnderzoek Associatie VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 2

4 Respondenten Achtergrondvragen Totaal Branche n=293 Industrie 8% Bouwnijverheid en installatiebedrijven 8% Handel 13% Vervoer en communicatie 5% Financiele instellingen 3% Zakelijke dienstverlening 32% Onderwijs 5% Gezondheids- en Welzijnszorg 9% Overige dienstverlening 2% Landbouw, bosbouw en visserij 1% Energie- en waterleidingbedrijven 0% Horeca 4% Openbaar bestuur/overheid 1% Overige bedrijven 9% Internationaal n=293 Ja 40% Nee 60% Selectievragen Totaal (Mede) eigenaar n=293 Ja, zelf (mede opgericht) 55% Nee, van familie overgenomen 17% Nee, van iemand buiten familie overgenomen 18% Nee, niet zelf opgericht 10% Bedrijfsgrootte n= medewerkers 41% medewerkers 33% medewerkers 13% 100+ medewerkers 13% Weet niet/wil niet zeggen 0% Jaaromzet n=293 Minder dan 1 miljoen euro (bruto) per jaar 17% 1 miljoen tot 2,5 miljoen euro (bruto) per jaar 33% 2,5 miljoen tot 10 miljoen euro (bruto) per jaar 27% 10 miljoen tot 25 miljoen euro (bruto) per jaar 11% 25 miljoen of meer euro (bruto) per jaar 3% Weet niet/wil niet zeggen 10% VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 3

5 Achtergronden onderzoek en respondenten Onderzoeksresultaten - Conjunctuurbarometer - Issuebarometer - Organisatie personeelszaken, Maatschappelijke vraagstukken personeel en Arbeidsmarkt en kennis - Corporate Governance Code voor familiebedrijven VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 4

6 Achtergronden onderzoek en respondenten Onderzoeksresultaten - Conjunctuurbarometer - Issuebarometer - Organisatie personeelszaken, Maatschappelijke vraagstukken personeel en Arbeidsmarkt en kennis - Corporate Governance Code voor familiebedrijven VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 5

7 Men ziet toekomst rooskleuriger in Indexscores stijgen Hoe schat u de volgende economische parameters in voor de komende zes maanden? Indexscore Mei 11 Indexscore Dec 10 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Economische vooruitzichten voor uw bedrijf in het algemeen Economische vooruitzichten voor de Nederlandse economie in het algemeen Economische vooruitzichten in uw branche/sector in het algemeen Omzet van uw bedrijf Orderportefeuille van uw bedrijf Winstgevendheid van uw bedrijf Werkgelegenheid in uw bedrijf Hoogte van de investeringen van uw bedrijf in vaste activa Politieke klimaat in Nederland voor bedrijven en ondernemers Beschikbaarheid van krediet/financieringsbronnen Sterk verbeterd Ongeveer hetzelfde gebleven Iets verslechterd Iets verbeterd Geen oordeel/nvt Sterk verslechterd Indexscore berekend als saldo van % sterk verbeterd x 200 % iets verbeterd x 150 % ong. gelijk gebleven x 100 % iets verslechterd x 50 % sterk verslechterd x 0 VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 6

8 Ondernemers positiever over eigen bedrijf dan over eigen branche in het algemeen Hoe beoordeelt u de volgende economische parameters als u deze vergelijkt met 6 maanden geleden? Hoe schat u de volgende economische parameters in voor de komende 6 maanden? Conjunctuurbarometer indexscores n=293 Indexscore dec 2010 Indexscore dec 2010 Indexscore mei 2011 Indexscore mei 2011 Stellingen 6 maanden geleden 6 maanden geleden Komende 6 maanden Komende 6 maanden De economische vooruitzichten voor de Nederlandse economie in het algemeen De economische vooruitzichten in uw branche/sector in het algemeen De economische vooruitzichten voor uw bedrijf in het algemeen De omzet van uw bedrijf De orderportefeuille van uw bedrijf De hoogte van de investeringen van uw bedrijf in vaste activa De werkgelegenheid in uw bedrijf De winstgevendheid van uw bedrijf De beschikbaarheid van krediet/financieringsbronnen Het politieke klimaat in Nederland voor bedrijven en ondernemers VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 7

9 Conclusies conjunctuurbarometer (1) In grote lijnen slaat de conjunctuurbarometer positiever uit t.o.v december Alhoewel nog veel bedrijven in een zorgelijke positie verkeren, ziet men de toekomst rooskleuriger in - Men maakt zich nog best zorgen, maar ook hier zien we positieve ontwikkelingen - Ondernemers maken zich minder zorgen over prijsontwikkelingen, debiteurenrisico s en liquiditeit dan een half jaar geleden - Het politieke klimaat ziet men nog niet echt verbeteren - De beschikbaarheid van kredieten is verbeterd maar blijft punt van zorg VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 8

10 Conclusies conjunctuurbarometer (2) Conjunctuur maakt positieve ontwikkeling door voor ondernemers - Voor bijna helft ondernemers geldt dat zij de economische vooruitzichten voor het eigen bedrijf zien verbeteren in vergelijking met de meting in december Dit geldt ook voor de Nederlandse economie in het algemeen maar iets minder sterk voor de eigen branche - Voor 15% van de ondernemers zijn de vooruitzichten verslechterd. Vooral ondernemers werkzaam in de publieke sector zien hun vooruitzichten minder rooskleurig in - Bedrijven in de bouwsector beoordelen de economische vooruitzichten wat positiever. Ook zien we dat internationaal actieve bedrijven een wat positievere inschatting maken VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 9

11 Conclusies conjunctuurbarometer (3) Positief over omzet en orderportefeuille; gematigd optimisme over kredietfaciliteiten - Ondernemers zijn positief over de verbeterde omzet, winstgevendheid en orderportefeuille - Dit uit zich evenwel nog maar mondjesmaat in hogere investeringen in vaste activa; doorgaans is dit ongeveer hetzelfde gebleven - Dit staat waarschijnlijk ook niet los van het feit dat de beschikbaarheid van kredieten en financieringen nog te wensen overlaat. In de ogen van 28% van de ondernemers verslechtert deze zelfs. Men is weliswaar iets positiever dan een halfjaar geleden, maar het oordeel is nog steeds matig - Ook het politieke klimaat voor bedrijven en ondernemers ziet men nog niet echt veel verbeteren VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 10

12 Achtergronden onderzoek en respondenten Onderzoeksresultaten - Conjunctuurbarometer - Issuebarometer - Organisatie personeelszaken, Maatschappelijke vraagstukken personeel en Arbeidsmarkt en kennis - Corporate Governance Code voor familiebedrijven VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 11

13 Sentiment ongewijzigd: nog steeds meer pessimisten dan optimisten Als u uw zorgen over uw onderneming zou moeten raten op een tienpuntsschaal? Als u uw eigen zorgen als DGA zou moeten raten op een tienpuntsschaal? Ten opzichte van de vorige meting zijn de scores nagenoeg identiek. De gemiddelde score voor zorgen over de onderneming was 4,6 en voor de eigen zorgen als DGA was 4,3 25% 20% 15% 10% Gemiddelde 4.9 Gemiddelde 4.7 Zorgen over onderneming Eigen zorgen DGA Ruim 40% maakt zich veel zorgen over de onderneming en eigen positie 5% 0% Geen zorgen (1) Totale paniek (10) Optimisten 40% (weinig zorgen over de onderneming; score 1 4) - Jongere ondernemers en de 55 plus ondernemers - Actief in zakelijke dienstverlening en overheid - Grotere bedrijven (50+) Pessimisten 44% (veel zorgen over de onderneming; score 6 10) jarige ondernemers - Actief in Horeca, Bouw, vervoer en communicatie - Kleinere bedrijven (tot 50 werknemers) VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 12

14 Men maakt zich minder zorgen Naast administratieve lasten(druk) vinden van geschikt personeel kopzorg Kunt u aangeven in hoeverre u zich zorgen maakt om de volgende thema s? Mei 11 Dec 10 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Wet- en regelgeving waar uw bedrijf mee te maken heeft Administratieve lastendruk voor uw bedrijf 72% 68% 73% 67% Grootste zorgen Huidige belastingklimaat Prijsontwikkeling in uw markt 59% 59% 69% 1 Kopzorgen Vinden van geschikt personeel 57% 60% Steeds groter wordende bedrijfsrisico s Debiteurenrisico s 53% 49% 59% 66% 1 Mogelijkheden tot groei/expansie/innovatie Liquiditeit Klantloyaliteit 46% 46% 47% 47% 55% 1 55% 1 Punten van aandacht Pensioenregeling (voorziening) voor uw personeel 43% 39% Binden/vasthouden van uw personeel Concurrentiekracht van uw bedrijf Verzuim/arbeidsongeschiktheid personeel 42% 41% 40% 37% 45% 48% 1 Minder urgente punten Solvabiliteit 38% 44% Continuïteit van uw bedrijf 38% 43% V eel zorgen Enige zorgen Geen zorgen 1. Significant t.o.v. meting Dec 2010 Naast administratieve lasten(druk) is het vinden van geschikt personeel een kopzorg Liquiditeit en debiteurenrisico s minder zorgelijk. Ook minder zorgen over klantloyaliteit en arbeidsongeschiktheid personeel VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 13

15 Conclusies Issuemonitor (1) Ondernemen is je zorgen maken - Ondanks de positieve vooruitzichten gaan lang niet alle ondernemers onbezorgd door het leven - Men maakt zich over veel zaken zorgen. Bijna de helft van de ondernemers (44%) maakt zich veel zorgen over de onderneming. Vooral in de bouwsector - Kleine bedrijven (tot 20 medewerkers) zijn het meest zorgelijk - Over de eigen situatie als DGA maakt 33% zich zorgen. Voor veel ondernemers vallen beide aspecten samen. Tegelijkertijd gaat een groep van 41% van de ondernemers vrij zorgeloos door het leven VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 14

16 Conclusies Issuemonitor (2) Wet- en regelgeving en administratieve lastendruk grootste zorg voor ondernemers - Bijna driekwart van de ondernemers maakt zich zorgen over wet- en regelgeving en administratieve lastendruk - Met name voor kleinere bedrijven (tot 50 werknemers) is dit een belangrijke zorg (kleinere bedrijven moeten relatief meer investeren om aan alle eisen te kunnen voldoen) - Met name de prijsontwikkeling in de branche en de debiteurenrisico s baren minder ondernemers zorgen - Zorgen over klantloyaliteit zijn afgenomen ten opzichte van de eerdere meting - Ook op een aantal andere terreinen lijken de zorgen eerder af dan toe te nemen VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 15

17 Conclusies Issuemonitor (3) Vinden van geschikt personeel belangrijke kopzorg voor ondernemers en in HR - 57% van de ondernemers heeft moeite met vinden van geschikt personeel - Ook hier zien we dat kleinere bedrijven (tot 50 medewerkers) hier meer mee kampen dan de grotere bedrijven - In alle branches zien we dit terug, vooral binnen industrie en bouw lijkt dit extra van belang VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 16

18 Achtergronden onderzoek en respondenten Onderzoeksresultaten - Conjunctuurbarometer - Issuebarometer - Organisatie personeelszaken, Maatschappelijke vraagstukken personeel en Arbeidsmarkt en kennis - Corporate Governance Code voor familiebedrijven VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 17

19 Bij 1/3 ondernemers is HR zaak van management 24% heeft aparte HR-afdeling of fulltime HR-medewerker in dienst Hoe is personeelszaken op dit moment georganiseerd binnen uw organisatie? n=293 Welke rol speelt personeelszaken in uw organisatie? Selectie: aparte HR-afdeling, fulltime HRmedewerker, HR is gecombineerde functie? n= % 10% Aparte HR-afdeling 100% 14% 11% Fulltime HR-medewerker Secretariaat voert personeelsbeleid uit 45% HR functionaris heeft een rol in de directie of het MT van de organisatie 15% HR is een gecombineerde functie 4% HR wordt door een freelance specialist gedaan 13% HR doet management zelf (met inschakeling externe partijen) 48% HR functionaris heeft geen rol in de directie of het MT van de organisatie 21% HR doet management zelf (zonder inschakeling externe partijen) 0% 10% Personeelszaken Weet niet/niet van toepassing 7% 0% Personeelszaken Weet niet/niet van toepassing Naarmate het bedrijf groter wordt, doet het management het steeds minder vaak zelf. Maar ook binnen de bedrijven met 100+ medewerkers heeft niet meer dan 53% een fulltime medewerker in dienst of aparte HR afdeling VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 18

20 Belangrijke HR-issues: Ontwikkeling arbeidskosten, aansluiting personeelsaanbod op vraag van arbeidsmarkt en flexibiliteit inzet personeel Hoeveel zorgen maakt u zich op dit moment om de volgende HRM zaken? 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Ontwikkeling arbeidskosten Aansluiting personeelsaanbod op vraag arbeidsmarkt n p 58% 47% Flexibele schil personeel l 41% Ziekteverzuim m 40% Productiviteit t 38% Medewerkertevredenheid/loyaliteit Opleiding en ontwikkeling en personeel t g 37% 36% Vergrijzing personeelsbestand d 35% Ontwikkeling middle management t 29% V eel zorgen Enige zorgen Geen zorgen Ontwikkeling van arbeidskosten en aansluiting personeelsaanbod op de vraag van de arbeidsmarkt belangrijke HRM issues. Ook flexibiliteit van de inzet personeel is een zorg VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 19

21 Competenties belangrijker dan specifieke opleiding Voor 54% on the job trainen meest relevant Sommige werkgevers vinden dat een specifieke opleiding minder relevant is dan de competenties van de werknemer. En dat personeel vooral in het bedrijf on the job getraind moet worden. In hoeverre bent u het daar mee eens? 100% 10% 54% Zeer mee eens 44% Mee eens 25% Neutraal 3% Weet niet / n.v.t. 11% Mee oneens 0% 6% 17% Zeer mee oneens Het belang van competenties is voor vrijwel alle sectoren gelijk VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 20

22 Ontwikkelingsplannen, meewerkstages en coachingssysteem zijn bij 2/3 niet aan de orde Welke trajecten bestaan er binnen de organisatie voor de ontwikkeling van het personeel? Opleidingsfaciliteiten al secundaire arbeidsvoorwaarde Leer-/meewerkstages; leer-/arbeidsovereenkomsten Formeel opgezet ontwikkelingsplan per medewerker 31% 35% 57% Leer-/meewerkstages zijn sterker vertegenwoordigd in de sector Industrie en Bouw (61%) Opleidingsfaciliteiten komen het meeste voor in de sectoren Zakelijke Dienstverlening (70%) en Overheid (61%) Coachingssysteem waarbij een senior een junior begeleidt 31% Anders 5% Opleidingsfaciliteiten voor 57% secundaire arbeidsvoorwaarde VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 21

23 Conclusies Organisatie personeelszaken (1) HR is voor veel bedrijven een zaak van het management zelf (34%) - Een kwart heeft een eigen afdeling of een fulltime HR-medewerker - In de overige bedrijven is HR een gecombineerde functie, of wordt dit uitgevoerd door het secretariaat of een freelance specialist - Naarmate bedrijven groter worden is er vaker sprake van een fulltime HR medewerker of aparte afdeling, maar ook binnen de grotere bedrijven (100+ medewerkers) lost nog bijna de helft van de bedrijven HR op zonder aparte afdeling/ft medewerker - In bijna de helft van de bedrijven (45%) met een aparte HR-afdeling, heeft de HR-functionaris een rol in directie of MT. Vooral in de internationaal actieve bedrijven is dit vaak het geval - HR heeft niet altijd een duidelijke plek binnen de organisatie terwijl er wel veel HR-issues spelen VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 22

24 Conclusies Organisatie personeelszaken (2) Ondernemers maken zich zorgen over de ontwikkeling van arbeidskosten (55%) en de aansluiting van personeelsaanbod op de vraag in de markt (47%) - Ontwikkeling arbeidskosten is een serieus zorgpunt. De industrie/bouw maakt zich hierover de meeste zorgen. Ook de aansluiting van personeelsaanbod op de vraag van de markt is punt van zorg voor bijna helft van de ondernemers Vier op de tien ondernemers hebben behoefte aan een flexibele schil van personeel - Zij maken zich zorgen over de mate waarin zij gemakkelijk het personeelsbestand kunnen inkrimpen of uitbreiden VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 23

25 Verruiming regels ontslagrecht van groot belang Veel ondernemers vinden dat ambachtsvak weer aantrekkelijker moet worden Hoe schat u de volgende economische parameters in voor de komende 6 maanden? Maatschappelijke vraagstukken 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Regels voor het ontslagrecht moeten worden verruimd d 63% 11% Werkgever verantwoordelijk voor de werkgelegenheid van werknemers n 54% 11% Pensioenregelingen van personeel zijn te duur voor werkgevers s 51% 7% Overheid moet de regeling deeltijd WW continueren n 50% 11% Werkgevers zijn verantwoordelijk voor voldoende stageplaatsen n 45% 13% Werkgevers hebben ook een functie mbt sociaal zwakkeren n 42% 17% Werkgevers zijn verantwoordelijk voor werken tot 67 ste Werkgever draagt kosten van zieke werknemer die door een andere oorzaak dan werk uitvalt Onderwijs en arbeidsmarkt e e 32% 15% 29% 56% Leren van ambachtsvak moet weer aantrekkelijker worden n 71% 5% Mijn personeel is mijn belangrijkste asset et 64% 6% Arbeidskosten zullen stijgen door demografische ontwikkelingen n 55% 9% Onderwijs sluit slecht aan op arbeidsmarkt kt 49% 9% Technisch onderwijs sluit aan onze behoefte als bedrijf jf 18% 26% zeer mee eens neutraal mee oneens mee eens weet niet/niet van toepassing Zeer mee oneens Aanzienlijk meer kleinere bedrijven vinden dat het ambachtsvak aantrekkelijker gemaakt moet worden. 82% van de bedrijven van medewerkers is het eens met deze stelling Met name bedrijven in de bouw zijn tegen het dragen van kosten voor zieke werknemers. 70% van DGA s in de bouw is het oneens met deze stelling. Ook 66% van de kleinere bedrijven is het oneens met deze stelling VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 24

26 Ruim de helft van de ondernemers (53%) heeft behoefte aan nieuw personeel Hebt u op dit moment behoefte aan (nieuw) personeel? Welke vacatures zijn op dit moment moeilijk te vullen? 100% 23% Ja, ter uitbreiding Geschoolde technische vakkrachten 37% Sales/marketing 19% 18% Ja, ter vervanging Uitvoerend/lager geschoold 15% 12% Ja, ter uitbreiding en vervanging Administratief personeel 15% Management (middenkader) 14% 43% Nee Staffuncties 7% 0% 4% Nieuw personeel Weet niet Anders 19% Behoefte aan nieuw personeel is bij alle sectoren gelijk. Er bestaan geen verschillen binnen de sectoren Grootste bottleneck zit bij het invullen van de vacatures voor geschoolde technische vakkrachten Uitbreiding vooral aan de orde in de grotere bedrijven (100+ medewerkers) VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 25

27 Vier op de tien ondernemers (38%) heeft werknemers uit het buitenland in dienst Hebt u werknemers uit het buitenland in dienst en zo ja, welk aandeel? n=293 Wat is de reden dat u personeel uit het buitenland in dienst heeft / aantrekt? n=109 Bent u van plan dit aandeel werknemers uit het buitenland in de toekomst te vergroten, blijft het stabiel of verkleint het? n= % 20% 7% 6% 5% 60% Ja, 5-10% Ja, 10-20% Ja, 20-30% Ja, 30% of meer Nee Betere kwaliteit Betere arbeidsmotivatie Goedkoper Kennis niet beschikbaar in Nederland Anders 31% 26% 24% 17% 13% 100% 21% 50% 11% Aandeel buitenlandse werknemers zal vergroten Aandeel buitenlandse werknemers zal gelijk blijven Aandeel buitenlandse werknemers zal verkleinen 0% 2% Weet niet Weet niet 19% 19% Weet niet Werknemers uit buitenland 0% Nieuw personeel Het merendeel wenst niet uit te breiden. Betere kwaliteit, arbeidsmotivatie, prijs en kennis zijn de belangrijkste argumenten VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 26

28 Een op de tien ondernemers is van plan deel werkzaamheden te outsourcen naar ander land Bent u van plan te outsourcen naar een ander land? Kunt u aangeven wat het aantal interimmedewerkers/uitzendkrachten is in uw organisatie? 6% 9% 18% Ja, is van plan te outsourcen naar een ander land Nee, is niet van plan te outsourcen naar een ander land Weet niet 4% 7% 12% 59% Minder dan 10% 10%-20% 20%-30% 30% of meer Weet niet 85% Het grootste aandeel van de bedrijven die willen outsourcen ligt in de sector industrie en bouw (15%). Internationaal actieve bedrijven zijn vaker van plan te outsourcen (19%) Ten minste 23% van de bedrijven heeft meer dan 10% flexibele arbeidskrachten in dienst. In grotere bedrijven (50+ medewerkers) ligt het aandeel vaak hoger (35%), dan kleinere bedrijven (tot 50 medewerkers) (17%). In de verschillende sectoren is er geen groot verschil in aandeel flexibele krachten VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 27

29 Conclusies Arbeidsmarkt/Kennismarkt (1) 38% van de bedrijven heeft personeel uit het buitenland in dienst - Meestal is dit zo n 5 tot 10% van de medewerkers - Vooral in de grote bedrijven (100+ medewerkers) is dit vaak het geval. Hier heeft zo n 60% van de bedrijven personeel uit het buitenland in dienst. Kwaliteit, motivatie en prijs belangrijke argumenten - Betere kwaliteit is de meest genoemde reden (31%) om personeel uit het buitenland in dienst te nemen - Maar ook betere arbeidsmotivatie (26%), goedkoper (24%) en kennis niet beschikbaar in Nederland (17%) zijn argumenten om personeel uit het buitenland te halen VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 28

30 Conclusies Arbeidsmarkt/Kennismarkt (2) Aandeel buitenlandse werknemers neemt eerder toe dan af - Twee op de tien ondernemers met werknemers uit het buitenland in dienst verwachten dat dit zal toenemen. Eén op de tien verwacht dat het afneemt 9% verwacht bovendien bedrijfsactiviteiten te gaan outsourcen naar een ander land - Vooral in de industrie lijkt hier sprake van te zijn 23% van de bedrijven werkt voor minimaal 10% met flexibele arbeidskrachten (interim/uitzendkrachten) - In grotere bedrijven (50+medewerkers) ligt het aandeel vaak iets hoger (35%) dan in de kleinere bedrijven (tot 50 medewerkers) (17%) VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 29

31 Conclusies Maatschappelijke vraagstukken personeel (1) Ondernemers zien wel het belang van opleiding en staan open voor een eigen rol hierin - 71% van de bedrijfseigenaren is er voorstander van dat het leren van een ambachtsvak weer aantrekkelijk wordt gemaakt - Men ziet nu vaak dat onderwijs (en technisch onderwijs in het bijzonder) slecht aansluit op de praktijk - Bijna de helft van de ondernemers (45%) vindt werkgevers verantwoordelijk voor het beschikbaar stellen van voldoende stageplaatsen. Met name binnen de grote bedrijven (100+ medewerkers) voelt men deze verantwoordelijkheid VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 30

32 Conclusies Maatschappelijke vraagstukken personeel (2) Zeker de helft van de ondernemers op zoek naar mogelijkheden om flexibiliteit te vergroten - Zo wil 63% een verdere verruiming van het ontslagrecht - Vooral de kleine bedrijven hebben hier behoefte aan (72% van de werkgevers tot 19 medewerkers) - Bovendien wil de helft van de ondernemers dat de regering de deeltijd ww voortzet; dit geldt voor zowel de grote als de kleinere bedrijven - Men voorziet een stijging van arbeidskosten door demografische ontwikkelingen als vergrijzing - Ook de pensioenlasten worden door de helft van de ondernemers als te duur ervaren. Vooral voor de bedrijven tot 50 medewerkers vormt dit een probleem. De hoge arbeidskosten verlagen hun slagkracht VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 31

33 Conclusies Maatschappelijke vraagstukken personeel (3) Personeel voor 63% belangrijkste asset - Men voelt zich verantwoordelijk voor de werkgelegenheid van de eigen werknemers - Een derde vindt werkgevers verantwoordelijk voor het bieden van de mogelijkheid om door te werken tot het 67e jaar. 29% vindt juist van niet. 37% is neutraal. Met name in de Bouw stuit dit op weerstand; ruim 50% is het hier niet mee eens. Binnen de zakelijke dienstverlening vindt men dit meer acceptabel VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 32

34 Conclusies Maatschappelijke vraagstukken personeel (4) Veel bedrijven hebben medewerkers uit het buitenland in dienst - Bovendien verwacht men hier eerder groei dan afname - De kwaliteit van het werk is het belangrijkste argument, gevolgd door arbeidsmotivatie, prijs en gebrek aan kennis in Nederland - Ook outsourcing is aan de orde in ongeveer 10% van de bedrijven VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 33

35 Conclusies Maatschappelijke vraagstukken personeel (5) Ondernemers niet overtuigd van hun plicht om de kosten te dragen voor een werknemer die ziek wordt door een andere oorzaak dan werk - Meerderheid (56%) vindt kosten in dat geval niet reëel, slechts 15% vindt het wel reëel (wat vaker oudere ondernemers) - Het zijn met name de kleinere bedrijven (< 50 medewerkers) en bedrijven in de bouw die het zeer oneens zijn over deze kosten - De 55-plus ondernemers staan überhaupt meer open voor de maatschappelijke functie van werkgevers ten aanzien van sociaal zwakkeren. Jongere ondernemers hebben hier minder boodschap aan VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 34

36 Achtergronden onderzoek en respondenten Onderzoeksresultaten - Conjunctuurbarometer - Issuebarometer - Organisatie personeelszaken, Maatschappelijke vraagstukken personeel en Arbeidsmarkt en kennis - Corporate Governance Code voor familiebedrijven VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 35

37 43% huiverig ten aanzien van een Code Tabaksblat Kunt u aangeven wat uw houding is ten opzichte van de volgende maatregelen voor Corporate Governance bij familiebedrijven en MKB? Houding t.o.v. Corporate Governance bij MKB en familiebedrijven Transparantie omtrent beloningen bestuur/ privé vs. zakelijk vermogen Invoering Raad van Advies Invoering familiestatuut Invoering van Code Tabaksblat MKB en familiebedrijven? Een code Tabaksblat is niet nodig in het familiebedrijf 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% 36% 29% 27% 43% 15% 19% 13% 12% zeer mee eens neutraal mee oneens mee eens weet niet/niet van toepassing Zeer mee oneens - Opvallend is dat circa 30% een positieve grondhouding heeft ten opzichte van transparantie in het familiebedrijf (bijvoorbeeld ten aanzien van beloningen van bestuur, invoering Raad van Advies en familiestatuut) - De houding ten aanzien van een Corporate Governance Code voor het familiebedrijf is bij 43% van de ondernemers daarentegen negatief - Maar met name de grote groep die zich neutraal houdt of geen mening geeft valt hier op. Veel zal afhangen van wat de maatregelen precies gaan betekenen voor de familiebedrijven - Juridisering van een code speelt hierbij mogelijk een rol VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 36

38 Conclusie Corporate Governance Code voor familiebedrijven: huiver! Bijna de helft van de ondernemers noemt invoering Code Tabaksblat voor Familiebedrijven onnodig - Opvallend is dat een grote groep hierover neutraal is of geen mening geeft VAN LANSCHOT FAMILIEBEDRIJVEN BAROMETER 37

39