Preek over zondag 32 H.C. Orde van dienst middag

Transcriptie

1 Preek over zondag 32 H.C. Orde van dienst middag Welkom en mededelingen Voorzang Ps. 92:1, 2 Votum en groet Zingen Ps. 96:1, 5 Gebed Schriftlezing Matth. 5:1-16 Zingen E.L. 392 (= Opw. 434) Tekstlezing HC 32 Matth. 5:13-16 Verkondiging Evangeliseren: gew oon doen Zingen Gez. 481 Dankgebed: Gebed na de leer van de Catechismus Geloofsbelijdenis: zingen E.L. 279 Collecte Zingen Ps. 133 Zegen Amenlied Gez. 456:3

2 Broeders en zusters, Gemeente van Jezus Christus, Wij moeten goede daden doen. Laten w e daar nou maar es mee beginnen, vanmiddag. Wij moeten goede daden doen. Moeten? Moeten? Ja maar, dominee, daar w aren w e nou toch w el zo ongeveer van af, van dat moeten? Onze God is toch geen veeleisende God, maar een liefdevolle God? Hij komt toch met zijn boodschap van liefde naar ons toe, met zijn boodschap van genade? God staat toch niet met de vinger omhoog ons op te w achten, zo van: Denk erom, je moet, en je zult...? Wij mogen toch, bij deze God? Ja en nee. Nee: God legt er niet de zw eep over. Hij is niet een God van kadaverdiscipline. Hij achtervolgt ons niet met Je moet en je zult, w ant anders.... En ja: bij deze God moeten w ij niet, w ij mogen. God komt ons inderdaad in lief de tegemoet. En toch... moeten w ij goede daden doen. Nee: niet om daarmee ook maar iets te verdienen. Dat kunnen w e niet. En dat hoeven w e God dank dus ook niet! Dàt heeft Hij al gedaan. Dat hééft Hij inderdaad al gedaan. Wij leven van genade. Maar w ij moeten w èl goede daden doen... om steeds meer op onze Meester Jezus Christus te lijken! Maar: ook dat kunnen w ij toch niet? Ook w at dat betreft is het toch allemaal genade w at de klok slaat? Ook w at dat betreft is het toch God die het doet, door zijn Geest? Ja, ook dat is w aar. En toch moet je zeggen: God rekent er w èl op - dat w ij goede daden doen! Kijk maar eens in Ef. 2:10. Wij zijn geschapen om goede daden te doen. Dat is de bedoeling! Dat is Gods bedoeling met ons leven! Dat w ij goede daden doen. En meteen staat er dan bij: Die God van tevoren in orde heeft gemaakt. Het is zijn w erk. Niet w ij doen die goede daden, Hij doet het, Hij heeft het al gedaan. Maar toch staat er dan meteen achteraan: Opdat w ij daarin zouden w andelen. God rekent erop dat w ij goede daden doen. En daarom moeten w ij goede daden doen. In zondag 32 w orden vier redenen genoemd w aarom w ij goede daden moeten doen. We staan vanmiddag stil bij de vierde reden. Waarom moeten w ij goede daden doen? Om onze naaste voor God te w innen. En eigenlijk zou je het in het negatieve moeten zetten: Omdat anders onze naaste niet voor God gew onnen w ordt! Dat geeft het belang aan van onze opdracht om goede daden te doen. Een opdracht die w ij als volgelingen van Jezus Christus van de Meester Zelf hebben gekregen. We hebben het gelezen in Matth. 5:16 Zo moet jullie licht schijnen voor de mensen, opdat ze jullie goede daden zien en eer bew ijzen aan jullie Vader in de hemel. De boodschap die vanuit deze w oorden naar ons toekomt, heb ik als thema voor vanmiddag geformuleerd: Evangeliseren - gew oon doen. We laten deze w oorden, deze opdracht van de Here Jezus vanmiddag eens tot ons doordringen. Hij zegt daarin iets 1. Over de w ereld; 2. Over zijn volgelingen. Wat Jezus zegt over de w ereld, kunnen w e samenvatten met: De w ereld draait door. Daarmee bedoel ik niet: de w ereld draait w el door, alles gaat zijn gang, het leven gaat verder - en hoe je het ook nog meer kunt zeggen.

3 Met de w ereld draait door bedoel ik nu: de w ereld draait dol, slaat op hol, het w ordt steeds gekker. De w ereld draait steeds harder, het levenstempo w ordt steeds sneller. Zo snel, dat steeds w eer blijkt dat mensen dat tempo niet kunnen bijbenen: overspannen, burn out. In de sport moet er naar steeds betere middelen w orden gegrepen om de topprestaties te kunnen leveren - met alle schadelijke gevolgen van dien. Toch schrikken w e daar eigenlijk niet van. We raken eraan gew end, het hoort bij het leven. En dat leven w ordt over het algemeen toch w el optimistisch opgevat en ingekleurd. Alles is mooi en rooskleurig, met de economie gaat het goed; met z n allen maken w e er een mooiere en betere w ereld van. Maar Jezus zegt: de w ereld is flauw, zout eloos, smaakloos. Sterker nog: tot in z n botten verrot. Het recht van de sterkste geldt; het zw akke telt niet. Corrupt ie en vriendjespolitiek zijn vaak blokkades voor rechtvaardigheid en een eerlijke kans voor iedereen. Wie kritiek heeft op de machthebbers, w ordt op z n minst monddood gemaakt - of erger. Met geld is alles te koop; en als je daar maar genoeg van hebt en uitdeelt, ligt de w ereld aan je voeten, gaan alle deuren voor je open. En Jezus zegt: de w ereld is duisternis. Wat mensen propageren als verlicht denken, is niets meer of minder dan geestelijke milieuvervuiling. Alles moet kunnen. Wat vroeger nog verboden w as, mag nu gew oon - en w e raken eraan gew end. Wat vroeger taboe w as, ligt nu op straat. Haatzaaiende boeken moeten kunnen, w ordt op de radio gezegd - of het nu Mein Kampf van Hitler is of een imam die oproept iemand te vermoorden, hoe gruw elijker hoe beter. De overheid moet dat niet verbieden. Dat heet vrijheid van meningsuiting. De w ereld draait door. De w ereld is duisternis en licht. Zegt Jezus Christus - de Zoon van God, door Wie alle dingen gemaakt zijn. Maar in die w ereld leven de volgelingen van Jezus Christus. In die w ereld zijn zij smaakmakers en lichtbronnen. Zegt Jezus Christus. Jullie zijn het zout van de aarde ; en: Jullie zijn het licht van de w ereld. Wat betekent dat? Wat houdt dat in? Wat betekent in dat kader Evangeliseren - gew oon doen? Laten w e eerst letten op w at Jezus niet zegt. Jezus zegt niet: Jullie lijken op zout, Jullie lijken op licht. Wij w orden niet vergeleken met smaakmiddelen en smaakversterkers. Jezus zegt óók niet: Jullie moeten zout zijn, Jullie moeten licht zijn. God zij dank niet! Want w aar bleven w e dan?! Als je eerlijk naar jezelf kijkt, dan w eet je dat je dat niet haalt. Je voldoet niet aan de eisen - op school en op het w erk lig je er dan onherroepelijk uit: jammer dan - voor jou tien anderen die w èl aan de eisen voldoen. Nee - Jezus is geen slavendrijver, die met opgeheven vinger staat: je moet en je zult; met de onuitgesproken gedachte: w ant anders... Evangeliseren is niet een moeten omdat je anders geen goede kerk bent. Evangeliseren is óók geen moeten omdat je anders je tax aan bekeerlingen niet haalt. Dus: Evangeliseren moet - nee; niet als meetlat om te bepalen w ie w el en niet goed bezig is.

4 Maar nu letten op w at Jezus w el zegt! Jezus zegt tegen zijn volgelingen: Jullie zijn zout, Jullie zijn licht. Om een beetje helder te krijgen w at dat betekent, is het goed om er eerst op te letten w at zout is, en w at licht is. Of anders gezegd: w at zout doet, w at licht doet. Zout is een smaakmiddel, een smaakmaker. Een beetje zout door het eten strooien maakt het nèt even w at pittiger, nèt even w at lekkerder, smaakvoller. Even voor alle duidelijkheid: niets ten nadele van diegenen die geen zout mogen hebben...! Dat is nu even buiten beeld. Zout doet ook nog w el w at meer. We hebben het w el eens over Zout in de w ond strooien. Dat is niet voor niets een gezegde over een niet erg positieve manier van doen - zout in de w ond, dat bijt. Maar zout is juist door dat bijtende karakter óók een reinigingsmiddel; het heeft een zuiverende en genezende w erking. Zout zorgt er ook voor dat bederf w ordt tegengegaan. Tegenw oordig stoppen w e eten in de vriezer om te voorkomen dat het bederft; vroeger hadden ze geen vriezers, maar ze hadden w el zout. En licht? Licht heef t het in zicht om duisternis te verdrijven. Licht heeft iets agressiefs: het valt het donker aan, zodat het donker zich moet terugtrekken. Licht heeft iets opdringerigs, beter gezegd: doordringerigs. Licht in de duisternis: dat heeft een felheid die je de ogen doet dichtknijpen - totdat je aan het licht gew end bent. Licht heeft als effect: dat alles vrolijker en fleuriger w ordt. Kijk maar w at er gebeurt op een zonnige dag na een periode van grijs w eer: alles en iedereen om je heen is vrolijk, iedereen heeft er w eer zin in. Licht is ook leven-brengend. Bloemen gaan open als ze in het licht komen. Een zonnebloem is helemaal gericht op de zon: die volgt de bew eging van het licht van de zon. En nu zegt Jezus van zijn volgelingen: dat zijn jullie. Smaakmakers van de w ereld. Wij, christenen, zijn de smaakmakers op school, op kantoor, in de straat. Wij zijn ook het conserveringsmiddel van de w ereld. Wij zorgen ervoor dat de w ereld niet door-en-door verrot! Wij zijn ook de vrolijke noot - als ik dat zo es mag zeggen - overal w aar w ij zijn of komen. Waar de w ereld geen reden ziet voor vrolijkheid en hoop en goede moed, zijn w ij, christenen, degenen die de moed erin houden en w eten te houden; de slagroom op de taart. Dàt is w at Jezus zegt! Jullie zijn het zout van de aarde, Jullie zijn het licht van de w ereld. De w ereld heeft niet mensen nodig die lijken op zout. De w ereld heeft ons nodig - de volgelingen van Jezus Christus. Wij zijn het zout van de w ereld. Wij lijken niet maar op een smaakmiddel, w ij zijn de smaakmakers van de w ereld. Wij zijn de lichtbronnen van de w ereld. Wij, als mensen. Wij zijn het die de w ereld lekkerder en leefbaarder maken voor God. Daar zit iets in van: of je dat nou leuk vindt of niet - je bent het. En dat heeft w el gevolgen. Want je levensstijl moet dan natuurlijk w èl daarmee in overeenstemming zijn!

5 Ja - daar komt dus w el dat moeten om de hoek kijken. Niet het moeten van moeten presteren. Maar het moeten van Want God rekent erop. En daarom staat het er tòch als opdracht: Zo moet jullie licht schijnen voor de w ereld. Evangeliseren: gew oon doen. Wat betekent dat? Daar gaan w e nu nog even naar kijken. Eerst de klemtoon op het tw eede w oord: gew oon doen. Als je dat zegt: gew oon doen, dan heeft dat iets in zich van het spreekt vanzelf en het gaat vanzelf. Gew oon doen - niet moeilijk doen, niet over nadenken. Dat is het eerste - als Jezus zegt Jullie zijn zout, Jullie zijn licht. Dat spreekt en gaat vanzelf bij volgelingen van Jezus. Het gaat vanzelf. Dat maakt Jezus duidelijk met het voorbeeld van een stad op een berg. Die kan niet verborgen blijven; dat bestáát niet, die moet je zien als je niet blind bent. Zo is het ook met goede daden doen. Dat is niet het moeten van: presteren. Maar het is w èl het moeten van: Het kan niet anders of (zoals in zondag 24 w erd gezegd). Als een boom gezond is, zegt Jezus (Matth. 7:18), dan brengt hij vrucht voort - dat kan niet anders, dat gaat vanzelf. Als een rank aan de w ijnstok is verbonden, dan brengt hij vrucht voort - dat kan niet anders, dat gaat vanzelf. Zo is het met volgelingen van Jezus Christus ook: als je gegrepen bent door de liefde van God - dan kan het niet anders of je w ilt niets anders dan leven voor Hem alleen, op de manier die Hij goed vindt. Dat gaat vanzelf. Het spreekt ook vanzelf: natúúrlijk zet je een lamp niet onder een emmer (Het Boek)! Daar is hij niet voor bedoeld. Zo is het ook niet de bedoeling dat w ij Gods w eldaden die w e hebben ontvangen voor onszelf houden. Dat spreekt vanzelf, daar is dat niet voor bedoeld. God rekent erop dat w ij de liefde die w ij van Hem hebben ontvangen, liefhebbend aan anderen doorgeven. Gew oon doen. Maar hoe doe je dat? Dan leggen w e de klemtoon op het eerste w oord: gew oon doen. Die dingen die jouw karakter kenmerken. Jezus had net een boel eigenschappen opgesomd: barmhartig zijn, vredestichter zijn, nederig zijn, zachtmoedig zijn. Als je dat bent, dan ben je zalig - zegt Jezus. En gew oon doen, dat betekent heel gew oon: dat doen w at je bent. De vrede bevorderen; barmhartig zijn, bew ogen voor een ander in nood; zachtmoedig zijn: niet opkomen voor je eigen belang, maar dat aan God overlaten. Het zit m niet in de grote, gew eldige, spectaculaire dingen. Het zijn de kleine dingen die het doen: een bemoedigend w oord, een arm om de schouder, een verzoenende toon. Gew oon doen - dat betekent: w èl doen! Want als w ij het niet doen... dan zijn er tw ee vragen te stellen: Een: Zijn w ij dan w el gegrepen door God? Hebben w ij dan w el ontdekt w at Hij ook voor ons heeft gedaan - en zijn w e daar dan w el blij mee? Laten w e ons dan w el beheersen door de Geest van God? Tw ee: Wie moet het dan doen? Want dat is dan vooral de klemmende vraag! Want er moet iets gebeuren in de w ereld - anders gaat ie op alle mogelijke en onmogelijke manieren naar de knoppen! En de Here Jezus heeft geen andere voorzieningen getroffen voor het geval zijn volgelingen het laten afw eten...

6 God w il dat alle mensen gered w orden. God w il dat die mensen die nog buiten zijn heil leven, uit de duisternis getrokken w orden tot zijn w onderbaar licht - zoals Hij ook met ons heeft gedaan. En dáárom zijn w ij, christenen, de smaakmakers en lichtbronnen van de w ereld! Om te bereiken dat nog méér mensen gaan ontdekken Wie God is - en Hem gaan liefhebben en grootmaken! En dan is het misschien zo, dat het vandaag de dag niet vanzelfsprekend is dat mensen God gaan grootmaken als ze de goede daden van een christen zien. Misschien w el juist niet. Maar laat het aan ons niet hoeven liggen dat mensen buiten Gods heil blijven! Nee, dat brengen w ij zelf niet op. Dat moeten w e inderdaad van God Zelf krijgen - dat w ij smaakmakers en lichtbronnen zijn. Laten w e daar maar veel om vragen, veel om bidden - zoals de uitspraak in de film The longest day toen eindelijk het sein voor de invasie w erd gegeven: God help us all. En laat dat dan méér zijn dan een Amerikaans cliché. Laat het een gebed zijn uit de grond van ons hart: God, help ons - w ant zonder hulp redden w ij het niet. Amen HERE God, help ons om te leren kijken naar Hem die t licht der w ereld is en altijd meer op Hem gaan lijken: een lichtglans in de duisternis.

7 Gebed na de leer van de Catechismus Genadige, barmhartige God en Vader, w ij danken U, dat het U beliefd heeft, een genadeverbond op te richten met de gelovigen en hun kinderen. Wat u hun niet alleen verzegeld hebt door de Doop, maar nog elke dag bew ijst, als U Uw lof bereidt uit de mond van hun kinderen, om zo de w ijzen van deze w ereld te beschamen. Wij bidden u: vermeerder in hen uw genade, dat zij in Christus, uw Zoon, altijd toenemen en groeien, totdat zij zijn volkomen mannelijke groei in alle w ijsheid en gerechtigheid verkrijgen. Geef ons ook uw genade, dat w ij hen in uw kennis en vrees, zoals u ons bevolen hebt, onderw ijzen, opdat door hun vroomheid het rijk van de satan verstoord, en het rijk van Jezus Christus in deze en andere gemeenten versterkt w ordt, tot eer van uw heilige Naam, en tot hun eeuw ig behoud, door Jezus Christus, uw Zoon en onze Heer, die ons zó heeft leren bidden: Onze Vader, die in de hemelen zijt, Uw Naam w orde geheiligd, Uw Koninkrijk kome, Uw w il geschiede, gelijk in de hemel, alzo ook op de aarde. Geef ons heden ons dagelijks brood. En vergeef ons onze schulden, gelijk ook w ij vergeven onze schuldenaren. En leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze. Want van u is het Koninkrijk, en de kracht, en de heerlijkheid, tot in eeuw igheid. Amen (Uit: Liturgie der gereformeerde kerken in Nederland, Gebed na de leer van de Catechismus)