Voorbereiding in de klas

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Voorbereiding in de klas"

Transcriptie

1 Voorbereiding in de klas

2 Inhoud 1. Inleiding 2. De bezige bijenkorf 2.1 Inleiding 2.2 Voorbereiding 2.3 Opdracht 2.4 Afsluiter 3. Geurherkenning 3.1 Inleiding 3.2 Voorbereiding 3.3 Opdracht 3.4 Afsluiter 4. Stuifmeel en honing 4.1 Inleiding 4.2 Voorbereiding 4.3 Opdracht 4.4 Afsluiter 5. Bijlagen 5.1 Werkbijen 5.2 Bloem

3 1. Inleiding Bij het bezoek aan De Vlasroterbeek kruipen de leerlingen in de huid van bijen en ontdekken ze het natuurgebied vanuit bijenperspectief. Via deze lesfiche maken de leerlingen vooraf in de klas kennis met de wereld van de bijen. Dit doen ze via 3 korte opdrachten. 2. De bezige bijenkorf 2.1 Inleiding In een bijenkorf wonen heel veel bijen. Elke dag hebben zij heel wat werk te verzetten. Om dit zo snel en gemakkelijk mogelijk te doen, heeft elke bij een taak. De klas lijkt een beetje op een bijenkorf. Er zijn heel wat taakjes die de leerlingen elke dag moeten doen. 2.2 Voorbereiding Voorzie het volgende materiaal: - 30-tal werkbijen (zie bijlage). 2.3 Opdracht Wandel door de klas. Hang een werkbij op elke plaats en bij elk voorwerp waaraan een taak is verbonden. Je kan de taak beschrijven onder de tekening van de werkbij. De leerlingen helpen jou bij het zoeken van deze plaatsen. Daarna noteer je alle genummerde taken op het bord. Verdeel nu de taken onder de leerlingen. Noteer de namen van de leerlingen bij hun taak. De leerlingen moeten ervoor zorgen dat hun taken die dag (of week) worden uitgevoerd. Taakje opgelost? Dan nemen ze de werkbij weg. Voorbeelden van klastaakjes: - Planten water geven. - Licht uitdoen bij het verlaten van de klas. - Verluchten: ramen openzetten tijdens de speeltijd. - Bord schoonvegen. - Vuilnisbakjes leegmaken. 2.4 Afsluiter Bespreek aan het einde van de dag (of de week) hoe het uitvoeren van de taakjes verliep. Hangen er nog werkbijen? Wist iedereen goed wat er werd verwacht? Er waren heel wat taken, maar kostte het veel moeite om de taken uit te voeren? Als iedereen een taak heeft, loopt niemand een ander in de weg en is aan het einde van de dag toch al het werk gedaan! In een bijenkorf is dat ook precies hetzelfde. 3. Geurherkenning 3.1 Inleiding Bijen uit dezelfde bijenkorf hebben dezelfde geur. Ze herkennen elkaar door aan elkaar te ruiken. Lukt het jullie ook om leerlingen met dezelfde geur terug te vinden? 3.2 Voorbereiding Voorzie het volgende materiaal: - 1 wattenbolletje per leerling. - 5 verschillende soorten geuren (bv. verschillende soorten parfum of etherische oliën). Drenk de wattenbolletjes in 1 van de 5 geuren. 3.3 Opdracht Geef elke leerling een geurend wattenbolletje. De leerlingen wandelen door het lokaal en vormen groepjes met spelers met dezelfde geur. Controleer of de groepen juist zijn gevormd.

4 3.4 Afsluiter Hoe herkennen mensen anderen uit hun eigen groep? Bijen doen dit op basis van geur. Wat lijkt jou het makkelijkst? Waarom? Bijen herkennen elkaar niet via het uiterlijk. Zij herkennen elkaar gemakkelijk aan de geur. Als er een bij met een andere geur de bijenkorf in vliegt, vallen de andere bijen hem aan en jagen ze hem weg. 4. Stuifmeel en honing 4.1 Inleiding Bloemen hebben bijen nodig om zich voort te planten. Bijen zorgen ervoor dat er meer bloemen bijkomen omdat zij in hun jasje stuifmeel meedragen. Dat brengen ze van bloem naar bloem. Boots dit proces na met de leerlingen. 4.2 Voorbereiding Voorzie het volgende materiaal: - 1 wattenbolletje per leerling papieren bloemen (een blad papier, geknipt in de vorm van een bloem ). - 5 verschillende kleuren krijt. - 1 rasp. Je raspt op 5 bloemen telkens een andere kleur krijt. 4.3 Opdracht Toon de leerlingen dat er in de klas verschillende bloemen liggen. In sommige bloemen ligt stuifmeel (krijtpoeder), in andere bloemen niet. De leerlingen krijgen elk een bijtje (wattenbolletje). Geef het startsignaal. De leerlingen vliegen van bloem naar bloem. Zij moeten landen op elke bloem! 4.4 Afsluiter Bloemen planten zich voort doordat er stuifmeel van de ene bloem in de andere bloem terechtkomt. De plant vormt zaadjes. Als deze zaadjes in de aarde terechtkomen, groeit er een nieuwe plant op de plek waar de zaadjes vielen. De bijen zijn onmisbaar om stuifmeel van de ene bloem naar de andere bloem te brengen.

5 5. Bijlagen 5.1 Werkbijen ( Vilda Rollin Verlinde)

6 5.2 Bloem

7 De bijenbende is een uitgave van: Provinciaal Natuurcentrum Domein Bokrijk 3600 Genk T F pnc@limburg.be In samenwerking met: Centrum Informatieve Spelen vzw Naamsesteenweg Leuven T F cis@spelinfo.be De Bijenbende werd gerealiseerd met financiële steun van de Europese Unie (Interreg IV-a).

Naverwerking in de klas

Naverwerking in de klas Naverwerking in de klas Inhoud 1. Inleiding 2. Speuren naar insecten 2.1 Inleiding 2.2 Voorbereiding 2.3 Opdracht 1: een bodemval plaatsen 2.4 Opdracht 2: insecten verzamelen en determineren 2.5 Afsluiter

Nadere informatie

BIOLABO. Voorbereiding in de klas

BIOLABO. Voorbereiding in de klas BIOLABO Voorbereiding in de klas INHOUD 1. Inleiding 2. Biodiversiteit in de schoolomgeving 2.1 materiaal 2.2 verloop 3. Biodiversiteit op aarde 3.1 materiaal 3.2 verloop 3.3 afsluiter 1. Inleiding Biolabo

Nadere informatie

6.3 GEURENLOTTO. basistaak DOEL MATERIAAL ORGANISATIE VERLOOP. intro. intro

6.3 GEURENLOTTO. basistaak DOEL MATERIAAL ORGANISATIE VERLOOP. intro. intro 6.3 GEURENLOTTO basistaak MATERIAAL ORGANISATIE - luisteren: begrijpen van vragen, opmerkingen en reacties over een handelingsopdracht - instructies begrijpen over de uitvoering van een handelingsopdracht

Nadere informatie

Beestige Buren. Naverwerking in de klas

Beestige Buren. Naverwerking in de klas Beestige Buren Naverwerking in de klas INHOUD 1. Kaartje aan Klauw 1.1 Voorbereiding 1.2 Uitleg 2. Inhoud van het spel 2.1 Deel 1: uitkijkposten in Vlasroterbeek 2.2 Deel 2: de buurtbewoners 2.3 Deel 3:

Nadere informatie

Kinderrechten. Doelstellingen. Materiaal

Kinderrechten. Doelstellingen. Materiaal Dag van de Rechten van het Kind Kinderrechten Doelstellingen De kinderen leiden uit concrete ervaringen af wat een kinderrecht is. De kinderen zien in hoe belangrijk het is dat kinderrechten gerespecteerd

Nadere informatie

BIOLABO NAVERWERKING

BIOLABO NAVERWERKING BIOLABO NAVERWERKING INHOUD 1. Inleiding 2. Biodiversiteit, wat levert het op? 2.1 Inleiding 2.2 Voorbereiding 2.3 Opdracht 2.4 Afsluiter 2.5 Nuttige links 1. Inleiding Biodiversiteit is belangrijk voor

Nadere informatie

Dag 4 Oost, west, thuis best!

Dag 4 Oost, west, thuis best! Dag 4 Oost, west, thuis best! Domeinen: lezen, spreken, luisteren Onderwerp: lees- en schrijfcarrousel Lesduur: 50 minuten Lesdoelen Hoofddoel van de les > Eenvoudige schriftelijke instructies zelfstandig

Nadere informatie

Leve de lente! (Rotraut Susanne Berner) Door Helga Gehre

Leve de lente! (Rotraut Susanne Berner) Door Helga Gehre Leve de lente! (Rotraut Susanne Berner) Door Helga Gehre Doelgroep Analfabete of gealfabetiseerde anderstaligen niveau 1.1. Deze les is gemaakt voor cursisten alfa mod. 4, maar is ook voor andere modules

Nadere informatie

Dag van Respect & PABO. DOE MEE met de Dag van Respect 8 November 2012

Dag van Respect & PABO. DOE MEE met de Dag van Respect 8 November 2012 Dag van Respect & PABO DOE MEE met de Dag van Respect 8 November 2012 Beste Pabo-studenten, Elk jaar ontwikkelt Stichting Dag van Respect nieuw lesmateriaal over respect. Respect voor jezelf, Respect voor

Nadere informatie

Dag 3: t Ruikt hier naar poëzie

Dag 3: t Ruikt hier naar poëzie Dag 3: t Ruikt hier naar poëzie 1 Voorbereiding - Kopieer kopieerbladen 1 en 2 op leerlingenaantal + enkele extra s. Kopieer blad 2 bij voorkeur recto-verso. - Voorzie zes tot acht hoeken met geurdoosjes:

Nadere informatie

Winkelen in het bos?

Winkelen in het bos? Winkelen in het bos? Natuur, tweede graad Doelstellingen Kinderen ervaren dat het bos uit verschillende delen en bewoners bestaat. Kinderen ontdekken verbanden tussen alle delen en bewoners van het bos.

Nadere informatie

Kinderrechten. Doelstellingen. Materiaal

Kinderrechten. Doelstellingen. Materiaal Dag van de Rechten van het Kind Kinderrechten Doelstellingen De kinderen leiden uit concrete ervaringen af wat een kinderrecht is. De kinderen zien in hoe belangrijk het is dat kinderrechten gerespecteerd

Nadere informatie

BIJ-ODIVERSITEIT. Kinderen verklaren waarom wij voor veel producten afhankelijk zijn van de

BIJ-ODIVERSITEIT. Kinderen verklaren waarom wij voor veel producten afhankelijk zijn van de BIJ-ODIVERSITEIT Biodiversiteit, derde graad Doelstellingen Kinderen verklaren waarom wij voor veel producten afhankelijk zijn van de hommel/bij. Kinderen rubriceren de gevolgen van het verdwijnen van

Nadere informatie

van een plant en zonlicht nodig heeft om te leven voor zuurstof die mensen nodig hebben om te leven bakjes met tuinkers 10 min.

van een plant en zonlicht nodig heeft om te leven voor zuurstof die mensen nodig hebben om te leven bakjes met tuinkers 10 min. Gebruik de zon GROEP 3-4 32 25 minuten (dag 1), 30 minuten (dag 2-4) & 30 minuten (dag 5) 1, 8, 23, 32, 42 en 54 De leerling: van een plant en zonlicht nodig heeft om te leven voor zuurstof die mensen

Nadere informatie

Kinderrechten. Doelstellingen. Materiaal

Kinderrechten. Doelstellingen. Materiaal Dag van de Rechten van het Kind Kinderrechten Doelstellingen De kinderen verwoorden wat een kinderrecht is. De kinderen zien in hoe belangrijk het is dat kinderrechten gerespecteerd worden. De kinderen

Nadere informatie

Skeletpuzzel. Activiteit in de klas Docentblad

Skeletpuzzel. Activiteit in de klas Docentblad Skeletpuzzel Activiteit in de klas Docentblad Doelgroep: voortgezet onderwijs Duur activiteit: 45 minuten Doelen: De leerlingen redeneren en leggen hun argumentatie uit aan anderen; De leerlingen ervaren

Nadere informatie

Voorbereiding post 5. Kleuren om (van) te snoepen Groep 1-2

Voorbereiding post 5. Kleuren om (van) te snoepen Groep 1-2 Voorbereiding post 5 Kleuren om (van) te snoepen Groep 1-2 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 5: Kleuren om (van) te snoepen, voor groep 1 en 2. Inhoud: Algemeen

Nadere informatie

Je eigen nieuwjaarsbrief

Je eigen nieuwjaarsbrief Je eigen nieuwjaarsbrief Doelgroep Eerste, tweede, derde graad Aard van de activiteit De leerlingen schrijven zelf een nieuwjaarsbrief voor hun ouders. Vooraf Verzamel allerhande nieuwjaarsbrieven: tekstjes

Nadere informatie

Auditieve oefeningen bij het thema: bijen

Auditieve oefeningen bij het thema: bijen Auditieve oefeningen bij het thema: bijen Boek van de week: 1; De imker 2; 3; 4; Verhaalbegrip: Bij elk boek stel ik de volgende vragen: Wat staat er op de voorkant Hoe zou het boek heten Waarom denk je

Nadere informatie

Eenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les

Eenzaam. De les. Inhoud. Doel. Materiaal. Belangrijk. les 8 Inhoud 1 Eenzaam De Soms ben je alleen en vind je dat fijn. Als alleen zijn niet prettig aanvoelt, als je niet in je eentje wilt zijn, dan voel je je eenzaam. In deze leren de leerlingen het verschil

Nadere informatie

bijenpad

bijenpad bijenpad Uitleg Loop met de kinderen een bijenpad en ontdek op die manier wat bijen doen en hoe ze leven. Ontdek dit door opdrachten en spelletjes te doen over bijen. Tip Maak groepjes van de klas en laat

Nadere informatie

FRUIT VAN BIJ ONS! LEKKER BEZIG. Kort lesoverzicht

FRUIT VAN BIJ ONS! LEKKER BEZIG.   Kort lesoverzicht ONDERBOUW Kort lesoverzicht Voortaak Fruit meebrengen van thuis Instap 25 Smaakt het zoet of zuur? Fruitproeverij Kern 25 Fruit van bij ons Actieve inoefening Uitbreiding 25 Inheemse of uitheemse fruitsoorten

Nadere informatie

Bruine bananen. Doelstellingen

Bruine bananen. Doelstellingen Bruine bananen Voedselverspilling, eerste graad Doelstellingen Kinderen vertellen in eigen woorden wat voedsel verspillen is. Kinderen worden zich ervan bewust dat voedselproductie veel energie en geld

Nadere informatie

TAALBESCHOUWING: BEPALINGEN

TAALBESCHOUWING: BEPALINGEN Vakonderdeel: TAALBESCHOUWING: BEPALINGEN Doelen Verdiepen van de beweeglijkheid van zinnen. Onderscheiden van nodige en bijkomende informatieve delen. Zinnen inkorten en langer maken. Materiaal Werkboek

Nadere informatie

Uitgeverij Schoolsupport www.schoolsupport.nl

Uitgeverij Schoolsupport www.schoolsupport.nl Sorteren kun je leren Leerinhoud: rubriceren, klanken onderscheiden. Materiaal: allerlei voorwerpen en bordjes. Locatie: klaslokaal (eventueel speelplaats). Groepsindeling: individueel. Tijdsduur: 10 minuten.

Nadere informatie

Lesfiche: dode hoek BASISONDERWIJS. Doelgroep. Eindtermen (ET) Lesfiche verkeers- en mobiliteitseducatie

Lesfiche: dode hoek BASISONDERWIJS. Doelgroep. Eindtermen (ET) Lesfiche verkeers- en mobiliteitseducatie Lesfiche verkeers- en mobiliteitseducatie BASISONDERWIJS Lesfiche: dode hoek Doelgroep Derde graad lager onderwijs Eindtermen (ET) Wereldoriëntatie, domein Ruimte Verkeer en mobiliteit ET 6.1 Lichamelijke

Nadere informatie

Wij menen het! Vertel de leerlingen dat je een brief hebt gekregen van een aantal onderzoekers die hulp nodig hebben.

Wij menen het! Vertel de leerlingen dat je een brief hebt gekregen van een aantal onderzoekers die hulp nodig hebben. Action 2015 3de graad Voor je begint Wij menen het! Verdeel het bord in 2 Print de brief van de onderzoekers Print het verhaal van Samuel of toon het op het smartboard Print de probleemkaartjes en knip

Nadere informatie

Knutselen met Je knutsel Ei Kwijt

Knutselen met Je knutsel Ei Kwijt Het voorjaarszonnetje heeft zich de afgelopen paar dagen al vaak laten zien. Vergeet niet het is eigenlijk nog winter, maar tegen het einde van deze maand maart, begint officieel de lente! En dit gaan

Nadere informatie

Bronnen. Meer info. Naam: Co-wetenschapp(st)er: Klas:

Bronnen. Meer info. Naam: Co-wetenschapp(st)er: Klas: Bronnen - Het grote experimenteerboek, uitgeverij Deltas, 2003 - Aan de slag met Findus, uitgeverij Davidsfonds/Infodok, 2000 - Grasspriet Themadossier 4 Tuinbouw, Plattelandsklassen vzw Meer info Telefoon:

Nadere informatie

Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg

Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg Doelgroep: Groep 4 t/m 8 Lesduur: ± 45 minuten Werkvorm: Groepjes of alleen Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Doel van de opdracht: Het leren herkennen van een bij,

Nadere informatie

Waarom gonzen er minder bijen? Het is tijd om meer te leren over de wereld van de bijen, tijd voor bij-les

Waarom gonzen er minder bijen? Het is tijd om meer te leren over de wereld van de bijen, tijd voor bij-les B i B j O e E n K HET GONST! Er zijn al 100 miljoen jaar bijen op de planeet aarde. Dat is een stuk langer dan er mensen zijn en zelfs langer dan sommige dinosaurussen! Bijen zijn insecten die belangrijk

Nadere informatie

Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg? 1

Lesbrief Bij, wesp, hommel of zweefvlieg? 1 Bij, wesp, hommel of zweefvlieg? 1 Doelgroep: Groep 4 t/m 8 Lesduur: Werkvorm: Leerstofgebied: ± 45 minuten Groepjes of zelfstandig Wereldoriëntatie Doel van de opdracht: Het leren herkennen van een bij,

Nadere informatie

De honingbij. Delen van een poot. Benoem volgende nummers: zie

De honingbij. Delen van een poot. Benoem volgende nummers: zie De honingbij Benoem volgende nummers: zie 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. Delen van een poot a = b = c = d = e = De Vroente Kennis- en vormingscentrum voor Natuur en Milieu Putsesteenweg

Nadere informatie

MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 7 en 8

MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 7 en 8 MUSEUMLES IN HET VAN ABBEMUSEUM Groep 7 en 8 Inleiding In groep 7 of 8 komen leerlingen vaak voor de tweede keer met hun klas naar het van Abbemuseum. Bij het eerste bezoek, in groep 5 of 6, hebben ze

Nadere informatie

Planten. Benodigdheden Een touw van 4 meter lang 4 haringen plantengidsje steelloepje en uitklaploepje pen en schijfplankje antwoordblad planten

Planten. Benodigdheden Een touw van 4 meter lang 4 haringen plantengidsje steelloepje en uitklaploepje pen en schijfplankje antwoordblad planten Planten Inleiding In deze opdracht gaan jullie onderzoeken hoeveel verschillende soorten planten er allemaal in een vierkante meter staan. Eén van deze planten gaan jullie nauwkeurig bekijken. Benodigdheden

Nadere informatie

Bloemen en hun bezoekers

Bloemen en hun bezoekers INSTRUCTIEBOEKJE Bloemen en hun bezoekers Scala College Rietvelden 2013 BLOEMEN EN HUN BEZOEKERS a. BESCHRIJVING VAN DE OPDRACHT In deze veldles ga je kijken naar bloemen en de insecten die op bloemen

Nadere informatie

Werkmap leerlingen SCHOOLMOESTUIN MIJN NAAM IS: IK ZIT IN GROEP:

Werkmap leerlingen SCHOOLMOESTUIN MIJN NAAM IS: IK ZIT IN GROEP: Werkmap leerlingen SCHOOLMOESTUIN MIJN NAAM IS: IK ZIT IN GROEP: INHOUD INTRODUCTIE ZADEN VERGELIJKEN WAT EET JE? LOGBOEK BLZ. 2 BLZ. 3 EN 4 BLZ. 5 BLZ. 6 EN 7 INTRODUCTIE Een broodje met tomaat, andijvie

Nadere informatie

NME-leerroute Aarde, lucht en water

NME-leerroute Aarde, lucht en water NME-leerroute Aarde, lucht en water 3 Groep 1 Tilburg, BS Jeanne d Arc Verhaal voor de kinderen Wat hoor ik daar, een steentje in het water? Deze is zwaar en zakt naar de bodem. Wat zie ik daar, een mooie

Nadere informatie

De meiklokjes, Hyacinten en Sleutelbloemen strijden tegen elkaar. Wie kan aan het einde van het spel het mooiste bloementapijt vormen?

De meiklokjes, Hyacinten en Sleutelbloemen strijden tegen elkaar. Wie kan aan het einde van het spel het mooiste bloementapijt vormen? Bloeiende bloemen 1 Leerdoel: De leerlingen kunnen in een beperkte verzameling van organismen en gangbare materialen gelijkenissen en verschillend ontdekken en op basis van minstens 1 criterium een eigen

Nadere informatie

Les 11. Meetkundige begrippen. Lijnen. een gebogen lijn een gebroken lijn een rechte. Een rechte benoemen we met een kleine letter.

Les 11. Meetkundige begrippen. Lijnen. een gebogen lijn een gebroken lijn een rechte. Een rechte benoemen we met een kleine letter. WERKBOEK 3 Meetkundige begrippen Les 11 Dit kan ik al! Ik ken verschillende soorten lijnen. Ik weet wat een punt en een lijn is en kan die tekenen en noteren. Ik kan van een figuur zeggen of het een driehoek,

Nadere informatie

ONDERZOEKERS:...(vul je naam in) Volg de aanwijzingen en ontdek met de cijfercode wat de naam van de boom is. Onze boom heet :...

ONDERZOEKERS:...(vul je naam in) Volg de aanwijzingen en ontdek met de cijfercode wat de naam van de boom is. Onze boom heet :... Rode opdracht: bomen Pak de boomzoeker 1, 2 en 3 uit de werkmap Volg de aanwijzingen en ontdek met de cijfercode wat de naam van de boom is. Onze boom heet :... Als je naar de takken van de boom kijkt,

Nadere informatie

Competentie: Leergebied: Zuid Nederland. Constructies

Competentie: Leergebied: Zuid Nederland. Constructies Techniekkit: Domein: Competentie: Leergebied: Zuid Nederland Constructies Ontwerpen Natuur In Nederland vind je verschillende natuurgebieden. Een voorbeeld van een natuurgebied is De Biesbosch. Het gebied

Nadere informatie

Voor jezelf? Les 1 Welkom!

Voor jezelf? Les 1 Welkom! Voor jezelf? Les 1 Welkom! Welkom! Dit is de cursus Voor jezelf? Wil je voor jezelf beginnen? Droom je ervan een eigen bedrijfje te starten? Zou je dit ook kunnen? In deze cursus ga je dit onderzoeken.

Nadere informatie

t Vuil Reclametruukske

t Vuil Reclametruukske t Vuil Reclametruukske Reclame graad 2 Lesvoorbereiding Toon de oproep van José op het smartboard. Voorzie twee dozen (schoendoos, andere kartonnen doos met deksel,...) Print informatieflarden opdracht

Nadere informatie

Wat ga je schrijven: een verklarende tekst. Voorbereiden op het schrijven: een film bekijken

Wat ga je schrijven: een verklarende tekst. Voorbereiden op het schrijven: een film bekijken Les 1: Verklaren hoe planten groeien Wat ga je schrijven: een verklarende tekst Hoe komt het eigenlijk dat planten groeien? Je schrijft een verklarende tekst voor leerlingen van een andere klas. Welke

Nadere informatie

NME-leerroute Vlinders en spinnen in het park

NME-leerroute Vlinders en spinnen in het park NME-leerroute Vlinders en spinnen in het park 4 Groep 1 Tilburg, BS Jeanne d Arc Verhaal voor de kinderen Kijk eens om je heen. Op heel veel plekken staan grote en kleine bloemen. Als het mooi weer is

Nadere informatie

Werkvolk gezocht. Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les:

Werkvolk gezocht. Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les: Werk graad 1 Lesvoorbereiding Werkvolk gezocht Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les: Print de beroepenkaartjes 2 uit als er maximum 18 kinderen in jouw

Nadere informatie

Bijenhoudersvereniging St Ambrosius Boxtel

Bijenhoudersvereniging St Ambrosius Boxtel januari In deze maand zijn de hommelkoninginnen nog in hun winterslaap. februari Op een warme dag komt een hommelkoningin uit haar schuilplaats en gaat op zoek naar voedsel. Als het kouder wordt moet ze

Nadere informatie

De tijd vliegt! Naam: Klas: School: Datum:

De tijd vliegt! Naam: Klas: School: Datum: De tijd vliegt! Naam: Klas: School: Datum: 1 Activeer Maten mensen uit oude culturen de tijd? Deden ze dat net als wij? Waar moet men rekening mee houden om zo nauwkeurig mogelijk de tijd te meten? Onderzoek

Nadere informatie

Werkmap leerlingen SCHOOLMOESTUIN MIJN NAAM IS: IK ZIT IN GROEP:

Werkmap leerlingen SCHOOLMOESTUIN MIJN NAAM IS: IK ZIT IN GROEP: Werkmap leerlingen SCHOOLMOESTUIN MIJN NAAM IS: IK ZIT IN GROEP: INHOUD INTRODUCTIE ZADEN VERGELIJKEN WAT EET JE? LOGBOEK BLZ. 2 BLZ. 3 EN 4 BLZ. 5 BLZ. 6 EN 7 INTRODUCTIE Een broodje met tomaat, andijvie

Nadere informatie

BROKKENKAARTEN IN DE KLAS

BROKKENKAARTEN IN DE KLAS BROKKENKAARTEN IN DE KLAS 1 - EEN VERHAAL VOL GEVOEL emoticons - boek: Per ongeluk Laat een aantal leerlingen om de beurt één van de emoticons nadoen. Bespreek ze met de kinderen, laat hen het gezicht

Nadere informatie

,:,- ::s (\') ., - n. -==-. (\) ==} (\) (\) (ih. (\) (h. b,. (\)

,:,- ::s (\') ., - n. -==-. (\) ==} (\) (\) (ih. (\) (h. b,. (\) ë' - ::s r,:,- -+ o -+ (\') 0 lo., o_ 0 - n. ==} -==-. < (ih o= (h b,. =g ) Tuinwandeling voor groep 1 / 2 van het primair onderwijs HET LIEVEHEERSBEESTJESPAD Tuin: Landzigt Tijdsduur: cira 1 uur Eigen

Nadere informatie

Rivierenhof. Ontdekkingstocht voor gezinnen

Rivierenhof. Ontdekkingstocht voor gezinnen Rivierenhof Ontdekkingstocht voor gezinnen t pech s e d e i k k a j T e lente ontdekt d INLEIDING TJAKKIE LENTE Tjakkie de specht voor gezinnen is een ontdekkingstocht met een bewegwijzerde route doorheen

Nadere informatie

Opdrachten thema. Veluwe

Opdrachten thema. Veluwe en thema Totaal materialen heide Materialen per groepje 1A Sporen van grazers 3 Witte bakken 3 Pincetten Zoekkaart bos- en heideplanten 1B Dennen trekken Handschoenen voor elk kind Zoekkaart bos- en heideplanten

Nadere informatie

LEERKRACHTGEDEELTE: LETTERS MET JE LIJF

LEERKRACHTGEDEELTE: LETTERS MET JE LIJF LEERKRACHTGEDEELTE: LETTERS MET JE LIJF Omschrijving van de activiteit De leerlingen geven elkaar mondelinge instructies om met hun lichaam letters en korte woordjes te vormen; andere leerlingen moeten

Nadere informatie

Bottenbeest. Activiteit in de klas Docentblad

Bottenbeest. Activiteit in de klas Docentblad Bottenbeest Activiteit in de klas Docentblad Doelgroep: basisonderwijs groep 5 t/m 8 Duur: ongeveer 1 uur Doelen: De leerlingen leren redeneren en hun argumentatie uit te leggen aan anderen; De leerlingen

Nadere informatie

onderwerp: Ik ruik mensenvlees ( drama- beweging)

onderwerp: Ik ruik mensenvlees ( drama- beweging) onderwerp: Ik ruik mensenvlees ( drama- beweging) -lln. kn. zich soepel bewegen op de muziek; -lln. kn. sprookjesfiguren uitbeelden met de nadruk op één zintuig; -plezierbeleving; -lln. durven expressief

Nadere informatie

Thema Zintuigen. BSO in 2 nature Bushraft activiteit. www.in2nature.eu info@in2nature.eu. stichting in2nature. www.in2nature.eu info@in2nature.

Thema Zintuigen. BSO in 2 nature Bushraft activiteit. www.in2nature.eu info@in2nature.eu. stichting in2nature. www.in2nature.eu info@in2nature. BSO in 2 nature Bushraft activiteit www..eu info@.eu Thema Zintuigen www..eu info@.eu Johan en Sandra Van der Wielen Verbindingsweg 22 3921DM Elst (ut) 0318-471974 Triodos: 390288675 KvK: 30264584 Inleiding

Nadere informatie

Voorbereiding post 5. Kleuren om (van) te snoepen Groep 1-2

Voorbereiding post 5. Kleuren om (van) te snoepen Groep 1-2 Voorbereiding post 5 Kleuren om (van) te snoepen Groep 1-2 Welkom bij IVN Valkenswaard Dit is de powerpointserie als voorbereiding op post 5: Kleuren om (van) te snoepen voor groep 1 en 2. Inhoud: Algemeen

Nadere informatie

Vier verdeelproblemen

Vier verdeelproblemen Vier verdeelproblemen Groep 6 Leerstofaspecten Gebruik van een breuk als deel van een aantal Benodigdheden Voor elk groepje een exemplaar van de Werkbladen 12a, b en c Losse grote vellen papier voor elke

Nadere informatie

kijk-en doeboekje Vind je nieuwe helden

kijk-en doeboekje Vind je nieuwe helden Een vrolijk kijk-en doeboekje Vind je nieuwe helden terug in dit spelletjesboek! innoveren om uw gezondheid te bewaren Wist je dat? De eerste scheuten van de avocadoplant werden ontdekt tijdens opgravingen

Nadere informatie

Van afvalberg tot afvaldal

Van afvalberg tot afvaldal Dag van de Aarde 3 de graad Van afvalberg tot afvaldal Doelstellingen Leerlingen kunnen doelgericht denken door na te denken over de (gewenste) eigenschappen van een gerecycleerd voorwerp. Leerlingen verzamelen

Nadere informatie

Snoezelen in het kinderdagverblijf vorming 2008. snoezelen in het kinderdagverblijf 1

Snoezelen in het kinderdagverblijf vorming 2008. snoezelen in het kinderdagverblijf 1 Snoezelen in het kinderdagverblijf vorming 2008 snoezelen in het kinderdagverblijf 1 Snoezelen snuffelen doezelen ontdekken genieten snoezelen in het kinderdagverblijf 2 Snoezelen is: Het selectief aanbieden

Nadere informatie

Natuurpad. Haarlemmermeerse bos

Natuurpad. Haarlemmermeerse bos Haarlemmermeerse bos Het natuurpad in het Haarlemmermeerse bos is een speel, beleef en doe pad waarbij je op zoek gaat naar twaalf genummerde borden met QR codes. Het pad begint en eindigt bij het informatiebord

Nadere informatie

' Educatieve dienst 2007 'Winkelen in het bos' Winkelen in het bos

' Educatieve dienst 2007 'Winkelen in het bos' Winkelen in het bos Winkelen in het bos Doelstellingen : cognitief De drie functies van een bos kunnen duiden als ecologisch, sociaal en economisch Het verband kunnen leggen tussen een product uit de supermarkt en de grondstof

Nadere informatie

Werkblad. LES 9: Ouders. GROEP 5-6. Bijlage 1. Rood actief inspannen/ sporten. Oranje middelmatig inspannen.

Werkblad. LES 9: Ouders.  GROEP 5-6. Bijlage 1. Rood actief inspannen/ sporten. Oranje middelmatig inspannen. Werkblad Bijlage 1 Rood actief inspannen/ sporten Oranje middelmatig inspannen Rust Werkblad, vervolg Bijlage 2 Deze pagina zal vaker uitgeprint moeten worden om een beweegdagboek voor de hele week te

Nadere informatie

ACTIVITEITEN GROEP 3 en 4

ACTIVITEITEN GROEP 3 en 4 ACTIVITEITEN GROEP 3 en 4 Wat zegt die grafiek? De indeling van de ochtend is als volgt: Schoolbrede start (15 minuten) Zie hoofdstuk Schoolbrede start. Deel 1 Tellen in een plaatje (20 minuten) De kinderen

Nadere informatie

Ons schoonmaakmiddel:... Welke bronnen mogen we gebruiken? Informatie op de verpakking van jullie schoonmaakmiddel. Internet. Boeken.

Ons schoonmaakmiddel:... Welke bronnen mogen we gebruiken? Informatie op de verpakking van jullie schoonmaakmiddel. Internet. Boeken. Binn buit LES 6: Schoonmak Nam groepje: Ons schoonmaakmiddel:... Welke bronn mog we gebruik? Informatie op de verpakking van jullie schoonmaakmiddel. Internet. Boek. Welke vrag mog we beantwoord? Wat is

Nadere informatie

AAN DE SLAG MET PRINSJESDAG!

AAN DE SLAG MET PRINSJESDAG! AAN DE SLAG MET PRINSJESDAG! SEPTEMBER 2017 AAN DE SLAG MET #3 WAT HEB JE NODIG? Acht foto s (uitprinten en knippen) Een touw en wasknijpers DE WERKVORM IN HET KORT De leerlingen werken in groepjes en

Nadere informatie

Werkvormen bij Elk kind heeft recht op een gelijke behandeling (Uit: Recht in de roos) 1. De gelen en de groenen* Doel. Benodigdheden. Tijd.

Werkvormen bij Elk kind heeft recht op een gelijke behandeling (Uit: Recht in de roos) 1. De gelen en de groenen* Doel. Benodigdheden. Tijd. Werkvormen bij Elk kind heeft recht op een gelijke behandeling (Uit: Recht in de roos) 1. De gelen en de groenen* Debatteren over regels in de maatschappij. Discriminatie ervaren. Macht en machteloosheid

Nadere informatie

Kruip in de huid van een Inburgeraar

Kruip in de huid van een Inburgeraar Werkblad Kruip in de huid van een Inburgeraar jkj Hoe is het om een leven op te bouwen in een nieuw land wanneer je daar niet vrijwillig voor hebt gekozen? En hoe zit dat in het bijzonder in Nederland?

Nadere informatie

1 Een flus? Fien wil een flus

1 Een flus? Fien wil een flus Fien wil een flus auteur: Joke van Leeuwen illustrator: Floor de Goede uitgeverij: Em. Querido s Kinderboeken Uitgeverij, 2017 isbn: 978 90 451 2088 1 Over het boek Fien geeft een feest voor haar vrienden.

Nadere informatie

akelige doosjes Dag 3 Monsters in Lesdoelen Materialen Voorbereiding Coöperatieve werkvormen in deze les

akelige doosjes Dag 3 Monsters in Lesdoelen Materialen Voorbereiding Coöperatieve werkvormen in deze les Dag 3 Monsters in akelige doosjes Domeinen: lezen, spreken, luisteren, schrijven Onderwerp: monsternamen en raadseltjes verzinnen Lesduur: 50 minuten Lesdoelen Hoofddoel van de les > Monsternamen verzinnen

Nadere informatie

HANDLEIDING TECHNO BOXEN

HANDLEIDING TECHNO BOXEN HANDLEIDING TECHNO BOXEN DOEL De leerlingen maken kennis met verschillende technische systemen en kunnen hierbij een eenvoudige handleiding stap voor stap volgen. De leerlingen werken veilig. De leerlingen

Nadere informatie

Dobbelstenenrace LESRICHTLIJN OVERZICHT LES LESDOELEN MATERIALEN, MIDDELEN EN VOORBEREIDING. Opstarten - 15 minuten

Dobbelstenenrace LESRICHTLIJN OVERZICHT LES LESDOELEN MATERIALEN, MIDDELEN EN VOORBEREIDING. Opstarten - 15 minuten U UNPLUGGED Dobbelstenenrace Lestijd: 20 minuten Deze basisles omvat alleen oefeningen. Er kunnen inleidende en afrondende suggesties worden gebruikt om dieper op het onderwerp in te gaan als daar tijd

Nadere informatie

LEERKRACHT HANDLEIDING

LEERKRACHT HANDLEIDING U UNPLUGGED Fouten onderbouw Lestijd: 20 minuten LES BESCHRIJVING Welke fouten vind je in abstractere situaties zoals bijvoorbeeld visuele patronen? Bij deze activiteit gaan de leerlingen op zoek naar

Nadere informatie

Lesfiche 1. Rooms-katholieke godsdienst

Lesfiche 1. Rooms-katholieke godsdienst Lesfiche 1 Vakgebied: Rooms-katholieke godsdienst Thema: De advent Omschrijving onderwerp: De betekenis van de advent + de adventskrans nader bekeken: uitkijken naar Hoofddoel: De advent leren kennen als

Nadere informatie

Onderwerp. Voorkennis. VVKBaO

Onderwerp. Voorkennis. VVKBaO Onderwerp Voorkennis Er worden enkele vaste commando s aangebracht. Leerlingen krijgen een probleem en moeten via het geven van die commando s het probleem zien op te lossen. De leerlingen zien in dat

Nadere informatie

STELLINGENSPEL. Tijd 10 minuten. Nodig Aanwijzingen voor de docent Stellingen Gekleurde kaartjes (1 per leerling) Flap en stift of bord en krijt

STELLINGENSPEL. Tijd 10 minuten. Nodig Aanwijzingen voor de docent Stellingen Gekleurde kaartjes (1 per leerling) Flap en stift of bord en krijt STELLINGENSPEL Tijd 40 minuten Opdracht geven Argumenten bedenken Klassikaal bespreken 5 minuten 10 minuten 25 minuten Nodig Aanwijzingen voor de docent Stellingen Gekleurde kaartjes (1 per leerling) Flap

Nadere informatie

3de lj 4de lj 5de lj 6de lj totaal procent ja 6 4 3 10 23 29.48% soms 15 15 12 7 49 62.82% nooit / / 1 5 6 7.69%

3de lj 4de lj 5de lj 6de lj totaal procent ja 6 4 3 10 23 29.48% soms 15 15 12 7 49 62.82% nooit / / 1 5 6 7.69% Resultaten enquête Vooraf: bij de tabellen wordt telkens een onderscheid gemaakt tussen de verschillende leerjaren. Daarna volgt het totaal en het procent bij elk antwoord. Waar leerlingen een geschreven

Nadere informatie

Instructie taakspecifieke vragenlijst + observatie

Instructie taakspecifieke vragenlijst + observatie Instructie taakspecifieke vragenlijst + observatie In tegenstelling tot de eerste vragenlijst is het doel van de taakspecifieke vragenlijst niet om over verschillende leersituaties heen het zelfregulerend

Nadere informatie

Tafel met laatje en stoel Etui en papieren op tafel, evt. speelgoed/mooi blaadje o.i.d. Schilderstape Lege dozen Lege jerrycan o.i.d.

Tafel met laatje en stoel Etui en papieren op tafel, evt. speelgoed/mooi blaadje o.i.d. Schilderstape Lege dozen Lege jerrycan o.i.d. Titel van deze les: De piloot, dat ben jij! Uitdaging: Zelfstandig werken Denkwolk onderwerp: Zelfstandig werken blz. 22 Vakgebied(en): Psycho-educatie, drama Doelgroep (OB/MB/BB): MB/BB Maker: Marloes

Nadere informatie

In de Fûgeltsje Boschzaal zijn wisselende tentoonstellingen te zien waardoor er altijd iets nieuws te beleven is.

In de Fûgeltsje Boschzaal zijn wisselende tentoonstellingen te zien waardoor er altijd iets nieuws te beleven is. Welkom in het Natuurmuseum Fryslân. Het thema van het Natuurmuseum is de natuur van Fryslân. Drie verdiepingen vol informatie, bijzondere dieren en planten, opdrachten, proefjes, spelletjes en andere verrassingen

Nadere informatie

Blije bijen ontdekkingsroute

Blije bijen ontdekkingsroute Blije bijen ontdekkingsroute Handleiding vragen 1. Het vertrekpunt: START Vragen over de honingbij 2. De wandeling Vragen over de drie bijencategorieën: honingbijen, wilde bijen en hommels. Wilde bij Hommel

Nadere informatie

Steekkaart: nummer 3We

Steekkaart: nummer 3We Steekkaart: nummer 3We Onderwerp De groei van tuinkers vaststellen, verwoorden en vastleggen met behulp van het digitaal fototoestel Leeftijd/Doelgroep 3 e leerjaar Leergebied Wereldoriëntatie Tijdsduur

Nadere informatie

Inhoudstafel Werkbundel:

Inhoudstafel Werkbundel: 2 Inhoudstafel 1. Inleiding... 3 2. Eindtermen en leerplandoelen... 3 3. Enkele bijenleuke ideeën en activiteiten... 4 1.1. Ontbijt:... 4 1.2. Bijenbloemen zaaien... 4 1.3. Honingkoekjes bakken... 4 1.4.

Nadere informatie

heb ik wel alles? Thuis per kleur schikken

heb ik wel alles? Thuis per kleur schikken heb ik wel alles? Eindelijk: alle tekst- en werkboeken zijn op jouw naam geleverd, voor elk vak heb je hier en daar nog een map moeten kopen. Maar: soms heb je die op school nodig, soms thuis! En elke

Nadere informatie

Liam en Saar. Saar schrijft een briefje. Het is voor Liam. kom je. Saar doet het in een mandje en laat het aan een touw zakken naar zijn tuin.

Liam en Saar. Saar schrijft een briefje. Het is voor Liam. kom je. Saar doet het in een mandje en laat het aan een touw zakken naar zijn tuin. Liam en Saar Liam woont in een huis met een grote tuin. Hij speelt er graag. Of hij zit in zijn boomhut. Van daaruit kijkt hij naar zijn eigen tuintje. Die is naast de moestuin van zijn vader. Liam mag

Nadere informatie

De leerlingen wandelen de vooraf uitgestippelde route op de wandelkaart. Ze observeren en leggen de knelpunten inzake de verkeersveiligheid vast.

De leerlingen wandelen de vooraf uitgestippelde route op de wandelkaart. Ze observeren en leggen de knelpunten inzake de verkeersveiligheid vast. Op leerwandeling y Eindtermen 6.12 De leerlingen kunnen de gevaarlijke verkeerssituaties in de ruimere schoolomgeving lokaliseren. ICT 5 De leerlingen kunnen ICT gebruiken om eigen ideeën creatief vorm

Nadere informatie

INHOUD. 3 Inleiding 4 Kiezen voor het leven DRIE GOUDEN TIPS OM VOLUIT TE LEVEN

INHOUD. 3 Inleiding 4 Kiezen voor het leven DRIE GOUDEN TIPS OM VOLUIT TE LEVEN INHOUD 3 Inleiding 4 Kiezen voor het leven DRIE GOUDEN TIPS OM VOLUIT TE LEVEN 7 Verdriet uit je hart en verdriet om je zorgen 11 De belangrijkste relatie is die met jezelf 14 In dankbaarheid ligt geluk

Nadere informatie

Thema school. Deze werkbundel is van:

Thema school. Deze werkbundel is van: Deze werkbundel is van: VOORWERPEN TELLEN Tel hoeveel je er ziet van elk voorwerp. Noteer het aantal achter de juiste benaming. de boekentas: de lijm: de klok: de lat: VOORWERPEN TELLEN Correctiesleutel

Nadere informatie

BIJEN 2 HONINGBIJEN GROEP

BIJEN 2 HONINGBIJEN GROEP GROEP 4-5 - 6 BIJEN 2 HONINGBIJEN ' k Zou best een bijtje willen zijn, een heel gewoon bruin bijtje. Natuurlijk niet mijn leven lang, maar toch wel voor een tijdje. Ik woonde in een bijenkorf en als de

Nadere informatie

Handleiding Werkvormen Vragen stellen

Handleiding Werkvormen Vragen stellen Handleiding Werkvormen Vragen stellen Inhoud 1. Inleiding 2. Vragen stellen 3. Werkvormen 3.1. Vragenvuurtje 3.2. Geen Ja / Geen Nee 3.3. Doorzagen 3.4. De onbekende weg 1. Inleiding Voor de dialoog is

Nadere informatie

PROFESSIONELE BACHELOR IN HET ONDERWIJS LAGER ONDERWIJS

PROFESSIONELE BACHELOR IN HET ONDERWIJS LAGER ONDERWIJS + PROFESSIONELE BACHELOR IN HET ONDERWIJS LAGER ONDERWIJS LESONTWERP naam datum indienen (in te vullen door klasmentor) handtekening klasmentor eventuele reden uitstel David Janssens klas DLO FLLLEX 2.1

Nadere informatie

Opdrachtkaart Zwart: Hoe ziet de bij eruit?

Opdrachtkaart Zwart: Hoe ziet de bij eruit? Opdrachtkaart Zwart: Hoe ziet de bij eruit? Maak de houten puzzel van de bij. Opdracht 2: Bekijk de bij heel goed. Wat zie je allemaal? Zie je de kop, het borststuk en het achterlijf? Dit heb je nodig

Nadere informatie

Bouw je eigen serre!

Bouw je eigen serre! Bouw je eigen serre! Activeer Denk na over wat planten nodig hebben om te overleven. Maak een lijst en onderstreep die elementen die je het belangrijkst vindt. Onderzoek Vergelijk je antwoorden met die

Nadere informatie

Les 3 Radboud Kids: Meet the professor Voor de leraar

Les 3 Radboud Kids: Meet the professor Voor de leraar Les 3 Radboud Kids: Meet the professor Voor de leraar Overzicht Doelen Leerlingen vormen een beeld bij het onderzoek van de professor Leerlingen vergroten hun woordenschat door het leren van nieuwe vaktermen

Nadere informatie

ONTDEK HET ZELF...EN LAAT JE NIETS WIJSMAKEN!

ONTDEK HET ZELF...EN LAAT JE NIETS WIJSMAKEN! LEKKER DRINKEN ONTDEK HET ZELF...EN LAAT JE NIETS WIJSMAKEN! LESBRIEF VOOR DE LEERKRACHT 3&4 Ontdek het zelf UITDAGING ONDERZOEK HOE JE VAN EEN PLANT MEERDERE PLAN- TEN KUNT MAKEN, OFTEWEL HOE JE EEN PLANT

Nadere informatie

Docentenhandleiding Bijenkar. Mobiel les over bijen voor groep 3 en 4. Milieu-eduatie gemeente Den Haag

Docentenhandleiding Bijenkar. Mobiel les over bijen voor groep 3 en 4. Milieu-eduatie gemeente Den Haag Mobiel les over bijen voor groep 3 en 4 Milieu-eduatie gemeente Den Haag In het kort De bijenkar is een les op het NME-centrum of de kinderboerderij waarbij leerlingen kennismaken met de diverse bewoners

Nadere informatie

4 Gedrag. 4.2 Aapt een aap echt na? 4.4 Hoe leven dieren samen in een groep? 4.1 Opdrachten 1-24. 4.2 Opdrachten 1-20. 4.

4 Gedrag. 4.2 Aapt een aap echt na? 4.4 Hoe leven dieren samen in een groep? 4.1 Opdrachten 1-24. 4.2 Opdrachten 1-20. 4. 4 Gedrag DO-IT Datum 4.2 Aapt een aap echt na? 4.4 Hoe leven dieren samen in een groep? PARAGRAFEN Datum 4.1 Opdrachten 1-24 4.2 Opdrachten 1-20 4.3 Opdrachten 1-16 4.4 Opdrachten 1-16 Samenvatten Test

Nadere informatie