De loopbandtest de deur uit? Dagelijkse activiteit als nieuwe uitkomstmaat voor claudicatio intermittens

Transcriptie

1 De loopbandtest de deur uit? Dagelijkse activiteit als nieuwe uitkomstmaat voor claudicatio intermittens

2 David Hageman Rob van Lummel

3 Disclosure belangen spreker David Hageman (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld geen Zie hieronder McRoberts Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk geen geen geen

4 Disclosure belangen spreker Rob van Lummel (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk geen geen Zie hieronder McRoberts Oprichter en eigenaar van McRoberts BV, het bedrijf dat de MoveMonitor en de MoveTest heeft ontwikkeld.

5 Inhoud workshop Associaties tussen fysieke capaciteit en fysieke activiteit Geriatrische patiënten (Torendael) MovePAD IV studie Stappen en loopduur Claudicatio intermittens Toepassing in de dagelijkse praktijk Kwadrantenmodel (Dr. Alex van t Hul) Geriatrie (zitgedrag) Claudicatio intermittens (loopgedrag) Samenvatting en conclusies 5

6 Meer zicht op zitten Klinisch gebruik van de MoveMonitor in de geriatrie Rob van Lummel Directeur McRoberts PhD student VU Faculteit Bewegingswetenschappen

7 Dit zijn de eerste populatie-vertegenwoordiger bevindingen over de schadelijke associaties van langdurige sedentaire tijd met cardio-metabolisme en inflammatoire biomarkers. De bevindingen suggereren dat de klinische communicatie en preventieve gezondheidsvoorlichting op het verminderen en het opbreken van sedentaire tijd kan gunstig zijn voor hart- en vaatziekten risico.

8 8

9 Inhoud Activiteiten monitor Hoe zien versnellingen eruit en hoe analyseer je type activiteit en intensiteit van activiteit? Fysieke capaciteit en fysieke activiteit Wat is de samenhang tussen fysieke capaciteit/vaardigheid en fysieke activiteit?

10 Van versnelling naar type activiteit Filmpje over demo versnellingen (1 minuut)

11

12 Torendael Beweegt! Data afkomstig van Torendael Beweegt! Een beweeginterventie in verzorgingshuis Torendael (Amsterdam-Zuid) Subsidie Innovatiefonds Agis/Achmea Gekoppeld aan het NWO project FARAO (valrisico) Een samenwerking met de faculteit bewegingswetenschappen van de VU en het VUmc

13 CONCEPTUAL FRAMEWORK WAT KAN JE EN WAT DOE JE

14 Fysieke capaciteit vs fysieke activiteit Fysieke capaciteit: Wat kan je? Fysieke activiteit: Wat doe je? DynaPort MoveTest DynaPort MoveMonitor

15 Mobility measures presented in a framework with physical performance and physical activity as domains of physical function van Lummel RC, Walgaard S, Pijnappels M, Elders PJM, Garcia-Aymerich J, et al. (2015) Physical Performance and Physical Activity in Older Adults: Associated but Separate Domains of Physical Function in Old Age. PLoS ONE 10(12): e doi: /journal.pone

16 Descriptive statistics of all measures averaged over 49 participants van Lummel RC, Walgaard S, Pijnappels M, Elders PJM, Garcia-Aymerich J, et al. (2015) Physical Performance and Physical Activity in Older Adults: Associated but Separate Domains of Physical Function in Old Age. PLoS ONE 10(12): e doi: /journal.pone

17 Descriptive statistics of all measures averaged over 49 participants van Lummel RC, Walgaard S, Pijnappels M, Elders PJM, Garcia-Aymerich J, et al. (2015) Physical Performance and Physical Activity in Older Adults: Associated but Separate Domains of Physical Function in Old Age. PLoS ONE 10(12): e doi: /journal.pone

18 Short Physical Performance Battery (Prof. Dr. Jack Guralnik) Balans, 10 sec. met voeten naast elkaar Semi-tandem Tandem Loopsnelheid 4 meter, voorkeurs snelheid Vijf keer zo snel mogelijk opstaan met armen gekruist

19

20

21

22 Participant wearing the activity monitor, located at the lower trunk. van Lummel RC, Walgaard S, Pijnappels M, Elders PJM, Garcia-Aymerich J, et al. (2015) Physical Performance and Physical Activity in Older Adults: Associated but Separate Domains of Physical Function in Old Age. PLoS ONE 10(12): e doi: /journal.pone

23 Spearman rank correlations between Age, Physical Performance and Physical Activity measures van Lummel RC, Walgaard S, Pijnappels M, Elders PJM, Garcia-Aymerich J, et al. (2015) Physical Performance and Physical Activity in Older Adults: Associated but Separate Domains of Physical Function in Old Age. PLoS ONE 10(12): e doi: /journal.pone

24 STS capaciteit versus zitgedrag! Een belangrijke bevinding was dat fysieke capaciteit scores van tests op een zelfgekozen tempo minder gecorreleerd met fysieke activiteit in het dagelijks leven dan scores van tests op maximale snelheid. STS capaciteit correleert lager met duur van zitten dan het aantal en de duur van zitperioden.

25 Rotated component matrix using varimax rotation displaying the factor loadings of each variable on each factor. van Lummel RC, Walgaard S, Pijnappels M, Elders PJM, Garcia-Aymerich J, et al. (2015) Physical Performance and Physical Activity in Older Adults: Associated but Separate Domains of Physical Function in Old Age. PLoS ONE 10(12): e doi: /journal.pone

26 Conclusie Fysieke capaciteit en fysieke activiteit vertegenwoordigen geassocieerde maar afzonderlijke domeinen van fysiek functioneren, wat suggereert dat een verbetering van fysieke capaciteit niet automatisch leidt tot verhoging van fysieke activiteit.

27 Resultaten MovePAD IV studie bij CI patiënten David Hageman Arts - PhD student ClaudicatioNet

28 MovePAD studies MovePAD I studie Validatie van de MoveMonitor bij CI MovePAD II studie Dagelijkse FA bij CI vs. gezonden MovePAD III studie Effect van SET op dagelijkse FA MovePAD IV studie Correlatie FC en dagelijkse FA bij CI

29

30 Herhaling definities Fysieke capaciteit (FC): waartoe een persoon maximaal in staat is in een gecontroleerde omgeving. 1 Aspecten: o.a. uithoudingsvermogen, kracht, snelheid, balans, etc. Fysieke activiteit (FA): elke lichamelijk beweging geproduceerd door de skeletspieren die energieverbruik vereist. 2 Aspecten: vorm, frequentie, duur, intensiteit en context. 1. Goldstein World Health Organization

31 31

32 Concepten FC en FA bij CI Fysieke capaciteit (FC) Fysieke activiteit (FA) Bepaald met gestandaardiseerde loopbandtest 1 Om individueel loopvermogen te bepalen Om effect van gesuperviseerde looptherapie (GLT) te evalueren Om effect van nieuwe behandelstrategieën te evalueren in klinische studies Sterke voorspeller van morbiditeit en mortaliteit 2 Verbetering van FC leidt niet per definitie tot verbetering van dagelijkse FA 3,4 1. Hiatt et al Larson Garg et al Fokkenrood et al

33 Doel en hypothese MovePAD IV CI: Relatie tussen FC en dagelijkse FA is nog onduidelijk COPD: FC en dagelijkse FA zijn twee totaal verschillende entiteiten 1 Doel Bepalen correlatie FC en dagelijkse FA in algemene CI populatie Hypothese FA en FC zijn slecht gecorreleerd 1. Fastenau et al

34 Onderzoekspopulatie Cross-sectionele studie, februari-mei 2015 Inclusiecriteria PAV Rutherford 1-3 EAI <0.9 in rust en/of daling >0.15 na inspanning, of significante arteriële stenose op duplex of MRA Exclusiecriteria PAV Rutherford 4-6 Ernstige cardiopulmonale co-morbiditeit Amputatie onderste extremiteit Loophulpmiddelen Hoog risico niet naleven protocol Andere co-morbiditeit die loopcapaciteit beperkt PA-apparaat minder dan vijf dagen gedragen 34

35 Meting van fysieke capaciteit Loopbandtest Functionele loopafstand Maximale loopafstand Zes-minuten wandeltest (6MWT) Timed up and go (TUG) test Short physical performance battery (SPPB) Drie-meter loopsnelheid test Herhaald opstaan uit de stoel test Balans test 35

36 Meting van fysieke activiteit Dynaport MoveMonitor Tri-axiale accelerometer Sample rate: 100 samples/s Zeven achtereenvolgende dagen Sedentaire componenten Actieve componenten Categorieën van FA: - Liggen - Zitten - Staan - Schuifelen - Voortbewegen Bewegingsparameters: - Totale duur - Aantal periodes - Gemiddelde duur per periode - Gemiddelde bewegingsintensiteit per periode 36

37 37

38 Data-analyse Relatie variabelen FC en FA: Spearman correlatiecoëfficiënten (rho, ρ) 1 ρ 0.50: matige associatie ρ 0.80: sterke associatie 1. Zou et al

39 39

40 40

41 41

42 42

43 Belangrijkste resultaten Zwakke tot matige correlaties FC en dagelijkse FA Correlaties ρ 0.50 minder relevant ondanks statistische significantie 1 Sterkste associatie loopbandtest (FLA en MLA) met loopgedrag in dagelijks leven en aantal stappen per dag Prestatie loopbandtest FA Correlaties FLA en FA > correlaties MLA en FA FLA meest optimale voorspeller van loopactiviteit 43

44 Discussie Eerdere studies Toename loopafstand leidt niet per definitie tot toename dagelijkse FA 1,2 Toekomstige studies Effectiviteit van gedragsveranderende technieken (motiverende gespreksvoering) 3 Toegevoegde waarde van technologische toepassingen (health apps) 1. Fokkenrood et al Galea et al

45 Conclusies MovePAD IV 1. Fysieke capaciteit en dagelijkse activiteit zijn zwak tot matig gecorreleerd bij patiënten met CI. 2. Objectief gemeten fysieke activiteit zou een zinnige uitkomstmaat bij toekomstig onderzoek met patiënten met CI kunnen zijn, gezien: De relatie met mortaliteit 1 De sedentaire leefstijl van patiënten met CI 2 1. Garg et al

46 ASSOCIATIE TUSSEN HET AANTAL STAPPEN EN HET AANTAL LOOPPERIODEN (MOVEPAD IV) 46

47 47

48 48

49 Aantal stappen wer week Aantal stappen per week naar loopperiode steps <20s steps->20s Lineair (steps <20s) Lineair (steps->20s) Alle deelnemers gesorteerd naar aantal stappen >20s 49

50 Conclusie Aantal stappen in korte loopperioden (<20s) is groter dan in lange loopperioden (>20s) Bij patiënten met weinig stappen is dit effect groter. De variatie tussen patienten in aantal stappen tijdens korte loopstukken is zeer groot. Als de doelstelling is om loop uithoudingsvermogen te verbeteren is moet hier rekening mee gehouden worden In onze analyse is loopintensiteit nog niet meegenomen. Loopintensiteit is sterk geassocieerd met loopsnelheid. Het is belangrijk om dit te meten en te weten! De MoveMonitor kan dit alles in detail zichtbaar maken. 50

51 KWADRANTENMODEL KLINISCHE TOEPASSING GERIATRISCHE FYSIOTHERAPIE

52 Mediaan Fysieke capaciteit: wat kan je? Mediaan Fysieke activiteit: wat doe je? SPPB scores

53

54

55

56 Klinische toepassingen Objectiveren van toewijzen van zorg Kwadrant geeft richting aan de interventie Patiënt adviseren over leefstijl Bewustwording van beweeggedrag Voorlichting op basis van concrete voorbeelden Doelen personaliseren op basis van objectieve data Effect van interventies te evalueren Zowel capaciteit als dagelijkse activiteit

57 Voorlopige conclusie Patiënten die langer dan 15 seconden doen over de STS test van de SPPB komen in aanmerking voor STS training. Bij veroudering (sarcopenie) verdwijnen vooral de witte spiervezels. Deze zijn van belang om snel kracht te kunnen leveren. Dat is nodig bij het loskomen van de stoel! Er moet nog veel aanvullend onderzoek plaatsvinden!

58 KWADRANTENMODEL KLINISCHE TOEPASSING CLAUDICATIO INTERMITTENS 58

59 FCD, r P ACD, r P 6MWT, r P Number of periods Periods <20 s 0,468 <0,01 0,434 <0,01 0,254 NS Periods >20 s 0,664 <0,01 0,617 <0,01 0,457 <0,01 Total duration Periods <20 s 0,485 <0,01 0,436 <0,01 0,272 NS Periods >20 s 0,691 <0,01 0,649 <0,01 0,497 <0,01 Time per period Periods <20 s 0,196 NS 0,146 NS 0,107 NS Periods >20 s 0,425 <0,01 0,418 <0,01 0,378 <0,05 Movement intensity Periods <20 s 0,103 NS 0,155 NS 0,464 <0,01 Periods >20 s 0,293 <0,05 0,340 <0,05 0,592 <0,01 Total steps Periods <20 s 0,454 <0,01 0,400 <0,01 0,204 NS Periods >20s 0,688 <0,01 0,657 <0,01 0,525 <0,01 Steps per period Periods <20 s 0,151 NS 0,036 NS -0,101 NS Periods >20 s 0,425 <0,01 0,429 <0,01 0,405 <0,01 FCD = functional claudication distance; ACD = absolute claudication distance; 6MWT = six-minute walk test 59

60 FCD, r P ACD, r P 6MWT, r P Number of periods Periods <20 s 0,468 <0,01 0,434 <0,01 0,254 NS Periods >20 s 0,664 <0,01 0,617 <0,01 0,457 <0,01 Total duration Periods <20 s 0,485 <0,01 0,436 <0,01 0,272 NS Periods >20 s 0,691 <0,01 0,649 <0,01 0,497 <0,01 Time per period Periods <20 s 0,196 NS 0,146 NS 0,107 NS Periods >20 s 0,425 <0,01 0,418 <0,01 0,378 <0,05 Movement intensity Periods <20 s 0,103 NS 0,155 NS 0,464 <0,01 Periods >20 s 0,293 <0,05 0,340 <0,05 0,592 <0,01 Total steps Periods <20 s 0,454 <0,01 0,400 <0,01 0,204 NS Periods >20s 0,688 <0,01 0,657 <0,01 0,525 <0,01 Steps per period Periods <20 s 0,151 NS 0,036 NS -0,101 NS Periods >20 s 0,425 <0,01 0,429 <0,01 0,405 <0,01 FCD = functional claudication distance; ACD = absolute claudication distance; 6MWT = six-minute walk test 60

61 61

62 62

63 63

64 64

65 Linksonder (rood) Kan niet, doet niet Zowel fysieke capaciteit als fysieke activiteit onder gemiddeld Dagelijkse activiteit waarschijnlijk beperkt door loopcapaciteit Hoe behandelt u deze patiënt? 65

66 66

67 Rechtsboven (blauw) Kan wel, doet wel Zowel fysieke capaciteit als fysieke activiteit bovengemiddeld Dagelijkse activiteit waarschijnlijk niet beperkt Hoe behandelt u deze patiënt? 67

68 68

69 Linksboven (oranje) Kan wel, doet niet Fysieke capaciteit is bovengemiddeld, fysieke activiteit is onder gemiddeld Dagelijkse activiteit waarschijnlijk niet beperkt door loopcapaciteit, maar door andere factoren Zijn er andere beperkende factoren (bv. angst voor bewegen, co-morbiditeit, psychosociaal, gebrek aan kennis)? Hoe behandelt u deze patiënt? 69

70 70

71 Rechtsonder (groen) Kan niet, doet wel Fysieke capaciteit onder gemiddeld, fysieke activiteit bovengemiddeld Dagelijkse activiteit waarschijnlijk niet beperkt door loopcapaciteit Zijn er beperkende factoren van de loopcapaciteit? Hoe behandelt u deze patiënt? 71

72 72

73 Limitaties Kwadrantenmodel is een theorie! Kleine onderzoekspopulatie (n=46) Arbitrair gekozen afkappunten (gemiddelde/mediaan) Verschillen tussen jongeren en ouderen, mannen en vrouwen, etc. Wat is de invloed van co-morbiditeit, persoons- en omgevingsfactoren, etc.? Meer onderzoek is nodig! 73

74 Onderzoeksideeën Interventiestudie: Wat is het effect van FA monitoring en gebruik van kwadrantenmodel op dagelijkse fysieke activiteit? CNet traject van 1 jaar FA monitoring na 0, 3, 6, 9 en 12 maanden Behandeling op basis van kwadrantenmodel Cross-sectionele studie: Welke factoren zijn van invloed op plaats van individu ten opzichte van rest van groep (binnen kwadrantenmodel)? Interesse? Meld je aan bij ons! 74

75 Samenvatting 1. Fysieke capaciteit en fysieke activiteit zijn twee verschillende entiteiten 2. De functionele loopafstand heeft de beste correlaties met componenten van dagelijkse activiteit 3. Langere loopperiodes (>20 s) geven het beste inzicht in de dagelijkse activiteit (bv. totale duur of aantal stappen per dag) 4. Het kwadrantenmodel geeft inzicht in waar het individu staat ten opzichte van de rest van de groep en kan gebruikt worden voor het behandelen van patiënten met CI 5. Behandeling van CI bestaat niet alleen uit het verbeteren van de loopcapaciteit, maar ook uit het benutten van de loopcapaciteit 75

76 Conclusies workshop Nee, de loopbandtest niet de deur uit! Ja, fysieke activiteit als nieuwe uitkomstmaat voor claudicatio intermittens!