Jaarverslag Stichting Elisabeth

Transcriptie

1 Jaarverslag 2012 Stichting Elisabeth

2 Deel 1 Jaarverslag 2012 Stichting Elisabeth Inhoudsopgave 1 Profiel van de organisatie Algemene identificatiegegevens Structuur van het concern Medezeggenschapsstructuur (medewerkers en cliënten) Kerngegevens Kernactiviteiten en nadere typering Productie, personeel en opbrengsten Werkgebieden Samenwerkingsverbanden Governance Bestuur en Toezicht Normen voor goed bestuur Raad van bestuur/directie Toezichthouders (raad van toezicht) Bedrijfsvoering Strategie Operationeel Financieel Financiële verslaglegging Wet- en regelgeving Beheersing en zorgrisico s Informatie over financiële instrumenten Cliëntenraad Commissie van vertrouwenslieden Ondernemingsraad Beleid, inspanningen en prestaties Meerjarenbeleid Evaluatie meerjarenbeleidsplan Algemeen beleid Algemeen kwaliteitsbeleid

3 3.2.1 Gastvrijheid Roze loper Kwaliteitsbeleid ten aanzien van cliënten (Verantwoorde Zorg) Verantwoorde Zorg Klachtenbehandeling Kwaliteit ten aanzien van medewerkers Voldoende en bekwaam personeel Flexbureau Verzuim Medewerkerstevredenheidsonderzoek Ombouwscenario locaties Galderseweg en Leuvenaarstraat Opleidingen en stages Klachtencommissie medewerkers/vrijwilligers Maatschappelijk Ondernemen Milieuaspecten Sociale aspecten Financieel beleid Analyse toestand per balansdatum & ontwikkeling resultaat Toekomstperspectief Deel 2 Jaarrekening 2012 Stichting Elisabeth 1 Jaarrekening

4 TRANSITIE EN EEN STIP OP DE HORIZON Met alle veranderingen binnen Stichting Elisabeth voor ogen, een financieel-economisch lastig jaar 2011 achter ons en de maatschappelijke ontwikkelingen in de ouderenzorg voor ons, was het jaar 2012 gericht op een herbezinning op ons bestaansrecht als organisatie: Waartoe zijn we op aarde en hebben we ook na 193 jaar nog steeds een taak in onze stad Breda? Waar gaan en willen we naartoe en wat is onze stip op de horizon?. Een belangrijk thema dat mede gevoed werd door de actuele situatie dat de stichting rond de zomer het ingrijpende nieuwbouwtraject in het centrum van Breda zou afronden. De transitie van de tijdelijke locatie Galderseweg naar deze nieuwbouw was volop gaande, terwijl het meer dan duidelijk werd dat de komende jaren de ouderenzorg een drastische andere richting zou inslaan. Veranderingen die zich moeten vertalen in een organisatie die daar qua attitude en aansturing gereed voor is. In het voorjaar werd de aanzet gegeven voor het bepalen van de koers waarop Elisabeth zich zou moeten richten om haar taak als de organisatie voor ouderenzorg in Breda blijvend waar te kunnen maken. Daaraan gekoppeld hebben de eerste verkenningen voor een nieuwe organisatiestructuur plaats gevonden. De discussie omtrent richting en bijbehorende structuur leidde tot het besluit om de raad van bestuur te versterken met een tweede bestuurder. Per 1 oktober werd Jan Verbaal in deze vacature benoemd. Voortbouwend op de verkenningen uit het voorjaar aangaande de stip op de horizon is medio november de opstart gemaakt voor de strategische beleidsvisie Koers 13-16, inhoudende de richting en inrichting van de stichting voor de komende jaren. Naast het zetten van een nieuwe stip op de horizon en het bepalen van de gewenste koers, was 2012 ook nadrukkelijk een transitiejaar. Veel energie werd aangewend om de afbouw van de tijdelijke locatie Galderseweg en daarmee de herintegratie van de locatie ZBC Elisabeth binnen de nieuwbouw aan de Leuvenaarstraat tot een goed einde te brengen. Een omvangrijk ombouwtraject dat niet alleen gevolgen had voor deze locatie maar voor de gehele stichting. Voor tientallen cliënten moest een passende herhuisvesting gevonden worden op zowel de nieuwe locatie Centrum als ook binnen andere locaties van de stichting en zelfs bij enkele collegaorganisaties. Dit vroeg om een intensief contact met de cliënten en hun relaties. Tijdelijk moest in afstemming met het zorgkantoor een selectieve opnamestop ingesteld worden. 4

5 Door een uitstekende medewerking van de collega s in de regio verliep deze herhuisvesting zelfs vlotter dan gepland. Dat leidde er dan weer wel toe dat het parallelle traject om de personele bezetting te verminderen niet volledig synchroon kon verlopen. Vanuit het opgestelde sociaal plan vroeg de personeelsreductie om een intensieve begeleiding door de leidinggevenden en HR-afdeling. Daarbij moet opgemerkt worden dat in deze periode een extra stevige wissel werd getrokken op het leidinggevend kader, omdat hierin ook gesaneerd werd vanwege de verminderde intramurale capaciteit. Uiteindelijk was het in augustus nog alleen de afdeling revalidatie die met ongeveer 40 cliënten in zijn geheel terugverhuisde en de locatie Galderseweg op het terrein van de Klokkenberg na vijf jaar teruggeven werd aan de eigenaar Vitalis te Eindhoven. Het transitietraject resulteerde in de eerste helft van het jaar tot een negatieve onbalans in de exploitatie door een snellere inkomstendaling dan begroot was. Met het negatieve jaarresultaat over 2011 nog vers in het geheugen vroeg dit om een strakke sturing. Ook hier geldt weer dat een degelijke inzet resultaten oplevert. Na de zomer vertoont de exploitatie een opwaartse trend. De personele formatie kwam na het afstoten van de locatie Galderseweg weer meer in evenwicht met de inkomsten, terwijl door een gerichte sturing ook de inkomsten zich positief ontwikkelden. Uiteindelijk is de exploitatie voor de reguliere zorg (AWBZ) positief afgesloten met Ten opzichte van een totaal resultaat voor de gehele stichting van positief. Het nieuwe kabinet Rutte II gaf in de regeringsverklaring in het najaar een duidelijk statement af voor de noodzakelijke hervormingen in de ouderenzorg. De huidige AWBZ heeft haar langste tijd gehad. De groei van het aantal senioren zal niet mogen leiden tot een parallelle groei van de collectieve middelen. De verantwoordelijkheid van de ouderenzorg dient primair te liggen bij de burger zelf en waar ondersteuning nodig is, is de gemeente de eerst aangewezen instantie. Zorgorganisaties moeten zich richten op schadelastbeperking en worden, naast hun output, meer en meer afgerekend op hun outcome. Voor wie al langer meeloopt is dit geen onverwachte ontwikkeling en past het binnen het beeld dat in kaart was gebracht bij het zetten van onze stip op de horizon. De weg waarlangs dit beleid 5

6 geëffectueerd moet worden, is nog niet volledig in kaart gebracht. Wel is duidelijk dat de ingrepen drastisch zullen zijn, zodanig zelfs dat alleen organisaties die hierop tijdig en voldoende kunnen en willen anticiperen, in staat zullen zijn deze koerswending te overleven. Stichting Elisabeth wil daarbij horen. De strategische Koers 13-16, vastgesteld in het voorjaar van 2013 en voortbouwend op de stip die een jaar eerder op de horizon werd gezet, geeft daartoe houvast. Het is nu de uitdaging en de opdracht aan een ieder binnen stichting Elisabeth deze koers te varen ook al zijn alle navigatiepunten die door de rijksoverheid moeten worden gezet nog niet volledig in kaart gebracht. Daarom is het van belang een eigen perspectief te hebben op de horizon van de ouderenzorg. Daarbij staat onze missie centraal die samengevat uitgaat van: Stichting Elisabeth ondersteunt ouderen en hun netwerk om ieder binnen de eigen mogelijkheden op eigen wijze de regie en autonomie, de betekenis en levensvreugde in hun eigen leven te versterken, te herstellen of te behouden. Het jaar 2012 was het bewijs dat we snel kunnen inspelen op de transities binnen onze eigen organisatie. Wij willen iedereen bedanken die zich daarvoor heeft ingezet. Tegelijkertijd rekenen wij op deze zelfde flexibiliteit en passie om onze koers, in een snel veranderende ouderenzorg, te realiseren richting de horizon van Breda, mei 2013 de raad van bestuur, mr. P.H. Smittenaar drs. J.W.A. Verbaal MBA 6

7 1 Profiel van de organisatie 1.1 Algemene identificatiegegevens Algemene identificatiegegevens Naam verslagleggende rechtspersoon Stichting Elisabeth Adres Leuvenaarstraat 91 Postcode 4811 VJ Breda Plaats Breda Telefoonnummer Identificatienummer(s) NZa Nummer Kamer van Koophandel adres Internetpagina Structuur van het concern Juridische structuur Stichting Elisabeth bestaat uit een enkele stichting waarin alle zorggerelateerde activiteiten plaatsvinden. In belangrijke mate zijn deze activiteiten vanuit de AWBZ gefinancierd. De stichting biedt ook zorg en diensten die niet binnen de AWBZ vallen in de vorm van eerstelijnszorg en maaltijdverstrekking aan niet-intramuraal verblijvende cliënten. Daarnaast beheert de stichting enkele complexen met (service)huurwoningen in de sfeer van wonen met zorg. In 2010 richtte Stichting Elisabeth de besloten vennootschap Zorg voor Vastgoed op. In deze BV is de exploitatie van Merlinde, hotel dat zorg draagt ondergebracht. Stichting Elisabeth is voor 100% aandeelhouder van deze BV. 7

8 De organisatie Stichting Elisabeth omvat Elisabeth Zorg Thuis en vijf woonzorglocaties in de gemeente Breda. Naast deze locaties zijn er drie ondersteunende, centrale functies: de afdelingen Human Resources, Economisch-Administratieve Dienst, en Vastgoed & Facilities. Het gehanteerde bestuursmodel bestond tot 1 oktober 2012 uit een eenhoofdige raad van bestuur (tevens algemeen directeur) en vanaf 1 oktober 2012 uit een tweehoofdige raad van bestuur, met als toezichthoudend orgaan de raad van toezicht. De raad van bestuur bestaat tot 1 oktober 2012 uit: - de algemeen directeur/raad van bestuur, primair verantwoordelijk voor het algemeen beleid en centrale, ondersteunende functies en tijdelijk tot 1 oktober 2012 leidinggevend aan het intra- en extramurale werkveld wonen, welzijn en zorg. Vanaf 1 oktober 2012 is de voorlopige taakverdeling totdat de nieuwe organisatiestructuur is vastgesteld in 2013 als volgt: - voorzitter raad van bestuur, primair verantwoordelijk voor het algemeen beleid en de centrale, ondersteunende functies; - lid raad van bestuur geeft leiding aan het intra- en extramurale werkveld wonen, welzijn en zorg. Toelating De stichting beschikt over een toelating binnen de AWBZ voor het verlenen van verpleeghuis- en verzorgingshuiszorg en thuiszorg. 8

9 Organisatieschema (nog van toepassing) in 2012 Besturingsmodel Medezeggenschapsstructuur (medewerkers en cliënten) Stichting Elisabeth kent, in het kader van de medezeggenschap, een ondernemingsraad, een cliëntenraad en een vijftal lokale cliëntenplatformen. Ondernemingsraad De ondernemingsraad is een (zelfstandig) orgaan voor overleg, advies, informatie en communicatie binnen de stichting. Hij heeft tot taak het optimaal functioneren van de instelling in al haar doelstellingen te bevorderen door: 9

10 1. het plegen van overleg met de leiding van de stichting; 2. het vertegenwoordigen van de medewerkers. De raad bestaat uit dertien leden, die door de kiesgerechtigde werknemers in de onderneming rechtstreeks uit hun midden worden gekozen, en een ambtelijk secretaris. De leden laten zich bij de vervulling van deze taak in sterke mate leiden door de belangen en opvattingen van de medewerkers. Op basis van de wetgeving, cao of anderzijds gegeven bevoegdheden laten zij deze belangen en opvattingen optimaal doorklinken in het beleid van het bestuur van de stichting. Daartoe is met name ook in de overlegvergaderingen een goed klimaat geschapen. Dit wordt gehandhaafd, zodat zowel de ondernemingsraad als het bestuur van de stichting tot een juiste afweging kan komen van de belangen van alle betrokkenen, ook die van de cliënt. Cliëntenraad Na een interne evaluatie van het functioneren van de medezeggenschap van cliënten, is eind 2011 besloten de structuur van deze medezeggenschap te wijzigen. De nieuwe structuur is in het voorjaar van 2012 gerealiseerd. Op locatieniveau functioneert een cliëntenplatform, waarin niet alleen de bewoners van de locatie vertegenwoordigd zijn, maar ook representanten vanuit de wijk of het dorp. Daarmee krijgt ook op dit niveau de interactie tussen locatie en wijk verder vorm. Alle wettelijke adviesbevoegdheden berusten bij de cliëntenraad. Dit is de statutaire vertegenwoordiging van de cliënten, voorheen aangeduid als centrale cliëntenraad. De leden van de cliëntenraad zijn op voordracht van de lokale cliëntenplatformen benoemd, maar zij handelen zonder last of ruggespraak. 10

11 1.3 Kerngegevens Kernactiviteiten en nadere typering Stichting Elisabeth leverde in 2012 intramurale verzorgingshuis- en verpleeghuiszorg (verblijf met en zonder behandeling) en extramurale zorgverlening (thuiszorg). In functionele termen betekent dit het volgende: AWBZ-functies: Persoonlijke verzorging Verpleging Ondersteunende begeleiding Activerende begeleiding Behandeling Verblijf op grond van de AWBZ Stichting Elisabeth levert de volgende overige aanspraken: Dieetadvisering Stichting Elisabeth biedt AWBZ-zorg aan de volgende doelgroepen: Somatische aandoening of beperking Psychogeriatrische aandoening of beperking Gerontopsychiatrische zorg Ouderen met een visuele beperking 11

12 1.3.2 Productie, personeel en opbrengsten Productie 2012 is het jaar waarin de nieuwbouwlocatie Leuvenaarstraat in het centrum van Breda volledig in gebruik werd genomen. Daarmee is het proces van de geplande afbouw van intramurale capaciteit voltooid (zie ook paragraaf Ombouwscenario locaties Galderseweg en Leuvenaarstraat). De nieuwe zorgomgeving heeft een belangrijke impuls gegeven aan de verpleging en specifiek revalidatie. Een verdere optimalisatie van processen in de revalidatiezorg kon worden doorgevoerd. Dankzij een flexibel gebruik van de productiecapaciteit in zorghotel Merlinde kon worden ingespeeld op de marktontwikkelingen binnen de revalidatiezorg. (zie ook paragraaf Merlinde, hotel dat zorg draagt) De diversificatie naar doelgroepen binnen de AWBZ gefinancierde zorg is ook in 2012 voortgezet. Zorgverlening aan ouderen met een visuele beperking is in 2012 gerealiseerd, waarmee Elisabeth op locatie Overakker in afstemming met Koninklijke Visio voor deze doelgroep gespecialiseerde zorg biedt (zie ook paragraaf Locatie Overakker: centrum voor visueel beperkte ouderen). Op extramuraal gebied is verdere groei gerealiseerd, mede door een uitbreiding van de samenwerking met collega instelling Dunya. Daardoor werd het omzetverlies ten opzichte van 2011 door het wegvallen van WMO gefinancierde huishoudelijke zorg gecompenseerd. Personeel De afbouw van de intramurale capaciteit en de daaraan gerelateerde afbouw van de personele formatie is in 2012 voltooid. Daarbij is verder gewerkt aan optimalisatie van de personele structuur in relatie tot de zorgverlening. Inzet van een flexibele schil aan ZZP ers bleef noodzakelijk, maar is ten opzichte van voorgaand jaar aanzienlijk teruggedrongen. Opbrengsten De opbrengsten zijn ten opzichte van 2011 met ongeveer twee miljoen euro afgenomen. Deze daling is het gevolg van het vervallen van de nacalculeerbare huur tijdelijke huisvesting en een in 2011 verkregen opbrengst uit nacalculatie uit de versnelde afschrijving op buiten gebruik gestelde activa. Door strakke sturing op personele kosten was het operationele resultaat in 2012 weer positief. Een boekwinst uit verkoop van activa droeg verder bij aan het positieve resultaat over

13 Kerngegevens productie, capaciteit, personeel en opbrengsten VVT (exclusief jeugdgezondheidszorg en kraamzorg) Kerngegevens Aantal/bedrag Cliënten Aantal intramurale cliënten per einde verslagjaar 534 Aantal cliënten dagactiviteiten per einde verslagjaar 117 Aantal extramurale cliënten exclusief cliënten dagactiviteiten 266 per einde verslagjaar Capaciteit Aantal beschikbare plaatsen met AWBZ-verblijf per einde verslagjaar 642 Productie Aantal dagen zorg met verblijf en dagbesteding Aantal dagen zorg met verblijf zonder dagbesteding Aantal dagen basisprestaties 1) Aantal dagen toeslag (cva) Aantal dagen dagactiviteiten in verslagjaar Aantal uren extramurale productie in verslagjaar (excl dagactiviteiten) Personeel Aantal personeelsleden in loondienst op per einde verslagjaar 950 Aantal FTE personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar 535 Bedrijfsopbrengsten Totaal bedrijfsopbrengsten in verslagjaar Waarvan wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Waarvan bedrijfsopbrengsten Verzorgingsdagen: verblijf zonder behandeling met indicatie, zonder indicatie, mutatiedagen Verpleegdagen: verblijf met behandeling met indicatie, zonder indicatie, leegstandsvergoeding Crisisdagen/ Dagactiviteiten: Ouderen basis + Ouderen extra SOM + Ouderen Extra PG + basis Extramurale productie: alle productie exclusief dagactiviteiten 1) Mutatiedagen, crisisopvang, verblijfscomponent 13

14 1.3.3 Werkgebieden Stichting Elisabeth is werkzaam in de zorgkantoorregio West-Brabant. 1.4 Samenwerkingsverbanden Het realiseren van de doelstellingen als organisatie, vertaald in de missie en visie van Stichting Elisabeth, en kort samengevat: het mogelijk maken dat ouderen in relatie met hun sociaal netwerk in staat zijn zo lang mogelijk op hun eigen wijze, zelfstandig invulling te geven aan het leven van iedere dag. Dit staat in de context van een veel breder maatschappelijk speelveld waarbinnen de ouderen zich begeven. Vanuit die wetenschap is het van belang dat Stichting Elisabeth een breed netwerk heeft met andere organisaties. Zodat zij in het belang van haar cliënten zo eenvoudig mogelijk verbindingen kan leggen en vragen die de stichting niet zelf kan oplossen, toch adequaat en zonder veel omhaal en kosten kunnen worden beantwoorden. Stichting Elisabeth werkt daartoe al tientallen jaren samen met een breed palet aan maatschappelijke en ook zakelijke dienstverleners. Het volgende schema geeft hiervan een impressie. 14

15 Naast vele samenwerkingen in netwerkverbanden heeft Stichting Elisabeth ook een gevarieerd aantal formele samenwerkingsrelaties op onder andere het gebied van wonen, welzijn, zorg en het opleiding van medewerkers. Deze samenwerkingen maken in de loop der tijd ontwikkelingen door. Zo is de samenwerking in het regionale Anneville-verband eind 2012 formeel beëindigd. Daarvoor zijn de bestaande ketensamenwerkingen op gebieden als dementie en palliatieve zorg gecontinueerd in een andere structuur. Met zorgorganisatie Dunya is, mede in afstemming met het zorgkantoor West-Brabant, een nieuwe samenwerking opgestart om de thuiszorg aan allochtone inwoners in Breda te kunnen continueren. Onderstaande overzichten geven een weergave van de relaties van de stichting naar sectoren. 15

16 ZORG, WONEN en WELZIJN AlleeWonen- Singelveste Amphia Ziekenhuis Dunya GGZ Breburg Koninklijke Visio Laurentius Revant (Revalidatiecentrum Breda) STIB Breda Stichting Surplus Stichting Wij Breda Surplus-Welzijn Thebe Vitalis groep Eindhoven WonenBreburg OPLEIDINGSPARTNERS Avans en Avans+ Calibris De Rooi Pannen NHTV ROC West Brabant Trizo Universiteit Nijmegen Vitalis college Breda Opleidingspartners Oosterhout SCALA AAN ANDERE RELATIES Banken Beroepsverenigingen Centraal Indicatieorgaan Zorg Cliënten- en patiëntenorganisaties CZ verzekeringen/ zorgkantoor West- Brabant Gemeente Breda Inspectie gezondheidszorg kerkelijke instellingen Vakbonden wijk- en buurtorganisaties Zorgverzekeraars 16

17 2 Governance 2.1 Bestuur en Toezicht Normen voor goed bestuur Evenals in de voorafgaande jaren kwamen de principes van de Governance Code in de loop van het jaar in diverse raad van toezicht-vergaderingen op uiteenlopende wijze aan bod. Diverse onderdelen uit de notitie aandachts- en actiepunten betreffende de Governance Code 2010 zijn uitgevoerd. Zo werd na afloop van de reguliere vergadering in april het eigen functioneren van de raad geëvalueerd en de relatie met de raad van bestuur besproken. Mede vanwege de invoering van een tweehoofdige raad van bestuur heeft de raad van toezicht in de vergaderingen in de tweede helft van 2012 diverse keren stilgestaan bij de vernieuwing van de statuten en het opstellen van een reglement raad van bestuur. Daarbij zijn de principes van de Governance Code nageleefd. De gewijzigde statuten en het reglement raad van bestuur zijn in de vergadering van februari 2013 vastgesteld. Een reglement voor de raad van toezicht volgt in De leden van de raad zijn voor een periode van vier jaar benoemd. Deze periode kan nog tweemaal verlengd worden. Dat is één keer meer dan vermeld in de Zorgbrede Governance Code. Destijds is op basis van de ontwikkeling van gewenste deskundigheid en ervaring gekozen voor deze statutair vastgelegde maximale zittingsduur. In het kader van de hiervoor vermelde statutenwijziging zullen de richtlijnen van de Governance Code worden gehanteerd. Dat betekent dat de maximale zittingstermijn teruggebracht wordt tot een benoeming voor vier jaar met de mogelijkheid tot eenmaal herbenoeming, wederom voor een periode van maximaal vier jaar. Met een overgangsregeling voor de zittende leden van de Raad. Eveneens is statutair de onafhankelijkheid vastgelegd van de leden van de raad van toezicht. Ook al zijn zij op voordracht benoemd, zij handelen zonder last of ruggespraak. Voordrachtsrechten zijn statutair toegekend aan de ondernemingsraad en de cliëntenraad. Ook zijn in de statuten uitsluitinggronden voor benoeming opgenomen die de onafhankelijkheid moeten waarborgen. Dezelfde gronden kunnen tevens aanleiding zijn tot beëindiging van het lidmaatschap, als tijdens de zittingsperiode alsnog hiervan wordt afgeweken. De raad van toezicht houdt nadrukkelijk toezicht op de naleving hiervan.

18 In de vergadering van december 2012 is besloten dat, in navolging van de adviezen van de NVTZ, de leden van de raad van toezicht vanaf 2013 een beloning ontvangen voor hun werk. Gedurende 2012 was er nog sprake van een beperkte kostenvergoeding. De onderwerpen uit de Governance Code direct gerelateerd aan bestuur en toezicht zijn, voor zover gevraagd te verantwoorden of noodzakelijk te vermelden volgens het pas toe of leg uit, opgenomen in de hierop volgende paragrafen Raad van bestuur/directie Samenstelling raad van bestuur Naam Bestuursfunctie Nevenfuncties mr. P.H. Smittenaar voorzitter raad van bestuur vicevoorzitter vereniging Annevillegroep voorzitter vme Residentie Leemstraat lid raad van advies Betrokken Ondernemers Breda drs. J.W.A. Verbaal MBA (Per 1 oktober 2012) lid raad van bestuur vicevoorzitter raad van toezicht Stichting Kompaan en De Bocht te Tilburg bestuurslid Stichting Vrienden Kompaan en De Bocht te Tilburg Bestuurslid Stichting Vrienden van de Tolbrug In het kader van een herbezinning op de aansturing van de organisatie, is in het voorjaar van 2012 besloten de raad van bestuur uit te breiden naar twee leden. In april is gestart met de werving en selectie van een lid raad van bestuur naast de reeds zittende voorzitter. Na een intensief, maar zorgvuldig verlopen proces, is de heer Jan Verbaal per 1 oktober 2012 aangesteld als lid raad van bestuur. De bezoldiging van de bestuurders is overeenkomstig de Beloningscode Bestuurders in de Zorg. 18

19 2.1.3 Toezichthouders (raad van toezicht) Naam Aandachtsgebied Nevenfuncties Einde huidige zittingstermijn Dhr. A.A.P.M. van Baal ( ) Human resource Beleid lid Commissie Welzijn gemeente Goirle , niet meer herbenoembaar (lid sinds ) partner senior adviseur MZ Services Mw. C.A. van Faassen Zorg- en welzijnverlening Overleden in januari 2012 Dhr. C.J. den Heijer ( ) Bouwkundige zaken Lid regiobestuur TVVL Lid regiobestuur NVTG , niet meer herbenoembaar Directeur/adviseur EnergYC Consultancy (lid sinds ) mr. E.F. Kiepe ( ) Cliëntenbelangen Lid Overleg Ouderenbeleid Breda , één keer herbenoembaar Gepensioneerd Lid ledenraad RABO (lid sinds ) Dhr. N.G.M. van Os ( ) Lid College van Bestuur NHTV Internationaal hoger onderwijs Breda Financieeleconomische zaken Bestuurslid VVV Lid raad van advies Betrokken ondernemers Breda , één keer herbenoembaar (lid sinds ) drs. G.A.F. Saes ( ) Geneeskunde Voorzitter van de Huisartsenpost ( HAP) , niet meer herbenoembaar Huisarts Lid Stichting HDS West Brabant (lid sinds ) mr. H.W.P.B. Taminiau ( ) Advocaat en procureur Secretaris / juridische zaken Voorzitter Regionale Klachtencommissie van div. GGZinrichtingen , niet meer herbenoembaar (lid sinds ) 19

20 Dhr. C.M.G. Raaijmakers ( ) Voorzitter raad van bestuur Heliomare Voorzitter / organisatiezaken Revalidatie: Lid Bestuurscommissie Sturing en Financiering RN (Revalidatie Nederland) Plaatsvervangend lid van de adviescommissie Cure Instellingen van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) , een keer herbenoembaar (lid sinds ) Lid raad van toezicht Stichting Meedoen mogelijk maken Lid auditcommissie Stichting Meedoen mogelijk maken Wonen en Dagbesteding: Lid directiewerkgroep 60 van de VGN (Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland) Lid Bestuursadviescommissie Besturing en Bekostiging NVZ (Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen) Lid Bestuur St. Administratiekantoor VIR E-care Solutions B.V. Lid Coördinatiecommissie Wijk aan Zee Lid bestuurlijk overleg Zorggroep IJmond drs. J.P.G.M. Renard ( ) Senior consultant Ilfa Financiën Nieuwbouw Bestuurslid Stichting Nu Jij! Raad van Advies Medimate Holding B.V , één keer herbenoembaar (lid sinds ) 20

21 In januari 2012 is het lid van de raad van toezicht mevrouw C. van Faassen overleden. Met het vooruitzicht op een wijziging van de statuten is er voor gekozen de ontstane vacature niet in te vullen, daarmee bleef het aantal leden van de raad van toezicht gedurende het verslagjaar op acht personen. De besluitvorming omtrent de statutenwijziging in het najaar heeft geleid tot de keuze het aantal statutaire leden te handhaven op negen, echter met als doelstelling toe te werken naar een effectieve bezetting van zeven personen op basis van een natuurlijk verloop. Vanwege het aftreden volgens het rooster van aftreden van de heer H. Taminiau per ultimo 2012 werd voor het lidmaatschap met het aandachtsgebied juridische zaken de vacature opengesteld. Aangezien de raad uitsluitend uit mannelijke leden bestaat werd, naast de gebruikelijke vereisten op basis van de profielschets, de voorkeur uitgesproken voor een uitbreiding van de raad met vrouwelijke leden. Overeenkomstig de gebruikelijke procedure werden naast de raad van bestuur, het management, OR en Cliëntenraad uitgenodigd kandidaten voor te dragen voor de selectiegesprekken begin De Raad van Toezicht vergaderde in het verslagjaar zeven keer regulier. Daarnaast werd één extra vergadering belegd die in het teken stond van de financiële situatie van de organisatie. Behalve bij een deel van de genoemde extra vergadering, was de raad van bestuur bij alle vergaderingen aanwezig. In het voorjaar werd binnen de organisatie de aanzet gegeven voor het bepalen van de koers waarop Elisabeth zich zou moeten richten om haar taak als de organisatie voor ouderenzorg in Breda blijvend waar te kunnen maken. Daaraan gekoppeld werden de eerste verkenningen uitgevoerd voor een nieuwe organisatiestructuur. Dit mede in de context van de verwachte omvangrijke veranderingen in de ouderenzorg die zich maatschappelijk en politiek aankondigden. De discussie binnen de raad van toezicht in samenspraak met de bestuurder omtrent richting en bijbehorende structuur van de stichting leidde tot het besluit om de raad van bestuur te versterken met een tweede bestuurder. De wervings- en selectieprocedure werd met begeleiding van een extern adviseur voortvarend aangepakt.. Dit resulteerde in de voordracht en benoeming per 1 oktober van de heer Jan Verbaal tot lid van de raad van bestuur. Parallel aan dit traject werd besloten de statuten van de stichting te wijzigen en een reglement voor de nieuw te formeren raad van bestuur op te stellen. 21

22 Een goed samenspel tussen bestuur en management van de organisatie is essentieel voor de bedrijfsvoering van de stichting. In het kader van de advisering omtrent de uitbreiding van de raad van bestuur tot twee personen en de benoeming van een nieuwe bestuurder heeft een delegatie van de raad van toezicht een tweetal gesprekken gevoerd met het management. In deze gesprekken heeft de raad uitvoerig stil gestaan bij de wijze waarop bestuur en management op elkaar betrokken zijn en de wijze waarop de wederzijdse verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de aansturing gedragen wordt. Eveneens in het voorjaar werd duidelijk dat de stichting de exploitatie over het jaar 2011 negatief zou afsluiten. Daarnaast was de eerste helft van het jaar 2012 financieel-economisch complex vanwege de transitie van de tijdelijke locatie Galderseweg naar de nieuwbouw in het centrum van de stad. Een transitie die gepaard ging met een afname van de intramurale capaciteit op de nieuwe locatie en een noodzakelijke forse afbouw van de personele formatie. Twee bewegingen die niet synchroon verliepen wat resulteerde in een negatieve onbalans in de exploitatie tot aan de zomermaanden. Met deze twee samenlopende ontwikkelingen in vizier heeft de raad van toezicht de accountant opdracht gegeven de exploitatie ontwikkeling en de wijze waarop invulling wordt gegeven aan de controlfunctie in beeld te brengen. Mede n.a.v. de daaruit vloeiende adviezen is in augustus een interim financieel manager aangesteld, met de opdracht de interne beheersing van de financieeleconomische processen op orde te brengen. De geschetste ontwikkelingen en de daaruit voortvloeiende acties legde een extra tijdbeslag op de leden van de raad die participeren in de financiële commissie. Enkele extra vergaderingen tussen de accountant en de leden van de financiële commissie werden belegd over de financiële ontwikkelingen van de stichting en de tegenvallende exploitatie van Zorghotel Merlinde in Specifiek voor Merlinde werd eveneens aan de accountant opdracht gegeven een extra scan uit te voeren m.b.t.de meerjarenprognose voor de exploitatie. Naast de hiervoor geschetste zaken werd in de vergaderingen aandacht besteed aan diverse onderwerpen die in dit jaardocument worden beschreven. Bijzondere aandacht ging uit naar die voorstellen van de raad van bestuur, waarvoor op basis van de statuten goedkeuring aan de raad van toezicht werd gevraagd alsmede de onderwerpen waarvoor de statutaire besluitvorming bij de raad van toezicht berust, zoals: 22

23 De vorming van een tweehoofdige raad van bestuur op collegiale basis De aanstelling van de heer drs. J.W.A. Verbaal tot nieuw lid van de raad van bestuur per 1 oktober 2012 en tegelijkertijd de benoeming van mr. P.H. Smittenaar tot voorzitter raad van bestuur. De vervreemding van het complex Gouw en Mouterijstraat te Ulvenhout De goedkeuring van het jaardocument en de jaarrekening 2011 Het besluit tot het wijziging van de statuten en het opstellen van een reglement raad van bestuur De behandeling en goedkeuring van de begroting voor Naast de bespreking van de onderwerpen die verbonden zijn aan de statutaire taken, fungeerde de raad van toezicht als klankbord voor de raad van bestuur bij belangrijke (beleids)onderwerpen die spelen in de organisatie en die verder in dit document zijn beschreven. Dit gebeurde doorgaans aan de hand van de periodieke voortgangsrapportages, opgesteld door de raad van bestuur. Het overleg over de strategie en de risico s verbonden aan de activiteiten van de stichting en de interne controle en beheersingssystemen, vindt plaats in dezelfde context. De daarvoor aangewezen leden van de raad onderhielden contact met de ondernemingsraad en de cliëntenraad door het bijwonen van enkele van de overlegvergaderingen. Daarnaast was er in het najaar de jaarlijkse ontmoeting tussen de volledige raad van toezicht en raad van bestuur met ondernemingsraad, cliëntenraad en het management. Naast de mogelijkheid voor een informele ontmoeting was er ook nu weer een thema dat gericht was op de ontwikkeling van onze strategische koers voor de komende jaren. In het belang van een goede informatie-uitwisseling en de bestuurlijke eenheid binnen de stichting, onderhouden de voorzitter van de raad van toezicht en de raad van bestuur regelmatig informeel contact. Tevens stemmen zij telkens enkele weken voor de vergadering van de raad van toezicht de agenda af. 2.2 Bedrijfsvoering Bewaking en tijdige bijsturing van het uitgezette beleid is van vitaal belang. Een goed georganiseerde Administratieve Organisatie en Interne Controle zijn daarvoor in toenemende mate cruciaal. Mede in het perspectief van het overheidsbeleid dat is gericht op een terugtrekkende beweging; hierbij zullen 23

24 de risico s in de zorgsector in toenemende mate drukken op de organisatie. Deze risico s zullen derhalve steeds beter in kaart moeten worden gebracht. Dat vraagt om een continue verbetering gericht op de beheersing van de bedrijfsprocessen. Naast het formuleren van de eisen aan deze processen is een belangrijk aandachtspunt het ook daadwerkelijk naleven hiervan. Zonder dat hierbij de administratieve lastendruk en bureaucratie een te groot beslag gaan leggen en ten koste gaat van het primaire zorgproces en dus de klant. In de strategie van Stichting Elisabeth, zoals in de volgende paragraaf beschreven, wordt vanuit deze constatering nadrukkelijk aandacht besteed aan de verdere versterking van de controlfunctie Strategie In het najaar van 2012 is gestart met het formuleren van het strategisch beleid van de stichting voor de jaren Met als titel Koers 13-16, Elisabeth verbonden met haar omgeving wordt de lijn uitgezet voor zowel de richting als de inrichting van de stichting. Daarin wordt de koers nadrukkelijk geplaatst in de maatschappelijke tendensen binnen de ouderenzorg, en de voornemens van het regeerakkoord van het kabinet Rutte II rondom de AWBZ en de langdurige zorg in het algemeen. Deze plannen van de regering zullen begin 2013 concreter uitgewerkt worden. In de strategische koersbepaling moet Stichting Elisabeth daarom ook nog uitgaan van belangrijke aannames. Hieraan zijn risico s verbonden die onderkend worden en in een risicoparagraaf zijn opgenomen. Enkele voorbeelden van risico s voor de bedrijfsvoering in voorgaande context zijn: Wordt de afbouw van de lage intramurale zorgzwaartepakketten voldoende gecompenseerd door toename van meer zwaardere zorg? Op welke wijze wordt de zorginkoop georganiseerd bij overgang van een deel van de AWBZ-zorg naar de WMO? Zelfstandig wonen van ouderen wordt gestimuleerd, maar de vastgoedmarkt stagneert en kan leiden tot leegstand van de huurwoningen. Kan Stichting Elisabeth zich profileren ten aanzien van geriatrische revalidatiezorg waardoor zij voor langere tijd gecontracteerd wordt door de zorgverzekeraars? Planning en controlecyclus De jaarlijkse cyclus gericht op de beheersing van de bedrijfsprocessen en duidelijkheid rondom het te voeren en gevoerde beleid, bestaat in hoofdlijnen uit de volgende elementen: 24

25 het Meerjaren Strategisch Beleidsplan het Langetermijnhuisvestingsplan (investeringsraming voor meerdere jaren) de jaarplannen op stichtings- en onderdeelniveau de jaarlijkse kadernota de exploitatiebegroting de driemaandelijkse exploitatieoverzichten de maandelijkse trendinformatie de tussentijdse evaluatie van het stichtingsjaarplan (2 x per jaar) de jaarrekening en het jaarverslag. Jaarlijks start de cyclus in april met de voorbereiding van het jaarplan op stichtingsniveau, gevolgd door de kadernota in juni. Zo kunnen de managers tijdig beschikken over de lijnen voor de komende periode om in september de aanzet te leveren voor de begrotingsgegevens en de jaarplannen Operationeel Vanuit risicoperspectief is in het eerste halfjaar 2012 duidelijk geworden dat de planning- & controlcyclus bijgesteld diende te worden op het vlak van managementinformatie intern/extern. De administratief ondersteunende processen zijn in het tweede halfjaar beoordeeld en waar nodig zijn aanpassingen doorgevoerd om de interne en externe informatieverschaffing sneller en beter te laten plaatsvinden. De kwalitatieve bezetting van de administratieve afdeling is tegen het licht gehouden, processen zijn opnieuw ingericht. Ten aanzien van de controlfunctie is voortdurend gewerkt aan verbetering van informatieprocessen en het contact met het tactisch management. Dit vindt zijn weerslag in een groeiende behoefte vanuit de organisatie aan ondersteuning bij veranderprocessen. Met herschikking van taken en aanpassing van processen is hierop adequaat ingespeeld. Op het vlak van ICT is er een nieuw registratiesysteem ingevoerd voor melding van storingen en aanvragen van aanpassingen op ICT-gebied. Daardoor zijn de procedures rond afhandeling van meldingen verbeterd. In 2012 is de borging van ICT-systemen als stabiele procesondersteuning verstevigd. Dit vraagt naast operationele aanpassingen ook om strategische keuzes, in 2012 is hiervoor een eerste verkenning uitgevoerd. In het voorjaar van 2013 moet dit leiden tot een integrale 25

26 beleidsvisie op de verdere ontwikkeling van Informatie Technologie in relatie tot het strategisch beleid van de stichting voor de jaren Op het gebied van de inkooporganisatie is in 2012 een belangrijke stap gezet met de invoering van een geautomatiseerd order- en factuurcontrolesysteem Inkoop project Het inkoopbeleid stond in het afgelopen jaar voornamelijk in het teken van de implementatie van een digitaal inkoopprogramma: ProCare. De voorbereidingen zijn eind 2011 gestart en in maart 2012 is het programma live gegaan. Het programma ondersteunt digitaal het bestellen, de factuurverwerking en het contractbeheer. Na een paar maanden, met de gebruikelijke opstartperikelen, kunnen we concluderen dat het systeem zijn meerwaarde heeft bewezen. De operationele bedrijfsvoering op inkoopgebied is veel slagvaardiger geworden. Daarmee is de efficiency in de procesverwerking rond inkoop duidelijk verbeterd. Daarnaast zijn het inkoopbeleid, alle formats en de ondersteunende documenten geborgd in het organisatiehandboek. Hiermee is een basis gelegd voor de toekomst. De inkooporganisatie, waar de materiedeskundigen bij Stichting Elisabeth een groot deel van uitmaken, is klaar voor een professionele inkoop Financieel In financieel opzicht zijn in 2012, gelet op de afronding van de nieuwbouw, belangrijke stappen gezet ter consolidatie van de financieringsverhoudingen. Daarbij is ook nadrukkelijk het meerjarenperspectief tegen het licht gehouden en is ultimo 2012 een aanzet gegeven tot een nieuwe meerjarenexploitatieprognose. Dit met inachtneming van de aangekondigde wijzigingen, zoals verwoord in de regeringsverklaring van het Kabinet Rutte II, op het terrein van de AWBZ, waaronder: overgang van zorgproducten uit de AWBZ naar de Zorgverzekeringswet en de WMO, het scheiden van wonen en zorg en de exploitatie van vastgoed. Tevens zijn in het financieel meerjarenmodel de beleidselementen verwerkt voortvloeiend uit de ontwikkelde meerjarenstrategie Koers voor de stichting. Vanuit risicoperspectief zijn scenario s ingebouwd die de onderscheiden kansen en bedreigingen weergeven. 26

27 2.2.4 Financiële verslaglegging Qua verslaglegging is een grote inspanning geleverd om de planning- & controlcyclus te verbeteren op het gebied van periodiciteit en de inhoudelijke kwaliteit van de rapportages. De vraagstukken rond waardering van vastgoed spelen ook bij Stichting Elisabeth een grote rol. Door de overheidsmaatregelen rondom de lagere intramurale AWBZ indicaties ZZP en mogelijk 4 ontstaan hierin risico s. Stichting Elisabeth heeft deze tijdig in beeld gebracht en hierop geanticipeerd door onder meer diversificatie met als voorbeeld de ontwikkeling van zorgverlening aan ouderen met visuele beperkingen (ZG-VIS). In het meerjarenperspectief zijn deze risico s meegenomen Wet- en regelgeving De meeste aandacht is in 2012 uitgegaan naar de overgang van de Geriatrische Revalidatiezorg vanuit de AWBZ naar de Zorgverzekeringswet. In strategisch opzicht was het besluit van de regering om in 2013 een eerste stap te zetten in de invoering van het scheiden van wonen en zorg binnen de AWBZ voor de lagere intramurale zorgindicaties belangrijk punt van aandacht Beheersing en zorgrisico s In 2012 is gewerkt aan het zorgcontinuïteitsplan. Hierin is opgenomen hoe met de verschillende calamiteiten wordt omgegaan om de continuïteit van zorg te garanderen, op alle onderdelen zoals nutsvoorzieningen, voeding en verblijf. Dit is zowel van toepassing voor de interne als externe partijen bij een eventuele calamiteit. In het plan is tevens het crisismanagement en de communicatiestructuur vastgelegd. Dit plan sluit aan bij de organisatie van Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de regio (GHOR) en andere externe hulpverleners. In 2013 zal het plan worden vastgesteld en operationeel zijn, wat wil zeggen dat het GHOR van dit plan op de hoogte is gesteld en het in hun draaiboek zal verwerken Landelijke Prevalentie Zorgproblemen - meting In 2012 zijn binnen de verschillende bedrijfsonderdelen de volgende modules afgenomen: verantwoorde zorg, decubitus, incontinentie, chronische wonden, ondervoeding, smetten, vallen en vrijheid beperkende maatregelen. De stuurgroep decubitus, incontinentie en voeding/vocht heeft alle rapporten, met uitzondering die van de vrijheid beperkende maatregelen, geanalyseerd. Die rapporten zijn verzonden aan de commissie BOPZ, die verantwoordelijk is voor die analyse. 27

28 Overeengekomen is dat de resultaten aantoonbaar moeten worden in de meting van De analyse resulteerde in een aantal bedrijfsonderdeel specifieke aandachtgebieden en één algemene: het introduceren van cliëntfoldermateriaal over de betreffende modules, zoals hierboven benoemd Valpreventie Stichting Elisabeth beschikt over een continu registratie van het aantal (bijna)valincidenten en heeft deelgenomen aan de LPZ-meting Vallen in Beide registraties leverden overeenkomstige uitkomsten op, namelijk dat het overgrote deel van de cliënten valt binnen de eigen (slaap)kamer. Ten opzichte van 2011 is er wel een afname zichtbaar (2011: 886 en in 2012: 770). Dit komt doordat een aantal kernpunten aangepakt, dan wel beter geborgd, is: Meer geborgd is de persoonlijke valrisico-inventarisatie en het methodisch werken met het totaaloverzicht van de persoonlijke risico s, denk aan de risico-inventarisatiefolder binnen de afdelingen. Verscherpen van het toezicht binnen de gezamenlijke huiskamer, met als gevolg reductie van het aantal valincidenten in de gezamenlijke huiskamers (2011: 145 en 2012: 83). De rol van de til- en transfercontactpersonen is versterkt. Zij zijn de vraagbaak voor de teams en bespreken de kwartaalrapportages binnen de (waar mogelijk multidisciplinaire) teams. Daarnaast ondersteunen zij de teamleiding bij doen van verbetervoorstellen/plannen van aanpak om de verblijfsveiligheid binnen de eigen afdeling te vergroten. Het uitvoeren van een jaarlijkse valpreventie-audit door de ARBO-functionaris op locatieniveau. Op afdelingsniveau neemt de til- en transfercontactpersoon dezelfde audit af om meer detailinformatie te kunnen krijgen. Op macroniveau worden de data in 2013 samengevoegd om een compleet stichtingsrapport samen te stellen, dat gebruikt kan worden als input voor het strategisch jaarplan en waar nodig voor de begroting. Afgelopen jaar is er voor gekozen om geen aanvullende formulieren te ontwikkelen voor de doelgroepen PG, revalidatie en GP-cliënten, maar uitsluitend vast te houden aan de persoonlijke valrisico- inventarisaties voor alle cliëntgroepen. De stuurgroep is van mening dat het verfijnen van deze inventarisatie op de kalender van 2013 moest komen, om te voorkomen dat er teveel veranderingen tegelijk geïntroduceerd worden. 28

29 Medicatieveiligheid In 2011 waren er 611 medicatie-incidenten, waarvan het vergeten te geven van medicatie het hoogst scoorde, namelijk 420 keer. De stuurgroep Medicatieveiligheid heeft naar aanleiding van dit aantal incidenten een jaarplan per productgroep opgesteld voor 2012, waaraan het management zich geconformeerd heeft. Het aantal medicatie-incidenten in 2012 is uiteindelijk op 718 uitgekomen (waarvan 536x niet gegeven). Dit is een toename van 107 incidenten. Deze toename is te verklaren doordat enerzijds het aantal medicatiedeelmomenten in 2012 aanzienlijk is toegenomen ten opzichte van Anderzijds is er een aanvullende instructie aan medewerkers gegeven over wanneer er sprake is van een medicatie-incident. Waardoor er meer incidenten zijn gemeld. Niettemin blijft de stijging van het aantal meldingen een belangrijk aandachtspunt voor De stuurgroep Medicatieveiligheid heeft in 2013 een pilot uitgezet binnen Elisabeth Zorg Thuis en locatie De Donk. Binnen ieder team wordt een medicatiecontactpersoon aangesteld die de teams ondersteuning biedt bij het analyseren van de medicatie-incidenten en het formuleren van verbetervoorstellen op microniveau Zorginhoudelijke veiligheid Om de zorginhoudelijke veiligheid te borgen is in 2012 de persoonlijke risico-inventarisatie geïntroduceerd binnen het zorgleefplan. Dit formulier biedt samen met het formulier chronische zorgbehoefte een duidelijk overzicht van de zorgbehoefte van de cliënt en zijn of haar potentiële gezondheidsrisico s. Hierbij worden afspraken gemaakt met de cliënt of diens vertegenwoordiger over hoe vaak en op welke wijze de gezondheidsrisico s worden gemonitord. Als een cliënt afziet van geregelde controles, dan wordt dit opgenomen in het zorgleefplan. Tijdens de 13-wekelijkse evaluatie, of eerder bij een veranderde gezondheidstoestand, wordt dit besluit met de cliënt opnieuw besproken en waar mogelijk bijgesteld. 29

30 Melding Incidenten Cliënten (MIC) Medewerkers van Stichting Elisabeth moeten incidenten melden die zich bij een cliënt voordoen. Iedereen binnen de stichting kan hiervan leren om incidenten in de toekomst te voorkomen. De opgestelde kwartaalrapportages zijn per locatie-onderdeel verstrekt aan het management. Zij hebben de uitkomsten binnen de locaties besproken en aan de hand daarvan zijn plannen van aanpak opgesteld en uitgewerkt door de verschillende locatie teams. In totaal zijn 1933 incidenten gemeld verdeeld over de volgende categorieën; vallen, knellen, stoten, verslikken, agressie, medicatie-incidenten, verbranden, vermissing, inname gevaarlijk stoffen en anders. Het aantal val-, agressie- en medicatie-incidenten in 2012: Aantallen per jaar Incidenten Vallen Medicatie Agressie Infectie Preventie Commissie In het periodieke overleg van de Infectie Preventie Commissie (IPC) worden de verschillende risico s ten aanzien van infecties besproken en zo nodig procedures opgesteld. Daarnaast nemen de leden van de IPC direct de benodigde actie bij meldingen van (vermeende) infecties en/of risico s van besmettingen. Ook in 2012 is er nauw samengewerkt met onder meer het Amphia Ziekenhuis en de GGD. Vanuit het Amphia Ziekenhuis hebben een arts-microbioloog en hygiënist zitting in de IPC, waar zij adviseren in het te voeren beleid met betrekking tot infectiepreventie. Daarnaast zijn enkele hygiëneaudits, voorzien van opmerkingen en advies, gedaan door de hygiënist. Voorbeelden: handhygiëne en mobiele tandartspraktijk. Met de GGD is afstemming over het te voeren of gevoerde beleid bij infecties waarvoor meldingsplicht voor instellingen geldt op basis van artikel 26 van de Wet publieke gezondheid. Het betreft dan onder andere het norovirus en scabiës. 30

31 In het kader van de voedselveiligheid en warenkennis, is de basistraining verzorgen van eten en drinken samengesteld. Alle medewerkers die tijdens hun werkzaamheden te maken krijgen met voeding voor cliënten gaan deze training volgen. Daarnaast is in de nieuwbouw aan de Leuvenaarstraat, ter voorkoming van legionella, een koperzilverionisatie-installatie aangebracht. Verder heeft Stichting Elisabeth de mondzorg aan haar cliënten in 2012 conform de landelijke richtlijnen aangeboden. Omdat er inmiddels op meerdere locaties van Stichting Elisabeth cliënten verblijven met de indicatie behandeling, is in 2012 gestart met een mobiele tandartspraktijk. Zo kunnen de cliënten op de eigen locatie een bezoek aan de tandarts brengen. De mobiele praktijk voldeed prima aan de hygiëne-audit. 2.3 Informatie over financiële instrumenten Door Stichting Elisabeth worden geen financieringsconstructies toegepast welke kunnen leiden tot buitengewone financiële risico s. De lange termijnrisico s in relatie tot bedrijfsvoering en de daaruit voortvloeiende prestatie-indicatoren zijn vanuit het in 2012 geconsolideerde financieringsarrangement in kaart gebracht en worden meegenomen in de meerjarenprognoses. Periodiek vindt monitoring plaats en worden bestuur en toezichthouders hierover geïnformeerd. 2.4 Cliëntenraad De cliënten van Stichting Elisabeth worden op alle locaties vertegenwoordigd in een lokaal cliëntenplatform. Ieder lokaal cliëntenplatform draagt een lid aan voor deelname aan de cliëntenraad. De cliëntenraad heeft tot taak om, binnen het kader van de doelstellingen van de stichting, de gemeenschappelijke belangen te behartigen van de cliënten op het gebied van beleidsaspecten. Invulling cliëntenraad Naam lid De heer F. Vermeulen De heer N.K.T.C. Snijers Mevrouw L.P. van de Made-van Rooij Aandachtsgebied of rol binnen cliëntenraad Voorzitter, voorgedragen door cliëntenplatform Centrum Vicevoorzitter, voorgedragen door cliëntenplatform Vuchterhage Voorgedragen door cliëntenplatform Overakker 31

32 Mevrouw M.L.P.L. Knipscheer Voorgedragen door cliëntenplatform De Donk Mevrouw M. Lucas Voorgedragen door cliëntenplatform Westerwiek Mevrouw E. van de Wijnkel-Brouwers Voorgedragen door Elisabeth Zorg Thuis De cliëntenraad van Stichting Elisabeth is in het voorjaar opnieuw samengesteld en kwam in 2012 vijf maal bijeen. Tijdens de bijeenkomsten van de raad werden onder andere de volgende onderwerpen behandeld: Adviesaanvraag invoering tweehoofdige raad van bestuur Financiële ontwikkelingen binnen de organisatie Stedelijke experimenten in het kader van de WMO Nieuwe koers en organisatiestructuur Stichting Elisabeth Vacature lid raad van toezicht Ontwikkelingen in de WMO Audit HKZ Alle vergaderingen vonden plaats in een open en positieve dialoog met de raad van bestuur van Stichting Elisabeth Commissie van vertrouwenslieden In het reglement van de cliëntenraad is vastgelegd dat zij een beroep kan doen op de commissie van vertrouwenslieden voor bemiddeling, wanneer er verschil van mening bestaat tussen de zorgaanbieder en de cliëntenraad over de uitvoering van het reglement. De cliëntenraad heeft in 2012 geen gebruik gemaakt van deze mogelijkheid. 2.5 Ondernemingsraad De ondernemingsraad behandelde in 2012 acht adviesaanvragen en acht instemmingsaanvragen. Zij heeft vier maal ongevraagd advies uitgebracht. Het jaar 2012 is een enerverend jaar geweest met veel veranderingen. Er waren zowel diepte- als hoogtepunten. Zo waren er financiële zorgen, vond er een ingrijpende verhuizing plaats, werd de 32

33 nieuwbouw aan de Leuvenaarstraat afgerond en kwam er een nieuwe bestuurder. Thans staat de stichting aan de vooravond van meer veranderingen. Er is een economische crisis en er zijn grote maatschappelijke veranderingen. Het kabinet Rutte heeft in het regeerakkoord bezuinigingsmaatregelen aangekondigd die voor zorgorganisaties vergaande gevolgen hebben. Een (her)bezinning op de richting en inrichting van de organisatie blijkt noodzakelijk. De raad van bestuur heeft in de periode juni tot december 2012 meermalen samen met het management, de leden van de ondernemingsraad en de raad van toezicht van gedachten gewisseld over de koers van Elisabeth voor de jaren en over de daarbij passende structuur en werkstijl. De resultaten van deze gesprekken en discussies leidden in het najaar van 2012 tot de aanzet van een nieuwe koers en organisatiestructuur. De vervolgbesprekingen en advisering over de voorgestelde koers en de organisatie-/managementstructuur zal in het voorjaar 2013 plaatsvinden. Formele besluitvorming en vaststelling is voorzien in april Voor de OR is het erg belangrijk om volledig op de hoogte te zijn van de maatschappelijke en wettelijke ontwikkelingen en van de plannen van de werkgever. Alleen dan kan de OR zijn rol goed vervullen. De OR weegt de plannen van de stichting niet alleen vanuit organisatiebelangen, maar ook vanuit werknemersbelangen. Het gaat om aspecten als zorgvuldigheid, haalbaarheid en draagvlak. De ondernemingsraad wil ook komende periode een volwaardige en interessante gesprekspartner voor de raad van bestuur blijven. Met de raad van bestuur is, vooruitlopend op het formele traject conform de WOR wet- en regelgeving, afgesproken dat er op gezette tijden informele gesprekken plaatsvinden tussen raad van bestuur en het dagelijks bestuur van de ondernemingsraad. 33

34 Samenstelling ondernemingsraad (periode ) Naam: Functie: Werklocatie: Henk Teunissen Voorzitter OR Centrum Miriam Wilmot Wnd. Voorzitter OR Centrum Ina Brekelmans OR-lid (voorz. Sociaal Beleid) Overakker Peter Koks OR-lid (voorz. Financieel Westerwiek Beleid) Miranda Remeijsen OR-lid (voorz. Arbo) Centrum Carina Edelbroek OR-lid Centrum Nanny Polling OR-lid Centrum Marco Martinez OR-lid Westerwiek Henny van Oord OR-lid Centrum Regina Rasenberg OR-lid Vuchterhage Marga Twickler OR-lid Centrum Lian Vermeer OR-lid De Donk Margreeth van Houtert Aspirant OR-lid vanaf Centrum Gerard Nooijens Ambtelijk secretaris Centrum 34

35 3 Beleid, inspanningen en prestaties 3.1 Meerjarenbeleid In het meerjarenbeleid vormt financiering van de zorg uiteraard een belangrijk aandachtspunt. De voorgestelde wijzigingen in de ouderenzorg kunnen grote impact hebben op Stichting Elisabeth. Proactief vooruitkijken en attent zijn op alle signalen, inclusief het bepalen van de financiële impact, is in 2012 verder doorgevoerd. Stichting Elisabeth heeft in 2012 de omvang van het voorgenomen overheidsbeleid en de financieringsstromen kritisch bestudeerd. Hieruit is geconcludeerd dat er veranderingen nodig zijn om te komen tot een duurzame bedrijfsvoering. Dit heeft onder andere geresulteerd in de aanstelling van een tweede bestuurder, per 1 oktober Afgesproken is om de beleidscyclus voor de periode op te starten na de aanstelling van deze tweede bestuurder. Medio november zijn door raad van bestuur samen met het management beleidsdagen georganiseerd om van gedachten te wisselen over de missie/visie, de richting en de koers van Stichting Elisabeth. De eerste contouren van de richting, de inrichting en de nieuwe koers zijn eind 2012 gepresenteerd aan het management en de raad van toezicht. Op basis van feedback is het eerste concept van de Koers geformuleerd. Het ligt in de verwachting dat het meerjarenbeleid voor de periode , na adviesrondes bij de verschillende gremia, in het voorjaar van 2013 in uitvoering wordt genomen Evaluatie meerjarenbeleidsplan Positionering van Stichting Elisabeth: uitbouwen als speler in de keten waarbij indien van toepassing samenwerking gezocht wordt met zorg- en/of commerciële partners. Hieraan wordt enerzijds al praktisch vormgegeven in diverse ketensamenwerkingen zoals beschreven in dit jaarverslag. Anderzijds worden de strategische keuzes aangaande de positionering weergegeven in het strategisch beleidsdocument Koers Positionering van de locaties en Elisabeth Zorg Thuis binnen de regio Breda en omstreken. De participatie in de GWI-gebieden is vormgegeven elders in dit jaarverslag (zie paragraaf Welzijn). 35

36 Concretiseren van de visie en missie van Stichting Elisabeth De visie en de missie zijn in oktober 2012 meegenomen in het directie-managementoverleg. In het conceptdocument van de Koers is een verfijning van de tekst opgenomen. Vormgeven en inrichten van een Business Intelligence-tool ten aanzien van het financieeleconomisch deel van het risicomanagement. De BI-tool is op grote lijnen ingericht. In het voorjaar 2013 wordt de validatie gerealiseerd, waarna deze medio 2013 gelanceerd kan worden. Kwaliteit van de uitgereikte maaltijden en voedselveiligheid Dit jaar is een intern HACCP- auditteam ingesteld om de voedselveiligheid binnen de afdelingskeukensen de locatiekeukens te kunnen toetsen. Op basis van de bevindingen zijn voor 2013 acties uitgezet door het lijnmanagement en de steunstructuur voor verdere deskundigheidsbevordering onder de betrokken medewerkers. De volgende onderdelen van het meerjarenbeleidsplan komen nadrukkelijk aan de orde komen in de Koers 13-16: Integraal management Van IT- naar ICT-beleid Ontwikkeling vastgoedbeleid Doorontwikkelen van het HR-management Algemeen beleid Uit de diversiteit aan verschillende onderwerpen uit het jaarplan is voor de volgende onderwerpen gekozen. Dit waren belangrijke speerpunten voor 2012: Vastgoed & Facilities Communicatie & PR Informatievoorziening/klantencontact Automatisering 36

37 Vastgoedbeheer Het vastgoedbeheer is bij Stichting Elisabeth in handen van de afdeling Vastgoedbeheer & Facilities. In 2012 stond er een aantal grote projecten op de agenda, zoals de ingebruikname van de tweede fase van de nieuwbouw locatie Leuvenaarstraat in Breda en de start van de nieuwbouw in Oosterhout Verhuizing en oplevering nieuwbouw Na een bouwperiode van vijf jaar is met het gereedkomen van het gebouw Tolbrugstate de laatste fase van de nieuwbouw in het centrum van Breda aan de Leuvenaarstraat in de zomer van 2012 opgeleverd. Dit impliceerde tevens de finale verhuizing van de tijdelijke locatie aan de Galderseweg weer terug naar de Leuvenaarstraat. De verhuizing is volgens planning verlopen en na een opruimactie kon op 1 oktober de sleutel van de tijdelijke locatie Galderseweg overhandigd worden aan de eigenaar van de Klokkenberg Vitalis te Eindhoven Plannen Bavel In 2012 onderzochten we samen met een externe ontwikkelaar de mogelijkheden voor het realiseren van een wooncomplex en/of kleine zorgwoningen in Bavel. De doelstelling is om huisvesting voor ouderen te realiseren, waarin de laatste ontwikkelingen op het gebied van scheiden van wonen en zorg meegenomen worden. De vraagstelling die hierbij speelt is om de woningen te gaan verhuren als serviceflatwoning of wonen inclusief zorg aan te bieden. Dit resulteerde in een aantal scenario s. In 2013 volgt nadere besluitvorming hierover Start nieuwbouw Oosterhout Stichting Elisabeth bouwt in samenwerking met Green Real Estate een serviceflatcomplex op de hoek van de Antoniusstraat en Harmonielaan. De bouw startte in het najaar 2012 en zal eind 2013 voltooid zijn. Het complex heeft 55 serviceflatwoningen van verschillende typen en afmetingen. Alle 55 appartementen worden te huur aangeboden. Per woning is er plaats voor een auto en/of een scootmobiel in de parkeergarage. 37

38 Volgens de wettelijke eisen aan serviceflatwoningen, wordt in alle woningen een noodoproepinstallatie aangebracht. De doelgroep voor de serviceflatwoningen zijn mensen vanaf 55 jaar, die zelfstandig in de vrije huursector kunnen en willen huren. En die daarnaast behoefte hebben een veilige woonomgeving, waarbij een aantal diensten centraal geleverd kunnen worden, zoals een maaltijdservice. In het kader van marketing zijn er vanaf september 2012 folders, advertenties en andere promotiemiddelen ontwikkeld Communicatie & PR De stichting voerde in 2012 wederom een actief PR-beleid. Zo werden er in 2012 twee open dagen georganiseerd. De eerste vond plaats op de locatie Vuchterhage op 17 maart 2012 in het kader van de landelijke open dag van de zorg. De tweede open dag, op zondag 25 november 2012, was om de nieuwbouw locatie Centrum, inclusief Zorghotel Merlinde, aan het publiek te tonen. De overige Communicatie en PR-activiteiten zijn nader beschreven in de volgende sub-paragrafen Pers Veelvuldig zijn er persberichten verstuurd naar lokale en regionale media. Daarnaast heeft Stichting Elisabeth ook geregeld persoonlijk de media benaderd, wat resulteerde in verschillende artikelen en interviews in de lokale en regionale media. Naar verhouding hebben de kranten (van alle mediatypen) de meeste aandacht besteed aan Stichting Elisabeth Advertentiecampagne Naast de verschillende artikelen in de media heeft Stichting Elisabeth in het najaar met een specifieke campagne geadverteerd voor het nieuwbouwcomplex Tolbrugstate (verhuur serviceflatwoningen). Drie advertorials en acht kleine banner- advertenties werden geplaatst in de regionale krant BN De Stem, editie Breda, Oosterhout, Etten-Leur, Moerdijk (oplage exemplaren). Daarnaast was van half augustus tot half november een online banner ( vertoningen) te zien op de website van BN De Stem. In 2013 is besloten om dezelfde campagne in begin 2013 nog eens te herhalen en in dezelfde periode een campagne te starten voor de verhuur in Oosterhout. Daarnaast zijn er in 2012 geregeld advertenties geplaatst in De Bredase Bode, zoals voor de aankondiging van de open dag. Er is eenmalig geadverteerd in de Gemeentegids, de Gouden Gids en de Telefoongids. 38

39 Websites De stichting onderhoudt verschillende websites voor diverse doelgroepen: (algemene website) (website locatie Overakker speciaal voor slechtzienden) (website nieuwbouw & verhuur serviceflatwoningen) (website vrienden stichting) (4-sterren zorghotel) (website comfortdiensten) Social media Stichting Elisabeth is ook actief op de verschillende social media. Via social media kan er op een andere manier gecommuniceerd worden en het is een mooie aanvulling op de bestaande communicatiemiddelen van Stichting Elisabeth. De reden van de stichting om verschillende social media te gebruiken zijn divers: vergroot het aanspreekbare publiek voor directe interactie met doelgroepen staat gelijk aan mond-tot-mondreclame (meest effectieve communicatie) geeft een gezicht aan Stichting Elisabeth > (voor medewerkers, vrijwilligers, cliënten, familieleden, matelzorgers, zorgcollega s en instanties, media etc., 225 volgers) > (voor medewerkers en vrijwilligers, 264 vrienden) > (voor (oud)medewerkers, (oud)vrijwilligers, werkzoekenden, stagiaires, zorgcollega s en instanties, 226 followers) > (voor medewerkers, vrijwilligers, cliënten, familieleden, mantelzorgers, zorgcollega s en instanties, media etc.,27 abonnees, videoweergaven) 39

40 Communicatie-activiteiten Naast bovengenoemde en de dagelijkse communicatieactiviteiten zoals de samenstelling, contentbeheer en publicatie van de interne communicatiemiddelen Elisanet (intranet) en Elisablad (personeelsmagazine, 4 x per jaar), zijn er in 2012 verschillende communicatietrajecten/adviezen afgerond. Voorbeelden hiervan zijn: communicatieadvies inzake Ombouwscenario ZBC Elisabeth en verhuizing communicatieplan voor locatie Overakker in verband met de nieuwe doelgroep in 2012 (zie paragraaf Locatie Overakker: centrum voor visueel beperkte ouderen) beleidsplan voor crisiscommunicatie ontwikkeling nieuw introductieprogramma voor nieuwe medewerkers in samenwerking met HRM Informatievoorziening/klantencontact Een goed klantcontact met zowel cliënten en mantelzorgers als verwijzers staat centraal in de werkwijze van het cliëntenservicebureau. De frontofficemedewerkers zorgen voor de telefonische bereikbaarheid en het mailverkeer via het cliëntenservicebureau. Zij zijn dan ook vaak het eerste aanspreekpunt voor de klant. Deze medewerkers geven informatie, beantwoorden vragen en regelen praktische zaken rondom kortdurende opnames en ontslag. De zorgbemiddelaars beheren de wachtlijsten van de locaties van Stichting Elisabeth en begeleiden de wachtenden tot het moment van verblijf. Naast telefonische contacten, bezoekt de zorgbemiddelaar de cliënt ook thuis, om zo een goed beeld te krijgen van de cliënt en zijn of haar omgeving. Eén zorgbemiddelaar heeft de geriatrische revalidatiezorg als haar aandachtsgebied. Zij begeleidt cliënten onder andere bij het vinden van passende vervolgzorg na revalidatie. Zorgaanbieders stellen sinds oktober 2011 zelf de verblijfsindicaties voor 80-jarigen en ouder. In het kader hiervan bezoekt de zorgbemiddelaar cliënten in de thuissituatie om de indicatie te stellen. Regelmatig vindt er afstemming plaats met het CIZ. De administratief medewerkers informeren cliënten via het toesturen van informatiepakketten op aanvraag of als het verblijf in zicht komt. 40

41 Automatisering De rol van de ICT binnen Stichting Elisabeth is in 2012 verder gegroeid. Op een breder front maken medewerkers, cliënten, bewoners en bezoekers in toenemende mate gebruik van functionaliteiten zoals applicaties, telefonie, internet, en de netwerkfuncties. Om deze gebruikers nog beter te kunnen ondersteunen bij hun werkzaamheden heeft ICT een nieuw systeem voor monitoring en beheer geïmplementeerd. Ook op andere terreinen zijn veel vorderingen gemaakt. Zo zijn er in 2012 twee integrale bedrijfsapplicaties geïmplementeerd: Geniq (Twin) als Business informatiesysteem en ProCare als inkoopondersteuningssoftware. De Geniq-applicatie, voorheen bekend onder de naam Twin, biedt de stichting meer mogelijkheden en verbeterde managementinformatie om vast te stellen hoe de organisatie er op diverse fronten voor staat. Door middel van een centraal managementportaal is er eenvoudig toegang tot informatie over onder andere productie en financiën. Met de ProCare-applicatie wordt het gehele proces van bestellen tot ontvangst en van factuur tot betaling gefaciliteerd. In ProCare worden deze stromen volledige digitaal ondersteund. Naast de optimalisatie in de afwerking, maakt het een einde aan de papierstroom door de organisatie en levert het meer grip op de inkoop en het inkoopbeleid op. In het eerste kwartaal van 2012 is de implementatie van ProCare afgerond. In de eerste helft van 2012 zijn er diverse werkzaamheden uitgevoerd voor het project Samen slimmer werken, de visie van Elisabeth op het nieuwe werken. De ICT-afdeling heeft in dit proces het tijd- en plaatsonafhankelijk werken voor werkplek en telefoon gerealiseerd. Voor de oplevering van de laatste bouwfase van locatie Centrum en de ontmanteling van de locatie Galderseweg moest onder meer de apparatuur van de nieuwe vleugel zonder onderbrekingen geïntegreerd worden in de bestaande installaties. Parallel aan de oplevering vond de verhuizing plaats van vijfentwintig procent van de werkplekken en telefoons van medewerkers en bewoners naar locatie Centrum. Deze werkzaamheden moesten uitgevoerd worden met minimale onderbrekingen van de systemen, zodat bereikbaarheid en betrouwbaarheid gewaarborgd bleven. 41

42 In 2012 heeft een extern bureau onderzoek gedaan naar de ICT en de ICT-strategie. De centrale vraag van dit onderzoek was het achterhalen in hoeverre de bestaande ICT-strategie aansloot bij de businessstrategie, en het geven van een advies om deze twee aspecten beter op elkaar aan te laten sluiten. Uit onderzoek zijn verbeterpunten naar voren gekomen, waarvoor een aantal aanbevelingen is gedaan. Een van deze aanbevelingen is de inzet van een ICT-kwartiermaker in de eerste helft van 2013 met als opdracht een IT-strategie op te stellen in relatie met het strategisch stichtingsbeleid voor de komende jaren. De ICT omgeving heeft in 2012 een uptime gehad van 99,8%. Waarbij 0,2% downtijd te wijten is aan geplande zaken zoals onderhoud. Door de inzet van een informatiesysteem heeft de ICT-afdeling meer duidelijkheid gekregen in de processen en verstoringen, waardoor het komende jaar adequater en efficiënter gereageerd kan worden op verstoringen. Het informatiesysteem geeft ook meer duidelijkheid in de nog te ondernemen stappen op het gebied van ICT en de daarbij behorende innovatieslag. 3.2 Algemeen kwaliteitsbeleid Stichting Elisabeth is dit jaar voor het laatst multi site geauditeerd op het normenkader HKZ 2006, met als resultaat dat de stichting in 2013 haar HKZ-certificaat weer voor een jaar mag continueren. Dit betekent dat komend jaar de HKZ-norm 2010 geïmplementeerd gaat worden. Tijdens de opvolgaudit zijn de volgende bedrijfsonderdelen/ statutaire organen bezocht: Locatie Centrum Elisabeth Zorg Thuis Zorghotel Merlinde Locatie Vuchterhage Locatie Overakker Raad van bestuur Cliëntenraad Ondernemingsraad 42

43 Van de steunstructuur zijn bezocht: Het onderdeel Bedrijfshulpverlening Afdeling Inkoop Klachtencommissies Stafbureau Afdeling HR Tijdens de interviews is gesproken over verschillende en toch samenhangende onderwerpen. Met name het inkooptraject werd gecomplimenteerd met de professionaliseringsslag (zie paragraaf Inkoop project). Een punt van aandacht gaat uit naar de opvolging van de gehouden interne audits en analyses. Hiervoor is een aanvullend plan van aanpak opgesteld voor het jaar De speerpunten van 2013 zullen hierop gericht zijn, en daarnaast op het invoeren van risicomanagement en het verfijnen van veiligheidsmanagement. Deze tabel toont aan dat Stichting Elisabeth uitermate goed scoort op alle rubrieken. Prestaties in cijfers Audit(*) HKZ Rubrieken (1) Processen (PLAN) 10 (2) Processen (DO) 10 (3) Processen (CHECK/ ACT) 10 (4) Beleid 10 (5) Personeel 10 (6) Ontwikkeling 10 (7) Facilitaire zaken 10 (8) Inkoop en uitbesteding 10 (9) Documentatie en kwaliteitsregistraties 10 *Minimale score 1, maximale score Gastvrijheid Gastvrijheid staat binnen Stichting Elisabeth centraal als thema om de externe en interne dienstverlening (verder) te optimaliseren. Het is daarom een belangrijke pijler binnen de stichting en neemt binnen de kernwaarden Toewijding, Respect, Aandacht en Passie een prominente plaats in. 43

44 Na de inventarisatie in 2011 (hoe staat de stichting ervoor en op welke wijze kan de organisatie verder verbeteren?) is er vanuit een nulmeting een programma ontworpen dat zich richt op de gastvrijheidsambitie (een duidelijke visie omtrent gastvrijheid), het operationaliseren van gastvrijheid (door de leiderschapsstijl) en het borgen van gastvrijheid in processen. Daarop volgde in oktober 2011 een strategiedag en vanaf februari tot en met april 2012 vonden er workshops voor Leiderschapsstijl plaats. Tijdens deze workshops werden gezamenlijk de kaders van gastvrijheid vastgesteld vanuit de kernwaarden. Deze kaders zijn geformuleerd naar gedragsregels en kregen de titel The Elisabeth Way (zie paragraaf ). Iedere medewerker en vrijwilliger heeft een drieluikkaartje ontvangen met daarop The Elisabeth Way uitgelegd. Nieuwe medewerkers en vrijwilligers ontvangen een exemplaar bij indiensttreding. Gedurende het eerste half jaar van 2012 werden de voorbereidingen voor de borging getroffen. Ook werden de teams uitgenodigd om ideeën voor gastvrijheid aan te dragen. Het beste idee werd tijdens de Dag van de Zorg 2012 bekroond. Deze dag stond eveneens in het teken van gastvrijheid. De afdeling HR heeft gastvrijheid ingebouwd in de beschikbare tools, bijvoorbeeld in de werving- en selectieprocedure en de ontwikkelgesprekken. Medewerkers kregen in het voorjaar opnieuw de gelegenheid om een dag bij elkaar in de keuken te kijken: de dag van de interne gastvrijheid. Zo kan men zien wat de bijdrage van collega s is in de hele keten van (gastvrije) zorgverlening. De pagina gastvrijheid op het intranet van de stichting (Elisanet) is operationeel geworden. Hier vinden medewerkers meer informatie over hoe het traject tot nu toe is verlopen, wat er op de planning staat en welke ideeën worden geopperd en uitgevoerd. Medio 2012 nam de borgingsommissie/stuurgroep het stokje over van de externe adviseur en ging aan de slag met het verder op de kaart zetten van gastvrijheid. Zij constateerde dat de teams goed bezig zijn met gastvrijheid en The Elisabeth Way. In 2013 wordt gestart met het opzetten van Town Hallbijeenkomsten, waarin wordt besproken hoe gastvrijheid in de praktijk zichtbaar is of moet worden. 44

45 The Elisabeth Way De kernwaarden van de stichting zijn Passie, Respect, Aandacht en Toewijding. Deze waarden bepalen het gedrag en zijn leidend in het handelen. Concreet zijn de kernwaarden vertaald in handelingen die de stichting belangrijk vindt binnen haar gastvrije cultuur. Op deze manier wordt er gezorgd voor tevreden gasten. Onder gasten wordt verstaan: (toekomstige) cliënten, bezoekers, collega s, mantelzorgers, leveranciers en overige (externe) betrokkenen. The Elisabeth Way: Aandacht 1. Zorg voor een warm welkom Gebruik de naam van de gast, begroet elkaar en maak oogcontact. De eerste indruk telt. 2. Complimenten stemmen je vrolijk Bedank gasten vriendelijk, de toon maakt de muziek. 3. Zorg voor een warm afscheid Laat weten én voelen dat het een gewaardeerde gast was. Passie 4. Denk oplossingsgericht Luister goed naar de ander, ben daadkrachtig, correct en gebruik alleen nee indien noodzakelijk. 5. Straal trots in je functie uit en glimlach Door wie jij bent, kiest de gast voor ons. 6. Wees adviseur én ambassadeur van Stichting Elisabeth Wij vertellen graag wie we zijn, wat we doen en adviseren onze gasten graag over onze services. Respect 7. Wees respectvol voor eenieder Toon oprechte interesse, bewaak elkaars welzijn en ben er. 8. Begeleid gasten persoonlijk naar hun doel Zowel praktisch met de bewegwijzering, als in hun welbevinden. Toewijding 9. Wees toegankelijk, duidelijk en kom beloften na Geef aan wanneer de gast een antwoord kan verwachten op een vraag. 10. Zorg voor een schone en veilige omgeving Een prop raap je op. Meld defecten, hergebruik, bespaar energie, scheid afval en wees alert op de omgeving. 45

46 3.2.2 Roze loper Om mede invulling te geven aan de kernwaarden respect en aandacht en als projectonderdeel van het traject Gastvrijheid, zette de projectgroep diversiteit dit jaar de onderwerpen tolerantie, intimiteit en seksuele diversiteit op de agenda. De doelstelling van de projectgroep is een veilig bestaan te creëren waarin ruimte is voor seksuele diversiteit, maar ook aandacht is voor intimiteit. Om aan te tonen dat Stichting Elisabeth dit ook zeer serieus neemt, is in 2012 besloten om op te gaan voor het certificaat De Roze Loper. Na de eerste aanzet zijn de bestaande procedures getoetst en waar nodig aangepast. Om het onderwerp roze zorg verder vorm te geven, is gestart met het toneelstuk Ik weet het nog heel goed van Theatergroep Gray. Deze theatergroep is in 2010 opgericht en heeft voorstellingen ontwikkeld voor ouderen en sociale opleidingen om onder meer seksuele diversiteit bespreekbaar te maken. In het najaar is de Roze Loper-audit gehouden. Tijdens deze audit werd ook de dialoog met de cliënt aangegaan en is er gesproken over diversiteit in de breedste zin van het woord. Zo is er gesproken over het multiculturele beleid van Stichting Elisabeth, over laaggeletterdheid, seksualiteit, intimiteit en seksuele geaardheid en over het integreren van de wijkbewoners binnen de zorgcentra. Het certificaat De Roze Loper omvat alle facetten van tolerantie, emotionele en sociale veiligheid. In 2013 krijgen alle teamleidinggevenden een training Roze Zorg, die zich richt op seksualiteit en intimiteit voor kwetsbare groepen. De doelstelling van deze scholing is dat zij tools in handen krijgen om hun teams te ondersteunen bij het bespreekbaar maken van dit soort beladen onderwerpen met de cliënt. De stuurgroep richt zich in 2013 op het verder implementeren van Roze Zorg en geeft uitwerking aan de aandachtspunten die tijdens de audit naar voren kwamen. Hierbij ligt een onlosmakelijke verbinding met de kernwaarden van Stichting Elisabeth. 46

47 3.3 Kwaliteitsbeleid ten aanzien van cliënten (Verantwoorde Zorg) Verantwoorde Zorg De norm Verantwoorde zorg is in 2012 op zowel zorginhoudelijke indicatoren als cliëntgebonden indicatoren gemeten. Voor de zorginhoudelijke indicatoren is gebruik gemaakt van de landelijke LPZmeting; voor de cliëntgebonden indicatoren is gebruik gemaakt van de diensten van FACIT. In de onderstaande tabel staat de gemiddelde score per indicator Verantwoorde zorg weergegeven. Ten opzichte van 2010 is er een stabiel positief beeld zichtbaar, met op een aantal punten nog wel wat verbeterruimte. In een 4-puntsschaal (1 is de laagste en 4 de hoogst mogelijk score). Indicatoren verantwoorde zorg cliënten Elisabeth Zorg Thuis Kwaliteit van leven 4. Mentaal welbevinden 4.3 Ervaren bejegening 3, Effect van de zorg op iemands leven 3,39 5. Kwaliteit van de zorgverleners 5.4 Ervaren kwaliteit personeel 3,57 6. Kwaliteit van de zorgorganisatie 6.1 Ervaren inspraak 3, Ervaren informatie 3,44 Tabel: Indicatoren Verantwoorde Zorg vanuit de meting CQ-i 2012 Elisabeth Zorg Thuis De indicatoren die gehanteerd worden om invulling te geven aan de Verantwoorde zorg voor de chronische zorg is verdeeld over twee groepen, te weten PG cliënten met een vertegenwoordiger en cliënten op langdurend somatiek afdelingen. Bij de indicatoren in de volgende tabel is uitgegaan van dezelfde 4-puntsschaal. 47

48 Indicatoren verantwoorde zorg PG-cliënten Kwaliteit van leven 1 Lichamelijk welbevinden en gezondheid 1.1 Ervaringen met maaltijden 3,3 2 Woon- en leefsituatie 2.1 Omgang met elkaar 2,8 2.2 Ervaringen met schoonmaken 3,0 2.3 Ervaringen met inrichting 3,6 2.4 Ervaringen met privacy 3,7 3 Participatie 3.1 Zinvolle dag 3,1 4 Mentaal welbevinden 4.3 Ervaren bejegening 3,0 5 Kwaliteit van de zorgverleners 5.1 Ervaren beschikbaarheid personeel 2,5 5.4 Ervaren kwaliteit personeel 3,3 6 Kwaliteit van de zorgorganisatie 6.1 Ervaren inspraak 3,1 6.2 Ervaren informatie 3,4 Tabel: Indicatoren Verantwoorde Zorg vanuit de meting CQ-i, PG-cliënten met een vertegenwoordiger. 48

49 Indicatoren verantwoorde zorg somatiek cliënten Kwaliteit van leven 1 Lichamelijk welbevinden en gezondheid 1.1 Ervaringen met maaltijden: Smaak 3,3 1.1 Ervaringen met maaltijden: Sfeer 3,5 2 Woon- en leefsituatie 2.1 Omgang met elkaar 3,3 2.2 Ervaringen met schoonmaken 3,4 2.3 Ervaringen met inrichting 4,0 2.4 Ervaringen met privacy 4,0 3 Participatie 3.1 Zinvolle dag 3,7 4 Mentaal welbevinden 4.3 Ervaren bejegening 3,4 5 Kwaliteit van de zorgverleners 5.1 Ervaren beschikbaarheid personeel 2,6 5.4 Ervaren kwaliteit personeel 3,6 6 Kwaliteit van de zorgorganisatie 6.1 Ervaren inspraak 3,3 6.2 Ervaren informatie 3,4 7 Zorginhoudelijke kwaliteit en veiligheid 7.5 Ervaren veiligheid 3,8 Tabel: Indicatoren Verantwoorde Zorg vanuit de CQ-i meting 2012 geïnterviewde cliënten somatiek 49

50 Cliënttevredenheidsonderzoek Op 20 december 2012 zijn de uitkomsten van het Cliënttevredenheidsonderzoek gepresenteerd aan het management. De presentatie richtte zich op de stichtingsbrede resultaten ten aanzien van de kernwaarden. De cliënten van Elisabeth Zorg Thuis hebben een enquête ontvangen (respons=83), zo ook de cliëntenvertegenwoordigers van de afdelingen PG (respons=98). De cliënten van de somatische afdelingen zijn steekproefsgewijs geïnterviewd (respons=131). Kernwaarde Enquête cliënten zorg thuis Intramuraal Enquête Vertegenwoordigers (PG) Interviews met bewoners (somatiek) Toewijding: 97,0% 86,0% 96,4% Aandacht: 97,0% 77,4% 86,8% Respect: 97,0% 84,4% 94% Passie: 85,0% 87,1% 91,8% In de bovenstaande tabel is per productgroep het behaalde, gemiddelde percentage weergegeven per kernwaarde. Om dit percentage te kunnen berekenen is vooraf vastgesteld welke vragen betrekking hadden op de kernwaarden. Na het onderzoek zijn de percentages berekend. Wat opvalt is dat Elisabeth Zorg Thuis het hoogste resultaat behaald heeft. Dat betekent dat de kernwaarden binnen Elisabeth Zorg Thuis goed geborgd zijn. Voor wat betreft de kernwaarde Aandacht is de score bij de intramurale groepen het laagst. De focus zal komend jaar bij deze groepen op die kernwaarde komen te liggen. Om dit te kunnen realiseren gaat het locatiemanagement met een locatiespecifieke presentatie van het cliëntervaringsonderzoek naar de respectievelijke cliëntenplatforms en naar de medewerkers. Aan beide groepen worden de uitkomsten gepresenteerd en wordt er op locatieniveau een plan van aanpak uitgewerkt. Aan de hand van de plannen van aanpak wordt beoordeeld of de vragenlijst, die afgenomen wordt drie tot vijf weken na ontslag van de cliënt, bijgesteld moet worden. Hierdoor wordt de vragenlijst weer passend gemaakt om uiteindelijk juist te kunnen monitoren. Begin 2013 zijn de resultaten met de cliëntenraad besproken en in samenspraak met de raad de verbeterpunten op stichtingsniveau opgesteld. 50

51 Zorgleefplan/behandelplan De stuurgroep heeft in 2012 gekozen voor het beperkt invoeren van veranderingen. Deze keuze is gemaakt om te voorkomen dat er één jaar na de introductie van het intramurale zorgleefplan en twee jaar na de invoering voor Elisabeth Zorg Thuis, te veel onduidelijkheid zou ontstaan. De aandacht is vooral uitgegaan naar het bevorderen van kennis binnen de afdelingen en bij het auditoren van het zorgleefplan. Ieder lid van de stuurgroep heeft daarvoor één of twee specifieke bedrijfsonderdelen toegewezen gekregen waarvoor hij/ zij als vraagbaak fungeert. Daarnaast heeft iedere afdeling een teamlid, dat ook de auditor van het zorgleefplan is. De rol van dit teamlid is, naast het op gezette tijden auditeren van zorgleefplannen elders binnen de organisatie, het instrueren en informeren van het afdelingsteam over het zorgleefplan en het ondersteunen van de teamleiding bij het opstellen van verbeterplannen naar aanleiding van de gehouden audit. In het najaar is de jaarlijkse analyse gehouden over de totale werkzaamheid van het zorgleefplan. Hiervoor zijn verschillende methodieken gebruikt. Het hieruit voortgekomen integraal adviesrapport is in 2013 besproken in het directie-managementoverleg Wonen, welzijn en zorg. In dit adviesrapport is rekening gehouden met de gehonoreerde zorginkoopdoelstelling verhoging van productiviteit c.q. arbeidsbesparing waarbinnen het Elektronisch Cliënt Dossier een belangrijk onderwerp is. Het resultaat is een onderzoek naar hoe het SAMPC model gepositioneerd kan worden binnen de domeinen van het zorgleefplan en hoe het slimmer kan worden ingericht Zorg dichtbij Mensen willen zo lang mogelijk thuis wonen; ook als er zorg nodig is. Centraal in het beleid van Stichting Elisabeth staat de eigen regie en een zo groot mogelijke zelfstandigheid, zelfredzaamheid en het versterken van het netwerk van haar cliënt. Elisabeth Zorg Thuis vertaalt deze visie door anders te kijken, te denken en te handelen. Uitgangspunten hierbij zijn: zorgen voor wordt zorgen dat ; de oriëntatie verschuift van ziekte en zorg, naar gezondheid en gedrag; de zorg zien als investering in cliënten, een samenleving waarbij cliënten een eigen verantwoording dragen. 51

52 Elisabeth Zorg Thuis heeft daarvoor, onder andere, de wijkverpleegkundigen ingezet. De wijkverpleegkundige spreekt eerst de eigen kracht van de burger aan en de kracht van diens eigen netwerk. Pas aan het einde van de keten wordt professionele zorg ingezet: zo kort als kan en zo lang als moet. De wijkverpleegkundige bouwt naar aanleiding van klantvragen een netwerk op met andere organisaties en werkers in de wijk: huisartsen, buurtregisseurs, maatschappelijk werkers, wijkagenten, GGZ-medewerkers, gemeenten, medewerkers van vrijwilligers- en welzijnsorganisaties, woningbouwverenigingen, familieleden, buren etc. Multidisciplinaire samenwerking dichtbij in de buurt biedt de mogelijkheid om meer kwalitatief en doelmatiger te werken. Door de inzet van het multidisciplinaire team vanuit de stichting, is de kans op gezondheidswinst voor de cliënt duidelijk aanwezig. Vanaf april 2012 heeft Stichting Elisabeth een nieuw zorgwelzijnssteunpunt in Bavel, in het gebouw De Voore. Zes enthousiaste verzorgenden en een wijkverpleegkundige van Elisabeth Zorg Thuis zijn sinds augustus 2012 in Bavel aan de slag. (Zie paragraaf Zorgwelzijnssteunpunt Bavel) Elisabeth Zorg Thuis werkt samen met collega-organisaties in meerdere zorgketens om een samenhangend zorgaanbod voor (kwetsbare) ouderen te ontwikkelen. Andere voorbeelden van hoe de stichting zorg dichtbij invult, is in onderstaande paragrafen te lezen Geheugenwinkel In samenwerking met Steunpunt Informele Zorg Breda (Stib) en Stichting Elisabeth is de geheugenwinkel in 2010 opgericht. Het doel van de Geheugenwinkel Breda is om mensen met geheugenproblemen zo lang mogelijk hun zelfstandigheid te laten behouden en deel te laten nemen aan de maatschappij. Dit doen we door middel van het aanbieden van objectief advies, informatie en hulpmiddelen. De Geheugenwinkel Breda richt zich in de eerste plaats op iedereen met een geheugenprobleem en diens mantelzorger. Daarnaast kunnen ook vrijwilligers, hulpverleners en geïnteresseerden in de winkel gerichte informatie en advies halen. 52

53 In 2012 heeft de Geheugenwinkel Breda een aantal ontwikkelingen doorgemaakt. Zo is besloten de bereikbaarheid van de winkel te vergroten door ook elders in Breda winkels in te richten. Vanaf september 2012 is de Geheugenwinkel Breda ook gevestigd op locatie Elisabeth Westerwiek. Op de beide locaties kunnen zij mensen adviseren op het gebied van geheugenproblemen. Daarnaast is er een assortiment van hulpmiddelen en (spel)materiaal. Andere nieuwe vestigingen zullen in 2013 volgen. De medewerkers van de Geheugenwinkel zijn een team van zeer enthousiaste en deskundige vrijwilligers, die zeer begaan zijn met de dementerende medemens. In 2012 hebben zij deelgenomen aan verschillende open dagen en hebben zij verschillende presentaties verzorgd. Op deze wijze moet de Geheugenwinkel Breda een steeds prominentere plaats in Breda krijgen Merlinde, hotel dat zorg draagt Merlinde is een volwaardig viersterrenhotel met diverse voorzieningen voor de gasten. Naast 49 goed voorziene hotelkamers, heeft Merlinde een eigen keuken, restaurant, dinerkamer, heren- en damessalon, fitnessruimte en twee welnessruimten. Binnen Merlinde is een compleet geïntegreerd hotel- en zorgautomatiseringssysteem gerealiseerd. Dit is uniek in Nederland. De zorg in Merlinde wordt verleend door Elisabeth Zorg Thuis, team Merlinde. Het zorgteam, bestaande uit verpleegkundigen en verzorgenden, is 24 uur per dag aanwezig. Samen met horeca-, bediening- en receptiemedewerkers verlenen zij gastvrije zorg en service. In zijn tweede volledige jaar vestigde Merlinde zich steeds meer als een oplossing voor zowel de gast als ook de verwijzers. Door een duidelijkere profilering op het gebied van particuliere herstel- en respijtzorg en iets minder als hotel, vestigt het hotel zich steeds meer als betrouwbare partner in de zorgketen. Merlinde heeft dan ook een flinke groei doorgemaakt ten opzichte van 2011, maar voor 2013 dient er nog wel een stap gemaakt te worden om aan de financiële doelstellingen te voldoen. De in oktober 2012 gestarte samenwerking tussen de revalidatieafdeling van Stichting Elisabeth en Merlinde zal hier zeker aan bijdragen. 53

54 Nationaal kreeg het zorghotel-concept van Merlinde in 2012 ruime aandacht door de verkiezing tot best hotel concept tijdens de felbegeerde VENUEZ Hospitality & Style Awards Deze Oscar van de Nederlandse horeca werd in april uitgereikt in Grand Hotel Huis Ter Duin in Noordwijk. Hotelmanager Chris Opgenoort en Peter Smittenaar (voorzitter raad van bestuur Stichting Elisabeth) mochten de prijs in ontvangst nemen Zorg en dwang Doelstelling is dat eind 2013 onvrijwillige zorg binnen Stichting Elisabeth tot een minimum is teruggedrongen. Om dit te realiseren is medio 2010 het project Zorg en Dwang gestart. Het terugdringen van maatregelen die de cliënt gedurende enige tijd in zijn bewegingsvrijheid beperken, staat hierbij centraal. De reikwijdte van het project omvat zowel intramurale als extramurale zorg. Naast het vaststellen van de Visie op onvrijwillige zorg is een inventarisatie gehouden naar alternatieve mogelijkheden voor vrijheidsbeperkingen binnen Stichting Elisabeth. In het kader van dit project hebben de Bopz-erkende afdelingen het verbetertraject Ban de Band (Zorg voor Beter-traject, Vilans) doorlopen, met als resultaat dat alle Zweedse banden of vergelijkbare maatregelen tot het verleden behoren. Als vervolg op de Visie op onvrijwillige zorg is het Beleidskader alternatieven voor vrijheidsbeperking vastgesteld. Stichting Elisabeth heeft als uitgangspunt dat de grootst mogelijke kwaliteit van leven voorop staat. Daarnaast moet zij haar cliënten een zo veilig mogelijke omgeving bieden. Bij het toepassen van vrijheidsbeperkende maatregelen zijn de volgende waarden voor de stichting van belang: 1 de maatregel staat in redelijke verhouding tot het beoogde doel 2 kies voor de minst ingrijpende maatregel 3 de maatregel is daadwerkelijk in het belang van de cliënt 4 zet een maatregel niet langer in dan noodzakelijk. 54

55 Om de inzet van vrijheidsbeperkingen te minimaliseren -bij voorkeur te reduceren tot nul- is het belangrijk dat de medewerkers alternatieven hebben die hen hierbij ondersteunen. Gezien het grote aanbod en het uitgangspunt zo goed mogelijk aan te sluiten op de visie van de stichting wordt voor 2013 een keuze gemaakt uit een aantal alternatieven. De nadruk zal in 2013 liggen op het afbouwen van twee vormen van onvrijwillige zorg: a) het toedienen van medicatie vanwege de psychogeriatrische aandoening, die van invloed is op het gedrag of de bewegingsvrijheid van de cliënt, en b) maatregelen die tot gevolg hebben dat de cliënt gedurende enige tijd in zijn bewegingsvrijheid wordt beperkt. Hierbij worden het farmacotherapeutisch overleg (overleg tussen specialisten ouderengeneeskunde en apothekers), de Alternatievenbundel van Vilans en het expertiseteam Middelen en Maatregelen ingezet. Stichting Elisabeth participeert in het onderzoek 'Kwaliteitsverbetering FTO in verpleeghuizen'. Dit onderzoek wordt uitgevoerd in verschillende verpleeghuizen in Nederland door het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik (IVM), het VU Medisch Centrum Amsterdam, Universitair Medisch Centrum St. Radboud Nijmegen en het Meetpunt Kwaliteit uit Eindhoven. In dit onderzoek wordt bekeken of het introduceren van een nieuwe werkwijze binnen het farmacotherapeutisch overleg (FTO) tussen apotheker en artsen leidt tot het verbeteren van het voorschrijven en verminderen van medicijnen. De recente rapportages van de inspectiebezoeken in januari en juni 2012 bevestigen dat Stichting Elisabeth de werkwijze rond het toepassen van vrijheidsbeperkingen heeft geborgd. De visie is terug te lezen in de zorgleefplannen, waarin de multidisciplinaire afstemming en de afstemming met de cliënt en/of vertegenwoordiger zichtbaar is Wonen & Zorg De rijksoverheid is voornemens om per 1 januari 2013 een scheiding van wonen en zorg door te voeren, waardoor er meer variatie in huisvesting en meer keuzevrijheid voor cliënten zal ontstaan. Dit besluit heeft gevolgen voor de manier waarop Stichting Elisabeth haar zorg aanbiedt en voor de daarvoor te ontvangen vergoedingen. 55

56 Nieuwe cliënten, die in 2012 nog in aanmerking kwamen voor een licht zorgzwaartepakket (ZZP 1 en 2) zullen vanaf 2013 een indicatie voor thuiszorg krijgen. Zo wil de overheid stimuleren dat mensen langer thuis blijven wonen. Zij kunnen er ook voor kiezen een woning te huren bij een instelling, waar ze zelf zorg inkopen. Dit betekent dat de traditionele verzorgingshuizen op termijn verdwijnen. Zij worden omgevormd tot verpleeghuis voor zwaardere zorg, óf tot een instelling waar cliënten zelf thuiszorg kunnen inkopen. Alleen mensen die ook behandeling nodig hebben, komen op den duur nog in aanmerking voor verblijf, zorg en behandeling in een verpleeghuis. Elisabeth Zorg Thuis volgt deze ontwikkelingen op de voet en streeft naar een wijkverpleegkundige in iedere wijk. Dat betekent hernieuwde aandacht en waardering voor een vanouds bekende functie. Medewerkers die op dit moment intramuraal werken, staat vernieuwing van hun rol te wachten. Zij zullen vraaggerichter gaan werken, meer afstemmen op de gewoonten van de cliënt en zelfredzaamheid stimuleren. Zij zullen hem of haar aanmoedigen om zelf dingen te ondernemen, omdat veel welzijnsactiviteiten niet meer worden gefinancierd. Deze manier van werken is in de thuiszorg gewoon en zal intramuraal verder worden uitgewerkt in Locatie Overakker: centrum voor visueel beperkte ouderen Een voorbeeld van wonen met specialistische zorg is te vinden op locatie Elisabeth Overakker. Deze locatie maakte vorig jaar de omslag van een gewone woonvoorziening voor ouderen, naar een plek die speciaal is ingericht voor slechtziende en blinde ouderen. Koninklijke Visio ondersteunde Elisabeth Overakker in deze verandering, met zichtbare resultaten zoals aanpassingen in het interieur, en minder direct zichtbaar maar zeker zo belangrijk de scholing van medewerkers en vrijwilligers. Inmiddels wonen er 15 mensen met een visuele beperking bij Elisabeth Overakker. In totaal wonen er 52 mensen en zijn er drie kamers voor kortdurend verblijf. Na het besluit om het verzorgingshuis speciaal te richten op ouderen met een visuele beperking en met toestemming van het zorgkantoor, werd samenwerking gezocht met Koninklijke Visio. De totale locatie is gescand op toegankelijkheid en waar nodig aangepast. 56

57 Er volgden een aantal een aantal praktische aanpassingen, zoals gebruik van een duidelijk lettertype voor geschreven teksten, een andere plek en grotere brievenbussen. De vloer heeft een donker en licht deel gekregen. Rollators en andere losse spullen worden standaard op het donkere vlak gezet. Daarnaast zijn alle bewoners oogheelkundig onderzocht door medewerkers van Visio Zorgpad ontwikkeling voor Palliatieve Terminale Zorg Stichting Elisabeth is sinds de start van de ontwikkeling van het zorgpad stervensfase (begin 2010) actief betrokken bij de ontwikkeling en de implementatie. Hierbij wordt nauw samengewerkt met het Integraal Kankercentrum Zuid (IKZ). Binnen Stichting Elisabeth zijn officieel vier plaatsen beschikbaar voor palliatieve zorg (locatie Elisabeth Centrum). De effectieve vraag en bezetting is echter veel groter. Medio 2010 is een multidisciplinaire projectgroep samengesteld en een projectleider aangesteld. De projectleider heeft een intensieve training gevolgd. Na de introductie in het multidisciplinaire team van afdeling Truweel is effectief gestart met het zorgpad stervensfase. Het zorgpad stervensfase wordt ingezet als het multidisciplinaire team heeft vastgesteld dat de cliënt (naar verwachting) binnen enkele uren of dagen (maximaal 5 dagen) zal overlijden. Begin september 2012 is het project geëvalueerd. Geconstateerd kan worden dat slechts beperkte ervaring is opgedaan met het zorgpad stervensfase. Dit heeft zeer zeker te maken met de strikte inclusiecriteria en de onvoorspelbaarheid van de gezondheidssituatie van cliënten. Niettemin zijn de ervaringen van het multidisciplinaire team positief. Het team geeft aan dat het starten van het zorgpad ondersteunt bij het inzetten van de juiste activiteiten door de verschillende disciplines in de laatste levensfase. Daarnaast wordt aangegeven dat de communicatie in het team geoptimaliseerd wordt door te werken met een dossier. Naar aanleiding van de evaluatie wordt het project verder uitgerold binnen de stichting (zowel intra- als extramuraal) vanaf het najaar. 57

58 Ketenzorg Stichting Elisabeth werkt met andere zorgaanbieders en partijen in de regio Breda aan de verbetering van de kwaliteit van zorg aan haar cliënten en het bevorderen van de onderlinge afstemming (ketenzorg). Daarvoor zijn verschillende samenwerkingsverbanden opgericht. Dit gebeurt vooral binnen concrete projecten rond specifieke thema s zoals palliatieve zorg, dementie, decubitus, ondervoeding en beroerte Regionaal Platform Geriatrie Breda e.o. Stichting Elisabeth is partner in het Regionaal Platform Geriatrie samen met Amphia Ziekenhuis, GGZ Breeburg, Huisartsenkring West-Brabant en de VVT-organisaties Surplus, De Riethorst Stromenland, De Volckaert, Avoord Zorg & Wonen en Thebe Breda. Een en ander is vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst. Dit samenwerkingsverband maakt het mogelijk dat kwetsbare ouderen via een verwijzing van de huisarts gebruik kunnen maken van: 1) een diagnostisch onderzoek uitgevoerd door een specialist ouderengeneeskunde, psycholoog en klinisch geriater; 2) de crisisdienst waarbij de huisarts, de specialist ouderengeneeskunde en de psychiater bij een crisis direct beleid en eventueel een crisisopname afstemmen; 3) een laagdrempelige consultfunctie door de klinisch geriater voor cliënten van Stichting Elisabeth. In 2012 is de continuering en invulling van het platform besproken. Geconstateerd is dat de destijds opgestelde brede doelstellingen van het platform zijn behaald en deels achterhaald. De leden hechten waarde aan het continueren van het platform en het eerdergenoemde zorgaanbod. Op dit moment bestaat de meerwaarde van het platform uit het structureel ontmoeten en binden van professionals en management vanuit ieders inhoudelijke expertise. Dit zal gebeuren door onder meer jaarlijks een themabijeenkomst te organiseren met accreditatie, en eens per jaar een evaluatievergadering, waarbij tevens de mogelijkheid bestaat om actuele ontwikkelingen op het gebied van geriatrie in te brengen. 58

59 Dementienetwerk Breda e.o. In het Dementienetwerk participeren naast de gemeente Breda, intramurale zorginstellingen, GGZ Breburg, Amphia ziekenhuis, Alzheimer Nederland en thuiszorg-, welzijns- en vrijwilligersorganisaties. Dit dementienetwerk richt zich op mensen met (beginnende) dementie, mantelzorgers, vrijwilligers en professionals. Stichting Elisabeth levert de voorzitter voor het Stuurgroep Regionaal Dementie Overleg (RDO) Breda/Oosterhout en is nauw betrokken bij de voortgang en nieuwe ontwikkelingen. De activiteiten 2012 en 2013 zijn vastgelegd in het Ketenprogramma en richten zich op de volgende onderwerpen: 1) Informatievoorziening: verspreiden van kennis over dementie, breed informeren over dementie, helpen bij het zoeken naar hulp; 2) Bieden van scholing en training: scholing en ondersteuning van professionals, leerplaats (stage- of opleidingsplaatsen), training (van mantelzorgers of vrijwilligers); 3) Signaleren van knelpunten ten behoeve van beleid; 4) Cliëntsysteembegeleiding en opbouwen van sociale netwerken rondom cliëntsystemen; 5) Stimuleren van implementatie van best practices of care. Stichting Zet Brabant levert in 2013 ondersteuning voor twee actuele thema s van het netwerk: a) het dementienetwerk strategisch doorontwikkelen; b) het ontwerpen van een beslisboom (een hulpmiddel om de weg te vinden binnen het netwerk van aanbieders en voorzieningen op het vlak van dementie en mantelzorgondersteuning) GGZ Breda e.o. In het kader van ketenzorg zijn in het najaar van 2012 contacten gelegd met GGZ Breburg. Doelstelling is om te onderzoeken of er doelgroepen zijn die van de kennis en kunde van Elisabeth en GGZ Breburg gebruik willen en/of moeten maken. In verband met de toenemende extramuralisering van de GGZ wordt onderzocht of er cliënten zijn die door deze maatregel buiten de boot dreigen te vallen. In 2013 zal dit een verder vervolg krijgen. Ook woningcorporatie Wonen Breburg is partner in dit traject. Deze contacten hebben er inmiddels toe geleid dat GGZ Breburg vanaf oktober 2012 meerdere spreekruimtes op locatie Elisabeth-Centrum in gebruik heeft, waar zij hun poliklinische cliënten zien en spreken. 59

60 Welzijn Welzijn is op diverse wijzen en op alle locaties verweven met de taken van de stichting. In 2012 is gestart met een meer stichtingsbrede samenwerking en werkwijze. Zo is er regelmatig contact tussen de leidinggevenden welzijn van de verschillende locaties. Op deze wijze worden ervaringen gedeeld en wordt er gebruik gemaakt van elkaars deskundigheid. Tevens is er gestart met thematische bijeenkomsten voor welzijnswerkers. Dit wordt in 2013 voortgezet. Daarnaast gaat elke locatie zich meer specialiseren in bepaalde doelgroepen, zoals de locatie Overakker die zich richt op slechtzienden. Hierdoor wordt het activiteitenaanbod steeds passender. De locaties krijgen steeds meer een wijkfunctie, in aansluiting op de gemeentelijke visie en het buurthuis van de toekomst. Dit maakt dat er een kanteling komt in het welzijnswerk. Professionals gaan steeds meer voorwaardenscheppend of specialistisch te werk en vrijwilligers worden steeds meer ingezet om activiteiten te organiseren en uit te voeren. Op deze wijze wordt én het activiteitenaanbod vergroot én wordt de professionaliteit van de welzijnswerkers benut. Een concreet voorbeeld is de Open Dagbesteding, waarbij senioren zonder indicatie een dagbesteding kunnen kiezen samen met en door vrijwilligers Wijkinformatieshop (WISh) In 2012 is op locatie Elisabeth Centrum de Wijkinformatieshop geopend. WISh wordt gerund door vrijwilligers, die nu nog enkele dagen per week aanwezig zijn. Cliënten, mantelzorgers, wijkbewoners, professionals en vrijwilligers kunnen bij WISh terecht met vragen over Wonen, Welzijn en Zorg. In november 2012 is WISh officieel geopend door de voorzitter van de wijkraad Fellenoord/Schorsmolen. Het initiatief wordt ondersteund door de wijkraad, omdat WISh een belangrijke rol kan spelen voor wijkbewoners. Om WISh steeds meer een centrale plaats op de locatie Elisabeth Centrum te laten zijn, wordt ook een aantal andere zaken vanuit hier georganiseerd. Zo is er een speciale bibliotheek voor ouderen met veel grootletterboeken. Er zijn wekelijks spreekuren van de adviseur vrijwilligerswerk, het Elisabeth Reisbureau en van Elisabeth Zorg Thuis. Er is een uitleenservice voor films en muziek, en een internetcafé, waarvan mensen met of zonder begeleiding gebruik kunnen maken. 60

61 Bij WISh kunnen mensen ook hun wensen en klachten uiten, die hier geregistreerd en doorgespeeld worden naar de desbetreffende functionarissen Zorgwelzijnssteunpunt Bavel Sinds 1 april 2012 heeft Stichting Elisabeth een nieuw zorgwelzijnssteunpunt in Bavel, in het gebouw De Voore. Dit steunpunt biedt ontmoeting en activiteiten aan ouderen. Hiermee loopt Stichting Elisabeth vooruit op de mogelijke bouw van een woonzorgcentrum in hartje Bavel (zie paragraaf Plannen Bavel). Locatie Elisabeth-De Donk en Elisabeth Zorg Thuis bieden hier samen zorg- en welzijnsactiviteiten aan. Zeven dagen per week zijn er welzijnsactiviteiten zoals een koffieinloop, gym, kaarten en samen eten. Veel ouderen weten de weg naar het steunpunt al te vinden, waar ze worden ontvangen door een team van enthousiaste vrijwilligers. De Voore ligt in het centrum van Bavel en dichtbij veel zorgvragers. Voor een laagdrempelige toegang tot de zorg, start er ook een wekelijks spreekuur. Dit houdt in dat iedereen vrijblijvend met vragen terecht kan bij de wijkverpleegkundige. Daarnaast wordt contact gelegd met huisartsen en andere hulpverleners in Bavel. De welzijns- en overige activiteiten maken het mogelijk dat ook ouderen in Bavel zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen in de eigen, vertrouwde omgeving. Elisabeth Zorg Thuis bedient al langere tijd cliënten in Bavel, maar dit gebeurde vanuit de teams in Ulvenhout en Breda Zuid-Oost. Deze teams werden te groot, daarom is besloten een nieuw team te vormen. Zes enthousiaste verzorgenden en een wijkverpleegkundige zijn sinds augustus 2012 in Bavel aan de slag. Elisabeth Zorg Thuis werkt met een kleinschalig team waarin de wijkverpleegkundige een vrije rol heeft. Het team is zelfstandig en regelt alles van aanvang tot einde zorg. Ook interne processen zoals de planning, worden in het team zelf geregeld; korte lijnen en zo min mogelijk bureaucratie. De welzijnsactiviteiten en vrijwilligers worden vanuit locatie De Donk aangestuurd. 61

62 3.3.2 Klachtenbehandeling Het is voor Stichting Elisabeth belangrijk dat haar cliënten tevreden zijn. Waar mensen samenwerken, kan het echter voorkomen dat er misverstanden of gevoelens van onvrede over behandeling of bejegening ontstaan. Stichting Elisabeth wil daar zo verantwoord mogelijk aandacht aan besteden en daar waar mogelijk de zorg voor haar cliënten verbeteren Cliëntvertrouwenspersoon Alle cliënten en/of hun vertegenwoordigers, die gebruik maken van de zorg- en andere dienstverlening van Stichting Elisabeth, kunnen een beroep doen op de cliëntvertrouwenspersoon. De cliëntvertrouwenspersoon helpt om eventuele problemen op te lossen en kan bij klachten bemiddelen. In 2012 zijn 26 meldingen behandeld door de cliëntvertrouwenspersoon. Dit is één melding meer dan in Bij deze 26 meldingen gaat het om 35 klachten (een melder kan meerdere klachten hebben). Klachten worden zowel gemeld door cliënten zelf, als door personen uit het cliëntsysteem om hen heen. In de meeste gevallen is dit de contactpersoon van de cliënt. De meeste meldingen komen van de locatie Centrum. Er zijn geen duidelijke aanwijzingen waarom de meeste meldingen komen van de locatie Centrum. De enige indicatie kan zijn dat Centrum in omvang de grootste locatie is. De aard van de klachten waarover gemeld wordt bij de locatie Centrum is divers en wijst niet op een trend die verantwoordelijk is voor het hoge aantal meldingen bij deze locatie. Centrum Overakker Vuchterhage Westerwiek De Elisabeth Zorg Totaal Donk Thuis Stichting Aantal cliënten met 62% 8% 0% 15% 11% 3% 100% klachten 62

63 Het grootste deel van de klachten ligt op het terrein van communicatie en relatie. In de praktijk blijkt dat de zorgverlener niet altijd voldoende in staat is om effectief te communiceren met de cliënt of de mantelzorger, wanneer zich problemen voordoen. De klachten zijn besproken met de melders en de betreffende zorgverleners of teamleidinggevenden van de afdeling. Dit heeft geleid tot afspraken ter verbetering en voorkoming van klachten in de toekomst. Bij één melding is de locatiemanager betrokken in verband met de ernst van de klacht. Bij 20 meldingen geeft de melder aan tevreden te zijn over het bereikte resultaat van de bemiddeling. Bij zes meldingen kon of wilde Stichting Elisabeth de klacht niet oplossen, omdat dit niet binnen het vermogen van de organisatie lag of omdat de klacht was doorgezet naar de klachtencommissie. Zes weken na afhandeling van de klacht wordt de melder gebeld door de cliëntvertrouwenspersoon om de bemiddeling te evalueren. Daarbij geeft 96% van de melders aan tevreden te zijn over de bemiddeling van de klacht door de cliëntvertrouwenspersoon Klachtencommissie Indien een klacht niet kan worden opgelost door de cliëntvertrouwenspersoon of indien de cliënt geen bemiddeling van de cliëntenvertrouwenspersoon wenst, dan kan de cliënt ook terecht bij de klachtencommissie. De klachtencommissie van Stichting Elisabeth is een onafhankelijke commissie, bestaande uit externe personen, die tot taak heeft klachten van cliënten neutraal te behandelen. De klachtencommissie is in het verslagjaar twee keer regulier bijeen geweest om samen met de cliëntvertrouwenspersoon en de raad van bestuur het beleid rond klachtenbehandeling en - bemiddeling te bespreken. Ook zijn de periodieke rapportages over de bemiddelingen door de cliëntvertrouwenspersoon besproken met de klachtencommissie. In 2012 zijn vier klachten bij de commissie ter behandeling ingediend, waarvan drie klachten gegrond en een klacht niet-ontvankelijk is verklaard in verband met het overschrijden van de verjaringstermijn. De klager is in het laatste geval doorverwezen naar de cliëntvertrouwenspersoon. 63

64 3.4 Kwaliteit ten aanzien van medewerkers Stichting Elisabeth is een organisatie in ontwikkeling, met een behoefte aan duidelijkheid in structuur, werkprocessen en afspraken. Zij streeft ernaar om zoveel mogelijk gebruik te maken van de aanwezige talenten en mogelijkheden van medewerkers. Om deze doelstellingen van de organisatie te bereiken gaat de stichting uit van de Human Resource-gedachte (HRM), die in het kort inhoudt: permanent leren/ontwikkelen onderlinge samenwerking collectieve verantwoordelijkheid versterken van de onderlinge betrokkenheid Het HR-beleid vormt een integraal onderdeel van het strategisch organisatiebeleid, waarbij medewerkers in het middelpunt van de aandacht staan, omdat medewerkers één van de kritische succesfactoren zijn bij het verwezenlijken van de gestelde organisatiedoelen. Het HR-beleid dient dynamisch, verantwoord en procesmatig te zijn en anticipeert op de ontwikkelingen in de omgeving. De cultuur van Stichting Elisabeth wordt mede vormgegeven door haar medewerkers en door de stijl van leidinggeven. Het zegt iets over de waarden en normen en de Stichting Elisabeth-mentaliteit : enthousiasme, openstaan voor vernieuwing, verantwoordelijkheid nemen, meehelpen, bescheidenheid, cliëntgerichtheid en kostenbewustzijn. Op die manier wordt de bedrijfscultuur van de stichting een dynamische mix van traditionele en nieuwe waarden. Zo ontstaat een arbeidsklimaat dat gericht is op het realiseren van de organisatiedoelstellingen. (Zie ook paragraaf Gastvrijheid) Voldoende en bekwaam personeel Stichting Elisabeth heeft in het algemeen (nog) geen moeite om aangeschikt personeel te komen. Wel wordt het steeds lastiger om goede Verzorgenden IG te werven. Ook voor de functie Specialist Ouderenzorg is er een doorlopende vacature. Daarnaast heeft Elisabeth Zorg Thuis door de continue groei vacatureruimte openstaan, die met moeite ingevuld kan worden. In 2012 zijn er 56 vacatures gemeld, waarvan er drie vervallen zijn en 14 intern ingevuld. Van de 56 vacatures waren er nog 14 (waarvan vier vacatures doorlopend openstaan) niet ingevuld na de jaarwisseling. Inmiddels zijn zeven vacatures alsnog ingevuld in het eerste kwartaal van

65 De vier doorlopend openstaande vacatures zijn: Specialist ouderenzorg Verzorgende IG (voor avond- en weekenddiensten) Elisabeth Zorg Thuis Verzorgende IG Elisabeth Zorg Thuis Verzorgende IG flexbureau De vacatures worden weergegeven bij de afzonderlijke organisatie onderdelen, zie de onderstaande twee overzichten: Elisabeth Zorg Thuis heeft in 2012 medewerkers geworven voor de volgende functies: 1x helpende 16x verzorgende (IG) (waarvan 6 interne medewerkers) 7x verpleegkundige in de wijk (waarvan 1 interne medewerker) Het Flexbureau heeft in 2012 de volgende medewerkers geworven: 18x verzorgende (IG) (1 interne medewerker) 2x contactverzorgende (2 interne medewerkers) 3x activiteitenbegeleider (1 interne medewerker) 5x woonzorgassistente (1 interne medewerker) 1x thuishulp 8x helpende (2 interne medewerkers) 2x leerling verzorgende (2 interne medewerkers) 1x medewerker afdelingskeuken (1 interne medewerker) 1x voedingsassistente (1 interne medewerker) Verder hebben de medewerkers van de volgende functies vanuit het Flexbureau een plek gevonden op een afdeling binnen Stichting Elisabeth: 1x contactverzorgende 5x verzorgende (IG) 1x medewerker huishouding 65

66 Verloop Aantal personeelsleden Aantal FTE Nul-urencontract Instroom ,86 60 Uitstroom ,2 107 Totaal , Uit bovenstaande tabel blijkt dat de uitstroom hoger is, dan de instroom. Dit betekent dat er meer mensen uit dienst zijn gegaan in 2012, dan er in dienst zijn gekomen. De reden hiervoor is het ombouwscenario van de locaties Galderseweg en Leuvenaarstraat (zie ook paragraaf 3.4.5). Bekwaam personeel Binnen Stichting Elisabeth is de teamleidinggevende verantwoordelijk voor de bewaking van de bevoegd en bekwaamheden van haar (zorg)medewerkers. Afdeling HR draagt hier een steentje aan bij door onder meer het verzorgen van de juiste faciliteiten en het organiseren/inkopen van opleidingen. (Zie ook paragrafen Skills lab / Risicovolle en voorbehouden handelingen en Profilering verpleegkundigen en hoofdstuk 4. Toekomstperspectief ) Flexbureau Het doel van het Flexbureau is om de inzet van eigen flex-medewerkers (0-urencontracten), ZZP ers verbonden aan het Flexbureau, externe ZZP ers en uitzendkrachten te beheersen en te stroomlijnen. Het personeelsbestand van het Flexbureau bestaat uit 66 flex-medewerkers (loondienst) en 65 ZZP ers. Het Flexbureau heeft in totaal ,75 uur uitgeleend aan de verschillende locaties van Stichting Elisabeth Verzuim In 2011 heeft Stichting Elisabeth het jaar afgesloten met een verzuimpercentage van 5,45%. Het verzuimpercentage van 2012 bedraagt 5,6%. Dit is een stijging van 0,15%. In 2011 werkten drie locaties (woon-zorgcentrum De Donk, Westerwiek en Overakker) met een verzuimplan. Dit plan vermeldt het verzuimpercentage van het vorige jaar, de verzuimdoelstelling en de acties die ondernomen moeten worden om de doelstelling te realiseren. Dit was succesvol, dus is er in 2012 besloten dit door te trekken naar meerdere locaties en afdelingen. 66

67 3.4.4 Medewerkerstevredenheidsonderzoek Het medewerkerstevredenheidsonderzoek is uitgevoerd door onderzoeksbureau Effectory in De uitkomsten hiervan zijn in 2012 bekend gemaakt. Uit het medewerkerstevredenheidonderzoek van 2011 is geconstateerd dat het vertrouwen in de totale leiding van Stichting Elisabeth onder de bevraagde medewerkers lager is dan in de voorgaande meting. Om dit te verbeteren, is een aantal doelen geformuleerd in 2012: 1) De leidinggevenden zijn een voorbeeld voor wat betreft het uitdragen van de waarden en visie van de organisatie. 2) De leidinggevende kan duidelijk maken waar de organisatie voor staat en kan hierin anderen meenemen. In 2012 is naar aanleiding van deze doelen een aantal activiteiten uitgevoerd: 1. Implementatie van de leiderschapsstijl zoals geformuleerd in de notitie stijl van leidinggeven, opgenomen in het jaarplan HR van Stichting Elisabeth. 2. Workshop in combinatie met het thema gastvrijheid voor alle leidinggevenden. 3. Verwerken van de Leiderschapsstijl en Gastvrijheid in de introductie Deze activiteiten leidden in 2012 tot de volgende resultaten: 1) Het project gastvrijheid heeft gestalte gekregen binnen Stichting Elisabeth. De kernwaarden Aandacht, Respect, Toewijding en Passie hebben een vaste plek gekregen binnen de organisatie. Deze kernwaarden worden ook uitgebreid benoemd in het document Leidinggeven is een kunst en een kunde, waarin de stijl van leidinggeven is beschreven. Dit document is inmiddels geïmplementeerd, de leidinggevenden zijn een voorbeeld voor de medewerkers wat betreft het uitdragen en werken volgens de kernwaarden en uiting geven aan gastvrijheid. 2) Om de leidinggevenden te informeren over de kernwaarden van Stichting Elisabeth en om hen vertrouwd te maken hiermee te werken, is voor de leidinggevenden van locatie Centrum een eendaagse workshop gastvrijheid georganiseerd. In deze workshop zijn handvatten gegeven voor de implementatie van de kernwaarden in hun dagelijks werk. Aandachtspunt hierbij is dat deze workshop nog moet worden gegeven aan de leidinggevenden van de 67

68 andere locaties. Dit is van belang om een evenwichtige ontwikkeling tussen de diverse locaties te realiseren. 3) In het nieuwe introductieprogramma dat vanaf april 2013 gestalte krijgt, nemen de kernwaarden een belangrijke plaats in. Tijdens de introductiedag wordt in de middag een workshop gastvrijheid gegeven van twee uur. De bedoeling is dat de nieuwe medewerkers op deze manier kennismaken met de kernwaarden en ookhandvatten aangereikt krijgen om in de praktijk deze kernwaarden uit te dragen. Voor wat betreft de huidige medewerkers is gastvrijheid een vast onderdeel van de werkoverleggen en de ontwikkelgesprekken; op deze manier blijven de kernwaarden regelmatig onder de aandacht Ombouwscenario locaties Galderseweg en Leuvenaarstraat Medio 2012 kwam de gehele nieuwbouw van de locatie Centrum gereed. Daarmee kwam een einde aan vijf jaren waarin deze locatie gesplitst was over twee vestigingen in Breda. Hiervoor is het project Ombouwscenario (wederom samenvoegen van de locaties Galderseweg en Leuvenaarstraat tot een locatie Centrum) uitgevoerd. De HR-manager heeft hiervoor een sociaal plan gemaakt en de HRadviseurs hebben vervolgens een groot aantal belangstellingsonderzoeken uitgevoerd onder medewerkers. Tientallen medewerkers moesten herplaatst worden binnen de organisatie en bij velen is dit ook gelukt. Helaas kon een aantal tijdelijke contracten niet worden verlengd, deze zijn van rechtswege dan ook beëindigd. Een ander deel van de opdracht was het reduceren van het aantal unitleiders en het transformeren van deze functie naar teamleider. Het traject is goed verlopen in samenspraak met de OR Opleidingen en stages Stichting Elisabeth is een erkend opleidingsbedrijf voor diverse (beroeps)opleidingen op het gebied van onder andere verpleging, verzorging, facilitaire dienstverlening en techniek. Er worden open en in company opleidingen en trainingen gegeven op het gebied van onder meer persoonlijk functioneren, communicatie, management, bedrijfshulpverlening en automatisering. De open opleidingen en trainingen zijn kort en praktijkgericht. De directe toepasbaarheid voor de eigen functie en/of organisatie staat hierbij voorop. Jaarlijks biedt de stichting ook veel stagemogelijkheden. Het gaat hier om zowel oriënterende stages, beroepsopleidende als afstudeerstages. 68

69 Samenwerking Regionale opleidingscentra Voor het opleiden van studenten Verpleging, Verzorging en Welzijn werkt Stichting Elisabeth samen met het ROC West-Brabant en dan met name met het Vitalis College. Via het Regionale Bureau Beroepspraktijkvorming (RBB) worden de BOL-studenten (leren en stage) op jaarbasis gepland. De BBL-studenten (werken en leren) selecteert de HR-afdeling zelf; zij krijgen een leerarbeidsovereenkomst voor de duur van de opleiding. In het jaar 2012 startten negen studenten met een opleiding bij het Vitalis College. Daarnaast zijn er 36 medewerkers gestart in het interne traject Ontwikkeling Loont, 22 personen voor de opleiding van Verzorgende naar Verzorgende IG (duur 1 jaar) en 14 personen van Helpende naar Verzorgende IG (duur 2 jaar). Voor deze interne trajecten is er een samenwerkingsverband met Opleidingspartners en de Vak & Werkschool. In samenwerking met de hogeschool Avans biedt Elisabeth op jaarbasis 32 HBO-V studenten stageplaatsen voor de leerafdeling, die nog steeds zeer succesvol verloopt. Daarnaast komen er van Avans studenten van de opleiding fysiotherapie. Ook met de HAN (Hogeschool Arnhem en Nijmegen) wordt samengewerkt; hiervan komen de studenten ergotherapie. Verder werkt Elisabeth samen met Cingel College, facilitaire dienstverlening. Hotel Merlinde biedt stage- en opleidingsplaatsen voor MBO-leerlingen van onder meer de Rooi Pannen Kengetallen BBL-/BOL-Opleidingen Via de Beroeps Begeleidende Leerweg (BBL) is het mogelijk om een opleiding tot Verzorgende IG of Verzorgende Niveau 3 te volgen. Via de BBL-route leert men al werkend het beroep. De leerling is voor 70% werknemer en werkzaam op een verpleegafdeling en voor 30% student. Gemiddeld één dag per week gaat de leerling naar school om te werken aan theoretische onderdelen en praktische vaardigheden in een skillslab. Op in opleiding 24 BBL-studenten: 13 verzorgende 9 verpleegkundige 2 helpende Z&W 69

70 Totaal Aantal stagiaires per niveau in 2012 Lager beroepsonderwijs/vmbo : 16 Middelbaar beroepsonderwijs MBO : 139 Hoger beroepsonderwijs HBO : 73 Universitair : 7 Maatschappelijke stage : 33 Overige : 2 Totaal stages in 2012 : 270 (in 2011: 291) Skills lab/risicovolle en voorbehouden handelingen Voorbehouden en risicovolle handelingen zijn handelingen die voor de zorgvrager een verhoogd risico met zich meebrengen als ze ondeskundig worden uitgevoerd. Om problemen en onduidelijkheid te voorkomen zijn deze handelingen opgenomen in de wet BIG (Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg). Al sinds de invoering van de wet BIG, voert Stichting Elisabeth hier een gericht beleid op. Zo wordt het verpleegkundig en verzorgend personeel bij indiensttreding getoetst en volgt deze toetsing, zo nodig, een intern scholingsprogramma. Vervolgens wordt elke medewerker iedere twee jaar getoetst. Door de ontwikkelingen in de zorg, is de vraag naar scholing groter geworden. Daarom zijn er, na een scholingstraject van enkele maanden, in maart 2012 tien verpleegkundigen binnen de stichting als skills trainer aangesteld. De skills trainers hebben, met ondersteuning van afdeling HR, hard gewerkt om het skills lab te ontwikkelen tot een open leercentrum. Dit wil zeggen dat er naast het organiseren van de reguliere toets momenten, lesmateriaal is ontwikkeld, (ad hoc) scholingen zijn gegeven aan zowel individuele als groepen medewerkers, readers en toetsen zijn aangepast aan de laatste theorieën en ontwikkelingen en is er wekelijks een oefenmiddag georganiseerd. 70

71 E-learning Leren en werken in de 21 e eeuw vraagt om nieuwe ideeën, instrumenten en technieken. De medewerkers van nu willen leren zonder omwegen en geen last hebben van herhalingen en onnodige stappen. ICT is een onderdeel van de samenleving en ook binnen de zorg ontstaan steeds meer initiatieven en mogelijkheden om ICT in te zetten om o.a. efficiënter en kostenbesparend het opleidingsproces te ondersteunen. Het was dan ook een logische stap om het project E-learning als onderdeel van het projectplan intensiverings-gelden AWBZ op te starten. Sinds november 2011 is Stichting Elisabeth lid van het ZorgLeren Netwerk VVT. Door hierbij aan te sluiten geeft de stichting aan dat zij haar professionals op een laagdrempelige manier kennis willen laten maken met de voordelen van kennis vergaren via E-learning. Het Zorgleren Netwerk bestaat uit zeven samenwerkende zorgorganisaties en wordt gefaciliteerd door The Competence Group (TCG) in IJsselstein. Als eerste is vanuit het Zorgleren Netwerk uitvoering gegeven aan het beoordelen (review) van bestaand E-learning-materiaal, zodat dit specifiek gericht is op de VVT-sector. Naast het beoordelen van de bestaande modules is er gestart met de ontwikkeling van zeven nieuwe modules voor de VVT-sector. Het betreft hier de trainingen: verantwoord medicijn gebruik, wondverzorging, diabetes, zwachteltechnieken, dementie, omgaan met agressie en decubitus. Deze modules zullen de eerste helft van 2013 gefaseerd worden opgeleverd. Tot slot heeft er eind 2012 een brede oriëntatie plaatsgevonden op de aanschaf van een leermanagementsysteem wat ondersteunend kan zijn voor het management en het logistieke proces van opleidingsactiviteiten, het didactisch proces kan ondersteunen en de e-learning toegankelijk maakt voor de medewerkers van de stichting. 71

72 Profilering verpleegkundigen Verpleegkundigen binnen Stichting Elisabeth hebben hun rol als zorgverlener en regisseur vaak goed ontwikkeld. De rollen van ontwerper, coach en beroepsbeoefenaar zijn echter minder goed ontwikkeld. Een niet-prikkelende functieomschrijving en het ontbreken van een voorbeeldfunctie zijn hier mede debet aan. Voor een goede kwaliteit van zorg is het noodzakelijk dat de verpleegkundigen deze rollen ontwikkelen. Om de verpleegkundigen hierbij te ondersteunen is op de locatie Centrum het traject Zorg Beter gestart. Zorg Beter heeft als doelstelling: Verpleegkundigen binnen Stichting Elisabeth kunnen in december 2012 benoemen wat hun rol als ontwerper, coach en beroepsbeoefenaar inhoudt en hebben op hun eigen afdeling een vijftal verbeterpunten ten aanzien van kwaliteit van zorg geïmplementeerd. Het traject bestond uit acht bijeenkomsten en uiteindelijk hebben zes verpleegkundigen het gehele traject doorlopen. Gedurende de bijeenkomsten hebben de verpleegkundigen zich verdiept in vakliteratuur en methodieken om nieuwe theorieën te implementeren op de afdeling. In de evaluatie van het traject hebben de verpleegkundigen en hun leidinggevenden geconstateerd dat alle verpleegkundigen gegroeid zijn in hun rol als ontwerper, coach en beroepsbeoefenaar. Op alle afdelingen is de doelstelling het implementeren van een vijftal verbeterpunten op de eigen afdeling bereikt Klachtencommissie medewerkers/vrijwilligers Samen met de vertrouwenspersonen zorgt de klachtencommissie voor medewerkers en vrijwilligers voor een correcte uitvoering van de klachtenregeling medewerkers/vrijwilligers. De procedure Klachtencommissie en vertrouwenspersonen is in 2012 kritisch bekeken en naar aanleiding van ervaringen vanuit de cursus vertrouwenspersonen op onderdelen aangevuld. Ook is overal de term klager vervangen door melder. Het aanpassen van de procedure gebeurde in overleg met de adviseur Verbetermanagement van de stichting. 72

73 Het afgelopen jaar zijn er bij de klachtencommissie twee formele klachten ingediend, die beide door de melder zelf weer zijn ingetrokken. Bij een persoon was dit omdat er meerdere procedures liepen op dat moment en zij deze eerst wilde afronden. De andere persoon is direct na het indienen van de klacht verhuisd naar het buitenland, waarmee de procedure rondom de klacht stopte. De voltallige commissie is in 2012 tweemaal in vergadering bijeen geweest. Wijziging in de samenstelling De samenstelling van de commissie is dit jaar gewijzigd. Op 31 december 2012 bestaat de commissie uit de volgende personen: Tonny Lambrechts José van den Hoever Miriam Wilmot Jory Lems Ingrid Boschman Hans Schepers Henk Meeuwissen Nanny Struys Willeke Rosdorff Ina Brekelmans voorzitter (Stichting Elisabeth) vicevoorzitter (Centrum) lid (Stichting Elisabeth) lid (Stichting Elisabeth) lid (Stichting Elisabeth) plv. lid (Stichting Elisabeth) plv. lid (Centrum) plv. lid (Vuchterhage) plv. lid (Westerwiek) plv. lid (Overakker/ EZT) Vertrouwenspersonen: Ria Hereijgers Leon Braspenning Marianne Nelemans Harrie Huibers Annemiek Schoenmakers Hanneke Aartsen Tonny Lambrechts, voorzitter Stichting Elisabeth Stichting Elisabeth Overakker Vuchterhage Westerwiek De Donk Klachtencommissie medewerkers en vrijwilligers 73

74 Vertrouwenspersoon Gedurende het jaar 2012 waren er enkele wijzigingen in de samenstelling van de groep vertrouwenspersonen. Elisabeth Zorg Thuis heeft geen eigen vertrouwenspersoon. Medewerkers van dit bedrijfsonderdeel kunnen gebruikmaken van vertrouwenspersonen van de locatie waaruit zij werken of indien wenselijk ook van andere locaties. De behandelde kwesties en vragen zijn als volgt over de locaties verdeeld: De Donk : 0 Elisabeth Centrum : 7 Overakker : 1 Vuchterhage : 0 Westerwiek : 1 Elisabeth Zorg Thuis (EZT) : 1 Overzicht aantal keren dat de vertrouwenspersoon werd ingeschakeld: in 2006 : 8 in 2007 : 14 in 2008 : 10 in 2009 : 11 in 2010 : 12 in 2011 : 12 in 2012 : 10 De kwesties en vragen die als opgelost worden gekwalificeerd, hebben niet altijd geleid tot het door de melder beoogde doel. Desondanks kunnen deze kwesties en vragen voor de vertrouwenspersoon als afgehandeld worden beschouwd. Daar waar de aard van de kwesties en vragen het nodig maakte, is met toestemming van de melder contact met derden opgenomen. De melder en de vertrouwenspersoon konden hierbij op volledige medewerking rekenen. Een van de hiervoor genoemde melders heeft aanleiding gezien een klacht in te dienen bij de klachtencommissie, deze is tijdens de procedure door melder zelf stop gezet. 74

75 De meest voorkomende kwesties hadden betrekking op het aspect bejegening ( zeven van de tien ) Ook in voorgaande jaren is het aspect bejegening het meest behandeld door de vertrouwenspersonen. 3.5 Maatschappelijk Ondernemen Maatschappelijk verantwoord ondernemen (mvo), duurzaam ondernemen of maatschappelijk ondernemen is een vorm van ondernemen gericht op economische prestaties (profit), met respect voor de sociale kant (people), binnen de ecologische randvoorwaarden (planet): ook wel de triple-pbenadering. Stichting Elisabeth heeft gekeken hoe zij deze benadering kan toepassen op de zorg. Planet People Profit People: Cliënten: kwaliteit van leven, zelfredzaamheid, regierol, aandacht, behoud van gezondheid Medewerkers: strategische inzetbaarheid, arbeidssatisfactie en passie, diversiteit Planet: Energiebezuiniging, zuinig gebruik van grondstoffen, duurzame inkoop, zorgvuldig beleid aangaande afvalstoffen en milieubeleid Profit: Meer aandacht voor integraal economisch en duurzaam voorraadbeheer van grondstoffen, materialen, kennis versus de huidige kosten-batenanalyses. 75

76 Op de overlappende gebieden Planet en People wordt gewerkt in en aan een stimulerende omgeving waarin aandacht is voor onder meer de invloed van gebouwen, groen, voeding en licht op cliënten en medewerkers. Op de overlappende gebieden People en Profit krijgt de menselijke maat meer aandacht. Denk hierbij aan welzijn van de cliënt en de medewerkers, maar ook de gezondheid van de cliënt en het bevorderen van de motivatie van de medewerkers. Op de overlappende gebieden van Planet en Profit ontstaat er meer aandacht voor groene efficiëntie in het inkoopbeleid, het energiebeleid, afvalverwerking en hergebruik. Op het overlappende gebied in het midden van drie P-cirkels staat de duurzame gezondheidszorg die efficiënt werkt voor de mensheid, zonder het milieu te belasten of verliesgevend te zijn. Voor nu en voor de toekomstige generaties. Door naar een balans te streven binnen de drie buitenste overlappende gebieden ontstaat een mix tussen bewezen efficiënte aanpakken en nieuwe oplossingen voor langbestaande problemen en wordt duurzame bedrijfsvoering bereikt. Stichting Elisabeth geeft op deelgebieden uitvoering aan het maatschappelijk verantwoord ondernemen. Te denken valt aan een toekomstgerichte focus opgenomen in de Koers 13-16, de rol van de cliënt, het efficiënter omgaan met grondstoffen in het inkoop- en milieubeleid en de integrale aanpak (ketenintegratie), maar ook het leeftijdsfasebewuste personeelsbeleid Milieuaspecten In 2012 zijn voorbereidingen getroffen om te starten met het apart inzamelen van plastic uit de fractie restafval. Begin 2013 is hiermee daadwerkelijk gestart. De inschatting is dat met het apart inzamelen van plastic de fractie restafval met 100m 3 per jaar zal afnemen voor de hele stichting. 76

77 3.5.2 Sociale aspecten Stichting Elisabeth is vanuit alle organisatieonderdelen actief betrokken bij het verstevigen van de banden tussen de sectoren wonen, welzijn en zorg. Met als doel voor alle burgers een dekkend aanbod van voorzieningen te creëren in de eigen woonomgeving. Verder wil Stichting Elisabeth ook betrokken zijn bij andere ontwikkelingen in de samenleving. In dit verslag worden voorbeelden als diversiteitbeleid, maatschappelijke stages, inzet voor het programma Geschikt Wonen voor Iedereen en Stichting Vrienden van Elisabeth genoemd Diversiteit Ook de afgelopen jaren heeft Stichting Elisabeth intensief samengewerkt met Palet, adviseurs diversiteit. Vanwege wijzigingen in het provinciaal beleid heeft Palet besloten haar deuren te sluiten en samen met de provincie Noord-Brabant een project op te zetten voor Kennisoverdracht en Kennisbehoud. In dat kader zal een Palet-adviseur één dag per week Stichting Elisabeth ondersteunen bij het diversiteitsbeleid, dit in samenwerking met Huize Raffy uit Breda. In de volgende subparagrafen wordt toegelicht welke projecten/activiteiten Stichting Elisabeth rondom diversiteit in 2012 heeft afgerond Zorgcafé Op 29 november 2012 organiseerde Elisabeth-Centrum een Zorgcafé. Aanleiding hiervoor was het initiatief van de stichting en Woonzorgcentrum Raffy tot een project Verbinding van diversiteit. Een van de verbindende factoren was het project WelSlagen Diversiteit van Calibris. Reden voor de drie organisaties om de alliantie aan te gaan met collega- zorginstellingen om zo hun best practices op het gebied van culturele diversiteit te delen. Ruim zeventig directieleden, managers, leidinggevenden en opleidingsfunctionarissen uit Brabant namen deel. Het Zorgcafé was een succes: sfeer, inhoud en boodschap in een sterke alliantie. 77

78 Ondersteuning Nederlandse taal Vanwege herhaaldelijke vragen om vorm te geven aan taalondersteuning voor werknemers die de Nederlandse taal onvoldoende beheersen, is samen met de gemeente Breda en Inburgering Werkgeversbenadering West- Brabant (VROM/WWI) een subsidie aanvraag ingediend voor de uitvoering van het Staatsexamen Nederlands op de werkvloer. In februari 2011 startten twaalf enthousiaste medewerkers met dit project. De inhoud van het taalondersteuningstraject was met name gericht op de werkinhoud. Taalvakwerk uit Breda was verantwoordelijk voor de uitvoering. Elke medewerker kreeg een taalmaatje toegewezen en kreeg daarnaast extra begeleiding op de werkvloer. Ruim een jaar later ontvingen de medewerkers vol trots het certificaat Project WelSlagen Diversiteit West-Brabant Het project WelSlagen Diversiteit West-Brabant heeft de Nationale Alfabetiseringsprijs 2012 in de categorie Durven gewonnen. Stichting Elisabeth is als één van de deelnemende organisaties trots op deze prestatie. Welslagen Diversiteit is een specifieke arbeids- en opleidingsgerichte taalscholing voor laaggeletterde allochtonen die aansluit op hun stagewerkzaamheden in verpleeghuizen, verzorgingshuizen en de thuiszorg: hun toekomstig werkterrein. Het project heeft als doel het bevorderen van instroom van allochtone werkzoekenden in de zorg op vraag van de werkgevers van de zorginstellingen in West-Brabant. Door intensieve samenwerking in de regio zijn ROC West-Brabant, zes zorginstellingen, gemeenten en Calibris er samen in geslaagd om allochtone werkzoekenden toe te leiden naar werk in de zorg op niveau 2 en Maatschappelijke stages In 2012 hebben veel leerlingen van middelbare scholen hun maatschappelijke stage voltooid op een van de locaties van Stichting Elisabeth. Zij zijn ingezet op verschillende manieren. Enkele voorbeelden: een leerling werd individueel gekoppeld aan een cliënt voor contact of een wandeling, ondersteuning bij een eetpunt, ondersteuning bij activiteiten en in de huiskamers. Daarnaast was het mogelijk om met grotere groepen stagiaires extra en bijzondere activiteiten te organiseren, zoals schilderijenexposities, wandelvierdaagse, kerstprogramma s etc. 78

79 Door de maatschappelijke stage komen jonge mensen in contact met de ouderenzorg. Het geeft jongeren een goed beeld van de ouderenzorg. Het is nog onduidelijk of in de toekomst de maatschappelijke stage een verplichting blijft, maar tot die tijd grijpt Stichting Elisabeth deze mogelijkheid met beide handen aan gezien de meerwaarde voor zowel de cliënten als voor de jongeren Geschikt Wonen voor Iedereen De doelstelling van het stedelijk programma Geschikt Wonen voor Iedereen (GWI) is om mensen in staat te stellen zo zelfstandig mogelijk te wonen en te leven, ook wanneer zij behoefte krijgen aan begeleiding, ondersteuning of zorg. De geschikte woonplaats ligt daarbij voor veel mensen in de eigen, vertrouwde buurt. Geschikt Wonen voor Iedereen levert veilig en goed wonen op voor alle inwoners van Breda. Onderdeel van GWI is dat er in iedere wijk of dorp een zorgkruispunt is. Stichting Elisabeth participeert in GWI binnen alle stadsdelen waarin zij actief is Stichting Vrienden van Elisabeth De Stichting Vrienden van Elisabeth zet zich in om extra middelen bijeen te brengen om daarmee voor groepen van personen in verpleeg- en/of verzorgingshuizen van Elisabeth activiteiten te ontwikkelen of voorzieningen aan te brengen die niet uit de normale geldmiddelen bekostigd kunnen worden. Dat kunnen zaken en activiteiten zijn in het kader van de directe zorg, maar ook van meer algemene aard. De bestuursleden van Stichting Vrienden van Elisabeth zetten zich ervoor in dat veel inwoners van Breda en omgeving en andere betrokkenen bij Stichting Elisabeth zich zullen aanmelden als Vriend van Stichting Elisabeth of een incidentele of jaarlijkse bijdrage willen storten om zo te helpen die extra zaken te realiseren. Het bestuur van de stichting is in 2012 drie keer bijeengekomen. Het bestuur heeft in 2012 bekeken hoe de Stichting Vrienden haar draagvlak binnen Stichting Elisabeth kan vergroten en tegelijkertijd haar slagvaardigheidskracht kan verstevigen. Hiervoor is een interne werkgroep opgericht die een paar keer per jaar bijeenkomt (los van de bestuursvergaderingen). Deze werkgroep is een goede afspiegeling van de organisatie met leden van verschillende locaties en ondersteunende afdelingen, vrijwilligers en vertegenwoordigers namens de cliënten. 79

80 Aanvullend hierop is besproken om locaties zelf (mede)verantwoordelijk te maken voor hun acties, zodat vanuit die hoek ook meer draagvlak komt en de werving van nieuwe Vrienden een vanzelfsprekendheid gaat worden. Hiervoor is beleid opgesteld: aan een verzoek draagt de locatie zelf 25% bij en 75% wordt gedoneerd door de Vrienden. Het maximale bedrag per jaar per locatie is Wanneer een locatie een verzoek indient voor een hoger bedrag, dan zal het bestuur dit per geval bekijken en beoordelen. Verschillende locaties zijn al plannen aan het bedenken om een dergelijke wervingsactie op te zetten. Daarnaast heeft het bestuur besloten om de PR-focus te verleggen van de restauratie van de Elisabeth kapel bij locatie Centrum naar meer sociale voorzieningen voor cliënten, wat ook het oorspronkelijke doel is van de Vrienden. Wel blijft het bedrag dat in de voorgaande jaren is opgehaald, gereserveerd staan voor de kapel. En mochten er nog subsidies of andere gelden voor de kapel te vinden zijn, dan worden deze zeker aangesproken. Speciaal voor de renovatie van de kapel organiseerden cliënten, medewerkers en vrijwilligers van het dagcentrum locatie Centrum op 13 december 2012 een Kerstmarkt. Hiermee is een bedrag van 600 opgehaald. Door locaties voor deel verantwoordelijk te maken voor de gevraagde donaties, maakten de verschillende Elisabeth locaties aanspraak op een donatie. Stichting Vrienden in actie: Locatie Overakker onthult een bijzondere gift Elisabeth Overakker richt zich sinds 2012 op een nieuwe doelgroep visueel beperkte ouderen en heeft daarom het verzoek ingediend bij het bestuur voor een beeldscherm, speciaal voor deze doelgroep. Tijdens de feestelijke heropening van Elisabeth Overakker werd door de eerste cliënt van Elisabeth Overakker met een ZG-VIS-indicatie (Zintuigelijk Gehandicapt, Visueel) de openingshandeling verricht. Zij zette samen met de locatiemanager het speciale beeldscherm voor slechtzienden in werking. Dit scherm zal worden gebruikt voor digitaal informatie voor de locatie, zodat alle bewoners het belangrijkste locatienieuws tot zich kunnen nemen. 80

81 Locatie Vuchterhage viert op een spookjesachtige wijze haar 25-jarig bestaan Op 18 november 2012 vierde de locatie Vuchterhage haar 25-jarig bestaan. Reden voor een feestje! Vanwege dit jubileum is aan de cliënten van Vuchterhage gevraagd wat ze het liefste zouden willen. En ze wilden een dagje naar de Efteling. Voor het vervoer naar Nederlands bekendste pretpark was een bepaald bedrag nodig. Dit bedrag is door de Vrienden geschonken met als tegenprestatie dat 25% van het totaalbedrag zelf door de locatie opgehaald zou worden. Deze uitdaging ging de locatie graag aan. En met veel enthousiasme is er een grootse bingo voor cliënten, mantelzorgers, wijkbewoners, medewerkers en vrijwilligers georganiseerd. Waarmee uiteindelijk 600 is opgehaald! Dit was het startschot voor een mooie dag naar de Efteling. Locatie De Donk heeft een financiële bijdrage van 1000 gevraagd voor het in stand houden van de zondagmiddagsoos op De Donk, vanwege een wegvallende subsidie. Door contacten met het bedrijfsleven verwacht De Donk 25% van de gevraagde bijdrage zelf te kunnen realiseren. Het bestuur heeft dit verzoek gehonoreerd. Om de band met de Vrienden van Elisabeth te verstevigen zijn er in 2012 twee nieuwsbrieven verstuurd en werd er een netwerkborrel voor de Vrienden georganiseerd. Om de Vrienden onder de aandacht te brengen en te promoten, was er op zaterdag 17 maart 2012 tijdens de Landelijke Open Dag van de Zorg een informatiestand op locatie Vuchterhage. Net als op zaterdag 5 november tijdens de open dag van locatie Centrum. Dit heeft vijf nieuwe Vrienden opgeleverd. Het aantal Vrienden mag zeker nog groeien. In 2012 zijn er 20 nieuwe Vrienden geworven. Hiermee werd 2012 afgesloten met een totaal van 66 vrienden die een jaarlijks een bedrag aan vaste donaties ter waarde van 4425 bijeen brengen (in 2011 waren dit er 46 met een bedrag van 425).Daarnaast ontving de Stichting Vrienden van Elisabeth in 2012 een totaalbedrag van 1080 aan eenmalige donaties. 81