Pijnbestrijding na uw operatie met de pijnpomp

Transcriptie

1 I Postoperatieve pijn En het PCA systeem AZ Vesalius Hazelereik Tongeren Tel: 012/ Acute Pijn Service. Tel: Anesthesiologen: Dokter H. Vandendriessche Dokter K. Geelen Verpleegkundig pijnspecialiste: G. Weerelds Pijnbestrijding na uw operatie met de pijnpomp 12

2 INHOUDSOPGAVE Vragen 1. Inleiding 3 2. De anesthesioloog 4 3. Waaruit bestaat een PCA systeem? 4 4. Wat is het voordeel van een PCA-systeem 5 5. Hoe kan het PCA systeem aangesloten worden? 5 6. Welke neveneffecten zijn er? 6 7. Wie volgt de pijnbehandeling op? 6 8. Kan ik het bed verlaten na de ingreep 7 9. Hoelang kan ik van deze pomp gebruik maken 7 10.Na de operatie 8 11.Voor U het ziekenhuis verlaat Vragen? Acute Pijn Service / APS 12 Deze brochure wordt U vriendelijk aangeboden door de kerngroep pijnteam. Zij is bedoeld om U in algemene zin te informeren over de gang van zaken bij de postoperatieve pijnbestrijding. Indien U nog vragen heeft, aarzelt U dan niet om deze te stellen aan de geneesheeranesthesioloog, de pijnverpleegkundige of verpleegkundige op de zorgafdeling. JIJ t Kan allemaal verbeelding zijn, de dingen die wij doen. Wij kleuren zelf ons leven grauw En dan ineens weer groen. Maar als jij mij vraagt: Hoe gaat t nou, Heb je minder PIJN? Wat ik dan diep van binnen voel, Kan geen verbeelding zijn. 2 11

3 Voor U het ziekenhuis verlaat 1. INLEIDING Wij zouden het ten zeerste waarderen indien U zou willen aanduiden hoe tevreden U was over uw postoperatieve pijnbestrijding. Wilt U dit doen aan de hand van de volgende schaal: omcirkel één van de volgende cijfers dat best overeenkomt met uw mening: 1. Slecht 2. Zwak 3.Goed 4.Uitstekend Geef deze brochure af aan de verpleegkundigen van de afdeling. Dank U voor uw medewerking Het Pijnteam Binnenkort ondergaat U een heelkundige ingreep. Na de operatie kan pijn optreden, dit wordt de postoperatieve pijn genoemd. Pijn kan het genezingsproces vertragen. Daarom is het belangrijk dat onmiddellijk na de operatie, zonodig zelfs voor de operatie, een goed pijnbeleid gevoerd wordt. Immers, dankzij een goede pijnbehandeling herstelt U beter, wordt de kans op complicaties kleiner en kan de hospitalisatieduur eventueel verkorten. Met een goede pijnstilling ondervindt U als patiënt zo weinig mogelijk hinder van de operatie. In deze brochure wordt nadere informatie gegeven over verschillende mogelijkheden van pijnbestrijding. Als U na het lezen nog vragen heeft, dan kunt U deze stellen aan de verpleegkundigen van de afdeling waar U opgenomen bent. Tevens kan U met deze vragen ook terecht bij de anesthesist of de verpleegkundig pijnspecialiste van de Acute Pijn Service. 10 3

4 De anesthesioloog Voor de operatie maakt U kennis met de anesthesioloog. Deze arts heeft zich toegelegd op de verschillende vormen van anesthesie en pijnbestrijding. Hij/zij beslist, in overleg met U, welke vorm van anesthesie en pijnbestrijding voor U het beste is. Zo kan de anesthesioloog beslissen tot het plaatsen van een pijnpomp. Deze pomp wordt ook PCApomp genoemd. PCA staat voor Patiënt Controlled Analgesie of patiënt gecontroleerde pijnstilling. Waaruit bestaat een PCA - systeem? De PCA-pomp is een infuuspomp, die voorzien is van een drukknop. Na indrukken van de knop levert de pomp een hoeveelheid van een voorgeschreven pijnstiller. Dit wordt gevolgd door een lock-out periode, een korte tijd tijdens dewelke de pomp een verzoek om pijnstilling negeert. De pomp wordt door de geneesheer anesthesioloog geprogrammeerd. Aangezien elke persoon verschillend is kunnen de instellingen van de pomp individueel worden aangepast. De arts zal bepalen welk pijnstillend middel voor U het meest geschikt is, welke dosis U per keer mag krijgen en hoeveel maal per uur U deze dosis zelf mag toedienen. Zodoende is de kans op overdosis uitgesloten. Bij het drukken dient U er rekening mee te houden dat het effect 5 à 10 minuten op zich laat wachten. U wacht dus best niet tot wanneer de pijn te hevig wordt om een nieuwe dosis toe te dienen. 4 Afhankelijk van uw pijnbeleving wordt de pijnmedicatie toegediend volgens een vooropgesteld schema. Afwijkingen op dit schema zijn mogelijk. Het is heel belangrijk dat U aan de verpleegkundigen laat weten of de pijnstillers goed werken. Hierdoor kan de pijnmedicatie, indien nodig, tijdig worden aangepast. Hoe langer U wacht met het melden van pijn, hoe moeilijker het is om de pijn degelijk te bestrijden. Pas als U aangeeft dat de pijn aanvaardbaar is ( pijnscore < 3 ) mag U terug naar de afdeling. De pijnscore moet aanvaardbaar zijn zowel bij rust, als bij bewegen en hoesten. Op de verpleegafdeling informeren de verpleegkundigen en de zaalarts naar de pijn die U voelt. Op regelmatige tijdstippen gaat U medicatie krijgen en worden de pijnscores verricht. Op die manier krijgt men inzicht in het verloop van uw pijn. Ook hier geldt de regel dat pijn geen belemmering mag zijn voor diep inademen, bewegen en hoesten. Bij hoge pijnscores waarschuwt de verpleegkundige de geneesheeranesthesioloog of de pijnverpleegkundige. Zo nodig wordt U extra pijnmedicatie toegediend en/of wordt de pijnmedicatie aangepast 9

5 . Na de operatie Wat is het voordeel van een PCA systeem? Na de operatie gaat U naar de ontwaakzaal. Als U ontwaakt uit uw anesthesie vraagt de verpleegkundige van de ontwaakzaal, of hoe het met de pijn is. Op regelmatige tijdstippen zal hij/zij U vragen uw pijn met een cijfer tussen 0 en 10 op een pijnschaal aan te geven. GEEN PIJN ONDRAAGLIJKE PIJN Met een PCA-pomp krijgt U de mogelijkheid zelf uw pijnstilling te regelen. U hoeft geen beroep te doen op een verpleegkundige indien U pijn waarneemt en U hoeft dus niet te wachten op een inspuiting van een pijnstiller. Bovendien bepaalt uzelf met dit systeem hoeveel en wanneer U een pijnstiller wenst binnen de vooraf ingestelde grenzen en zonder gevaar voor overdosis. 0 betekent geen pijn en 10 is de ergste pijn die U zich kunt voorstellen. U kunt nooit een verkeerd cijfer geven. Het gaat immers om de pijn die U ervaart en pijn is een persoonlijke ervaring. Als U bijvoorbeeld denkt dat uw pijn een 5 is, dan geeft U een 5, ook al denkt U dat een ander daar misschien een 3 of 7 voor zou geven. Als U geen pijn heeft, geeft U dat een 0. Heeft U weinig pijn, dan kunt U een cijfer tussen 1 en 4 geven. Indien U veel pijn heeft, geeft U tussen 7 en 10. Hoe Waaruit kan het bestaat systeem een aangesloten PCA - systeem. worden? Het toestel kan aangeschakeld worden op een katheter ( buisje ) in de ader. Dit is een intraveneuze vorm van pijnstilling ( PCIA : patiënt gecontroleerde intraveneuze analgesie ) De arts kan opteren voor een techniek waarbij vooral de operatiestreek pijnvrij gemaakt wordt. Dit gebeurt meestal met behulp van een kleine katheter in de rug( PCEA : patiënt gecontroleerd epidurale analgesie ), Ook met deze technieken van pijnbestrijding kan U zich met behulp van de pijnpomp zelf pijnstillende medicatie toedienen. 8 5

6 Welke nevenwerkingen zijn er? Kan ik het bed verlaten na de operatie? Wanneer U gebruik maakt van een PCIA-systeem kunnen, afhankelijk van de gebruikte medicatie, sufheid en braken voorkomen.. Bij een PCEA-systeem kan een krachtsvermindering van ledematen optreden, jeuk en moeilijk urineren. Ook deze symptomen zijn van tijdelijke aard en verdwijnen bij aanpassen van de dosis en/of bij het stoppen van de therapie. De pijnpomp en bijhorende katheters kunnen uw bewegingsvrijheid sterk beperken. Sta nooit alleen op en doe steeds beroep op de verpleegkundigen. (omdat vooral een epidurale pijnpomp krachtverlies in de onderste ledematen kan veroorzaken). Wie Wie volgt volgt de pijnbehandeling de pijnbehandeling op? op? Hoelang kan ik van deze pomp gebruik maken?? Dagelijks en dit zolang als nodig, gaan de anesthesioloog en de pijnverpleegkundige van het pijnteam op bezoek bij alle patiënten met een pijnpomp. Er worden een reeks evaluaties en testen gedaan, men noteert gegevens over uw pijnstilling, men beantwoord uw vragen of stelt de PCA-pomp bij. De PCA pomp zal, afhankelijk van uw operatie, een tot meerdere dagen worden gehandhaafd. De pijnpomp en de katheters worden pas verwijderd wanneer de pijn voldoende verminderd is en kan opgevangen worden met eenvoudiger medicatie die U oraal kan nemen. De geneesheeranesthesioloog weet uit ervaring hoelang de PCA-pomp best ter plaatse blijft maar er is voldoende aandacht voor de individuele verschillen en wensen. Na stopzetten van de therapie wordt met U overlegd in welke mate verdere pijnstilling nodig is. 6 7