DBFM in de zorgsector

Transcriptie

1 DBFM in de zorgsector Mogelijkheden na aanpassing VIPA-reglementering Wouter Neven Jens Debièvre

2 Topics VIPA en de zorgsector volgens VIPA VIPA-subsidiëring in de zorgsector : klassieke vs. alternatieve (DBFM) financiering DBFM: wat is dit? DBFM in de zorgsector, gesubsidieerd door VIPA: Basisregels / faciliteiten Slotbedenkingen

3 VIPA VIPA = Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden Aangelegenheden = intern verzelfstandigd agentschap (IVA) beleidsdomein Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Het VIPA heeft als missie initiatieven te ontwikkelen en in financiering te voorzien voor een kwaliteitsvolle, toegankelijke en betaalbare infrastructuur voor de zorgen dienstverlening in het kader van de persoonsgebonden aangelegenheden De kerntaken van het VIPA omvatten: 1 de financiering, in welke vorm ook, van infrastructuur voor zorg- en dienstverlening in het kader van de persoonsgebonden aangelegenheden; 2 de coördinatie, sturing en regie van publiek-publieke en publiek-private samenwerking inzake de infrastructuur voor persoonsgebonden aangelegenheden; 3 het bevorderen van kennis en expertise op conceptueel, financieel en bouwtechnisch vlak.

4 De zorgsector volgens VIPA Ongeveer voorzieningen in 7 sectoren: Verzorgingsvoorzieningen: (psychiatrische) ziekenhuizen, psychiatrische verzorgingstehuizen, rust- en verzorgingstehehuizen (RVT) Ouderenvoorzieningen : woonzorg- (WZC), dagverzorgings-, kortverblijfen dienstencentra Preventieve en ambulante gezondheidszorg Voorzieningen voor personen met een handicap Voorzieningen voor kinderdagopvang Voorzieningen voor bijzondere jeugdbijstand Algemeen welzijnswerk

5 Organiek kader VIPA Belangrijkste basisregelgeving: Decreet van 23 februari 1994 inzake de infrastructuur voor persoonsgebonden aangelegenheden (VIPA-decreet) Besluit van de Vlaamse Regering (BVR) van 8 juni 1999 houdende de procedureregels inzake de infrastructuur voor persoonsgebonden aangelegenheden BVR van 1 september 2006 tot regeling van de alternatieve investeringssubsidies verstrekt door het VIPA BVR van 1 september 2006 m.b.t. investeringswaarborg! Sectorregelgeving! BVR tot vaststelling van de totale investeringssubsidie en de bouwtechnische normen per sector, bv. BVR 16 juli 2010 (verzorgingsinstellingen), BVR 8 juni 2010 (voorzieningen van de bijzondere jeugdbijstand) of BVR 24 juli 2009 (programmatie, erkenningsvoorwaarden en subsidieregeling woonzorgvoorzieningen)

6 Basisbegrippen financiering in VIPA-decreet Wat wordt gesubsidieerd? investering : kosten voor bouw-, uitbreidings- en verbouwingswerkzaamheden, -- wijziging: aankoop van infrastructuur, uitrusting of apparatuur, met uitzondering van de aankoop van grond. Hoe wordt gesubsidieerd? Initiatiefnemer (definitie voor decreetswijziging): rechtspersoon die zorg- en dienstverlening organiseert in het kader van de persoonsgebonden aangelegenheden ; Investeringssubsidie (definitie voor decreetswijziging): subsidie als bijdrage in de kostprijs of de financiering van de investering door een initiatiefnemer, overeenkomstig de bepalingen van dit decreet ;

7 Basisbegrippen financiering in VIPA-decreet (2) Recht op de grond (definitie voor decreetswijziging): De initiatiefnemer moet ofwel eigenaar zijn ofwel over een zakelijk of genotsrecht beschikken op het onroerend goed waarvoor de aanvraag wordt gedaan, voor een periode die minstens gelijk is aan de boekhoudkundige afschrijvingsduur van de investering en die in elk geval minstens twintig jaar bedraagt. (bij alternatieve financiering) Investeringswaarborg: Waarborg tot terugbetaling van de leningen, die werden aangegaan met het oog op de realisatie van de investering, overeenkomstig de bepalingen van dit decreet, voor dat deel van de kapitaalsuitgaven waarvoor geen investeringssubsidie wordt verkregen.

8 Investeringswaarborg bij alternatieve financiering Principe investeringswaarborg : Waarborg op 90 % van het kapitaalgedeelte van de lening (geplafonneerd tot de subsidiabele kostprijs) Principieel akkoord // alt. Financiering; aanvraag bij start werken - Voorwaarden: Duur leningen: vermoedelijke levensduur van de goederen waarop ze betrekking hebben met een max. 30 jaar. Leningen moeten aangegaan zijn bij een financier + Financiële slaagkansen project reëel. Initiatiefnemer moet akkoord gaan dat het VIPA een hypotheek of hypothecair mandaat neemt op het gesubsidieerd onroerend goed op eenvoudig verzoek van VIPA Verklaring financier geen waarborgen tenzij hypotheek/mandaat.

9 Financiering van infrastructuur in de zorgsector door VIPA Klassiek Zorgstrategisch plan Technischfinancieel plan Subsidiebelofte in globo Subsidiebeslis sing per projectfase Gunningsproce dure Betaling Alternatief (voor de sectoren verzorgingsinstellingen, ouderenvoorzieningen, thuiszorg en sociale integratie personen met een handicap vanaf 1/1/2007) Zorgstrategisch plan Technischfinancieel plan Principieel akkoord voor project Gunningsprocedur e/aanvang Gebruikstoelage 20 j. VIPA-DBFM: alternatieve projectaanpak binnen alternatieve financieringstechniek

10 Financiering van infrastructuur in de zorgsector door VIPA : alternatieve financiering van DBFM-projecten Aanpassing VIPA-Decreet door Decreet van 12 februari 2010 Doelstellingen: Aanpassen organieke regelgeving m.b.t. alternatieve financering om VIPA-gesubsidieerde projecten die via PPS/DBFM worden gerealiseerd te faciliteren DBFM is bijkomende keuzemogelijkheid, geen dwingende structuur Tezelfdertijd repareren bestaand organiek kader (maakt aangebrachte wijzigingen soms moeilijk leesbaar), bv. Waarborgregeling woonzorgcentra, prefinanciering ouderenvoorziening OPGEPAST: decreetswijziging 12 februari 2010 treedt pas in werking nadat details ervan zijn uitgewerkt in BVR BVR binnenkort te verwachten (week advies IF ingewacht) Hierna wordt reeds ingegaanop facilitair kader zoals dit er vermoedelijk zal uitzien na inwerkingtreding decretale aanpassing + BVR

11 DBFM : wat is dit? VIPA-facilitering slaat enkel op DBFM: Design: private partner ontwerpt of laat ontwerpen; Build: private partner bouwt of laat bouwen; Finance: private partner financiert of laat financieren; Maintain: private partner onderhoudt of laat onderhouden DBFM = concessietechniek binnen PPS : exploitatierisico ligt bij private partner finaliteit opdrachtgever = beschikking over infrastructuur Andere vormen concessietechniek worden niet beoogd: DBFO (O = Operate), DBFMO, BOO (Build Own Operate), etc.

12 Gunningsprocedure DBFM Projectverloop Contract close Opschortende Voorwaarden Aanvangsbevel Bouwtechnische verplichtingen met oog op beschikbaarheid Overdracht Onderhoudsfase Overdrachtscertificaat Einddatum Beschikbaarheidscertificaat

13 DBFM Betrokken actoren

14 DBFM - Outputspecificaties Publieke partner bepaalt Outputspecificaties : Beschikbaarheidseisen: eisen waaraan de infrastructuur moet voldoen om beschikbaar te worden gesteld leidt tot betaling van de beschikbaarheidsvergoeding; Voltooiingseisen: eisen waaraan de infrastructuur moet voldoen om als volledig te worden beschouwd; Overdrachteisen: eisen waaraan de infrastructuur op het einde van de DBFMovereenkomst moet voldoen;

15 DBFM - Betalingsmechanisme Publieke partner betaalt in ruil voor beschikbaarheid: Betaling enkel vanaf beschikbaarheid; MAAR: mijlpaalvergoedingen mogelijk; Betaling enkel in mate dat blijvend voldaan wordt aan outputspecificaties: Beschikbaarheidsvergoeding; Gebruikersvergoeding; Sanctie wegens onbeschikbaarheid van infrastructuur: Beschikbaarheidskorting; Sanctie voor andere contractuele tekortkomingen: Prestatiekorting.

16 DBFM Betalingsmechanisme (2) Prijsherzieningsmechanisme: Wet van 30 maart 1976 betreffende de economische herstelmaatregelen!: Beschikbaarheidsvergoeding mag niet sneller stijgen dan Belgisch indexcijfer der consumptieprijzen; Prijsherziening maar mogelijk op maximum 80% van de totale prijs; Prijsherzieningsformule dient gekoppeld te zijn aan parameters die de werkelijke kosten vertegenwoordigen. Aangewezen voor onderhouds- en werkingskosten.

17 DBFM Waarborgen en garanties Vanwege de opdrachtnemer: Biedingsgarantie; Aandeelhoudersgarantie; Aanvangsgarantie; Voltooiingsgarantie; Overdrachtsgarantie. Vanwege de overheid: Beschikbaarheid terrein; Vreemd vermogen; Betaling beschikbaarheidsvergoeding / beëindigingsvergoeding; Herfinancieringsgarantie.

18 Introductie DBFM in de zorgsector: faciliterende wijzigingen VIPA-Decreet/BVR Wijziging basisbegrippen : Investeringssubsidie: subsidie als rechtstreekse of onrechtstreekse bijdrage in de kostprijs of de financiering van de investering door een aanvrager, overeenkomstig de bepalingen van dit decreet Bij alternatieve financiering rechtstreekse bijdrage in kostprijs, bij DBFM onrechtstreeks via beschikbaarheidsvergoeding Aanvrager (ipv. initiatiefnemer): rechtspersoon die erkend is of voldoet aan de wettelijke voorwaarden om zorg- en dienstverlening te organiseren in het kader van de persoonsgebonden aangelegenheden en die een aanvraag tot het verkrijgen van een investeringsubsidie of investeringswaarborg indient aanvrager = exploitant; bouwheer kan = private partner investering moet passen in programmatie

19 Faciliterende wijzigingen (2) Rechten op de grond/project De aanvrager moet minstens over een genotsrecht beschikken op het project waarvoor de aanvraag voor een investeringssubsidie wordt gedaan, voor een periode die minstens gelijk is aan de boekhoudkundige afschrijvingsduur van de investering en die, voor onroerende goederen, in elk geval minstens twintig jaar bedraagt. Als de aanvrager en de eigenaar of de houder van de zakelijke rechten op de grond waarop een project wordt voorzien, twee verschillende personen zijn, mag er geen ongeoorloofde verwantschap bestaan tussen hen. De Vlaamse Regering legt de voorwaarden vast waaronder er sprake is van een ongeoorloofde verwantschap Aanvrager niet noodzakelijk = houder zakelijke rechten genotsrecht: bv. huur MAAR niet noodzakelijk op terreinen: genotsrecht op project Private partner kan = rechtspersoon, THV, SPV,

20 Faciliterende wijzigingen (3) Verbod op verwantschap aanvrager - houder zakelijke rechten op grond waarop project wordt voorzien (i.g.v. 2 onderscheiden personen) Geldt enkel bij natuurlijke personen of handelsvennootschappen i.d. zin W.Venn., NIET tussen VZW s! Onweerlegbaar (?) vermoeden van ongeoorloofde verwantschap als ene persoon in de andere bevoegdheid heeft om (in rechte of in feite) beslissende invloed uit te oefenen op strategische beslissingen of op samenstelling bestuursorganen Schrapping definities leasing en financier (voorheen reeds niet marktconform) MAAR : geen investeringswaarborg bij DBFM-financiering t.a.v. de opdrachtnemer!!! kleur financiering senior debt private partner / SPV

21 Faciliterende wijzigingen (4) 2traps technisch financieel plan igv. DBFM: Zorgstrategisch plan Technischfinancieel plan Principieel akkoord voor project Gunningsprocedur e / Aanvang Gebruikstoelage 20 j. (vanaf jaar ingebruikname) Technisch-financieel plan A - Schets investeringswerkzaamheden - Financieel plan (incl. raming beschikbaarheidsvergoeding) - Conceptnota functionele opvattingen (incl. outputspecs) - Raming bouwkost & oppervlakteberekening Voorlopig principieel akkoord Minister Technisch-financieel plan B - Architectenplannen & financieel plan - Nota functionele, bouwfysische en technische opvattingen - Programma van eisen (akkoord aanvrager) - Gunningsverslag aanduiding opdrachtnemer & overeenkomst met opdrachtnemer Definitief principieel akkoord

22 Faciliterende wijzigingen (5) Subsidieberekening // gewone alternatieve financiering Bv. bij nieuwbouw ziekenhuis : Subsidiabele m² x bedrag/m² x %BTW x algemene kosten x bouwindex x 60% bedrag/m² = 1100 met algemene kosten à 10% OPGEPAST: bij DBFM-financiering aanpassing aan bouwindex op datum definitief principieel akkoord en NIET op datum bevel aanvang der werken (dus eerder in de tijd) Gebruikstoelage : toepassing coëfficient Gebruiksnormen van toepassing (bezettingsgraden) // gewone alt. financiering Coëfficient : [R/1 (1/ (1+R)) 20 ] x 85% Beleidskeuze om maar 85% van de gebruikstoelage te subsidiëren

23 Faciliterende wijzigingen (6) Gedurende 20 jaar na ingebruikname van gesubsidieerde investering kan geen principieel akkoord worden verkregen voor hetzelfde deel van de infrastructuur Uitzondering: als verbouwing noodzakelijk wordt wegens gewijzigde regelgeving of wegens gewijzigde en opgelegde veiligheidsvoorschriften. Toezichtsregeling voorzien! Concrete bestemming van goed mag niet worden gewijzigd gedurende periode gelijk aan boekhoudkundige afschrijvingsduur van de investering en in elk geval minstens gedurende 20 jaar; Sanctie: terugvordering subsidies! Ingeval van uitkering gebruikstoelage voor uitvoering van een project dat niet gerealiseerd wordt of niet leidt tot een uitbating binnen een redelijke uitvoeringstermijn: verleende gebruikstoelagen worden volledig teruggevorderd.

24 DBFM in de zorgsector - Bedenkingen Enkel DBFM op 20 jaar : te beperkt? Financiering op 20 jaar noodzaakt niet ter beschikking stelling op 20 jaar? 2traps technisch financieel plan: Hoe reeds bij eerste technisch financieel plan zicht op beschikaarheidvergoeding en outputspecs? reeds laten meehelpen preferred bidder aan bekomen voorlopig principieel akkoord? Reeds afgewerkte gunningsprocedure voor definitief principieel akkoord: reeds overeenkomst met opdrachtnemer dus contract close voor financial close ontbindende voorwaarde niet bekomen financial close + medewerking gegunde kandidaat aan bekomen definitief principieel akkoord door aanvrager

25 DBFM in de zorgsector Bedenkingen (2) F in DBFM: Decreetswijziging ingegeven door ESR95-regels cf. controle gebruiksnormen F niet bij publieke partner, ook niet lokaal (want geconsolideerd op Belgisch niveau) DBM + F wordt moeilijk : financiering blijft klassiek: aanvrager ontvang gebruikstoelage en betaalt o.m. a.h.v. hiervan beschikbaarheidsvergoeding Geen rekening gehouden met (f) + (F) (verplichte korte en optionele langetermijn financiering) cf. woonrechtcertificaten

26 DBFM in de zorgsector Bedenkingen (3) Quid met step in rights financiers vreemd vermogen? Geen investeringswaarborg voor opdrachtnemer Geen overdraagbare trekkingsrechten op subsidies Precair karakter subsidietoezegging op 20 jaar cf. eenjarigheid begroting Zekerheid op onroerend goed loskoppeling eigenaar / exploitant Herfinanciering? Gelet op eigensoortige financiering: vnl. OCMW s : interesse wegens gebrek aan middelen; voor VZW s hoofdzakelijk interesse wanneer beperkingen financiering worden ondervangen door breder project, bv. gebiedsontwikkeling

27 DBFM in de zorgsector Bedenkingen (4) (grondige) renovaties incluis? Maintenance versus investeringsfinanciering : inschatting kostprijs maintenance in beschikbaarheidsvergoeding doch quid impact op gebruiksnormen, e.d.? gewone alt. financiering houdt geen rekening met onderhoud door private partner

28 Vragen?

29 Contacts Wouter Neven : T E wouter.neven@lydian.be Jens Debièvre : T E jens.debievre@lydian.be