Drainage systems inside buildings - Requirements and determination methods mei 2002 ICS ; Commentaar voor

Transcriptie

1 Nederlandse Ontwerp norm NEN 3215 Binnenrioleringen - Eisen en bepalingsmethoden Publicatie uitsluitend voor commentaar Drainage systems inside buildings - Requirements and determination methods mei 2002 ICS ; Commentaar voor Zal vervangen NEN 3215:1997 Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. Normsubcommissie "Binnenriolering en waterkringloop binnen perceelsgrenzen" Apart from exceptions provided by the law, nothing from this publication may be duplicated and/or published by means of photocopy, microfilm, storage in computer files or otherwise, which also applies to full or partial processing, without the written consent of the Netherlands Standardization Institute. The Netherlands Standardization Institute shall, with the exclusion of any other beneficiary, collect payments owed by third parties for duplication and/or act in and out of law, where this authority is not transferred or falls by right to the Reproduction Rights Foundation. Auteursrecht voorbehouden. Behoudens uitzondering door de wet gesteld mag zonder schriftelijke toestemming van het Nederlands Normalisatie-instituut niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van fotokopie, microfilm, opslag in computerbestanden of anderszins, hetgeen ook van toepassing is op gehele of gedeeltelijke bewerking. Het Nederlands Normalisatie-instituut is met uitsluiting van ieder ander gerechtigd de door derden verschuldigde vergoedingen voor verveelvoudiging te innen en/of daartoe in en buiten rechte op te treden, voor zover deze bevoegdheid niet is overgedragen c.q. rechtens toekomt aan de Stichting Reprorecht. Although the utmost care has been taken with this publication, errors and omissions cannot be entirely excluded. The Netherlands Standardization Institute and/or the members of the committees therefore accept no liability, not even for direct or indirect damage, occurring due to or in relation with the application of publications issued by the Netherlands Standardization Institute. Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is nagestreefd, kunnen fouten en onvolledigheden niet geheel worden uitgesloten. Het Nederlands Normalisatie-instituut en/of de leden van de commissies aanvaarden derhalve geen enkele aansprakelijkheid, ook niet voor directe of indirecte schade, ontstaan door of verband houdend met toepassing van door het Nederlands Normalisatie-instituut gepubliceerde uitgaven Nederlands Normalisatie-instituut Postbus 5059, 2600 GB Delft Telefoon (015) , Fax (015)

2 Inhoud Voorwoord Onderwerp en toepassingsgebied Normatieve verwijzing Termen en definities Voorwaarden voor de berekening van de afvoercapaciteit van het toegepaste leidingsysteem Algemeen Ontspanning van de binnenriolering Scheiding van het leidingsysteem voor huishoudelijk afvalwater en hemelwater Scheiding bij woningen en bedrijfsruimten Gemeenschappelijk leidingsysteem bij woningen boven elkaar Hoogteligging van lozingstoestellen Aansluitvolgorde van lozingstoestellen Voedselrestenvermalers Toiletspoeling Stankafsluiters Vernauwingen Voorzieningen voor controle en onderhoud Leidingsysteem voor de afvoer van huishoudelijk afvalwater Leidingbeloop van liggende leidingen Leidingbeloop van standleidingen Aansluitleidingen Verzamelleidingen en grondleidingen Standleidingen Ontspanningsleidingen Omloopleiding Leidingsystemen voor de afvoer van hemelwater Aantal dakafvoerpunten per dakoppervlak Afmetingen van de dakgoot Lengte van de dakgoot per dakafvoerpunt Conisch dakafvoerpunt Aansluitingen Eis aan en bepalingsmethode voor de afvoercapaciteit van een leidingsysteem voor huishoudelijk afvalwater Eis aan de afvoercapaciteit Belasting Belasting van een leiding Samengestelde afvoer van lozingstoestellen Basisafvoer lozingstoestel Bepaling van de afvoercapaciteit Algemeen Aansluitleidingen Verzamelleidingen en grondleidingen Standleidingen Eis aan en bepalingsmethode voor de afvoercapaciteit van een leidingsysteem voor hemelwater Eis aan de afvoercapaciteit Belasting Belasting van een leiding Reductiefactor voor de regenintensiteit Oppervlakte F Reductiefactor B voor de dakbreedte Bepaling van de afvoercapaciteit van leidingsystemen voor hemelwaterafvoer van daken Algemeen Hemelwaterstandleidingen Verzamelleidingen Ontlastput

3 7 Eis aan en bepalingsmethode voor de afvoercapaciteit van een leidingsysteem voor huishoudelijk afvalwater en hemelwater Eis aan de afvoercapaciteit Belasting Bepaling van de afvoercapaciteit Algemeen Afvoercapaciteit van de grondleiding Maximale stijghoogte in de grondleiding Eis aan en bepalingsmethode voor de dichtheid van het leidingsysteem Eisen Eis aan de gerede binnenriolering Eis aan de niet-gerede binnenriolering Meetmethode voor de dichtheid van binnenrioleringen Beginsel Proef Verwerken van de meetresultaten Eis aan de plaats van de uitmonding van een ontspanningsleiding in relatie tot ventilatieopeningen Gevels Daken Eis aan de plaats van de uitmonding van een ontspanningsleiding in relatie tot een buitenruimte...43 Bijlage A (informatief) Titels van normen en andere publicaties waarnaar alleen ter informatie is verwezen

4 Voorwoord Deze norm geeft eisen en bepalingsmethoden voor de binnenriolering in gebouwen. Deze norm is belangrijk voor de werking van het Bouwbesluit en de Model Bouwverordening. De norm is in overeenstemming met de uitgangspunten van het Bouwbesluit. Daartoe is het prestatiebeginsel in de norm doorgevoerd. Dit houdt in dat voor elk van de beoordelingsaspecten naast een gekwantificeerde eis ook een eenduidige methode is opgenomen waarmee kan worden aangetoond dat aan de eis is voldaan. In deze norm zijn een vijftal prestatie-eisen beschreven. In 5.1, 6.1 en 7.1 zijn de prestatie-eisen beschreven voor de afvoercapaciteit van een leidingsysteem voor respectievelijk huishoudelijk afvalwater, hemelwater en de combinatie van beide soorten afvalwater. In 8.1 zijn de prestatie-eisen beschreven voor de dichtheid van gerede en niet gerede leidingsystemen. Dit uit gezondheidsoverwegingen (stank en vocht). In 9.1 zijn de eisen voor de plaats van uitmonding van een ontspanningsleiding in relatie tot ventilatie-openingen beschreven. Ook deze eisen hebben een gezondheidsoverweging. Deze norm heeft betrekking op binnenrioleringssystemen die werken volgens het primaire ontspanningssysteem. Dit is in Nederland het meest gebruikte systeem. Wanneer een op een ander principe berustend binnenrioleringssysteem wordt aangelegd, is het niet mogelijk om zondermeer gebruik te maken van deze norm. De Europese normenbundel NEN-EN tot en met -5 kan in deze situaties geraadpleegd worden, met inachtneming van het Nederlandse voorwoord en de Nederlandse bijlage. De normenbundel NEN-EN tot en met -5 is niet door het Bouwbesluit aangewezen en heeft daarmee een beperkte toepassing in Nederland. Indien gekozen wordt om een binnenrioleringssysteem toe te passen uit deze Europese normenbundel dan moet worden aangetoond dat het binnenrioleringssysteem ten minste een gelijkwaardige prestatie levert als beschreven met de prestatie-eisen voor een binnenrioleringssysteem werkend volgens het primaire ontspanningssysteem. Om dit te vergemakkelijken zal deze norm in de normenbundel NEN-EN tot en met -5 worden opgenomen. Volgens de reglementen van de Europese normalisatie-organisatie CEN, waarvan NEN het Nederlandse lid is, moet NEN de definitief vastgestelde Europese normen de status van Nederlandse norm geven en de daarmee conflicterende nationale normen met hetzelfde (onderwerp en) toepassingsgebied intrekken. Volgens deze reglementen zou de normenbundel NEN-EN tot en met -5 gezamenlijk deze norm vervangen. Deze norm is echter verankerd in de publiekrechtelijke regelgeving Bouwbesluit, waardoor intrekking niet zondermeer mogelijk is. Door deze situatie kunnen een aantal technische specificaties van de normenbundel NEN-EN tot en met -5 niet van toepassing worden verklaard in Nederland, omdat ze in tegenspraak zijn met de door het Bouwbesluit direct of indirect aangestuurde onderdelen van deze norm. In het Nederlandse voorwoord en de Nederlandse bijlage van de normenbundel NEN-EN tot en met -5 is aangegeven om welke technische specificaties het gaat en op welke wijze hiermee moet worden omgegaan. In het kader van het Bouwbesluit zal voorlopig alleen deze norm van kracht zijn. Via de Regelingen Bouwbesluit zal worden bekendgemaakt wanneer ook de normenbundel NEN-EN tot en met -5 in het kader van de bouwregelgeving formeel mede toepasbaar zullen zijn. Tot dat moment wordt aan de normgebruikers aanbevolen om, indien zij toch deze normenbundel willen toepassen, zich er terdege van te vergewissen of toepassing door de contractpartners of de bevoegde overheidsinstanties wordt geaccepteerd. In het kader van aanbestedingen in andere Europese landen kan gebruik worden gemaakt van de normenbundel NEN-EN tot en met -5, zonder het Nederlandse voorwoord en de Nederlandse bijlage. De toepassing van deze norm samen met de laatste druk van de Nederlandse technische richtlijn NTR 3216 wordt sterk aanbevolen. NTR 3216 geeft aanvullende informatie over methoden, toe te passen materialen en/of producten. Het geeft uitleg over hoe deze norm het best kan worden geïnterpreteerd en bevat aanvullende prenormatieve onderwerpen die bij gebleken functioneren in een volgende herziening in deze norm zullen worden opgenomen. NTR 3216 bevat daarnaast een zoekingang naar de aan het onderwerp verwante normen en andere publicaties, zoals de Europese normenbundel NEN-EN tot en met -5. In een verwijzingskolom is per bladzijde de relaties aangegeven met onder meer deze norm en de regelgeving. 4

5 Bij deze versie. In deze versie van NEN 3215 zijn naast correcties uitbreidingen gegeven, voor een betere aansluiting op de huidige bouwpraktijk. In tabel 1 worden de belangrijkste aanvullingen en wijzigingen gegeven van NEN 3215 en NTR Tabel 1 Belangrijkste aanvullingen en wijzigingen van NEN 3215 en NTR 3216 ten opzichte van de vorige druk NEN 3215 NEN 3215 en NTR 3216 NTR 3216 correcties en verbeteringen inhoud uitbreiding uitbreiding toepassingsgebied met hoobouw waterbesparingseffecten (toepassing van hemelwater voor toiletspoelingen en verlaging van de spoelinhoud) toepassingsgebied naar alle oppervlaktebepaling dakvlak grijswaterkringlopen binnen de perceelsgrenzen utiliteitsgebouwen, in navolging van het Bouwbesluit en NTR 3216 uitbreiding en reductiefactoren voor groendaken toevoeging van een aantal termen en definities (afvoersysteem hemelwater toiletspoeling riolering IBAsysteem) afstemming tussen toepassingsgebied naar aanpassing aan dimensioneringsgrondslagen voor terreinrioleringen waterbesparende systemen afscheiders en voor binnenriolering technische specificaties uit vanaf 6 l UV-systemen NTR 3216 die bewezen plaats uitmonding van nooduitlaten hebben te voldoen ontspanningsleidingen in geluidsaspecten (technische specificaties integratie van wonen en zogenaamde drukgebieden voor geluidsproductie) werken aanpassingen aan brandpreventie eisen en beproevingen wederzijdse correcties in luchtdichtheid voor gerede NEN 3215 en NTR 3216 installatie van pompen en niet-gerede installaties a, zie hoofdstuk 8 Wet Milieubeheer en Algemene Maatregelen van Bestuur beoordelen en opsporen van lekken in nietgerede installaties a a) Niet-gerede installaties vallen niet onder het Bouwbesluit. Dit normontwerp is opgesteld en aanvaard door de normsubcommissie Binnenriolering en waterkringloop binnen perceelsgrenzen, onder verantwoordelijkheid van de normcommissie Afvalwatertechniek. Op het ogenblik van publicatie van dit normontwerp was de normsubcommissie als volgt samengesteld: ing. B.J. van den Berg ing. R.H. de Gans ing. H. Meerman ir. G. Onderdelinden dhr. E.H. Reuser dhr. W.J.H. Scheffer ing. R. Schulpen dhr. A.J.M. van der Zwan ing. O. Nuijten ir. J.W.F. Backer Mohrmann Gemeente Den Haag, s-gravenhage Geoterm, Nijkerk Dyka Steenwijk, Steenwijk DHV Water, Amersfoort adviesbureau Reuser, s-hertogenbosch Vereniging Uneto-VNI, Zoetermeer ODS, Barendrecht Geberit, Nieuwegein ISSO, Rotterdam Nederlands Normalisatie-instituut, Delft Tot 15 augustus 2002 is het mogelijk commentaar te leveren bij het Nederlandse Normalisatie-instituut, die dit commentaar zal meenemen in het vaststellen van de definitieve normtekst. Exemplaren van het normontwerp zijn tegen vergoeding verkrijgbaar bij het hierboven genoemde Nederlandse Normalisatie-instituut. 5

6 Binnenrioleringen Eisen en bepalingsmethoden 1 Onderwerp en toepassingsgebied Deze norm geeft eisen en bijbehorende bepalingsmethoden met de daaraan verbonden voorwaarden voor de binnenriolering in bouwwerken. De norm is bedoeld te worden toegepast op de gerede of niet gerede binnenriolering van bouwwerken of gedeelten van bouwwerken. De eisen en bepalingsmethoden zijn geldig voor telkens één bouwwerk. Deze norm is niet van toepassing voor: terreinriolering van industriële bedrijven die niet rechtstreeks op het openbaar riool mogen lozen, voor zover de regelgeving hier niet anders in voorziet; terreinriolering anders dan voor vrij verval; terreinriolering buiten perceelgrenzen. Een belangrijk deel van deze norm moet worden toegepast in het kader van het Bouwbesluit. Voor de Model Bouwverordening is deze norm van toepassing voor de eis aan terreinrioleringen. TOELICHTING Voor vereenvoudigde bepalingsmethoden, praktische aanwijzingen en voorbeelden van goede aansluitingen, wordt naar NTR 3216 verwezen 2 Normatieve verwijzing Deze norm bevat door directe of indirecte verwijzing bepalingen uit andere normen. De directe verwijzingen zijn op passende plaatsen in de tekst aangehaald. Van de aangehaalde normen geldt de versie die is vermeld in hoofdstuk 4 van NEN 2000 "Datering en onderlinge samenhang van normen ten behoeve van de bouwregelgeving". 1) NEN 2000 geeft daarnaast voor alle paragrafen van de onderhavige norm van waaruit naar andere normen is verwezen en welke paragrafen voor publiekrechtelijke toepassing van belang zijn voor gebruik van de onderhavige norm aan, welke normen via verdere doorverwijzing bepalingen bevatten die deel uitmaken van de verwijzingsstructuur; de indirecte verwijzingen. Ook van deze normen wordt in hoofdstuk 4 van NEN 2000 de geldende versie aangegeven. In NEN 2000 is tevens aangegeven naar welke hoofdstukken of paragrafen van de betreffende normen direct is verwezen of indirect is doorverwezen. Latere wijzigingen of correcties van bovenbedoelde normen zijn alleen mede geldig bij toepassing van de onderhavige norm als deze in hoofdstuk 4 van NEN 2000 zijn vermeld. OPMERKING 1 NEN 2000 is in het bijzonder van belang bij toepassing van de onderhavige norm via het Bouwbesluit en wordt in samenhang met de Regeling Bouwbesluit regelmatig geactualiseerd, zodat ondubbelzinnig vastligt naar welke (delen van) normen het Bouwbesluit verwijst. Actualiseren zal plaatsvinden door publicatie van een complete nieuwe versie van NEN 2000 of van een wijzigingsblad daarop. OPMERKING 2 Naast normatieve verwijzingen geeft NEN 2000 in hoofdstuk 4 ook de geldende versie van de normen en andere publicaties waarnaar alleen ter informatie is verwezen. In bijlage A is een overzicht gegeven van de titels van deze normen en andere publicaties. OPMERKING 3 Hierna is een overzicht gegeven van de titels van de (normatief) aangehaalde normen zoals deze op het moment van publicatie van het onderhavige wijzigingsblad luiden. Bij latere herzieningen van deze normen kan de titel daarvan zijn of worden gewijzigd. De titels van de geldende versies zijn in hoofdstuk 4 van NEN 2000 weergegeven. 1) De Regeling Bouwbesluit zal NEN 2000 gedateerd aanwijzen als het document waarin de juiste versie is gegeven van de normen die, op enig in de Regeling Bouwbesluit bepaald moment, door of krachtens het Bouwbesluit zijn aangewezen. 6

7 NEN 2000 NEN 2580 Datering en onderlinge samenhang van normen ten behoeve van de bouwregelgeving Oppervlakten van gebouwen - Termen, definities en bepalingsmethoden. 3 Termen en definities Op het gebied van de binnenriolering worden de navolgende termen en definities in deze norm gebruikt, waarvan enkele in figuur 1 zijn toegelicht. 3.1 aansluiting punt van samenkomst van twee leidingen of van een lozingstoestel op een aansluitleiding 3.2 aansluitleiding afvoerleiding, geen hemelwaterafvoerleiding zijnde, waarop slechts een lozingstoestel is aangesloten 3.3 afschot geringe, in de stroomrichting neerwaartse helling van een liggende leiding 3.4 afvoerleiding leiding voor afvoer van huishoudelijk afvalwater en/of hemelwater 3.5 basisafvoer rekenkundig maximale afvoer van een lozingstoestel op de binnenriolering 3.6 binnenriolering stelsel van afvoerleidingen en ontspanningsleidingen, met inbegrip van alle hulpstukken, dakafvoeren, stankafsluiters, afdichtingen en bevestigingen - voor zover geen deel uitmakend van lozingstoestellen - dat zich binnen een gebouw bevindt, of buiten een gebouw voor zover het aan het gebouw is bevestigd 3.7 dakafvoer constructie in het dakvlak die het hemelwater afvoert naar het leidingsysteem voor hemelwater 3.8 dakafvoerpunt punt waar de dakafvoer op het leidingsysteem voor hemelwater is aangesloten 3.9 douche zonder opstand douche met een relatief vlakke bodem waarin een maximale waterhoogte van 30 mm niet wordt overschreden 3.10 gerede binnenriolering binnenriolering die gebruiksgereed is en waarop alle aan te sluiten lozingstoestellen zijn aangesloten 3.11 grondleiding liggende leiding in een bouwwerk gelegen onder de begane grondvloer, die het huishoudelijk afvalwater en/of hemelwater ontvangt en op de buitenriolering loost 3.12 hemelwaterafvoerleiding afvoerleiding, uitsluitend bestemd voor afvoer van regenwater en smeltwater, van het buitenoppervlak van een gebouw 7

8 3.13 huisaansluitleiding een buiten het bouwwerk gelegen leiding die de grondleiding verbindt met de openbare riolering 3.14 hulpstukken onderdelen van de binnenriolering, waarmee richtingveranderingen, onderlinge aansluitingen (verbindingen) van leidingen of leidinggedeelten, overgangen op andere doorsneden en andere materialen en de mogelijkheid tot lengteverandering, reiniging of ontstopping van leidingen tot stand worden gebracht 3.15 leidingsysteem stelsel van afvoerleidingen en ontspanningsleidingen inclusief hulpstukken dat zowel geschikt is voor het transport van afvalwater als van lucht 3.16 leidingtraject leiding of gedeelte van de leiding tussen twee aansluitingen 3.17 liggende leiding afvoerleiding, die geen grotere helling dan 45 heeft ten opzichte van het horizontale vlak 3.18 lozingstoestel toestel bestemd voor rechtstreekse lozing op de binnenriolering van huishoudelijk afvalwater 3.19 niet-gerede binnenriolering binnenriolering die niet gebruiksgereed is 3.20 omloopleiding leiding met dezelfde functie als een vereveningsleiding waar aansluitleidingen op worden aangesloten in de aansluitingsvrije zone van de standleiding 3.21 ontlastput voorziening die beoogt tijdens onvoldoende afvoercapaciteit van de huisaansluitleiding en/of grondleiding het overtollige afvalwater zonder schade af te voeren buiten de woning 3.22 ontspanningsleiding leiding dat tot doel heeft voldoende ont- en beluchting van de binnenriolering te waarborgen 3.23 ontwerpmiddellijn theoretische inwendige middellijn van een leiding 3.24 perceelgrens eigendomsgrens volgens het kadaster 3.25 plat dak dak met een hellingshoek ten opzichte van de horizontaal van samengestelde afvoer afvoer voor een leiding rekening houdend met het gelijktijdig gebruik van de aangesloten lozingstoestellen 8

9 3.27 secundaire ontspanning leiding dat tot doel heeft voldoende ont- en beluchting van de afvoerleiding te waarborgen 3.28 standleiding afvoerleiding die geen grotere helling heeft dan 45 ten opzichte van de verticaal 3.29 stankafsluiter een in een lozingstoestel, of in een aansluitleiding aangebrachte voorzieningen die - in het algemeen door een in die voorziening aanwezige hoeveelheid afvalwater - de uittreding van gas uit de afvoerleiding via het lozingstoestel verhindert 3.30 straatpeil de kruin van de weg ter plaatse van de hoofdtoegang van het gebouw 3.31 stijghoogte afstand van het beschouwde punt in de leiding tot de vloeistofspiegel die optreedt in een stijgbuis geplaatst in dat punt 3.32 vereveningsleiding leiding die evenwicht brengt in de luchtdruk die heerst in één of meerdere standleidingen 3.33 verzamelleiding liggende leiding die aansluitleidingen verbindt met een standleiding of een grondleiding 3.34 waterslot effectieve hoogte van de grootst mogelijke stilstaande vloeistofkolom in een stankafsluiter 9

10 Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer WB Delft Ja, ik bestel NEN Standards Products & Services Postbus GB Delft Vlinderweg AX Delft T (015) F (015) ex. NEN 3215:2002 Ontw. nl Binnenrioleringen - Eisen en bepalingsmethoden Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via Gratis nieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze nieuwsbrieven. Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: (015) klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 31 december 2016, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon (015) , dagelijks van 8.30 tot uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: Normalisatie: de wereld op één lijn. preview