Stagehandleiding voor studenten in de Specifieke Lerarenopleiding (SLO) Psychologie en Pedagogische wetenschappen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Stagehandleiding voor studenten in de Specifieke Lerarenopleiding (SLO) Psychologie en Pedagogische wetenschappen"

Transcriptie

1 Interfacultair Departement LerarenOpleiding Stagehandleiding voor studenten in de Specifieke Lerarenopleiding (SLO) Psychologie en Pedagogische wetenschappen Academiejaar Titularis: prof. Dr. K. Struyven Begeleiding: Lies Van Doren

2 Inhoudstafel Inleiding... 1 Contextualisering stage binnen het SLO- programma... 3 Stage: wat, wanneer, hoe?... 4 Wat valt er onder de noemer stage?... 4 De opdrachtenstages... 4 De oefenstages... 5 Wanneer kan je welke stage lopen?... 5 Hoe bekom je een stageplaats?... 7 Specifieke richtlijnen voor het opleidingsonderdeel Vakgerichte opdrachtenstage Specifieke richtlijnen voor het opleidingsonderdeel Begeleide en zelfstandige oefenstage De module begeleide oefenstage De module zelfstandige oefenstage Wat wordt van wie verwacht? De mentor: De vakstagebegeleider: De titularis: De stagiair(e):

3 Inleiding Het stageconcept gaat uit van vier principes die het groeien naar (meer) professioneel handelen in de schoolcontext faciliteren. 1. Een leerlijn in de stages inbouwen van observeren over sterk begeleid lesgeven naar zelfstandig lesgeven in de klas en participeren in vakoverschrijdende projecten. 2. Het reflecterend en onderzoekend handelen stimuleren door uit te gaan van problemen en dilemma s in reële praktijksettings om innoverend onderwijs te faciliteren. 3. De transfer van theorie naar praktijk en diep inzicht in de theorie versterken door reflectie op authentieke taken structureel in te bouwen in de theorievakken. 4. Een kwalitatief hoogstaande en adequate begeleiding inbouwen, die bestaat uit werkbegeleiding, tussentijdse evaluaties en leerbegeleiding, die naadloos op elkaar aansluiten. In de persoonlijke competentiematrix stage 1 kan de leerlijn van het stageconcept teruggevonden worden. Deze competentiematrix omvat de kerncompetenties van de Specifieke Lerarenopleiding (SLO) aan de Vrije Universiteit Brussel. De kerncompetenties geven de accenten weer die onze lerarenopleiding legt in de vorming van leraren. Deze handleiding geldt voor de studenten die de SLO volgen binnen het reguliere traject. D.w.z. dat zij naast de theoretische component van 30 studiepunten, 30 studiepunten praktijkcomponent volgen onder de vorm van de volgende opleidingsonderdelen: Leren en Instructie 2: praktische toepassingen, Vakgerichte opdrachtenstage, Begeleide en zelfstandige oefenstage (opgesplitst in twee modules), Reflecterend en onderzoekend handelen en Verbredende oefenstage en dit volgens de volgtijdelijkheidsprincipes van de praktijkcomponent. Schematische voorstelling van volgtijdelijkheid van de praktijkcomponent van de SLO voor studenten die de opleiding afwerken in 1 academiejaar: SEMESTER 1 SEMESTER 2 Leren en Instructie 2: praktische toepassingen Vakgerichte opdrachtenstage Module begeleide Oefenstage Module zelfstandige oefenstage Reflecterend en onderzoekend handelen Verbredende oefenstage 1 Zie 1

4 Schematische voorstelling van de modulaire volgtijdelijkheid van de praktijkcomponent van de SLO voor studenten die de opleiding spreiden over 2 academiejaren: SEMESTER 1 SEMESTER 2 Jaar 1 Leren en Instructie 2: praktische toepassingen Vakgerichte opdrachtenstage / SEMESTER 1 SEMESTER 2 JAAR 2 1 Module begeleide Oefenstage Module zelfstandige oefenstage Reflecterend en onderzoekend handelen Module begeleide oefenstage Module zelfstandige oefenstage Reflecterend en onderzoekend handelen Verbredende oefenstage Verbredende oefenstage Schematische voorstelling van de modulaire volgtijdelijkheid van de praktijkcomponent van de SLO voor studenten die de opleiding spreiden over 3 academiejaren: SEMESTER 1 SEMESTER 2 Jaar 1 Leren en Instructie 2: praktische toepassingen / Vakgerichte opdrachtenstage SEMESTER 1 SEMESTER 2 JAAR 2 2 Module begeleide Oefenstage Module zelfstandige oefenstage Reflecterend en onderzoekend handelen Module begeleide oefenstage Module zelfstandige oefenstage Reflecterend en onderzoekend handelen JAAR 3 3 SEMESTER 1 SEMESTER 2 Verbredende oefenstage Verbredende oefenstage 1 De opleidingsonderdelen Begeleide en zelfstandige oefenstage en Reflecterend en onderzoekend handelen dienen binnen eenzelfde semester te worden afgelegd. Je mag, in overleg met de vakstagebegeleider(s), wel kiezen of je deze opleidingsonderdelen in het eerste of tweede semester plant. De verbredende oefenstage kan vrij ingepland worden in het eerste of het tweede semester. 2 De opleidingsonderdelen Begeleide en zelfstandige oefenstage en Reflecterend en onderzoekend handelen dienen binnen eenzelfde semester te worden afgelegd. Je mag, in overleg met de vakstagebegeleider(s), wel kiezen of je deze opleidingsonderdelen in het eerste of tweede semester plant. 3 De verbredende oefenstage kan vrij ingepland worden in het eerste of het tweede semester. 2

5 Deze handleiding is uitgewerkt binnen het reglementair kader van het Stagereglement Specifieke Lerarenopleiding voor het academiejaar Dit reglement is terug te vinden op de website Door ondertekening van de stageovereenkomst (zie verder) bevestig je kennis te hebben genomen van het stagereglement, alsook het te zullen naleven. Het is dus zeer nuttig om deze handleiding grondig door te nemen. Contextualisering stage binnen het SLO- programma Kort samengevat bestaat de praktijkgerichte component van de SLO uit 3 grote onderdelen: de opdrachtenstages, de oefenstages en het Reflecterend en onderzoekend handelen : Het onderdeel opdrachtenstages bestaat op haar beurt uit 2 soorten opdrachtenstages: Leren en Instructie 2: praktische toepassingen en de Vakgerichte opdrachtenstage. Het onderdeel oefenstages wordt opgedeeld in 2 soorten oefenstages: Begeleide en zelfstandige oefenstage (2 modules) en een Verbredende oefenstage. Tijdens het opleidingsonderdeel Reflecterend en onderzoekend handelen werkt de student tijdens zijn praktijkervaringen op een systematische manier aan de ontwikkeling van een reflectieve en onderzoekende houding in kader van het groeiproces tot professionele leerkracht. Opdrachtenstages Leren en Instructie 2: praktische toepassingen Vakgerichte opdrachtenstage Oefenstages Module begeleide oefenstage Module zelfstandige oefenstage Verbredende oefenstage Reflecterend en onderzoekend handelen Handelingsonderzoek Leerportfolio De stages zijn een cruciaal onderdeel in de specifieke lerarenopleiding. De opdrachten- en oefenstages gaan door in een stageschool. Binnen het opleidingsonderdeel Reflecterend en onderzoekend Handelen staat een academische benadering van het stagegebeuren binnen het opleidingsinstituut centraal. In dit opleidingsonderdeel leer je kritisch en systematisch reflecteren tijdens supervisiesessies, in het bijzijn van medestudenten, onder begeleiding van een leerbegeleider. Daarnaast wordt ook een kleinschalig handelingsonderzoek rond ervaren problemen of dilemma s opgezet en uitgevoerd. Bij de evaluatie staan de ontwikkeling van reflectie- en onderzoeksvaardigheden centraal waaraan een 3

6 proces- en productevaluatie is gekoppeld. Het opleidingsonderdeel wordt gelijktijdig uitgevoerd met het opleidingsonderdeel Begeleide en zelfstandige oefenstage. Je dient beide opleidingsonderdelen dus simultaan tijdens eenzelfde semester te volbrengen! Deze handleiding focust op de stages binnen de SLO. Voor meer informatie over de andere opleidingsonderdelen verwijzen we graag naar de opleidingsonderdeelfiches die je online kan raadplegen (via: volg de link opleidingsprogramma ). Stage: wat, wanneer, hoe? Wat valt er onder de noemer stage? De opdrachtenstages Kort samengevat bestaan de opdrachtenstages uit verschillende observatie-, toepassings- en doeopdrachten die doorgaan in de stageschool. Je voert de opdrachten zoveel mogelijk zelfstandig uit, maar je kan/zal wel beroep doen op de expertise van de mentor in het kader van een specifieke opdracht. Het opleidingsonderdeel Leren en Instructie 2: praktische toepassingen heeft tot doel om je in contact te laten komen met de school- en lescontext in het algemeen en specifiek voor jouw stageschool. Om dit te verwezenlijken worden opdrachten geformuleerd, gerelateerd aan het vertrouwd maken met de schoolorganisatie en de schoolcultuur, het verwerven van inzicht in school-, klas- en lesbeleving vanuit het perspectief van de leerling, het ontwikkelen van inzicht in klassenmanagement en het ontwerpen van lessen waarin leerfuncties optimaal worden ondersteund. Het opleidingsonderdeel Vakgerichte Opdrachtenstage heeft tot doel je inzicht te laten verwerven in de taakinvulling van de leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen, als opvoeder en als organisator. Dit opleidingsonderdeel is richtingspecifiek. Opdrachten gaan van gesprekken met de mentor over zijn/haar opdracht als vakleraar, lesobservaties, het bestuderen van jaarplannen, observaties van vakgroepraden, klassenraden of oudercontacten tot de analyse van de accommodatie, het studiemateriaal, Aangezien het opleidingsonderdeel Leren en Instructie 2: praktische toepassingen gemeenschappelijk en niet vakspecifiek is, wordt ze in deze handleiding niet verder uitgediept. Voor meer informatie hierover verwijzen we opnieuw naar de opleidingsonderdeelfiche en naar de introductiebijeenkomsten/specifieke handleiding van dit opleidingsonderdeel. 4

7 De oefenstages Naast de opdrachtenstages, voorziet de SLO uiteraard ook oefenstages. De oefenstages omvatten de opleidingsonderdelen Begeleide en zelfstandige oefenstage en Verbredende oefenstage. Het opleidingsonderdeel Begeleide en zelfstandige oefenstage bestaat zoals je eerder las uit twee modules, een module begeleide oefenstage en een module zelfstandige oefenstage en dient binnen eenzelfde semester afgelegd te worden. Door deze opsplitsing, krijgt de student de kans om te groeien van stagiair- leraar (in een context waar oefenen onder de begeleiding van de expert- mentor centraal staat) tot volwaardig beginnend leraar die sterk in zijn/haar schoenen staat (in een context waarin het zelfstandig ervaren van de realistische praktijk centraal komt te staan). Het opleidingsonderdeel Verbredende oefenstage geeft je de kans om kennis te maken met een diversiteit aan onderwijscontexten en situaties via opdrachten die het vakgerichte overstijgen. Je kan (individueel of in groep) een eigen project uitwerken of een gemotiveerde keuze maken uit onderwerpen zoals het begeleiden van leerlingen met leertekorten in het kader verschillende tutorprojecten, het geven van leesbegeleiding aan leerlingen uit secundaire Brusselse scholen onder leiding van de taalcoördinator op school, het meedraaien in een schoolproject van een methode- of Steinerschool, van een school voor slechtzienden en - horenden of van een school voor buitengewoon onderwijs, het in groep ontwikkelen en uitvoeren van een PAV- project voor beroepsleerlingen, het in groep opzetten van een schoolproject uitgaande van de nieuwe vakoverschrijdende eindtermen (lichamelijke gezondheid en veiligheid, mentale gezondheid, socio- relationele ontwikkeling, omgeving en duurzame ontwikkeling, politiek- juridische samenleving, socio- economische samenleving en socioculturele samenleving), Aangezien het opleidingsonderdeel Verbredende oefenstage gemeenschappelijk en niet vakspecifiek is, wordt ze in deze handleiding niet verder uitgediept. Voor meer informatie hierover verwijzen we opnieuw naar de opleidingsonderdeelfiche en naar de introductiebijeenkomsten/specifieke handleiding van dit opleidingsonderdeel. Wanneer kan je welke stage lopen? Het opleidingsonderdeel Vakgerichte opdrachtenstage loop je tijdens het eerste semester, parallel met de opleidingsonderdelen Leren en Instructie 2: praktische toepassingen en vakdidactiek Psychologie en Pedagogische Wetenschappen m.i.v. transferoefeningen. Het opleidingsonderdeel Vakgerichte opdrachtenstage gaat in oktober van start. Als je de SLO afrondt in 1 academiejaar, dan vindt het opleidingsonderdeel Begeleide en zelfstandige oefenstage plaats in het tweede semester. Als je de SLO spreidt over meerdere academiejaren, dan kan het opleidingsonderdeel Begeleide en 5

8 zelfstandige oefenstage ofwel in het eerste semester ofwel in het tweede semester plaats vinden (in beide gevallen dien je wel rekening te houden met de volgtijdelijkheid van de opleidingsonderdelen, zie hoger). Het opleidingsonderdeel Begeleide en zelfstandige oefenstage kan aangevat worden op twee startmomenten tijdens: het eerste semester: ten laatste op 26 september 2014 (bij inschrijving academiejaar of eerder, met spreiding van de SLO over meerdere academiejaren) het tweede semester: ten laatste op 13 februari 2015 Gelijktijdig met de begeleide en zelfstandige oefenstages, dien je het opleidingsonderdeel Reflecterend en onderzoekend handelen te doorlopen. Zorg ervoor dat je tijdig (vóór aanvang van je stages) inschrijft voor de supervisiesessies van dit opleidingsonderdeel. De informati met inschrijfprocedure en data voor de supervisiesessies ontvang je enkele weken voor de startmomenten van de stages. Om de module zelfstandige oefenstage te mogen aanvatten, heb je de toestemming nodig van de titularis van het opleidingsonderdeel Begeleide en zelfstandige oefenstage. De module zelfstandige oefenstage dient maximaal 2 lesweken NA het beëindigen van de module begeleide oefenstage van start te gaan (periode van aanvang is afhankelijk van de spreiding van de module begeleide oefenstage). Absolute voorwaarde voor het kunnen doorlopen van deze praktijkgerichte opleidingsonderdelen is het volgen/gevolgd hebben van het vak/de vakken vakdidactiek Psychologie en Pedagogische Wetenschappen m.i.v. transferoefeningen uit de theoretische component. o Indien je de module begeleide oefenstage in het eerste semester begint, dan wil dat doorgaans zeggen dat je het opleidingsonderdeel Vakgerichte opdrachtenstage, samen met de opleidingsonderdelen Leren en Instructie 2: praktische toepassingen en vakdidactiek Psychologie en Pedagogische Wetenschappen m.i.v. transferoefeningen tijdens het eerste semester van het vorige academiejaar gevolgd hebt. o Start je met de module begeleide oefenstage in het tweede semester, dan heb je in de meeste gevallen het opleidingsonderdeel Vakgerichte opdrachtenstage, samen met de opleidingsonderdelen Leren en Instructie 2: praktische toepassingen en vakdidactiek Psychologie en Pedagogische Wetenschappen m.i.v. transferoefeningen in het eerste semester van hetzelfde academiejaar afgelegd. 6

9 Hoe bekom je een stageplaats? Je neemt tijdig 1 contact op met je vakstagebegeleider via e- mail om aan te geven dat je van start wil gaan met de stages. De vakstagebegeleider beschikt over een lijst van stagescholen met geschikte mentoren, die jaarlijks wordt geactualiseerd. In overleg met jou, beslist de vakstagebegeleider in welke stageschool je de opleidingsonderdelen Leren en Instructie 2: praktische toepassingen, Vakgerichte opdrachtenstage en Begeleide en zelfstandige oefenstage zal lopen 2. De vakstagebegeleider coördineert de verschillende stageplaatsen en zorgt er voor dat elke student(e) (een) geschikte stagescho(o)l(en) en (een) mentor(en) toegewezen krijgt. De vakstagebegeleider contacteert de betrokken mentor(en) om de stageplaats te reserveren. Nadat de stageplaats jou door de vakstagebegeleider werd toegekend, maak jij zelf ruim op voorhand en rechtstreeks met de mentor de nodige inhoudelijke en organisatorische afspraken omtrent het verloop van de verschillende stages: o voor de afspraken m.b.t. de opdrachtenstages ( leren en instructie 2: praktische toepassingen en vakgerichte opdrachtenstage ), neem je contact op vóór midden oktober; o voor afspraken m.b.t. de oefenstages (module begeleide oefenstage en module zelfstandige oefenstage), neem je contact op vóór eind oktober, als je de oefenstages in januari of februari wil starten, of vóór einde juni, als je in september wil starten. De concrete afspraken omtrent het opleidingsonderdeel Begeleide en zelfstandige oefenstage vertalen zich in een stageplanning 3. De stageplanning is hét instrument om je stageperiode gesmeerd te laten verlopen en is nuttig voor zowel de vakstagebegeleider, de mentor als voor jezelf. Het bevat alle mogelijke inlichtingen over je stage: gegevens over je stageschool, je mentor, klas(sen), loka(a)l(en), data en uren van je Begeleide en zelfstandige oefenstage en de onderwerpen die je zal behandelen. Bij het opstellen van je stageplanning zijn helder overleg en het maken van duidelijke afspraken met je mentor onontbeerlijk. Ten laatste 1 week voor de eerste stageles van de module begeleide oefenstage stuur je je stageplanning via e- mail door naar de vakstagebegeleider Lies Van Doren (lies.van.doren@vub.ac.be) ter goedkeuring. 1 Voor de student die de lerarenopleiding in 1 academiejaar afrondt, betekent dit dat hij/zij de vakstagebegeleider meteen bij aanvang van het academiejaar contacteert. Voor de student die de lerarenopleiding spreidt, is de situatie iets complexer: voor het bekomen van een stageplaats voor de Leren en Instructie 2: praktische toepassingen en de Vakgerichte opdrachtenstage contacteert hij/zij de vakstagebegeleider eveneens bij aanvang van het academiejaar. Wat de oefenstages betreft, wordt er een onderscheid gemaakt: indien hij/zij de oefenstages in september wenst aan te vatten, dient hij/zij ruim vóór de aanvang van het academiejaar contact op te nemen met de vakstagebegeleider (idealiter voor juni); indien hij/zij de oefenstages wenst aan te vatten midden januari of februari, dan dient hij/zij bij aanvang van het academiejaar contact op te nemen met de vakstagebegeleider. 2 Al deze vormen van stage gaan doorgaans door in één en dezelfde stageschool. Het opleidingsonderdeel Verbredende oefenstage gaat doorgaans door in een andere stageschool. 3 Teneinde de administratie zo vlot mogelijk te laten verlopen, vragen we je enkel dit formulier te gebruiken. 7

10 De door de vakstagebegeleider goedgekeurde stageplanning mail je voor de start van de reflectiesessies eveneens door naar de ROH- leerbegeleider van het opleidingsonderdeel Reflecterend en onderzoekend handelen (voor toelating tot dit opleidingsonderdeel). Iedere wijziging in het stageplan moet meteen gemeld worden aan de vakstagebegeleider via e- mail. In geval van het niet doorgaan van een oefenles waarvoor de vakstagebegeleider een stagebezoek had gepland, dien je de vakstagebegeleider te verwittigen: bij een verwittiging op de dag zelf dient dit vóór de desbetreffende geannuleerde stageles te gebeuren, via telefoon; in alle andere gevallen volstaat een verwittiging via e- mail 1. Het telefoonnummer waarop je je vakstagebegeleider kan bereiken, vind je terug in de stageplanning. Ingrijpende wijzigingen inzake de stageperiode meld je ook meteen aan de ROH- leerbegeleider van het opleidingsonderdeel Reflecterend en onderzoekend handelen via e- mail. Om de stage te officialiseren en in orde te zijn met de verzekering, dient een stageovereenkomst afgesloten te worden tussen de stageschool, de Vrije Universiteit Brussel en jezelf. Deze stageovereenkomst 2 dient vóór aanvang van je stage door jezelf én door de directeur van je stageschool ondertekend te worden (in drievoud). In het kader van de wet op de welzijnswetgeving dient bij het aanvatten van een stage een risicoanalyse (inventaris van arbeidsrisico s) en desgevallend een werkpostfiche (document met welzijnsinfo en belangrijke afspraken inzake veiligheid) opgesteld te worden. Het uitvoeren van de risicoanalyse en het informeren van de opleidingsinstelling van de stagiair omtrent de resultaten van de risicoanalyse is een wettelijke verplichting t.g.v. het Koninklijk Besluit van 21 september 2004 betreffende de bescherming van stagiairs. Indien de risicoanalyse niet voorzien wordt voor de aanvang van de stages, dan draagt de stageschool hiervoor de volledige verantwoordelijkheid (indien de stageschool dit niet spontaan doet, is het uiteraard ten zeerste aangewezen hen hierover aan te spreken). De stageschool zelf bepaalt welke documenten van toepassing zijn (model A of B, WPF of niet) afhankelijk van het risico dat gepaard gaat met de stage en dient deze documenten aan jou te geven voor toevoeging aan de stageovereenkomst. Voor de algemene opleidingsonderdelen, inclusief Lichamelijke Opvoeding is (doorgaans) model A van toepassing. Indien dat het geval is, is (doorgaans) geen geneeskundig onderzoek nodig. In sommige situaties (hoofdzakelijk bij model B), zal naast het invullen van formulieren, ook een geneeskundig onderzoek moeten uitgevoerd worden. De overheid draagt de kosten die hiermee gepaard gaan, indien het geneeskundig onderzoek door de preventiedienst van de onderwijsinstelling gebeurt. Dit betekent concreet dat jij je met de documenten (risicoanalyse/werkpostfiche) dient aan te 1 Indien je de vakstagebegeleider niet op de hoogte brengt van het niet doorgaan van een oefenles waarvoor hij/zij een stagebezoek had gepland, dan kan zowel voor de module begeleide als de module zelfstandige oefenstage een sanctie uitgesproken worden door de voorzitter van het Interfacultair Departement LerarenOpleiding. Zie Stagereglement Specifieke Lerarenopleiding (SLO) , 2 Zie Stageovereenkomsten, 8

11 melden bij de arbeidsgeneesheer van de VUB. Bijkomende informatie hieromtrent, alsook voorbeelden van documenten risicoanalyse model A, risicoanalyse model B en een werkpostfiche model B vind je op Stagescholen die niet beschikken over eigen documenten terzake, kunnen deze documenten gebruiken. Let wel, indien zij bepaalde onderdelen van deze documenten niet willen/kunnen invullen, dan moeten zij dit expliciet vermelden en bevestigen d.m.v. een handtekening. De drie origineel ondertekende exemplaren (door jezelf en de directeur van de stageschool) met de risicoanalyse en/of werkpostfiche als bijlage breng je tenminste één week voor aanvang van de stages 1 binnen op het departementssecretariaat (lokaal 3B202). Belangrijk: kopies van ondertekende exemplaren zijn niet rechtsgeldig en worden niet aanvaard. Het departementssecretariaat zorgt er op haar beurt voor dat de exemplaren ondertekend worden door de voorzitter van het Interfacultair Departement LerarenOpleiding. Vervolgens zal het jou (en je vakstagebegeleider) per mail verwittigen van zodra je de twee volledig ondertekende stageovereenkomsten mag komen ophalen (één exemplaar voor jou en één exemplaar voor de schooldirecteur). Specifieke richtlijnen voor het opleidingsonderdeel Vakgerichte opdrachtenstage. Het opleidingsonderdeel Vakgerichte opdrachtenstage kan je enkel tijdens het eerste semester uitvoeren en geldt als voorbereiding op het opleidingsonderdeel Begeleide en zelfstandige oefenstage. De opdrachten luiden als volgt: Inleiding De Vakgerichte Opdrachtenstage bestaat uit observaties en doe- opdrachten en wordt uitgevoerd in het Secundair Onderwijs (2 e of 3 e graad), of in het Hoger Onderwijs (Professionele Bachelor Opleiding). De stage bestaat uit acht deelopdrachten; de begrote studietijd wordt telkens aangegeven 1. Beschrijving van de school en situering van de opleiding en het vak (5u) 2. Gesprekken met de mentor (5u) 3. Lesobservaties (30u) 4. Jaarplan analyseren en vergelijken met leerplan, cursusmateriaal en handboeken (10u) 5. Gesprekken met leerlingen/studenten (5u) 6. Observatie van de lokalen en de lesinfrastructuur (5u) 7. Bijwonen van een leraars- of personeelsvergadering, een klassenraad of een oudercontact (5u) 8. Rapportering en reflectie (10u) 1 De stageovereenkomst is voor alle betrokken partijen van groot belang inzake verzekeringen. Respecteer dus de gestelde deadline voor indiening! 9

12 Omschrijving van de opdrachten 1. Beschrijving van de school; situering van de opleiding en het vak. Verzamel documentatie (informatie aan leerlingen, ouders, studenten, ) over de school; consulteer de website van de instelling. Welke opleidingen en/of richtingen worden er aangeboden? Heeft de instelling een missie, een pedagogisch project en/of algemeen onderwijsconcept uitgeschreven? Is hiervan iets terug te vinden in de psycho- pedagogische vakken? Bestudeer het programma van de volledige opleidingscyclus en het lesrooster van het leerjaar waarin je terecht komt. Waaruit bestaat het aandeel van de psycho- pedagogische vakken? Wat is de functie ervan in het geheel van de opleiding? Bestaan er verbanden met andere opleidingsonderdelen? Gemeenschappelijke projecten? Alternatieve werkvormen? 2. Gesprekken met de mentor. Hoe ziet de totale ambstopdracht eruit (welke vakken aan welke groepen, uren les, overige taken en opdrachten)? De ambtsopdracht kan gespreid zijn over verschillende instellingen. Hoeveel tijd besteedt de mentor wekelijks aan voorbereiding en evt. bijsturing van lessen? Wat zijn de knelpunten m.b.t. de lesopdracht? Andere opdrachten? Worden er voor het vak huiswerk of taken gegeven? Waaruit bestaan deze? Hoe gebeurt de evaluatie en de terugkoppeling naar de leerlingen? Bestaat er een vakgroep? Evt. over instellingen heen (bijv. middenschool en bovenbouw voor SO; associatieniveau voor HO)? Hoe zit die vakgroep in elkaar? Worden er vakoverschrijdende initiatieven ingericht? Heeft de mentor de gelegenheid nascholing te volgen? Welke? Hoe worden de inhouden ervan gehanteerd in de opleiding? Vraag aan de mentor om een jaarplan in te kijken? Hoe heeft de mentor het opgesteld? Hoe wordt het gebruikt? 10

13 Bevragen bij de mentor en de leerlingen. o Hoe gebeurt de evaluatie van de leerlingen/studenten ( dagelijks werk, examen, permanente evaluatie, andere vormen van evaluatie? Wordt er een uiteindelijke totaalscore bepaald? Hoe gebeurt de eindbeslissing? 3. Lesobservaties. Er worden minimum 5 lesuren bijgewoond, bij voorkeur in de klas(sen) waarin je later je begeleide oefenstage zal uitvoeren (Secundair of Hoger Onderwijs). Opgelet: De verslaggeving doe je op een standaard lesvoorbereidingsformulier. Formuleer de doelstellingen die in de geobserveerde les worden vooropgesteld, nagestreefd en bereikt (druk dit uit in waarneembaar leerlingengedrag). Sluiten de doelstellingen aan bij: o SO: leerplandoelstellingen (welke?) (vakspecifieke en/of vakoverschrijdende) o HO: opleidingsprofielen en competenties (welke?) Hoe begint de les? Wordt er uitgegaan van een probleemstelling? Welke begrippen en/of methoden uit het psychologisch of pedagogisch domein komen in deze les aan bod? Welke zijn nieuw voor de leerlingen? Beschrijf de leeractiviteiten van de leerlingen/studenten. Sluiten deze aan bij de lesdoelstellingen? Welke werkvormen worden gebruikt om de doelstellingen te bereiken? Vind je deze geschikt (waarom/waarom niet)? Geef mogelijke alternatieven. Vind je afwisseling in werkvormen terug? o Noteer enkele essentiële vragen die in de les gesteld worden. Worden adequate o vraagstellingstechnieken gehanteerd? Wat is het niveau van de vraagstelling? Welke media worden ingezet om de doelstellingen te bereiken? Wat vind je van de functionaliteit hiervan? Op welke manier verloopt de interactie leraar- leerlingen? Hoe worden de doelstellingen geëvalueerd door de leraar? Wat blijkt uit de evaluaties voor de betrokken klas? Vraag ook een paar toetsen te mogen inkijken. 11

14 4. Jaarplan analyseren en vergelijken met leerplan, cursusmateriaal en handboeken. Vergelijk het jaarplan van de mentor met het desbetreffende leerplan: welke overeenkomsten en verschillen vallen je op? Vraag ook inzage in het agenda van de mentor. Stel je verschillen vast tussen het jaarplan en het agenda? Welke leerboeken en bronnenboeken gebruikt de leraar? Is er een handleiding voor de leerkracht beschikbaar in de boekhandel/bibliotheek? Zijn er kranten en tijdschriften beschikbaar in het lokaal, encyclopedieën, andere boeken? Ander didactisch materiaal? Hoe wordt de schoolbibliotheek gebruikt? Wordt het open leercentrum of de computerklas ook gebruikt? Op welke manier? 5. Gesprekken met leerlingen/studenten. Voer een gesprek (individueel of in groep) met enkele leerlingen/studenten over: hun motivatie voor de gekozen studierichting, hun verwachtingen, hun visie op het psycho - pedagogische vakgebied; de studielast; de evaluatie; hun participatie aan het schoolleven; de verhouding studie - vrije tijd, 6. Observatie van de lokalen en de lesinfrastructuur. Geef aan hoe het leslokaal is ingedeeld (schikking banken, opstelling materiaal). Vraag aan de mentor waarom het lokaal zo werd ingedeeld (besliste hij/zij alleen of in samenspraak met directie of andere collega s)? Welke infrastructuur staat ter beschikking (tv, dvd- speler, video, overheadprojector, computer, internetaansluiting, opnames)? Zou jij het lokaal anders inrichten? Hoe en waarom? 7. Bijwonen van een leraars- of personeelsvergadering, een klassenraad of een oudercontact. Wat was het opzet van de bijeenkomst? Bij een vakgroepraad: aspecten van de verticale en horizontale coördinatie? Bij een klassenraad: soort klassenraad? inbreng van de leraar (mentor)? Bij een oudercontact: aanpak van het gesprek met de ouders? 12

15 Wat vond je zelf positief of negatief aan deze activiteit en waarom? 8. Rapportering. Je rapporteert over de verschillende opdrachten afzonderlijk. Afsluitend voeg je je reflectie toe over de samenhang van de opdrachten: o Wat is de zin van de vakgerichte opdrachtenstage? o Wat wil je in het vervolg van je opleiding verder uitwerken? o Welke elementen vind je belangrijk voor je (later) functioneren als leerkracht? o Welke suggesties kan je eventueel doen om de vakgerichte opdrachtenstage te optimaliseren? Hoe word ik geëvalueerd voor het opleidingsonderdeel Vakgerichte opdrachtenstage? Het verslag van het opleidingsonderdeel Vakgerichte opdrachtenstage dient vóór het starten van de examenzittijd en meer bepaald ten laatste op maandag 5 januari 2015 in papieren versie te worden afgegeven op het secretariaat van IDLO, én digitaal doorgestuurd te worden naar lies.van.doren@vub.ac.be. Het verslag wordt opgebouwd volgens de verschillende opdrachten en wordt begeleid door een inhoudsopgave. Voorzie je voorblad van de nodige algemene informatie: naam, rolnummer, studierichting, stageschool, naam mentor, naam vakstagebegeleider, Het opleidingsonderdeel Vakgerichte opdrachtenstage staat voor 3 studiepunten. Het totaal wordt gequoteerd op 20 punten. De ter evaluatie gebruikte excelfile met de evaluatie- items, uitgewerkt per schaal, kan je opvragen bij Lies Van Doren. Voor de tweede zittijd dien je ten laatste op maandag 17 augustus 2015 in, opnieuw zowel op papier als digitaal (zie boven). 13

16 Specifieke richtlijnen voor het opleidingsonderdeel Begeleide en zelfstandige oefenstage. De gehele oefenstage wordt gespreid over minimum 8 lesweken, waarvan 4 à 5 lesweken aan de module begeleide oefenstage worden besteed. De aanvullende weken tot aan minimum 8 worden vervolgens aan de module zelfstandige oefenstage besteed. De gehele oefenstage bestaat uit gemiddeld 40 uren, waarvan de helft begeleide oefenstage en de helft zelfstandige oefenstage. Stagevermindering bij een interim- opdracht is mogelijk. Contacteer zo snel mogelijk (bij aanvang) de stagecoördinator, de betrokken stagebegeleider(s) en leerbegeleider van het opleidingsonderdeel Reflecterend en Onderzoekend Handelen. De module begeleide oefenstage Zoals reeds gezegd kan je de module begeleide oefenstage vervullen tijdens het eerste of tijdens het tweede semester: opteer je voor het tweede semester van hetzelfde academiejaar, dan vang je de module begeleide oefenstage midden januari of midden februari aan. opteer je voor het eerste semester van het daarop volgende academiejaar, dan start je de derde week van september met de module begeleide oefenstage; Uiteraard heb je in beide gevallen de opleidingsonderdelen Vakgerichte opdrachtenstage vakdidactiek Psychologie en Pedagogische Wetenschappen m.i.v. transferoefeningen reeds gevolgd. Met de module begeleide oefenstage worden die stagelessen bedoeld die je zelf voorbereidt en uitvoert, onder intensieve begeleiding van de mentor. De rol van de mentor situeert zich dus op het niveau van de directe werkbegeleiding. Er wordt van je verwacht dat je gemiddeld 20 oefenlessen van 50 minuten geeft 1, gespreid over 4 à 5 lesweken (dit om het leerproces te optimaliseren) in het secundair onderwijs. We spreken hier van een gemiddelde omdat de overstap naar de module zelfstandige oefenstage afhangt van het competentieniveau dat je hebt bereikt. Je krijgt in de praktijk minimum 18 en maximum 24 begeleide oefenlessen de tijd om het vereiste niveau te behalen en toelating te krijgen tot de module zelfstandige oefenstage. Het voltooien van een deel van de module begeleide oefenstage in andere educatieve settings (basisonderwijs, buitengewoon onderwijs, hoger onderwijs, centra voor volwassenenonderwijs, centra voor basiseducatie) kan worden toegestaan door de titularis van het opleidingsonderdeel Begeleide en zelfstandige oefenstage, i.s.m. de vakstagebegeleider. Tijdens de lessen vakdidactiek Psychologie en Pedagogische Wetenschappen m.i.v. transferoefeningen leer je hoe je lesvoorbereidingen moet opstellen. Je bereidt je lessen voor op de aangeleerde manier en bezorgt je mentor je lesvoorbereidingen, tenminste twee werkdagen voor de lessen in kwestie (op de manier zoals afgesproken 1 Een overzicht van deze lessen komt in je stageplanning. 14

17 met de mentor). Op de IDLO- website vind je een blanco lesvoorbereidingsformulier 1 ter ondersteuning terug. De inhoud van je lessen bespreek je en leg je samen met je mentor vast in de stageplanning. Tijdens je begeleide oefenstage leg je de focus op je didactische ontwikkeling, aan de hand van volgende criteria: voorbereidende activiteiten en vakkennis; opbouw en inhoud van de lessen; didactische verwerking van de lessen; klasmanagement en contact met leerlingen; persoonlijk optreden tijdens de stage; het bereiken van doelstellingen; focus op het leren voor elker leerling; lesvoorbereidingen naar model; correct formuleren van doelstellingen; het realiseren van de geformuleerde doelstellingen; gebruik van alternatieve didactische werkvormen; opvolgen van de stagerichtlijnen; persoonlijk optreden tijdens de stagebezoeken; neerschrijven/bijhouden van een korte reflectie na elke les; gebruik van geschikte evaluatievormen. Na een afgerond leerstofonderdeel las je een toets- of evaluatievorm in. Feedback van en naar de leerlingen is erg belangrijk. Daarnaast kan je aan de hand van de resultaten op de toets terugblikken op je eigen lesgeven. De stage De vakstagebegeleider komt (al dan niet na afspraak) twee maal op bezoek tijdens de module begeleide oefenstage en volgt de les achteraan in de klas. Jij bezorgt de vakstagebegeleider een uitgewerkt lesvoorbereidingsformulier bij aanvang van de les. Na deze observatie volgt een gesprek op basis van het observatieverslag van de vakstagebegeleider. De mentor bespreekt iedere les met jou op basis van het door het IDLO voorziene lesevaluatie- instrument 2. De module zelfstandige oefenstage Indien je tijdens de module begeleide oefenstage voldoende competenties hebt verworven en de titularis van het opleidingsonderdeel Begeleide en zelfstandige oefenstage bijgevolg het formulier toelating tot de module zelfstandige oefenstage heeft ondertekend, dan kan je de module zelfstandige oefenstage aanvatten Zie 15

18 Deze omvat een reeks van 20 oefenlessen van 50 minuten 1, gespreid over minstens 3 lesweken, die je zelfstandig voorbereidt en uitvoert in het secundair onderwijs, zonder permanente aanwezigheid van de mentor in de klas. De mentor zal jou hier wel begeleiden op dezelfde manier zoals hij/zij de beginnende leerkracht in de school begeleidt (begeleiding op afstand). Hij/zij neemt dan m.a.w. de rol van de mentor als coach op. Het voltooien van een deel van de module begeleide oefenstage in andere educatieve settings (basisonderwijs, buitengewoon onderwijs, hoger onderwijs, centra voor volwassenenonderwijs, centra voor basiseducatie) kan worden toegestaan door de titularis van het opleidingsonderdeel Begeleide en zelfstandige oefenstage, i.s.m. de vakstagebegeleider. Voor de aanvang van de module zelfstandige oefenstage dien je in principe kennis te hebben genomen van de uitrusting van het klaslokaal (videorecorder, overheadprojector, ) en beschikbare leermiddelen (leer- of handboeken). Geldende afspraken tussen de leraar en de leerlingen (invullen van de klasagenda, noteren op werkbladen, plaats van de leerlingen, ) blijven door jou gerespecteerd. Tijdens de uitoefening van je zelfstandige oefenstage voer je drie opdrachten uit, waarover je rapporteert in je werkportfolio: Opdracht 1: periode- en vorderingsplan van de module zelfstandige oefenstage op basis van jaarplanning mentor Voor de periode van de module zelfstandige oefenstage (i.c. lessenreeks van 20 stagelessen) werk je, voorafgaand aan deze stage, een periodeplanning uit. Aangezien in de meeste stagescholen het opstellen van een jaarplanning verplicht is, zal het hier in concreto vaak gaan om een kopie van het deel van de jaarplanning(en) van de mentor (waarvan je de klas(sen) overneemt) dat betrekking heeft op de periode van je zelfstandige oefenstage 2. Om de afwerking van de lessen in de module zelfstandige oefenstage te verduidelijken, werk je een vorderingsplan uit waarin duidelijk wordt wat je effectief hebt kunnen realiseren van wat je gepland had. Ter informatie: Een jaar- en vorderingsplan wordt door de meeste stagescholen verplicht. Het is een manier om de eigen lespraktijk doelgericht te plannen en bij te sturen. Op die manier kan de stageschool nagaan of de student- leraar het leerplan afwerkt. De jaarplanning geeft aan hoe men de leerinhouden en de leerplandoelstellingen uit het leerplan over de lessenreeks het schooljaar zal spreiden. De vorderingen die gemaakt worden, worden op de jaarplanning aangebracht (vorderingsplan). Het is een werkinstrument waar de hele tijd op aangevuld, geschrapt of geannoteerd wordt. De vorm van de jaarplanning, het vorderingsplan en de aanwezige rubrieken kunnen vrij gekozen worden. In veel stagescholen wordt een sjabloon gebruikt dat men in dergelijk geval ook moet hanteren. In de jaarplanning en het vorderingsplan kunnen, naast een 1 Een overzicht van deze lessen komt in je stageplanning. Richtlijnen hieromtrent vind je eerder in deze bundel. 2 Uiteraard mag je deze planning exact overnemen zoals ze is opgesteld door je mentor. Indien er geen jaarplanning voorhanden zou zijn, dan werk je zelf een periodeplanning uit waarin (minstens) aandacht geschonken wordt aan de leerinhouden die je wil behandelen, de doelstellingen die je hiermee wil bereiken (leerlijn) en de manier waarop je de evaluatie hiervan plant. 16

19 algemeen deel, specifieke kolommen opgenomen worden met o.a. tijdsaanduiding, leerinhouden (niet gedetailleerd), overkoepelende begrippen (o.a. belangrijk in het kader van taalbeleid), te realiseren leerplandoelstellingen of eindtermen (meestal is een nummerverwijzing voldoende), evaluatie (hoe evalueren), afgewerkt (datum, opmerkingen), Opdracht 2: evaluatie van de leerlingen In de periodeplanning heb je normaal gezien reeds aangegeven op welke manier je welke doelstellingen geëvalueerd hebt. Licht concreet toe welk evaluatie- en puntensysteem je toegepast hebt en verklaar je keuze. Contextualiseer dit zo mogelijk binnen de afspraken inzake evaluatie van de vakgroep en/of stageschool en geef hierover je mening. Denk zeker ook aan alternatieve evaluatiemethoden (andere dan de klassieke toetsen en taken). Opdracht 3: neerslag gesprekken met de mentor Maak een samenvatting van de gesprekken over je beroepsvaardigheden (binnen de klas- en schoolcontext) met je mentor. Voor iedere les werk je nog steeds lesvoorbereidingen uit (op de aangeleerde manier). Je bezorgt deze tenminste twee werkdagen voor de lessen in kwestie (of op de manier zoals afgesproken) met de mentor. De finale versies van de lesvoorbereidingen breng je mee naar iedere stageles, zodat zowel de mentor als de vakstagebegeleider op ieder moment inzage kan hebben in de lessen die je geeft in het kader van de module zelfstandige oefenstage. Op de website vind je een blanco lesvoorbereidingsformulier 1 terug. Zowel op jouw eigen initiatief als op initiatief van de mentor kan op ieder moment een gesprek plaatsvinden over jouw praktijkervaringen tijdens de module zelfstandige oefenstage. De onderwerpen van je lessen bespreek je en leg je samen met je mentor vast in de stageplanning. Na een afgerond leerstofonderdeel las je opnieuw een toets- of evaluatievorm in. Aan de hand van de resultaten op de toets kan je ook hier terugblikken op je eigen lesgeven. De stage De vakstagebegeleider komt (in principe na afspraak) één maal op bezoek tijdens je zelfstandige oefenstage en volgt de les achteraan in de klas door middel van het uitgewerkte lesvoorbereidingsformulier dat jij voor hem/haar hebt voorzien. Na deze observatie volgt een gesprek op basis van het observatieverslag van de vakstagebegeleider. Hoe word ik geëvalueerd voor het opleidingsonderdeel Begeleide en zelfstandige oefenstage? 1 Zie 17

20 Het opleidingsonderdeel Begeleide en zelfstandige oefenstage staat op 12 studiepunten. Je wordt beoordeeld op de stagepraktijk van zowel de module begeleide oefenstage als van de module zelfstandige oefenstage (80%) enerzijds en op je stagedossier (20%) hierover anderzijds. Het geheel wordt gequoteerd op 20 punten. De stagepraktijk: Bij de evaluatie van de module begeleide oefenstage staan 2 vragen centraal: Kan deze stagiair(e) een goede leraar worden? (aandachtspunt voor de mentor) Heeft de stagiair(e) de transfer gemaakt van theorie naar praktijk? (aandachtspunt voor de vakstagebegeleider). Aan het eind van de module begeleide oefenstage vult de mentor het eindevaluatieformulier voor de mentor in. Dit eindevaluatieformulier voor de mentor en de observatieverslagen van de vakstagebegeleider vormen de basis voor het overleg tussen beide. Dit overleg bepaalt of je voldoende competenties verworven hebt om de module zelfstandige oefenstage te kunnen aanvatten. Indien je een tekort hebt voor de module begeleide oefenstage, dan kan je de module zelfstandige oefenstage niet aanvangen en zal het cijfer van het tekort voor dit opleidingsonderdeel Begeleide en zelfstandige oefenstage gelden. Bij de evaluatie van de module zelfstandige oefenstage staan eveneens 2 vragen centraal: Wordt deze stagiair(e) een goede leraar, zowel in de klas als daarbuiten? (aandachtspunt mentor) In welke mate is er bij de stagiair(e) sprake van zelfstandig professioneel handelen in de stage? (aandachtspunt vakstagebegeleider). De mentor en de vakstagebegeleider komen op het einde van de modules begeleide en zelfstandige oefenstage tot een gemeenschappelijk cijfer voor het opleidingsonderdeel Begeleide en zelfstandige oefenstage. Tijdens dit evaluatiegesprek komen de kerncompetenties van de specifieke lerarenopleiding aan bod. Per kerncompetentie wordt bekeken: In welke mate er aandacht geweest is voor de werkpunten uit de begeleide en zelfstandige oefenstage? Of de stagiair(e) voldoende deskundig is in de verschillende deelcompetenties? Daarnaast staat ook persoonlijk voorkomen en attitudes centraal (cf. attitudes zoals geformuleerd in de decretaal bepaalde basiscompetenties 1 ) Van groot belang hierbij is de mate van jouw evolutie. De finale evaluatie gebeurt onder de verantwoordelijkheid van de titularis van het opleidingsonderdeel Begeleide en zelfstandige oefenstage en in samenspraak met de vakstagebegeleider en de mentor. Er wordt niet alleen productmatig, maar ook procesmatig geëvalueerd. 1 beslissingsvermogen, relationele gerichtheid, kritische ingesteldheid, leergierigheid, organisatievermogen, zin voor samenwerking, verantwoordelijkheidszin, flexibiliteit 18

21 Het stagedossier: Het stagedossier wordt AFGEDRUKT ingediend op het IDLO secretariaat en dit ten laatste op: - januari- zittijd: zaterdag 10 januari juni- zittijd: maandag 1 juni september- zittijd: donderdag 20 augustus 2015 De evaluatie van dit dossier gebeurt door de vakstagebegeleider, in overleg met de titularis van het opleidingsonderdeel Begeleide en zelfstandige oefenstage. Het stagedossier voor het opleidingsonderdeel Begeleide en zelfstandige oefenstage is een werkportfolio en omvat volgende onderdelen: - de stageplanning m.i.v. de inlichtingenfiche met administratieve coördinaten; - alle lesvoorbereidingen van de module begeleide oefenstage (inclusief syntheseteksten) van de stagelessen; - alle lesvoorbereidingen van de module zelfstandige oefenstage (inclusief syntheseteksten) van de stagelessen; - tijdens de stagelessen gebruikt didactisch materiaal (transparanten, krantenartikels, video s, bandopnames, enz.); - korte reflectieverslagen m.b.t. de didactische aspecten van de gegeven stagelessen (per les afzonderlijk + als geheel); - neerslag van de drie opdrachten, uitgevoerd tijdens de module zelfstandige oefenstage; - adviezen, opmerkingen, van de mentor en de vakstagebegeleider; - de ingevulde lesevaluatieformulieren van de mentor 1 Je giet dit alles in een aangenaam leesbare vorm en vergeet vooral de inhoudsopgave niet. Wat wordt van wie verwacht? Een uitvoerige omschrijving van de opdrachten van alle betrokken actoren vind je in het stagereglement Specifieke Lerarenopleiding (SLO) academiejaar We lijsten hier alvast enkele belangrijke aandachtspunten op. De mentor: In het kader van de opdrachtenstages, met name de opleidingsonderdelen Leren en Instructie 2: praktische toepassingen en Vakgerichte opdrachtenstage, wordt van de mentor verwacht dat hij/zij de rol van gastheer/gastvrouw en gids op zich neemt. In het kader van het opleidingsonderdeel Begeleide en zelfstandige oefenstage begeleidt de mentor je volgens de twee onderscheiden modules. 1 Zie website IDLO 19

22 Wat betreft de module begeleide oefenstage begeleidt de mentor je vanuit de praktijk: hij/zij neemt de directe werkbegeleiding op zich en geeft ondersteuning met betrekking tot situatiegebonden, vakinhoudelijke en onderwijskundige beroepsvaardigheden. De mentor observeert alle stagelessen die door jou gegeven worden in het kader van deze module. Na iedere les wordt een begeleidingsgesprek gehouden door de mentor, waarbij hij/zij je mondelinge feedback geeft over de geobserveerde les en advies naar toekomstig functioneren. De mentor maakt hiervoor gebruik van het voorziene instrument 1. Je noteert zelf alle nuttige gegevens en suggesties m.b.t. de didactische aspecten van de lessen. Deze notities worden mee in het stagedossier opgenomen. Na de allereerste stageles bepaal je samen met de mentor enkele leerpunten, waarop je je tijdens de verdere stage wil verbeteren. Deze leerpunten worden in de loop van de tijd aangepast en nieuwe leerpunten krijgen meer aandacht. De mentor gebruikt voor de evaluatie van je begeleide oefenstage het voorziene eindevaluatieformulier 2. Wat betreft de module zelfstandige oefenstage begeleidt de mentor je eveneens vanuit de praktijk: hij/zij neemt eerder de indirecte werkbegeleiding of begeleiding op afstand op zich en geeft ondersteuning met betrekking tot situatiegebonden en onderwijskundige beroepsvaardigheden. Hij/zij geeft deze begeleiding o.b.v. de lesvoorbereidingen die jij hem/haar bezorgt en de gesprekken, die zowel op jouw als op zijn/haar initiatief kunnen plaatsvinden. Naast begeleiden, beoordeelt de mentor het opleidingsonderdeel Begeleide en zelfstandige oefenstage in samenspraak met de vakstagebegeleider. De mentor ontvangt van de vakstagebegeleider een Stagehandleiding voor mentoren 3, waarin de nodige informatie betreffende onze opleiding en de verwachtingen van de verschillende actoren worden uiteengezet. De nodige documenten voor begeleiding en evaluatie zijn terug te vinden op de IDLO- website bij Belangrijke documenten. De vakstagebegeleider: Vakstagebegeleider van dienst is: Lies Van Doren Zoals reeds beschreven coördineren de vakstagebegeleiders de stages en zorgen zij ervoor dat je een geschikte stageschool vindt. De vakstagebegeleider begeleidt je op procedureel vlak (bijv. bij het toekennen van een geschikte stageschool) en op didactisch vlak, vanuit de visie van de opleiding. De vakstagebegeleider komt hiertoe (minstens) twee maal op stagebezoek tijdens de module begeleide oefenstage en één maal tijdens de module zelfstandige oefenstage. Aan het einde van de module zelfstandige oefenstage, voert de vakstagebegeleider daarnaast nog een gesprek met je stageschool en/of mentor op basis van de kerncompetenties. Hij/zij geeft de data van de stagebezoeken na de ontvangst en 1 Zie website IDLO 2 Zie website IDLO 3 ook terug te vinden op 20

23 goedkeuring van de stageplanning per e- mail door. Mogelijk worden er extra/onaangekondigde stagebezoeken ingelast. De vakstagebegeleider begeleidt je in eerste instantie vanuit de visie van de opleiding: maak je de transfer van theorie naar praktijk? Na elk stagebezoek volgt een begeleidingsgesprek waarbij hij/zij je feedback geeft over de progressie. Na een gesprek met de mentor brengt de vakstagebegeleider verslag uit over jouw Begeleide en zelfstandige oefenstage bij de desbetreffende titularissen, respectievelijk aan het einde van de module begeleide oefenstage en aan het einde van de module zelfstandige oefenstage. Daarnaast beoordeelt de vakstagebegeleider het stagedossier (werkportfolio) in samenspraak met de titularis van het opleidingsonderdeel Begeleide en zelfstandige oefenstage. De titularis: De evaluatie van het opleidingsonderdeel Begeleide en zelfstandige oefenstage gebeurt onder de verantwoordelijkheid van de titularis van dit opleidingsonderdeel en in samenspraak met de vakstagebegeleider en de mentor. De titularis van het opleidingsonderdeel Begeleide en zelfstandige oefenstage bewaakt de toepassing van de pedagogische en vakdidactische inzichten. Hij/zij onderhoudt nauw contact met de vakstagebegeleider, bewaakt de evaluatie van de stages en bespreekt de evaluatie van het stagedossier dat de stagiair(e) uitwerkt voor het opleidingsonderdeel Begeleide en zelfstandige oefenstage met de vakstagebegeleider. De stagiair(e): Nadat jou door de vakstagebegeleider een stageschool toegewezen werd, neem je contact op met de mentor om in eerste instantie een afspraak te maken. Vergeet niet tijdens dit eerste contact naast je naam ook te vermelden dat je student(e) van de Specifieke Lerarenopleiding aan de Vrije Universiteit Brussel bent; mentoren krijgen vaak en uit alle hoeken aanvragen voor stage. Zoals hierboven beschreven, bespreek je met de mentor de organisatie van de verschillende stages en stel je samen met de mentor de stageplanning op. Duidelijke communicatie en goede afspraken zijn hierbij onontbeerlijk. Deze stageplanning mail je zo snel mogelijk en ten laatste 1 week voor de eerste stageles door naar je vakstagebegeleider, ter goedkeuring via ondertekening. De door de vakstagebegeleider goedgekeurde en ondertekende stageplanning bezorg je tevens voor de start van de reflectiesessies via e- mail aan de ROH- leerbegeleider van het opleidingsonderdeel Reflecterend en onderzoekend handelen (voor toelating tot dit opleidingsonderdeel). De vakstagebegeleider bepaalt op basis van je stageplanning wanneer hij/zij zal langskomen op stagebezoek tijdens het opleidingsonderdeel Begeleide en zelfstandige oefenstage en communiceert dit naar jou via e- mail. Het is aan de stagiair(e) om die data door te geven aan de mentor. Zoals reeds vermeld, kreeg de mentor reeds de nodige documenten via de Stagewijzer voor mentoren. 21

STAGEHANDLEIDING VOOR MENTOREN SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING (SLO)

STAGEHANDLEIDING VOOR MENTOREN SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING (SLO) STAGEHANDLEIDING VOOR MENTOREN SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING (SLO) ACADEMIEJAAR 2014-2015 INHOUDSTAFEL Vooraf... 3 1. De specifieke lerarenopleiding (SLO)... 4 2. De praktijkcomponent: opbouw... 5 3. Begeleiding:

Nadere informatie

Stagehandleiding voor studenten in de Specifieke Lerarenopleiding (SLO) Engels

Stagehandleiding voor studenten in de Specifieke Lerarenopleiding (SLO) Engels Interfacultair Departement LerarenOpleiding Stagehandleiding voor studenten in de Specifieke Lerarenopleiding (SLO) Engels Academiejaar 2013-2014 Titularis: Prof. Dr. J. Eyckmans (June.Eyckmans@vub.ac.be)

Nadere informatie

Stagehandleiding voor studenten in de Specifieke Lerarenopleiding (SLO) Taal- en Letterkunde: Spaans

Stagehandleiding voor studenten in de Specifieke Lerarenopleiding (SLO) Taal- en Letterkunde: Spaans Interfacultair Departement LerarenOpleiding Stagehandleiding voor studenten in de Specifieke Lerarenopleiding (SLO) Taal- en Letterkunde: Spaans Academiejaar 2014-2015 Titularis: Prof. Dr. A. Vande Casteele

Nadere informatie

Stagehandleiding voor studenten in de Specifieke Lerarenopleiding (SLO) WISKUNDE

Stagehandleiding voor studenten in de Specifieke Lerarenopleiding (SLO) WISKUNDE Interfacultair Departement LerarenOpleiding Stagehandleiding voor studenten in de Specifieke Lerarenopleiding (SLO) WISKUNDE Academiejaar 2014-2015 Titularis: Bart Windels (bart.windels@vub.ac.be) Begeleiding:

Nadere informatie

Stagereglement Specifieke Lerarenopleiding (SLO) Academiejaar

Stagereglement Specifieke Lerarenopleiding (SLO) Academiejaar Interfacultair Departement LerarenOpleiding Stagereglement Specifieke Lerarenopleiding (SLO) Academiejaar 2015-2016 Hoofdstuk I: Definities Artikel 1: voor de toepassing van dit reglement betekenen de

Nadere informatie

MICROTEACHING: een kort lesfragment door een student gegeven aan medestudenten.

MICROTEACHING: een kort lesfragment door een student gegeven aan medestudenten. Inhouden en doelen van de opdrachten in de praktijkcomponent van de SLO en de GLO van BEO MICROTEACHING: een kort lesfragment door een student gegeven aan medestudenten. de student geeft 10 à 20 minuten

Nadere informatie

Begeleide en zelfstandige oefenstage Lichamelijke Opvoeding en Bewegingswetenschappen

Begeleide en zelfstandige oefenstage Lichamelijke Opvoeding en Bewegingswetenschappen Begeleide en zelfstandige oefenstage Lichamelijke Opvoeding en Bewegingswetenschappen Prof dr Evert Zinzen dr Wouter Cools Daan Vaesen Ariane Caplin 1-10-2013 1 Stageconcept Legende L&I II VGOS L&I II:

Nadere informatie

Uitwisseling zal steeds gebeuren na overleg tussen docenten, stagebegeleiders, verantwoordelijken SLO van de instellingen.

Uitwisseling zal steeds gebeuren na overleg tussen docenten, stagebegeleiders, verantwoordelijken SLO van de instellingen. Kader voor uitwisseling van docenten en studenten binnen de praktijkcomponent van de SLO en de GLO van BEO. 1. Uitgangspunten 1.1. Uitwisseling van studenten De uitwisselingsmogelijkheden zullen, binnen

Nadere informatie

Beste collega. Stages. Observatiestage

Beste collega. Stages. Observatiestage Beste collega U engageerde zich om één van onze studenten te begeleiden bij zijn stage, waarvoor alvast onze welgemeende dank. Wanneer u meer informatie wil over de lerarenopleidingen en de opbouw van

Nadere informatie

Handleiding voor vakmentoren

Handleiding voor vakmentoren SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING Handleiding voor vakmentoren Beste collega U engageerde zich om één van onze studenten te begeleiden bij zijn stage, waarvoor alvast onze welgemeende dank. In deze handleiding

Nadere informatie

Verantwoordelijke opleidingsonderdeel

Verantwoordelijke opleidingsonderdeel Specifieke lerarenopleiding ECTS-fiches ECTS-Fiche opleidingsonderdeel: VAKDIDACTISCHE STUDIE Code: 10377 Academiejaar: 2017-2018 Aantal studiepunten: 3 Studietijd: 75 a 90 uur Deliberatie: Mogelijk Vrijstelling:

Nadere informatie

De specifieke lerarenopleiding

De specifieke lerarenopleiding geëngageerd onderzoekend communicatief talent ontwikkelend vakdeskundig leerling gericht samenwerkend De specifieke lerarenopleiding dynamisch leergierig master Jij bent... inspirerend creatief toekomstgericht

Nadere informatie

Beste collega. Stages

Beste collega. Stages De specifieke lerarenopleiding van het Koninklijk Conservatorium Antwerpen maakt een prioriteit van de samenwerking met het werkveld. Deze website wil bijdragen tot een betere communicatie. Beste collega

Nadere informatie

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Opleiding Module Didactische competentie stage 3

ECTS-fiche. 1. Identificatie. Opleiding Module Didactische competentie stage 3 ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding SLO Module Didactische competentie stage 3 Code E6 DCS3 Lestijden 40 Studiepunten 6 Ingeschatte totale 150 studiebelasting (in uren) 1 Mogelijkheid tot JA aanvragen

Nadere informatie

ECTS-fiche. Specifieke lerarenopleiding Praktijk oriëntatie

ECTS-fiche. Specifieke lerarenopleiding Praktijk oriëntatie ECTS-fiche 1. Identificatie Opleiding Specifieke lerarenopleiding Module Praktijk oriëntatie Code E1 Lestijden 40 Studiepunten 3 Ingeschatte totale 50 studiebelasting (in uren) 1 Mogelijkheid tot NEEN

Nadere informatie

Didactische competentie oefenlessen. A. Algemeen. Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 Semester 3 X Semester 4

Didactische competentie oefenlessen. A. Algemeen. Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 Semester 3 X Semester 4 MODULE Didactische competentie oefenlessen A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 Semester 3 X Semester 4 Aantal

Nadere informatie

Stageconcept en -planning

Stageconcept en -planning Stageconcept en -planning 2017-2018 Bachelor in het onderwijs: Secundair Onderwijs lichamelijke opvoeding Eerste jaar fase 1 - praktijk deel 1 Het vernieuwde stageconcept is gericht op werkplekleren, aangevuld

Nadere informatie

Didactische competentie oefenlessen. A. Algemeen. Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 Semester 3 X Semester 4

Didactische competentie oefenlessen. A. Algemeen. Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 Semester 3 X Semester 4 MODULE Didactische competentie oefenlessen A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 Semester 3 X Semester 4 Aantal

Nadere informatie

Didactische Competentie Stage SLO. Infomoment stage 1 december 2017

Didactische Competentie Stage SLO. Infomoment stage 1 december 2017 Didactische Competentie Stage SLO Infomoment stage 1 december 2017 Infomoment stage 1. Voor je ermee begint 2. Je eigenlijke stage 3. Achteraf 2 1. Voor je ermee begint 1. Basisinformatie Geen educatief

Nadere informatie

Verantwoordelijke opleidingsonderdeel: Gretel Van Heukelom

Verantwoordelijke opleidingsonderdeel: Gretel Van Heukelom Specifieke lerarenopleiding ECTS-fiches ECTS-fiche opleidingsonderdeel VAKDIDACTISCHE STAGE Code: 10379 Academiejaar: 2015-2016 Aantal studiepunten: 9 Studietijd: 225 à 270 uur Deliberatie: mogelijk Vrijstelling:

Nadere informatie

Wegwijzer vakdidactische opdrachtenstage

Wegwijzer vakdidactische opdrachtenstage SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING Wegwijzer vakdidactische opdrachtenstage 1 Inleiding 1.1 Opzet en doel van de vakdidactische opdrachtenstage De vakdidactische opdrachtenstage vormt een aanvulling op de instap-

Nadere informatie

De lessen/activiteiten die de stagiair zelfstandig realiseert en vooraf kan voorbereiden, moeten schriftelijk worden voorbereid.

De lessen/activiteiten die de stagiair zelfstandig realiseert en vooraf kan voorbereiden, moeten schriftelijk worden voorbereid. Zelfstandige Stage Wat verwachten we van de student? Observeren en participeren Naast de contractendag, plant de student zelf in overleg met de mentor minimaal 2 halve dagen observatie en participatie.

Nadere informatie

Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester 4

Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester 4 ECTS-FICHE MODULE Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Nederlands

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Nederlands Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Nederlands In kolom 1 vind je 66 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep Nederlands. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan met

Nadere informatie

Didactische Competentie Stage SLO. Infomoment stage 27 mei 2016

Didactische Competentie Stage SLO. Infomoment stage 27 mei 2016 Didactische Competentie Stage SLO Infomoment stage 27 mei 2016 Infomoment stage 1. Voor je ermee begint 2. Je eigenlijke stage 3. Achteraf 2 1. Voor je ermee begint 1. Basisinformatie Geen educatief verlof

Nadere informatie

DIDACTISCHE COMPETENTIE STAGE SLO. Infomoment stage 30 november 2018

DIDACTISCHE COMPETENTIE STAGE SLO. Infomoment stage 30 november 2018 DIDACTISCHE COMPETENTIE STAGE SLO Infomoment stage 30 november 2018 INFOMOMENT STAGE 1. Voor je ermee begint 2. Je eigenlijke stage 3. Achteraf 2 1. VOOR JE ERMEE BEGINT 1. Basisinformatie Geen educatief

Nadere informatie

Wiskunde als tweede vakdidactiek opnemen

Wiskunde als tweede vakdidactiek opnemen Wiskunde als tweede vakdidactiek opnemen Wat houdt het in? 2 Wat houdt het in? binnen keuzeruimte van een andere SLO (bv. natuurwetenschappen, economie, ) wiskunde als tweede vakdidactiek opnemen je volgt

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakgroep techniek.

Mogelijke opdrachten voor een vakgroep techniek. Mogelijke opdrachten voor een vakgroep techniek. In kolom 1 vind je 61 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep Techniek. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan welke items

Nadere informatie

Vakdidactische Studie (VDS) Algemeen. A. Algemeen. Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4

Vakdidactische Studie (VDS) Algemeen. A. Algemeen. Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4 MODULE Vakdidactische Studie (VDS) Algemeen A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4 Aantal

Nadere informatie

Vakdidactische Studie (VDS) Algemeen. A. Algemeen. Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4

Vakdidactische Studie (VDS) Algemeen. A. Algemeen. Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4 MODULE Vakdidactische Studie (VDS) Algemeen A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie Praktijk X Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4 Aantal

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica In kolom 1 vind je 69 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep geschiedenis/esthetica. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.

Nadere informatie

Deze stageperiode start met een aantal observatie- en participatiedagen in de stageschool en enkele stagevoorbereidingsdagen op de hogeschool.

Deze stageperiode start met een aantal observatie- en participatiedagen in de stageschool en enkele stagevoorbereidingsdagen op de hogeschool. Stageperiode 1B Situering Stageperiode 1B valt in het 2 de semester. De studenten lopen deze stage per twee in één stageklas. De duo s lopen per semester stage in een ander leerjaar. De studenten lopen

Nadere informatie

Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester 4

Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester 3 Semester 4 ALGEMENE INFORMATIE MODULE Didactische competentie algemeen (DCA) A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie X Praktijk Semester 1 X Semester 2 Semester

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep mode

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep mode Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep mode In kolom 1 vind je 68 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep mode. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan welke items je reeds

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep geschiedenis en/of esthetica In kolom 1 vind je 69 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep geschiedenis/esthetica. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.

Nadere informatie

MODELTRAJECTEN OPLEIDINGSPROGRAMMA VOOR DE REGULIERE STUDENT IN DE SLO

MODELTRAJECTEN OPLEIDINGSPROGRAMMA VOOR DE REGULIERE STUDENT IN DE SLO MODELTRAJECTEN OPLEIDINGSPROGRAMMA VOOR DE REGULIERE STUDENT IN DE SLO SLO WETENSCHAPPEN EN INGENIEURSWETENSCHAPPEN ACADEMIEJAAR 04-05 MODELTRAJECT IN ACADEMIEJAAR OPLEIDINGSONDERDELEN SEM SP NIVEAU PREREQ.

Nadere informatie

Info praktijk 2 BaLO Academiejaar

Info praktijk 2 BaLO Academiejaar 1. INHOUD EN ORGANISATIE PRAKTIJK 2 BaLO De student loopt gedurende het hele jaar stage in eenzelfde school. In samenspraak met de stageschool kiest hij twee graden (per semester een andere graad) waarin

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep technologische opvoeding.

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep technologische opvoeding. Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep technologische opvoeding. In kolom 1 vind je 61 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep TO. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan

Nadere informatie

VERKORTE TRAJECTEN extra ONDERWIJSVAK (SECUNDAIR ONDERWIJS)

VERKORTE TRAJECTEN extra ONDERWIJSVAK (SECUNDAIR ONDERWIJS) VERKORTE TRAJECTEN extra ONDERWIJSVAK (SECUNDAIR ONDERWIJS) Voor wie? Je bent al leraar, maar je wil je onderwijsbevoegdheid uitbreiden? Dan ben je bij AP aan het juiste adres! De verkorte trajecten voor

Nadere informatie

Wiskunde als tweede vakdidactiek opnemen

Wiskunde als tweede vakdidactiek opnemen Wiskunde als tweede vakdidactiek opnemen Wat houdt het in? 2 Wat houdt het in? binnen keuzeruimte van een andere SLO (bv. natuurwetenschappen, economie, ) wiskunde als tweede vakdidactiek opnemen je volgt

Nadere informatie

Specifieke lerarenopleiding economie

Specifieke lerarenopleiding economie Specifieke lerarenopleiding economie Leuven Brussel Antwerpen Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit van België. Je kunt hier je studietraject

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep muzikale opvoeding

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep muzikale opvoeding Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep muzikale opvoeding In kolom 1 vind je 69 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep muzikale opvoeding. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in

Nadere informatie

ECTS-fiche. Specifieke lerarenopleiding Praktijk verdieping en integratie

ECTS-fiche. Specifieke lerarenopleiding Praktijk verdieping en integratie ECTS-fiche a) Identificatie Opleiding Specifieke lerarenopleiding Module Praktijk verdieping en integratie Code E3 + E4 Lestijden 100 + 100 Studiepunten 9 + 9 Ingeschatte totale 300 studiebelasting (in

Nadere informatie

SPECIFIEKE INFO PRAKTIJK 1 BaLO

SPECIFIEKE INFO PRAKTIJK 1 BaLO SPECIFIEKE INFO PRAKTIJK 1 BaLO 1. ORGANISATIE VAN DE PRAKTIJK De student loopt gedurende het hele jaar stage in eenzelfde school. De school wordt toegewezen door de opleiding. In semester 1 zijn er 5

Nadere informatie

Stage eerste Leerjaar

Stage eerste Leerjaar Stage eerste Leerjaar De student loopt voor de eerste keer stage in een eerste leerjaar. Deze stage kadert binnen het thema het jonge kind waar onder meer de didactiek van het eerste leerjaar uitvoerig

Nadere informatie

Glossarium praktijkcomponent lerarenopleiding 27 oktober inter-enw-werkgroep

Glossarium praktijkcomponent lerarenopleiding 27 oktober inter-enw-werkgroep Glossarium praktijkcomponent lerarenopleiding 27 oktober 2010 - inter-enw-werkgroep Situering en ontstaan De inter-enw-werkgroep Stage heeft in november 2009 een gezamenlijke lijst over de terminologie

Nadere informatie

STAGEOPDRACHT Praktijk SOV Dagonderwijs Afstandsleren (AL)

STAGEOPDRACHT Praktijk SOV Dagonderwijs Afstandsleren (AL) STAGEOPDRACHT Praktijk SOV Dagonderwijs Afstandsleren (AL) 2018 2019 Arteveldehogeschool Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs Kattenberg 9 B-9000 Gent Tel.: 09 234 82 70 Fax: 09 234 80 01 www.arteveldehogeschool.be/oso/stage

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep informatica

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep informatica Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep informatica In kolom 1 vind je 66 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep informatica. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. Duid in kolom 2 aan welke

Nadere informatie

WERKPLEKLEREN OPLEIDINGSFASE 3 ACADEMIEJAAR Geachte stagementor, vakmentor(en)

WERKPLEKLEREN OPLEIDINGSFASE 3 ACADEMIEJAAR Geachte stagementor, vakmentor(en) WERKPLEKLEREN OPLEIDINGSFASE 3 ACADEMIEJAAR 2018-2019 Geachte stagementor, vakmentor(en) Het traject werkplekleren bestaat uit een differentiatiestage (3 weken in semester 1 05/11/2018 t.e.m. 23/11/2018)

Nadere informatie

De competenties die prioritair aan bod komen tijdens dit opleidingsonderdeel zijn:

De competenties die prioritair aan bod komen tijdens dit opleidingsonderdeel zijn: Specifieke lerarenopleiding C ECTS-fiche opleidingsonderdeel vakdidactische oefeningen 2 Code: 10375 Academiejaar: 2015-2016 Aantal studiepunten: 6 Studietijd: 120 à 150 uur Deliberatie: mogelijk Vrijstelling:

Nadere informatie

GROEIDOSSIER Praktijk SOV

GROEIDOSSIER Praktijk SOV GROEIDOSSIER Praktijk SOV 2016 2017 Arteveldehogeschool Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs Kattenberg 9 B-9000 Gent Tel.: 09 234 82 70 Fax: 09 234 80 01 www.arteveldehogeschool.be/oso/stage

Nadere informatie

Wegwijzer groeistages

Wegwijzer groeistages SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING Wegwijzer groeistages 1.Inleiding Tijdens de twee groeistages staat het functioneren als vakleerkracht centraal. In die zin zijn de groeistages een vervolg op de instapstage.

Nadere informatie

1. Functionele gehelen

1. Functionele gehelen AR-WG BASISCOMP-DOC-1718-004 Bijlage. Basiscompetenties als vermeld in artikel 1 De basiscompetenties van pas afgestudeerde leraren worden bepaald door twee factoren. Enerzijds zijn er tien functionele

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep aardrijkskunde

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep aardrijkskunde Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep aardrijkskunde In kolom 1 vind je 67 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep aardrijkskunde. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën. De items komen onder

Nadere informatie

Protocol Werkplekleren Student ESoE. Minor Educatie & Communicatie Variant II

Protocol Werkplekleren Student ESoE. Minor Educatie & Communicatie Variant II Protocol Werkplekleren Student ESoE Minor Educatie & Communicatie Variant II Versie juli 2011 1 Protocol Werkplekleren Minor Educatie & Communicatie Variant I Inleiding Om het werkplekleren zo soepel mogelijk

Nadere informatie

* schrappen wat niet past

* schrappen wat niet past SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING LESEVALUATIEDOCUMENT Gelieve deze tabel in te vullen Naam cursist (lio /stagiair*): Naam vakmentor /stagebegeleider /liobegeleider*: Naam Stageschool/Lioschool*: Graad en leerjaar:

Nadere informatie

Woordenlijst SoE werkgroep Stagebegeleiding april 2013

Woordenlijst SoE werkgroep Stagebegeleiding april 2013 Woordenlijst SoE werkgroep Stagebegeleiding april 2013 Deze woordenlijst is een uitbreiding van het glossarium dat werd opgesteld door de inter-enwwerkgroep Stage met als doelstelling te komen tot een

Nadere informatie

1 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs

1 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs 1 Basiscompetenties voor de leraar secundair onderwijs Het Vlaams parlement legde de basiscompetenties die nagestreefd en gerealiseerd moeten worden tijdens de opleiding vast. Basiscompetenties zijn een

Nadere informatie

Specifieke lerarenopleiding ECTS-fiches. ECTS-Fiche Vakdidactische oefeningen 1 Code: 10374 Academiejaar: 2015-2016 Aantal studiepunten: 6

Specifieke lerarenopleiding ECTS-fiches. ECTS-Fiche Vakdidactische oefeningen 1 Code: 10374 Academiejaar: 2015-2016 Aantal studiepunten: 6 Specifieke lerarenopleiding ECTS-fiches ECTS-Fiche Vakdidactische oefeningen 1 Code: 10374 Academiejaar: 2015-2016 Aantal studiepunten: 6 Studietijd: 120 à 150 uur Deliberatie: mogelijk Vrijstelling: niet

Nadere informatie

Specifieke leraren - opleiding economie

Specifieke leraren - opleiding economie COMBINEER MET BACHELOR / MASTER Specifieke leraren - opleiding economie Leuven Brussel Antwerpen Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen Welkom aan de KU Leuven, de grootste en oudste universiteit

Nadere informatie

Infobrochure SLO SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING

Infobrochure SLO SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING Infobrochure SLO SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING INHOUD Voor wie? Waar staan wij voor? Opleidingsstructuur en diploma Inhoud van de modules Studiepunten Studieduur en modeltraject Flexibiliteit Waar en wanneer

Nadere informatie

Stageovereenkomst voor een onbezoldigde preservice stage in de lerarenopleiding

Stageovereenkomst voor een onbezoldigde preservice stage in de lerarenopleiding FACULTEIT PSYCHOLOGIE EN PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN Lerarenopleiding Stageovereenkomst voor een onbezoldigde preservice stage in de lerarenopleiding Tussen (naam school/inrichtende macht) met maatschappelijke

Nadere informatie

De verhouding tussen de basiscompetenties, de Dublindescriptoren en de domeinspecifieke leerresultaten

De verhouding tussen de basiscompetenties, de Dublindescriptoren en de domeinspecifieke leerresultaten Bijlage. Basiscompetenties als vermeld in artikel 1 De basiscompetenties van pas afgestudeerde leraren worden bepaald op basis van de volgende twee factoren: - tien functionele gehelen - een set van attitudes

Nadere informatie

27 oktober Terugkomavond SLO-alumni

27 oktober Terugkomavond SLO-alumni 27 oktober 2011 Terugkomavond SLO-alumni SLO Liaison Officer: Mevr. C. Van Liedekerke Coördinator: Dhr. G. Walraevens Medewerkers SLO: Mevr. D. Bulckmans Mevr. T. Casteele Mevr. H. De Groote Dhr. O. Holz

Nadere informatie

Glossarium praktijkcomponent lerarenopleiding 17 februari 2011 - inter-enw-werkgroep

Glossarium praktijkcomponent lerarenopleiding 17 februari 2011 - inter-enw-werkgroep Inter ENW werkgroep stage Glossarium praktijkcomponent lerarenopleiding 17 februari 2011 - inter-enw-werkgroep Situering en ontstaan De inter-enw-werkgroep Stage heeft in november 2009 een gezamenlijke

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Moderne Vreemde Talen

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Moderne Vreemde Talen Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep Moderne Vreemde Talen In kolom 1 vind je 49 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep MVT (Frans, Engels, Duits). Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.

Nadere informatie

Wat we minimaal verwachten van een student uit 1 BaKO - 1 BaLO: Eerste stappen in stiel leren

Wat we minimaal verwachten van een student uit 1 BaKO - 1 BaLO: Eerste stappen in stiel leren In de praktijk werken we aan de visie op leraarschap, beheersingsniveau opleidingsfase 1: Wat we minimaal verwachten van een student uit 1 BaKO - 1 BaLO: Eerste stappen in stiel leren SPECIFIEKE INFO PRAKTIJK

Nadere informatie

ONDERWIJSKUNDE 1 en de PRAKTIJK - semester 1 Opdracht de lesvoorbereiding

ONDERWIJSKUNDE 1 en de PRAKTIJK - semester 1 Opdracht de lesvoorbereiding Academiejaar 2010-2011 Opleidingen 1 BOSO LO - PO - HB - VV - AV - MO lerarenopleiding ledeganck ONDERWIJSKUNDE 1 en de PRAKTIJK - semester 1 Opdracht de lesvoorbereiding Beste student, Ter integratie

Nadere informatie

Psychopedagogische Competentie (PPC) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4

Psychopedagogische Competentie (PPC) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4 MODULE Psychopedagogische Competentie (PPC) A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie X Praktijk Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4 Aantal

Nadere informatie

GROEIDOSSIER Praktijk SOV

GROEIDOSSIER Praktijk SOV GROEIDOSSIER Praktijk SOV 2017 2018 Arteveldehogeschool Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs Kattenberg 9 B-9000 Gent Tel.: 09 234 82 70 Fax: 09 234 80 01 www.arteveldehogeschool.be/oso/stage

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep personenzorg (component huishoudkunde)

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep personenzorg (component huishoudkunde) Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep personenzorg (component huishoudkunde) In kolom 1 vind je 71 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep wiskunde. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.

Nadere informatie

Klasmanagement (KLM) A. Algemeen. Theorie x Praktijk Semester 1 Semester 2 Semester 3 x Semester 4

Klasmanagement (KLM) A. Algemeen. Theorie x Praktijk Semester 1 Semester 2 Semester 3 x Semester 4 MODULE Klasmanagement (KLM) A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie x Praktijk Semester 1 Semester 2 Semester 3 x Semester 4 Aantal studiepunten 3

Nadere informatie

MODELTRAJECTEN OPLEIDINGSPROGRAMMA VOOR DE REGULIERE STUDENT IN DE SLO

MODELTRAJECTEN OPLEIDINGSPROGRAMMA VOOR DE REGULIERE STUDENT IN DE SLO MODELTRAJECTEN OPLEIDINGSPROGRAMMA VOOR DE REGULIERE STUDENT IN DE SLO SLO LICHAMELIJKE OPVOEDING EN BEWEGINGSWETENSCHAPPEN ACADEMIEJAAR 04-05 MODELTRAJECT IN ACADEMIEJAAR OPLEIDINGSONDERDELEN SEM SP NIVEAU

Nadere informatie

ECTS-fiche. Specifieke lerarenopleiding Praktijk experiment

ECTS-fiche. Specifieke lerarenopleiding Praktijk experiment ECTS-fiche a) Identificatie Opleiding Specifieke lerarenopleiding Module Praktijk experiment Code E2 Lestijden 80 Studiepunten 6 Ingeschatte totale 120 studiebelasting (in uren) 1 Mogelijkheid tot NEEN

Nadere informatie

Stagereglement Criminologie

Stagereglement Criminologie Stagereglement Criminologie Artikel 1 Voor dit reglement betekent: STAGE: Veldwerk i.v.m. een opleidingsonderdeel gedoceerd in de opleiding criminologie, verricht in een publieke of privaatrechtelijke

Nadere informatie

Leraar en verantwoordelijkheden (LEV) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 Semester 2 Semester 3 Semester 4 X

Leraar en verantwoordelijkheden (LEV) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 Semester 2 Semester 3 Semester 4 X MODULE Leraar en verantwoordelijkheden (LEV) A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie X Praktijk Semester 1 Semester 2 Semester 3 Semester 4 X Aantal

Nadere informatie

Psychopedagogische Competentie (PPC) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4

Psychopedagogische Competentie (PPC) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4 MODULE Psychopedagogische Competentie (PPC) A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie X Praktijk Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4 Aantal

Nadere informatie

Psychopedagogische Competentie (PPC) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4

Psychopedagogische Competentie (PPC) A. Algemeen. Theorie X Praktijk Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4 MODULE Psychopedagogische Competentie (PPC) A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie X Praktijk Semester 1 Semester 2 X Semester 3 Semester 4 Aantal

Nadere informatie

Liobaanovereenkomst inservicetraining

Liobaanovereenkomst inservicetraining SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING Liobaanovereenkomst inservicetraining ( Lio staat voor: Leraar in opleiding ) Tussen volgende partijen: 1 Universiteit Antwerpen Prinsstraat 13 2000 Antwerpen vertegenwoordigd

Nadere informatie

Faculteit Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie: INFOSESSIE Afstudeerrichtingen lichamelijke opvoeding en bewegingswetenschappen 20/05/2011

Faculteit Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie: INFOSESSIE Afstudeerrichtingen lichamelijke opvoeding en bewegingswetenschappen 20/05/2011 Faculteit Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie: pag. 1 INFOSESSIE Afstudeerrichtingen lichamelijke opvoeding en bewegingswetenschappen 20/05/2011 Tijdschema 3de jaar bachelor: Smaakmaker(s) voor minimum

Nadere informatie

MODELTRAJECTEN OPLEIDINGSPROGRAMMA VOOR DE REGULIERE STUDENT IN DE SLO

MODELTRAJECTEN OPLEIDINGSPROGRAMMA VOOR DE REGULIERE STUDENT IN DE SLO MODELTRAJECTEN OPLEIDINGSPROGRAMMA VOOR DE REGULIERE STUDENT IN DE SLO SLO TAAL- EN LETTERKUNDE ACADEMIEJAAR 04-05 MODELTRAJECT IN ACADEMIEJAAR OPLEIDINGSONDERDELEN SEM SP NIVEAU PREREQ. COREQ. I Voor

Nadere informatie

Stagehandleiding Specifieke LerarenOpleiding. Algemene stagehandleiding

Stagehandleiding Specifieke LerarenOpleiding. Algemene stagehandleiding Stagehandleiding Specifieke LerarenOpleiding Algemene stagehandleiding Academiejaar 2016-2017 STAGEHANDLEIDING Specifieke LerarenOpleiding Vrije Universiteit Brussel Inhoudstafel 1. De specifieke lerarenopleiding...

Nadere informatie

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep economie en handelsvakken

Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep economie en handelsvakken Mogelijke opdrachten voor een vakwerkgroep economie en handelsvakken In kolom 1 vind je 70 items waaraan je eventueel kan werken in de vakgroep economie en handelsvakken. Ze zijn ingedeeld in 8 categorieën.

Nadere informatie

MODELTRAJECTEN OPLEIDINGSPROGRAMMA VOOR DE REGULIERE STUDENT IN DE SLO

MODELTRAJECTEN OPLEIDINGSPROGRAMMA VOOR DE REGULIERE STUDENT IN DE SLO MODELTRAJECTEN OPLEIDINGSPROGRAMMA VOOR DE REGULIERE STUDENT IN DE SLO SLO TAAL- EN LETTERKUNDE ACADEMIEJAAR 05-0 MODELTRAJECT IN ACADEMIEJAAR OPLEIDINGSONDERDELEN SEM SP NIVEAU PREREQ. COREQ. I Voor SP

Nadere informatie

Stageovereenkomst voor een onbezoldigde preservice stage in de lerarenopleiding

Stageovereenkomst voor een onbezoldigde preservice stage in de lerarenopleiding FACULTEIT PSYCHOLOGIE EN PEDAGOGISCHE WETENSCHAPPEN Lerarenopleiding Stageovereenkomst voor een onbezoldigde preservice stage in de lerarenopleiding De stageovereenkomst wordt vóór 1 november 2008 afgesloten.

Nadere informatie

MODELTRAJECTEN OPLEIDINGSPROGRAMMA VOOR DE REGULIERE STUDENT IN DE SLO

MODELTRAJECTEN OPLEIDINGSPROGRAMMA VOOR DE REGULIERE STUDENT IN DE SLO MODELTRAJECTEN OPLEIDINGSPROGRAMMA VOOR DE REGULIERE STUDENT IN DE SLO SLO ECONOMISCHE WETENSCHAPPEN ACADEMIEJAAR 05-0 MODELTRAJECT IN ACADEMIEJAAR OPLEIDINGSONDERDELEN SEM SP NIVEAU PREREQ. COREQ. I Voor

Nadere informatie

Klasmanagement (KLM) A. Algemeen. Theorie x Praktijk Semester 1 Semester 2 Semester 3 x Semester 4

Klasmanagement (KLM) A. Algemeen. Theorie x Praktijk Semester 1 Semester 2 Semester 3 x Semester 4 MODULE Klasmanagement (KLM) A. Algemeen Situering binnen het programma Periode binnen het tweejarige modeltraject Theorie x Praktijk Semester 1 Semester 2 Semester 3 x Semester 4 Aantal studiepunten 3

Nadere informatie

1 Praktische gegevens

1 Praktische gegevens RICHTLIJNEN BIJ HET GEBRUIK VAN HET LESVOORBEREIDINGSFORMULIER Projectgroep 4 van NOvELLe werkt rond de Harmonisering en digitalisering van de documentenstroom in verband met stages. In het kader daarvan

Nadere informatie

BEOORDELING STAGE DOOR DE VAKMENTOR

BEOORDELING STAGE DOOR DE VAKMENTOR Opleidingsinstelling Adres Telefoon fax BEOORDELING STAGE DOOR DE VAKMENTOR Identificatie Naam student/cursist: Opleidingsonderdeel/module: Stageplaats: Vakmentoren: naam en contactgegevens Periode: O

Nadere informatie

Competentieprofiel Praktijkdocent Duaal Leren

Competentieprofiel Praktijkdocent Duaal Leren Competentieprofiel Praktijkdocent Duaal Leren COMPETENTIE: Competenties vertellen wat iemand allemaal moet kunnen om een beroep of een functie goed te kunnen uitoefenen. Het competentieprofiel van de mentor

Nadere informatie

Naam student: School: Praktijk fase 1- Attitudes mentor. Mentor(en): Leeftijd kleuters: Maandagen observeren en participeren 2015

Naam student: School: Praktijk fase 1- Attitudes mentor. Mentor(en): Leeftijd kleuters: Maandagen observeren en participeren 2015 Naam student: School: Mentor(en): Leeftijd kleuters: Praktijk fase 1- Attitudes mentor Maandagen observeren en participeren 2015 Beste mentor : Gelieve per attitude (beslissingsvermogen, relationele gerichtheid,

Nadere informatie

Interpersoonlijk competent

Interpersoonlijk competent Inhoudsopgave Inhoudsopgave...0 Inleiding...1 Interpersoonlijk competent...2 Pedagogisch competent...3 Vakinhoudelijk & didactisch competent...4 Organisatorisch competent...5 Competent in samenwerken met

Nadere informatie

Verantwoordelijke opleidingsonderdeel: Gretel Van Heukelom. De cursist moet de volgende opleidingsonderdelen afgewerkt hebben of gelijktijdig volgen:

Verantwoordelijke opleidingsonderdeel: Gretel Van Heukelom. De cursist moet de volgende opleidingsonderdelen afgewerkt hebben of gelijktijdig volgen: Specifieke lerarenopleiding ECTS-fiches ECTS-fiche opleidingsonderdeel PHIOLIO 1 en 2 Code: 10366-10367 Academiejaar: 2015-2016 Aantal studiepunten: 24 Studietijd: 600 à 720 u Deliberatie: mogelijk Vrijstelling:

Nadere informatie

Opleidingsfase 1 BcLK STAGES

Opleidingsfase 1 BcLK STAGES Opleidingsfase 1 BcLK STAGES Stagecoördinatie Helene Stragier Stagecoördinator Kleuteronderwijs Lokaal C104 Tel: 016/ 37 55 09 helene.stragier@groept.be 1 Administratie Glenn Debruyn 016/ 37.55.08 Glenn.debruyn@groept.be

Nadere informatie

Protocol Werkplekleren Student ESoE. Masteropleiding Science Education and Communication (SEC)

Protocol Werkplekleren Student ESoE. Masteropleiding Science Education and Communication (SEC) Protocol Werkplekleren Student ESoE Masteropleiding Science Education and Communication (SEC) Versie juli 2011 1 Protocol Werkplekleren Master SEC Inleiding Om het werkplekleren zo soepel mogelijk te laten

Nadere informatie

Wegwijzer Instapstage

Wegwijzer Instapstage SPECIFIEKE LERARENOPLEIDING Wegwijzer Instapstage 1. Inleiding Tijdens de Instapstage maak je verder kennis met het functioneren als vakleraar. Je voert de Instapstage samen met een duopartner uit. Studenten

Nadere informatie

Hieronder krijgen jullie een woordje uitleg bij de clustertoewijzing, de inhoudelijke thema s en de aanspreekpunten.

Hieronder krijgen jullie een woordje uitleg bij de clustertoewijzing, de inhoudelijke thema s en de aanspreekpunten. Vakdidactiek in afstand: een handleiding voor cursisten Beste cursist Vanaf volgend semester volg jij specifieke vakdidactiek in de cluster van jouw vereiste bekwaamheid. Deze specifieke vakdidactiek wordt

Nadere informatie

UNIVERSITEIT GENT VAKGROEP ORTHOPEDAGOGIEK. Bijzondere orthopedagogiek van personen met een mentale, psychische, fysieke of sensoriële handicap II

UNIVERSITEIT GENT VAKGROEP ORTHOPEDAGOGIEK. Bijzondere orthopedagogiek van personen met een mentale, psychische, fysieke of sensoriële handicap II UNIVERSITEIT GENT VAKGROEP ORTHOPEDAGOGIEK Bijzondere orthopedagogiek van personen met een mentale, psychische, fysieke of sensoriële handicap II 2DE LICENTIE ORTHOPEDAGOGIEK ACADEMIEJAAR 2001-2002 1.

Nadere informatie

Informatie in verband met de LIO-trajecten ( )

Informatie in verband met de LIO-trajecten ( ) Specifieke lerarenopleiding, LIO (Leerkracht in opleiding) Informatie in verband met de LIO-trajecten (2018-2019) LIO 1 Het LIO1-traject vormt een onderdeel van de Specifieke Lerarenopleiding. Binnen het

Nadere informatie