Leren van de toekomst in de school van de toekomst. Danielle Houtvast OBS de Duizendpoot en Guus Geisen Duurzaam Leren 25 november 2009

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Leren van de toekomst in de school van de toekomst. Danielle Houtvast OBS de Duizendpoot en Guus Geisen Duurzaam Leren 25 november 2009"

Transcriptie

1 Leren van de toekomst in de school van de toekomst Danielle Houtvast OBS de Duizendpoot en Guus Geisen Duurzaam Leren 25 november 2009

2 Leren van de toekomst in de school van de toekomst Programma:

3 De wereld zal zich niet voorbij zijn huidige crisistoestand kunnen ontwikkelen als we van de denkwijzen blijven uitgaan die de crisis juist hebben veroorzaakt. Albert Einstein

4 De plek van systeemdenken in de lerende organisatie ontwikkeling van de organisatie aspiratie reflectieve communicatie persoonlijk meesterschap gezamenlijke visie mentale modellen teamleren systeemdenken

5 Paradigma shift is nodig: Anders kijken Anders denken Anders handelen

6 Onze manier van denken is sterk beïnvloed door het machinedenken uit de 18 e en 19 e eeuw

7 Drie principes van de lopende band uniformiteit fragmentering productiviteit Lineair denken: grote invloed op de inrichting van alle organisaties

8 Drie principes van de lopende band uniformiteit fragmentering productiviteit De Gaulle: Het is moeilijk om een land te besturen dat 400 soorten kazen maakt. BNP: Bruto Nationaal Product = mate van welvaart Monocultuur in de landbouw Oerwoud gebruiken voor de productie van houtskool

9 Voorbeelden Francis Bacon: de natuur kennende, mag ze worden beheerst, beheerd en gebruikt ten dienste van de mens. Oppervlakte grond gebruikt door huizen en wegen = gelijk 600 miljoen huizen bouwen in China komende 30 jaar: 25 % van vruchtbare grond gebruiken voor bakstenen Wegwerpen = goedkoper dan repareren China: witte vervuiling (verpakkingsmateriaal) Voormalige Sovjet Unie: 16% niet meer leefbaar Standaardoplossing voor slechts mogelijke omstandigheid met behoud van werkzaamheid

10 Vervuiling zee Voorbeelden

11 Voorbeeld B S kosten isolatie S O R Luchtvervuiling in huis S

12 Voorbeeld B S S kosten O efficiënt bouwen R Kwetsbaarheid bij aardbeving S

13 Conclusies??? Krankzinnigheid: Keer op keer hetzelfde doen en een ander resultaat verwachten! Nalatigheid: Keer op keer hetzelfde doen ook als je weet dat het gevaarlijk, dom en verkeerd is!

14 Paradigma shift: van machine naar organisme Drie essenties van een levend systeem onderlinge afhankelijkheid zelf-organisatie diversiteit van industriële revolutie naar industriële her-evolutie

15 Natuur kent geen afval Natuur als voorbeeld

16 Natuur als voorbeeld Menominee indianen 1870: 187 miljard kubieke duim hout Gekapt: 324 miljard kubieke duim hout Nu: 245 miljard kubieke duim hout

17 Natuur als voorbeeld Bhutan BNG: Bruto Nationaal Geluk i.p.v. BNP: Bruto Nationaal Product

18 Cradle to Cradle (C2C) C2C: Architectuur van de 21 e eeuw Biosfeer en technosfeer Producten en productprocessen Welk wasmiddel wil de klant? Welk wasmiddel wil de rivier? onderlinge afhankelijkh zelf-organisatie diversiteit

19 C2C: Strategie van verandering Economie als bijproduct

20 Boeiend Onderwijs: Strategie van verandering Menselijk potentieel als basis Geluk als bijproduct

21 Het principe van de creatieve spanning

22 focus op wat we willen creëren creëren creatieve spanning Boeiend Onderwijs & C2C generatieve oriëntatie structurele spanning emotionele spanning Traditioneel onderwijs & C2G reactieve oriëntatie focus op wat we niet (meer) willen problemen oplossen

23 C2C in relatie tot de mens Pieter Visser: Ik wil per se moleculair bioloog worden en dat gaat me lukken ook.

24 Strategie van de toekomst: duurzaamheid (C2C) en Boeiend Onderwijs:

25 Strategie van de toekomst: duurzaamheid (C2C) en Boeiend Onderwijs:

26

27 Strategie van de toekomst: duurzaamheid (C2C) en Boeiend Onderwijs:

28 Strategie van de toekomst: duurzaamheid (C2C) en Boeiend Onderwijs:

29 Strategie van de toekomst: duurzaamheid (C2C) en Boeiend Onderwijs:

30 Voorbeelden:

31 Voorbeelden van de architectuur van het gebouw:

32 Voorbeelden van de architectuur van het gebouw:

33 Strategie van de toekomst: duurzaamheid (C2C) en Boeiend Onderwijs: Lid van de gemeenschap helpt school Gratis stroom als dank

34 Voorbeelden van nu met perspectief op de toekomst:

35 Wie willen wij zijn? Werken aan onze problemen van nu! O R S Focus op problemen Bouwen met kinderen aan een wereld die ertoe doet! O

36 Wie willen wij zijn? Werken aan de problemen gericht op de toekomst! S R S Besef van belang om kinderen erbij te betrekken Bouwen met kinderen aan een wereld die ertoe doet! S

Zet Cradle to Cradle de nieuwe krijtlijnen uit voor duurzame producten?

Zet Cradle to Cradle de nieuwe krijtlijnen uit voor duurzame producten? 26/03/2010 Zet Cradle to Cradle de nieuwe krijtlijnen uit voor duurzame producten? Dr. Karl Vrancken projectenmanager - VITO VITO Unit transitie energie en milieu» Energie en emissie modellering en monitoring»

Nadere informatie

Wordt Cradle to Cradle de volgende duurzaamheidsstrategie?

Wordt Cradle to Cradle de volgende duurzaamheidsstrategie? 14/07/2009 Wordt Cradle to Cradle de volgende duurzaamheidsstrategie? Dr. Karl Vrancken projectenmanager - VITO VITO s activiteiten Aardobservatie Energie Materialen Scheiding & conversie Analyse Technologie

Nadere informatie

Duurzaam bedrijventerreinmanagement. Cradle to Cradle. Kamer van Koophandel Limburg Dick Thesingh

Duurzaam bedrijventerreinmanagement. Cradle to Cradle. Kamer van Koophandel Limburg Dick Thesingh Duurzaam bedrijventerreinmanagement & Cradle to Cradle Kamer van Koophandel Limburg Dick Thesingh Ontwerp is het eerste teken van menselijke intentie. Mineralen zijn vormvast en tijdloos Planten zijn vitaal

Nadere informatie

Boekje Duurzaam Leren van de toekomst

Boekje Duurzaam Leren van de toekomst Boekje Duurzaam Leren van de toekomst Wat bedrijven en kinderen van elkaar kunnen leren Kinderen gaan naar school zodat er later grote mensen zijn die wel begrijpen hoe ze met de wereld moeten omgaan.

Nadere informatie

Persoonlijk meesterschap

Persoonlijk meesterschap Persoonlijk meesterschap Het creëren van je eigen toekomst "A learner learns when a learner wants to learn" (Peter Senge) Jan Jutten www.natuurlijkleren.org 1. Inleiding De drijvende kracht in de school

Nadere informatie

Ju J d u i d t i h t h M a M n a s n h s a h n a d n e d n e 3

Ju J d u i d t i h t h M a M n a s n h s a h n a d n e d n e 3 Judith Manshanden 3 Herkent u deze vraagstukken? 1. U hebt voor uw organisatie een purpose/hoger doel gedefinieerd, maar deze wordt niet doorleefd op de werkvloer 2. U wilt dat uw medewerkers zelfsturend

Nadere informatie

Maakbare samenleving. LEAN Bouwen 2.0 10 oktober 2012 Balance & Result - Symbol

Maakbare samenleving. LEAN Bouwen 2.0 10 oktober 2012 Balance & Result - Symbol Organiseren in netwerken: co-creërend denken en handelen Prof. dr. André Wierdsma Nyenrode Business Universiteit CEIBS (China Europe International Business School) Organiseren: Eenheid van analyse FASE

Nadere informatie

1. Bedrijfsvoorstelling. 52 ste Interprovinciaal congres Welzijn op het Werk 31/5/2013

1. Bedrijfsvoorstelling. 52 ste Interprovinciaal congres Welzijn op het Werk 31/5/2013 52 ste Interprovinciaal congres Welzijn op het Werk 31/5/2013 Praktijkgetuigenis Herman Van de Velde Gedelegeerd bestuurder Van de Velde NV 1. Bedrijfsvoorstelling Creatie, productie en distributie van

Nadere informatie

Verbindend Leiderschap Samen werken aan professionaliteit. Jan Jutten doelen in deze workshop

Verbindend Leiderschap Samen werken aan professionaliteit. Jan Jutten   doelen in deze workshop communicatie Verbindend Leiderschap Samen werken aan Jan Jutten www.natuurlijkleren.org doelen in deze workshop onderscheid kunnen maken tussen en inzicht in de belangrijke rol die leiders spelen als het

Nadere informatie

Inleiding Basisbegrippen Energie Materialen Vormgeving Bruikbaarheid Binnenklimaat Kosten

Inleiding Basisbegrippen Energie Materialen Vormgeving Bruikbaarheid Binnenklimaat Kosten Bruikbaarheid Binnenklimaat Kosten Bouwsector 6% BNP 42.000.000.000 CO2 uitstoot 50% Fossiel energieverbruik 50% Wegverkeer 25% 40% van alle afval dat is 25.000.000.000 kg per jaar Vertegenwoordigt een

Nadere informatie

HR Performance Management

HR Performance Management HR Performance Management Door: Bernadette van de Laak Inleiding Bij Performance Management (PM) gaat het erom dat menselijk kapitaal binnen een organisatie dusdanig wordt georganiseerd, dat stijging van

Nadere informatie

Congres Groep Maatwerk 08/10/2015. Van Taylorisme naar innovatieve arbeidsorganisaties. Herman Van de Velde Bestuurder Van de Velde NV

Congres Groep Maatwerk 08/10/2015. Van Taylorisme naar innovatieve arbeidsorganisaties. Herman Van de Velde Bestuurder Van de Velde NV Congres Groep Maatwerk 08/10/2015 Van Taylorisme naar innovatieve arbeidsorganisaties Herman Van de Velde Bestuurder Van de Velde NV 1 Schema van de voordracht 1. Ondernemingsvisie 2. Korte bedrijfsvoorstelling

Nadere informatie

Met onderscheidend en gemeenschappelijk beleefd organisatie DNA het beste toekomstperspectief. Verbeteren kan alleen van binnenuit.

Met onderscheidend en gemeenschappelijk beleefd organisatie DNA het beste toekomstperspectief. Verbeteren kan alleen van binnenuit. Met onderscheidend en gemeenschappelijk beleefd organisatie DNA het beste toekomstperspectief Verbeteren kan alleen van binnenuit. Onze visie, missie en strategie Visie: dat er in alle organisaties een

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 1 paragraaf 2,3,4,7,8

Samenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 1 paragraaf 2,3,4,7,8 Samenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 1 paragraaf 2,3,4,7,8 Samenvatting door V. 1226 woorden 30 oktober 2016 7,1 21 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Par. 1.2 Er zijn 2 manieren om

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN BOUWWERVEN IN CIRCULAIRE ECONOMIE HERFST 2017 Gewestelijk Programma voor Circulaire Economie Bouwsector Isabelle SOBOTKA 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N Presentatie

Nadere informatie

Een verandering van tijdperken: wat betekent dat voor de zorg?

Een verandering van tijdperken: wat betekent dat voor de zorg? Een verandering van tijdperken: wat betekent dat voor de zorg? Jan Rotmans Tilburg, 20 November 2013 www.twitter.com/janrotmans We leven niet in tijdperk van verandering maar in een verandering van tijdperken

Nadere informatie

Energie Transitie: Ultieme Opgave voor Gelderland

Energie Transitie: Ultieme Opgave voor Gelderland Energie Transitie: Ultieme Opgave voor Gelderland Nijmegen, 01 Februari 2018 twitter.com/janrotmans We leven NIET in tijdperk van verandering maar in een verandering van tijdperk 19e EEUW - Industriële

Nadere informatie

Goede morgen allemaal, welkom.

Goede morgen allemaal, welkom. Opening Verantwoordingsdag, 16 mei 2018 Door de Voorzitter van de Tweede Kamer, Khadija Arib Versie I, d.d. 3 mei 2018 Goede morgen allemaal, welkom. Vandaag vieren wij Verantwoordingsdag. Op deze dag

Nadere informatie

ZELFVOORZIENEND: TRENDS, MOGELIJKHEDEN EN GRENZEN

ZELFVOORZIENEND: TRENDS, MOGELIJKHEDEN EN GRENZEN ZELFVOORZIENEND: TRENDS, MOGELIJKHEDEN EN GRENZEN Lezing ter gelegenheid van het GEO Promotion Congres van eigen bodem 10 maart 2017 Groningen. door prof. em. Pier Vellinga Waddenacademie Colin OPBOUW

Nadere informatie

Docentenvel opdracht 19 (campagne voor een duurzame wereld en een samenwerkend Europa)

Docentenvel opdracht 19 (campagne voor een duurzame wereld en een samenwerkend Europa) Docentenvel opdracht 19 (campagne voor een duurzame wereld en een samenwerkend Europa) Lees ter voorbereiding onderstaande teksten. Het milieu De Europese Unie werkt aan de bescherming en verbetering van

Nadere informatie

vergrijzing kleurt de Kempen Een wenkend toekomstperspectief Bouwstenen voor duurzame zorg, wonen, werken Pierre van Amelsvoort

vergrijzing kleurt de Kempen Een wenkend toekomstperspectief Bouwstenen voor duurzame zorg, wonen, werken Pierre van Amelsvoort Voor een organisatie en De werk van betekenis vergrijzing kleurt de Kempen Een wenkend toekomstperspectief Bouwstenen voor duurzame zorg, wonen, werken Pierre van Amelsvoort Kempen/pva 1 De arbeidsmarkt

Nadere informatie

Internationale handel H7 1. Internationale handel. Waarom importeren: 25-2-2013. Waar komt het vandaan?

Internationale handel H7 1. Internationale handel. Waarom importeren: 25-2-2013. Waar komt het vandaan? Internationale handel H7 1 Waar komt het vandaan? Economie voor het vmbo (tot 8,35 m.) Internationale handel Importeren = invoeren (betalen) Exporteren = uitvoeren (verdienen) Waarom importeren: Meer keuze

Nadere informatie

Versterken van RRI: welke innovatieve beleidspraktijken en structuren zijn nodig?

Versterken van RRI: welke innovatieve beleidspraktijken en structuren zijn nodig? WP5 Versterken van RRI: welke innovatieve beleidspraktijken en structuren zijn nodig? Dr. Anne Snick EWI KVAB KBS Focus op RRI 6 september 2016 R&I is Responsible... maar waarvoor? DOEL van RRI = antwoorden

Nadere informatie

Sterker, Slimmer, Schoner

Sterker, Slimmer, Schoner Sterker, Slimmer, Schoner D66 visie op duurzaamheid en groei C100 01-11-2014 Stientje van Veldhoven Groene genen Van Mierlo Terlouw Club van Rome Richtingwijzer: streef naar een duurzame en harmonieuze

Nadere informatie

Educatie voor Duurzame Ontwikkeling. Systeemdenken in de klaspraktijk

Educatie voor Duurzame Ontwikkeling. Systeemdenken in de klaspraktijk Educatie voor Duurzame Ontwikkeling Systeemdenken in de klaspraktijk Ecocampus LNE 1 Wereldburgerschap en duurzame ontwikkeling Van kleuter tot hoger onderwijs Aanbod gericht op leerlingen, schoolteams,

Nadere informatie

3/12/13. Horizon 2020 Challenge 5: klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen

3/12/13. Horizon 2020 Challenge 5: klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen 3/12/13 Horizon 2020 Challenge 5: klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen Mieke Houwen Horizon 2020 : klimaat, milieu, resource efficiency en grondstoffen Agenda n Horizon 2020 algemeen n

Nadere informatie

Perspectief op duurzaam, betekenisvol onderwijs Guus Geisen

Perspectief op duurzaam, betekenisvol onderwijs Guus Geisen samenvatting Perspectief op duurzaam, betekenisvol onderwijs Guus Geisen amenvatting Autopoiesis betekent letterlijk zelf-creatie, zelf-productie en is door de biologen Maturana en Varela in 1972 geïntroduceerd

Nadere informatie

Zelfsturing in de praktijk een masterclass met ervaringsdeskundigen uit industrie en dienstverlening

Zelfsturing in de praktijk een masterclass met ervaringsdeskundigen uit industrie en dienstverlening Masterclass 21 mei 2015 DSM Sinochem Pharmaceuticals, Delft Zelfsturing in de praktijk een masterclass met ervaringsdeskundigen uit industrie en dienstverlening Zelfsturing in de praktijk Invulling geven

Nadere informatie

Vision Deployment Matrix: een tool om van visie naar actieplan te komen

Vision Deployment Matrix: een tool om van visie naar actieplan te komen Vision Deployment Matrix: een tool om van visie naar actieplan te komen Tekst overgenomen uit artikel Jan Jutten Deze matrix kan in het schoolplan gebruikt worden bij het overbruggen van de kloof tussen

Nadere informatie

Biedt Cradle to cradle een alternatief voor BBT?

Biedt Cradle to cradle een alternatief voor BBT? Biedt Cradle to cradle een alternatief voor BBT? Karl Vrancken Projectenmanager VITO 5de Vlaams Milieucongres Gent -21 oktober 2008 1 Neen, maar 2 Hoe bereiken we duurzaamheid? Wat is cradle to cradle?

Nadere informatie

Crises en kansen: van klimaatverandering tot circulaire economie

Crises en kansen: van klimaatverandering tot circulaire economie Crises en kansen: van klimaatverandering tot circulaire economie Inhoud Inleiding Uit de interviews / circulaire economie Afronding Overzicht jaren met hoogst gemeten temperatuur Wereldgemiddelde oppervlaktetemperatuursverandering

Nadere informatie

Leren leiding geven aan lerende scholen

Leren leiding geven aan lerende scholen Natuurlijk Leren Leren leiding geven aan lerende scholen schooljaar 2010-2011 Jan Bisschops Arsène Francot Jan Jutten Truus Römgens Inleiding Leiders spelen een zeer belangrijke rol bij de ontwikkeling

Nadere informatie

Silvia Costa Vaststelling van het programma Creatief Europa ( ) (COM(2018)0366 C8-0237/ /0190(COD))

Silvia Costa Vaststelling van het programma Creatief Europa ( ) (COM(2018)0366 C8-0237/ /0190(COD)) 21.3.2019 A8-0156/153 153 Overweging 5 (5) Bevordering van de Europese culturele verscheidenheid hangt af van het bestaan van bloeiende en veerkrachtige culturele en creatieve sectoren, die werken kunnen

Nadere informatie

s t r a n d b a k j e h e t v e r h a a l a c h t e r h e t s t r a n d b a k j e

s t r a n d b a k j e h e t v e r h a a l a c h t e r h e t s t r a n d b a k j e s t r a n d b a k j e h e t v e r h a a l a c h t e r h e t s t r a n d b a k j e a v e r y t a l e s t I c h t I n g v e r y t a l e s w w w. v e r y t a l e s. nl w w w. o d i n o t. n l 0 strandbakje

Nadere informatie

C2C en Circulaire Economie in Venlo

C2C en Circulaire Economie in Venlo C2C en Circulaire Economie in Venlo Afvalconferentie 2016 Parallelsessie Maatschappelijk Verantwoord inkopen Michel Weijers, Gemeente Venlo/C2CExpoLAB Inhoud Inhoud Aanleiding Waarom C2C? Hoe doen we dat?

Nadere informatie

Circulaire Infra Duurzaam GWW

Circulaire Infra Duurzaam GWW Circulaire Infra Duurzaam GWW Amersfoort Jan Bart Jutte (RHDHV) Miguel Kerkstra Cor Luijten 29 november 2018 Duurzaam GWW: Duurzaamheid en circulariteit Omgevingswijzer: duurzaamheid vertaald naar 12 thema

Nadere informatie

Veenkoloniën in perspectief

Veenkoloniën in perspectief Veenkoloniën in perspectief Rabobank Zuid en Oost Groningen Frits Oevering 23 november 2018 Agenda Veenkoloniën in perspectief Agenda voor de Veenkoloniën 23 november 2018 Regionale samenhang Veenkoloniën

Nadere informatie

Kennisdag HAN Sociaal 2013

Kennisdag HAN Sociaal 2013 Kennisdag HAN Sociaal 2013 Praktijkkennis in de aanbieding! Martha van Biene Marion van Hattum 1 HAN Sociaal Bevorderen participatie door, voor en met kwetsbare burgers in de samenleving Meedenken, meedoen,

Nadere informatie

Sociale innovatie. Integraal op weg naar topprestaties in teams en organisaties

Sociale innovatie. Integraal op weg naar topprestaties in teams en organisaties Sociale innovatie Integraal op weg naar topprestaties in teams en organisaties DATUM 1 maart 2014 CONTACT Steef de Vries MCC M 06 46 05 55 57 www.copertunity.nl info@copertunity.nl 2 1. Wat is sociale

Nadere informatie

Natuurlijk Leren!!!! Gecertificeerd professionaliseringsaanbod. Werken aan herregistratie met Natuurlijk Leren. Jan Jutten Arsène Francot

Natuurlijk Leren!!!! Gecertificeerd professionaliseringsaanbod. Werken aan herregistratie met Natuurlijk Leren. Jan Jutten Arsène Francot Natuurlijk Leren Gecertificeerd professionaliseringsaanbod Werken aan herregistratie met Natuurlijk Leren in samenwerking met Jan Jutten Arsène Francot Schoolleidersregister PO Schoolleiders spelen een

Nadere informatie

Veerkracht en burgerschap Sociaal werk intransitie. Voorstelling boekproject Lerend Netwerk, 10-9-2014

Veerkracht en burgerschap Sociaal werk intransitie. Voorstelling boekproject Lerend Netwerk, 10-9-2014 Veerkracht en burgerschap Sociaal werk intransitie Voorstelling boekproject Lerend Netwerk, 10-9-2014 Uitgangspunten Kader van Een veerkrachtige samenleving: verder ontwikkeld 5 jaar publicaties Internationaal

Nadere informatie

Figuur 1 Model Operational Excellence

Figuur 1 Model Operational Excellence 1. Management samenvatting Ondanks de groeiende populariteit process redesign, is er maar weinig bekend over de strategieën die organisaties kunnen volgen om te bereiken. Een redesign strategie bevat de

Nadere informatie

klimaatverandering en voedsel

klimaatverandering en voedsel klimaatverandering en voedsel Parijs; wat is er afgesproken en gaat het lukken? Wat betekent dit voor landbouw en voeding? Energie transitie als voorbeeld voor producent en consument Duurzaamheid als paradigma.

Nadere informatie

Beleggen in de toekomst. de kansen van beleggen in klimaat en milieu

Beleggen in de toekomst. de kansen van beleggen in klimaat en milieu Beleggen in de toekomst de kansen van beleggen in klimaat en milieu Angst voor de gevolgen? Stijging van de zeespiegel Hollandse Delta, 6 miljoen Randstedelingen op de vlucht. Bedreiging van het Eco-systeem

Nadere informatie

Examen HAVO. Geschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl)

Examen HAVO. Geschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl) Geschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl) Examen HAVO Vragenboekje Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Woensdag 22 mei 9.00 12.00 uur 20 02 Voor dit examen

Nadere informatie

Schone kleding zonder palmolie

Schone kleding zonder palmolie SCHNE KLEDING ZNDER PALMLIE Klas Subdomein Vaardigheid Specificaties Trefwoorden Vaardigheidsvraag 5 hv Duurzaamheid Informatie Uitspraken duurzaamheid( waarderen en becommentariëren) Wasmiddel, oppervlakte-actieve

Nadere informatie

Lean management Hoe optimaliseer je het werk op je bedrijf door middel van gezond boerenverstand?

Lean management Hoe optimaliseer je het werk op je bedrijf door middel van gezond boerenverstand? Lean management Hoe optimaliseer je het werk op je bedrijf door middel van gezond boerenverstand? Webinar 14 juni 2017 Wie ben ik? Veerle Serpieters Innovatieconsultent Innovatiesteunpunt Focus op organisatievraagstukken

Nadere informatie

Banking for Food en de Bij. Food & Agri

Banking for Food en de Bij. Food & Agri 1 Banking for Food en de Bij Ruud Paauwe Lambert van Horen Sectormanager Tuinbouw Accountmanager Grootzakelijk, Food & Agri Agenda Strategie Rabobank Banking for Food Bij eeuwen lang betrokken De bezige

Nadere informatie

Hoofdstuk 3: Landbouw in Moesson-Azië. In Moesson-Azië bestuderen we de rijstteelt. Waarom wordt bijna uitsluitend in Moesson-Azië rijst geteeld?

Hoofdstuk 3: Landbouw in Moesson-Azië. In Moesson-Azië bestuderen we de rijstteelt. Waarom wordt bijna uitsluitend in Moesson-Azië rijst geteeld? Hoofdstuk 3: Landbouw in Moesson-Azië In Moesson-Azië bestuderen we de rijstteelt. Waarom wordt bijna uitsluitend in Moesson-Azië rijst geteeld? 3.1 Fysische Situering omstandigheden 1 B C D 2 4 5 E NKK

Nadere informatie

Recycling is niet iets wat we erbij doen. Het is waar we ons op baseren

Recycling is niet iets wat we erbij doen. Het is waar we ons op baseren Recycling is niet iets wat we erbij doen Het is waar we ons op baseren Recycling het zit in ons DNA Tegenwoordig heeft iedereen het over afval als hulpbron. Maar bij DS Smith Recycling is het dat ook echt.

Nadere informatie

Workshop: WERKPLEKLEREN. Samenwerkend en individueel leren

Workshop: WERKPLEKLEREN. Samenwerkend en individueel leren Workshop: WERKPLEKLEREN Samenwerkend en individueel leren SAMEN KENNISMAKEN Ingena Visser ingena.visser@vumc.nl Willemien Visser w.visser1@vumc.nl Carol Timmer c.timmer@vumc.nl WERKPLEKLEREN ORGANISEREN

Nadere informatie

Recycling is niet iets wat we erbij doen. Het is waar we ons op baseren

Recycling is niet iets wat we erbij doen. Het is waar we ons op baseren Recycling is niet iets wat we erbij doen Het is waar we ons op baseren Recycling het zit in ons DNA We beheren meer dan 5 miljoen ton aan recyclebaar materiaal en Tegenwoordig heeft iedereen het over afval

Nadere informatie

Vier Trends rond Regio Zwolle. Hans Peter Benschop Trendbureau Overijssel Zwolle, 31 oktober 2014

Vier Trends rond Regio Zwolle. Hans Peter Benschop Trendbureau Overijssel Zwolle, 31 oktober 2014 Vier Trends rond Regio Zwolle Hans Peter Benschop Trendbureau Overijssel Zwolle, 31 oktober 2014 1. Waar verdienen we ons geld? In de Stad (maar ga niet te makkelijk uit van trends) Aan de ene kant Dynamiek

Nadere informatie

Over de. Bernard van Leer Foundation

Over de. Bernard van Leer Foundation Over de Bernard van Leer Foundation Wie wij zijn De Bernard van Leer Foundation gelooft dat het realiseren van een sterke start voor alle jonge kinderen niet alleen goed is om te doen vanuit moreel perspectief,

Nadere informatie

Landschap en erfgoed. Over ruimte bieden aan verandering. Henk Baas Hoofd Landschap RCE. 1 oktober Delft

Landschap en erfgoed. Over ruimte bieden aan verandering. Henk Baas Hoofd Landschap RCE. 1 oktober Delft Landschap en erfgoed Over ruimte bieden aan verandering Henk Baas Hoofd Landschap RCE 1 oktober 2015 - Delft Landschap definitie Definitie RCE Raad voor Europa (Florenceconventie) Het door menselijk denken

Nadere informatie

Dansvloer of balkon? Systeemleiderschap in een lerende school

Dansvloer of balkon? Systeemleiderschap in een lerende school Dansvloer of balkon? Systeemleiderschap in een lerende school Jan Jutten www.natuurlijkleren.org 1 Inleiding Werkdruk en stress van veel schoolleiders worden mede veroorzaakt doordat ze vaak teveel bezig

Nadere informatie

Duurzame veranderingen vragen om kracht en het vermogen te verbinden.

Duurzame veranderingen vragen om kracht en het vermogen te verbinden. Duurzame veranderingen vragen om kracht en het vermogen te verbinden. Het is niet gemakkelijk om vandaag de dag succes te hebben en vooruit te komen. De wereld is complex, verandert snel en is daardoor

Nadere informatie

Inkoopstrategie Jeugd/Wmo. Bijeenkomst aanbieders Jeugd 26 juni 2019

Inkoopstrategie Jeugd/Wmo. Bijeenkomst aanbieders Jeugd 26 juni 2019 Inkoopstrategie Jeugd/Wmo Bijeenkomst aanbieders Jeugd 26 juni 2019 Inhoud Scope inkoopstrategie Inhoudelijke uitgangspunten Onze noties Uitgangspunten inkoop Naar een nieuwe werkwijze Uw reactie Onderscheid

Nadere informatie

Agenda Presentatie Dijkstra Group Huidige sentiment t.a.v. kunststof (Plastic) Plastic soep Welke invloed kunnen we uitoefenen

Agenda Presentatie Dijkstra Group Huidige sentiment t.a.v. kunststof (Plastic) Plastic soep Welke invloed kunnen we uitoefenen 1 Agenda Presentatie Dijkstra Group Huidige sentiment t.a.v. kunststof (Plastic) Plastic soep Welke invloed kunnen we uitoefenen Carbon footprint Europese doelstelling omzetten naar praktijk. Welke strategie

Nadere informatie

Leiding geven aan levende systemen

Leiding geven aan levende systemen Leiding geven aan levende systemen Jan Jutten www.natuurlijkleren.org 1 Inleiding Onze huidige wijze van werken en leiding geven in organisaties is gebaseerd op de ideeën van Isaac Newton in de 17 e eeuw

Nadere informatie

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN

OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN HERGEBRUIK VAN MATERIALEN EN BOUWELEMENTEN HERFST 2018 Gewestelijk Programma voor Circulaire Economie Bouwsector Isabelle SOBOTKA 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N N N Wereldwijde

Nadere informatie

ANBI PROFIEL IMMERSIVE IMPACT FOUNDATION

ANBI PROFIEL IMMERSIVE IMPACT FOUNDATION ANBI PROFIEL IMMERSIVE IMPACT FOUNDATION INHOUD PAGINA Gegevens van Immersive Impact Foundation 3 De doelstelling 3 De Strategie kernprincipes & uitgangspunten 3 Missie Bestuurssamenstelling Beloningsbeleid

Nadere informatie

Teun Hardjono

Teun Hardjono teun@hardjono.nl Teun Hardjono Prof.dr. Ing. T.W. Hardjono We moeten af van het technocratisch paradigma, een denkkader waarin de natuur beschouwd als iets dat losstaat van de mens Integrale ecologie gaat

Nadere informatie

CIRCULAIRE ENERGY BOOSTER

CIRCULAIRE ENERGY BOOSTER CIRCULAIRE ENERGY BOOSTER Sander Hakkennes Creatieve project inrichter Realiseren van duurzame en inspirerende werkomgevingen. CIRCULAIR INRICHTEN REDEFINE YOUR OFFICE KANTOOR IN DE BUITENLUCHT BUROOTJE

Nadere informatie

R&D in Roemenië: begin van het einde voor de Nederlandse technologische industrie?

R&D in Roemenië: begin van het einde voor de Nederlandse technologische industrie? R&D in Roemenië: begin van het einde voor de Nederlandse technologische industrie? Hans Pol, PBF Group B.V., Almelo 15 Oktober 2009 Even voorstellen. Hans Pol, Directeur, PBF Group B.V. Voorzitter vereniging

Nadere informatie

Top Down. En Bott0m Up

Top Down. En Bott0m Up Governance De toekomst is niet aan organisaties Maar aan organiseren Top Down En Bott0m Up Robert Colijn, e-colijn Zwolle Even de zaken in inspirerend perspectief Dit is de Aarde op schaal van de zon 31-8-2012:

Nadere informatie

Bouwen aan een nieuwe samenleving door Liefde (in) Bedrijven

Bouwen aan een nieuwe samenleving door Liefde (in) Bedrijven Nieuwsbrief 1 2015 Bouwen aan een nieuwe samenleving door Liefde (in) Bedrijven We leven in een bijzondere tijd. Sinds in 2008 de financiële crisis begon lijkt het erop alsof er alleen maar meer crises

Nadere informatie

Wie wint de energietransitie?

Wie wint de energietransitie? Wie wint de energietransitie? Hoe coöperatieve energie de norm moet worden Prof. Derk Loorbach Amsterdam, 10-01-2019 Dutch Research Institute For Transitions Academisch onderzoek, advies, onderwijs en

Nadere informatie

Metaal- en foodindustrie naar 2020

Metaal- en foodindustrie naar 2020 Metaal- en foodindustrie naar 2020 Lunch & learn, 24 september 2014 Rabobank LVC en Maasduinen Henri Cocu, Sectormanager Industrie Hans van Haaren Sectormanager Food Sectormanagement als inspiratie Hans

Nadere informatie

Keuzeopdracht ANW Hoofdstuk 6

Keuzeopdracht ANW Hoofdstuk 6 Keuzeopdracht ANW Hoofdstuk 6 Keuzeopdracht door een scholier 1515 woorden 10 juni 2004 5,5 13 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar ANW Hoofdstuk 6: Over bevolking 1. Een rekenmodel voor bevolkingsgroei

Nadere informatie

Is een die haar leden of medewerkers in staat stelt de dienstverlening aan te passen aan een voortdurend veranderende omgeving door scholing, ontwikkeling en initiatief te stimuleren STEP Is een die sneller

Nadere informatie

Symposium Dag van de Garnaal. 31 oktober De coöperatie

Symposium Dag van de Garnaal. 31 oktober De coöperatie Symposium Dag van de Garnaal 31 oktober 2014 De coöperatie Indeling presentatie 1. NCR 2. De coöperatie Wat zijn ontwikkelingen Hoe werken coöperaties Wat betekenen coöperaties voor agrofood 3. Uitdagingen

Nadere informatie

Omwenteling: wat betekent dat voor zakelijke intermediairs?

Omwenteling: wat betekent dat voor zakelijke intermediairs? Omwenteling: wat betekent dat voor zakelijke intermediairs? Maarssen, 07 November 2018 twitter.com/janrotmans We leven niet in tijdperk van verandering maar in een verandering van tijdperk 19e EEUW -

Nadere informatie

LAAT DE WIND WAAIEN

LAAT DE WIND WAAIEN LAAT DE WIND WAAIEN 2019 zal worden herinnerd als het jaar waarin iets veranderde, toen kinderen staakten om volwassenen te vragen actie te ondernemen om klimaatverandering tegen te gaan. Geïnspireerd

Nadere informatie

Visie op Wankel perspectief

Visie op Wankel perspectief Visie op 2014 Wankel perspectief Hans Stegeman, 28 januari 2014 Agenda Nederlandse economie Stabiele stagnatie En elders? Wankel perspectief En waarom anders? Risico s voor de raming En later? Na de zeven

Nadere informatie

Arm en Rijk. Hoofdstuk 2: Arm en rijk in de Verenigde Staten

Arm en Rijk. Hoofdstuk 2: Arm en rijk in de Verenigde Staten Arm en Rijk Hoofdstuk 2: Arm en rijk in de Verenigde Staten 2.1 Rijk en arm in de Verenigde Staten De rijke Verenigde Staten Je kunt op verschillende manieren aantonen dat de VS een rijk land is. Het BNP

Nadere informatie

Hieronder vindt u de belangrijkste sheets uit de presentatie van Mr. Drs. J. Wijn, zoals deze zijn vertoond tijdens de 'ABN AMRO blikt

Hieronder vindt u de belangrijkste sheets uit de presentatie van Mr. Drs. J. Wijn, zoals deze zijn vertoond tijdens de 'ABN AMRO blikt Hieronder vindt u de belangrijkste sheets uit de presentatie van Mr. Drs. J. Wijn, zoals deze zijn vertoond tijdens de 'ABN AMRO blikt vooruit'-bijeenkomsten, gehouden tussen 21 en 28 september 2010. Een

Nadere informatie

De organisatie als systeem

De organisatie als systeem De organisatie als systeem 1 De organisatie als systeem Verder uitgewerkt in het boek Meer dan de Som der Delen. Systeemdenkers over organiseren en veranderen Brechtje Kessener Leike van Oss 2 www.organisatievragen.nl

Nadere informatie

Transvorm Actueel. Kennis delen over Strategische Opleidingsplanning (SOP) Woensdag 20 mei 2015

Transvorm Actueel. Kennis delen over Strategische Opleidingsplanning (SOP) Woensdag 20 mei 2015 Transvorm Actueel Kennis delen over Strategische Opleidingsplanning (SOP) Woensdag 20 mei 2015 Transvorm Actueel WiFi: Netwerk: Internet Wachtwoord: 100%Internet www.transvorm.org Rode draad Wat is de

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/61514 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Silva Lourenço, Késia Title: Linking soil microbial community dynamics to N2O emission

Nadere informatie

UIT de arbeidsmarkt

UIT de arbeidsmarkt Verandering van de werkloosheid. Vraag en aanbod op de arbeidsmarkt zijn onderhevig aan continue veranderingen. Als gevolg daarvan verandert de omvang van de werkloosheid in een land ook continue. Werkloosheid

Nadere informatie

Stadsboeren in Nederland

Stadsboeren in Nederland Stadsboeren in Nederland Door: ir. Rosanne Metaal Directie Europees Landbouwbeleid &Voedselzekerheid DG AGRO, Ministerie Economische Zaken Presentatie Alumni-netwerk, 12 november 2013, Uit Je Eigen Stad

Nadere informatie

Aanjagers van relevantie & aanpassingsvermogen

Aanjagers van relevantie & aanpassingsvermogen Aanjagers van relevantie & aanpassingsvermogen Hoe leiders vorm kunnen geven aan organisaties in een veranderlijk context Tibor van Bekkum 06 10 93 93 26 bekkum@valuebridge.nl Sensemaking als kernproces

Nadere informatie

Regionale. bijdrage aan. een stapsgewijze oplossing van een. wereldprobleem

Regionale. bijdrage aan. een stapsgewijze oplossing van een. wereldprobleem Regionale bijdrage aan een stapsgewijze oplossing van een wereldprobleem De vraag naar opbrengst van land (voedsel, hout, biobrandstof en katoen) zal in 2050 met 30 tot 80% verder toenemen. Planbureau

Nadere informatie

Water 38,8 M. 1,3 miljoen. inwoners waarvan afvalwater gezuiverd werd. 102 miljoen m3. Gezuiverd water. 112 miljoen. m3 gezuiverd afvalwater

Water 38,8 M. 1,3 miljoen. inwoners waarvan afvalwater gezuiverd werd. 102 miljoen m3. Gezuiverd water. 112 miljoen. m3 gezuiverd afvalwater BELGIË EN LUXEMBURG De milieu- uitdagingen van onze klanten aangaan Omdat onze beslissingen, keuzes en acties van vandaag de wereld van morgen zullen beïnvloeden, zet Veolia Belgium & Luxembourg zich in

Nadere informatie

a v e r y t a l e d r o m e n k a n j e r e a l i s e r e n a l s j e e e r s t o n t w a a k t nieuwe visie op duurzaamheid

a v e r y t a l e d r o m e n k a n j e r e a l i s e r e n a l s j e e e r s t o n t w a a k t nieuwe visie op duurzaamheid a v e r y t a l e d r o m e n k a n j e r e a l i s e r e n a l s j e e e r s t o n t w a a k t nieuwe visie op duurzaamheid synergie als doel, geld als middel; pilot op Schouwen-Duiveland als levende

Nadere informatie

Titre. Duurzaam gebruik van energiehout in de Benelux

Titre. Duurzaam gebruik van energiehout in de Benelux Titre Duurzaam gebruik van energiehout in de Benelux Een gezamenlijk product van de Benelux werkgroep «Bossen & Hout» Conferentie «Bossen & Klimaat» van 30/09/2011 ALGEMEEN KADER De Benelux ondersteunt

Nadere informatie

Leiderschap in Zelforganiseren

Leiderschap in Zelforganiseren in Zelforganiseren Congres VTOI -NVTK 20 april 2018 Jules Koster de Baak 1 Ontwikkelingen in en Organiseren 2 Ontwikkelingen in en Organiseren 3 Ontwikkelingen in en Organiseren 4 Hoe het was 5 Hoe het

Nadere informatie

et broeikaseffect een nuttig maar door de mens ontregeld natuurlijk proces

et broeikaseffect een nuttig maar door de mens ontregeld natuurlijk proces H 2 et broeikaseffect een nuttig maar door de mens ontregeld natuurlijk proces Bij het ontstaan van de aarde, 4,6 miljard jaren geleden, was er geen atmosfeer. Enkele miljoenen jaren waren nodig voor de

Nadere informatie

De toekomst van. de sloop- en afval keten

De toekomst van. de sloop- en afval keten De toekomst van de sloop- en afval keten René Plaggenburg Directeur sloop en reststoffencentra Dusseldorp Wie is Dusseldorp? Ontstaan in 1949 2003: drie business units Dusseldorp Groep Inzameling en Recycling

Nadere informatie

Ketenregisseur: hoe managet u het. schaap met de vijf poten? Technology meets Business. dr.ir. Jeroen A.W.M. Vos

Ketenregisseur: hoe managet u het. schaap met de vijf poten? Technology meets Business. dr.ir. Jeroen A.W.M. Vos Ketenregisseur: hoe managet u het schaap met de vijf poten? Technology meets Business dr.ir. Jeroen A.W.M. Vos Inhoud Grote resultaten middels een unieke aanpak Bewezen resultaten in de industriële praktijk

Nadere informatie

Tot slot. Aanbevelingen. Inleiding. Naar een lerende economie Investeren in het verdienvermogen van Nederland synopsis van WRR - rapport 90

Tot slot. Aanbevelingen. Inleiding. Naar een lerende economie Investeren in het verdienvermogen van Nederland synopsis van WRR - rapport 90 Hoe ziet dat er on de praktijk uit? (per sector / organisatie / afdeling / functie) Natuurlijke hulpbronnen en mensen zullen schaars zijn en de beschikbaarheid van kapitaal is niet te voorspellen. Met

Nadere informatie

De driehoek voorbij... WissemaGroup. medezeggenschap is van ons allemaal!

De driehoek voorbij... WissemaGroup. medezeggenschap is van ons allemaal! De driehoek voorbij... medezeggenschap is van ons allemaal! Doelstellingen Inzicht geven in het krachtenveld in een complexer wordende wereld Handvatten bieden voor invloed Dialoog over de rol van medezeggenschap

Nadere informatie

F Lees bron 1 en beantwoord daarna opdracht 1.

F Lees bron 1 en beantwoord daarna opdracht 1. Antwoordmodel: Expert Overheidsbeleid Het crisisteam is samengesteld. Jij bent als expert overheidsbeleid ingevlogen om vast te stellen wat de overheid doet om ruimtelijk ongelijkheid te verminderen. De

Nadere informatie

Van een lineaire naar een circulaire economie: Kansen en Bedreigingen Prof. dr. Jacqueline Cramer, directeur

Van een lineaire naar een circulaire economie: Kansen en Bedreigingen Prof. dr. Jacqueline Cramer, directeur Van een lineaire naar een circulaire economie: Kansen en Bedreigingen Prof. dr. Jacqueline Cramer, directeur Aanpak van het USI Vraaggericht expertise mobiliseren om kennis te valoriseren ( integrating

Nadere informatie

De toepassing van het Zelf Evaluatie Veiligheid Instrument Gezondheidszorg

De toepassing van het Zelf Evaluatie Veiligheid Instrument Gezondheidszorg De toepassing van het Zelf Evaluatie Veiligheid Instrument Gezondheidszorg De hete aardappel niet doorschuiven maar verantwoordelijkheid delen 8-4-2011 1 Noodzaak VMS Structureel falend risicomanagement

Nadere informatie

Vilnius resolutie: betere scholen door gezondheid (better schools through health) 17 juni 2009

Vilnius resolutie: betere scholen door gezondheid (better schools through health) 17 juni 2009 Vilnius resolutie: betere scholen door gezondheid (better schools through health) 17 juni 2009 Vilnius resolutie: betere scholen door gezondheid 17 juni 2009 Inleiding Onderwijs en gezondheid hebben een

Nadere informatie