Jaarverslag Commissie Ruimtelijke Kwaliteit. Voor een mooi

Transcriptie

1 Jaarverslag Commissie Ruimtelijke Kwaliteit Voor een mooi! Wilt u meer weten? Contactpersoon H. Burgers Functie secretaris commissie Telefoon h.burgers@oddevallei.nl Dit is een uitgave van de gemeente i.s.m. met Gelders Genootschap

2 Adviseren over ruimtelijke kwaliteit Met dit biedt de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit (CRK) inzicht in haar werk en in de plannen en ontwikkelingen waarover in is geadviseerd. Het toont hoe we de gemeente helpen bij het regisseren van ruimtelijke kwaliteit; het gemeentelijk beleid is daarbij uiteraard de leidraad. Als adviseur zoeken we naar de goede balans tussen enerzijds de vrijheid van burgers en ontwerpers en anderzijds een heldere regie door de gemeente. Ruimtelijke kwaliteit ontstaat als gevolg van een wisselwerking tussen betrokkenheid, deskundigheid én beleidskaders. Daarom wordt ingezet op een koers die aansluit bij de maatschap- Gemeentehuis lijk voor de inwoners maar zeker ook voor toeristen. Mensen zijn gevoelig voor de kwaliteit van pelijke tendens van minder regels en meer ruimte hun woon- en werkomgeving. De combinatie voor eigen initiatief, maar wél met behoud van van architectonische kwaliteit, aandacht voor de de karakteristieken die de gemeente kwaliteit en openbare ruimte, groenonderhoud, beperking van identiteit geven. reclame-uitingen etc., kan leiden tot een prettiger (leef)omgeving, tot een betere sociale veiligheid, is een gemeente met veel landschappelijke tot meer duurzaamheid en ook tot een hogere en cultuurhistorische waarden. Dit is aantrekke- economische waarde.

3 Kantoorpand, Da Vincilaan Bedrijventerrein De vallei Ontwerp van een kantoorgebouw in cortenstaal en glas Ontwerp: Mies Architectuur

4 seweg 51, Wekerom Woonzorgaccommodatie Wicheremloo Realisatie woonzorgaccommodatie aan de beek centraal gelegen binnen Wekerom Ontwerp: More for you, Barneveld Aanzicht vanaf de seweg aan de zijde van de beek

5 Draagvlak voor ruimtelijke kwaliteit Het advieswerk verandert, maar het onderwerp, het behouden en versterken van de ruimtelijke kwaliteit en de ruimtelijke en (soms) cultuurhistorische waarden, wordt door velen onverkort belangrijk gevonden. Mensen zijn gehecht aan hun dorp, stad of landschap en blijken vaak zeer betrokken bij ontwikkelingen in de gebouwde omgeving. Het is dan ook waardevol dat het gemeentebestuur van oog heeft voor de landschappelijke, cultuurhistorische en architectonisch/ruimtelijke kwaliteiten en zich daarvoor ook medeverantwoordelijk voelt en daarvoor beleid heeft geformuleerd. Tot voor kort werden hiertoe zeer gedetailleerde nota s met regeltjes en criteria vastgesteld, tegenwoordig wordt meer vanuit een houding van enthousiasmeren, ondersteunen en stimuleren gewerkt. Inwoners claimen een grotere rol bij de door hen gewenste ontwikkelingen en de gemeente beseft dat het beter is vanuit een gezamenlijke verantwoordelijkheid samen te werken aan de gewenste goede oplossingen. Dat bevordert de betrokkenheid bij en het draagvlak voor het kwaliteitsbeleid. Beeldkwaliteitplan Carré Enka De CRK heeft door deze ontwikkelingen de afgelopen jaren een andere rol gekregen. In onze besprekingen over de (grotere) ontwikkelingen, nieuwbouwof restauratieplannen wordt steeds minder getoetst aan regels en gaat het nu vooral om het al in de eerste fase van de planvorming samen zoeken naar de beste oplossing voor en de initiatiefnemer en de omgeving; hoe kan er een voor alle partijen interessante meerwaarde ontstaan. Op deze wijze levert het meer op en het is voor betrokkenen en voor de CRK een plezierige vorm van samen bouwen aan een mooi!

6 Friso Kazerne Restauratie/herbestemming De voormalige infanteriekazerne Johan Willem Friso is in in neorenaissance stijl gebouwd naar ontwerp van J.L.H. van Kolk. In heeft de CRK de nadere uitwerking behandeld van de plannen voor de herbestemming van dit gebouw. Het wordt een complex waarin verschillende functies met elkaar worden gecombineerd, waasronder een accommodatie voor podiumkunsten met overnachtingsfaciliteiten (Akoesticum), een cultureel zalencentrum en aanvullende ruimten voor horeca, kantoren en detailhandel. Een nieuw leven voor een belangrijk beeldbepalend monument in! Luchtfoto oude situatie Restauratie van de oorspronkelijke gevels De doorgaande open gemaakte hal De gerealiseerde ingebouwde dichte oefenruimte

7 Landgoed van Schothorst renovatie en herbestemming Bestaande situatie Plantekening Westgevel nieuw Ontwerp: S-Tek, De Bunte Vastgoed Noordgevel nieuw

8 Goede Herderkerk Veranderen en uitbreiden Foto bestaande situatie Nieuwe situatie Bestaande voorgevel Nieuwe voorgevel Ontwerp: Architectuur studio PS, Bestaande zijgevel Nieuwe zijgevel

9 De Omgevingswet komt eraan Naar verwachting treedt in 2018 de Omgevingswet in werking: een integrale wet voor de fysieke leefomgeving. Doel hiervan is onder meer dat gemeentelijke bestuurders een bredere afweging kunnen maken bij het realiseren van ruimtelijke projecten. Niet de regels staan voorop, maar de vraag op een project een bijdrage levert aan een goede ruimtelijke kwaliteit en hierdoor meerwaarde oplevert. De gemeente is hierbij de uitnodigende regisseur. Voorwaarde om als gemeente regie te kunnen voeren op ruimtelijke kwaliteit is dat er een heldere visie met doelstellingen ligt, waarin de kernkwaliteiten van de gemeente zijn verwoord. Dat gebeurt nu uiteraard in de welstandsnota, maar met de komst van de Omgevingswet wordt een aantal nieuwe instrumenten geïntroduceerd, namelijk het omgevingsplan (verplicht) en de omgevingsvisie (facultatief). In een omgevingsplan worden vooral concrete richtlijnen opgenomen, vergelijkbaar met een bestemmingsplan. Een omgevingsvisie is bedoeld als integrale, strategische visie waarin keuzes worden gemaakt voor de inrichting van de leefomgeving. Aspecten als architectuur, cultuurhistorie, welstand, stedenbouw, landschap, milieu en economie worden in onderlinge samenhang bekeken. Daarmee is dit instrument straks hét middel om de ruimtelijke ambities van een gemeente aan te geven en burgers en bestuurders hiermee houvast te geven. De invoering van de Omgevingswet lijkt nog ver weg, maar wij vragen nu alvast aandacht voor het opstellen van een omgevingsvisie. Dit is straks onmisbaar als de gemeente enerzijds ruimte wil laten voor initiatieven en anderzijds op hoofdlijnen regie wil blijven voeren zonder alles in gedetailleerde regels wil vastleggen.

10 Ericapark, Bennekom Uitbreiden woningen Bestaande blokken en park in deze setting bepalend voor de monumentale waarde Ontwerp: Van der Spek bouwkundig ontwerp- en tekenburo

11 Bitterzoutloos Enka Herbestemming Het betreft hier een voormalig bitterzoutmagazijn, ontwerp J.M. van den Bosch (centrale bouwafdeling Enka). Het plan voor de herbestemming van dit gebouw tot een appartementengebouw getuigt naar de mening van de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit van een hoog ambitieniveau voor de nieuwe woonfunctie, maar ook ten aanzien van de restauratie en reconstructie van de bestaande karakteristieke historische elementen. Perspectief gebouw en omgeving Ontwerp: Bokkers van der Veen architecten & planners Doorsnede gebouw

12 Werkwijze De Commissie Ruimtelijke Kwaliteit vergaderde in om de veertien dagen in het gebouw de Nieuwe Doelen. De vergaderingen zijn openbaar en de agenda wordt enkele dagen eerder op de gemeentelijke website geplaatst. Aanvragers van vergunningen kunnen hun plannen al in het stadium van vooroverleg met de commissie bespreken. Daartoe worden ze uitgenodigd in de week voorafgaand aan de vergadering met het secretariaat van de commissie een afspraak te maken. De commissie is sinds 2012 breed samengesteld met deskundigen vanuit de verschillende vakgebieden monumentenzorg, stedenbouw, landschap en architectuur. Deze integrale commissie komt overigens alleen maar bij elkaar voor grote ontwikkelingen, waarbij cultuurhistorie en ruimtelijke kwaliteit (welstand) beiden aan de orde zijn. Op de vergaderdag is dat het tweede deel van de ochtend. Daarvóór vergadert de monumentenkamer en s middags komt de welstandskamer bijeen. Op deze manier wordt efficiënt met de tijd omgegaan en wordt voorkomen dat bezoekende aanvragers en architecten worden geconfronteerd met een grote commissie. De erfgoedkamer houdt zich bezig met aanwijzingsverzoeken tot monument en met plannen voor restauraties, interieurs of beschermde tuinen. De welstandskamer adviseert vooral over ruimtelijke ontwikkelingen en nieuw bouwplannen. Veel van de plannen en adviesaanvragen worden overigens onder mandaat van de commissie aan het loket (ambtelijk) afgehandeld. Het voordeel is daarbij dat aanvragers direct een reactie van de gemeente krijgen en waar nodig snel hun plannen kunnen bijstellen. De commissie kan zich beperken tot de meer grootschalige plannen en ontwikkelingen. Binnen twee weken na de bespreking van de commissie worden de schriftelijke adviezen uitgebracht. Medisch Centrum Veluwse Poort,

13 Winkelgebied,woningbouw, omgeving en tunnel Het nieuwe landgoed Situatie Ontwerp: Leijh Kappelhoff Seckel van den Dobbelsteen Architecten Tunnelbak Tunnelbak

14 10 woningen binnen het plan gebied Aanzicht vanaf parkeerplaats van het winkelcentrum Perspectief vanaf westzijde Perspectief vanaf de N224

15 Samenstelling commissie Per 1 januari 2012 is de integrale Commissie Ruimtelijke Kwaliteit (CRK) van start gegaan. In het verslagjaar was de CRK als volgt samengesteld: Voorzitter dhr. C.E. van Esch Burgerlid mevr. L. van Emmerik plus: welstandskamer landschapsarchitect mevr. C.F. Vanderheijden architect dhr. A.P. de Vries erfgoedkamer adviseur restauratietechniek mevr. G.A.M. Allersma adviseur bouwhistorie mevr. B.O. Overbeek adviseur architectuuren cultuurhistorie dhr. C.J. Frank De commissie op werkbezoek landschapsarchitect dhr. M. Hendriks burgerlid mevr.. H. Bison adviseur restauratietechniek dhr. M.A. van Bleek adviseur bouwhistorie mevr. I. Maaijwee adviseur architectuuren cultuurhistorie mevr. M. Statema Ondersteuning gemeente / Omgevingsdienst De Vallei: erfgoedkamer: mevr. C. Boels, mevr. J. Hautus, dhr. P. Lommen plaatsvervangende leden architect mevr. M.G.C. Pieters welstandskamer dhr. H. Doppenberg, dhr. H. Burgers en dhr. E. van de Glind

16 Zandlaan, Uitbreiden en verbouwen CHE Aanpassing bestaand gebouw en nieuwbouw gezien vanaf de Zandlaan Ontwerp: Inbo Architectenbureau Nieuwbouw en loopbrug

17

18 De cijfers In werden in totaal 727 plannen op welstand getoetst. Een deel daarvan (423 plannen) is onder mandaat ambtelijk afgedaan. De rest van de plannen (304) is in de commissie ruimtelijke kwaliteit behandeld: Aantallen en vorm van behandeling Totaal Mandaat Commissie klein groot Cijfers Van de 304 behandelde plannen waren bij 143 behandelingen van plannen opdrachtgevers, vertegenwoordigers of architecten aanwezig. 28 grote stedenbouwkundige invullingen, beeldkwaliteitplannen en aanwijzingsprocedures zijn in besproken binnen de commissie. Het aantal plannen waarvoor in een keer een positief advies kon worden gegeven was in (bij mandaat 423 plus in de commissie 215 =) 638, dat is 87,7% van het totaal. Dat betekent dat 12,3% niet direct akkoord was. Na één adviesronde was dit aantal teruggelopen tot 9 (= 1,2% van het totaal). Aantallen en beoordeling plannen Totaal In een keer akkoord ,3% 90,4% 87,0% 87,0% 87,7% Commissieplannen Totaal Positief Negatief Niet ontvankelijk 1e keer e keer e keer e keer 1 1

19 Harskamper Engweg, Harskamp Woonzorgcentrum smachtenburg Perspectief vanaf de Harskamper Engweg Ontwerp: AA Architecten b.v.

20 Woningbouw Kranenburg, Arnhemseweg 65, Ontwerp Kranenburg: Leijh Kappelhoff Seckel van den Dobbelsteen Architecten Ontwerp Arnhemseweg: Theo Verburg Architecten

21 Oorlog en Wederopbouw ( ) Nieuwe monumenten In de Erfgoednota heeft de gemeenteraad besloten om de aandacht voor de se erfgoedzorg uit te breiden naar het tijdvak Na vaststelling van de nota is door de medewerkers monumentenzorg van de gemeente een uitvoerige inventarisatie gemaakt van de aard en omvang van de bouwkundige en stedenbouwkundige productie uit deze tijd. Met de erfgoedkamer van de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit is in een nadere selectie gemaakt van gebouwen, objecten en complexen die als kenmerkend en soms als bijzonder kunnen worden gezien voor deze periode. Deze lijst is als advies naar het College gezonden, die vervolgens 44 objecten en complexen heeft aangewezen als gemeentelijk monument. In cultuurhistorische zin behoren de monumenten tot uiteenlopende erfgoedcategorieën. Niet alleen woningbouw, maar ook religieus, agrarisch en industrieel erfgoed, evenals gebouwen gericht op handel, recreatie, wetenschap, welzijn, militaire bouw en straatmeubilair. Hullenberg 10, Bennekom Hullenberg 10 Bennekom Het dubbele woonhuis Smedes werd in naar een ontwerp van de vermaarde architect Gerrit Rietveld en zijn medewerker Han Schröder gebouwd. Het is een voorbeeld van een vrijstaand woonhuis in de stijl van het naoorlogs modernisme met een zakelijk verband tussen vorm, plattegrond en functie.

22 Heelsumseweg 1-3 Bennekom De Maria Virgo Reginakerk is een gaaf voorbeeld van een vroeg-naoorlogs rooms-katholiek kerkgebouw, dat een brug slaat tussen traditie en vernieuwing. Jan Tooroplaan 133 Via een percentageregeling werd de toepassing van beeldende kunst in na oorlogse openbare gebouwen gestimuleerd. De foto toont een groot glasappliqué van Lex van Voorst dat in1965 werd aangebracht in de Bethelkerk in. Wilbrinkstraat 3-5 Lunteren Een opvallend fenomeen na de Tweede Wereldoorlog is de explosieve groei van kruisgebouwen. Een goed voorbeeld van dit soort op woningen lijkende gebouwen is het Groene Kruisgebouw in Lunteren (1958) in een verzakelijkt traditionalistische stijl van architect A.H. Nes uit Barneveld. Heelsumseweg 1-3, Bennekom Jan Tooroplaan 133, Wilbrinkstraat 3-5, Lunteren