Eigenwij s onderwij s, de school als ontdekkingsreis!

Transcriptie

1 Eigenwij s onderwij s, de school als ontdekkingsreis! Groningen, Zernike College Programma van Eisen Groningen, november 2011

2

3 Inhoud inleiding Aanleiding nieuwbouw Doel van dit Programma van Eisen Partijen 10 Gemeente Haren 10 Zernike College 10 O2G Verantwoording Gereedkomen definitiefase Leeswijzer 12 2 Visie en Ambitie Zernike College Daadkracht en ondernemerschap Brede openbare scholengemeenschap Verzorgingsgebied Missie Toekomstige ontwikkelingen in het onderwijs Ambities bovenbouw Westerse Drift Onderwijskaders bovenbouw Ambities prestaties nieuwbouw 21 3 organisatie van de bovenbouw Domeinen Atheneum plus Derdejaars Rummerinkhof Clusters Verbindende functies Relatie domeinen, clusters en verbindende functies Norm Aantal leerlingen en personeel Aantal leerlingen per onderwijsgroep Openingstijden en (les)activiteiten Voorschoolse activiteiten Onderwijsactiviteiten Naschoolse activiteiten Specifieke (buitenschoolse) activiteiten Activiteiten derden Rooster en groepsgrootte Groepswerkvormen Leerlingverdeling door de school 31 4 Functionele uitgangspunten Domeinen Domein bovenbouw montessori havo/vwo Domein Studiehuis havo en domein Studiehuis vwo 36

4 4.2 Atheneum plus Informatiecentrum Cluster specifieke vakken Cluster Kunst Cluster LO Ontmoetingsfunctie leerlingen en personeel Ontmoetingsfunctie medewerkers Onderwijsondersteunende functies OOP ICT Kantoorfuncties Management, staf en administratie Externe relaties en samenwerking andere gebruikers Begane grond relaties 43 5 Locatieprofiel Beeldverwachting, beeldkwaliteit en uitstraling Stedenbouwkundige randvoorwaarden Omvang locatie Routing en logistiek Parkeren en stalling Terreinvoorzieningen Duurzaamheid op gebiedsniveau 49 6 Gebouwprofiel Beeldverwachting interieur Beeldverwachting exterieur Toegankelijkheid en ontsluiting Flexibiliteit Duurzaamheid Binnenmilieu Beheersaspecten Communicatievoorzieningen 58 7 Ruimtelijke uitgangspunten Ruimtelijke uitgangspunten voor de locatie Gebouwniveau Ontmoeting Ontmoeting medewerkers Ondersteunende diensten Management, staf en administratie Cluster Kunst Cluster Bètaonderwijs/technasium Cluster Lichamelijke Opvoeding Domeinen Informatiecentrum (open leercentrum) 73

5 4+5 Bijlage ruimtestaat Bijlage uitgangspunten Programma van Eisen incl. verslag gebouwdirectie, d.d. 22 juli 2011 Bijlage oplegnotitie afronding Programma van Eisen 8 november 2011 Digitaal: Technisch Programma van Eisen Eisen en Wensen LO Bijlagen Eisen en Wensen LO Stedenbouwkundig Plan Gemeente Haren - volgt nog. Bijlagen input gebruikers opmerkingen schoolleiders, 20 oktober 2010 opmerkingen leerlingenraad, 18 november 2010 brainstorm gebouwdirectie Westerse Drift, 1 februari 2011 uitkomsten leerlingenenquête over huisvesting, februari 2011 notitie uitkomsten startbijeenkomst, 3 maart 2011 verslag oudercie nieuwbouw, 31 maart 2011 programma van eisen afkomstig van sectie muziek, 19 maart 2011 relatieschema afkomstig van sectie muziek, 19 maart 2011 aangepaste do s en don ts, maart 2011 antwoorden werkgroepen opdracht reiskoffer, april 2011 memo huisvestingskader, 11 april 2011 ANW opdracht leerlingen, 17 april 2011 notulen presentatie plenaire bijeenkomst, 22 april 2011 moodboards gemaakt door medewerkers, 22 april 2011 programma van eisen afkomstig van sectie beeldend, april 2011 de toekomst van de mediatheek input van werkgroep talen, april 2011 draadloos werken in school, presentatie Switch, april 2011 bezoek 3 scholen, werkgroep ICT, 20 mei 2011

6

7 Hoofdstuk 1 Inleiding

8

9 1 Inleiding 8+9 Dit hoofdstuk is een algehele inleiding op het Programma van Eisen voor de nieuwbouw van het Zernike College. De aanleiding, het doel, de verantwoording, het gereed komen van deze fase en een algehele leeswijzer zijn in dit hoofdstuk beschreven. 1.1 Aanleiding nieuwbouw Voor u ligt het Programma van Eisen voor de nieuwbouw van de bovenbouw van het Zernike College. Aanleiding voor deze nieuwbouw is de veroudering van een groot deel van de huidige huisvesting aan de Westerse Drift. Het voldoet niet meer aan de huidige onderwijseisen en bestaat voor een groot deel uit noodlokalen. De gestage groei van het leerlingaantal legt veel druk op de omgeving en de infrastructuur. Bovendien is de huidige huisvesting onvoldoende toereikend om de onderwijskundige ambities van de bovenbouw te realiseren. Daar komt bij dat verplaatsing van de bovenbouw van het Zernike College de mogelijkheid biedt voor de gemeente Haren om de St. Nicolaas basisschool te verplaatsen naar de Westerse Drift. De huidige locatie van de basisschool creëert op zijn beurt ruimte voor het verzorgingscentrum Westerholm. Er is brede politieke en bestuurlijke ondersteuning voor de verplaatsing van de bovenbouwlocatie van het Zernike College. De nieuwbouw biedt kansen voor het Zernike College om te voldoen aan de eisen van modern en eigentijds onderwijs. En het biedt mogelijkheden voor het basisonderwijs en de zorg voor ouderen in Haren om zich verder te ontwikkelen. 1.2 Doel van dit Programma van Eisen Het Programma van Eisen is een document dat door en voor de school is gemaakt. Het legt de contouren vast voor het nieuwe gebouw en vormt het toetsingskader voor het ontwerp en de uitvoeringfase. De architect en het bouwconsortium baseren hun werkzaamheden op dit document. Het programma is een onderdeel van het Projectdossier en vormt het basisdocument voor de (toekomstige) gebruikers en ontwerpteamleden. Het Projectdossier bevat de belangrijkste documenten die gedurende de initiatieffase en de definitiefase zijn opgesteld, bijvoorbeeld Plan van Aanpak, planning, contracten en dergelijke. De uitgangspunten ten aanzien van kwaliteit, geld, organisatie, tijd en informatie zijn in dit dossier vastgelegd. Hiervoor zijn alternatieven tegen elkaar afgewogen en is zorgvuldig met verschillende (externe) partijen, adviseurs en de gebruikers van de school overlegd. De gebouwdirectie van de locatie Westerse Drift van het Zernike College stelt in overleg met de rector, de medezeggenschapsraad en de kerndirectie dit programma vast. De uitgangspunten van dit rapport: Het geeft de eisen en wensen weer van de opdrachtgever, het is een toetsdocument. Het vormt het basisdocument om te sturen op kwaliteit, geld, tijd, organisatie en informatie voor de projectmanager en de ontwerpende partijen. Het onderbouwt de verantwoording over keuzes die zijn gemaakt gedurende het proces, aan zowel interne als externe partijen.

10 Het Programma van Eisen is geen doel op zich, maar een eerste en heel belangrijke stap naar de nieuwbouw. Het is een document dat steeds verder op detailniveau wordt uitgewerkt. 1.3 Partijen Gemeente Haren De gemeente Haren is verantwoordelijk voor passende huisvesting voor scholen binnen haar gemeente. Dit betekent tevens dat de gemeente verantwoordelijk is voor de beschikbaarheid en ontwikkeling van de locatie inclusief stedenbouwkundige uitwerking, financiering en de procedures op het gebied van ruimtelijke ordening, milieuwetgeving en toetsing aan lokale afspraken zoals op gebied van duurzaamheid. De gemeente Haren is opdrachtgever en bouwheer van dit project. De gemeente heeft adviesbureau draaijer+partners de opdracht gegeven dit programma te ontwikkelen, in nauwe samenspraak met de school, het schoolbestuur, de gemeente en lokale maatschappelijke organisaties. Zernike College Het Zernike College wordt na afronding van het project de gebruiker van het schoolgebouw. Zij is verantwoordelijk voor het onderwijs en de dagelijkse exploitatie, het onderhoud en het beheer van het gebouw. De gebruikers die hun toekomstige functie gaan vervullen in het Zernike College zijn: leerlingen docenten onderwijsondersteunend personeel Zij zijn bij de ontwikkeling van dit Programma van Eisen zeer nauw betrokken. De organisatie van het Zernike College is in hoofdstuk 2 van dit rapport te vinden. O2G2 De stichting Openbaar Onderwijs Groep Groningen (hierna te noemen: O2G2) is een zelfstandige organisatie die verantwoordelijk is voor het openbaar onderwijs in de stad Groningen, een deel van Haren en een deel in Zuidlaren. De stichting wordt door de voorzitter van het College van Bestuur vertegenwoordigd in de stuurgroep van het project. Met de gemeente Haren en de school worden in de stuurgroep de belangrijkste strategische beslissingen genomen over het project. O2G2 wordt na afronding van het project juridisch eigenaar van het schoolgebouw met bijbehorende verantwoordelijkheid voor het beheer, het onderhoud en de exploitatie. 1.4 Verantwoording De inhoud van dit rapport is in samenwerking met het Zernike College en de gemeente Haren opgesteld. Daarvoor zijn diverse bijeenkomsten met verschillende groepen gehouden. Er zijn in totaal twee plenaire bijeenkomsten, vijf gebruikersbijeenkomsten, diverse werkgroep-, gebouwdirectie- en kerndirectiebijeenkomsten geweest. De werkgroepen bestaan uit de medewerkers van de school en zijn op basis van leergebieden, vakkenclusters en projecten samengesteld. De trekkers van deze werkgroepen vormen samen de gebruikersgroep. De gebruikersgroep heeft de belangrijkste bijdrage geleverd voor de inhoud van het functionele en ruimtelijke deel van het Programma van Eisen. In de school heeft de gebouwdirectie van de locatie Westerse Drift na overleg met de kerndirectie van het Zernike het Programma van Eisen vastgesteld. Naast de bijeenkomsten hebben verschillende activiteiten plaatsgevonden. Aan het begin van het proces heeft een inspiratietoer plaatsgevonden

11 waarbij twee scholen bezocht zijn, te weten: OSG Sevenwolden te Heerenveen en het Amadeus Lyceum te Vleuten. De uitkomsten van deze dag zijn terug te vinden in de bijlage Do s en don ts van de inspiratietour. Vooral het bouwconcept van OSG Sevenwolden (open leercentra en domeinen) en de focus op kunstonderwijs van het Amadeus Lyceum hebben veel losgemaakt bij de deelnemers van de inspiratietoer. Naast deze twee scholen is in juni 2011 het Corlaer College te Nijkerk bezocht. Deze school is in 2007 door BNA gekozen tot gebouw van het jaar vanwege het grensverleggende programma en de manier waarop de school is vormgegeven. De open leercentra, materiaalgebruik, het onderwijsconcept en de technasiumwerplaats spraken de gebruikers erg aan. Specifiek ter inspiratie voor het Technasium zijn het H.N. Werkman College locatie Sint Jansstraat en het Praedinius Gymnasium aan de Turfsingel beide gevestigd te Groningen bezocht. Foto s van de bezochte scholen zijn door het gehele Programma van Eisen terug te vinden. De ouders zijn via de medezeggenschapsraad en de oudercommissie van de locatie geïnformeerd over het project. Het Zernike College heeft intern een projectleider aangesteld, die de school vertegenwoordigt in de projectgroep en verantwoordelijk is voor de relatie tussen de school en de overige partijen. Per hoofdstuk wordt aan het begin aangegeven welke input is gebruikt en welke afwegingen hierbij zijn gemaakt. 1.5 Gereedkomen definitiefase Het gereed komen van dit document en de afronding van het Projectdossier is het einde van de definitiefase. De volgende stap van het proces naar de nieuwbouw is de ontwerpfase. Een eerste stap is het selecteren van een architect die het ontwerp verder uitwerkt in een VO-min ontwerp, geschreven als VO-. Na het gereed komen van dit VO- ontwerp wordt het consortium geselecteerd. Dit consortium zal op basis van het VO- en het Programma van Eisen de nieuwbouw realiseren De leerlingen van de bovenbouw zijn ook betrokken bij het nieuwbouwproject. Met de leerlingenraad en belangstellende leerlingen van de bovenbouw is een bijeenkomst georganiseerd over het Programma van Eisen. In het kader van het onderwijsprogramma onderzoeken en ontwerpen hebben drie projectgroepen zich bezig gehouden met de huisvesting. Het heeft geleid tot concrete input voor de inrichting van de kantine en het buitengebied, de inrichting van de administratie en algemene informatie over wensen en behoeften van leerlingen in de nieuwbouw, op basis van een leerlingenenquête.

12 1.6 Leeswijzer Na deze inleiding, waarin het doel en de functie van dit rapport zijn beschreven, zijn in hoofdstuk 2 de visie en ambitie van het Zernike College te vinden. Hierin is zowel onderscheid gemaakt in de visie en ambitie voor het Zernike College als geheel als de visie en ambitie voor de nieuwbouwlocatie. Hoofdstuk 3 beschrijft de organisatie van de bovenbouw van het Zernike College. Gegevens over aantallen, tijden en dergelijke worden hier beschreven. In hoofdstuk 4 zijn de functionele uitgangspunten weergegeven. Hierin is eerst onderscheid gemaakt in de relatie tussen de verschillende domeinen en clusters, gevolgd door een uitwerking per domein en cluster. Het locatieprofiel en het gebouwprofiel geven in woorden en beeld de ambitie weer in hoofdstuk 5. Onderdeel van dit hoofdstuk zijn de stedenbouwkundige randvoorwaarden van de gemeente Haren. Dit document is terug te vinden als bijlage achter het tabblad input derden. Het gebouwprofiel in hoofdstuk 6 beschrijft en visualiseert zowel de binnen- als de buitenkant van de nieuwbouw. Onderdeel hiervan is ook de ontsluiting, toegankelijkheid en de beheersaspecten. De ruimtelijke uitgangspunten zijn vertaald in een concrete beschrijving van ruimten in hoofdstuk 7 en de bijbehorende afmetingen zijn opgenomen in de ruimtestaat. Deze ruimtestaat is terug te vinden achter het tabblad ruimtestaat. De technische uitgangspunten zijn verwoord in prestaties. Doordat gestuurd wordt op de aspecten licht, lucht, ruimte en akoestiek (naar het idee van frisse scholen), het thema duurzaamheid en het beheersen van de exploitatielasten is hier veel aandacht aan besteed. Dit document inclusief de bijbehorende bijlagen is terug te vinden achter tabblad Technisch Programma van Eisen. Bij dit Programma van Eisen horen diverse bijlagen. De input van de gebruikers is terug te vinden op chronologische volgorde achter het tabblad input gebruikers. Denk hierbij aan de resultaten van de plenaire bijeenkomsten, de werkgroepbijeenkomsten en de gebruikersbijeenkomsten. Ook input van enthousiaste medewerkers en leerlingen die willen meedenken over de nieuwbouw is hier terug te vinden. Er is een cd-rom gemaakt met aantal belangrijke bijlagen zoals het Technisch Programma van Eisen en overige documenten uit het traject.

13 Hoofdstuk 2 Visie en Ambitie Zernike College

14

15 2 Visie en Ambitie Zernike College De input van dit hoofdstuk is gebaseerd op het Schoolplan Zernike College De missie van het Zernike College - eigenwijs onderwijs, de school als ontdekkingsreis - is leidend voor de school. Op basis van het schoolplan zijn de onderwijskaders opgesteld door de gebouwdirectie, deze vormen de basis voor de nieuwbouw. Tijdens de plenaire startbijeenkomst mochten de medewerkers in groepen reageren op deze onderwijskaders. De uitkomsten hiervan zijn gebundeld en een voorstel is besproken tijdens een gebruikersgroepbijeenkomst. De gebouwdirectie heeft uiteindelijk een advies gegeven aan de kerndirectie. Het resultaat is terug te vinden in dit hoofdstuk. Met name de onderwijskaders met betrekking tot de ICT, sfeer in de school, het aantal lokalen en het gebouwconcept, hebben de nodige discussie opgeleverd. Uiteindelijk is gekozen voor het uitgangspunt in ICT om in de toekomst te gaan voor draadloos waar het kan en bedraad waar nodig. Dit besluit is mede tot stand gekomen door het advies dat de werkgroep ICT heeft gegeven. Dit besluit is genomen na verschillende bezoeken en gesprekken met andere scholen en een adviesbureau op het gebied van draadloos ICT-gebruik. Er is uitgebreid gesproken over het aantal lokalen en het soort lokalen. De organisatie van drie domeinen voor montessori, en studiehuis havo en studiehuis vwo blijft overeind. Daarnaast vinden medewerkers het van belang dat de verschillende profielen van de school zichtbaar zijn in het gebouw cultuurprofiel, sporttalentschool, technasium, maar ook cognitieve excellentie en projectonderwijs zijn kenmerkend voor het onderwijsprofiel van het Zernike College. Niet voor niets heet het bouwproject ruimte om te leren.net zo belangrijk is dat alle leerlingen en medewerkers zich prettig en veilig voelen in het gebouw. Daarom staat ontmoeting centraal in het bouwconcept. Het bezoek aan OSG Sevenwolden heeft er toe geleid dat het Zernike College in de nieuwbouw de organisatie herkenbaar wil maken in het gebouwconcept. De leerlingen moeten bij binnenkomst in het gebouw weten waar ze onderwijs krijgen. De indelingen in drie domeinen (montessori havo/vwo, studiehuis havo en studiehuis vwo) met drie open leercentra en clusters (kunst, bètavakken, sport), is daarom heel belangrijk. 2.1 Daadkracht en ondernemerschap Het Zernike College is in 1918 opgericht als gemeentelijke openbare hbs. De school is vernoemd naar Nobelprijswinnaar Frits Zernike en voerde na de oorlog het Dalton systeem in. Bij de invoering van de Mammoetwet op 1 augustus 1968 kreeg de school de huidige naam. De school heeft vijf juniorlocaties en een bovenbouwlocatie. Met het Noorderpoort wordt samengewerkt op twee bovenbouwlocaties voor het vmbo. In totaal wordt er onderwijs gegeven aan meer dan leerlingen. Er werken circa 350 medewerkers. Het Zernike College is de grootste school in de onderwijsgroep van Openbaar Onderwijs Groep Groningen (hierna te noemen: O2G2). Kenmerkend voor de school is het bieden van ruimte voor leerlingen ( kiezen en kansen ). De medewerkers van de school krijgen maximaal de ruimte om onderwijs vorm te geven en samen sterk te staan voor goed en innovatief onderwijs. Het Zernike College gaat uit van haar kracht en is trots op de goede resultaten en opbrengsten van een brede groep leerlingen. De inspectie beoordeelt de opbrengsten van de school als voldoende. De verwachting is dat het Zernike College als geheel de komende jaren blijft groeien, afhankelijk van de huisvestingsituatie op andere locaties. Voor de bovenbouwloctie gaan we uit van leerlingen (studiehuis havo/vwo, montessori havo/ vwo, atheneum plus en derdejaars havo/vwo Rummerinkhof)

16 2.2 Brede openbare scholengemeenschap Het Zernike College is een brede openbare scholengemeenschap voor atheneum, havo en vmbo. Het onderwijs wordt gegeven op vijf juniorlocaties voor onderbouw in Groningen, Haren en Zuidlaren, één locatie bovenbouw havo en atheneum in Haren en twee locaties voor de bovenbouw vmbo in samenwerking met het Noorderpoort in Groningen. De verwachting is dat de bovenbouw van het vmbo van het Noorderpoort per augustus 2012 overgaat naar het Zernike College. 2.3 Verzorgingsgebied Het Zernike College bedient een belangrijk deel van de voortgezet onderwijsmarkt van het zuiden van de stad Groningen, Haren en Noord-Drenthe. In vensters voor verantwoording is te lezen waar de leerlingen vandaan komen: 1. 33% Groningen 2. 29% Tynaarlo 3. 18% Haren 4. 20% overig

17 HUIDIGE LOCATIE 1 Zernike College Haren, Westerse Drift 98 4 OVERIGE LOCATIES ZERNIKE Zernik Juniorcollege Haren, Rummerinkhof 8 Harm Jan Zondag Juniorcollege Groningen, Vondellaan 83 Montessori Junior College Groningen, Helperbrink 30 Zernike Juniorcollege Zuidlaren, Julianalaan 78 Zernike College Groningen, Van Iddekingeweg 140 Zernike College Groningen, Van Schendelstraat 1 DIRECTE CONCURRENTEN WESTERSE DRIFT 1 Maartens College: Haren gn, Hemmenlaan 2 2 dr. Nassau College Assen, Mr Groen v Prinstererln 98 3 dr. Nassau College Gieten, Stokleggingslaan 17 4 Het Groene Lyceum Eelde, Burgemeester Legroweg Werkman Dalton i.o. Groningen, Melisseweg 2 H.N. Werkman College Groningen, Nieuwe Sint Jansstraat Praedinius gymnasium Groningen, Turfsingel 82 8 Willem Lodewijk gymnasium Groningen, Verzetsstrijderslaan 220 Op de Westerse Drift wordt onderwijs gegeven aan studiehuis havo en atheneum, montessori bovenbouw havo en atheneum en jaar één tot en met drie Atheneum plus.

18 2.4 Missie De missie van de school luidt: eigenwijs onderwijs, de school als ontdekkingsreis. ¹ Deze missie is gerelateerd aan het strategisch beleidsplan van de stichting Openbaar Onderwijsgroep Groningen (O2G2) Samen sterk voor goed en innovatief onderwijs en kan vertaald worden in vier begrippenparen: 1. Openbaar én uitdagend: voor zowel leerling als medewerker. 2. Kansen én kiezen: maximale uit jezelf halen waarin keuzes maken een rol speelt. 3. Groot én kleinschalig: groot aanbod met elke locatie een eigen gezicht en sfeer. 4. Grenzeloos én vertrouwd: overschrijding van schoolse grenzen met een veilig leer- en leefklimaat. eigenwijs onderwijs de school als ontdekkingsreis! Het Zernike College staat voor: uitdagende, activerende en didactisch afwisselende onderwijsprogramma s diverse leerroutes die rekening houden met verschillen in tempo, niveau, leerstijl en leerbehoefte van de leerlingen een integrale vorm van leerlingbegeleiding, waarbij de mentor centraal staat een adequate voorbereiding van de leerlingen op het vervolgonderwijs ¹ De missie is vastgesteld in het Schoolplan Zernike College, Strategische doelen Dit is een belangrijk strategisch document van de school. Voor verdere onderbouwing van de missie wordt verwezen naar dit document.

19 2.5 Toekomstige ontwikkelingen in het onderwij s Er is een aantal ontwikkelingen in het onderwijs dat invloed heeft op het toekomstig onderwijs. Dit vraagt om voldoende mate van flexibiliteit en deskundigheid, om in te kunnen spelen op de volgende ontwikkelingen, zoals: ICT/social media: dit is een ontwikkeling die erg snel gaat en moeilijk te voorspellen is. Het heeft betrekking op administratie en databeheer, telecommunicatie en onderwijsinnovatie. Het Zernike College heeft de ambitie om op ICTgebied de school van de toekomst te zijn. Onderwijs op maat en flexibilisering van onderwijs, dat meer op maat is voor de leerling, zal steeds meer van toepassing zijn. Zowel ICT-voorzieningen als voorzieningen in het gebouw moeten hier op berekend zijn. Vergrijzing en krimp in de regio kunnen de terugloop van het aantal leerlingen tot gevolg hebben. Passend onderwijs: de school komt voor de opdracht te staan leerlingen met zorgproblematiek op te vangen in het reguliere onderwijs. Dat zal afhankelijk zijn van het onderwijsondersteuningsprofiel van de school, dat gereed is per september Internationale rol: naast uitwisselingen met buitenlandse leerlingen hebben de leerlingen steeds meer oog voor internationale ontwikkelingen en invloeden. Doorlopende leerlijnen: aandacht en samenwerking met het basisonderwijs, het mbo, hbo en de universiteit. Aandacht voor excellentie: de school onderscheidt zich al in ruimte voor uitblinkende leerlingen, maar zal in de toekomst daar nog meer aandacht voor moeten hebben. Het gehele vmbo in het zuiden van de stad zal vanaf het schooljaar naar alle waarschijnlijkheid onder de verantwoordelijkheid van het Zernike College vallen. De school zal binnenkort zich moeten beraden over de toekomst van het vmbo, de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, het soort opleidingen en het onderwijskundigmodel. 2.6 Ambities bovenbouw Westerse Drift De ambities voor de nieuwbouw voor de bovenbouw van de Westerse Drift zijn door de gebouwdirectie van de locatie Westerse Drift vertaald in huisvestingskaders. Dit Programma van Eisen is aan die kaders getoetst. De kwaliteit van het gebouw en de directe omgeving is een belangrijke voorwaarde voor het realiseren van modern en eigentijds onderwijs. Het project heeft de titel ruimte om te leren gekregen. Het begrip ruimte slaat op de letterlijke ruimte die het nieuwe gebouw gaat bieden. Het slaat ook op de mentale ruimte die het leerlingen en medewerkers biedt om goed te kunnen leren en onderwijs te kunnen geven

20 2.6.1 Onderwijskaders bovenbouw² De gebouwdirectie heeft de volgende onderwijskaders vastgesteld: 1. Bij binnenkomst van het gebouw moet het duidelijk zijn dat de school voor leerlingen is en invulling geeft aan ruimte voor leren. De school stimuleert om te ontmoeten en biedt een inspirerende plek om te leren. 2. Uitgangspunt is dat het onderwijs in een gedifferentieerd aanbod aan (multifunctionele) ruimten wordt gegeven, waarbij het lokaal de basis vormt. 3. Het merendeel van de medewerkers heeft geen vaste werkplek en kan gebruik maken van verschillende type werkplekken in het gebouw, daar inloggen en aan het werk gaan. Hierbij is voor iedereen een plek/ruimte om spullen op te bergen en is er een duidelijke ontmoetingsplek voor medewerkers. 4. De organisatie van de school is zichtbaar in het gebouwconcept. Zowel voor de leerlingen als de medewerkers wordt een basisplek gecreëerd. Uitgangspunt blijft dat het één school is waarbij het (spontane) ontmoeten gestimuleerd wordt. 5. Het gebouw is - ondanks het grote totaalvolume - kleinschalig van opzet, zodat het veilige gevoel voor leerlingen is geborgd, de onderwijseenheden voor leerlingen logisch en herkenbaar zijn ingedeeld en het een stimulerend en uitdagend leer- en werkklimaat creëert. 6. Draadloos waar het kan en bedraad waar nodig. 7. Ten behoeve van een efficiënt ruimtegebruik is multifunctionele inzetbaarheid van ruimten (lessen, cultuur, kantine, vergaderen) de norm. 8. Een goed binnenklimaat gaat boven de uitstraling van het gebouw. 9. Naast de bepaling van de sfeer van het cultuurprofiel in en om de school, leveren ook de andere karakteristieken een bijdrage aan de sfeer (sport, technasium, montessori, Atheneum plus, talen, exact, gamma en bèta). De volgorde van deze kaders is willekeurig bepaald zonder hiërarchie. ² Memo kaders voor toetsing plan van Eisen, d.d. 11 april 2011 en uitgangspunten Programma van Eisen inclusief verslag gebouwdirectie.

21 2.6.2 Ambities prestaties nieuwbouw Naast deze onderwijskaders kijkt de schooldirectie nauwgezet naar de prestaties van de nieuwbouw. Hiervoor zijn vier uitgangspunten opgesteld die mede tot stand zijn gekomen op advies van het Servicecentrum Scholenbouw: 1. Nu bouwen is bouwen voor de toekomst: duurzaamheid en flexibiliteit zijn belangrijke sleutelbegrippen. Strategie is de toekomst dichterbij halen. Hoe ziet ons onderwijs er over tien jaar uit, hoe dominant is het klassikale onderwijs dan nog, wat zal de impact zijn van het passend onderwijs, wat betekent de aandacht voor excellentie, onderwijs in profielen (natuur, maatschappij, cultuurprofiel, technasium, LOOT) voor de inrichting, et cetera. 2. Klimaatbeheersing centraal: onderzoek wijst uit dat leerprestaties worden beïnvloed door lucht, licht en ruimte. Het zijn de centrale aspecten waarop de kwaliteit van het gebruik van het gebouw wordt beleefd en beoordeeld, vooral bij intensief gebruik zoals in een school. Het frisse scholen concept (SenterNovem) stelt normen aan CO2, zonlicht, geluid en temperatuur. Er worden verschillende normen gesteld, maar de normen van het bouwbesluit liggen onder het minimumniveau. In de technische uitgangspunten wordt ingegaan op de mate waarin het frisse scholen concept en BREEAM-aspecten gebruikt dienen te worden. 3. Installaties bepalend voor klimaat: het tijdig betrekken bij de bouw van het bedrijf dat verantwoordelijk wordt voor de installaties in de school is cruciaal. Het gaat dan niet alleen om het installeren zelf, maar ook het inregelen en ingeregeld houden ervan. Een combinatie van aanbesteding van installeren en onderhouden maakt dat de verantwoordelijkheid niet ophoudt bij het installeren, maar ook daarna. Dat betekent geïntegreerd aanbesteden: design, build en maintain. 4. Samenwerking met derden: welke maatschappelijke functies gaat het gebouw vervullen naast het onderwijs en hoe is de stedenbouwkundige inpassing. Het voorliggende Programma van Eisen is op al deze aspecten beoordeeld door de gebouwdirectie van het Zernike College

22

23 Hoofdstuk 3 Organisatie van de bovenbouw

24

25 3 Organisatie van de bovenbouw De organisatie van de school is belangrijk voor Tijdens de plenaire sessie en de de inhoud van het Programma van Eisen. Het gebruikersbijeenkomsten kwam naar voren dat het ontmoeten een belangrijke kernwaarde is. Dit geldt bezoek aan OSG Sevenwolden en hun indeling voor zowel leerlingen en medewerkers onderling in deelscholen, open leercentra en een grote als met elkaar. De gebouw- en kerndirectie ontmoetingsplek midden in de school, heeft ondersteunden dit. Ontmoeten is daarom ook de inspirerend gewerkt. Het Zernike College heeft gekozen voor de indeling in drie domeinen: verbindende functie geworden tussen de domeinen en de clusters. domein bovenbouw montessori havo/vwo, domein studiehuis havo en domein studiehuis Voornaamste input voor de verschillende lesactiviteiten is afkomstig van de workshop De vwo. Deze indeling is herkenbaar voor futureshock die de medewerkers tijdens de eerste leerlingen en biedt voldoende flexibiliteit in plenaire bijeenkomst hebben gedaan. De opdracht de toekomst. Deze indeling is duidelijker dan de indeling in profielen. Daarnaast kiest het Zernike College een indeling in clusters. De drie vakkenclusters bestaan uit bètavakken/ technasium, kunst (muziek, drama, beeldend) en lichamelijke opvoeding. was om de verschillende activiteiten voor, tijdens en na de lesuren in te vullen voor medewerkers en leerlingen in Belangrijk uitgangspunt is dat flexibiliteit in het bouw gegarandeerd moet zijn om te kunnen inspelen op nieuwe onderwijskundige ontwikkelingen. Deze activiteiten zijn in dit hoofdstuk weergegeven

26 3.1 Domeinen Er zijn drie domeinen: domein bovenbouw montessori havo/vwo domein Studiehuis havo domein Studiehuis vwo Het verschil tussen het Studiehuis havo/vwo en bovenbouw montessori havo/vwo zit in de pedagogisch didactische aanpak van het montessori-onderwijs (zie ook karakteristieken van montessori-onderwijs in hoofdstuk 4). Er is geen verschil in het diploma dat de leerlingen op het eind van hun studietraject krijgen. 3.2 Atheneum plus Naast de bovenbouwleerlingen volgen circa 150 leerlingen van de onderbouw de Atheneumplusopleiding op deze locatie. De keuze om deze leerlingen op deze locatie te laten instromen komt omdat een belangrijk deel van het personeel hier universitair geschoold is en in staat is de verbreding en verdieping in lesstof aan te bieden aan deze leerlingen. De architect wordt gevraagd een herkenbare plek voor Atheneum plus in het gebouw te creëren. 3.3 Derdejaars Rummerinkhof THet Zernike College wil de derdejaars leerlingen van het havo en het vwo van de locatie Rummerinkhof onderwijs laten volgen op de nieuwe bovenbouwlocatie. De locatie Rummerinkhof kent op dit moment in het eerste jaar een wachtlijst. Daardoor moet de school een groot aantal leerlingen en ouders uit Haren teleurstellen. Het verplaatsen van de derdejaars biedt extra ruimte op de juniorlocatie waardoor meer Harense kinderen terecht kunnen op de juniorlocatie. Bovendien verwacht het Zernike College dat door het derde jaar op de bovenbouwlocatie te situeren, de problematiek van onvoldoende rendement in de bovenbouw (d.w.z. zonder vertraging van het derde leerjaar naar het eindexamen) van het havo en vwo beter aangepakt kan worden. De leerlingen van het derdejaars havo en atheneum worden verdeeld over de domeinen. 3.4 Clusters Naast de drie domeinen met universele lokalen zijn er de volgende clusters: cluster kunstvakken; muziek, drama, CKV cluster bètaonderwijs; bètavakken en het technasium (onderzoeken en ontwerpen) cluster sport De clustervakken hebben onderwijsruimten die buiten de domeinen liggen. De functionele uitwerking van deze domeinen en clusters is te vinden in het volgende hoofdstuk.