Behorend bij CPB Policy Brief 2013/04 Over de top

Transcriptie

1 CPB Achtergronddocument Meer over de top Behorend bij CPB Policy Brief 2013/04 Over de top 29 Mei 2013 Bs Jcobs Ersmus Universiteit Rotterdm Egbert Jongen Centrl Plnbureu Floris Zoutmn Ersmus Universiteit Rotterdm

2

3 Smenvtting Een hoger toptrief in Nederlnd levert geen extr belstingopbrengst op. Dt is de belngrijkste conclusie vn de CPB Policy Brief 2013/04 Over de top. Dit CPB Achtergronddocument is een uitgebreide versie vn de CPB Policy Brief wrin dditionele informtie wordt gegeven. In binnen- en buitenlnd is op dit moment veel discussie over topinkomens en toptrieven in de loon- en inkomstenbelsting. De roep om een hoger toptrief wordt gevoed door een sterke toenme vn het inkomensndeel vn de top, voorl in Angelsksische lnden, en de wens om de rekening vn de Grote Recessie deels bij de hoogste inkomens neer te leggen. Drbij gt men ervn uit dt een hoger toptrief meer belstingopbrengst oplevert, mr is dt ook zo? Het opbrengstmximliserende toptrief is in Nederlnd ongeveer 49%. Het huidige toptrief vn 52% is drmee iets hoger dn het opbrengstmximliserende toptrief. Verhoging vn het huidige toptrief vn 52% levert wrschijnlijk niet meer, mr juist minder belstingopbrengst op. Dt geldt ook ls het toptrief wordt verhoogd vnf een inkomen vn euro. Het opbrengstmximliserende toptrief wordt bepld door de inkomensconcentrtie bij de topinkomens en de mte wrin de belstinggrondslg regeert op het toptrief. Hoe lger de inkomensconcentrtie n de top, en hoe sterker de krimp vn de belstinggrondslg bij hogere toptrieven, hoe lger het opbrengstmximliserende toptrief. Het opbrengstmximliserende trief is reltief lg doordt de inkomensconcentrtie n de top in Nederlnd zeer lg is, n Denemrken de lgste in de wereld. De mte wrin de belstinggrondslg in Nederlnd regeert op het toptrief is volgens recente schttingen vergelijkbr met buitenlndse schttingen. Dit CPB Achtergronddocument is chtergrondinformtie bij de CPB Lecture 2013, uitgesproken door Emmnuel Sez (Berkeley) en heeft ls onderwerp Top Incomes nd Top Tx Rtes. 1

4 1 Inleiding Al jren pleit een ntl politieke prtijen voor een hoger toptrief in de inkomstenbelsting. Bij de ltste verkiezingen wilden de PvdA en GroenLinks een trief vn 60% invoeren voor inkomens boven euro. Voor die groep belstingbetlers wenste de SP zelfs een trief te introduceren vn 65% (CPB, 2012). Een ntl Nederlndse economen en fisclisten stelt eveneens voor om trieven hoger dn de huidige 52% te heffen bij de hoogste inkomens. De Km en Cmind (2010) stellen een toptrief voor vn 55 á 60% boven een inkomen vn euro. Bovenberg en Stevens (2010) en Cnossen (2010) bepleiten een niet nder gespecificeerd supertoptrief voor inkomens boven de Blkenende-norm. In het Begrotingskkoord is recentelijk besloten tot een eenmlige crisisheffing vn 16% op inkomens boven euro (ministerie vn Finnciën, 2012). De regering ws voornemens om die crisisheffing nog eens te herhlen in 2014 (ministerie vn Finnciën, 2013), mr bij het Socil Akkoord is deze mtregel voorlsnog weer ingetrokken. Ook in het buitenlnd bestt een steeds sterkere roep om hogere toptrieven. Zo riep Wrren Buffet (2011, 2012) de Ameriknse overheid op om de belstingverlgingen voor de superrijken, die wren ingevoerd onder president Bush Jr., ongedn te mken. 1 Le Nouvel Observteur kopte boven een oproep vn Frnse gefortuneerden om meer belsting te betlen: Txez Nous! (Agon e ). Ondnks enige gerezen juridische obstkels is president Frnçois Hollnde nog steeds voornemens om het hoogste belstingtrief te verhogen nr 75% voor inkomens boven 1 miljoen euro (Frns ministerie vn Economie en Finnciën, 2012). Dt pln schoot Gerrd Deprdieu in het verkeerde keelgt en hij dreigde te emigreren nr België. De Russische President, Vldimir Poetin, heeft Deprdieu uiteindelijk belstingsiel verleend (Finncil Times, 2013). Anhoudende discussies over hogere toptrieven zijn mede het gevolg vn groeiende inkomensverschillen in veel Westerse lnden. Zols beschreven in Atkinson e.. (2011), is voorl in de Angelsksische wereld de inkomensconcentrtie n de top sinds de jren tchtig vn de vorige eeuw sterk toegenomen. De VS springt er nog het meest uit. Mr de Ameriknse situtie kn zeker niet nr lle Westerse lnden worden gegenerliseerd. Bijn nergens in de Westerse wereld zijn er reltief zo weinig zeer rijke mensen ls in Nederlnd: het is hier eenzm n de top. Dit is l decenni het gevl (zie beneden). De roep om hogere toptrieven kn drom niet worden toegeschreven n een lmr grotere inkomensconcentrtie bij de topinkomens in Nederlnd. De roep om hogere toptrieven wordt drnst gevoed door de wens tot vermindering vn het begrotingstekort in een groot ntl lnden, wrbij ook of juist voorl vn de topinkomens een offer wordt gevrgd. Hoe hoog is het opbrengstmximliserende toptrief in de inkomstenbelsting in Nederlnd? Dit Achtergronddocument gebruikt de optimle belstingtheorie, zols ontwikkeld in het Nobelprijswinnende rtikel vn Sir Jmes Mirrlees (1971), om een ntwoord te geven op deze vrg. In het model vn Mirrlees beoogt de overheid de mtschppelijke voorkeur 1 Buffet bepleitte ook om een veel hoger trief in te voeren voor de lterntieve minimum-inkomstenbelsting vn 30% tussen 1 en 10 miljoen dollr en 35% voor lles drboven. 2

5 voor inkomensherverdeling te reliseren tegen de lgst mogelijke mtschppelijke kosten. De vrg hoe hoog het toptrief moet zijn, kn drom in beginsel niet worden bentwoord zonder stellingnme ten nzien vn de wenselijkheid vn inkomensherverdeling. Dt zullen wij echter niet doen in deze Policy Brief, wnt die keuze is n de politiek. Wel kn worden ngegeven hoe hoog het opbrengstmximliserende toptrief is. Een nog hoger trief is vnuit herverdelingsoogpunt onwenselijk, wnt een hoger toptrief verlgt zowel de doelmtigheid omdt hogere toptrieven de economie meer verstoren ls de rechtvrdigheid omdt bij lgere belstingopbrengsten minder inkomen kn worden herverdeeld. Het opbrengstmximliserende toptrief wordt bepld door twee empirische grootheden: de mte vn inkomensconcentrtie n de top en de elsticiteit vn het belstbre inkomen n de top. De inkomensverdeling n de top wordt zeer goed beschreven door de Pretoverdeling. De inkomensconcentrtie n de top kn dn worden bepld n de hnd vn de Preto-prmeter, die wij voor Nederlnd hebben gescht op 3,35. De elsticiteit vn de belstinggrondslg geeft n met hoeveel procent de belstingopbrengst fneemt ls het toptrief met 1% stijgt. Deze elsticiteit is recent voor Nederlnd gescht op circ 0,25 door Jongen en Stoel (2013). Hoe lger de inkomensconcentrtie n de top, hoe lger het opbrengstmximliserende toptrief. Hoe hoger de elsticiteit vn topinkomens, hoe lger het opbrengstmximliserende toptrief. Onze berekeningen lten zien dt het opbrengstmximliserende toptrief zo n 49% bedrgt bij de Preto-prmeter vn 3,35 en de elsticiteit vn het belstbr inkomen n de top vn 0,25. Dit betekent dt bij een verhoging vn het huidige toptrief vn 52% de belstingopbrengsten fnemen in plts vn toenemen. Hetzelfde geldt voor de invoering vn een hoger toptrief vnf euro. Bovenstnde nlyse betekent dt hogere toptrieven wrschijnlijk geen extr belstingopbrengsten genereren, ngezien het uitverdieneffect vn een hoger toptrief meer dn 100% bedrgt. Een verhoging vn het toptrief nr 60% (65%) vnf een inkomen vn euro kost circ 120 miljoen (300 miljoen) euro n belstingopbrengst. Bij de nlyse vn de verkiezingsprogrmm s in 2012 (CPB, 2012) is het CPB nog uitgegn vn een uitverdieneffect vn 75%. De drbij gehnteerde elsticiteit uit de litertuur (0,2) blijkt nu echter nog iets te lg voor Nederlnd. Bovendien werd het effect vn een hoger toptrief op de opbrengst n indirecte belstingen niet meegenomen. De opbouw vn dit Achtergronddocument is ls volgt. Eerst pltsen we het huidige toptrief in Nederlnd in een historisch en interntionl perspectief. Drn behndelen we de eenvoudige formule voor het optimle toptrief. Drop volgt een nlyse vn de inkomensconcentrtie n de top in Nederlnd, en we pltsen ook die in een historisch en interntionl perspectief. Vervolgens behndelen we de elsticiteit vn de topinkomens voor het toptrief. Op bsis vn de twee relevnte empirische grootheden beplen we vervolgens de hoogte vn het opbrengstmximliserende toptrief voor Nederlnd. N een discussie vn de bevindingen besluit de conclusie het document. 3

6 2 Het toptrief in historisch en interntionl perspectief In Figuur 2.1 wordt de ontwikkeling vn het toptrief in de Nederlndse inkomstenbelsting gegeven. Ook wordt het effectieve toptrief weergegeven, wrbij rekening wordt gehouden met de indirecte belstingen. Zowel directe belstingen ls indirecte belstingen zorgen ervoor dt individuen meer bruto inkomen moeten verdienen om eenzelfde hoeveelheid goederen te kunnen kopen. De correctie voor de indirecte belstingen geschiedt op bsis vn de volgende formule: Effectief toptrief = (toptrief + indirecte belsting)/(1 + indirecte belsting). Het effectieve toptrief meet wt individuen met een inkomen in de topschijf n zowel directe ls indirecte belstingen moeten betlen over de ltste euro die ze verdienen. Drbij is verondersteld dt de indirecte belstingen een vst percentge zijn vn de consumptie over de inkomensgroepen, in lijn met de nlyse in Bettendorf e.. (2012). Voor de berekening vn de effectieve toptrieven in Nederlnd is gebruik gemkt vn de Belstinglmnk (diverse jrgngen) voor de directe belstingen en vn inputoutputtbellen vn het CBS voor de indirecte belstingen die drukken op prticuliere consumptie. De indirecte belstingen zijn de som vn invoerrechten, overige belstingen op invoer, btw en overige productgebonden belstingen. De prticuliere consumptie is het totl vn prticuliere consumptie inclusief consumptieve bestedingen door instellingen zonder winstoogmerk (IZW) t.b.v. huishoudens. Voor de effectieve toptrieven in het buitenlnd is gebruik gemkt vn de Europese Commissie (2013) voor de EU-lnden (dt voor 2013) en de OECD Tx Dtbse (dt voor 2012) voor Austrlië, Cnd en de VS, voor zowel de directe ls de indirecte belstingen. Voor het buitenlnd zijn de indirecte belstingen, die drukken op prticuliere consumptie, niet prt bekend, drom zijn in de interntionle vergelijking ls bendering de indirecte belstingen ls percentge vn het BBP genomen. We zien in Figuur 2.1 dt in 1960 het sttutire toptrief 70,5% ws en in de jren 70 licht vrieerde om op 72% te eindigen in Bij de diverse belstingherzieningen zijn de toptrieven in de inkomstenbelsting sindsdien verlgd. Allereerst zijn op dvies vn de Commissie-Oort de toptrieven in 1990 teruggebrcht vn 72% nr 60%. Bij de Belstingherziening 2001 zijn de toptrieven tijdens het tweede Prse kbinet verder verlgd vn 60% nr 52%. Bij deze belstingherzieningen zijn ook diverse ftrekposten beperkt wrdoor de grondslg voor de belstingheffing wel is toegenomen. De effectieve toptrieven in de Nederlndse inkomstenbelsting lgen tot n 1968 op zo n 70%. Vn 1969 tot n 1989 schommelden de trieven rond de 74%. Het hoogst gemeten effectieve toptrief bedroeg bijn 76% in Drn kwmen de toptrieven gestg omlg in lijn met de triefsverlgingen in de inkomstenbelsting. Het effectieve toptrief in 2013 bedrgt 57,3%. 4

7 Figuur 2.1 Het toptrief in Nederlnd: in % ,8% ,3% 52,0% Exclusief indirecte belstingen Inclusief indirecte belstingen Bron: Elsevier Belstinglmnk (diverse jrgngen) voor de directe belstingen en eigen berekeningen op bsis vn I/O tbellen vn het CBS voor de indirecte belstingen. Figuur 2.2 Interntionle vergelijking toptrieven (2013) 100 in % ZWE DEN BEL POR FIN NL FRA SPA OOS DUI VK ITA LUX AUS IER NOO VS CAN Exclusief indirecte belstingen Inclusief indirecte belstingen Bron: Eigen berekeningen op bsis vn de Europese Commissie (2013) voor de EU (in 2013) en de OECD Tx Dtbse voor de VS, Cnd en Austrlië (in 2012). Figuur 2.2 geeft een interntionle vergelijking vn toptrieven en effectieve toptrieven voor De figuur is gerngschikt nr het effectieve toptrief in de inkomstenbelsting. Nederlnd kent in interntionl opzicht betrekkelijk hoge toptrieven. Enkele Scndinvische lnden (Zweden, Denemrken en Finlnd) en België hebben hogere effectieve toptrieven dn Nederlnd. Een ntl Angelskische lnden heeft substntieel lgere effectieve toptrieven: VS (37,85 effectief) en Cnd (34,0% effectief). 5

8 3 Wr ligt de top in theorie? Hoe hoog is het optimle toptrief? Het model vn Mirrlees (1971) geeft drop het ntwoord. Sez e.. (2012) leiden een eenvoudige formule f voor het effectieve toptrief in het model vn Mirrlees (1971) onder de volgende veronderstellingen: Het welvrtsgewicht vn de topinkomens convergeert nr een constnte g. Drbij meet g met hoeveel de mtschppelijke welvrt toeneemt (gemeten in euro s) ls een belstingbetler in de topschijf een dditionele euro ontvngt. Voor een gemiddeld persoon is g gelijk n 1 (bij fwezigheid vn inkomenseffecten). Hoe lger het gewicht g dt de overheid toekent n de hoogste inkomensgroepen, hoe minder erg de overheid het vindt om de topinkomens meer belsting te lten betlen. Bij g = 0 kent de overheid geen enkel gewicht toe n de topinkomens. Politieke prtijen met een sterkere (zwkkere) voorkeur voor inkomensherverdeling zullen een lgere (hogere) g hebben. De top vn de inkomensverdeling lt zich beschrijven door de Preto-verdeling met prmeter. Hoe groter, hoe dunner de strt vn de Preto-verdeling en hoe geringer de inkomensconcentrtie n de top. kn empirisch worden bepld. De elsticiteit vn het belstbr inkomen e is constnt. e geeft n met hoeveel procent de belstinggrondslg krimpt ls de netto inhoudingsvoet (1 effectief toptrief) met 1% dlt. e kn empirisch worden bepld. 2 De formule voor het optimle (effectieve) toptrief T is dn gegeven door Het optimle effectieve toptrief neemt toe nrmte de overheid een lger gewicht g toekent n de hoogste inkomensgroepen. In dt gevl is het directe welvrtsverlies dt wordt toegebrcht n de topinkomens omdt ze meer belsting moeten betlen lger. Het optimle toptrief neemt toe nrmte de Preto-prmeter kleiner is. Dn is de inkomensconcentrtie bij de topinkomens groter, wrdoor het toptrief over een grotere grondslg wordt geheven en een hogere potentiële belstingopbrengst genereert. Het optimle effectieve toptrief neemt toe nrmte de elsticiteit vn het belstbre inkomen e lger is. Een hoger belstingtrief leidt dn tot minder sterke gedrgsrecties en dus tot minder erosie vn de belstinggrondslg. Op bsis vn gegevens voor de Preto-prmeter en de elsticiteit vn het belstbre inkomen e kunnen we dus het optimle effectieve toptrief uitrekenen voor iedere wrde vn het welvrtsgewicht voor de topinkomens g. Door n te nemen dt de indirecte belstingen niet vernderen, kunnen we het optimle effectieve toptrief omrekenen nr het optimle toptrief en dt vergelijken met het huidige toptrief in de inkomstenbelsting. 2 Angenomen wordt dt er geen inkomenseffecten zijn wrdoor de gecompenseerde en ongecompenseerde elsticiteit vn de belstinggrondslg hetzelfde zijn. De inkomenselsticiteit vn de belstinggrondslg voor topinkomens is voor zover ons bekend nog nooit gescht. 6

9 4 It s lonely t the top De inkomensconcentrtie bij de topinkomens beplt de potentiële opbrengsten vn hogere toptrieven. In Figuur 4.1 wordt het ndeel vn de rijkste 1% vn de belstingbetlers in het totle inkomen weergegeven voor verschillende lnden. De dt zijn ontleend n de World Top Incomes Dtbse (Alvredo e.., 2013). Voor Nederlnd zijn de dt fkomstig uit Atkinson en Slverd (2005). De inkomensconcentrtie n de top is sterk toegenomen in de Angelsksische lnden, en dn voorl in de Verenigde Stten. Piketty en Sez (2003, 2011, 2013) documenteren voor de VS dt gedurende de rijkste 1% huishoudens een inkomensgroei doormkten vn mr liefst 58%, terwijl de onderste 99% vn de huishoudens hun inkomen mr met 6% zg stijgen. Ook n de grootste recessie in decenni verdienden de 10% llerrijksten (inkomens boven $ ) 46,5% vn het totle inkomen in Dt is de hoogste inkomensconcentrtie ooit gemeten sinds Weliswr is gedurende de ltste decenni ook in de Scndinvische 3 en mediterrne lnden de inkomensconcentrtie n de Figuur 4.1 Interntionle vergelijking inkomensndeel top 1% vn de inkomens: Centrl Europ in % NL FRA DUI Angelsksische lnden in % VS VK CAN Scndinvië in % ZWE NOO FIN Zuid Europ in % SPA ITA POR Bron: World Top Incomes Dtbse (Alvredo e.., 2013). Bruto inkomensndelen (exclusief kpitlwinsten) per belstingeenheid. 3 De sterke toenme in het inkomensndeel vn de top 1% in Noorwegen in 2005 komt door het verhogen vn de dividendbelsting in Noorwegen in 2006, zie Aberge en Atkinson (2010). 7

10 Figuur 4.2 Topinkomens in Nederlnd, bruto huishoudinkomens: in % Reeksbreuk 7 in % Reeksbreuk ,0% 5,0% 1,0% ,0% 0,5% 0,1% Bron: Berekeningen voor Strthof e.. (2010) voor op bsis vn het IPO (CBS). Eigen berekeningen op bsis vn het IPO voor Bruto inkomensndelen (exclusief kpitlwinsten) vn huishoudens. Figuur 4.2b Topinkomens in Nederlnd, primire individuele inkomens: in % Reeksbreuk in % Reeksbreuk ,0% 5,0% 1,0% ,0% 0,5% 0,1% Bron: Berekeningen voor Strthof e.. (2010) voor op bsis vn het IPO (CBS). Eigen berekeningen op bsis vn het IPO voor Primire inkomensndelen vn individuen. top gestegen, mr ontegenzeggelijk in veel mindere mte dn in de Angelsksische wereld. De inkomensconcentrtie n de top is sinds de jren tchtig echter weinig vernderd in Continentl-Europese lnden (Nederlnd, Frnkrijk, Duitslnd, Zwitserlnd). Merk drbij op dt Nederlnd vn de lnden in Figuur 4.1 de lgste inkomensconcentrtie n de top heeft. Wt is er in Nederlnd gebeurd met de inkomensverdeling n de top? 4 Figuur 4.2 toont het verloop vn de top 10%, top 5%, top 1%, top 0,5% en top 0,1% vn de verdeling vn bruto huishoudinkomens uit het Inkomenspnelonderzoek (IPO) vn het CBS voor de jren De onderliggende cijfers stn in ppendix A, Tbel A.1. In de ltste jren vn de jren negentig lopen de ndelen vn de topinkomens heel licht op, en drn ook in de periode n de belstinghervorming 2001 tot en met An het begin vn de Grote Recessie in 2008 en 2009 lopen de ndelen vn de topinkomens terug, om vervolgens in 4 Strthof e.. (2010) hebben inkomensndelen vn de topinkomens bepld tot en met De reeksen zijn bijgewerkt tot en met We zijn Bs Strthof dnkbr voor de reeksen voor bruto huishoudinkomens tot en met 2006 en de bijbehorende code gebruikt in Strthof e.. (2010). We dnken Mthijn Wilkens voor het updten vn de reeksen tot en met De inkomensgrenzen vn de inkomensndelen in 2010 zijn: 10% euro, 5% euro, 1% euro, 0,5% euro, 0,1% euro. Merk op dt dit inkomensndelen vn huishoudens zijn. 8

11 2010 weer licht te stijgen. In 2001 zijn de definities vn de inkomens in het IPO gewijzigd wrdoor de cijfers voor en n 2001 niet direct vergelijkbr zijn (zie ook Slverd, 2013). Mr zowel voor ls n de reeksbreuk in 2001 is er geen sprke vn een sterke toenme vn de topinkomens, zeker niet in vergelijking met de toenme in de Angelsksische lnden. Figuur 4.2 geeft de bruto inkomensndelen voor huishoudens, dus voor lle leden smen, en inclusief uitkeringen en overdrchten. Deze cijfers bevestigen het beeld uit Figuur 4.1 dt de inkomensconcentrtie n de top in Nederlnd nuwelijks is vernderd in de fgelopen decenni. We hebben ook de reeksen voor de individuele primire inkomens (inkomen uit rbeid, winst en vermogen, mr geen uitkeringen en overdrchten) uit Strthof e.. (2010) bijgewerkt tot n Deze zijn in Figuur 4.2b weergegeven. Appendix A, Tbel A.2 geeft de onderliggende dt. Figuur 4 en 4b lten een vergelijkbr ptroon zien. 6 De top vn de inkomensverdeling lt zich empirisch zeer nuwkeurig beschrijven door de Preto-verdeling (Atkinson e.., 2011). De Preto-prmeter beplt hoe dik de strt is vn de inkomensverdeling. In het bijzonder, b = /( 1) geeft n hoe hoog het gemiddelde inkomen is boven een beplde inkomensgrens. Stel dt b = 1,42 ( = 3,35), dn is het gemiddelde inkomen vn huishoudens met een inkomen boven de euro gelijk n euro. Het gemiddelde inkomen boven de euro is dn gelijk n euro (Atkinson e ). Appendix B scht voor Nederlnd zeer precies de Preto-prmeter op 3,35. Meer detils over de schttingsmethode en de schttingsresultten kunnen dr worden gevonden. Onze schtting voor de Preto-prmeter komt vrijwel overeen met de wrde vn 3,30 in 1999 gescht door Atkinson en Slverd (2005). Figuur 4.3 Interntionle vergelijking Preto-prmeter DK NL IER POR ITA FRA SPA AUS ZWE NOO VK FIN CAN DUI VS Bron: Appendix B voor Nederlnd, Kleven en Kreiner (2006) voor Denemrken en World Top Incomes Dtbse (Alvredo e.., 2013) voor de ndere lnden. 6 De inkomensgrenzen vn de individuele primire inkomensndelen in 2010 zijn: 10% euro, 5% euro, 1% euro, 0,5% euro en 0,1% euro. 9

12 Alvredo e.. (2013) presenteren interntionl vergelijkbre schttingen vn de Pretoprmeter. Deze worden getoond in Figuur 4.3 voor het meest recente jr wrvoor schttingen beschikbr zijn. Een wrde voor de Preto-prmeter vn 3,35 betekent dt Nederlnd op Denemrken n de lgste inkomensconcentrtie n de top heeft vn lle lnden wrvn ons schttingen voor de Preto-prmeter bekend zijn (Atkinson e.., 2011). Het is drom eenzm n de top in Nederlnd. Deze schtting impliceert dn ook direct dt hoge toptrieven in Nederlnd reltief weinig belstingopbrengsten kunnen opleveren, zelfs ls er geen uitverdieneffecten zijn. 5 Elsticiteit vn de grondslg vn het toptrief De ndere crucile prmeter voor het beplen vn het opbrengstmximliserende toptrief is de elsticiteit vn het belstbr inkomen vn de topinkomens e. Hogere mrginle trieven kunnen verschillende gedrgsrecties veroorzken. Het rbeidsnbod kn dlen doordt mensen minder uren gn werken of stoppen met prticiperen op de rbeidsmrkt (door bijvoorbeeld vervroegd uit te treden). Investeringen in menselijk kpitl kunnen fnemen. Drnst kn een hoger toptrief een succesvolle crrière of ondernemerschp ontmoedigen. Individuen kunnen worden ngezet tot belstingontwijking en belstingrbitrge. Ook worden de prikkels voor belstingontduiking sterker. Drbij zouden individuen kunnen emigreren, denk n de belstingvluchtelingen die in het verleden nr België zijn uitgeweken. De elsticiteit vn het belstbr inkomen vt in beginsel l deze relevnte gedrgsrecties smen in één getl (Feldstein, 1995, 1999). Sez e.. (2012) presenteren een overzicht vn de interntionle litertuur. Zij concluderen dt de gemiddelde elsticiteit vn het belstbr inkomen (gewogen met de inkomensndelen) tussen de 0,12 en 0,40 ligt. Drnst stellen zij vst dt de elsticiteit voor de topinkomens hoger is. Tbel 5.1 rpporteert de ons bekende schttingen vn de elsticiteit vn het belstbr inkomen en enkele ndere inkomensbegrippen voor de hoogste inkomensgroepen. Het is drbij belngrijk onderscheid te mken tussen de elsticiteit vn het bruto loon/inkomen en het belstbr inkomen. Het verschil tussen het Tbel 5.1 Schttingen elsticiteit belstinggrondslg topinkomens Studie Lnd Steekproef Vribele Elsticiteit Sillm en Vell (2001) CAN Inkomens > , Cndese dollrs Bruto inkomen 1,00 Gruber en Sez (2002) VS Personen met inkomen > Bruto inkomen 0,17 dollr Personen met inkomen > Belstbr 0,57 dollr inkomen Brewer, Sez en Shephrd VK Top 1% Bruto inkomen 0,46 (2010) Holmlund en Soderstrom (2011) ZWE Werknemers met bovenmodl Bruto looninkomen 0,29 inkomen Kleven en Schultz (2012) DEN Werknemers > Dkr. Belstbr 0,04-0,07 looninkomen Zelfstndigen > Dkr. Belstbr 0,08-0,09 inkomen Jongen en Stoel (2013) NL Werknemers euro Fiscl loon 0,26 Werknemers > euro Fiscl loon 0,46 10

13 bruto loon/inkomen en het belstbr inkomen zijn de ftrekposten. De elsticiteit vn het belstbr inkomen blijkt empirisch groter dn de elsticiteit vn het bruto inkomen (in een gegeven lnd), zie bijvoorbeeld de schttingen vn Gruber en Sez (2002), omdt ook de opgevoerde ftrekposten regeren op wijzigingen in het mrginle trief. De elsticiteit vn de bruto inkomens in Angelsksische lnden vrieert: 0,17 in de VS volgens Gruber en Sez (2002), 0,46 in het VK volgens Brewer e.. (2010) 7 en 1,00 in Cnd volgens Sillm en Vell (2001). Holmlund en Soderstrom (2011) vinden een elsticiteit voor het bruto looninkomen vn 0,29 in Zweden. Kleven en Schultz (2012) vinden voor Denemrken een veel lgere elsticiteit: 0,04-0,07 voor werknemers en 0,08-0,09 voor zelfstndigen. De grondslgelsticiteit voor de topinkomens is voor Nederlnd recentelijk gescht door Jongen en Stoel (2013). Zij gebruiken de belstinghervorming vn 2001 om de elsticiteit vn het fiscl loon vn werknemers voor wijzigingen in de mrginle trieven te schtten. Het fiscl loon is een inkomensbegrip vergelijkbr met het bruto loon, dus voor ftrek vn de individuele ftrekposten, mr o.. minus de werknemerspremies en de Zvw-bijdrge. Dit is voor zover ons bekend de eerste studie die deze elsticiteit scht voor Nederlnd. Zij schtten een elsticiteit vn 0,26 voor werknemers met een loon tussen de en euro en 0,46 voor werknemers met een loon vn meer dn euro (dus inclusief inkomens boven de euro). Op bsis vn dit onderzoek hnteren wij een elsticiteit vn de grondslg vn het toptrief vn 0,25. Dit is bij bendering de elsticiteit vn de personen met een inkomen tussen de en euro. De elsticiteit voor lle personen met een inkomen boven de euro is hoger, mr dit kn deels worden gedreven door een fwijkende inkomenstrend bij de rijksten. 8 In ieder gevl lijkt de wrde vn 0,25 voor de grondslgelsticiteit een conservtieve ondergrens. 6 Het optimle toptrief in Nederlnd Tbel 6.1 berekent de optimle toptrieven voor Nederlnd voor vriërende welvrtsgewichten vn de topinkomens (g) en diverse grondslgelsticiteiten (e). Het optimle toptrief in de inkomstenbelsting bedrgt ongeveer 49% bij een welvrtsgewicht vn nul voor de hoogste inkomens (g = 0) en een grondslgelsticiteit vn e = 0,25. Het effectieve toptrief (inclusief indirecte belstingen) is dn 54%. Het huidige toptrief vn 52% ligt dus volgens onze berekeningen l iets boven het opbrengstmximliserende trief vn 49%. Het toptrief vn 52% zou ook suboptiml hoog zijn gezet indien de topinkomens een positief welvrtsgewicht hebben (dit kn relevnt zijn ls we het hebben over een verhoging vn het trief in de 4 e schijf). Bij een positief welvrtsgewicht vn g = 0,25 zou het optimle toptrief omlg gn nr 41%. De hoogte vn het welvrtsgewicht berust uiteindelijk op een politieke wrdering. Rechtse politieke prtijen kennen een groter welvrtsgewicht toe n de topinkomens dn de linkse 7 Brewer e.. (2010) is de enige studie die de elsticiteit op bsis vn een eenvoudige mcro-regressie scht, wrbij de gevonden coëfficiënt niet zonder meer cusl mg worden geïnterpreteerd. Alle ndere studies in de tbel mken gebruik vn gevnceerde micro-econometrische technieken om het cusle effect vn mrginle trieven op het belstbr inkomen te identificeren. 8 Wnneer sttistisch wordt gecorrigeerd voor verschillen in trendmtige groei tussen verschillende inkomensgroepen, dn dlt de elsticiteit vn personen met een inkomen boven de euro tot 0,29, mr die correctie kn ook een deel vn de gedrgsrectie bsorberen. 11

14 politieke prtijen, gezien het feit dt lleen de linkse prtijen pleiten voor een hoger toptrief. Onze berekeningen tonen n dt zelfs ls er geen enkel gewicht n de topinkomens wordt toegekend, een verhoging vn het toptrief leidt tot minder belstingopbrengsten en dus minder middelen om te herverdelen. Tbel 6.1 Optimle toptrieven inkomstenbelsting Huidig toptrief (%) 52 Huidig effectief toptrief (%) 57 Elsticiteit belstbr inkomen e = 0,20 e = 0,25 e = 0,30 Welvrtgewicht topinkomens g = 0 g = 0,25 g = 0 g = 0,25 g = 0 g = 0,25 Optiml toptrief (%) Optiml effectief toptrief (%) Het huidige toptrief vn 52% zou opbrengstmximliserend zijn bij een elsticiteit vn e = 0,22. Dit zou ook het optimle toptrief zijn indien het welvrtsgewicht voor de topinkomens nul is (g = 0). We kunnen drom niet uitsluiten dt het huidige toptrief ongeveer opbrengstmximliserend is. Bij een wt lgere (hogere) elsticiteit is het opbrengstmximliserende toptrief wt hoger (lger). Zolng de top vn de inkomensverdeling wordt beschreven door de Preto-verdeling is het opbrengstmximliserende toptrief onfhnkelijk vn het inkomensniveu wrop de topschijf begint, of dt nu de huidige 4 e schijf is of een prte schijf bij bijvoorbeeld euro, of nog hoger. De reden is dt de verhouding tussen de potentiële belstingopbrengsten en de krimp vn de belstinggrondslg constnt blijft. Onze schttingen lten inderdd zien dt de Preto-prmeter constnt is tot de llerhoogste inkomens. Verder is er geen nwijzing dt de elsticiteit voor de hoogste inkomens lger is (integendeel). Onze nlyse vn het opbrengstmximliserende en optimle toptrief geldt dus onverkort voor een prte topschijf bij een inkomen vnf bijvoorbeeld euro. Ook een toptrief vnf zl de belstingopbrengst lten dlen. De verechtse budgettire gevolgen zijn groter indien het toptrief bij een lger inkomensniveu nvngt, zie hieronder. Tbel 6.2 toont de mrginle uitverdieneffecten bij verschillende belstingtrieven. De mrginle uitverdieneffecten geven n hoeveel vn de potentiële opbrengst vn een mrginle triefsverhoging verloren gt door gedrgsrecties. Ook geeft de tbel de budgettire gevolgen vn verhogingen vn het toptrief. We berekenen de verndering vn de belstingopbrengst (zowel in procenten ls in euro s) voor verschillende topschijfgrenzen: euro (huidige 4 e schijfgrens), euro, euro en euro. Appendix C leidt de formules f voor de bepling vn het mrginle uitverdieneffect en de budgettire gevolgen vn verhogingen vn het toptrief. Drnst bevt de ppendix chtergrondinformtie omtrent de omvng vn de belstinggrondslgen bij verschillende inkomensniveus. Bij een elsticiteit vn e = 0,25 en de huidige mrginle toptrieven vn 52%, verdmpt 112% vn de potentiële opbrengst vn een mrginle triefsverhoging. Dt wil zeggen dt de overheid 12% vn de opbrengst n de mrge inlevert. Het toptrief is dus nu l iets over de 12

15 top gezet vn de Lffercurve. 9 Bij een mrginle verhoging vnf een trief vn 55% verdmpt 125% vn de potentiële opbrengst. Dt verlies loopt op tot 184% ls het trief vnf 65% mrginl wordt verhoogd. Dit geldt nog sterker indien de elsticiteit vn de belstinggrondslg hoger is (e = 0,3). 10 Echter, ls de elsticiteit lg is (e = 0,2), dn zullen niet lle opbrengsten n de mrge verdmpen zolng het trief niet boven de 55% wordt gezet. Tbel 6.2 Uitverdieneffecten en budgettire effecten vn een hoger toptrief Elsticiteit belstbr inkomen e = 0,2 e = 0,25 e = 0,3 Toptrief (%) Mrginl uitverdieneffect (% vn de potentiële opbrengst zonder gedrgsrectie) Verndering opbrengsten topschijf (% vn de huidige opbrengst) ,4-0,7-4,6-1,4-6,3-15,1-3,8-13,6-28,8 Opbrengst (x mln) Begin topschijf Begin topschijf Begin topschijf (+/- top 1%) Begin topschijf (+/- top 0,1%) Tbel 6.2 lt zien dt bij verhoging vn het toptrief vn 52% nr 55% circ 1,4% vn de totle belstingopbrengst in de topschijf verloren gt (e = 0,25). Dt loopt op nr een opbrengstderving vn 6,3% (15,1%) bij verhoging vn het toptrief nr 60% (65%) (bij e = 0,25). Tot slot geeft Tbel 6.2 de budgettire gevolgen vn een triefsverhoging boven een beplde inkomensgrens wr het toptrief gt gelden. Stel dt de overheid het toptrief zou verhogen nr 60% (65%) voor inkomens vnf euro, dn derft de overheid 120 (300) miljoen euro n belstingopbrengst bij onze bsiswrde vn de grondslgelsticiteit vn e = 0,25. De budgettire consequenties vn een hoger toptrief zijn groter (kleiner) indien de grondslgelsticiteit groter (kleiner) is. Als het trief in de huidige 4 e schijf zou worden verhoogd nr 60%, dn zou het budgettire verlies 780 miljoen euro bedrgen, mr ls het trief ps bij euro op 60% wordt gezet, is de opbrengstderving 30 miljoen. Dit lles bij e = 0,25. Tbel 6.2 weerspiegelt drmee de eerdere resultten in Tbel De Lffercurve geeft het verbnd tussen de trieven en de belstingopbrengsten. Tot n de top vn de Lffercurve nemen de belstingopbrengsten toe bij een hoger belstingtrief, n de top nemen ze f. De top vn de Lffercurve wordt bepld door de ongecompenseerde grondslgelsticiteit. Echter, ls de belstingopbrengsten worden herverdeeld (dus teruggesluisd) zijn er typisch inkomenseffecten in het rbeidsnbod wrdoor de belstingopbrengsten fnemen. De gecompenseerde elsticiteit beplt de top vn de herverdelings-lffercurve, die dus lger ligt. De top vn de herverdelings- en opbrengst -Lffercurve zijn lleen gelijk ls inkomenseffecten geen rol spelen, zols we tot nu toe hebben ngenomen. 10 De geschtte stndrdfout vn de elsticiteit vn inkomens vn tot euro is 0,

16 7 Enkele knttekeningen Onze conclusies gn uit vn een juiste inschtting vn het huidige effectieve toptrief, de Preto-prmeter en de elsticiteit vn de belstinggrondslg, mr ook de nnmes die ten grondslg liggen n het Mirrlees-model. Deze sectie pltst enkele knttekeningen bij de voorgnde nlyse. Inschtting effectieve toptrief De inschtting voor het bestnde effectieve toptrief beplt of het huidige toptrief optiml is of niet. Onze inschtting neemt n dt lle belstingen en premies puur herverdelend (en drmee verstorend) zijn. Echter, een deel vn de belsting- en premiedruk wordt ook gebruikt om bijvoorbeeld socile-uitkeringsrechten mee op te bouwen. Als huishoudens meer socile rechten opbouwen bij hogere belstingen en premies, dn zijn die belstingen en premies niet verstorend zolng die precies worden gecompenseerd door hogere verwchte uitkeringen. Voor de topinkomens is dit mechnisme minder (of heleml niet) vn belng. De socile rechten voor topinkomens zijn l gemximeerd in de socile zekerheid. Denk n het dgmximum bij de socile uitkeringen. Een hoger inkomen zl dn niet leiden tot meer opbouw vn socile rechten en dus is een hoger mrginl trief puur belsting. Drnst kn het effectieve mrginle trief worden gedrukt door ftrekposten die oplopen met het inkomen, zols de ftrekposten voor het eigen huis en pensioen. Als eigenwoningbezit ook toeneemt met inkomen hetgeen inderdd zo is dn vlt het effectieve toptrief lger uit; de hogere inkomens incsseren ook reltief meer belstingvoordeel omdt ze in duurdere huizen wonen. Drdoor is het effectieve toptrief lger. Zoutmn et. l. (2013) lten zien dt de ftrekpost voor het eigen huis de wig op rbeid inderdd reduceert, mr met hoeveel hngt f vn de vrg hoe elstisch de vrg nr en het nbod vn huizen zijn. De lgere netto kosten vn huisvesting worden nmelijk deels tenietgedn door hogere huizenprijzen zodr de huizenvrg stijgt vnwege de gunstige fiscle behndeling vn het eigen huis. Door de huizenprijsstijging zullen de netto huisvestingskosten dus minder dlen en drmee de wig op het rbeidsnbod minder verkleinen. Vn Ewijk e.. (2007) hnteren voor Nederlnd een huizenvrgelsticiteit vn 0,7 en een huizennbodelsticiteit vn 0,7. Bij die wrden vn de elsticiteiten verdmpt de helft vn het belstingvoordeel door hogere huizenprijzen (Zoutmn e.., 2013). Vn Ewijk e.. (2007, p.22) schtten dt het fiscle voordeel vnwege het eigen huis (hypotheekrenteftrek, bijtelling eigenwoningforfit, overdrchtsbelsting, kpitlverzekering eigen woning) circ 6-7% bedrgt vn het bruto inkomen voor de groep vn 10% hoogste inkomens. 11 Deze cijfers zijn echter gebseerd op de oude wetgeving. In het Begrotingskkoord is fgesproken lleen nog hypotheekrenteftrek toe te stn voor hypotheken die volledig worden fgelost. Door de regering Rutte-Asscher is besloten het mximle ftrektrief geleidelijk te verminderen tot 38%. Drnst zijn beperkingen 11 Hierbij is de vrint genomen zonder het fiscle voordeel vn de Box-3 vrijstelling bij het eigen huis. In die vrint bedrgt het fiscle voordeel voor de top-10% inkomensgroep 9% vn het bruto inkomen. 14

17 opgelegd n de mximle lon-to-vlue rtio bij hypotheken. De fiscle subsidie zl door l deze mtregelen structureel met circ een derde verminderen. 12 N verwerking resteert dus een netto fiscl voordeel vn zo n 4-5% vn het bruto inkomen door het eigen huis (structureel). Indien de helft drvn het netto toptrief zou verminderen vnwege stijgende huizenprijzen, dn reduceert de fiscle behndeling vn het eigen huis het effectieve toptrief met circ 2-2,5%. We schtten drom dt door het fiscle voordeel vn de hypotheekrenteftrek het huidige effectieve toptrief zo n 55% bedrgt, wt gelijk is n het door ons berekende opbrengstmximliserende effectieve toptrief vn 55%. Dus zelfs indien rekening wordt gehouden met de hypotheekrenteftrek, lijkt een verhoging vn het toptrief niet in de rede te liggen. Het belstingvoordeel bij de pensioenopbouw ontstt mede door het verschil in het ftrektrief vn pensioenpremies en het lgere trief voor 65-plussers bij de belsting vn pensioenuitkeringen ( omkeerregel ). 13 De fiscle behndeling vn de nvullende pensioenen speelt n 2015 bovendien geen rol meer voor inkomens boven de euro omdt dn de pensioenopbouw niet lnger fiscl wordt ondersteund. Topverdieners met een inkomen onder de euro hebben n pensionering mogelijk een lger mrginl trief. Dt zl met nme het gevl kunnen zijn voor mensen met een inkomen vnf het begin vn de topschijf ( euro) tot n ongeveer euro ls het pensioen 70 procent is vn het gemiddelde inkomen tijdens het werkende leven (= /0,7). De fiscle subsidie op de pensioenopbouw verlgt drmee het effectieve trief op rbeid. We kunnen echter niet kwntificeren hoe groot dit effect precies is op het netto mrginle toptrief. Boven circ euro vllen inkomens zowel voor en n pensionering in de topschijf en is er geen fiscl voordeel vn de omkeerregel. Het belstingvoordeel bij de pensioenopbouw geldt drom in veel mindere mte of zelfs niet voor de topinkomens. Op bsis vn deze discussie lijkt de inschtting vn het effectieve mrginle trief op bsis vn de directe en indirecte belstingen dequt te zijn. Het is denkbr dt de effectieve mrginle druk licht wordt overscht vi het fiscle voordeel vn het eigen huis. Schtting Preto-prmeter De Preto-prmeter is het meest recent gescht op dt uit 2006 (Zoutmn e.., 2013). We hebben geen nwijzingen om te denken dt deze schtting is vernderd gedurende de ltste jren; de Nederlndse inkomensverdeling is vrijwel stbiel (zie boven). Schtting elsticiteit belstinggrondslg De elsticiteit vn de belstinggrondslg n de top is met meer onzekerheden omgeven. Enerzijds kn de elsticiteit worden overscht ls inkomen wordt verschoven nr een ndere belstinggrondslg. In dt gevl nemen de belstingopbrengsten op ndere grondslgen toe, hetgeen de erosie deels compenseert (Chetty, 2009). Het optimle toptrief is dn hoger. Ook zouden hogere toptrieven nleiding kunnen zijn om vi pensioenconstructies inkomen te verpltsen nr de pensioneringsfse, ngezien dr de 12 In de doorrekening vn het Begrotingskkoord en het Regeerkkoord dlt de subsidie op het eigenwoningbezit vn 25 nr 16% (CPB, 2012b; 2013). 13 Er is ook een belstingvoordeel vnwege de vrijstelling vn de nvullende pensioenen in Box-3. Dr verndert bij een wijziging in het toptrief niets n. 15

18 trieven lger kunnen zijn. Dit mechnisme geldt mr in geringe mte voor topinkomens; zowel voor ls n pensionering zullen zij in de hoogste belstingschijf vllen wrdoor intertemporele verschuivingen vn inkomen geen zin hebben. De elsticiteit vn de belstinggrondslg is door Jongen en Stoel (2013) gescht voor werknemers. Als niet-werknemers met een topinkomen, zols gepensioneerden en zelfstndigen, een lgere elsticiteit vn het belstbr inkomen zouden hebben, dn is de elsticiteit vn de gehele belstinggrondslg lger dn die vn lleen de werkenden. Gepensioneerden hebben mogelijk een lgere grondslgelsticiteit, mr zelfstndigen hebben meestl een veel hogere grondslgelsticiteit (zie ook Kleven en Schultz, 2012). De elsticiteit vn de belstinggrondslg kn ook worden onderscht. Hogere toptrieven kunnen investeringen in menselijk kpitl ontmoedigen. Ook kunnen mensen minder steile crrièrepden doormken, hun beroepskeuzes npssen en ndere prticiptiebeslissingen nemen. Ze zouden kunnen emigreren, zols de eerder genoemde Gerrd Deprdieu en de rijke Nederlnders die nr België zijn gevlucht. De bestnde schttingen vn de grondslgelsticiteit corrigeren niet voor l deze effecten. Het duurt bijvoorbeeld een jr of veertig voordt wijzigingen in het opleidingspeil heleml zijn doorgewerkt op de beroepsbevolking. 14 De gehnteerde schttingsmethoden meten gedrgseffecten n enkele jren en pkken deze lnge termijn effecten niet op. Deze effecten spelen mogelijk een rol bij de bepling vn de grondslgelsticiteit. Op bsis vn deze discussie is er geen nleiding om onze conservtieve schtting vn de elsticiteit vn e = 0,25 n te pssen. Mirrlees-model Verder kn een ntl knttekeningen worden gemkt bij het gehnteerde Mirrlees-model (1971). Dit model mkt een ntl simplificerende veronderstellingen. Allereerst veronderstelt het model dt lle werknemers perfecte substituten in productie zijn, wrdoor de reltieve lonen niet vernderen bij wijzigingen in het toptrief. Dt reltieve lonen vstliggen is empirisch ntoonbr niet het gevl (Ktz en Autor, 1999). Stiglitz (1982) lt imperfecte substitutie tussen werknemers toe. De optimle toptrieven gn dn omlg ten opzichte vn de optimle toptrieven die worden berekend onder de nnme vn perfecte substitutie tussen werknemers, zols in onze nlyse. De reden is dt de loonverschillen fnemen ls de overheid de topinkomensgroepen nspoort om meer inkomen te vergren. Het grotere nbod vn werk n de top zl de beloningsvoeten n de top (ten opzichte vn de rest vn de werknemers) verkleinen en dus kunnen bijdrgen n herverdeling. Een ndere nnme in Mirrlees (1971) is dt de rbeidsmrkt perfect concurrerend is en er geen economische verstoringen zijn: zowel werknemers ls bedrijven zijn prijsnemers op de rbeidsmrkt en er bestt geen (onvrijwillige) werkloosheid onder topverdieners. Voor de 14 Bovenberg en Jcobs (2005) lten zien dt de belstinggrondslg fors elstischer wordt wnneer wordt gecorrigeerd voor de effecten vn belstingheffing op menselijk kpitl (zelfs indien ndelige effecten worden gecompenseerd met onderwijssubsidies). Het optimle toptrief is dn substntieel lger. 16

19 topinkomensgroepen lijkt dit wellicht niet een onredelijke eerste bendering. Echter, Piketty e.. (2013) betogen dt de rbeidsmrkt voor topverdieners is verstoord doordt topverdieners ten koste vn ndere werknemers zichzelf een te hoge beloning toe-eigenen. Hogere toptrieven in de inkomstenbelsting strffen dt gedrg vn de topverdieners vervolgens f. In de tekstbox gn we uitvoerig in op dit rgument en we concluderen dt dit voor Nederlnd vermoedelijk minder belngrijk is, omdt de inkomensconcentrtie n de top niet substntieel is toegenomen, terwijl de toptrieven wel fors zijn fgenomen. Indien rent-zoekend gedrg vn beplde topverdieners inderdd een probleem zou vormen, dn verdienen directe mtregelen om de governnce in ondernemingen te versterken in beginsel de voorkeur boven indirecte mtregelen zols een hoger toptrief in de inkomstenbelsting. Tot slot, het Mirrlees-model veronderstelt ook dt er geen externe effecten bestn. Ook dt hoeft niet het gevl te zijn. Er kn rivliteit in consumptie zijn (Lyrd, 1980). Als huishoudens een nutsdling ervren ls ndere huishoudens een hogere consumptie hebben, dn ontstn er sttus en rt rces. In dt gevl genereert consumptie negtieve externe effecten en zijn er te sterke prikkels om meer inkomen te verwerven. Hogere trieven zijn dn een instrument om die excessieve prikkels om te consumeren te beperken. Optimle toptrieven zijn dn hoger dn berekend in dit rtikel om deze externe effecten te corrigeren. Echter, er kn ook rivliteit bestn in vrije tijd. Huishoudens kunnen worden ngezet tot meer consumptie vn vrije tijd ls ndere huishoudens ook meer vrije tijd genieten (Alesin e.., 2006). De consumptie vn vrije tijd geeft dn negtieve externe effecten. In dt gevl moeten optimle toptrieven lger zijn dn berekend in dit pper. Uiteindelijk kunnen externe effecten vn consumptie en/of vrije tijd moeilijk worden gekwntificeerd en hebben ze een hoge mte vn subjectiviteit. 17

20 Kunnen topinkomens hogere beloningen bedingen? Piketty e.. (2013) bepleiten hogere optimle toptrieven dn berekend in dit pper. Topverdieners zouden teveel onderhndelingsmcht in de slrisonderhndelingen met bedrijven hebben, wrdoor zij te hoge lonen eisen. Topverdieners zijn verwikkeld in een rent rce ; ze proberen ten koste vn ndere werknemers, ndeelhouders of consumenten hun slris op te schroeven. Hogere toptrieven strffen de topverdieners vervolgens f om dt ook te doen. Piketty e.. (2013) ondersteunen hun theorie met de volgende drie bevindingen, die niet zonder meer vn toepssing zijn op Nederlnd. Ten eerste, een groter inkomensndeel vn de top 1-procent hoogste inkomens is sttistisch sterk gecorreleerd met lgere toptrieven in een pnel vn lnden. Dit zou het idee bevestigen dt wnneer de topinkomensgroepen met lgere belstingtrieven te mken krijgen, ze meer worden beloond voor het climen vn hogere beloningen. In Nederlnd bestt echter een positieve (niet-negtieve) correltie tussen het inkomensndeel vn de top 1-procent en de toptrieven.() Angezien zowel de toptrieven ls het inkomensndeel fors over de tijd dlen, is de theorie vn Piketty e.. (2013) priori weinig plusibel voor Nederlnd.(b) Ten tweede, er wordt een sterke correltie gevonden tussen de beloning vn CEO s en lgere toptrieven op bsis vn een cross-sectionele lndennlyse. Hierbij is niet gecontroleerd voor lndspecifieke effecten. Het is niet onnnemelijk dt de gevonden coëfficiënt vn het belstingtrief op CEO-beloningen is overscht door lndspecifieke fctoren die smenhngen met zowel het trief ls met de CEO-beloning. Ten derde, hun micro-econometrische onderzoek lt zien dt er een sterke correltie bestt tussen de hoogte vn de beloning vn Ameriknse CEO s gecorrigeerd voor de kwliteit vn CEO s en bedrijfskenmerken en lgere toptrieven. Deze inschtting berust op een vergelijking vn CEOslrissen in een periode met hoge toptrieven ( ) en een periode met lge toptrieven ( ). Het verschil in slrissen wordt vervolgens toegeschreven n het verschil in belstingtrieven. Deze identifictie is niet heel overtuigend, wnt zij veronderstelt dt de enige verndering vóór en ná 1986 de verndering in het toptrief is. Dt is niet heel nnemelijk, denk bijvoorbeeld n het gevoerde economische beleid onder president Regn ( ). Onderzoek vn Fernndez e.. (2012) lt bovendien zien dt de CEO-beloningen (slrissen, bonussen, opties, ndelen, enz.) in Nederlnd (gemiddeld 2,4 miljoen dollr) beneden het interntionle gemiddelde vn 14 Westerse lnden zitten (niet-vs-lnden: 2,8 miljoen dollr, VS: 5,5 miljoen dollr). Dit onderzoek dekt 92% vn de mrktkpitlistie vn de Nederlndse beursgenoteerde bedrijven. Deze bevindingen lijken moeilijker te verenigen met een rent rce onder Nederlndse CEO s. Fernndez e.. (2012, Appendix B) vinden ook dt Nederlnd een beter dn gemiddelde governnce heeft, beter dn bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk of de Verenigde Stten. Het is nnemelijk dt informtieproblemen tussen ndeelhouders en mngers dn kleiner zijn, wrdoor CEO s moeilijker ten koste vn de ndeelhouders hogere slrissen kunnen bedingen. Tot slot kunnen enige knttekeningen worden gepltst bij de theorie vn Piketty e.. (2013). Topverdieners zouden hun slrissen kunnen opkrikken ten koste vn ndere werknemers, de ndeelhouders of de consumenten. Dit kn geen evenwichtsuitkomst zijn ls rbeids-, kpitl- en/of goederenmrkten concurrerend zijn. Bedrijven die werknemers onderbetlen, om een topverdiener meer te lten verdienen dn zijn productiviteit, verliezen de onderbetlde werknemers n ndere bedrijven die niet onderbetlen en winst kunnen mken door deze werknemers in te huren. Als de (kpitl-) eigenren vn ondernemingen voor de te hoge beloningen opdrien, trekken ze hun geld terug ngezien rendementen op hun geïnvesteerde vermogen elders hoger zullen zijn. Bij vrije toe- en uittreding verdwijnen overwinsten vn bedrijven en vllen er door topverdieners geen rents meer f te romen. Het is nnemelijk dt topverdieners (net ls vkbonden of ndeelhouders) zullen proberen om rents toe te eigenen die ontstn door onvolledige mededinging of informtiesymmetrie op rbeids-, kpitl-, en goederenmrkten. Mr het model vn Piketty e.. (2013) houdt hier geen rekening mee. () Een eenvoudige tijdreeksregressie voor de jren vn de logritme vn het 1-procent hoogste inkomensndeel op de logritme vn 1 minus het toptrief geeft een (negtieve) coëfficiënt vn -0,293, die echter niet sttistisch significnt verschillend vn nul is. (b) Piketty e.. (2013) vinden ook dt het BBP per cpit sttistisch niet is gecorreleerd met lgere toptrieven. Dit kn een nwijzing zijn dt de toptrieven het BBP niet verlgen door een lger rbeidsnbod en dt topinkomens zichzelf een groter deel vn de ntionle koek toe-eigenen. Echter, deze mcroregressies lten zich niet goed verenigen met het vele microeconomische bewijs dt belstingen gedrgsrecties oproepen, bijvoorbeeld op gewerkte uren en rbeidsprticiptie. 18

21 8 Conclusie Als inkomensherverdeling de reden is wrom een hoger toptrief wordt bepleit, dn is een trief boven het opbrengstmximliserende trief nooit optiml. Een hoger belstingtrief leidt dn zowel tot lgere belstingopbrengsten, wrdoor dus minder inkomen kn worden herverdeeld, ls tot grotere welvrtsverliezen vnwege de economische schde vn hogere trieven. Een toptrief vn 60% of 65% zols door sommigen wordt voorgesteld zl volgens onze nlyse leiden tot lgere belstingopbrengsten en niet tot hogere. Bij de CPBdoorrekening vn de verkiezingsprogrmm s is nog gerekend met belstingopbrengsten vn respectievelijk 200 mln euro bij verhoging vn het toptrief nr 60% vnf euro en 400 mln bij verhoging vn het toptrief nr 65% vnf euro (CPB, 2012). De voorgnde nlyse lt echter zien dt deze toptrieven tot respectievelijk 120 en 300 miljoen minder belstingopbrengsten zullen leiden. Bij een volgende nlyse vn een hoger toptrief zl het CPB drom geen opbrengsten meer inboeken. Litertuur Aberge, R. en A.B. Atkinson, 2010, Top Incomes in Norwy, in Top Incomes: A Globl Perspective, ed. A.B. Atkinson en T. Piketty, Oxford University Press, Oxford, Agon, J.-P., L. Bettencourt, A. Frérot, Denis Hennequin, M. Ldreit de Lchrrière, M. Lévy, C. de Mrgerie, F. Oudé, C. Perdriel, J. Peyrelevde, F. Riboud, S. Richrd, L. Schweitzer, M. Simoncini, J.-C. Spinett en P. Vrin, 2011, L'Appel de très Riches Frnçis: Txez-nous!, Le Nouvel Observteur, 23 ugustus Alesin, A. F., E.L. Gleser en B. Scerdote, 2005, Work in the US nd Europe: Why so Different?, NBER Mcroeconomic Annuls, 2, Alvredo, F., A.B. Atkinson, E. Sez en T. Piketty, 2013, World Top Incomes Dtbse, Atkinson, A. B., E. Sez en T. Piketty, 2011, Top Incomes in the Long Run of History, Journl of Economic Literture, 49, (1), 2011, Atkinson, A.B., en W. Slverd, 2005, Top Incomes in the Netherlnds nd the United Kingdom over the Twentieth Century, Journl of the Europen Economic Assocition, 3, (4), Bettendorf, L., S. Cnossen, en C. vn Ewijk, 2012, BTW-Verhoging Treft Hoge en Lge Inkomens Even Sterk, Me Judice, 25 pril Bovenberg, A.L., en B. Jcobs, 2005, Redistribution nd Eduction Subsidies re Simese Twins, Journl of Public Economics, 89, (11-12),

22 Bovenberg, A.L., en L. Stevens, 2010, Het Fiscle Stelsel vn de Toekomst: Eenvoud, Neutrliteit en Drgkrcht, in: Studiecommissie Belstingstelsel, Continuïteit en Vernieuwing. Een Visie op het Belstingstelsel, ministerie vn Finnciën, Den Hg, Brewer, M., Sez, E. en A. Shephrd, 2010, Mens Testing nd Tx Rtes on Ernings, in Mirrlees, J.A., Adm, S., Besley, T.J., Blundell, R., Bond, S., Chote, R., Gmmie, M., Johnson, P., Myles, G.D. nd J.M. Poterb, The Mirrlees Review - Dimension of Tx Design, Hoofdstuk 3, , Oxford University Press, Oxford. Buffet, W. E., 2011, Stop Coddling the Super-Rich, New York Times, 14 ugustus. Buffet, W. E., 2012, A Minimum Tx for the Welthy, New York Times, 25 november. Chetty, R., 2009, Is the Txble Income Elsticity Sufficient to Clculte Dedweight Loss? The Implictions of Evsion nd Avoidnce, Americn Economic Journl : Economic Policy, 1, (2), Cluset, A., Cosm R. S en M. E. J. Newmn, 2009, Power-Lw Distributions in Empiricl Dt, SIAM Review, 51, (4), Cnossen, S., 2010, Enkele Gedchten over de Toekomst vn het Nederlndse Belstingstelsel, in: Studiecommissie Belstingstelsel, Continuïteit en Vernieuwing. Een Visie op het Belstingstelsel, ministerie vn Finnciën, Den Hg, CPB, 2012, Keuzes in Krt: Een nlyse vn Tien Verkiezingsprogrmm s, Den Hg. CPB, 2012b, Junirming De Nederlndse Economie tot en met 2017, inclusief Begrotingskkoord 2013, CPB Policy Brief, 2012/01. CPB, 2013, Actulistie Anlyse Economische Effecten Finncieel Kder Regeerkkoord, CPB Notitie, Europese Commissie, 2013, Txtion Trends in the Europen Union, Publiction Office of the Europen Union, Luxemburg. Ewijk, C. vn, M. Koning, M. Lever en R. de Mooij, 2007, Economische Effecten vn Anpssing Fiscle Behndeling Eigen Woning, Koninklijke De Swrt/CPB, Den Hg. Feldstein, M., 1995, The Effect of Mrginl Tx Rtes on Txble Income: A Pnel Study of the 1986 Tx Reform Act, Journl of Politicl Economy, 103, (3), Feldstein, M., 1999, Tx Avoidnce nd the Dedweight Loss of the Income Tx, Review of Economics nd Sttistics, 81, (4), Fernndes, Nuno, Miguel A. Ferreir, Pedro Mtos, en Kevin J. Murphy, 2012, Are US CEOs Pid More? New Interntionl Evidence, Review of Finncil Studies, forthcoming. 20

23 Finncil Times, 2013, Deprdieu Receives Russin Pssport, Finncil Times, 6 jnuri, Frns ministerie voor Economie en Finnciën, 2012, Projet de Loi de Finnces pour 2013: Solidires et Responsbles pour une Frnce plus Juste, Prijs. Gruber, J., en E. Sez, 2002, The Elsticity of Txble Income: Evidence nd Implictions, Journl of Public Economics, 84, (1), Holmlund, B., en M. Soderstrom, 2011, Estimting Dynmic Income Responses to Tx Reform, B.E. Journl of Economic Anlysis & Policy Contributions, 11, (1), Article 71. Hill, B. M, 1975, A Simple Generl Approch to Inference About the Til of Distribution, Annls of Sttistics, Jongen, E.L.W. en M. Stoel, 2013, Estimting the Elsticity of Txble Income in the Netherlnds, CPB Achtergronddocument, Den Hg. Km, F. de, en K. Cmind, 2010, Belstingen ls Instrument voor Inkomenspolitiek, in: Studiecommissie Belstingstelsel, Continuïteit en Vernieuwing. Een Visie op het Belstingstelsel, ministerie vn Finnciën, Den Hg, Ktz, L.F., en D.H. Autor, 1999, Chnges in the Wge Structure nd Wge Inequlity, in O. Ashenfelter en D. Crd (eds), Hndbook of Lbor Economics Vol. 3A, Amsterdm: Elsevier, Kleven, H.J., en C. T. Kreiner, 2006, Besktning f Arbejdsindkomst i Dnmrk (Belstingheffing op Arbeidsinkomen in Denemrken), hst. 7, in: T. Trnes (ed.), Skt, Arbejde og Lighed, Gyldendl: Kopenhgen. Kleven, H.J., en E.A. Schultz, 2012, Estimting Txble Income Responses Using Dnish Tx Reforms, EPRU Working Pper Series, Economic Policy Reserch Unit, University of Copenhgen, Deprtment of Economics, Lyrd, R., 1980, Humn Stisfctions nd Public Policy, Economic Journl, 90, (360), Ministerie vn Finnciën, 2012, Lentekkoord: Verntwoordelijkheid Nemen in Crisistijd, ministerie vn Finnciën, Den Hg. Ministerie vn Finnciën, 2013, Rectie op CPB Cijfers, Kmerbrief, 1 mrt 2013, ministerie vn Finnciën, Den Hg. 21

24 Mirrlees, J.A., 1971, An Explortion in the Theory of Optimum Income Txtion, Review of Economic Studies, 38, (2), OECD, 2013, Tx Dt Bse, OECD, Prijs. Piketty, T., en E. Sez, 2003, Income Inequlity in the United Sttes, , Qurterly Journl of Economics, 118, (1), Piketty, T., en E. Sez, 2007, Income nd Wge Inequlity in the United Sttes, , in: A.B. Atkinson nd T. Piketty (eds.), Top Incomes over the Twentieth Century: A Contrst between Continentl Europen nd English-Speking Countries, Oxford University Press, Oxford, Piketty, T., en E. Sez, 2013, Income Inequlity in the United Sttes, , updte Tbles nd Figures of Piketty nd Sez, 2003, 2007, Piketty, T., E. Sez en S. Stntchev, 2013, Optiml Txtion of Top Incomes: A Tle of Three Elsticities, Americn Economic Journl: Economic Policy, te verschijnen. Sez, E., J.L. Slemrod en S.H. Giertz, 2012, The Elsticity of Txble Income with Respect to Mrginl Tx Rtes: A Criticl Review, Journl of Economic Literture, 50, (1), Slverd, W., 2013, Inkomen, Herverdeling en Huishoudvorming : 35 jr Ongelijkheidsgroei in Nederlnd, TPEdigitl, 7, (1), Sillm, M.-A., en M.R. Vell, 2001, The Effect of Mrginl Tx Rtes on Txble Income: A Pnel Study of the 1988 Tx Flttening in Cnd, Journl of Public Economics, 80, (3), Stiglitz, J. E., 1982, Self-Selection nd Preto Efficient Txtion, Journl of Public Economics, 17, (2), Strthof, B. Groot, S. en J. Möhlmnn, 2010, Hoge Bomen in de Polder: Globlisering en Topbeloningen in Nederlnd, CPB Document 199, Den Hg. Zoutmn, F. T., B. Jcobs en E. L. W. Jongen, 2013, Optiml Redistributive Txes nd Redistributive Preferences in the Netherlnds, CPB Discussion Pper, Den Hg, te verschijnen. 22

25 Appendix A Tbellen inkomensndelen topinkomens Tbel A.1 Topinkomens in Nederlnd, bruto huishoudinkomens: ,0% 5,0% 1,0% 0,5% 0,1% ,36 14,35 4,67 2,85 0, ,25 14,22 4,59 2,81 0, ,13 14,10 4,51 2,76 0, ,02 13,97 4,42 2,72 0, ,90 13,84 4,34 2,67 0, ,05 13,96 4,38 2,69 0, ,20 14,09 4,43 2,72 0, ,34 14,21 4,47 2,74 0, ,49 14,33 4,51 2,76 0, ,55 14,34 4,49 2,74 0, ,61 14,35 4,48 2,73 0, ,67 14,35 4,46 2,71 0, ,73 14,36 4,44 2,69 0, ,34 14,02 4,30 2,58 0, ,30 14,02 4,31 2,60 0, ,06 13,84 4,24 2,56 0, ,59 14,00 4,16 2,48 0, ,65 14,07 4,21 2,51 0, ,78 14,17 4,25 2,53 0, ,73 14,18 4,31 2,61 0, ,76 14,22 4,35 2,65 0, ,76 14,19 4,30 2,58 0, ,94 14,39 4,48 2,75 0, ,08 14,54 4,65 2,92 1, ,25 15,72 5,49 3,51 1, ,05 15,51 5,32 3,40 1, ,05 15,40 5,18 3,30 1, ,64 15,94 5,45 3,47 1, ,90 16,15 5,63 3,63 1, ,79 16,03 5,48 3,50 1, ,01 17,22 6,15 3,77 1, ,78 16,06 5,48 3,44 1, ,44 15,69 5,20 3,24 1,06 Bron: Berekeningen voor Strthof e.. (2010) voor op bsis vn het IPO (CBS). Eigen berekeningen op bsis vn het IPO voor Bruto inkomensndelen (exclusief kpitlwinsten) vn huishoudens. 23

26 Tbel A.2 Topinkomens in Nederlnd, primire individuele inkomens: ,0% 5,0% 1,0% 0,5% 0,1% ,51 16,98 6,13 3,90 1, ,50 16,92 6,06 3,86 1, ,48 16,87 5,99 3,81 1, ,47 16,81 5,92 3,77 1, ,45 16,75 5,85 3,72 1, ,65 16,89 5,87 3,71 1, ,86 17,03 5,89 3,71 1, ,06 17,16 5,90 3,70 1, ,26 17,30 5,92 3,69 1, ,32 17,32 5,90 3,68 1, ,38 17,34 5,89 3,67 1, ,43 17,36 5,87 3,66 1, ,49 17,38 5,85 3,65 1, ,76 16,74 5,60 3,49 1, ,62 16,60 5,57 3,48 1, ,54 16,52 5,55 3,52 1, ,30 16,22 5,25 3,23 1, ,46 16,30 5,31 3,29 1, ,49 16,33 5,33 3,29 1, ,23 16,21 5,33 3,31 1, ,51 16,36 5,45 3,43 1, ,38 16,27 5,32 3,30 1, ,52 16,46 5,51 3,47 1, ,69 16,73 5,81 3,77 1, ,70 18,57 7,06 4,69 1, ,68 18,49 6,99 4,62 1, ,66 18,31 6,68 4,38 1, ,20 18,86 6,97 4,52 1, ,23 18,88 7,09 4,67 1, ,29 18,93 7,05 4,67 1, ,53 20,29 8,02 5,16 1, ,31 18,96 7,11 4,63 1, ,99 18,56 6,73 4,31 1,48 Bron: Berekeningen voor Strthof e.. (2010) voor op bsis vn het IPO (CBS). Eigen berekeningen op bsis vn het IPO voor Primire inkomensndelen vn individuen. 24

27 B Schtting Preto-prmeter Om de Preto-prmeter voor Nederlnd te schtten, gebruiken wij de methode ontwikkeld in Cluset e.. (2009). De methode scht de Preto-strt in twee stppen. Eerst wordt voor een gegeven grens in de inkomensverdeling wr de Preto-strt begint, de Pretoprmeter gescht die de log-wrschijnlijkheid (log-likelihood) mximliseert. Deze schtter stt in de litertuur bekend ls de Hill-schtter (Hill, 1975). Vervolgens wordt gekozen door de zogenmde Kolmogorov-Smirnov (KS) sttistiek te minimliseren. De KS-sttistiek meet de mximle fstnd tussen de empirische en de geschtte cumultieve dichtheidsverdeling. Het grote voordeel vn deze methode is dt deze in stt is om zowel de Preto-prmeter ls het begin vn de Preto-strt te schtten. Cluset e.. (2009) lten drnst zien dt deze methode in simulties veel beter presteert dn ndere veelgebruikte methodes in de litertuur. De schtting wordt grfisch weergegeven in figuur B.1. Op de x-s stt het inkomen vn individuen in euro s. Op de y-s stt ngegeven hoeveel procent vn de personen meer verdient dn een bepld bedrg. Beide ssen zijn logritmisch geschld. Als de top vn de inkomensverdeling een Preto-verdeling volgt, liggen de inkomens op een rechte lijn. De dt in deze figuur komen uit het Inkomenspnelonderzoek (IPO) 2002 vn het CBS. De schttingen mken gebruik vn de IPO dt uit 2002 en N opschoning bestt deze steekproef uit werknemers. De steekproef is representtief voor de Nederlndse werkende bevolking. De punten geven de empirische verdeling vn inkomens n. De rechte lijn geeft de door ons geschtte Preto-verdeling. Omdt de dt zoveel individuen bevtten en omdt onze Preto-schtting heel sterk overeenkomt met de empirische verdeling, is het lstig om de punten en de lijn te scheiden. Drom is het begin vn de lijn ngegeven met een stippellijn. De Preto-strt begint nr schtting bij loonkosten vn euro. Dt betekent dt ongeveer 10% vn de Nederlndse bevolking in de Preto-strt vlt. Het bruto inkomen wr de Preto-verdeling begint, is vrijwel gelijk n het begin vn de hoogste belstingschijf. Tot n de top 0,1% vn de Nederlndse bevolking lijkt de Preto-verdeling vrijwel exct overeen te komen met de empirische inkomensverdeling in Nederlnd. Drn lijkt de overeenkomst iets minder duidelijk. Echter, in onze steekproef gt dit om slechts 90 individuen en het ligt dus voor de hnd dt enige ruis optreedt. Tbel B.1 geeft een overzicht vn de schttingsresultten. De eerste kolom geeft de Preto-prmeter voor verschillende inkomensdefinities en in verschillende jren. De tweede kolom geeft de geschtte stndrdfout en de derde een bootstrpped wrschijnlijkheidsintervl. De vierde kolom geeft de inkomensgrens wr de Preto-prmeter begint en de vijfde kolom rpporteert het wrschijnlijkheidsintervl hiervn. De ltste kolom geeft de R 2 vn de schtting. Wij rpporteren de resultten voor drie inkomensdefinities in De eerste inkomensdefinitie is de totle jrlijkse loonkosten vn een werknemer. Wij geven de voorkeur n deze definitie omdt deze theoretisch het dichtst bij de mrginle productiviteit vn de werknemer moet liggen. De 25

28 tweede definitie is het brutoloon dt de werknemer ontvngt en de derde is de som vn het inkomen in box-1 en box-2 vn de werknemer. Figuur B.1 Grfische weergve vn de Preto-verdeling in 2002 Percentge vn de bevolking dt meer verdient dn bepld inkomen (%) Inkomen (loonkosten) Cumultieve dichtheidsfunctie Geschtte Preto-verdeling Begin Pretoverdeling Tbel B.1 Schtting vn de Preto-prmeter in 2002 en 2006 Inkomensdefinitie Preto prmeter (stndrdfout) Wrschijnlijkheidsintervl Begin Pretoverdeling Wrschijnlijkheidsintervl R 2 Loonkosten (2002) 3,35 (0,037) [3,24;3,44] [56.624;77.182] 0,995 Brutoloon (2002) 3,22 (0,029) [3,15;3,32] [39.565;61.388] 0,997 Box-1+box-2 (2002) 3,18 (0,029) [3,08;3,26] [48.115;77.238] 0,997 Loonkosten (2006) 3,30 (0,061) [3,17;3,48] [56.926:73.814] 0,991 Uit de tbel blijkt dt de Preto-prmeter voor lle definities ongeveer dezelfde wrde nneemt, rond de 3,3. In lle gevllen is het wrschijnlijkheidsintervl heel klein doordt we zoveel observties hebben. De inkomensgrens ligt voor lle definities en jren in de buurt vn de overgng vn de derde nr de vierde schijf in box-1 vn de inkomstenbelsting en die grensovergng ligt ook telkens in het wrschijnlijkheidsintervl. De ltste kolom lt zien dt de sttistische fit vn de verdeling ltijd erg hoog is met een R 2 vn meer dn 0,99 voor iedere schtting. De Preto-verdeling is dus een zeer goede beschrijving vn de strt vn de inkomensverdeling in Nederlnd. 26