Inhoud. Carolien de Croon, Specialist Ouderengeneeskunde/ d Kaderarts GRZ i.o. Sireen Hendriks Franssen, Verpleegkundig Specialist i.o.

Transcriptie

1 Delier in de Geriatrische i Revalidatiezorg Carolien de Croon, Specialist Ouderengeneeskunde/ d Kaderarts GRZ i.o. Sireen Hendriks Franssen, Verpleegkundig Specialist i.o. UKON workshop 7 april 2016 Inhoud Introductie GRZ zmw Aanleiding Wat is een delier? Risicofactoren Hoe vaak komt delier voor? Preventie en behandeling Interventies Onderzoek GRZ zmw Kennisquiz Verbeterproject Take home messages 1

2 Introductie zmw Revalidatie en Behandelcentrum Ewijk 45 bedden Geriatrische RevalidatieZorg =GRZ Wat is een delier? Bewustzijnsstoornis Verandering cognitief functioneren of waarneming stoornis Acuut begin, wisselend beloop Lichamelijke oorzaak 2

3 Niet beïnvloedbare Risicofactoren Leeftijd > 65 jaar Cognitieve stoornissen/ dementie Eerder doorgemaakt delier Veel bijkomende ziektes Beinvloedbare risicofactoren Infectie Metabole ontregeling Bloedarmoede Pijn Urineretentie Obstipatiep Slaaptekort Visus/ gehoor beperking Medicatie 3

4 Hoe vaak komt delier voor? Ziekenhuis: 18 37% GRZ: 23% 30% Richtlijn delier Volwassenen en Ouderen, NVKG, 2013 Turco R et al. The effect of poststroke delirium on short term outcomes of elderly patients undergoing rehabilitation. Journal of Geriatric Psychiatry and Neurology 2013 Heyman N et al. Prevalence of delirium in geriatric rehabilitation in Israel and its influence on rehabilitation outcomes in patients with hipfractures. International Journal of Rehabilitation Research 2015 Hoe vaak komt delier voor? >50 % delier niet herkend VMS/Inspectie van gezondheidszorg: Delirium Observation Screening Scale Delirium Observation Screening Scale (DOSS) 4

5 Preventie en behandeling Medicamenteus: Weinig wetenschappelijk bewijs Niet medicamenteus: Inzet meervoudig en multidisciplinair interventieprogramma: Vermindering van ontstaan, duur en ernst van delier (ZH) NVKG. Richtlijn delier Volwassen en ouderen 2013 Hsieh T et al. Effectiveness of multicomponent nonpharmacological delirium interventions: a meta analysis. JAMA Intern Med.2015 Inouye S. et al. Delirium in elderly people.lancet.2014 Interventies Cognitie Cognitieve stimulatie Aanwezigheid van bord met namen van teamleden Dagelijkse communicatie gericht op heroriëntatie Dagprogramma 5

6 Interventies Oriëntatie Bril binnen handbereik, stimuleren te dragen Gehoorapparaat binnen handbereik, stimuleren te dragen Fluoriserende tape op de bel Dagelijks herinneren aan plaats en tijd Aanwezigheid van kalender en klok op de kamer/ afdeling Interventies Mobilisatie Liefst 4x per dag mobiliseren Bewegingsoefeningen Minimaliseren van beweging beperkende middelen ( infuus, catheter) Wisselligging g a 3 uur bij bedlegerige g cliënten 6

7 Interventies Slaap/waak ritme Zo min mogelijk storingen/ handelingen gedurende de nacht Afdeling optimaliseren qua licht en geluid Bij voorkeur geen slaapmedicatie, maar warme dranken voor het slapen gaan. Interventies Vocht en voeding Vocht en voedingslijsten bijhouden Aanbieden van voeding in juiste consistentie Stimuleren tot het dragen van het gebit Voeding en vocht binnen handbereik Let op tekenen van uitdroging: dorst, urineproductie Reden voor weinig willen drinken? 7

8 Interventies Pijn Pijnscores bijhouden, zowel in rust als bij mobilisatie Pijnmedicatie afbouwen aan de hand van NRS zowel bij mobiliseren als in rust. Interventies Familieparticipatie Stimuleren van familieparticipatie Folder voor de mantelzorger Hoe kun je de familie zo ondersteunen dat zij veel bij de cliënt aanwezig kunnen zijn? 8

9 Onderzoek GRZ zmw Wat weten verzorgenden op onze GRZ afdeling over delier? Hoe vaak komt delier voor op onze GRZ afdeling? Duur van delier? Voorafgaand delier in ZH? Relatie l i met cognitieve ii stoornissen? Onderzoek GRZ zmw Kennis verzorgenden GRZ over delier: Anonieme enquête, 22 vragen, digitaal Respons 77% (33/43 medewerkers) 55% scoort boven 5,5 15% scoort boven 7,5 9

10 Onderzoek GRZ zmw 45 GRZ bedden, dec jan feb: bij (her)opname DOSS dag 2 en 3 Bij DOSS>3=delier, DOSS vervolgen Voorlopige resultaten: Totaal 57 pat: 15 pat (26%) delier in ZH, 7 pat (12%) in GRZ Duur delier: 2 14 dagen Geen duidelijke relatie met cognitieve stoornissen Kennisquiz delier Een cliënt met een delier is vaker in de avond/nacht onrustig dan overdag Een delier ontwikkelt zich vaak langzaam Een cliënt met een delier is merendeels onrustig Een delier behandel je het beste met haloperidol idl (haldol) Een delier is niet te voorkomen 10

11 Kennisquiz Meestal gaat een delier vanzelf weer over. Om een goed dag/nachtritme te bevorderen kun je beter slaapmedicatie geven. Doorgaans heeft iemand geen herinneringen aan het delier. Circa 10% van de populatie die op de revalidatie unit verblijft heeft tijdens het ziekenhuisverblijf een delier gehad. Verbeterproject delier GRZ Scholing Werkgroep delier GRZ: Protocol delier Checklist risicofactoren I f i i l ië / l Informatiemateriaal patiënt/mantelzorg Posters Oriëntatie binnen afdeling 11

12 Delier in de GRZ: Take home messages Delier in de GRZ: we kunnen (en moeten) er wat mee! GRZ patiënt heeft een hoog risico op delier Delier in ZH en GRZ komt veel voor Verzorgenden zijn een zeer belangrijke schakel in de preventie en behandeling van een delier Bewijs voor effectiviteit van meervoudig multidisciplinair interventieprogramma Literatuuroverzicht Richtlijn delier Volwassenen en Ouderen. NVKG; 2013 Heyman N et al. Prevalence of delirium in geriatric rehabilitation in Israel and its influence on rehabilitation outcomes in patients with hip fractures.international Journal of Rehabilitation Research 2015;38(3): Turco R et al. The effect of poststroke delirium on short term outcomes of elderly patients undergoing rehabilitation. Journal of Geriatric Psychiatry and Neurology 2013;26(2): Hshieh T et al. Effectiveness of multicomponent nonpharmacological delirium interventions: a meta analysis. JAMA Intern Med.2015;175(4): Inouye S et al. Delirium in elderly people. Lancet March 8;383 (9920):

13 Delier in de GRZ Vragen? 13