De beheers- of bewindsvolmacht bij een schenking

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "De beheers- of bewindsvolmacht bij een schenking"

Transcriptie

1 Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar De beheers- of bewindsvolmacht bij een schenking Masterproef van de opleiding Master in het notariaat Ingediend door Michelle Wilmsen (Studentennr ) Promotor: Prof. Dr. Jan Bael Commissaris: Mevr. Anne-Sophie Baudry

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2 2. Onherroepelijkheid van de schenking Principe Art van het Burgerlijk Wetboek Onderscheid tussen de juridische mogelijkheid en de feitelijke mogelijkheid om op een schenking terug te komen 8 3. De beheers- of bewindsvolmacht Begrip Geldigheid Betwisting in het verleden Aanvaarding in het heden 15 Hand- of bankgift Modaliteiten van de volmacht 23 a) Rekening- en verantwoordingsverplichting en teruggaveverplichting 24 b) Aan de schenker of aan een derde 26 c) Bijzondere en uitdrukkelijke volmacht 29 d) In of buiten de schenkingsakte 29 e) Onherroepelijke of herroepelijke volmacht 31 f) Exclusiviteit Conventioneel quasi-vruchtgebruik Gevolgen Sanctie bij schending Fiscaal misbruik? 39 a) Kan de fiscale administratie zich op de nietigheid van de schenking beroepen? 40 b) Is de beheers- of bewindsvolmacht een vorm van fiscaal misbruik? Besluit 44 Bibliografie 47 Bijlagen 53 a) Schenking gevolgd door onherroepelijke beheersvolmacht 53 b) Schenking met last van bewind 54 1

3 1. Inleiding Schenkingen hebben een belangrijke plaats in ons rechtssysteem verworven. Uit art. 894 BW kunnen de constitutieve bestanddelen van een schenking worden afgeleid. Enerzijds is een materieel element vereist bestaande uit de verarming van de beschikker en correlatief de verrijking van de begiftigde. Anderzijds dient er ook een intentioneel element aanwezig te zijn bestaande uit de animus donandi of de intentie om te begiftigen. De verarming dient dadelijk en onherroepelijk te zijn. Ze is dadelijk wanneer er onmiddellijk een verarming in hoofde van de schenker en een verrijking in hoofde van de begiftigde plaatsvindt. Wanneer de schenking een onherroepelijke overdracht van de geschonken zaak tot stand brengt, is ze onherroepelijk. 1 Er geldt een algemeen verbod om verder over de geschonken goederen te kunnen beschikken, wat in de praktijk vaak een hinderpaal vormt voor een efficiënte vermogensplanning. Schenkingen zijn een zeer belangrijk instrument om aan vermogensplanning te doen. De vermogensplanning is immers wezenlijk gebaseerd op twee pijlers. Langs de ene kant wil men zijn vermogen, op een fiscaal zo gunstig mogelijke manier, overdragen aan de volgende generatie. De schenking is daarvoor een uitstekend instrument omwille van zijn fiscaal voordelige behandeling. Langs de andere kant beseft de schenker dat de schenking in beginsel tot gevolg heeft dat de goederen uit zijn vermogen verdwijnen. Hij behoudt in principe niet langer het zeggenschap over de goederen, hij kan ze niet meer beheren, noch er het genot van hebben. 2 Men zal daarom vaak de schenking modaliseren, waarmee men probeert te beogen dat de schenker de zeggenschap en controle over de goederen kan behouden. 3 Schenkingen kunnen worden gemodaliseerd. De schenker kan lasten, voorwaarden en modaliteiten aan zijn schenking verbinden. Zijn contractvrijheid is hier groot, doch niet onbeperkt. Hij dient in de eerste plaats rekening te houden met regels van openbare orde, dwingend recht en goede zeden. Daarenboven gelden nog specifieke beperkingen, die voortvloeien uit de grondvereisten voor een schenking. 4 Doch zijn er ook vormvereisten op straffe van nietigheid voorgeschreven (bv. de uitdrukkelijke aanvaarding van de schenking 1 W. PINTENS, K. VANWINCKELEN en J. DU MONGH, Schets van het familiaal vermogensrecht, Antwerpen, 2 R. BARBAIX, Het contractuele statuut van de schenking, Antwerpen, Intersentia, 2008, R. BARBAIX, Het contractuele statuut van de schenking, Antwerpen, Intersentia, 2008, R. BARBAIX en A.L. VERBEKE, Kernbegrippen Familiaal vermogensrecht, Antwerpen, Intersentia, 2014,

4 door de begiftigde). Daarenboven wordt ook de beschikkingsvrijheid beperkt. 5 Het zijn dan ook vooral de regels van de dadelijkheid en de onherroepelijkheid die de contractvrijheid in de weg staan. 6 Desondanks zoekt men in de praktijk naar rechtsgeldige oplossingen om tegemoet te komen aan de bezorgdheid van de schenker, die door de schenking de controle over zijn goederen verliest, en om een goede successieplanning te kunnen bewerkstelligen. Een mogelijkheid daartoe is om te werken met een beheers- of bewindsvolmacht. Aangezien het principe van de onherroepelijkheid van schenkingen hierbij van groot belang is, zal dit eerst in dit werk worden besproken. Vervolgens ga ik specifiek in op de beheers- of bewindsvolmacht en bekijk ik zijn geldigheid alsook hoe men, meer specifiek, die volmacht in de praktijk zal kunnen uitwerken. Bij de invoering van het Burgerlijk Wetboek bestond een vermogen voornamelijk uit onroerende goederen. Een hedendaags vermogen bevat vaak ook belangrijke roerende waarden, zoals een effectenportefeuille of een effectenrekening. 7 Begrippen als beheer en bewind krijgen een andere praktische invulling naargelang het om onroerende goederen dan wel om roerende goederen gaat. Een goed beheer van een eigentijds vermogen veronderstelt de bevoegdheid over de goederen te kunnen beschikken. In de praktijk zoekt men dan ook naar oplossingen om dit te kunnen verzoenen met het verbod van art. 946 BW, dat verder zal worden besproken. 8 De bewinds- of beheersvolmacht is hier een voorbeeld van. In deze thesis zullen we onderzoeken in hoeverre deze principes met elkaar te verenigen zijn. 5 J. BAEL, Grenzen aan de conventionele vrijheid in het schenkingenrecht ingevolge het principe van de onherroepelijkheid van de schenking in STUDIEKRING PROVINCIAAL GENOOTSCHAP DER NOTARISSEN VAN OOST- VLAANDEREN, Notariële actualiteit 2012; verslagboek van de vormingsdagen van de Studiekring provinciaal genootschap der notarissen van Oost-Vlaanderen, Brugge, Die Keure, 2013, R. BARBAIX en A.L. VERBEKE, Kernbegrippen Familiaal vermogensrecht, Antwerpen, Intersentia, 2014, B. PUELINCKX, Heeft het erfrecht daadwerkelijk aan economisch belang ingeboet? in F. SWENNEN en R. BARBAIX (eds.), Over erven. Liber amicorum Mieken Puelinckx-Coene, Mechelen, Kluwer, 2006, R. BARBAIX, Het contractuele statuut van de schenking, Antwerpen, Intersentia, 2008,

5 2. Onherroepelijkheid van de schenking 2.1 Principe Het principe van de onherroepelijkheid van de schenking is een van de basisprincipes van het schenkingenrecht en beperkt de beschikkingsvrijheid van de burgers in de praktijk van de familiale vermogensplanning. Zij bepaalt de grenzen van de contractuele vrijheid en meer in het bijzonder welke modaliteiten al dan niet aan een schenking kunnen worden verbonden. 9 Dit principe, dat ook kan worden verwoord onder het beginsel Donner et retenir ne vaut, houdt in dat men niet mag kunnen terugkomen op een gedane schenking. Algemeen wordt aangenomen dat deze onherroepelijkheid verder gaat dan de gewone bindende kracht van de overeenkomst. Meer in het bijzonder gaat ze verder dan de regel van art. 1134, 2 e lid BW, dat bepaalt dat overeenkomsten niet kunnen worden herroepen dan met wederzijdse toestemming van de partijen. Ook een schenker mag de schenking niet eenzijdig herroepen. Desalniettemin heeft het principe van de onherroepelijkheid een ruimere draagwijdte bij schenkingen. De schenker heeft immers niet de mogelijkheid om op de schenking terug te komen ( wettelijke onherroepelijkheid ), maar kan zich ook niet, rechtstreeks of onrechtstreeks, deze mogelijkheid voorbehouden ( contractuele onherroepelijkheid ). 10 Ze impliceert dus dat de schenker niet alleen, overeenkomstig het gemene overeenkomstenrecht, niet het recht heeft de schenking eenzijdig te herroepen, maar evenzeer dat hij zich, noch direct noch indirect, door het opnemen van een last of een modaliteit, het recht mag voorbehouden de schenking op een later tijdstip ongedaan te maken, of minstens deze uit te hollen. 11 Vandaar dat men wel eens spreekt van de versterkte onherroepelijkheid van de schenking. 12 Wat de schenkingen betreft, vloeit het principe voort uit art. 894 BW: Een schenking onder de levenden is een akte waarbij de schenker zich dadelijk en onherroepelijk van de geschonken zaak ontdoet, ten voordele van de begiftigde, die ze aanneemt. Ook in art. 953 BW vindt men dit principe terug: Een schenking onder de levenden kan niet worden herroepen dan wegens niet-vervulling van de voorwaarden waaronder zij is gedaan en wegens 9 J. BAEL, Grenzen aan de conventionele vrijheid in het schenkingenrecht ingevolge het principe van de onherroepelijkheid van de schenking in STUDIEKRING PROVINCIAAL GENOOTSCHAP DER NOTARISSEN VAN OOST- VLAANDEREN, Notariële actualiteit 2012; verslagboek van de vormingsdagen van de Studiekring provinciaal genootschap der notarissen van Oost-Vlaanderen, Brugge, Die Keure, 2013, H. CASMAN, Actualia schenkingen, NJW 2011, nr. 248, R. BARBAIX, Het contractuele statuut van de schenking, Antwerpen, Intersentia, 2008, M. PUELINCKX-COENE, R. BARBAIX en N. GEELHAND, Overzicht van rechtspraak: giften ( ), TPR 2013, afl. 1,

6 ondankbaarheid In de art. 943 tot en met 946 BW wordt verder ingegaan op de betekenis en draagwijdte van dit principe. 15 Er is slechts sprake van herroeping wanneer de schenker zelf en zelfstandig, door zijn enkele wil, geheel of gedeeltelijk kan terugkomen op een eerder gedane schenking. Het begrip duidt dus op de mogelijkheid voor een contractspartij om door een eenzijdige rechtshandeling een voordien gesloten overeenkomst, geheel of gedeeltelijk, teniet te doen. De schenker heeft met andere woorden zelf het lot van de schenking in handen en kan zelf, zelfstandig en naar eigen goeddunken beslissen om niet langer gebonden te zijn aan een eerder aangegane schenking. 16 Vanuit deze definitie kan men de onherroepelijkheid onderscheiden van andere, verwante rechtsfiguren die tot het tenietgaan van de schenking kunnen leiden, zoals de vernietiging, de ontbinding of het verval van de schenking. 17 Ter informatie meld ik nog dat het principe van de onherroepbaarheid van de schenking volgens art. 947 BW niet geldt bij volgende schenkingen. Ten eerste bij schenkingen tussen echtgenoten buiten huwelijkscontract. Deze zijn ad nutum herroepelijk (art BW). De tweede uitzondering betreft de zogenaamde schenking ten voordele van het huwelijk. Art. 947 BW schrijft voor dat de bepalingen inzake de onherroepelijkheid niet van toepassing zijn op schenkingen die door de aanstaande echtgenoten of door derden worden gedaan in het huwelijkscontract (art e.v. BW) Art van het Burgerlijk Wetboek Zoals ik in het vorige deel schreef, gaan de art. 943 tot en met art. 946 BW verder in op de betekenis en de draagwijdte van het principe van de onherroepelijkheid van de schenking. Het 13 Deze worden in de rechtsleer als schijnuitzonderingen beschouwd: zie R. BARBAIX, Het contractuele statuut van de schenking, Antwerpen, Intersentia, 2008, J. BAEL, Het principe van de onherroepelijkheid van de schenking: een hinderpaal bij de familiale vermogensplanning?, T.Not. 2012, afl. 7-8, J. BAEL, Grenzen aan de conventionele vrijheid in het schenkingenrecht ingevolge het principe van de onherroepelijkheid van de schenking in STUDIEKRING PROVINCIAAL GENOOTSCHAP DER NOTARISSEN VAN OOST- VLAANDEREN, Notariële actualiteit 2012; verslagboek van de vormingsdagen van de Studiekring provinciaal genootschap der notarissen van Oost-Vlaanderen, Brugge, Die Keure, 2013, R. BARBAIX, Het contractuele statuut van de schenking, Antwerpen, Intersentia, 2008, M. PUELINCKX-COENE, R. BARBAIX en N. GEELHAND, Overzicht van rechtspraak: giften ( ), TPR 2013, afl. 1, R. BARBAIX en A.L. VERBEKE, Kernbegrippen Familiaal vermogensrecht, Antwerpen, Intersentia, 2014, ; J. BAEL, Het principe van de onherroepelijkheid van de schenking: een hinderpaal bij de familiale vermogensplanning?, T.Not. 2012, afl. 7-8, 417; H. CASMAN, Actualia schenkingen, NJW 2011, nr. 248,

7 is in het kader van deze masterproef belangrijk om hier toch een aantal punten van uit te lichten, waartoe ik de bespreking in dit werk dan ook beperk. De basisregel, vervat in art. 944 BW, bepaalt dat de schenking die gedaan is onder een voorwaarde waarvan de uitvoering van de enkele wil van de schenker afhankelijk is, nietig is. Art. 945 en 946 BW zijn slechts toepassingen van deze algemene regel. Hoe dan ook is deze opsomming niet limitatief, zodat elk ander beding in de schenkingsovereenkomst, dat de schenker zou toelaten om op de schenking terug te komen, evengoed nietig is. 19 De regel geldt zelfs zo de omringende omstandigheden aan de schenker de mogelijkheid bieden om op zijn gedane schenking terug te komen. 20 Van oudsher wordt aanvaard dat art. 944 BW een erg ruime draagwijdte heeft en niet enkel doelt op de louter potestatieve opschortende voorwaarde in de persoon van degene die zich verbonden heeft, maar ruimer op elke louter en gewoon potestatieve voorwaarde en ontbindende voorwaarde aan de zijde van de schenker. 21 Inzake de toelaatbaarheid van de gemengde potestatieve voorwaarde bestaat er minder duidelijkheid. 22 Sommige auteurs menen dat ook deze voorwaarde onder art. 944 BW valt, om reden dat ook in deze gevallen de schenker het lot van de schenking kan beïnvloeden. Anderen wijzen dit dan weer af, op grond van een strikte en letterlijke interpretatie van het artikel. Art. 944 BW spreekt namelijk enkel over de voorwaarde waarvan de uitvoering afhankelijk is van de enkele wil van de schenker. 23 Art. 946 BW verbiedt meer in het bijzonder dat de schenker zich het recht zou voorbehouden achteraf nog over een deel of het geheel van de geschonken goederen te kunnen beschikken. 24 De vraag die zich hieromtrent in de rechtsleer gesteld heeft is of het artikel bedoeld is voor de schenking waarbij de schenker zich de volledige vrijheid heeft voorbehouden om over het 19 R. BARBAIX, Het contractuele statuut van de schenking, Antwerpen, Intersentia, 2008, M. COENE, Commentaar bij art. 943 BW in X, Erfenissen, schenkingen en testamenten. Commentaar met overzicht van rechtspraak en rechtsleer, Antwerpen, Kluwer, 2002, losbl R. BARBAIX en A. VERBEKE, Commentaar bij art. 894 BW in X, Erfenissen, schenkingen en testamenten. Commentaar met overzicht van rechtspraak en rechtsleer, Antwerpen, Kluwer, 2009, losbl., M. COENE, Valkuilen van het schenkingenrecht, XXXste cyclus Willy Delva, Mechelen, Kluwer, , M. PUELINCKX-COENE, R. BARBAIX en N. GEELHAND, Overzicht van rechtspraak: giften ( ), TPR 2013, afl. 1, 417; R. BARBAIX en A. VERBEKE, Commentaar bij art. 894 BW in X, Erfenissen, schenkingen en testamenten. Commentaar met overzicht van rechtspraak en rechtsleer, Antwerpen, Kluwer, 2009, losbl., M. COENE, Valkuilen van het schenkingenrecht, XXXste cyclus Willy Delva, Mechelen, Kluwer, , 12. 6

8 geschonken goed te beschikken, of beoogt men ook de situatie waarin de schenker zich slechts een beperkte vrijheid heeft gereserveerd om daarover alsnog te kunnen beschikken, en wel doordat er nog een bijkomende voorwaarde moet worden vervuld die afhangt van de wil van de schenker of van de wil van een derde? 25 Als de tekst van het artikel bepaalt dat de schenker zich de vrijheid heeft voorbehouden om nog over het geschonken goed te beschikken, dan verzet het zich niet tegen het standpunt dat daarmee wordt bedoeld dat de schenker nog kan terugkomen op de schenking indien hij dat wil. Vooral de term vrijheid is bepalend om deze conclusie te trekken en maakt het aldus mogelijk om te zeggen dat in art. 946 BW de zuiver potestatieve voorwaarde wordt bedoeld. Er is dus enkel een probleem van ongeldigheid als de wil van de schenker alleen volstaat om nog over de geschonken goederen te beschikken. 26 Als we de inhoud van dit artikel bekijken dan zien we dat de schenker zich dus niet het recht kan voorbehouden om nog over de geschonken goederen te beschikken. Het verbod treft elke beschikking, ongeacht of zij onder kosteloze titel dan wel onder bezwarende titel is gebeurd. Bovendien treft het ook elk voorbehoud, zowel het voorbehoud om over het eigendomsrecht van de goederen te blijven beschikken als over een beperkter zakelijk recht, zoals het voorbehoud om het goed te hypothekeren of in pand te geven. De gedachte die hier achter schuilt is om te vermijden dat de schenker, door zich het recht voor te behouden over het geschonken goed te blijven beschikken, onrechtstreeks op de gedane schenking kan terugkomen of deze kan uithollen. Het voorbehoud om nog over de geschonken goederen te kunnen beschikken is anders geformuleerd een potestatieve ontbindende voorwaarde. 27 Het is irrelevant of de schenker al dan niet van dit beschikkingsrecht gebruik maakt. Doet hij dat niet dan kan hierin geen bekrachtiging van de schenking worden gezien. Door dit voorbehoud behield de schenker immers het eigendomsrecht. Van een schenking kan aldus geen sprake zijn. De sanctie is de absolutie nietigheid, die niet voor bevestiging vatbaar is J. BAEL, Het principe van de onherroepelijkheid van de schenking: een hinderpaal bij de familiale vermogensplanning?, T.Not. 2012, afl. 7-8, J. BAEL, Grenzen aan de conventionele vrijheid in het schenkingenrecht ingevolge het principe van de onherroepelijkheid van de schenking in STUDIEKRING PROVINCIAAL GENOOTSCHAP DER NOTARISSEN VAN OOST- VLAANDEREN, Notariële actualiteit 2012; verslagboek van de vormingsdagen van de Studiekring provinciaal genootschap der notarissen van Oost-Vlaanderen, Brugge, Die Keure, 2013, ; J. BAEL, Het principe van de onherroepelijkheid van de schenking: een hinderpaal bij de familiale vermogensplanning?, T.Not. 2012, afl. 7-8, R. BARBAIX, Het contractuele statuut van de schenking, Antwerpen, Intersentia, 2008, M. COENE, Valkuilen van het schenkingenrecht, XXXste cyclus Willy Delva, Mechelen, Kluwer, ,

9 Op grond van art. 946 BW werden in het verleden schenkingen nietig verklaard wanneer de schenker op enige manier het recht van beheer of beschikking behouden had ten aanzien van de geschonken goederen. Er werd geoordeeld dat men op die manier zich het recht had voorbehouden om op zijn schenking terug te komen, wat indruist tegen de onherroepelijkheid van schenkingen. 29 Dit was het geval bij een schenking waarbij gelden werden overgeschreven op een bankrekening die op naam van de schenker en die van de begiftigde geopend werd. Hier heeft dan immers geen onherroepelijke eigendomsoverdracht plaats. 30 Bij familiale vermogensplanning is het vrij gebruikelijk dat de ouder nog het nodige zeggenschap over de geschonken goederen wil behouden en zo bv. nog het recht wil hebben om de geschonken goederen te kunnen hypothekeren of in pand te geven, maar dergelijke last valt wel degelijk onder toepassing van art. 946 BW. 31 Voorbehoud van een recht van vruchtgebruik wordt daarentegen wel expliciet toegelaten door art. 949 BW Onderscheid tussen de juridische mogelijkheid en de feitelijke mogelijkheid om op een schenking terug te komen Ook al geeft men aan het principe van de onherroepelijkheid van de schenking de meest restrictieve invulling, dan nog is het belangrijk om een voor de praktijk belangrijk onderscheid te maken tussen de juridische en de feitelijke mogelijkheid om op een schenking terug te komen. Het principe van de onherroepelijkheid van de schenking wordt geschonden wanneer de schenker zich het recht heeft voorbehouden om op de een of andere manier op de schenking terug te komen. Als juridisch niet de mogelijkheid bestaat om op de gedane schenking terug te komen, dan is er geen sprake van een schending van het principe van de onherroepbaarheid, ook niet als feitelijk wel de mogelijkheid bestaat om op de schenking terug te komen M. PUELINCKX-COENE, R. BARBAIX en N. GEELHAND, Overzicht van rechtspraak: giften ( ), TPR 2013, afl. 1, Cass. 17 april 1985, Rec.Gén.Enr.Not. 1987, 110; M. PUELINCKX-COENE, Overzicht van rechtspraak: giften ( ), TPR 1994, M. COENE, Commentaar bij art. 946 BW in X, Erfenissen, schenkingen en testamenten: commentaar met overzicht van rechtspraak en rechtsleer, Antwerpen, Kluwer, 2002, losbl., M. COENE, Valkuilen van het schenkingenrecht, XXXste cyclus Willy Delva, Mechelen, Kluwer, , J. BAEL, Grenzen aan de conventionele vrijheid in het schenkingenrecht ingevolge het principe van de onherroepelijkheid van de schenking in STUDIEKRING PROVINCIAAL GENOOTSCHAP DER NOTARISSEN VAN OOST- 8

10 Anders gezegd is het principe van de onherroepelijkheid geschonden, niet wanneer het voor de schenker mogelijk is om op de schenking terug te komen, wel als de schenker het recht heeft om er op terug te komen. 34 Nemen we het voorbeeld van de schenking van een goed met voorbehoud van vruchtgebruik. De schenker heeft dan niet meer het recht om over het goed te beschikken in iemand anders voordeel dan dit van de begunstigde. Wanneer deze schenking een roerend goed betreft, betekent dit dat dit goed tot aan zijn overlijden in het bezit zal blijven van de schenker, die er het vruchtgebruik over heeft. De schenker kan dit goed dan wegmaken of vervreemden aan een derde ter goeder trouw en op die manier dus feitelijk terugkomen op de schenking. Dergelijke schenking is niet strijdig met het principe van de versterkte onherroepelijkheid omdat het criterium niet is of de schenker nog op de schenking kan terugkomen, maar wel of de schenker nog het recht heeft om op de schenking terug te komen. 35 Andere voorbeelden waarbij het principe van de onherroepelijkheid van schenkingen niet is geschonden zijn: - de schenking van een roerend goed, waarbij de eigendom onmiddellijk overgaat op de begiftigde maar de effectieve materiële overdracht is uitgesteld tot aan het overlijden van de schenker; - de schenking van roerende goederen onder opschortende voorwaarde van het vooroverlijden van de schenker, althans als de schenker zich niet het recht heeft voorbehouden om op de uit de gedane schenking voortvloeiende verbintenissen terug te komen. 36 VLAANDEREN, Notariële actualiteit 2012; verslagboek van de vormingsdagen van de Studiekring provinciaal genootschap der notarissen van Oost-Vlaanderen, Brugge, Die Keure, 2013, J. BAEL, Grenzen aan de familiale vermogensplanning: het principe van de versterkte onherroepelijkheid van de schenking herbekeken in E. ALOFS, K. BYTTEBIER, A. MICHIELSENS en A. VERBEKE (eds.), Liber amicorum. Hélène Casman, Antwerpen, Intersentia, 2013, J. BAEL, Grenzen aan de familiale vermogensplanning: het principe van de versterkte onherroepelijkheid van de schenking herbekeken in E. ALOFS, K. BYTTEBIER, A. MICHIELSENS en A. VERBEKE (eds.), Liber amicorum. Hélène Casman, Antwerpen, Intersentia, 2013, J. BAEL, Grenzen aan de familiale vermogensplanning: het principe van de versterkte onherroepelijkheid van de schenking herbekeken in E. ALOFS, K. BYTTEBIER, A. MICHIELSENS en A. VERBEKE (eds.), Liber amicorum. Hélène Casman, Antwerpen, Intersentia, 2013, 18 en de verwijzingen aldaar. 9

11 3. De beheers- of bewindsvolmacht 3.1 Begrip Zoals hierboven aangegeven is het principe van de onherroepelijkheid van de schenking geschonden wanneer de schenker zich het recht heeft voorbehouden om over de geschonken zaak te kunnen beschikken of om ze nog verder te kunnen beheren, indien de schenker op die manier zelfstandig de schenking zou kunnen herroepen. Er is bijvoorbeeld sprake van een ongeldige schenking indien de schenker van de effecten op een bankrekening zich het recht heeft voorbehouden om tijdens zijn leven zonder enige beperking de bankrekening te beheren en daarover te beschikken. De vraag die nu gesteld wordt is of men, als oplossing hiervoor, met een volmacht zou kunnen werken. Het betreft meer bepaald een volmacht die door de begiftigde aan de schenker wordt gegeven om daden van beheer en beschikking te stellen of een bewind te installeren. In ons voorbeeld bijgevolg een volmacht die aan de schenker de toelating geeft om de geschonken effectenportefeuille te beheren, om de effecten te mogen vervreemden en nieuwe aan te kopen. De vraag is vervolgens of men op deze manier het principe van de onherroepelijkheid van de schenking schendt. 37 Een beheersvolmacht is een lastgeving, al dan niet in de schenkingsakte, waarbij de begiftigde aan de schenker of een derde een mandaat verleent tot beheer van het geschonken goed. 38 De beheersvolmacht kan om diverse redenen worden ingelast. Zij kan worden bedongen omdat de schenker gedurende zijn leven het beheer over de geschonken goederen wil behouden of omdat hij vreest dat de begiftigde, die nog jong kan zijn, het geschonken goed op een onverantwoorde en lichtzinnige wijze zou beheren. 39 Een beheersvolmacht wordt ook vaak gebruikt omdat de schenker zich het recht wil voorbehouden om bepaalde of zelfs alle investeringsbeslissingen te nemen, met uitsluiting van de begiftigde. Men zal dit vaak koppelen aan een andere last, nl. die om de inkomsten uit 37 J. BAEL, Grenzen aan de conventionele vrijheid in het schenkingenrecht ingevolge het principe van de onherroepelijkheid van de schenking in STUDIEKRING PROVINCIAAL GENOOTSCHAP DER NOTARISSEN VAN OOST- VLAANDEREN, Notariële actualiteit 2012; verslagboek van de vormingsdagen van de Studiekring provinciaal genootschap der notarissen van Oost-Vlaanderen, Brugge, Die Keure, 2013, R. BARBAIX, Last en modaliteit/beheersvolmacht in A. VERBEKE, F. BUYSSENS en H. DERYCKE (eds.), Handboek Estate Planning deel 2: vermogensplanning met effect bij leven: schenking, Gent, Larcier, 2009, R. BARBAIX, Last en modaliteit/beheersvolmacht in A. VERBEKE, F. BUYSSENS en H. DERYCKE (eds.), Handboek Estate Planning deel 2: vermogensplanning met effect bij leven: schenking, Gent, Larcier, 2009,

12 te keren. Door zelf te beheren, verzekert de schenker zich dat er voldoende opbrengst zal zijn ter voldoening van die last. 40 Naast de beheersvolmacht ten gunste van de schenker, bestaat ook de mogelijkheid tot het installeren van een bewind via een bewindsvolmacht. Onder bewind verstaat men het beheer van andermans vermogen. De begiftigde krijgt dan de geschonken goederen onder de last dat hij het bewind daarover aan een derde toevertrouwd, in het welbegrepen belang van de verkrijger van deze goederen (begiftigde), omdat die derde geschikter is of minstens geschikter wordt geacht om dit beheer te voeren. 41 Dit wordt meestal in de tijd beperkt en het bewind zal dan ophouden op het moment dat de begiftigde een bepaalde leeftijd bereikt. 42 Een reden waarom men de keuze maakt voor een bewindsvolmacht is de bezorgdheid die een schenkende ouder of grootouder soms heeft wanneer zij aan relatief jonge kinderen iets willen schenken, over de goede besteding van de geschonken goederen. Men vreest dat het kind door de plotse beschikking over een belangrijk vermogen gekke dingen zal gaan uithalen of onder invloed zal komen van slechte vrienden die enkel op het geld uit zijn. 43 Komt dit vermogen in handen van een minderjarige dan is deze begiftigde sowieso wettelijk onbekwaam en zal zijn wettelijke vertegenwoordiger (ouders of voogd) het beheer waarnemen van het vermogen. Wanneer het kind 18 jaar en dus meerderjarig wordt stopt deze automatische juridische bescherming. Toch vinden heel wat mensen dat een jongvolwassene dan nog niet over de nodige maturiteit beschikt om op een verstandige en onafhankelijke manier met geld of met de goederen om te gaan. 44 Daarom dat de vraag gesteld wordt of de via schenking overgemaakte goederen niet kunnen worden toevertrouwd aan een derde, vertrouwenspersoon, die belast wordt met de opdracht om de jonge begiftigde te beschermen door de goederen in zijn naam en voor zijn rekening te beheren tot een bepaalde leeftijd A. MEYUS en S. WILIKENS, De gemodaliseerde hand- en bankgift een instrument voor estate planning, A.F.T. 2001, N. GEELHAND DE MERXEM en A. VERBEKE, Bewindsclausule in C. CASTELEIN, A-L. VERBEKE en L. WEYTS (eds.), Notariële clausules. Liber amicorum Professor Johan Verstraete, Antwerpen, Intersentia, 2007, A. NIJS, A. VAN ZANTBEEK en A. VERBEKE, Schenken met behoud van bezit, TEP 2005, N. GEELHAND DE MERXEM en A. VERBEKE, Bewindsclausule in C. CASTELEIN, A-L. VERBEKE en L. WEYTS (eds.), Notariële clausules. Liber amicorum Professor Johan Verstraete, Antwerpen, Intersentia, 2007, R. BARBAIX en A.L. VERBEKE, Kernbegrippen familiaal vermogensrecht, Antwerpen, Intersentia, 2014, E. SPRUYT, De schenking: het paradepaard van de successieplanning, AFT 2008, afl. 8-9,

13 3.2 Geldigheid Om de geldigheid van deze volmachten te beoordelen, wordt vaak teruggekoppeld naar het eerder besproken artikel 946 BW. Zoals gezegd is het in strijd met het principe van de versterkte onherroepelijkheid van schenkingen wanneer de schenker zich het recht had voorbehouden om op de schenking terug te komen. Of dit inderdaad het geval is zo de schenker dat recht behoudt op grond van een volmacht, die hem door de begiftigde wordt gegeven, werd in het verleden betwijfeld. Volgens een meerderheid van de recente doctrine heeft art. 946 BW enkel betrekking op de hypothese waarin zich door de schenker het recht wordt voorbehouden om als eigenaar over de goederen te kunnen blijven beschikken. Er moet dus worden nagegaan in welke hoedanigheid de schenker nog kan beschikken over de geschonken goederen Betwisting in het verleden De vraag of zulke volmacht het dadelijk en onherroepelijk karakter van de schenking niet in gedrang brengt, is betwist geweest in de Belgische rechtsleer. Bepaalde rechtsleer vond dat door een te ruime volmacht de schenker zich de mogelijkheid behoudt om over de geschonken goederen te beschikken en aldus op zijn schenking terug te komen, zodat inbreuk gepleegd wordt op art. 946 BW. 47 Volgens CASMAN is in het algemeen de schenking (gewoonlijk met voorbehoud van vruchtgebruik), waarbij de schenker de geschonken goederen door andere zal mogen vervangen strijdig met het principe van de onherroepelijkheid van schenkingen. 48 Anderen aanvaardden reeds snel dat zulke volmacht geldig is, omdat de schenker die een mandaat van de begiftigde verkrijgt de geschonken goederen niet terug ten zijnen gunste neemt. Hij beheert deze goederen enkel in naam van de begiftigde. 49 Ouders die gelden storten op een rekening of spaarboekje op naam van hun minderjarige kind, kunnen ook nog over de geschonken goederen beschikken. Deze schenking werd traditioneel nochtans geldig geacht omdat de ouder/schenker zich niet zelf het beschikkingsrecht heeft 46 M. PUELINCKX-COENE, R. BARBAIX en N. GEELHAND, Overzicht van rechtspraak: giften ( ), TPR 2013, afl. 1, M. COENE, Valkuilen van het schenkingenrecht, XXXste cyclus Willy Delva, Mechelen, Kluwer, , R. DEKKERS en H. CASMAN, Handboek burgerlijk recht, IV, Huwelijksstelsels, erfrecht, giften, Antwerpen, Intersentia, 2010, A. MEYUS en S. WILIKENS, De gemodaliseerde hand- en bankgift een instrument voor estate planning, A.F.T. 2001,

14 voorbehouden, maar automatisch, in uitoefening van zijn ouderlijk gezag, het beheer heeft over de goederen van het kind. 50 In het kader van deze materie wordt steevast verwezen naar een arrest van het Hof van Beroep te Gent van 31 mei In afwijking van de traditioneel voorzichtige houding van rechtspraak en rechtsleer aanvaardde het Hof dat een relatief uitgebreide volmacht verenigbaar is met de vereiste onherroepelijkheid van de schenking. Het betrof een schenking, meer bepaald een handgift, van effecten ter waarde van 1 miljoen Frank door de schenkererflater aan haar neef. De neef geeft op zijn beurt op het ogenblik van de overboeking van de titels naar zijn effectendossier een volmacht aan de schenker over dit effectendossier. Volgens het Hof doet deze volmacht enerzijds geen afbreuk aan het vereiste dat de traditio het geschonkene aan de concrete macht van de schenker dient te onttrekken, en anderzijds geen afbreuk aan het feit dat de handgift de dadelijke en onherroepelijke verarming van de schenker vergt. Het Hof beweert namelijk dat de schenking gedaan werd onder last, met name het financieel instaan voor het levensonderhoud van de schenker en haar verzorging en haar bijstaan en helpen. De volmacht werd dan ook verleend tot zekerheid van de uitvoering van deze last. De beweegreden voor de volmacht was dat de begiftigde de schenker gerust wilde stellen en zekerheid wilde verschaffen omtrent het feit dat wanneer hij niet meer aan zijn plichten zou voldoen, ze toch nog zelf haar effecten kon halen als ze wilde. Het was aldus de begiftigde die de volmacht wou en niet de schenker. De mogelijkheid tot terugname van het voorwerp van het geschonkene die aan de schenker voorbehouden bleef, is volgens het Hof niets anders dan de tenuitvoerlegging van de ontbinding van de schenking, bij niet-uitvoering van de last. 51 Dit arrest bevestigt aldus het standpunt dat een volmacht die door de begiftigde aan de schenker werd gegeven betreffende de effectenrekening van de begiftigde waarop de geschonken effecten zijn overgeschreven, geen afbreuk doet aan het feit dat de gift de dadelijke en onherroepelijke verarming van de schenker vergt. 52 Toch werd dit arrest niet gezien als een onvoorwaardelijk groen licht. Op dit arrest werd door een deel van de rechtsleer zeer kritisch gereageerd. Er moet immers worden benadrukt dat er ook rechtspraak en rechtsleer was die stelt dat er geen onherroepelijke afstand is zo de 50 M. COENE, Valkuilen van het schenkingenrecht, XXXste cyclus Willy Delva, Mechelen, Kluwer, , 14; M. COENE, Commentaar bij art. 946 BW in X, Erfenissen, schenkingen en testamenten: commentaar met overzicht van rechtspraak en rechtsleer, Antwerpen, Kluwer, 2002, losbl., Gent 31 mei 1999, T.Not. 2000, 456, noot F. BLONTROCK, paragraaf Gent 31 mei 1999, T.Not. 2000, 456, noot F. BLONTROCK. 13

15 schenker een volmacht behoudt op de geschonken goederen. 53 WEYTS vond het dan weer te verregaand dat de volmacht toestond dat de schenker over de effecten kon beschikken en hij oordeelde dat het Hof te soepel had geoordeeld. 54 Reeds eerder was er rechtspraak geveld waarin een te uitgebreide volmacht niet aanvaard werd. In het gemeen recht kan men een volmacht contractueel uitbreiden zodat zij ook de bevoegdheid omvat daden van beschikking te stellen. Om niet in het vaarwater van art. 946 BW te komen, oordeelde de rechtspraak dat de volmacht na een schenking geen bevoegdheid tot beschikken mocht bevatten. 55 Een ouder die animo donandi gelden of effecten overschrijft op de rekening van zijn minderjarig kind, maar een volmacht heeft op die rekening, doet geen geldige schenking. 56 Er kan nog gewezen worden op twee Franse cassatiearresten. In het eerste arrest had het Hof van Cassatie er geen bezwaar tegen dat de begiftigde na de schenking aan de schenker een zeer uitgebreide volmacht had gegeven om blijvend over de goederen te kunnen beschikken. 57 In het tweede arrest verklaarde het hof de schenking door overschrijving naar een bankrekening, waarvan de schenker co-titularis was, nietig. 58 Deze arresten dienen meteen genuanceerd te worden om reden dat in geen van beide arresten het Hof geoordeeld heeft of er afbreuk werd gedaan aan het verbod van art. 946 BW. Het Hof beantwoordde enkel de vraag of de vereiste traditio had plaatsgevonden. Dit kan worden betreurd: traditio en onherroepelijkheid zijn immers twee verschillende begrippen. 53 F. BLONTROCK, Waar ligt de grens?, T.Not. 2000, 466; A. NIJS, A. VAN ZANTBEEK en A. VERBEKE, Schenken met behoud van bezit, TEP 2005, 43; M. COENE, Commentaar bij art. 946 BW in M. COENE, W. PINTENS en A. VASTERSAVENDTS, Erfenissen, schenkingen en testamenten. Commentaar met overzicht van rechtspraak en rechtsleer, Antwerpen, Kluwer, 3; M. COENE, Valkuilen van het schenkingenrecht, XXXste cyclus Willy Delva, Mechelen, Kluwer, , 13-14; B. COOPMAN, De handgift: specialia, Not. Fisc. M. 1999, L. WEYTS, Last en modaliteit/beheersvolmacht in A. VERBEKE, F. BUYSSENS en H. DERYCKE (eds.), Estateplanning boek 2: Vermogensplanning met effect bij leven: schenking, Gent, Larcier, 2005, R. BARBAIX, Het contractuele statuut van de schenking, Antwerpen, Intersentia, 2008, Brussel 12 december 1962, Rec.gén.enr.not. 1966, nr , 185 en JT 1963, 320; Brussel 11 januari 1963, JT 1963, 321; Gent 10 januari 1975, T.Not. 1977, Cass. Fr. 4 november 1981, Bull.Civ. 1981, I, 277, nr Cass. Fr. 17 april 1985, D. 1986, Jur. 21, noot M. MULLER, JT 1986, 439 en Rec.gén.enr.not. 1987,

16 3.2.2 Aanvaarding in het heden In het algemeen aanvaardt men heden ten dage in de rechtsleer dat het mogelijk is voor de begiftigde om via een volmacht het beheer weer over te dragen aan de schenker. 59 Volgens BARBAIX kan aan de geldigheid van een beheers- of bewindsvolmacht in het licht van de versterkte onherroepelijkheid niet worden getwijfeld, ongeacht de omvang van de voorbehouden bevoegdheden. 60 Zelfs de meest uitgebreide volmacht doorstaat de toets van de versterkte onherroepelijkheid. 61 Het feit dat het voorbehoud van beheer of bewind hier niet ontstaat krachtens de wet, maar krachtens een contractueel beding, doet ook geen afbreuk aan de geldigheid. 62 Zowel bij de beheersvolmacht als bij de bewindsvolmacht is deze aanvaarding te wijten aan de hoedanigheid waarin de schenker optreedt nadat hem de volmacht is toegekend. De schenker, die zich een volmacht voorbehoudt, houdt zich immers het recht voor verder op te treden als vertegenwoordiger of lasthebber en niet als eigenaar. Afhankelijk van de omvang van zijn volmacht kan hij enkel daden van beheer stellen of ook daden van beschikking. Als lasthebber treedt hij in ieder geval op in naam en voor rekening van de begiftigde-lastgever en niet in zijn eigen naam of voor zijn eigen rekening. 63 Dit heeft tot gevolg dat alle rechten en plichten die de lasthebber in de uitvoering van zijn lastgeving verkrijgt of opneemt, als actieve of passieve bestanddelen in het vermogen van de lastgever terechtkomen. 64 Dit is de reden waarom men in de rechtsleer vaak toelaat dat ook daden van beschikking onder de volmacht kunnen vallen. Bepaalde auteurs benaderen dit echter aarzelend positief en zij manen aan tot grote voorzichtigheid. Toch doet volgens de meerderheid van de rechtsleer de beheersvolmacht, zelfs als deze daden van beschikking toelaat, geen afbreuk aan de dadelijke en onherroepelijke overdracht van de geschonken goederen. De schenker treedt immers op als gevolmachtigde van de eigenaar van de 59 L. WEYTS, Last en modaliteit/beheersvolmacht in A. VERBEKE, F. BUYSSENS en H. DERYCKE (eds.), Estateplanning boek 2: Vermogensplanning met effect bij leven: schenking, Gent, Larcier, 2005, 439; C. DE WULF, Notarieel familierecht en familiaal vermogensrecht. Het opstellen van Notariële Akten, Mechelen, Kluwer, 2011, 346, nr. 520; R. BARBAIX en A.L. VERBEKE, Kernbegrippen Familiaal vermogensrecht, Antwerpen, Intersentia, 2014, 283; N. GEELHAND DE MERXEM en A. VERBEKE, Bewindsclausule in C. CASTELEIN, A-L. VERBEKE en L. WEYTS (eds.), Notariële clausules. Liber amicorum Professor Johan Verstraete, Antwerpen, Intersentia, 2007, R. BARBAIX, Het contractuele statuut van de schenking, Antwerpen, Intersentia, 2008, R. BARBAIX en A.L. VERBEKE, Kernbegrippen familiaal vermogensrecht, Antwerpen, Intersentia, 2014, R. BARBAIX, Het contractuele statuut van de schenking, Antwerpen, Intersentia, 2008, M. DAMBRE, Bijzondere overeenkomsten, Brugge, Die Keure, 2014, 441; R. BARBAIX, Het contractuele statuut van de schenking, Antwerpen, Intersentia, 2008, M. DAMBRE, Bijzondere overeenkomsten, Brugge, Die Keure, 2014,

17 geschonken goederen, met name de begiftigde. Alle daden van bewaring, beheer of beschikking worden gesteld in naam en voor rekening van de begiftigde. 65 Het is dus belangrijk dat de schenker niet meer als eigenaar optreedt voor de geschonken goederen, maar dat hij dit doet in een andere hoedanigheid. Om die reden kan men bijvoorbeeld niet aanvaarden dat de schenker co-titularis is van de rekening waarop het geschonken geld werd gestort. Als co-titularis handelt hij immers onder persoonlijke titel. 66 Evenmin kan men aanvaarden dat een onherroepelijke schenking tot stand komt door de afgifte van een bankkaart: de afgifte van een bankkaart verhindert per slot van rekening niet dat de schenker nog geld afhaalt van de rekening, waardoor er geen onherroepelijke afstand is tot stand gekomen. 67 Ook de bewindsopdracht van een ouder is niet in strijd met art. 946 BW. De ouder treedt immers op als de wettelijke vertegenwoordiger van het kind en is in die hoedanigheid ook verplicht aan het kind rekening en verantwoording af te leggen voor zijn eventueel slecht beheer. Het is deze redenering die naar analogie kan worden doorgetrokken voor de beheersen bewindsvolmacht. Ook daar treedt de schenker, die zich een volmacht voorbehoudt, niet op als eigenaar, maar wel als lasthebber. Hoe uitgebreid zijn mandaat ook moge zijn, de lasthebber is en blijft een beheerder van andermans vermogen. Hij moet daarbij de algemene beginselen die het beheer van andermans vermogen kenmerken, respecteren. 68 Het onderscheid tussen de juridische en de feitelijke mogelijkheid om op een schenking terug te komen speelt hier een belangrijke rol. De schenker die in het bezit is van een ruime volmacht heeft aldus juridisch niet de mogelijkheid om op de schenking terug te komen. Hij zou enkel feitelijk op de schenking kunnen terugkomen. Op die manier is er geen sprake van een schending van het principe van de onherroepelijkheid. Het is natuurlijk mogelijk dat de schenker op het einde van zijn mandaat niet aan de teruggaveverplichting kan voldoen, omdat hij handelingen heeft gesteld buiten de grenzen van zijn mandaat, waardoor de schenking is uitgehold en in feite teruggekomen is op de schenking. Toch is dit niet strijdig met het 65 A. NIJS, A. VAN ZANTBEEK en A. VERBEKE, Schenken met behoud van bezit, TEP 2005, Cass. 17 april 1985, Rec.Gén.Enr.Not. 1987, 110; M. PUELINCKX-COENE, Overzicht van rechtspraak: giften ( ), TPR 1994, M. PUELINCKX-COENE, Overzicht van rechtspraak. Giften ( ), TPR 1994, R. BARBAIX, Last en modaliteit/beheersvolmacht in A. VERBEKE, F. BUYSSENS en H. DERYCKE (eds.), Handboek Estate Planning deel 2: vermogensplanning met effect bij leven: schenking, Gent, Larcier, 2009,

18 principe, omdat het louter een feitelijke mogelijkheid blijft. Juridisch heeft hij deze mogelijkheid niet. 69 De begiftigde kan dus aan de schenker een volmacht verlenen om het geschonken vermogen te beheren. Dergelijke volmacht verleent de schenker niet noodzakelijk het bezit van de geschonken goederen. Zo geeft een volmacht op een bankrekening de lasthebber niet het bezit van de banktegoeden. Bij lichamelijke roerende goederen is het echter meer denkbaar dat de lastgever de geschonken goederen materieel terug overdraagt aan de schenker met het oog op zijn beheer ervan. 70 Het is dus zo dat de regels van de lastgeving van toepassing zijn op grond waarvan de lasthebber alle rechtshandelingen stelt in naam en voor rekening van de begiftigde. Deze algemene principes betreffende de lastgeving gelden ook voor de beheers- of bewindsvolmacht bij schenking. De volmacht kan zowel notarieel als onderhands worden opgemaakt. 71 In het gemeen recht is de lasthebber, op grond van art BW, gehouden aan de lastgever rekenschap te geven van de uitvoering van zijn opdracht en teruggave van wat hij krachtens zijn volmacht heeft ontvangen. 72 Dit vormt het sluitstuk van een efficiënte regeling van bevoegdheden, rechten en verplichtingen van de lasthebber en zij omvat in essentie twee componenten. Enerzijds is de lasthebber gehouden rekening en verantwoording af te leggen betreffende zijn mandaat. De lastgever moet geïnformeerd worden over de manier waarop de lasthebber zijn mandaat volbracht heeft en hij kan eventueel aansprakelijk worden gesteld voor de gebrekkige uitvoering ervan. Ook tijdens het uitoefenen van de opdracht rust er reeds een informatieplicht op de lasthebber omtrent het verloop van de opdracht en het resultaat van de ondernomen stappen. 73 Anderzijds is de lasthebber ook verplicht tot teruggave van goederen en documenten die hij ingevolge de lastgeving onder zich heeft. 74 Hij moet dus teruggeven wat hij naar aanleiding van zijn mandaat heeft ontvangen, ook al was het aan de 69 J. BAEL, Grenzen aan de conventionele vrijheid in het schenkingenrecht ingevolge het principe van de onherroepelijkheid van de schenking in STUDIEKRING PROVINCIAAL GENOOTSCHAP DER NOTARISSEN VAN OOST- VLAANDEREN, Notariële actualiteit 2012; verslagboek van de vormingsdagen van de Studiekring provinciaal genootschap der notarissen van Oost-Vlaanderen, Brugge, Die Keure, 2013, A. NIJS, A. VAN ZANTBEEK en A. VERBEKE, Schenken met behoud van bezit, TEP 2005, M. DAMBRE, Bijzondere overeenkomsten, Brugge, Die Keure, 2014, J. BAEL, Het principe van de onherroepelijkheid van de schenking: een hinderpaal bij de familiale vermogensplanning?, T.Not. 2012, afl. 7-8, J.H. HERBOTS, S. STIJNS, E. DEGROOTE, W. LAUWERS en I. SAMOY, Overzicht van rechtspraak: Bijzondere overeenkomsten , TPR 2002, J.H. HERBOTS, S. STIJNS, E. DEGROOTE, W. LAUWERS en I. SAMOY, Overzicht van rechtspraak: Bijzondere overeenkomsten , TPR 2002,

19 lastgever niet verschuldigd. Dit doelt in de eerste plaats op de niet-verschuldigde betaling door een derde. 75 Deze verplichtingen vormen de garantie voor de versterkte onherroepelijkheid van de schenking en zij kunnen contractueel dan ook niet integraal worden uitgeschakeld. De teruggaveverplichting verhindert immers dat de lasthebber-schenker via zijn mandaat de schenking juridisch kan herroepen. 76 Het is uiteraard niet ondenkbaar dat de lasthebber op het einde van zijn mandaat niet zal kunnen teruggeven wat hij naar aanleiding van zijn mandaat heeft ontvangen. Deze onmogelijkheid kan diverse oorzaken hebben. Dit kan te wijten zijn aan onzorgvuldig en speculatief beheer. De lasthebber is weliswaar verantwoording verschuldigd voor dit beheer en kan hiervoor zelfs aansprakelijk worden gesteld. De onmogelijkheid tot teruggave kan ook te wijten zijn aan het feit dat de lasthebber de goederen heeft vervreemd buiten de grenzen van zijn bevoegdheden. Ook al kan de derde-verkrijger te goeder trouw zich beroepen op derdenbeschermende maatregelen, dan is er nog hoogstens sprake van een feitelijke herroeping, maar geenszins van een juridische herroeping stricto sensu. Verbintenisrechtelijk is de vertegenwoordiger gehouden tot een teruggave bij equivalent. 77 Wat het bewind betreft, is het ouderlijk gezag een voorbeeld van een door de wet georganiseerde vorm van bewind. De ouder verkrijgt de bevoegdheid om de goederen te beheren en om er zo nodig over te beschikken, ongeacht of deze goederen eerst door hem werden geschonken. Bestaat er een onverenigbaarheid met de onherroepelijkheid in het geval dat de ouder-schenker op grond van de regeling inzake het ouderlijk gezag het bewind over de door hem geschonken goederen voert? In twee uitspraken omtrent deze materie heeft men deze vraag weten te omzeilen door te stellen dat in beide gevallen de schenking pas tot stand kwam bij de meerderjarigheid van het kind. De Rechtbank van eerste aanleg in Leuven oordeelde dat het ging om een schenking onder opschortende termijn, terwijl het Hof van beroep te Antwerpen oordeelde dat de bedoeling om te schenken pas ontstaat op het moment van de meerderjarigheid I. SAMOY, Commentaar bij art BW in X, Bijzondere overeenkomsten: commentaar met overzicht van rechtspraak en rechtsleer, Antwerpen, Kluwer, 2007, losbl., 1-3; M. DAMBRE, Bijzondere overeenkomsten, Brugge, Die Keure, 2014, 479; R. BARBAIX, Het contractuele statuut van de schenking, Antwerpen, Intersentia, 2008, R. BARBAIX, Last en modaliteit/beheersvolmacht in A. VERBEKE, F. BUYSSENS en H. DERYCKE (eds.), Handboek Estate Planning deel 2: vermogensplanning met effect bij leven: schenking, Gent, Larcier, 2009, R. BARBAIX, Het contractuele statuut van de schenking, Antwerpen, Intersentia, 2008, Rb. Leuven 11 juni 1991, T. Not. 1992, 139; Antwerpen 17 januari 2000, RW ,

20 Deze uitspraken krijgen geen navolging in de rechtsleer. Er kan geen discussie bestaan over het feit dat de schenking onmiddellijk tot stand komt. Zij wordt gesloten op het tijdstip van de wederzijdse toestemming, niet bij de meerderjarigheid. Op dat moment is ook de animus donandi aanwezig. De bewindsopdracht van de ouders vloeit voort uit hun wettelijke bevoegdheid, zelfs verplichting, het vermogen van hun kinderen te beheren en er, zo nodig en na machtiging, over te beschikken. 79 Deze beheersopdracht wordt niet in strijd geacht met art. 946 BW. De ouder treedt namelijk op als wettelijke vertegenwoordiger van het kind en is in die hoedanigheid dan ook verplicht om aan het kind rekening en verantwoording af te leggen voor een slecht beheer. Andere wettelijke vormen van bewind zijn de voogdij en sinds 1 september 2014 het bewind. Het Belgische recht erkent niet de mogelijkheid om een conventioneel bewind in te voeren. De rechtsleer neemt nochtans aan dat dit mogelijk is. 80 Een onrechtstreekse vorm van bewind kan worden georganiseerd via een private stichting of de maatschap. 81 Dit kan bijvoorbeeld inhouden dat men de begiftigde verplicht de geschonken goederen in te brengen in een private stichting, die mede door de schenker wordt geleid. 82 Er wordt algemeen aanvaard dat het bewind kan worden opgelegd aan een meerderjarige, handelingsbekwame begiftigde. 83 Een minderheid in de doctrine neemt aan dat men dit bewind ook kan opleggen aan een minderjarige of een meerderjarige handelingsonbekwame begiftigde. Het ouderlijk gezag of het ingestelde beschermingsstatuut wordt van openbare orde geacht en zou verhinderen dat een bewind wordt ingesteld. BARBAIX en VERBEKE vinden dat dit wel kan. De bewindvoerder zal dan opereren onder de controle van de wettelijke vertegenwoordiger en aan deze ook verantwoording afleggen M. PUELINCKX-COENE, Actualia schenkingen. Capita selecta in KONINKLIJKE FEDERATIE VAN BELGISCHE NOTARISSEN (ed.), Notariële actualiteit. Familiaal vermogensrecht 12, Brugge, Die Keure, 2002, ; A. HEYVAERT, Het personen- en gezinsrecht ont(k)leed. Theorieën over personen- en gezinsrecht rond een syllabus van de Belgische techniek, Gent, Mys en Breesch, 2002, A. NIJS, A. VAN ZANTBEEK en A. VERBEKE, Schenken met behoud van bezit, TEP 2005, 44; A. VERBEKE, Schenken met behoud van bezit Acht clausules, TEP 2005, ; N. GEELHAND DE MERXEM en A. VERBEKE, Bewindsclausule in C. CASTELEIN, A-L. VERBEKE en L. WEYTS (eds.), Notariële clausules. Liber amicorum Professor Johan Verstraete, Antwerpen, Intersentia, 2007, R. BARBAIX, Last en modaliteit/beheersvolmacht in A. VERBEKE, F. BUYSSENS en H. DERYCKE (eds.), Handboek Estate Planning deel 2: vermogensplanning met effect bij leven: schenking, Gent, Larcier, 2009, R. BARBAIX, Het contractuele statuut van de schenking, Antwerpen, Intersentia, 2008, R. BARBAIX en A.L. VERBEKE, Kernbegrippen familiaal vermogensrecht, Antwerpen, Intersentia, 2014, R. BARBAIX en A.L. VERBEKE, Kernbegrippen familiaal vermogensrecht, Antwerpen, Intersentia, 2014, 293; N. GEELHAND DE MERXEM en A. VERBEKE, Bewindsclausule in C. CASTELEIN, A-L. VERBEKE en L. WEYTS (eds.), Notariële clausules. Liber amicorum Professor Johan Verstraete, Antwerpen, Intersentia, 2007,

De conventionele vrijheid in het schenkingsrecht

De conventionele vrijheid in het schenkingsrecht Faculteit rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2013-2014 De conventionele vrijheid in het schenkingsrecht Masterproef van de opleiding Master in de rechten Ingediend door: Saar Vanrenterghem

Nadere informatie

De onherroepelijkheid van de schenking: de lege lata en de lege ferenda

De onherroepelijkheid van de schenking: de lege lata en de lege ferenda Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 201213 De onherroepelijkheid van de schenking: de lege lata en de lege ferenda Masterproef van de opleiding Master in het notariaat Ingediend

Nadere informatie

SUCCESSIEPLANNING VIA SCHENKINGEN BIJ EEN PERSOON DIE NIET GEZOND IS VAN GEEST

SUCCESSIEPLANNING VIA SCHENKINGEN BIJ EEN PERSOON DIE NIET GEZOND IS VAN GEEST Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2013-2014 SUCCESSIEPLANNING VIA SCHENKINGEN BIJ EEN PERSOON DIE NIET GEZOND IS VAN GEEST Masterproef van de opleiding Master in de rechten Ingediend

Nadere informatie

DOSSIER. Hoe de controle behouden na een schenking?

DOSSIER. Hoe de controle behouden na een schenking? DOSSIER Hoe de controle behouden na een schenking? De schenking is één van de meest gekende instrumenten van vermogensplanning. Om de progressiviteit van de successierechten te doorbreken en om hun kinderen

Nadere informatie

Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent DE VERSCHILLENDE FISCALE TECHNIEKEN OM ROERENDE GOEDEREN TE SCHENKEN. De Loore Anne-Sofie

Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent DE VERSCHILLENDE FISCALE TECHNIEKEN OM ROERENDE GOEDEREN TE SCHENKEN. De Loore Anne-Sofie Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2009-10 DE VERSCHILLENDE FISCALE TECHNIEKEN OM ROERENDE GOEDEREN TE SCHENKEN Masterproef van de opleiding Master in het Notariaat Ingediend door

Nadere informatie

DE SCHENKING VAN ROERENDE GOEDEREN MET FIDEÏ-COMMIS DE RESIDUO

DE SCHENKING VAN ROERENDE GOEDEREN MET FIDEÏ-COMMIS DE RESIDUO Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2009-2010 DE SCHENKING VAN ROERENDE GOEDEREN MET FIDEÏ-COMMIS DE RESIDUO Masterproef van de opleiding Master in het Notariaat Ingediend door Elissa

Nadere informatie

De fiscale aspecten van het fideïcommissum de residuo

De fiscale aspecten van het fideïcommissum de residuo Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2011-2012 De fiscale aspecten van het fideïcommissum de residuo Masterproef van de opleiding Master na master notariaat Ingediend door Lust Thomas

Nadere informatie

20031805 Academiejaar 2008-2009. De schenking van roerende goederen bij notariële akte

20031805 Academiejaar 2008-2009. De schenking van roerende goederen bij notariële akte Kathleen Mortier Master Notariaat 20031805 Academiejaar 2008-2009 De schenking van roerende goederen bij notariële akte Prof. Dr. Jan Bael Opstellen van akten 1 INHOUDSTAFEL I. Inleiding. 4 II. De schenking..4

Nadere informatie

Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent. Academiejaar 2009-10. De problematiek van de reserve bij schenking

Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent. Academiejaar 2009-10. De problematiek van de reserve bij schenking Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2009-10 De problematiek van de reserve bij schenking Masterproef van de opleiding Master in de rechten Ingediend door VAN HEYGHEN CAMILLE (Studentennr.

Nadere informatie

De onherroepelijkheid van de schenking

De onherroepelijkheid van de schenking Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent De onherroepelijkheid van de schenking Masterproef van de opleiding Master in het notariaat Academiejaar 2009-2010 Davina De Clippel Studentennummer: 00906320

Nadere informatie

MASTERPROEF: DE SCHENKING VAN ROERENDE GOEDEREN BIJ NOTARIËLE AKTE

MASTERPROEF: DE SCHENKING VAN ROERENDE GOEDEREN BIJ NOTARIËLE AKTE Academiejaar 2009-2010 MASTERPROEF: DE SCHENKING VAN ROERENDE GOEDEREN BIJ NOTARIËLE AKTE Promotor: Prof. J. Bael Ann-Sophie Buyck Facultieit Rechtsgeleerdheid Gent 20021932 VOORWOORD Aan het einde gekomen

Nadere informatie

Estate Planning. crashed.life / photocase.com HOEZO, GEGEVEN IS GEGEVEN?

Estate Planning. crashed.life / photocase.com HOEZO, GEGEVEN IS GEGEVEN? Estate Planning crashed.life / photocase.com HOEZO, GEGEVEN IS GEGEVEN? ONS ADVIES OM CONTROLE TE HOUDEN OVER UW GESCHONKEN BELEGGINGSPORTEFEUILLE Vermogen overhevelen naar een volgende generatie is relatief

Nadere informatie

4.1. Vooraf: soorten adoptie... 4. 4.2. De adoptanten gezamenlijk... 4 4.3. Eén adoptant... 5. 5.1. Wat is voogdij?... 5

4.1. Vooraf: soorten adoptie... 4. 4.2. De adoptanten gezamenlijk... 4 4.3. Eén adoptant... 5. 5.1. Wat is voogdij?... 5 Inhoudstafel Deel 1: Het beheer over de goederen van het minderjarige kind 1. Belang... 1 2. Wie is minderjarig?... 1 3. Bevoegdheid van de ouders... 2 3.1. Ouderlijk gezag... 2 3.2. Wettelijk genot...

Nadere informatie

DE OVERGANG ONDER LEVENDEN OM NIET VAN ROERENDE GOEDEREN DE VORM VAN EEN SCHENKING

DE OVERGANG ONDER LEVENDEN OM NIET VAN ROERENDE GOEDEREN DE VORM VAN EEN SCHENKING DE OVERGANG ONDER LEVENDEN OM NIET VAN ROERENDE GOEDEREN DE VORM VAN EEN SCHENKING De wettelijke vorm om een schenking te doen is de notariële akte. De uitzonderingen op dit principe zijn onder andere:

Nadere informatie

DE ONHERROEPELIJKHEID VAN DE SCHENKING (Voorwaarden aan de schenking: een element van rechtsonzekerheid of een must?)

DE ONHERROEPELIJKHEID VAN DE SCHENKING (Voorwaarden aan de schenking: een element van rechtsonzekerheid of een must?) Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2009-10 DE ONHERROEPELIJKHEID VAN DE SCHENKING (Voorwaarden aan de schenking: een element van rechtsonzekerheid of een must?) Masterproef van

Nadere informatie

Conventioneel recht van terugkeer met en zonder optie bij schenkingen

Conventioneel recht van terugkeer met en zonder optie bij schenkingen Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2013-14 Conventioneel recht van terugkeer met en zonder optie bij schenkingen Masterproef van de opleiding Master in het Notariaat Ingediend door

Nadere informatie

Het bewijs van de gezondheid of ongezondheid van geest van de testator of schenker en de problematiek van het medisch beroepsgeheim

Het bewijs van de gezondheid of ongezondheid van geest van de testator of schenker en de problematiek van het medisch beroepsgeheim Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2010-11 Het bewijs van de gezondheid of ongezondheid van geest van de testator of schenker en de problematiek van het medisch beroepsgeheim Masterproef

Nadere informatie

HET VERBOD VAN ERFOVEREENKOMSTEN BIJ DE

HET VERBOD VAN ERFOVEREENKOMSTEN BIJ DE Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2010-11 HET VERBOD VAN ERFOVEREENKOMSTEN BIJ DE ECHTSCHEIDING DOOR ONDERLINGE TOESTEMMING Masterproef van de opleiding Master in de rechten Ingediend

Nadere informatie

Auteur. Onderwerp. Datum

Auteur. Onderwerp. Datum Auteur Alain Verbeke Buitengewoon Hoogleraar Leuven, Antwerpen, Tilburg Advocaat Philippe & Partners Onderwerp Vruchtgebruik: creatief met rechthebbenden Datum 1999 Copyright and disclaimer Gelieve er

Nadere informatie

Inhoud. Inhoud... Titel 1. Juridische aspecten... 1. Hoofdstuk 1. Algemeen... 1

Inhoud. Inhoud... Titel 1. Juridische aspecten... 1. Hoofdstuk 1. Algemeen... 1 p. Inhoud... V Titel 1. Juridische aspecten.... 1 Hoofdstuk 1. Algemeen... 1 Hoofdstuk 2. Algemene beschouwingen over de schenking onder de levenden... 2 Afdeling 1. Definitie...... 2 Afdeling 2. Grondvereisten

Nadere informatie

1. (Een gewone) hand- en/of bankgift

1. (Een gewone) hand- en/of bankgift 1. (Een gewone) hand- en/of bankgift 1.1. WAT HOUDT ZO N HAND- OF BANKGIFT PRECIES IN? 1.1.1. Schenken zonder schenkingsrechten! Schenking is in principe notarieel. Dat is in ieder geval het basisprincipe

Nadere informatie

Faculteit Rechtsgeleerdheid. Universiteit Gent. Academiejaar 2014-2015. De gepaste sanctie van de schenking met ongeoorloofde last

Faculteit Rechtsgeleerdheid. Universiteit Gent. Academiejaar 2014-2015. De gepaste sanctie van de schenking met ongeoorloofde last Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2014-2015 De gepaste sanctie van de schenking met ongeoorloofde last Masterproef van de opleiding Master in het Notariaat Ingediend door HANS

Nadere informatie

HANDBOEK BURGERLIJK RECHT

HANDBOEK BURGERLIJK RECHT RENE DEKKERS HANDBOEK BURGERLIJK RECHT DEEL IV Huwelijksstelsels - Erfrecht - Giften DERDE UITGAVE BEWERKT DOOR HELENE CASMAN Gewoon Hoogleraar Vrije Universiteit Brussel Hoogleraar Université Libre de

Nadere informatie

DE STRIJDIGHEID VAN DE BEDINGEN BETREFFENDE TOEKOMSTIGE NALATENSCHAPPEN MET DE OPENBARE ORDE ( noot bij Cass. 31 oktober 2008 )

DE STRIJDIGHEID VAN DE BEDINGEN BETREFFENDE TOEKOMSTIGE NALATENSCHAPPEN MET DE OPENBARE ORDE ( noot bij Cass. 31 oktober 2008 ) FACULTEIT RECHTSGELEERDHEID Universiteit Gent Academiejaar 2011-2012 DE STRIJDIGHEID VAN DE BEDINGEN BETREFFENDE TOEKOMSTIGE NALATENSCHAPPEN MET DE OPENBARE ORDE ( noot bij Cass. 31 oktober 2008 ) Masterproef

Nadere informatie

privé-vermogenvermogen

privé-vermogenvermogen FAMILIAAL VERMOGENSRECHT VENNOOTSCHAPSRECHT Inleiding Prof. Dr. Johan Du Mongh KU Leuven Advocaat Johan Du Mongh 1 Johan Du Mongh 2 Het huwelijksgoederenrecht speelt op het ogenblik van inbreng van privé-vermogenvermogen

Nadere informatie

1. HET ERFRECHT VAN DE LANGSTLEVENDE ECHTGENOOT EN HET WETTELIJK OF CONVENTIONEEL RECHT VAN TERUG- KEER 2

1. HET ERFRECHT VAN DE LANGSTLEVENDE ECHTGENOOT EN HET WETTELIJK OF CONVENTIONEEL RECHT VAN TERUG- KEER 2 HOOFDSTUK 1 DE WISSELWERKING TUSSEN SCHENKINGEN EN UITERSTE WILSBESCHIKKINGEN Annelies Wylleman Hoofddocent Vakgroep Burgerlijk Recht Universiteit Gent Notaris Lise Voet Assistent Vakgroep Burgerlijk Recht

Nadere informatie

Bart VAN HYFTE Gauthier ERVYN Laurent DELMOTTE Johan VANDEN EYNDE

Bart VAN HYFTE Gauthier ERVYN Laurent DELMOTTE Johan VANDEN EYNDE 77, Gulden Vlieslaan 1060 Brussel Tel 02 290 04 00 Fax 02 290 04 10 info@vdelegal.be 19 / 03 / 2009 Bart VAN HYFTE Gauthier ERVYN Laurent DELMOTTE Johan VANDEN EYNDE Inleiding - Uitgangspunt : o valorisatie

Nadere informatie

VOORWOORD...v. KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Coördinatie Prof. Dr. JOHAN DU MONGH...1. Primair huwelijksvermogensstelsel VEERLE ALLAERTS...

VOORWOORD...v. KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Coördinatie Prof. Dr. JOHAN DU MONGH...1. Primair huwelijksvermogensstelsel VEERLE ALLAERTS... VOORWOORD...v DEEL I. KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Coördinatie Prof. Dr. JOHAN DU MONGH...1 Hfdst I. Primair huwelijksvermogensstelsel VEERLE ALLAERTS...3 I. Algemeen...3 II. Verplichting tot hulp

Nadere informatie

Sinds oktober 2007: docent Postgraduaat Estate Planning VUB-ULB-Stichting Vermogensplanning (http://www.vub.ac.be/ipavub/pg_estate.html).

Sinds oktober 2007: docent Postgraduaat Estate Planning VUB-ULB-Stichting Vermogensplanning (http://www.vub.ac.be/ipavub/pg_estate.html). Academische fiche Prof. dr. Renate BARBAIX 1. Personalia Naam : Barbaix Voornaam: Renate Geboortedatum: 17/11/1979 Geboorteplaats: Dendermonde Werkadres: Universiteit Antwerpen Faculteit Rechten Campus

Nadere informatie

Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar

Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2009-2010 Het verbod van erfovereenkomsten bij de echtscheiding door onderlinge toestemming Masterproef van de opleiding Master in het notariaat

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE ADLOCUTIO ROGERUM DILLEMANS HONORIFICANS FAMILIAAL VERMOGENSBEHEER IN RECENTE NATIONALE EN EUROPESE RECHTSPRAAK

INHOUDSOPGAVE ADLOCUTIO ROGERUM DILLEMANS HONORIFICANS FAMILIAAL VERMOGENSBEHEER IN RECENTE NATIONALE EN EUROPESE RECHTSPRAAK INHOUDSOPGAVE ADLOCUTIO ROGERUM DILLEMANS HONORIFICANS... v FAMILIAAL VERMOGENSBEHEER IN RECENTE NATIONALE EN EUROPESE RECHTSPRAAK Walter PINTENS...1 I. Inleiding...3 II. Huwelijksvoordelen...4 1. Artikel

Nadere informatie

ROEREND SCHENKEN Alles over de handgift en de bankgift!

ROEREND SCHENKEN Alles over de handgift en de bankgift! Alles over de handgift en de bankgift! Iven De Hoon ALLES OVER DE HANDGIFT EN DE BANKGIFT! 1. Waarom schenken?... 3 2. Moet een schenking niet via een notaris te gebeuren?... 3 De handgift... 5 1. Kan

Nadere informatie

Auteur. Onderwerp. Datum

Auteur. Onderwerp. Datum Auteur Christine Van Heuverswyn Uittreksel Handboek Estate Planning Vermogensplanning met effect bij leven Huwelijk en samenwoning www.larcier.be Onderwerp Huwelijksvermogensrecht en vennootschap: ongewenste

Nadere informatie

INHOUD VOORWOORD... KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Coördinatie Prof. Dr. JOHAN DU MONGH... 1. Primair huwelijksvermogensstelsel VEERLE ALLAERTS...

INHOUD VOORWOORD... KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Coördinatie Prof. Dr. JOHAN DU MONGH... 1. Primair huwelijksvermogensstelsel VEERLE ALLAERTS... INHOUD VOORWOORD... v DEEL I. KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Coördinatie Prof. Dr. JOHAN DU MONGH... 1 Hfdst. I. Primair huwelijksvermogensstelsel VEERLE ALLAERTS... 3 I. Algemeen... 3 II. Verplichting

Nadere informatie

HET STANDPUNT VAN VLABEL INZAKE HET OPTIONEEL BEDING VAN TERUGKEER

HET STANDPUNT VAN VLABEL INZAKE HET OPTIONEEL BEDING VAN TERUGKEER HET STANDPUNT VAN VLABEL INZAKE HET OPTIONEEL BEDING VAN TERUGKEER EEN BRUG TE VER? Aantal woorden: 18.867 Lisa Manalili Studentennummer: 01106343 Promotor: Prof. dr. Mark Delanote Commissaris: Frederik

Nadere informatie

Structuur van het volume Schenking

Structuur van het volume Schenking Voorwoord Inbedding Dit boek is het tweede volume van het Handboek Estate Planning, Algemeen Deel. In de voorgaande pagina s kon u nadere uitleg en toelichting vinden bij het globale concept van dit handboek.

Nadere informatie

Hoe beveilig ik mijn partner?

Hoe beveilig ik mijn partner? Hoe beveilig ik mijn partner? Brussel, 22 oktober 2011 2 Agenda Planning tussen partners Samenwonenden Echtgenoten Civiel- en fiscaal statuut Instrumenten Van testament tot contract 3 Wettelijke bescherming

Nadere informatie

A. Algemeen 13. B. Vorm en voorwerp van de schenking 15. C. Grenzen en modaliteiten 32

A. Algemeen 13. B. Vorm en voorwerp van de schenking 15. C. Grenzen en modaliteiten 32 Inhoud 1. Voorwoord 11 2. De schenking 13 A. Algemeen 13 Vraag 1 Wat is een schenking? 13 B. Vorm en voorwerp van de schenking 15 Vraag 2 Onder welke vorm kan men een schenking verrichten? 15 Vraag 3 Zijn

Nadere informatie

Auteur. Elfri De Neve. Onderwerp. Geregistreerde schenkingen om successierechten te vermijden. Copyright and disclaimer

Auteur. Elfri De Neve.  Onderwerp. Geregistreerde schenkingen om successierechten te vermijden. Copyright and disclaimer Auteur Elfri De Neve www.elfri.be Onderwerp Geregistreerde schenkingen om successierechten te vermijden Copyright and disclaimer Gelieve er nota van te nemen dat de inhoud van dit document onderworpen

Nadere informatie

DE INBRENG VAN GIFTEN IN HET NIEUWE ERFRECHT

DE INBRENG VAN GIFTEN IN HET NIEUWE ERFRECHT DE INBRENG VAN GIFTEN IN HET NIEUWE ERFRECHT Aantal woorden: 23.022 Jean-Baptiste Louagie Studentennummer: 01104315 Promotor: Prof. dr. Jan Bael Commissaris: Elise Maes Masterproef voorgelegd voor het

Nadere informatie

FAMILIAAL VERMOGENSRECHT IN 143 UITSPRAKEN

FAMILIAAL VERMOGENSRECHT IN 143 UITSPRAKEN FAMILIAAL VERMOGENSRECHT IN 143 UITSPRAKEN Walter PINTENS Hoogleraar K.U. Leuven Frank BUYSSENS Assistent K.U. Leuven Huwelijksvermogensstelsels Schenkingen Erfenissen - Testamenten Familiale Schikkingen

Nadere informatie

Instelling. Onderwerp. Datum

Instelling. Onderwerp. Datum Instelling Onderwerp Schenking. Vorm. Notariële akte. Uitzondering. Handgift van roerende goederen. Schriftelijk bewijs Datum 22 april 2010 Copyright and disclaimer De inhoud van dit document kan onderworpen

Nadere informatie

CONVENTIONEEL RECHT VAN TERUGKEER MET OPTIE

CONVENTIONEEL RECHT VAN TERUGKEER MET OPTIE Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2012-13 CONVENTIONEEL RECHT VAN TERUGKEER MET OPTIE Donner et retenir vaut bien Masterproef van de opleiding Master in de rechten Ingediend door

Nadere informatie

Faculteit Rechtsgeleerdheid. Universiteit Gent. Academiejaar Masterproef van de opleiding Master in de Rechten

Faculteit Rechtsgeleerdheid. Universiteit Gent. Academiejaar Masterproef van de opleiding Master in de Rechten Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2015-2016 Hinderpalen bij de familiale vermogensplanning Masterproef van de opleiding Master in de Rechten Ingediend door Jef De Paep (00703897)

Nadere informatie

De fiscale aspecten van het fideïcommissium de residuo

De fiscale aspecten van het fideïcommissium de residuo Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2009-2010 De fiscale aspecten van het fideïcommissium de residuo Masterproef van de opleiding Master na master notariaat Ingediend door Roelens

Nadere informatie

De Ascendentenverdeling

De Ascendentenverdeling UNIVERSITEIT GENT FACULTEIT ECONOMIE EN BEDRIJFSKUNDE ACADEMIEJAAR 2015 2016 De Ascendentenverdeling Masterproef voorgedragen tot het bekomen van de graad van Master of Science in de Handelswetenschappen

Nadere informatie

BEDINGEN VAN AANWAS EN TERUGVALLING

BEDINGEN VAN AANWAS EN TERUGVALLING Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2014-2015 BEDINGEN VAN AANWAS EN TERUGVALLING INZAKE REGISTRATIE- EN SUCCESSIERECHTEN Masterproef van de opleiding Master na master in het notariaat

Nadere informatie

INHOUDSTAFEL WOORD VOORAF... CONTRACTEN ONDER VOORWAARDE ALAIN VERBEKE & IRIS VERVOORT... 1

INHOUDSTAFEL WOORD VOORAF... CONTRACTEN ONDER VOORWAARDE ALAIN VERBEKE & IRIS VERVOORT... 1 voorwerk.fm Page vii Monday, October 11, 2004 3:26 PM INHOUDSTAFEL WOORD VOORAF....................................... v CONTRACTEN ONDER VOORWAARDE ALAIN VERBEKE & IRIS VERVOORT.........................

Nadere informatie

TITEL V. DE BEDINGEN VAN AANWAS EN DE TONTINEBEDINGEN

TITEL V. DE BEDINGEN VAN AANWAS EN DE TONTINEBEDINGEN NOTAKT VB 1001.book Page 603 Tuesday, August 30, 2011 10:44 AM TITEL V. DE BEDINGEN VAN AANWAS EN DE TONTINEBEDINGEN J. BAEL NOTAKT VB 1001.book Page 604 Tuesday, August 30, 2011 10:44 AM NOTAKT VB 1001.book

Nadere informatie

Masterproef De gesplitste aankoop met een voorafgaande schenking in het licht van de antimisbruikbepalingen

Masterproef De gesplitste aankoop met een voorafgaande schenking in het licht van de antimisbruikbepalingen 2013 2014 FACULTEIT RECHTEN master in de rechten Masterproef De gesplitste aankoop met een voorafgaande schenking in het licht van de antimisbruikbepalingen Promotor : Prof. dr. Elly VAN DE VELDE Copromotor

Nadere informatie

ACTUALIA VEREFFENING EN VERDELING

ACTUALIA VEREFFENING EN VERDELING ACTUALIA VEREFFENING EN VERDELING Het Centrum voor Beroepsvervolmaking in de Rechten (CBR) is een feitelijk samenwerkingsverband tussen de Raad van de Orde der Advocaten bij de balie te Antwerpen en de

Nadere informatie

Hof van Cassatie van België

Hof van Cassatie van België 21 OKTOBER 2016 C.15.0457.N/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.15.0457.N R. V. R., handelend in eigen naam en in hoedanigheid van erfgenaam van de heer P. V. R., eiseres, vertegenwoordigd door

Nadere informatie

30 DECEMBER 1961. - Wet tot invoering van de Nederlandse tekst van het burgerlijk wetboek.

30 DECEMBER 1961. - Wet tot invoering van de Nederlandse tekst van het burgerlijk wetboek. 30 DECEMBER 1961. - Wet tot invoering van de Nederlandse tekst van het burgerlijk wetboek. Publicatie : 18-05-1962 Inwerkingtreding : 28-05-1962 Dossiernummer : 1961-12-30/31 HOOFDSTUK VI : WEDERZIJDSE

Nadere informatie

Handboek Estate Planning Bijzonder Deel... Voorwoord... De auteurs... Verkrijgingen door de langstlevende echtgenoot via huwelijkcontract...

Handboek Estate Planning Bijzonder Deel... Voorwoord... De auteurs... Verkrijgingen door de langstlevende echtgenoot via huwelijkcontract... Inhoudsopgave Handboek Estate Planning Bijzonder Deel..................... Voorwoord.............................................. De auteurs............................................... i iii v DEEL

Nadere informatie

Relevante feiten. Beoordeling. RECHTBANK VAN EERSTE AANLEG VAN ANTWERPEN Vonnis van 09 oktober 2002 - Rol nr 00/2654/A - Aanslagjaar 1996

Relevante feiten. Beoordeling. RECHTBANK VAN EERSTE AANLEG VAN ANTWERPEN Vonnis van 09 oktober 2002 - Rol nr 00/2654/A - Aanslagjaar 1996 RECHTBANK VAN EERSTE AANLEG VAN ANTWERPEN Vonnis van 09 oktober 2002 - Rol nr 00/2654/A - Aanslagjaar 1996 Relevante feiten Als kaderlid van M heeft eerste eiser in 1993 aandelenopties verkregen op aandelen

Nadere informatie

DE BUITENGERECHTELIJKE BESCHERMING EN DE SCHENKING IN

DE BUITENGERECHTELIJKE BESCHERMING EN DE SCHENKING IN Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2016 2017 DE BUITENGERECHTELIJKE BESCHERMING EN DE SCHENKING IN NAAM VAN DE LASTGEVER. Masterproef van de opleiding Master in het Notariaat Ingediend

Nadere informatie

Ann Claes Manager Wealth Services Beobank 14 november 2015

Ann Claes Manager Wealth Services Beobank 14 november 2015 Beobank Workshop Successieplanning in samenwerking met EY Private Client Services Ann Claes Manager Wealth Services Beobank 14 november 2015 Hoe kan u uw vermogensplanning veiligstellen door middel van

Nadere informatie

SAMENWONING RELEVANTE ARTIKELS UIT HET BELGISCH BURGERLIJK WETBOEK

SAMENWONING RELEVANTE ARTIKELS UIT HET BELGISCH BURGERLIJK WETBOEK WETTELIJKE SAMENWONING RELEVANTE ARTIKELS UIT HET BELGISCH BURGERLIJK WETBOEK BOEK III TITEL Vbis WETTELIJKE SAMENWONING Artikel 1475 Onder wettelijke samenwoning wordt verstaan de toestand van samenleven

Nadere informatie

Noot onder Antwerpen 24 juni 2008

Noot onder Antwerpen 24 juni 2008 Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2009-2010 Noot onder Antwerpen 24 juni 2008 Huwelijksvermogensstelsel Erfstelling Masterproef van de opleiding Master in de Rechten Ingediend

Nadere informatie

INHOUD. VOORWOORD... v. KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Prof. Dr. Johan Du Mongh Primair huwelijksvermogensstelsel Veerle Allaerts...

INHOUD. VOORWOORD... v. KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Prof. Dr. Johan Du Mongh Primair huwelijksvermogensstelsel Veerle Allaerts... INHOUD VOORWOORD.................................................... v DEEL I. KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Prof. Dr. Johan Du Mongh.............................. 1 Hfdst. I. Primair huwelijksvermogensstelsel

Nadere informatie

Een zeer goedkope koop vs. een schenking met zware last

Een zeer goedkope koop vs. een schenking met zware last Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2012-2013 Een zeer goedkope koop vs. een schenking met zware last Masterproef van de opleiding Notariaat Ingediend door De Bruyn Chloë (00706652)

Nadere informatie

ERFOVEREENKOMSTEN IN HET NIEUWE ERFRECHT

ERFOVEREENKOMSTEN IN HET NIEUWE ERFRECHT ERFOVEREENKOMSTEN IN HET NIEUWE ERFRECHT Brent Imschoot Studentennummer: 01205350 Promotor: Prof. Dr. Jan Bael Commissaris: Elise Maes Masterproef voorgelegd voor het behalen van de graad master in de

Nadere informatie

MASTERPROEF. De nietigverklaring van een testament wegens ongezondheid van geest, noot onder Gent 15 maart 2007, RW 2007-08, 1082.

MASTERPROEF. De nietigverklaring van een testament wegens ongezondheid van geest, noot onder Gent 15 maart 2007, RW 2007-08, 1082. Faculteit Rechtsgeleerdheid MASTERPROEF Academiejaar 2008-2009 Promotor: Prof. Dr. J. Bael De Clercq Veerle Commissarissen: Prof. Dr. N. Geelhand Stamnummer: 2003224 Ilse Martens Master in het Notariaat

Nadere informatie

Het$verbod$van$erfovereenkomsten$$ binnen$de$hervorming$van$het$erfrecht$

Het$verbod$van$erfovereenkomsten$$ binnen$de$hervorming$van$het$erfrecht$ FaculteitRechtsgeleerdheid UniversiteitGent Academiejaar2014;2015 Het$verbod$van$erfovereenkomsten$$ binnen$de$hervorming$van$het$erfrecht$ Masterproefvandeopleiding Masterinderechten Ingedienddoor Lara$Smets

Nadere informatie

De zakenrechtelijk aspecten van het fideïcommis de residuo in vergelijking met de Angelsaksische trust en het Franse erfrecht

De zakenrechtelijk aspecten van het fideïcommis de residuo in vergelijking met de Angelsaksische trust en het Franse erfrecht De zakenrechtelijk aspecten van het fideïcommis de residuo in vergelijking met de Angelsaksische trust en het Franse erfrecht Eveline Vanthorre Onder wetenschappelijke begeleiding van Dorothy Gruyaert

Nadere informatie

INLEIDING. ALGEMENE TOELICHTING BIJ DE HERVORMING INZAKE HET VERBOD VAN ERFOVEREENKOMSTEN 1

INLEIDING. ALGEMENE TOELICHTING BIJ DE HERVORMING INZAKE HET VERBOD VAN ERFOVEREENKOMSTEN 1 INLEIDING. ALGEMENE TOELICHTING BIJ DE HERVORMING INZAKE HET VERBOD VAN ERFOVEREENKOMSTEN 1 HOOFDSTUK 1. HET VROEGERE VERBOD VAN BEDINGEN BETREFFENDE TOEKOMSTIGE NALATENSCHAPPEN. WELKE OVEREENKOMSTEN EN

Nadere informatie

INHOUD. Deel I. Privaatrechtelijke aspecten... 1

INHOUD. Deel I. Privaatrechtelijke aspecten... 1 Deel I. Privaatrechtelijke aspecten..... 1 Hoofdstuk 1. Wettelijk kader van het samenwonen.... 3 1. Wet inwerkingtreding......... 5 2. Civielrechtelijk begrip wettelijke samenwoning..... 5 3. Verklaring

Nadere informatie

De contractuele uitsluiting en beperking van de tienjarige aansprakelijkheid van de architect (Cass. 5 september 2014)

De contractuele uitsluiting en beperking van de tienjarige aansprakelijkheid van de architect (Cass. 5 september 2014) De contractuele uitsluiting en beperking van de tienjarige aansprakelijkheid van de architect (Cass. 5 september 2014) FORUM ADVOCATEN BVBA Nassaustraat 37-41 2000 Antwerpen T 03 369 95 65 F 03 369 95

Nadere informatie

INHOUD. Hoofdstuk IV. Ongeldigheid van het huwelijkscontract... 48 TITEL II DE VERSCHILLENDE HUWELIJKSSTELSELS... 51

INHOUD. Hoofdstuk IV. Ongeldigheid van het huwelijkscontract... 48 TITEL II DE VERSCHILLENDE HUWELIJKSSTELSELS... 51 INHOUD BOEK VIII. HUWELIJKSSTELSELS.... 1 Inleiding... 3 TITEL I HET HUWELIJKSCONTRACT.... 5 Hoofdstuk I. Inleiding.... 5 Hoofdstuk II. Inhoud van het huwelijkscontract.... 10 Afdeling I. Huwelijksovereenkomsten....

Nadere informatie

REGELING HOUDENDE AFSTAND VAN RESERVE BIJ EEN SCHENKING IN BELGIË EN ONZE BUURLANDEN

REGELING HOUDENDE AFSTAND VAN RESERVE BIJ EEN SCHENKING IN BELGIË EN ONZE BUURLANDEN REGELING HOUDENDE AFSTAND VAN RESERVE BIJ EEN SCHENKING IN BELGIË EN ONZE BUURLANDEN Stevens Eline Studentennummer: 01201759 Promotor: Prof. dr. Jan BAEL Commissaris: de heer Daan DE WITTE Masterproef

Nadere informatie

De schenking van roerende goederen met fideï-commis de residuo

De schenking van roerende goederen met fideï-commis de residuo Masterproef Joyce De Ketele 20030999 Master Notariaat Academiejaar 2008-2009 De schenking van roerende goederen met fideï-commis de residuo PROMOTOR: Professor J. BAEL COMMISSARISSEN: Professor N. GEELHAND

Nadere informatie

De zorgvolmacht als onderdeel van een tijdige zorgplanning

De zorgvolmacht als onderdeel van een tijdige zorgplanning De zorgvolmacht als onderdeel van een tijdige zorgplanning Prof. Dr. Annelies Wylleman Hoogleraar Privaatrecht Universiteit Gent Notaris te Sleidinge Kern van het probleem Het stellen van een rechtshandeling

Nadere informatie

KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Prof. Dr. Johan Du Mongh en Dr. Charlotte Declerck.. 1

KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Prof. Dr. Johan Du Mongh en Dr. Charlotte Declerck.. 1 INHOUD VOORWOORD.................................................... v DEEL I. KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Prof. Dr. Johan Du Mongh en Dr. Charlotte Declerck.. 1 Hfdst. I. Primair huwelijksvermogensstelsel

Nadere informatie

Rechterlijke beschermingsmaatregelen - bewindvoering. Wet van 17 maart2013

Rechterlijke beschermingsmaatregelen - bewindvoering. Wet van 17 maart2013 Wet van 17 maart2013 tot hervormingvan de regelingen inzakeonbekwaamheid en tot instelling van een nieuwe beschermingsstatus die strooktmet de menselijkewaardigheid(bs 14 juni2013) Wanneer Wie Hoe Gevolgen

Nadere informatie

Begripsbepaling H OOFDSTUK

Begripsbepaling H OOFDSTUK H OOFDSTUK Begripsbepaling I 1. WETTELIJKE DEFINITIE Artikel 1075 van het Belgisch Burgerlijk Wetboek (hierna BW) bepaalt: De vader, de moeder en andere bloedverwanten in de opgaande lijn kunnen hun goederen

Nadere informatie

De Private Stichting als modern alternatief voor successieplanning van ouders met een zorgenkind

De Private Stichting als modern alternatief voor successieplanning van ouders met een zorgenkind De Private Stichting als modern alternatief voor successieplanning van ouders met een zorgenkind Annick Buggenhout Adviseur Estate Planning 18/10/2014 1 Agenda Uitgangspunt (praktijkvoorbeeld) Geen planning:

Nadere informatie

INHOUD. Woord vooraf... v Over de auteurs... vii Algemene bibliografie... ix ERFRECHT

INHOUD. Woord vooraf... v Over de auteurs... vii Algemene bibliografie... ix ERFRECHT INHOUD Woord vooraf.................................................................... v Over de auteurs................................................................. vii Algemene bibliografie.............................................................

Nadere informatie

Auteur. Onderwerp. Datum

Auteur. Onderwerp. Datum Auteur Henri Derycke Advocaat Derycke advocatenkantoor & C Onderwerp Artikel 9 W. Succ. Datum september 2000 Copyright and disclaimer Gelieve er nota van te nemen dat de inhoud van dit document onderworpen

Nadere informatie

Hof van Cassatie van België

Hof van Cassatie van België 25 JANUARI 2010 C.09.0093.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.09.0093.F D. L., Mr. John Kirkpatrick, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen C. D., Mr. Michel Mahieu, advocaat bij het Hof van

Nadere informatie

berekening en tarieven

berekening en tarieven Page 1 of 6 Leven - Schenken en Erven Schenkingsrechten in Vlaanderen: tarieven Net zoals bij successies worden de heffingen op schenkingen, de belastbare basis en de eventuele vrijstellingen door elk

Nadere informatie

DE FISCALE ASPECTEN VAN HET

DE FISCALE ASPECTEN VAN HET Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2010-11 DE FISCALE ASPECTEN VAN HET FIDEÏCOMMISSUM DE RESIDUO Masterproef Notariaat Ingediend door Pieter-Jan Vandepoele (studentennr. 20051341)

Nadere informatie

Kunnen de hoge schenkingsrechten bij schenking van een onroerend goed omzeild worden via de verkoopovereenkomst?

Kunnen de hoge schenkingsrechten bij schenking van een onroerend goed omzeild worden via de verkoopovereenkomst? Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2008-2009 Kunnen de hoge schenkingsrechten bij schenking van een onroerend goed Masterproef van de opleiding Master in het Notariaat Ingediend

Nadere informatie

NIEUWSFLASH SUCCESSIERECHTEN OP AFKOOPWAARDE LEVENSVERZEKERINGEN

NIEUWSFLASH SUCCESSIERECHTEN OP AFKOOPWAARDE LEVENSVERZEKERINGEN NIEUWSFLASH SUCCESSIERECHTEN OP AFKOOPWAARDE LEVENSVERZEKERINGEN Dit nieuwsbericht is enkel voor informatie doeleinden bestemd. Ondanks het feit dat aan dit nieuwsbericht de gebruikelijke zorg is besteed,

Nadere informatie

INHOUD. VOORWOORD... v. KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Prof. Dr. Charlotte Declerck Primair huwelijksvermogensstelsel Veerle Allaerts...

INHOUD. VOORWOORD... v. KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Prof. Dr. Charlotte Declerck Primair huwelijksvermogensstelsel Veerle Allaerts... INHOUD VOORWOORD.................................................... v DEEL I. KRONIEK FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Prof. Dr. Charlotte Declerck........................ 1 Hfdst. I. Primair huwelijksvermogensstelsel

Nadere informatie

Hof van Cassatie van België

Hof van Cassatie van België 24 SEPTEMBER 2007 C.06.0094.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.06.0094.F M. G., Mr. Lucien Simont, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen G. J. I. RECHTSPLEGING VOOR HET HOF Het cassatieberoep

Nadere informatie

Persoonlijke kopie van ()

Persoonlijke kopie van () PATRIMONIUM 2007 REDACTIERAAD PATRIMONIUM Prof. Dr. Walter Pintens (voorzitter redactieraad) Prof. Dr. Johan Du Mongh (hoofdredacteur) Charlotte Declerck PATRIMONIUM 2007 Prof. Dr. WALTER PINTENS Prof.

Nadere informatie

Inhoud WOORD VOORAF 3. Deel 1 INLEIDING TOT HET RECHT 13

Inhoud WOORD VOORAF 3. Deel 1 INLEIDING TOT HET RECHT 13 5 WOORD VOORAF 3 Deel 1 INLEIDING TOT HET RECHT 13 1 ALGEMENE INLEIDING 15 1.1 Verantwoording 15 1.2 Het begrip recht 16 1.2.1 Algemeen 16 1.2.2 Een geheel van algemeen geldende normatieve regels 17 1.2.3

Nadere informatie

Faculteit rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2012-2013

Faculteit rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2012-2013 Faculteit rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2012-2013 MASTERPROEF: DE SCHENKING VAN LEVENSVERZEKERINGEN. AANDACHTSPUNTEN VOOR DE NOTARIS MET EEN VOORSTEL VAN MODEL VAN NOTARIELE SCHENKINGSAKTE.

Nadere informatie

Zuivere scheiding van goederen en het probleem van de koude uitsluiting: is het verrekenbeding de oplossing?

Zuivere scheiding van goederen en het probleem van de koude uitsluiting: is het verrekenbeding de oplossing? Faculteit Rechtsgeleerdheid Zuivere scheiding van goederen en het probleem van de koude uitsluiting: is het verrekenbeding de oplossing? Sofie Vandeputte 01310080 Masterproef voor de opleiding Master in

Nadere informatie

ACTUELE KNELPUNTEN FAMILIAAL VERMOGENSRECHT

ACTUELE KNELPUNTEN FAMILIAAL VERMOGENSRECHT ACTUELE KNELPUNTEN FAMILIAAL VERMOGENSRECHT ACTUELE KNELPUNTEN FAMILIAAL VERMOGENSRECHT Renate Barbaix Alain Laurent Verbeke (eds.) Antwerpen Cambridge Actuele knelpunten familiaal vermogensrecht Renate

Nadere informatie

GROEPSVERZEKERINGEN EN HET HUWELIJKSVERMOGENSRECHT

GROEPSVERZEKERINGEN EN HET HUWELIJKSVERMOGENSRECHT GROEPSVERZEKERINGEN EN HET HUWELIJKSVERMOGENSRECHT 1. De artikelen 127 en 128 van de Wet van 25 juni 1992 op de Landverzekeringsovereenkomst (WLVO) stelden eertijds het volgende: Artikel 127 WLVO: De aanspraken,

Nadere informatie

EEN NIEUWE ONBEKWAAMHEID TOT ONTVANGEN IN ARTIKEL 908 VAN HET BURGERLIJK WETBOEK

EEN NIEUWE ONBEKWAAMHEID TOT ONTVANGEN IN ARTIKEL 908 VAN HET BURGERLIJK WETBOEK EEN NIEUWE ONBEKWAAMHEID TOT ONTVANGEN IN ARTIKEL 908 VAN HET BURGERLIJK WETBOEK Elina Vanhauter Studentennummer: 01102539 Promotor: Prof. dr. Jan Bael Commissaris: Mevrouw Anne-Sophie Baudry Masterproef

Nadere informatie

RECHTSVERGELIJKENDE BEDENKINGEN BIJ HET VERBOD VAN ERFOVEREENKOMSTEN IN HET NIEUWE ERFRECHT

RECHTSVERGELIJKENDE BEDENKINGEN BIJ HET VERBOD VAN ERFOVEREENKOMSTEN IN HET NIEUWE ERFRECHT RECHTSVERGELIJKENDE BEDENKINGEN BIJ HET VERBOD VAN ERFOVEREENKOMSTEN IN HET NIEUWE ERFRECHT Aantal woorden: 49 550 Fien Martens Studentennummer: 01203536 Promotor(en): Prof. dr. Jan Bael, Commissaris:

Nadere informatie

DE INTERACTIE TUSSEN DE SCHENKINGS- EN DE SUCCESSIERECHTEN

DE INTERACTIE TUSSEN DE SCHENKINGS- EN DE SUCCESSIERECHTEN Faculteit Rechtsgeleerdheid MASTERPROEF DE INTERACTIE TUSSEN DE SCHENKINGS- EN DE SUCCESSIERECHTEN Prof. dr. N. Geelhand Promotor Master Notariaat Academiejaar 2009-2010 Sofie Mestdagh Stamnummer 20024362

Nadere informatie

van zijn zonen aan te houden en wenst hij deze kwijt te schelden. II. Ds AANvRAAG A. Herhølingaøn de algemene regels

van zijn zonen aan te houden en wenst hij deze kwijt te schelden. II. Ds AANvRAAG A. Herhølingaøn de algemene regels Commentaar voorafgaande beslissing nr. 18040 van de Vlaamse B elastingadministratie I Voorafgaande beslissing Vlabel nr. 18040 Op 5 september 2018 heeft de Vlaamse Belastingadministratie zich uitgesproken

Nadere informatie

FAQ Schenkingen en Legaten

FAQ Schenkingen en Legaten FAQ Schenkingen en Legaten SCHENKINGEN EN LEGATEN AAN DOMINIEK SAVIO Waarom kiezen voor Dominiek Savio voor een schenking of (duo)legaat? Dominiek Savio wil voor kinderen, jongeren en volwassenen met een

Nadere informatie

Hof van Cassatie van België

Hof van Cassatie van België 16 JUNI 2014 C.13.0527.F/1 Hof van Cassatie van België Arrest Nr. C.13.0527.F A. M., Mr. Paul Alain Foriers, advocaat bij het Hof van Cassatie, tegen 1. M. T., 2. Y. T., Mr. Simone Nudelholc, advocaat

Nadere informatie

Deel 0 ALGEMEEN RECHT 13

Deel 0 ALGEMEEN RECHT 13 7 Deel 0 ALGEMEEN RECHT 13 1 ALGEMENE INLEIDING 15 1.1 Wat is recht? 15 1.2 Indelingen van het recht 16 A Privaatrecht publiekrecht 16 B Enkele andere indelingen 17 1.3 De bronnen van het recht 18 A Wetgeving

Nadere informatie

COMMISSIE VOOR BOEKHOUDKUNDIGE NORMEN

COMMISSIE VOOR BOEKHOUDKUNDIGE NORMEN COMMISSIE VOOR BOEKHOUDKUNDIGE NORMEN CBN-advies 2012/8 De boekhoudkundige verwerking van de inbreng in eigendom in een Belgische burgerlijke maatschap die niet de rechtsvorm heeft aangenomen van een handelsvennootschap

Nadere informatie

Levering juridische eigendom na economische eigendomsoverdracht en de onherroepelijke volmacht

Levering juridische eigendom na economische eigendomsoverdracht en de onherroepelijke volmacht Levering juridische eigendom na economische eigendomsoverdracht en de onherroepelijke volmacht In deze bijdrage wordt ingegaan op de problematiek van een levering van juridische eigendom van een woning

Nadere informatie