Bijlage 1: Diversiteitstest

Transcriptie

1 Bijlage 1: Diversiteitstest Welke uitspraken zijn in onze opvang het meest van toepassing? Af en toe belonen we kinderen. Een complimentje geven bijvoorbeeld of ze op een andere manier positief bekrachtigen. We weten niet goed hoe we om zouden moeten gaan met het stimuleren van het zelfbeeld. Kinderen zijn volgens onze mening niet zozeer bezig met wie ze zijn. Als ze vragen stellen, zullen we er zeker op antwoorden. We ondernemen doelgerichte acties via allerlei spelen om iedereen erbij te laten horen en zich goed te laten voelen. Wij zetten geregeld activiteiten op om de kinderen te laten zien op hoeveel verschillende manieren mensen anders kunnen zijn. We spelen ook informeel in op situaties die zich tussen de kinderen afspelen. Wij lassen minstens één keer per jaar een activiteit in om de kinderen kennis te laten maken met andere culturen of anders zijn : zowel verschillen als gelijkenissen komen dan aan bod. Kinderen leren uit zichzelf dat er verschillen zijn. En ook op school leren ze daar mee omgaan. Als kinderen naar ons toekomen met vragen over vooroordelen en discriminatie, dan gaan we daar zo goed mogelijk op proberen te antwoorden. We kunnen ons niet inbeelden dat er in onze opvang vooroordelen zijn en dat kinderen gepest worden. Vooroordelen en kwetsend gedrag zijn zaken die niet zo simpel liggen. Ze zijn moeilijk om te detecteren, laat staan om te behandelen. Elk kind kan bij ons terecht als het slachtoffer wordt van vooroordelen of van pestgedrag. Een brievenbus of iets anders om melding te maken van zulke situaties wordt gebruikt. Wij zien erop toe dat er geen pestgedrag getolereerd wordt. Er hangt bijvoorbeeld een regel op dat er niet gepest wordt. We leren kinderen op verschillende manieren dat er een verschil bestaat tussen plagen en pesten. Inspiratiemap Week van het IBO 2009: Anders gewoon, gewoon anders Bijlage 1 1

2 We stimuleren kinderen in concrete situaties om zelf meer na te denken over zichzelf en over conflicten en hoe ze hiermee beter om kunnen gaan. Die doen we bijvoorbeeld aan de hand van activiteiten (zoals spel of drama). Kinderen kunnen bij ons komen uiten wanneer er een conflict is voorgevallen in de opvang of elders. Kinderen leren zelf in conflictsituaties om op te komen voor zichzelf. Wij als begeleiders bemiddelen bij ruzies of zetten een gesprek op tussen de betrokken kinderen om het op te lossen of we proberen zelf een oplossing te geven vooral jonge kinderen hebben daar nog maar weinig besef van. We spreken in het team of elders over de invloed van onze eigen waarden en normen op de opvoeding van de kinderen, wanneer er zich specifieke situaties voordoen die hierom vragen. Af en toe staan komen we samen om een visie en aanpak in het omgaan met diversiteit te bespreken. Wij staan niet zoveel stil bij onze verschillen tussen elkaar. We doen immers allemaal hetzelfde werk en werken op eenzelfde manier met kinderen. We bespreken op regelmatige basis onze werking met betrekking tot diversiteit: zowel in concrete situaties of meer algemeen, als we er een thema van maken op een vergadering. We sturen actief bij waar nodig. Binnen ons team bestaan er maar weinig verschillen. Ook tussen de ouders zijn er niet zoveel verschillen zichtbaar. We doen inspanningen zodat iedereen zich goed voelt in het team en iedereen zich gerespecteerd voelt. We ondernemen acties zodat alle ouders zich hier even welkom en thuis voelen. En er wordt zo veel mogelijk rekening gehouden met ieders wensen, ideeën en achtergrond. Er zijn volgens ons verschillen binnen het team en tussen ouders. Je ziet dat bijvoorbeeld aan de huidskleur. We vinden het daarbij belangrijk allemaal aan hetzelfde touw te trekken. We vinden het heel boeiend dat er verschillen bestaan. We ondernemen dan ook verschillende acties om ouders van andere achtergronden te betrekken. Zo kunnen we hen beter leren kennen. Inspiratiemap Week van het IBO 2009: Anders gewoon, gewoon anders Bijlage 1 2

3 We lassen activiteiten in om kinderen kennis te laten maken met allerlei verschillen en die te waarderen. Zo komen ook vooroordelen aan de orde, die we samen onderzoeken en bijstellen. Zo werken we op langere termijn aan een positieve houding ten aanzien van diversiteit. We weten wel dat er situaties zijn in de opvang waar er sprake is van vooroordelen. Maar we vinden het moeilijk om daar onze vinger op te leggen. Bij ons komen er geen vooroordelen voor. Er is quasi geen sprake van discriminatie. Als er zich situaties voordoen waar vooroordelen geuit worden, dan laten we merken dat dit niet kan. Teamleden en ouders kunnen hier ook actief melding van maken. We proberen gemengd spelen niet meteen te stimuleren. Waarom zouden we? Jongens gaan niet meteen met poppen gaan spelen, evenmin als meisjes zomaar kampen gaan bouwen. Wanneer we speelgoed bij elkaar zoeken voor Sinterklaas houden we er rekening mee dat er zowel speelgoed is voor meisjes als voor jongens. Bij ons gebeurt het vaak dat mannelijke begeleiders even goed lieve spelletjes doen, als de vrouwelijke begeleidsters ook stoere activiteiten doen en we nodigen meisjes bijvoorbeeld actief uit voor timmeractiviteiten en jongens voor koken. Af en toe verplichten we elkaar om als vrouw eens een activiteit uit te proberen die minder typisch is voor vrouwen en om als man iets minder voor de hand liggend te doen. Wij proberen zo veel mogelijk verhalen te vertellen en prenten te laten zien van allerlei mensen, kinderen, emoties, verhalen, zodat ze een breed beeld krijgen van de maatschappij. We kijken met kinderen vaak naar prenten en vertellen verhalen waar getoond wordt hoe je op verschillende manieren kunt eten, slapen, feest vieren. We laten kinderen onder elkaar zien dat er zowel verschillen als overeenkomsten zijn in verschillende aspecten en we benoemen dit ook. Af en toe laten we kinderen die anders zijn speciaal daarover vertellen. We plaatsen hen in de kring en laten hen vertellen. We vinden het belangrijk dat de anderen vooral de verschillen zien. We proberen zo veel mogelijk onze cultuur en onze vertrouwde dingen te accentueren: feesten zoals kerst, moederdag of vaderdag. Zo leren de kinderen die anders zijn nog het beste onze cultuur kennen. Inspiratiemap Week van het IBO 2009: Anders gewoon, gewoon anders Bijlage 1 3

4 Diversiteitstest: resultaten Tel het aantal keer dat je elk symbool hebt aangeduid en lees jullie resultaat hieronder. Bij elk resultaat zijn ook een aantal tips toegevoegd. We willen hierbij benadrukken dat deze test zeker geen test is met wetenschappelijke basis. De test is ook niet opgemaakt met de bedoeling om de begeleiding of de werking van de initiatieven voor buitenschoolse opvang met de vinger te wijzen. Met deze test willen we jullie materiaal aanreiken om de discussie over respect voor diversiteit in jouw opvang op gang te brengen, om te werken aan jullie visie en om, als jullie dat nodig achten, actieplannen voor de toekomst op te zetten. Stel dat je vaststelt dat je antwoorden een mix zijn van en, en, en en en. Dan lijkt het dat jullie aan het zoeken zijn hoe je met dit onderwerp wil omgaan. Misschien moet je dan alle tekst hieronder lezen en benutten om je visie met betrekking tot diversiteit vorm te geven en je weg uit te tekenen. Overwegend en We zijn ervan overtuigd dat er bij ons maar weinig vooroordelen en discriminatie aanwezig zijn. We zien het niet zozeer als onze taak om activiteiten rond diversiteit op te zetten. We denken dat kinderen niet zozeer wakker liggen over hun zelfbeeld, of hun beeld in relatie met andere kinderen. We willen natuurlijk wel inspelen op situaties die zich zouden voordoen, maar eerlijkheidshalve gebeurt dit zelden tot nooit. En mocht het toch gebeuren, dan hebben wij daar geen zicht op. Trouwens, het is stil waar het nooit waait. Maar kinderen zullen uit die situaties ook wel leren. Ze zullen op school of ergens anders wel leren om te gaan met anderen op een positieve en respectvolle manier. In de opvang is er evenmin verscheidenheid tussen de begeleiders onderling, we trekken allemaal aan hetzelfde touw in onze werking. Iedereen werkt aan dezelfde visie mee. Ook tussen ouders onderling zien we eigenlijk weinig verschillen. We hoeven dan ook niet bepaald activiteiten op te zetten voor hen met betrekking tot diversiteit. We hoeven niet op te treden tegenover vooroordelen of discriminatie, want dat probleem stelt zich niet - althans wij worden er niet mee geconfronteerd. Tips: Durf op zoek te gaan naar verschillen tussen kinderen, collega s en begeleiders. Diversiteit kan je als een meerwaarde zien: werken rond diversiteit draagt bij tot een positief zelfbeeld van elk kind. Zet het thema diversiteit eens op de agenda van jullie team: maak situaties bespreekbaar, stel de vraag hoe jullie er bewuster mee kunnen omgaan en ga erover in gesprek. Informeer jullie over het omgaan met diversiteit in de kinderopvang en gebruik deze informatie om visie en praktijk hierover op te bouwen. Inspiratiemap Week van het IBO 2009: Anders gewoon, gewoon anders Bijlage 1 4

5 Overwegend en In ons kwaliteitscharter staat beschreven dat we acties moeten ondernemen om op een positieve en respectvolle manier met diversiteit om te gaan, zowel naar kinderen als naar ouders en binnen het team. We vinden dat niet zo evident. Werken aan een positief zelfbeeld bij kinderen blijft bij ons eerder beperkt tot informele contacten, kinderen belonen en ze leren omgaan met verschillen die er zijn met andere kinderen. Activiteiten om de kinderen diversiteit te laten waarderen worden tot nog toe slechts zelden aangeboden binnen een themaweek. Tijdens een spel leren de kinderen typische dingen van een andere cultuur. Het gaat voornamelijk om een basale kennismaking. Binnen het team zien we misschien wel dat er verschillen zijn en we worden wel geconfronteerd met onze verschillende aanpak naar kinderen en ouders toe, maar we zorgen ervoor dat dit onze werking niet belemmert. We proberen aan hetzelfde touw te trekken. Optreden in situaties waar sprake is van vooroordelen of discriminatie vinden we makkelijker gezegd dan gedaan. Het kan wel zijn dat het bij ons gebeurt, zeker ook tussen kinderen, maar we hebben daar niet altijd een goed zicht op (net omdat het subtiel gebeurt). Laat staan dat we weten hoe we het zouden kunnen aanpakken. Tips: Goed dat jullie er al mee begonnen zijn om diversiteit tot een thema te maken in jullie opvang. Misschien moeten jullie nog af en toe wat oppassen dat je niet teveel in de valkuilen van toerisme en stereotypering trapt. Diversiteit is een ruim begrip en verschillen hoeven niet altijd en niet alleen tussen groepen mensen te bestaan, ook binnen een groep zitten verschillen waar we aandacht aan kunnen besteden. Naast de verschillen zijn er ook overeenkomsten waar jullie aandacht aan kunnen besteden. Informeer je verder over het omgaan met vooroordelen en discriminatie, praat erover in team en maak afspraken voor de praktijk. Inspiratiemap Week van het IBO 2009: Anders gewoon, gewoon anders Bijlage 1 5

6 Overwegend en We erkennen dat er verschillen zijn in onze opvang: tussen kinderen, tussen ouders en tussen teamleden. Verschillen zijn boeiend, leuk om te ervaren en leerrijk. We vinden het belangrijk om kinderen te laten kennismaken met het thema anders-zijn in de ruime zin van het woord. We leggen niet alleen de nadruk op de verschillen tussen mensen, maar ook op de overeenkomsten en op verbondenheid. We lassen af en toe activiteiten in (spel, film, boeken, creatieve werkvormen) waarbij we kinderen niet alleen kennis laten maken met anders-zijn, maar waarbij we ze ook stimuleren om er op een positieve en respectvolle manier mee om te gaan. Vooroordelen en kwetsend gedrag tussen de kinderen onderling tolereren we niet. We laten kinderen zelf melding maken als er tussen hen iets is voorgevallen. We geloven namelijk in de zelfstandigheid van kinderen om dit zelf constructief aan te pakken. Ook zorgen we ervoor dat ouders zich welkom voelen in de opvang en dat, mochten er situaties zijn waar sprake is van vooroordelen, ze dit ook kunnen melden. We proberen dan (samen) naar een oplossing te zoeken. Tips: Super dat jullie diversiteit zo breed mogelijk zien en dat jullie regelmatig activiteiten over verschillen en overeenkomsten opzetten in de opvang. Ook jullie positieve kijk naar kinderen waarbij je hen verantwoordelijkheid geeft is een punt om trots op te zijn. Blijf volharden in jullie opzet, ze werpt nu en ook later vruchten af. Probeer er nog meer een thema van te maken dat elke dag aandacht verdient. Probeer bijvoorbeeld een aantal projecten of rituelen erover uit te werken. Probeer nog meer preventief te werken in het bestrijden van vooroordelen en discriminatie. Zet het regelmatig op de agenda van jullie teamvergaderingen, praat erover en werk er een echte visie rond uit. Inspiratiemap Week van het IBO 2009: Anders gewoon, gewoon anders Bijlage 1 6

7 Overwegend en Wij vinden diversiteit ongelooflijk boeiend. In onze opvang is het ook een hot item. Omgaan met diversiteit ligt ingebed in onze werking van alledag. Het gaat om een voortdurende wederzijdse beïnvloeding tussen kinderen, ouders en teamleden. We hebben langerlopende projecten en rituelen die respect voor diversiteit benadrukken. Begrippen als de familiemuur, welkom in verschillende talen of troostwoordjes in de thuistaal zijn voor ons al lang gekend en ingeburgerd. De activiteiten die we doen met kinderen, alsook de momenten waarop we ouders betrekken en hoe we van elkaar leren binnen het team, ademen respect, ontmoeting en uitwisseling uit. We staan open voor de ideeën en gewoontes van anderen, zowel van ouders, kinderen als van teamleden. We proberen ze zoveel mogelijk een plek te geven in onze werking. Vooroordelen en discriminatie gaan we niet uit de weg. Dit tolereren we niet binnen het team, niet tussen de kinderen en niet met ouders. We gaan vooroordelen onderzoeken en zo werken aan het bijstellen van vooroordelen. We ondernemen ook preventief actie om discriminatie te voorkomen en grijpen eveneens in bij problematische situaties (bijvoorbeeld door het opstellen van regels, kringgesprekken, ). We houden regelmatig vergadermomenten in team om onze werking te verbeteren met betrekking tot het onderwerp diversiteit en onze visie daarover uit te werken. Tips: Proficiat! Jullie hebben een opvang waar diversiteit hoog in het vaandel wordt gedragen. Hou jullie energie, inspanningen en enthousiasme warm, blijf alert voor de verschillende valkuilen met betrekking tot diversiteit en blijf kinderen en ouders actief betrekken. Zet jezelf en jullie team vanuit deze inzet eens extra in de kijker, naar kinderen, ouders, organiserend bestuur, collega s van andere opvanglocaties, bijvoorbeeld door over jullie werking een artikel te (laten) schrijven, een feest te organiseren, een presentatie te maken, Inspiratiemap Week van het IBO 2009: Anders gewoon, gewoon anders Bijlage 1 7