Inhoud. Colofon. Kopij vóór de deadline per naar vdwaals.nl.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inhoud. Colofon. Kopij vóór de deadline per e-mail naar koerier@ vdwaals.nl."

Transcriptie

1 Colofon Inhoud De Koerier is een periodiek, uitgebracht door de studievereniging voor Technische Natuurkunde Johannes Diderik van der Waals, in samenwerking met de Studenten Onderwijs Organisatie (STOOR). Beide zijn gevestigd aan de faculteit Technische Natuurkunde van de Technische Universiteit Eindhoven. De Koerier verschijnt zes maal per jaar en is te vinden in de Van-der-Waalskamer. De Koeriercommissie bestaat uit: Suze Verbruggen (voorzitter), Thomas, Lemmens, Alex Zwanenburg, Reinier van Mourik, Martin van Mourik, Don van der Drift, René Joosten en René van Bussel. Kopij vóór de deadline per naar vdwaals.nl. 5 e editie, jaargang 48, mei 2008 De deadline voor Koerier6 is: 18 juni Redactioneel 3. Op niveau 4. Mogen wij even STOORen: externe stage 8. Van-der-Waalszaalvoetbaltoernooi 10. Workshop Quintel 14. Een ondernemende lezing 15. De Legendarische Skelterrace 17. Paasluch bij Van-der-Waals 18. Sporten voor fysici 21. Farzad Gemengde gevoelens bij ASML 25. Bierproeven is Studenten Service Centrum 28. Pompen of Verzuipen 34. Puzzel 37. Carriéresprongen 38. Google-waarheid vs. de Batavierenrace 40. What goes around, comes around 42. Verkeerd verbonden? 44. enagenda 1

2 Redactioneel Op niveau Door Suze Verbruggen Voorzitterspraat Door Jan Cortenbach Redactioneel 2 Ook deze keer staar ik weer naar een maagdelijk wit vel. Maar ik word bijgestaan door mijn bestuursgenoot Rob en vier andere vrijwilligers. Vijf steekwoorden zijn mij gegeven, dus alweer een zinloos stukje. Raad eens? Maar laat ik beginnen met mijn eigen belevenissen. In deze Koerier staan wat Kleine BuExquotes. Een BuEx waarvoor ik helaas was uitgeloot. Om toch nog een gezellige vakantie te hebben, besloot ik met lotgenoot Marijn een eigen reisje te ondernemen. Op aanraden van mijn moeder besloten we met de trein naar Antwerpen en Brussel te gaan. Omdat we op hemelvaartsdag aankwamen in Antwerpen (alles is dan dicht), besloten we naar de dierentuin van Antwerpen te gaan. Deze hele oude dierentuin ligt midden in het stadscentrum en heeft dus een vrij beperkte ruimte. Dat had voor- en nadelen. Je kon de meeste dieren onmogelijk missen, tenslotte hadden ze maar een paar vierkante meter kooi. Dat de dieren zelf daar niet zo blij mee waren moge duidelijk zijn. Het was vooral te merken aan de ijsberende leeuwen (tien strekkende meter grond met heel veel gracht), een lamme kameel, de gestreste bavianen en de hyperactieve stokstaartjes (die niet gevoerd mochten worden, maar langs het terras stonden). Die laatste konden we bijna aaien, aangezien het hek maar een metertje hoog was. Natuurlijk zou je denken dat ze in de dierentuin rekening hadden gehouden met beperkte ruimte door tactische selectie dieren. Nou klopt het dat we geen olifant gezien hebben, maar de giraffen waren onmogelijk te missen. Je kon ze bij wijze van spreken op elk punt in de dierentuin zien. Net zoals je de leeuwen overal kon horen. Na dit uitstapje besloten we te wat gezellige terrasjes op te zoeken zodat we konden dineren. Natuurlijk moet je in Vlaanderen beginnen met Vlaamse frites, maar we besloten dit een dagje uit te stellen. Dus dan maar gewoon pasta en een aardappel. Dat vult toch net iets beter. De tweede dag besloten we wat musea te bezoeken. Maar omdat de Dag van de Arbeid was verplaatst, waren alle musea ook vrijdag gesloten. Toen maar een rondje gelopen door de haven en de oude binnenstad waar we ons toch prima vermaakt hebben. Daarna zijn we naar de bioscoop geweest en hebben we Vlaamse frietjes gegeten. Toen op naar Brussel. De eerste dag hebben we de stad zelf verkend, waar een aantal heel mooie gebouwen staan. Het is alleen jammer dat de routes tussen de gebouwen zijn volgepropt met glazen torens. Heel anders dan het ouderwetse en stijlvolle baksteen in Antwerpen. Maar goed, het paleis was indrukwekkend en het park heel rustgevend. Nadat we de volgende dag het Atomium hadden bezocht, (moet je zijn geweest, net zo lelijk als de Eiffeltoren) besloten we er een eind aan te breien. De trein/busreis terug verliep voorspoedig (alleen reden er geen treinen op het grootste deel van de Nederlandse route). Nu is het moment aangebroken dat jullie mogen raden naar mijn steekwoorden, informeer vooral bij Marijn. Alweer een Koerierstukje van mijn hand. De inspiratie (graag gedaan) begint nou langzamerhand toch echt op te raken. Tientallen Koerierstukjes, almanakstukjes en jaarboekstukjes heb ik nou al geschreven vanuit mijn functie als voorzitter van de mooiste studievereniging van ons land. En waarover moet ik dan deze keer iets vertellen? Misschien over de ALD? De dag waarop wij onze actieve leden hebben bedankt door middel van een aaneenschakeling van prachtige activiteiten zoals een GPS/tandem-tocht, lasercombatten (zie de foto s op de site) en het levensgevaarlijke raketschieten. Een ander mooi onderwerp zouden natuurlijk onze kandikandi s zijn! Het voelt goed om kandikandi s te hebben kan ik je zeggen! Ik kan werkelijk niet wachten tot ze volwaardige kandi s zijn volgende week De vissenkom begint namelijk een beetje te stinken, en de koelkast en vriezer raken toch wel erg leeg. Het grote N-feest wat morgen plaats zal vinden verdient natuurlijk ook een plaatsje in dit stukje. Het belooft werkelijk een knallend festijn te worden dat zijn weerga niet kent! Van uur tot uur (of later) feesten, waarbij we natuurlijk ondersteund worden door de Lekke Band en t bier van n euro. Laat ik nou niet het bierfietsen vergeten! De droom van iedere man! In een café zitten waar het bier gratis is, en de omgeving ook nog eens veranderd! Ik kan niet wachten! Als ik zo de activiteiten in een tijdsspanne van 4 weken rond nu bekijk realiseer ik me dat er nog zoveel te doen en te genieten is. Dus waarom zou ik m n tijd verspillen met het schrijven van een stukje dat toch niemand leest? Van der Waals 3

3 STOOR 4 Mogen wij even STOORen: Externe stage Door Tim Weekenstroo In de vorige Koerier zijn de interne stage-enquêtes besproken welke het afgelopen jaar ingevuld zijn. In deze Koerier zal ik de resultaten van de externe stage-enquêtes bespreken. De externe stage maakt, zoals de meesten van jullie wel weten, onderdeel uit van de Master-opleiding. Na deze stage ben je verplicht om een enquête in te vullen. Deze enquêtes worden vervolgens een Generatie Aantal studenten keer per jaar door STOOR geëvalueerd en gepubliceerd. In totaal hebben het afgelopen jaar 53 studenten de enquête ingevuld. Dit zijn er tweeënhalf keer zo veel als vorig jaar. In tabel 1 is de generatieverdeling van de studenten te zien. Hieruit is op te maken dat de meeste studenten hun externe stage doen in hun zesde jaar, een iets kleinere groep doet hem in zijn vijfde jaar. Deze verdeling zagen wij ook in de afgelopen jaren. Meer dan 80% van de studenten regelt de stage via een docent, 9 hebben hem zelf geregeld. Dit jaar heeft niemand gebruik gemaakt van het stagebureau, wat ook een aanbod heeft van stages en afstudeeropdrachten. Voor meer informatie hierover kun je bij Petra Siemons van de studentenadministratie terecht. In tabel 2 is te zien naar welke Tabel 1: Generatieverdeling van de studenten Instelling Aantal studenten Bedrijf 17 Instituut 14 Universiteit 21 Anders 1 Tabel 2: De verdeling over de instellingen. Bestemming Aantal studenten Nederland 19 Europa 11 Buiten Europa 23 Tabel 3: De bestemming van de stage. instellingen een student gaat. Omdat het grootste gedeelte van de stages geregeld wordt via een docent is het logisch dat de meeste mensen naar een universiteit gaan omdat de docenten daar de meeste contacten hebben. Dit jaar is echter een bedrijf of instituut ook zeer populair. Zoals in tabel 3 te zien is gaan de meeste studenten op stage buiten Nederland. Dit past bij het streven van de TU/e om iedere student in het buitenland studiepunten te laten halen. Gezien de 19 ECTS die de externe stage bedraagt, zouden er 120 halve dagen aan moeten worden gewerkt. De meeste studenten lopen de hele week stage (10 halve dagen per week). In figuur 1 en 2 is te zien hoe lang een student onderzoek doet, uitgedrukt in respectievelijk halve dagen en maanden. Omdat de student vaak van te voren afspraken maakt over de terugreis, is uitloop vaak afwezig. Het schrijven van het verslag gebeurt echter vaak thuis met de nodige uitloop in maanden als gevolg (zie figuur 3 en 4) doordat studenten het uitstellen en weer beginnen met vakken volgen. Ook de correctie van het verslag door de begeleider laat soms lang op zich wachten. De totale stage duurde gemiddeld 167 halve dagen, een uitloop van 40%. Deze uitloop is twee keer zo hoog als vorig jaar. Net als bij de interne stages zijn de werkzaamheden die je moet doen gevarieerd, zie figuur 6. Over de kwaliteit van de begeleiding (figuur 7) en de contactdocent (figuur 8) kan ik kort zijn: die is meestens prima. Omgekeerd zijn de begeleiders ook tevreden over jullie kennen en kunnen, Figuur 1: Het aantal halve dagen onderzoek dat een student doet. Figuur 2: Het aantal maanden waarin een student onderzoek doet. Figuur 3: Het aantal halve dagen dat een student besteed aan het schrijven van zijn verslag. STOOR 5

4 want er worden hoge cijfers gegeven (figuur 9). Gemiddeld is dit een 8,3. Heb je nog vragen naar aanleiding van de enquêtes, kom dan een keer op dinsdag of donderdag langs bij STOOR of spreek me aan. Voor andere vragen ben je natuurlijk de hele week welkom in onze kamer, te vinden in g0.04. Figuur 7: De kwaliteit van de dagelijkse begeleiding. Figuur 4: Het aantal maanden waarin een student aan zijn verslag schrijft. Figuur 8: De kwaliteit van de contactdocent. Figuur 5: De totale duur van de stage in halve dagen. STOOR 6 Figuur 6: De tijdsbesteding uitgesplitst naar werkzaamheden. Figuur 9: De gegeven cijfers. STOOR 7

5 8 Van-der-Waalszaalvoetbaltoernooi Door Team Thermische Dood 26 maart werd door de activiteitencommissie van Van-der-Waals het jaarlijkse zaalvoetbaltoernooi gehouden, hèt moment voor Van-der-Waalsleden om hun voetbaltalent (of onkunde) te kunnen tonen. Door de afwezigheid van een aantal gelouterde Van-der-Waals-zaalvoetballers was er nu voor iedereen weer eens kans om met de titel aan de haal te gaan. Althans, dat hoopte men. Feitelijk was de titel allang vergeven, aan EDDY, dachten ze bij EDDY althans. Gelukkig wist een team van vier wijze mannen/talentvolle voetballers en een zatte knuffelallochtoon beter. Nadat Team Thermische Dood (TTD) vorig jaar al tweede was geworden, was het nu tijd om de titel te pakken. TTD had het hele jaar doorgetraind om nu te pieken. Met een tactische mix van vliegensvlugge spitsen en bikkelharde verdedigers moest de klus geklaard worden. O, voordat ik het vergeet te noemen, de briljante doelman mag ook niet vergeten worden. De knuffelallochtoon was tot s ochtends vroeg whisky wezen drinken, hetgeen ervoor zorgde dat hij het reactievermogen had van een schildpad. Echter was dit, in combinatie met tegenstanders die onze doelman graag wilden raken, een tactisch weloverwogen meesterzet. Ter vergelijking, team Exitatie had een nuchtere doelman die telkens weg sprong voor de ballen als hij geraakt kon worden. Logischerwijs verdwenen al deze ballen in het doel, hetgeen leidde tot een 7-1 nederlaag tegen TTD en de één-na-laatste plek in het eindklassement. Roel Heijnen in duel met Stijn van de Enden. Zo kwam overwinning één van TTD tot stand. Volgende tegenstander was het organiserende team van de activiteitencommissie. Na uitgebreide analyse van dit team, door leden van TTD, leek het tactisch het beste om de keeper in de spits te zetten, jah, die zatte knuffelallochtoon, jah. En inderdaad, het bleek te werken. Halverwege was al een ruime voorsprong bereikt van zo n 5-0, mèt twee doelpunten van de als spits debuterende Iraniër. De vervangende doelman, en captain, werd het toen echter beu. Hij had nog geen bal gehad, en ook nog niemand in de buurt gehad om door midden te schoppen. Een wissel was onafwendbaar. Ondanks zijn twee goals als debuterend spits, moest het Iranese multitalent weer terug onder de lat. Dankzij of ondanks deze wissel, stond na EDDY in actie tegen Watt?!. de wedstrijd een eindstand van 10-0 op het bord. Na even gekeken te hebben naar hoe het niet moest, het sterrenelftal van Exitatie redde hun eer door te winnen van de commissie, kon de finale gespeeld worden. Deze finale was tegen het team van EDDY. Ook dit team had namelijk de andere wedstrijden eenvoudig gewonnen en, ere wie ere toekomt, de truc om de keeper in de spits te zetten, was van hen afgekeken. Maargoed, dit was dus de wedstrijd waar het allemaal om draaide. Maar ook hier kon duidelijk gemaakt worden dat veel trainen zijn vruchten afwerpt. En dit bleek ook, na een 1-0 voorsprong voor TTD, kwam EDDY sterk terug, 1-1. Dit kostte EDDY echter veel energie, en ondanks de tegengoal, kreeg TTD de overhand in het spel. De EDDYspelers waren kapot. Met hun laatste krachten konden ze nog enkele minuten standhouden, maar tevergeefs: TTD scoorde de beslissende 2-1. EDDY was nu gebroken, en zo kreeg TTD in de laatste minuten alle ruimte om te combineren. TTD kon nu zijn klasse pas echt tonen en met nog een aantal flitsende aanvallen werd de eindstand van 4-1 op het bord getoverd. De winst was binnen. Alle trainingen waren niet voor niets. En dan nog dit: De doelman was inmiddels weer een beetje nuchter geworden, na zijn eerder vermeldde avondje whisky, toen de prijs overhandigd werd door de activiteitencommissie: een fles WHISKY! Met het opdrinken van de prijs is nog even gewacht, maar ik verwacht dat deze binnenkort wel in onze magen zal sneuvelen. Het winnende team met vlnr: Mathijs van Schijndel, Christian Geurts, Jean-Paul Schalken en Stijn van de Enden en liggend Farzad Aghili. 9

6 10 Workshop Quintel Door Paul van Meel Helemaal wit van de sneeuw kwam ik de Zwarte Doos in om mee te doen aan de workshop van Quintel, georganiseerd door Van der Waals en Thor. Binnen wees Ilse me de weg naar een zaaltje op de 1e verdieping. Daar stond een uitgebreide en erg lekkere lunch te wachten zoals te verwachten was van de Zwarte Doos. Na de lunch is ons door onder andere Alexander Tamminga (oud bestuurslid van Van der Waals) verteld wie en wat Quintel is: een strategy consultant, zoals dat in goed Nederlands heet. Dat houdt in dat ze bedrijven helpen met het oplossen van complexe vragen en bijvoorbeeld het management helpen bepalen wat een goede strategie voor de toekomst is. Om een beeld te krijgen van wat dat werk inhoudt hebben we een case gedaan. Deze ging over een overhemdenfabrikant die een aanbod kreeg voor het produceren van een groot aantal overhemden voor een warenhuis. De vraag was of dit aanbod wel of niet in het voordeel van de fabrikant zou zijn. In eerste instantie ben je geneigd te denken dat zo n aanbod een hoop geld (omzet) oplevert en dat het antwoord dus ja moet zijn. Zo simpel was het echter niet. Om te beginnen vroeg Quintel ons daarom om in groepjes een soort projectplan te schrijven waarin we de fabrikant moesten proberen te overtuigen om ons uit te laten zoeken of de deal een goede zou zijn. Al snel bleek dat er heel veel factoren meespelen. Zo waren de hemden van de fabrikant zeer exclusief; het warenhuis daarentegen niet echt. Dit zou afbraak kunnen doen aan de goede naam van de fabrikant. Hoe staat het met de productiecapaciteit; is die voldoende? Levert het nieuwe klanten op, of verlies je juist de vaste klanten? Daarnaast stelde het warenhuis flinke eisen: de hemden moesten van dezelfde kwaliteit blijven maar er mocht niet het eigen label in. Dat moest het label van het warenhuis zijn. Ook zou de prijs van een hemd lager worden. Het was de bedoeling om in het projectplan aan te geven welke factoren je zou onderzoeken en hoe je dat zou aanpakken om dit vervolgens te presenteren aan de fabrikant. Vervolgens werd ons gevraagd om het zaakje eens uit te rekenen. We kregen een berg nieuwe informatie en 30 minuten om de deal te beoordelen. Dat bleek niet mee te vallen maar uiteindelijk kwam het merendeel van de aanwezigen erachter dat de deal toch niet zo veel opbracht. Na een discussie over de ja/nee vraag heeft Quintel laten zien hoe zij dit vraagstuk hebben opgelost en pas toen bleek hoe omvangrijk dit probleem was dat in eerste instantie zo eenvoudig leek. Het bleek dat de winst slechts 4% zou toenemen terwijl de deal veel risico s met zich meebracht. Het rekenwerk was eigenlijk relatief eenvoudig maar de moeilijkheid was juist om de goede getallen uit de berg informatie te vissen. Quintel vertelde dat dit typisch het werk is dat ze doen. Om te beginnen stellen ze vast wat nu eigenlijk het echte probleem is om daar vervolgens de juiste informatie bij te zoeken om een goede beslissing te kunnen nemen. Tijdens de aansluitende borrel hebben we de aanwezige Q s nog flink het hemd van het lijf gevraagd wat natuurlijk bijzonder interessant was. Dan hoor je echt hoe het er aan toe gaat in een bedrijf. Een van de belangrijkste vragen is natuurlijk wat een consultancy bedrijf aan ons technische studenten heeft. De case leek namelijk behoorlijk bedrijfskundig terwijl het rekenwerk eigenlijk niks voor stelde. Volgens Quintel is het echter onze sterk ontwikkelde analytische vaardigheid die waardevol is. Met name voor het structuren van problemen en het uitzoeken waar de schoen knelt. Dat is iets wat niet iedereen kan, terwijl Kleine BuExquotes Peter van Kruisbergen: Ik hou niet van varkens batsen. Jan: Zo gaaf is Van der Waals nou ook weer niet. natuurkundigen en elektrotechnici er vaak juist in uitblinken. Het ontbreken van wat bedrijfskundige kennis is geen enkel probleem; dat leer je snel genoeg bij. Daarnaast kan het zelfs zorgen voor een hele frisse kijk op de zaak, juist omdat je nog niet geïndoctrineerd bent door de standaard die iedereen aangeleerd krijgt. Het was een interessante middag. Voor diegenen die niet wisten wat consultancy was is er een duidelijk beeld geschetst. Voor mensen die al wat verder waren, was het een uitgelezen kans om een case te oefenen zoals je die bij sollicitaties ook kunt verwachten. Don: Lekker knuffelen is lekker als het terug knuffelt, maar een groot zacht schaap is ook wel lekker. Ilse: Heerlijk hier, zo n paal. Augusta: Ik ga voor de neger. Peter van Kruisbergen: Thomas, ik denk dat je beter kunt slikken. Johan: Limburgs is een mengelmoes van Duits. Anneke: Ja maar bij Demos heb je wél echte disputen. 11

7 l What s your preferred route to a career at Shell? An assessment day, a business challenge, an internship? All options are on the menu and the choice is entirely yours. Visit our careers website to find out more. Shell is an Equal Opportunity Employer OUR PEOPLE SHAPE OUR FIRM Taste it Life at the leading edge of international energy TB-3R-02 3 routes.indd :05:24

8 Een ondernemende lezing Door René Joosten De Legendarische Skelterrace Door Arnout Huisman Waarom hebben jullie niet allemaal een eigen bedrijf? Met deze vraag werden de deelnemers aan het begin van de Borrellezing over het opstarten van een hightech onderneming op donderdag 20 maart geconfronteerd. De ontnuchterende redenering achter deze vraag was dat je de kosten die je als student maakt fiscaal kan aftrekken als je een eigen bedrijf hebt. Dat je tijdens je studententijd weinig omzet maakt is daarvoor niet zo van belang. De spreker was prof. dr. Leo Verhoef, hoogleraar ondernemerschap aan de TU/e. Doorspekt met sappige anekdotes gaf hij voor ongeveer 20 Van-der-Waalsleden een minicursus ondernemen voor beginners. Eerst liet hij zien dat de Nederlandse samenleving de afgelopen 30 jaren op ondernemersgebied sterk veranderd is. In 1975 waren er in Nederland nog startende ondernemers, in 2007 was dat al gestegen naar Toch zijn er in de Verenigde Staten (relatief) nog bijna drie keer zoveel startende ondernemers als in Nederland. Een opmerkelijk verschil met de jaren zeventig is dat men nu niet meer Quotes een hele leven lang voor hetzelfde bedrijf werkt. Daardoor wordt de drempel om ontslag te nemen bij een bedrijf en voor jezelf te beginnen lager. Na de inleiding volgden er tien dont s en tien do s over het opstarten van een eigen bedrijf. Hier zaten wat logische adviezen bij, zoals dat een goede begroting van groot belang is. Maar ook enkele voor mij opvallende tips passeerden de revue. Volgens de spreker doet een gratis product het (bijna) altijd goed, zoals de welbekende gratis notitieblokken. Het blijkt namelijk dat er met reclame veel inkomsten te verdienen zijn. Een andere tip was om niet de horeca in te gaan, omdat in die sector de meeste faillissementen plaatsvinden. Het was een boeiende uiteenzetting over een onderwerp waar natuurkundigen niet zo snel mee in aanraking (denken te) komen. Toch blijken veel wetenschappers min of meer per ongeluk in de rol van ondernemer te rollen, omdat het soms gunstiger kan uitpakken om een project onder een eigen bedrijf uit te voeren. Tjah, je hebt racers en je hebt stunters. Het was een mooie maandagmiddag op het TU terrein rondom N-laag, waar om drie uur stipt de race van het jaar op het punt stond te beginnen. Onderweg naar N-laag was de geur van verbrand rubber al goed te ruiken, een geur afkomstig van waarschijnlijk de nabijgelegen scheikundefaculteit. Eenmaal aangekomen zag ik drie vrolijke heren zich op en top vermaken op hun skelters, zich volledig in het element van hun kindertijd bevindend. Een gemoedsgesteldheid die ook ik spoedig zou herbeleven; de skelterrace van Van der Waals stond op het punt te beginnen! Klaar voor de start? AF! De eerste 4 coureurs verlieten hun startposities en stoven met razend tempo richting de eerste bocht. Hoewel de natuurkundestudent doorgaans zeer goed is in het berekenen van zwaartepunten, bleek het inschatten ervan een tweede te zijn. Vele bochten werden op twee wielen gerond, drempels werden met volle snelheid genomen met soms bijna desastreuze afloop, pionnen werden zonder blikken of blozen vermoord; met andere woorden, publieksvermaak van hoog niveau! Een speciaal voor de race gebouwde chicane verhoogde de moeilijkheid van het parcour. 14 Leroy: Van die kereltjes met kettingen, en dan de hele avond jumpen. Koen: Ja, dat zijn echt van die mooi-boys. Daar kan ik de hele avond echt zo van genieten... Farzad: Ik heb bij Roel altijd het gevoel dat hij bij zijn geboorte in een ketel met wiet is gevallen. Sjors: Nou, ik heb hem liever in m n mond. Maar in m n aars is nog altijd beter als niks. De concentratie is van hun gezichten af te lezen. Na enkele poules moest ook ik dan geloven aan het stalen rug- en kniemartelwerktuig. Een vlotte start en een kleine aanvaring met een dranghek later, kwam ik dan toch als eerste over de finish. De strijd was echter nog lang niet gestreden. Na de gewonnen halve finale lag het beest der beesten in het verschiet: 15

9 de finale tegen de 3 beste coureurs van de middag. Het sowieso al zware parcours werd nog eens uitgebreid met een extra ronde, en met de spierpijn reeds in zicht klonk het startsignaal voor de finale. Twee en een halve ronde zwoegen later, leken mijn benen een dichtheid gelijkend aan die van lood aangenomen te hebben, maar met de hete adem van Joost in mijn nek moest en zou ik alles geven. Nog 50 meter moest ik deze eerste plek vast zien te houden, nog 50 meter en mijn kinderdroom zou dan toch eindelijk verwezenlijkt worden. Applaus klonk. Uitgeput en wel kon ik me na 18 jaar dromen dan toch eindelijk de winnaar van de skelterrace van Van der Waals noemen. Mijn geluk kon ik niet op toen ik ook de afsluitende dragrace op mijn naam schreef, wat als de spreekwoordelijke oranje vlag op de skelter was. Waar een race is, is natuurlijk een huldiging. Als de nieuwe gele-jas-drager van de tour-de-n-laag viel ik glorieuzer wijze de tegenstanders en toeschouwers aan met de overigens heerlijke champagne, waarna ik afsloot met een ietwat minder glorieuze speech. Mijn kinderdroom is nageleefd. Het is gelukt. De queeste is volbracht. Arnout vecht om zijn voorsprong te behouden. Rectificatie: 1. De Strategy Course van OC&C Strategy Consultants is van 5 juni 2008 verplaatst naar 4 juni Er stond helaas in de vorige Koerier een fout in de quotes. Eline heeft nooit gezegd dat ze chaotisch was. Ze zei eigenlijk: Ik ben echt ch.., wanordelijk. Farzad doet aan rugby Door Alex Zwanenburg Quotes 16 Koen op t Hoog: Er is wel een duidelijk verschil tussen vóór het slikken en ná het slikken. Roel tegen Leroy: O, een brief van Intermate over hun constitutieborrel. Maar daar kunnen wij niet heen want dan hebben we verkiezings-alv. O, jullie kunnen trouwens wel als kandi s gaan Koen op t Hoog: Dat is nou het mooie van de Wii-controllers, je kunt ze overal instoppen. Ilse: Hey Suze, wat zijn precies de deadlines voor Koerier 6 en Koerier 1? Suze: Eh... Welke Koerier heb ik net binnengekregen? Secretaris van THOR over het tekort aan kandi s: Hebben jullie niet wat kandi s voor ons? Farzad... 17

10 Thema: Sport en Beweging 18 Sporten voor fysici Door Thomas Lemmens Al jaren staan natuurkundigen erom bekend dat ze niet-sportieve, contactgestoorde iele mannetjes zijn. Op sportgebied zouden we er dramatisch voor staan, en we zouden liever meer tijd achter de Wii doorbrengen dan achter de bal. Natuurlijk is dit stereotype zwaar overtrokken, maar voor de fysicus die liever niet tegen een bal schopt heb ik toch wat onderzoek uitgevoerd om bij jou een sport te vinden. 1. Wii Sports De nieuwe fitnessrevelatie van natuurkunde is natuurlijk Wii Sports. Voor de lezers van andere studieverenigingen: inderdaad, wij hebben een Wii en we zijn er trots op. Binnen Wii Sports zijn er verschillende gradaties van zwaarte. Een van de lichtste sporten is bowling en het is dan ook niet verwonderlijk dat Klessens het veelbelovende talent van N-laag op dit gebied is. Zwaarder is tennis en hier komt ook een hoop techniek om de hoek kijken. Een van de fijnste voordelen van tennis is dat de zithoek compleet onbruikbaar wordt gemaakt, omdat er vier atleten als volleerde epileptici met hun controller in het rond aan het zwaaien zijn. Hierdoor houdt de rest van de studenten meer tijd over voor zijn studie. Het echte zweten begint echter pas bij het boksen. Stel je een echte bokspartij voor, alleen zijn de boksers nu negentig graden gedraaid richting het scherm. Natuurlijk (de atleten zouden immers gewoon weer terug kunnen draaien en zo een echte bokswedstrijd houden), in dit geval is de Wii eigenlijk compleet overbodig, maar dat is de eenentwintigste eeuw. 2. Lanssteken Je zit allereerst op een paard. Wacht! Voor je afhaakt, laat me uitpraten! Aangezien paardrijden niet de meest mannelijke sport is, counteren we dat met het meest mannelijke wat ik kan bedenken. Inderdaad, een harde, stevige lans. En omdat je er niet aan moet denken dat iemand jouw bestormd met zijn lans, hijsen we je in een harnas. Voilà, het lanssteken is geboren. Zeker voor een studie waar een groot gedeelte zich onttrekt aan de gewone wereld via D&D (Koen is een level 3-bard, biechtte hij net op!) moet dit toch zeker aanspreken. Twee natuurkundigen in een vol harnas die keihard op elkaar afrijden terwijl ze op een paard zitten, met als doel elkaar van het zadel te stoten. Als je dan nog eens bedenkt dat Hertog Jan van Brabant is omgekomen tijdens het lanssteken, is er geen gavere sport voor fysici te bedenken. 3. Badminton Wie heeft er niet ooit naar een wedstrijd tussen Federer en Nadal gekeken en gedacht: Dat zou ik nooit kunnen. Dat klopt! Maar voor jou is er nu een andere sport: badminton. Vergeet de harde slagen, de effectballen en de sprintjes. Want niet alleen is de bal vervangen door een dopje met veertjes (dat in staat is snelheden tot meer dan acht kilometer per uur te halen), ook is het net ongeveer drie keer zo hoog geworden. Hierdoor kun je tussen de tijd dat de tegenstander de shuttle omhoog heeft geslagen en de tijd dat hij neerkomt je huiswerk bijwerken, afspreken met oude vrienden of die trip naar China maken waar je nooit tijd voor hebt gehad. Kortom, de perfecte sport voor de luie fysicus. 4. Segwaypolo In Nederland nog niet zo bekend, maar aan de andere kant van de oceaan inmiddels berucht: de Segway. Nerderig Amerika kan niet zonder. Waar de Segway haar imago vandaan heeft, is nog altijd niet echt duidelijk, maar zeker is dat het niet bepaald de gave uitstraling heeft van, zeg maar, een Lada. Segwaypolo wordt gespeeld zoals normaal polo, maar in plaats van een paard, een Segway. Met hun bezem, witte broekjes en nichterige helmpjes is Segwaypolo alleen weggelegd voor de meest sociaal verlorenen onder ons. Om het te spelen zul je helaas wel naar de VS moeten gaan, want Nederland heeft de Segway vorig jaar van de openbare weg verbannen. 5. Snelwandelen Wie herinnert zich niet de Olympische Spelen van 2004 het damesonderdeel van het snelwandelen op de 20 km, waar de leidster van de wedstrijd op enkele kilometers voor het einde haar derde rode vlag kreeg voor het loskomen van de grond, wat haar diskwalificatie betekende? Ik neem het je niet kwalijk als je het niet meer weet. Snelwandelen moet een van de ongemakkelijkste sporten ter wereld zijn als je het ooit op televisie ziet. Als je het te veel doet, krijg je O-benen en bovendien lacht iedereen je uit als je het op straat doet. Echter, een van de belangrijkste regels van snelwandelen is dat je altijd één voet aan de grond moet houden. Omdat ik zelden een fysicus zie die de moeite doet om met twee benen van de grond los te komen, behalve Eline die een Borreltenderglas moet pakken (het is zo makkelijk), lijkt het toch een uitstekende sport voor de gemiddelde natuurkundige. Thema: Sport en Beweging 19

11 Thema Sport en Beweging Frisbeegolf In veel opzichten is frisbeeën een extreem lamme sport. Allereerst wordt deze voornamelijk beoefend op het strand, een plaats waar je over het algemeen naartoe gaat om te lammen. Bovendien wordt het voornamelijk beoefend door Amerikanen, die inmiddels de meest lamme president, huizenmarkt, wapenwetgeving en munt van de westerse wereld hebben. Ten slotte gaat een frisbee nooit de kant op die je bedoelt, wat erg lam is. Kortom, lam. Het kan echter nog lammer. Want wat doe je als je geen vrienden hebt om mee te frisbeeën? Je gaat frisbeegolfen. Een soort variant op boerengolfen, maar dan lam. En wat zijn de meeste fysici? Lam. Een idee is geboren. 7. Curling In Frankrijk kennen ze een geweldige spelletje: pétanque. Vooral in het zuiden van Frankrijk ligt het vol met mooie pétanqueplaatsen, waar de notabelen van het dorp in een blakend zonnetje, onder het genot van een heerlijk stukje Franse kaas en een goed glas wijn van het spelletje genieten onder het oog van de bevallige Franse dames. Daar konden ze in Schotland wat mee. Helaas hebben ze in Schotland geen zon, geen lekkere kaas, geen goede wijn en geen mooie vrouwen. Wat hebben ze er wel? Meren met ijs en bezems. Omdat het werpen van ijzeren ballen op het ijs toch niet zo n heel goed idee bleek, besloten ze maar platte stenen te gebruiken. En om het gezellig te houden, mag je de steen van de ander voorleiden met een bezem. De meest aseksuele sport ter wereld was geboren. 8. Kutkabouterwerpen Kutkabouterwerpen is groot geworden in Nederland en dan voornamelijk in de regio Utrecht. Oorspronkelijk was het een vrij elitaire sport, omdat de kosten voor het houden van een kutkabouter vrij groot waren, maar tegenwoordig bestaan er ook centra waar je een dag een kutkabouter kunt huren. Het kutkabouterwerpen is een sport die simpel is om te leren, maar veel tijd vergt om er goed in te worden. Er bestaan vele werptechnieken, maar momenteel is de Oost-Duitse kruisworp het populairst. Het kutkabouterwerpen vormt ook onderdeel van de moderne triatlon, die bestaat uit de onderdelen: 10 meter kanoën, 5 meter zwemmen en tot slot het kutkabouterwerpen. Voor interesse kunt u zich aanmelden bij de Studentenfederatie voor Eindhovense Kutkabouterfanatici. Paaslunch bij Van-der-Waals Fotocollage 21

12 Gemengde gevoelens bij ASML Door Steinar Wouters Op een koude ochtend in april gingen we op excursie naar de grote ingenieursafnemer ASML. Na een wandeling over het terrein op zoek naar de juiste ingang tussen de vele gebouwen werden we hartelijk ontvangen. Bij de receptie kon Farzad kon het ondanks vele waarschuwingen niet laten een foto te maken van een maak-hiergeen-foto-bordje. Omdat de studenten uit Delft narigheid ondervonden met het openbaar vervoer, konden wij gebruik maken van een aantal koppen thee of koffie. De aankomst van de groep uit de Randstad herinnerde mij er meteen weer aan waarom ik in Eindhoven was komen studeren: allen hadden zich die ochtend in hun nette pak gehesen. Het contrast met ons kon niet groter zijn: enkel Florian - die de boel organiseerde en zich dus wel een beetje aan de Delftenaren moest conformeren had bij het openen van zijn kledingkast een nette pantalon uitgezocht, de rest droeg alledaagse kleding voor een Eindhovense ingenieur. In het wat tegenvallende Auditorium van ASML werden we toegesproken door de personeelschef. Hij vertelde ons een beetje over het bedrijf en de mogelijkheden voor ons als we ooit aan een baan zouden beginnen. Daarna was het de taak aan een in de natuurkunde afgestudeerde jongeman om ons inzicht te geven in de werking van de machines die het bedrijft maakt en om ons de business case uit te leggen die wij in de middag gingen doen. De ASML Twinscan. rondom rectical heating op te lossen. De negatieven voor de chip machine van ASML warmen namelijk op en zetten daarbij uit. Bij het stapelen van 50 lagen op elkaar met een precisie van 6 nanometer is deze opwarming erg hinderlijk. Ons werd de opdracht gegeven om een creatieve oplossing, die niet al te veel aanpassing van de machine vergt, goed aan de anderen en de jury te presenteren, terwijl er ook nog eens goed samengewerkt moest worden. De samenwerking verliep in onze groep best goed, op het negeren van de Delftenaar met grote mond na dan. Na twee uur zwoegen op het probleem en het bekladden van ouderwetse overheadsheets kregen we een kleine rondleiding. Een zeer enthousiaste ASML-veteraan vertelde ons alles over de machines die ze ooit gemaakt hadden, liet ons de cleanrooms zien, vergeleek Nederland met een 30cm wafer en vertelde ons dat je een machine met een setje inbussleutels in elkaar kan zetten maar dat er geen IKEA-boekje bij zit. uitgelegd. Onze groep ging uit van een speciaal metaal dat enkel in een richting uit zette en stelde de scan snelheid van onze machine af op de vervorming van de rectical. De twee andere groepen hadden voor de vanzelfsprekende oplossing van het constant houden van de temperatuur in de machine gekozen als oplossing voor het probleem. Ondanks het feit dat onze groep het grootste deel van het probleem verschoof naar de producent van de recticals en dat de presentator vaak haperde, werd ons idee als beste verkozen en kregen wij een heuse ASML-trofee mee naar huis. Na een borrel met overheerlijke kroketten was het tijd om afscheid te nemen. In de speciale ASML-bus werd de dag nabesproken - sommigen vonden het geweldig, anderen het bedrijf veel te groot - en werden wij weer teruggebracht naar het station waar ieder zijn eigen kant op ging. 22 De Eindhovenaren zijn duidelijk herkenbaar. Hierna was het tijd voor de lunch en al hoewel de broodjes heerlijk waren, kwam Ilse al snel haar beklag bij me doen: Ze had kennis gemaakt met de grootste kwal uit de Delftse groep. Ow, doe jij bestuur, ik doe er twee en Ik ben dan wel pas tweedejaars, maar ik heb wel een grote bek, waren de woorden die hij uit wist te brengen. Het bleek ook nog eens dat deze jongen bij ons in de groep zat! Na de lunch was het over met de pret en moest er gewerkt worden. In vier groepen werd geprobeerd het probleem De jury, met onder andere onze eigen ir. Joost Kos. Na de rondleiding was het moment van de waarheid aangebroken. De eerste groep gebruikte een tweede rectical om schaduwen op grote vlakken te werpen. Dit concept werd geheel in de stijl van Florian De troffee van de winaars. 23

13 Bierproeven is... Door Koen op t Hoog ASML s commitment aan toptechniek biedt natuur- en wiskundigen ongekende uitdagingen. In ons streven naar technologisch leiderschap, hebben we meer dan eens gerealiseerd wat anderen voor onmogelijk hielden. Haarscherp is bij ons niet scherp genoeg, klein niet klein genoeg en snel niet snel genoeg. Beetje bij beetje verleggen we de grenzen van de technologie in de ontwikke ling van ic-productiesystemen. In deze systemen wordt een masker, met daarop een deelstructuur van een chip, afgebeeld op de lichtgevoelige lak van een wafer. De eisen op het gebied van precisie Haarscherp is niet scherp genoeg Fysisch onmogelijk? Op de grens misschien Lichtbron 193 nanometer Lijndikte 130 nanometer Optiek in optima forma Projectie Complexe algoritmes Intelligent design Technologische voorsprong Samenwerken Twee weten meer dan één Op elkaar kunnen rekenen. en productivi teit zijn erg streng: de af te in lasertechnologie, twee van de speerpunten beelden structuren zijn zo n 100 nm breed bij de ontwikkeling van onze systemen. Verder en mogen ten hoogste 35 nm (!) ten opzichte ben je betrokken bij het afregelen van de van elkaar ver schui ven. Als natuur- of machine met behulp van complexe algoritmes wiskundige speel je een cruciale rol in de en bij het speci ficeren, valideren en integreren ontwikkeling, de productie en het onderhoud van nieuwe componenten. Daarbij werk je intensief samen met en moet je kunnen Natuur- en wiskunde rekenen op collega s met de meest uiteen - lopende studie-achtergronden. Want ook van deze systemen. Jouw kennis ligt ten bij ASML geldt: twee weten meer dan één. grondslag aan een groot deel van onze Wil je meer weten over ASML of over technologie. Bij ASML kun je je dan ook in onze loop baan mogelijk he den, kijk dan op heel wat richtingen ontwikkelen. Bijvoorbeeld of bel voor meer in op tische meet- en afbeeldings systemen of informatie +31(0) Een wijze man zei ooit: Bierproeven is het proeven van bier. Dat klinkt natuurlijk logisch. Maar op een bierproeffestijn doe je meer dan alleen maar de smaak van het bier beoordelen. De geur van het bier is ook belangrijk. Iedereen heeft liever een glas bier dat een heerlijke geur heeft, dan een biertje dat naar een aubergine ruikt die net iets te lang in de vaatwasmachine heeft gelegen. Alle deelnemers kregen een formulier waarop hun bevindingen over de smaak en de geur genoteerd konden worden. En iedereen had de beschikking over een arsenaal aan droge toastjes en water, om resten van het bier weg te eten en te spoelen. Het eerste biertje dat achter de bar vandaan werd gehaald was er een van de Maastrichtse brouwerij Den Engel. Het blonde bier dat de naam Mestreechs Blont draagt, viel niet bij veel mensen in de smaak. Daarna was het de beurt aan een Iers biertje waarvan de naam een knipoog naar South Park lijkt te zijn: Kilkenny. De bierproevers omschreven dit bier meestal met Bah! of Getsiedekkes!. Daardoor kwam de Kilkenny helemaal onderaan in de uitslag van het bierproeffestijn. Na twee minder lekkere biertjes te hebben geproefd, kwam De Veldwachter van achter de doeken tevoorschijn. Dit amberbier kreeg veel positieve reacties en belandde daardoor in de top drie. Ook het Haarlemse Jopen Hoppenbier, dat zich daarna een weg baande door de menigte van bierproevers, haalde een top drie notering. Het speciale van dit bier is dat het het enige driegranenbier ter wereld is met een dubbele hopgave. De meeste bierproevers waren zich hier echter niet van bewust. Vervolgens was het de beurt aan de Bon Secours Ambrée en de Troubadour Obscura. De twee bieren haalden de top niet, maar waren wel te drinken. Daarna was het tijd voor de grote winnaar van het bierproeffestijn: de Leffe 9. Dit is bovendien het enige biertje van de Leffebrouwerij dat niet te vinden is in het assortiment van de Borrel. Maar misschien komt daar binnenkort wel verandering in, want bijna alle deelnemers vonden dit bier van hoge gisting een toevoeging aan het assortiment. Na dit hoogtepunt was de Augustijn Grand Cru aan de beurt. Dit abdijbier van dezelfde brouwerij als de Piraat en de Gulden Draak was de afsluiter van het bierproeffestijn. Na acht verschillende bieren geproefd te hebben, kwam er een einde aan de avond van 8 april. Het bierproeffestijn was een leuke activiteit die voor alle Van-der- Waalsleden met een tong toegankelijk was en misschien wel nieuwe lekkere biertjes voor de Borrel heeft opgeleverd. Boven: Het Jopen Hoppenbier. Links: De Leffe ASML-A-248-level II-165x240.indd :09:29

14 Presentatietrainingen en sollicitatiebegeleiding bij het STU Het Onderwijs en Studenten Service Centrum (STU) is het centrale punt op de Technische Universiteit Eindhoven waar studenten, ontwerpers, promovendi en medewerkers terechtkunnen met allerlei vragen rondom studentenadministratie, internationalisering en student- en studiebegeleiding. In het kader van student- en studiebegeleiding biedt STU ondermeer trainingen aan op het gebied van presenteren en solliciteren. Presentatietrainingen De Presentatietraining is bedoeld voor alle studenten die zich meer willen bekwamen in het geven van presentaties. Het doel van deze training is dat je probeert te achterhalen wat je eigen sterktes en zwaktes zijn en dat je gaat experimenteren met andere dingen dan de inhoud. Enerzijds wil je weten waaraan een presentatie moet voldoen, maar ook wordt er geëxperimenteerd met stemgebruik en houding om je presentatie vanuit jezelf te verrijken. Het is een actieve training, waarbij wordt geoefend en gebruik wordt gemaakt van een video-opnamen ter ondersteuning van de feedback die gegeven wordt. Naast de standaard presentatietraining is er ook de mogelijkheid deel te nemen aan de training Zeker Presenteren. Deze training is speciaal bedoeld voor studenten die veel spanning ervaren bij het geven van een presentatie. Deze training is erop gericht studenten te leren omgaan met deze spanning zodat deze minder belemmerend is. Sollicitatiebegeleiding Tegen het einde van de studie neemt het belang van kennis en kunde met betrekking tot solliciteren toe. Voor ondermeer studenten die zich in de eindfase van hun opleiding bevinden organiseert STU een aantal te volgen trainingen en workshops. Studenten kunnen in dit verband een keuze maken uit verschillende trainingen die elk een eigen doel en karakter hebben. Zo kan gekozen worden voor de training Zelf-assessment. Deze training is bedoeld voor zowel studenten als net afgestudeerden, TOIO s en AIO s die niet goed weten wat ze na hun studie willen gaan doen. Het doel van de training is inzicht krijgen in je mogelijkheden. De onderwerpen die in deze training aan bod komen zijn: persoonlijke capaciteiten en kwaliteiten, belangstelling, ambities en motieven, arbeidsmarktoriëntatie en netwerken. Een andere mogelijkheid is het volgen van de training Assessment Center in a nutshell. Deze training heeft als doel kennismaken met het thema assessment center. Tijdens de workshop wordt uitgelegd wat een assessment center is en welke aspecten van een psychologisch onderzoek veel gebruikt worden bij de selectie van personeel. Daarnaast oefen je zelf met enkele assessment center opdrachten. Verder zijn er de zeer uitgebreide en intensieve Sollicitatietraining en Workshop Solliciteren. In de sollicitatietraining wordt uitgebreid ingegaan op arbeidsmarktoriëntatie, jezelf presenteren, netwerken, schrijven van brief en c.v. en het oefenen van een sollicitatiegesprek met een recruiter uit het bedrijfsleven. De training bestaat in totaal uit 7 bijeenkomsten van 3 uur. De Workshop Solliciteren heeft als doel je kennis te laten maken met het thema solliciteren in brede zin. Aandacht wordt besteed aan het schrijven van een sollicitatiebrief en c.v. en de gang van zaken bij een assessment center. Tevens oefen je met medecursisten een sollicitatiegesprek. Deze training bestaat uit twee opeenvolgende dagen. Tot slot bestaat de mogelijkheid je op te geven voor een oefensollicitatiegesprek. Aanmelden voor trainingen Naast de presentatie- en sollicitatietrainingen biedt STU tevens bestuurstrainingen, trainingen op het gebied van persoonlijke ontwikkeling en studiekeuze aan. Voor alle trainingen geldt dat er meerdere startmomenten per jaar zijn. Door een bezoek te brengen aan onze website ( stu/trainingen/) kun je jezelf aanmelden voor de training die het beste bij jou behoeften aansluit. Je bent van harte uitgenodigd om gebruik te maken van ons trainingsaanbod! Met vriendelijke groet, Karen Ali Hoofd Onderwijs en Studenten Service Centrum

15 Pompen of verzuipen Door Arjen Monden Wie het verzonnen heeft om met een grote groep mensen na afloop van een Borrel af te reizen naar Utrecht om daar aangekomen in kano s te stappen en onder veel te lage bruggetjes door te varen weet ik niet, maar het was wel lachen. Deze vrij lange zin is een goede samenvatting van een leuke activiteit, maar een verslag van een zin is ook niks. Dus laat ik bij het begin beginnen, voor wie er niet bij is geweest. enkele stralen bier, kwamen we aan bij de kano s. Florian had de uitleg blijkbaar niet helemaal begrepen. lijkt helaas te zijn verdronken. De reactie van Jeroen: het goede nieuws is dat m n bril tenminste niet kapot is. denk ik. In deze pauze was het tijd voor een drankje (helaas geen prijzen als op Stratumseind hier, maar desondanks lieten we ons het bier goed smaken). Farzad in Utrecht. En deze is echt. dat claustrofobie ook na een paar biertjes de kop op kan steken. En zeg nu zelf, echt prettig is het niet om onder brug van door te varen terwijl je niks kunt zien en de spinnenwebben je neus raken. Na afloop waren we moe, nat en voldaan. Een deel van de groep besloot nog wat te gaan drinken in Utrecht en de rest vertrok weer naar Eindhoven. Op de terugweg in de trein leek het nog even of de machinist vergat te stoppen bij een perron in s Hertogenbosch maar uiteindelijk waren we weer veilig terug in Eindhoven klaar voor een welverdiende douche en nog een beetje nachtrust. En de kwijtgeraakte bestuursleden? Die bleken een andere route terug te hebben genomen (zonder lage bruggetjes) en kwamen een hele tijd later in het centrum aan. 28 De stemming zat er al meteen goed in. De activiteit begon zoals gezegd na een Borrel zodat de stemming er tijdens het eten al goed inzat. Over dit eten, pastasalade door het bestuur bereid, waren de meningen verdeeld. Persoonlijk vond ik het lekker maar sommigen onder ons hebben op het station nog snel een frietje verorberd. In de trein bleek dat sommigen iets te veel op de vertraging van NS hadden vertrouwd zodat ze een trein later in Utrecht aankwamen. Na een busrit, waar de andere (lees: niet studerende) passagiers argwanend keken naar meegebrachte alcoholische versnaperingen en gebukt gingen onder Na een uitleg over wat te doen bij te lage bruggetjes, waarbij enkelen van ons toch wat angstig werden, was het tijd om in te schepen. DVD besloot dat de kano s toch wat saai waren en maakten er een zwempartij van. Dit heeft uiteindelijk geleid tot een tierende Thomas en een nieuwe bij Borrelbijnaam voor Florian (de kutkabouter). Na dit oponthoud werd het toch echt tijd om de Utrechtse grachten onveilig te maken. Het varen was erg rustgevend en de lage bruggetjes bleven weg zodat, op een enkele aanvaring na, de tocht naar Utrecht vrijwel vlekkeloos verliep. Na een goed uur was het tijd voor een pauze, het bleek dat niet iedereen helemaal droog was gebleven. Dit was te wijten aan een slechte techniek met de pedels of aan een watergevecht om een blikje bier. Nog even werd er op de kade tevergeefs naar de bril van Jeroen Geerts gezocht maar deze Weer redelijk droog en opgewarmd werd het sein tot vertrek gegeven. En dus wat het na het achterlaten van wat mooie stickers tijd voor de terugtocht, dit maal een andere weg door smalle slootjes waar we enkele bestuursleden zijn verloren. Maar nu waren er wel lage bruggetjes, en ze werden steeds lager. Zo laag dat ondergetekende er achterkwam Het enthousiasme druipt er vanaf, het water (nog) niet. Moe, maar voldaan op weg naar huis. 29

16 Think inkjet is only good for documents? Think again experts at Océ s Inkjet Application Center are taking print beyond paper. Inkjet printing technology is commonplace as a means of photographic printing and producing documentation in the home and office, especially if there is a need for the use of different colors as an aid to understanding for instance, in charts, tables and diagrams. But the basic elements of the technology, properly known as thermal inkjet printing, have remained largely unchanged since they were first developed approximately 20 years ago. The process involves using heat energy to generate a bubble inside a small reservoir of water-based ink. This creates an internal pressure, which, in turn, forces a drop of ink to be jetted out through a tiny nozzle and onto the surface of a sheet of paper. Eelco Schillings, manager of the research department at the IAC, explains that next to thermal inkjet Océ is looking at piezo inkjet, and the later form of inkjet technology is capable of satisfying much more demanding application requirements and forms the basis for the work being carried out at the IAC. It is a digital and not an analog technology, he says, which means that every single nozzle for jetting material can be individually controled so that, if necessary, different nozzles could be used to apply different types of material simultaneously. Editorial Océ 30 As a relatively inexpensive and reliable means of producing hard-copy graphics, inkjet printing has been very successful, but the limitations of the technology also mean that it has so far failed to find significant uses outside of the graphical environment. That situation could be about to change. This is due in large part to work that is being carried out by Océ and various partner organizations at the Océ Inkjet Applications Centre (IAC), at the High Tech Campus in Eindhoven. Amazing potential According to Arjan Gelderblom, relations manager for Océ R&D and at the IAC, the facility was set up by Océ at the end of 2006 specifically to concentrate all the company s experience in inkjet technology and explore new applications for the wider industrial and commercial environment. Since then, as many as 25 Océ staff members have been involved with half a dozen partner organizations in work ranging from basic research to near-market product development. Gelderblom explains that the areas involved include exploration of inkjet techniques for making printed circuit boards as a start, but looking at even more innovative applications as well, like jetting metal drops for producing (small) 3D products or using conductive polymers to produce flexible electronics. But, in fact, given what Gelderblom describes as the highly dynamic development of the technology, the potential for inkjet techniques is almost limitless. Almost any application that requires the precise deposition of fluids onto a target surface now represents a possible commercial opportunity. He says that work carried out at the IAC has, for example, already identified the manufacture of products in fields as diverse as solar cells, bio-sensors, opto-electronics and radio frequency identification as worthy of further exploration. Another benefit of the digital approach, adds Schillings, is extreme reliability due to a unique proprietary nozzle-failure system. Here the performance of every nozzle can be monitored and a malfunction in any one of them identified. In graphical applications, he notes, a few missing drops are not really important, but in industry yield and precision are vital. This technology offers 99.9 percent reliability. Equally important is that the technique allows the application of polymer-based materials rather than the water-based ones to which thermal counterparts are limited. The consequence is a highly flexible and scaleable, non-contact technology that turns inkjet printing from a domestic and office tool into a versatile (and potentially highly lucrative) high-tech manufacturing process. Gelderblom thinks that ultimately the most exciting prospects for the technology lie in new processes in the electronics environment to support applications in areas like life sciences or the development of flexible displays as alternatives to conventional LED and LCD screens; some manufacturers are even experimenting with printing layers for television screens via inkjet. Inkjet may even facilitate types of products as yet unthought of. That, after all, is what real innovation is all about. For more information: arjan.gelderblom@oce.com Editorial Océ 31

17 School for Technological Design STAN ACKERMANS INSTITUTE Physics Beyond the Ordinary Printing for Professionals Two-year traineeships to boost your career: Post-MSc programmes Als pas afgestudeerd fysicus kreeg ik bij Océ Research de kans om me te verdiepen in allerlei kleurenprinttechnologieën. Daarna bedacht ik met een collega dat Océ s meest innovatieve afdeling onderzoek moest starten naar een nieuwe printtechnologie, gebaseerd op een mix van fysica en chemie. Dat leidde tot samenwerking met internationale kennisinstituten. Op dit moment werk ik bij Development, waar ik met een enthousiast multidisciplinair team werk aan Océ s nieuwste kleurenprinterproject. Jochem Brok Ben jij ook op zoek naar een Beyond the Ordinary Job? Kijk dan op Jobs in a environment which is multidisciplinary high-tech industry and business oriented More information: tel.: +31 (0)

18 Puzzel Door: Reinier van Mourik De puzzel in de vorige editie betrof John (J), Clint (C) en Chuck (W, van Walker), die betrokken zijn bij een shootout, waarbij ze in genoemde volgorde mogen schieten en hun doel raken met respectievelijke kansen j, c en 1, met j<c. Wat zijn ieders winkansen als iedereen de optimale strategie kiest? Het is duidelijk dat W op C schiet aangezien C de grootste bedreiging is voor W. C zal dus zijn dood proberen te vermijden door op W te schieten. En als J op C raak schiet wordt hij meteen door W gedood dus zal ook J op W schieten. De kansen worden berekend door de scenario s door te lopen met behulp van de flowchart. W wint als J mist, C mist en J mist. C wint als hij in een duel met J terechtkomt en wint. J wint als hij een duel met C wint of als hij mist, C mist en J W neerschiet. Kortom, met j =1 j en c =1 c: De optimale strategie voor J, gebaseerd op welke van de twee P(J wint) groter is, is weergegeven in de grafiek als functie van j en c. Dus als C een voldoende goede schutter is kan J beter opzettelijk mis schieten en C de kans geven om W te doden. Voor het in de puzzel gegeven geval is mis schieten beter, omdat dit de kansen P(W wint) = 35%, P(C wint) = 26,9% en P(J wint) = 38,1% oplevert. Merk ook op dat de beste schutter niet eens de beste winkans heeft in beide gevallen. Drie personen wisten het juiste antwoord te geven, ofwel onder de aanname dat misschieten toegestaan is ofwel niet: Jort van Jaarsveld, Sjors Schellekens en Robert Vrancken. Uit eerlijke loting is gebleken dat Sjors Schellekens 3 Borrelbonnen wint! Puzzel P (W wint) = P (J mist)p (C mist)p (J mist) = j 2 c P (C wint) = P (J mist)p (C raakt)p (C wint duel J begint) +P (J raakt)p (C wint duel C begint) = jc[ jc + j c jc + j c j c jc +...]+ j[c + c jc + c j c jc +...] = c j jc 1 c j + j c 1 c j = jc + j 2 c 2 1 j c P (J wint) = P (J mist)p (C raakt)p (J wint duel J begint) +P (J raakt)p (J wint duel C begint) +P (J mist)p (C mist)p (J raakt) = jc[j + j cj + j c j cj +...]+j[ cj + c j cj + c j c j cj +...]+ j cj j = jc 1 j c + j cj 1 j c + j cj = j j c + j2 c + j jc 1 j c Figuur 1: De kansen voor John. Figuur 2: Flowchart Puzzel 34 Voor de in de puzzel gegeven j =0.3 en c =0.5 geeft dit P (W wint) = 24.5%, P (C wint) = 41.9% en P (J wint) = 33.6%. Als J W neerschiet heeft C goede kans om het resulterende duel te winnen, dus grappig genoeg is het in veel gevallen voordeliger dat J eerst C en W het laat uitvechten, d.w.z. J kan in veel gevallen beter zijn eerste schot in de grond schieten. De berekening van de kansen gaat dan weer via de flowchart, beginnend nadat J het eerste schot mist. P (W wint) = c j P (C wint) = jc 2 1 j c P (J wint) = j c + jc 1 j c Nieuwe puzzel Ditmaal weer een puzzel zonder uitleg: gmptjp-mmmdmt 35

19 36 Carrièresprongen Door Petra Rombouts Woensdagavond 16 mei hield VENI voor het eerste een carrièrelezingenavond. Dit was voor mij, als nog zoekende en net afgestudeerde ingenieur, een mooie gelegenheid om eens te kijken waar andere technisch natuurkundigen terecht zijn gekomen en waarom. Zo dacht ook een aantal studenten er over. Het ongeveer 50 personen tellende publiek was dan ook een verzameling van studenten, recent afgestudeerden en voor mij meer onbekende oudgedienden. Na het eten van een kop soep en de nodige broodjes werd iedereen een collegezaal in gedirigeerd om te luisteren naar de drie lezingen op het programma. Joep Roijers De eerste spreker was Joep Roijers, Product Manager Overlay bij ASML. Joep is in 1998 afgestudeerd bij ASML om bij ditzelfde bedrijf achtereenvolgens in de R&D en bij Customer Support in de VS en Zuid-Korea te werken om uiteindelijk terug te komen in Nederland als product manager overlay. Zijn carrièrepad kan het beste beschreven worden met pakken wat je pakken kan en lef tonen op het juiste moment. Dit begint al bij het verkrijgen van zijn afstudeeropdracht over servomotoren waar hij niet veel van wist. Na zijn afstuderen is Joep ondanks een vacaturestop op de R&D-afdeling terecht gekomen. Twee jaar later is hij de wereld te gaan verkennen bij Customer Support in de VS waar hij weg moest door een dip in de markt. In Veldhoven bleek wederom een vacaturestop, waardoor hij naar Zuid-Korea is gegaan om twee jaar uit een koffer te leven in 24-uur stand-by diensten voor Samsung en Hynix. Bij deze concurrerende bedrijven heeft hij beide een jaar gewerkt. Ze hebben totaal verschillende culturen. Bij Samsung geldt de slogan Customer is King als leverancier moet je maar op tijd leveren. Bij Hynix daarentegen was veel meer technische vrijheid. Zijn terugkeer naar Veldhoven was wel voorbereid. Samen met een Product Development Manager en een System Engineer begeleidt hij de koers van alle processen binnen ASML betreffende overlays. Mechiel Wilbrink De tweede spreker was Mechiel Wilbrink, Strategie Consultant bij OC&C Strategy Consultants. Mechiel is meteen na zijn afstuderen begonnen bij OC&C waar hij zich heeft opgewerkt van analist tot consultant en de ambitie heeft door te groeien tot partner. Hij motiveert zijn keuze voor consultancy praktisch hetzelfde als zijn keuze voor technische natuurkunde: de intellectuele uitdaging en het analytische aspect. Bovendien is er veel eigen verantwoordelijkheid wat hem erg aanspreekt. De consultancy helpt het topmanagement bij het maken van keuzes door structuur aan te brengen in de brij van informatie binnen een bedrijf. Dit gaat altijd in samenwerking met medewerkers van het bedrijf zelf. Mechiel zelf werkt vooral aan Private Equity projecten, ofwel het overnemen van bedrijven. De uitdaging zit m er in dat je in een korte tijd alles te weten moet komen over een bedrijf om miljoenenbeslissingen mee te helpen maken. Als net afgestudeerde ben je vooral bezig met het analyseren van data voor een specifieke deelvraag. Na 3 jaar wordt je consultant waarbij je overzicht houdt over een aantal deelvragen. Na 6 jaar overzie je het hele project. Er wordt van je verwacht dat je deze stappen maakt, zo niet moet je weg. Dit komt dan ook veel voor en een gemiddelde werkweek beslaat ongeveer 60 uur per week. Mechiel mist de techniek niet in zijn werk, dit was nooit echt zijn passie. Wat hij wel gebruikt van zijn studie is het vermogen abstract te denken en eigenlijk alle dingen snel te doorgronden Sonja Knols De laatste spreker was Sonja Knols, Communicatieadviseur bij de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Na het afronden van haar studie in 2002 heeft ze stage gelopen bij het blad Natuur en Techniek waarna ze bij de afdeling STW van het NWO (gericht op de technische universiteiten) als communicatieadviseur terecht is gekomen. Tijdens Sonja s studie waren verschillende dingen erg leuk, namelijk de algemene natuurkunde vakken, het natuurkundecircus en haar bestuursjaar bij Van der Waals. De minder leuk dingen waren de vervolgvakken en (afstudeer)stages. Het was duidelijk dat de natuurkunde niet echt de richting was waar ze in verder wilde na haar afstuderen. Daarom is ze begonnen met een stage (bijna onbetaald) bij het blad Natuur en Techniek om in de breedte met techniek bezig te zijn en niet de diepte in. Via via kon ze daarna beginnen bij het NWO als persvoorlichter om vervolgens communicatieadviseur te worden. Hier heeft Sonja praktisch haar eigen baan in kunnen vullen. Haar dag bestaat nu uit allerhande taken van de redactie van publicaties tot het organiseren van de nationale wetenschapsquiz. Als bèta in een communicatiewereld heeft Sonja wel behoorlijk moeten wennen. Je denkt in patronen en oplossingen en moet geduld hebben met de manier van werken van de mensen om je heen. Rode draad in haar verhaal zijn vragen uit de wetenschapsquiz, waaronder een rijtje met redenen om een vraag af te wijzen: een gebrek aan foute antwoorden, te veel woorden nodig, er zijn geen proefjes mogelijk, het antwoord is te makkelijk te vinden of het is niet leuk genoeg voor tv. Tijdens de afsluitende borrel werd nog even nagepraat en contacten vernieuwd/ gelegd. Het was een interessante avond waarbij verschillende dingen opvielen bij de lezingen: er is vaak geen sprake van een vooropgezet plan, iedereen doet zijn werk met veel plezier en geen van de sprekers doet nog echt iets met natuurkunde. Opvallend is wel dat iedereen zijn studie zo opnieuw zou doen. Zo blijkt maar weer: als technisch natuurkundige ligt de wereld aan je voeten! 37

20 38 Google-waarheid vs. de Batavierenrace Door Joris Stegen De stelling Student is lui is goed voor een slordige hits op google. Dat is vrij veel, of eigenlijk heel erg veel! Geert Wilders, de man die de media dit jaar lijkt te beheersen, moet het met slechts eervolle en minder eervolle vermeldingen doen! Natuurlijk zijn studenten wel eens een beetje lui, geen student die dat zal ontkennen, sterker nog geen mens die zal ontkennen dat hij niet soms een beetje lui is. Toch is de stelling bepaald geen compliment. De burger hoort niet graag dat studenten van zijn centjes de hele dag lui in bed hangen na weer een nacht lang bier te hebben gedronken. Als een politicus dit als reden aanvoert om ons te korten op onze studiefinanciering en mogelijkheden om ons ook naast onze studie te ontwikkelen dan hebben dezelfde burgers er wel oor naar. Steeds vaker vinden de plannen van deze politici een weg door de Eerste en Tweede Kamer naar de werkelijkheid. Het is de hoogste tijd dat wij als studenten hier iets tegen in brengen. De langzame afbraak van de zo belangerijke regeltjes en financiele systemen die een plezierige en nuttige studententijd mogelijk maken moet worden gestopt! Op 26 april hebben Nederlandse studenten hier een slordige 55 miljoen meter hardlopen tegenover gezet. Hierbij heeft Van der Waals zich uiteraard ook met een aantal goed en minder goed getrainde benen in de strijd gemengd! In de nacht is in ieder geval ontzettend goed werk geleverd! In vrije val duikelde Joris in actie. het Van-der-Waalsteam naar ongeveer de 70e plek. Met name René, (loper 2e etappe) en Eline lijken een val, sneller dan volgens de ons welbekende wetten der fysica mogelijk is, door de ranglijst te hebben bewerkstelligd. De overige nachtlopers wisten Van der Waals gelukkig op tijd uit deze gevaarlijke duikvlucht te trekken en te stabiliseren op een aangename cruisehoogte van ongeveer de 70e plek. Op deze hoogte bleek de weg naar Dinxperlo vrij van verdere obstakels zodat de ochtendploeg inclusief ondergetekende met een zware taak kon worden opgezadeld... Helaas bleek de weg naar Dinxperlo voor de ochtendploeg veel weg te hebben van het inchecken voor een vliegreis. Het duurt uren en als nuchtere analyticus kan je je niet aan het idee ontrekken dat het vele malen efficienter kan! Nadat Remco en Inez zich op de startbaan te Dinxperlo hadden gepositioneerd zou de rest van de ochtendploeg na enkele aanwijzingen van de nachtploeg naar het busje lopen. Het busje stond aan de rand van de weg en de Van der Waals vlaggen waren (nog) duidelijk zichtbaar, kortom makkelijk te vinden aldus de nachtploeg! Na de instructies te hebben opgevolgd ontwaarden we een aantal wegen met daaraan nagenoeg alle 330 busjes geparkeerd. Als je als 70e busjes parkeert is het inderdaad wel te vinden, de nachtploeg leek echter te zijn vergeten dat er nog 250 achteraan kwamen... Uiteraard vonden we het busjes pas nadat we de 250 andere busjes waren afgelopen. Na het nodige cross werk van Taco en de goede navigatie van Augusta waren we gelukkig toch nog ruim op tijd om Remco binnen te halen. Hierna was het aan mij om de extra 3.4 km die ik me in de trein had laten aanpraten te lopen, dit ging zeer soepeltjes. Helaas slaagde het busje er niet in om op tijd bij het wisselpunt aan te komen. Als gevolg is de uitstekende prestatie van Inez aanzienlijk te kort gedaan op de ranglijsten. Nadat de nogal hyperactieve en zenuwachtige Augusta een goede etappe had gelopen was het aan mij om de etappe te lopen waarvoor ik was gekomen. De benen waren goed stram van de vorige afstand en het wachten in het busje, ze hadden er maar weinig zin in. Toen ik eenmaal aan het lopen was ging het toch nog redelijk goed en na een eindspurt waarbij ik een brakende medeloper gelukkig aan de goede kant wist te passeren zat het lopen er voor me op, of althans dat dacht ik... Nadat Martin en Taco hadden gelopen leek de ochtendploeg geslaagd in haar opdracht, Van der Waals schommelde nog steeds rond de 70e plek. Hier sloeg het noodlot echter ongenadig hard toe, nadat Taco meerdere malen had laten weten dat er geen eindsprint meer inzat, bleek dit honderd meter voor het wisselpunt niet echt waar. Na een indrukwekkende sprint werd vertwijfeld naar een bekend gezicht gezocht, helaas tevergeefs... Telefonisch liet Remco weten al een tijdje bij het wisselpunt te staan, hij zou ons wel even zoeken. Meerdere malen werd omgeroepen dat nummer 158 lag te wachten op een volgende loper. Hierdoor konden we weinig anders dan concluderen dat de rest van de ochtendploeg wel bij een wisselpunt was maar zeker niet het juiste. Telefonisch contact bleek niet meer mogelijk waardoor er nog maar een optie over bleef... Juist ja, een derde etappe rennen... Minder dan een kwartier later vloog ik over de finish in Barchem en waren we door het wachten met een schokkende snelheid van 8.27 kilometer per uur bijna 30 plaatsen verloren... Ondanks de heroische inspanningen van de middagploeg is de 70e plek hierna niet meer gehaald. Rob en Ramon noteerden beiden een top 60-tijd op hun ettapes en Suze slaagde er (nipt) in om de slotafstand voor Roel te voltooien. Nadat de overgebleven Van-der-Waalsvlag een ererondje met Roel en Jan over de baan had gemaakt stonden we op een verdienstelijke 124e plek! Na het altijd gezellige Batavierenfeest, een beetje slaap en nog wat slapen in de trein kwam er bijna een einde aan de Batavierenrace. Bijna ja, de minder goed getrainde lopers konden nog enkele dagen genieten van hevige spierpijn en het bestuur moest nog iets met een vlag en Lucid regelen... 39

Finale weekend club competitie

Finale weekend club competitie Finale weekend club competitie Ploegentijdrit Zaterdag stond als allereerst de ploegentijdrit op programma. Jawel hoor we moesten als eerste van start. We waren maar met 5 in plaats van 6 man. Start ging

Nadere informatie

Gratis Rapport : Wat Te Doen Voor, Tijdens En Na Je Eerste Marathon. - Eelco de Boer -

Gratis Rapport : Wat Te Doen Voor, Tijdens En Na Je Eerste Marathon. - Eelco de Boer - Gratis Rapport : Wat Te Doen Voor, Tijdens En Na Je Eerste Marathon - Eelco de Boer - Gratis Rapport : Wat Te Doen Voor, Tijdens En Na Je Eerste Marathon Beste lezer, Ik hoop dat jouw doorzettingsvermogen

Nadere informatie

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat

Nadere informatie

Iris marrink Klas 3A.

Iris marrink Klas 3A. Iris marrink Klas 3A. 1 Inhoud. 1- Voorpagina 2- Inhoud, inleiding & mijn mening 3- Dag 1 4- Dag 2 5- Dag 3 6- Dag 4 7- Dag 5 Inleiding. Ik kreeg als opdracht om een dagverslag te maken over Polen. 15

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk?

Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Wat is verantwoordelijkheid en waarom is het belangrijk? Verantwoordelijkheid. Ja, ook heel belangrijk voor school!!! Het lijkt veel op zelfstandigheid, maar toch is het net iets anders. Verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Growth & Reflection. Opleverdatum: 18 juni 2014

Growth & Reflection. Opleverdatum: 18 juni 2014 Growth & Reflection Growth & Reflection Opleverdatum: 18 juni 2014 Multimediaal Reclamebureau 2013/2014 Inleiding Er zit alweer een half jaar bij MMR op en ik heb weer veel nieuwe dingen geleerd en nieuwe

Nadere informatie

zomer Vakantie zomer

zomer Vakantie zomer NieuwsBrief nr.3, 2011 Naar Binnen Beste lezer, Het is weer tijd voor de zomer. In het midden van Nederland is afgelopen week de zomervakantie begonnen. De kinderen hebben zes weken geen school. Zes weken

Nadere informatie

Waar een wil is, is een Weg!

Waar een wil is, is een Weg! 5 tips om moeiteloos voor jezelf te kiezen en een stap te zetten. Waar een wil is, is een Weg! - Lifecoach http://www.facebook.com/arlettevanslifecoach 0 Je bent een ondernemende 40+ vrouw die vooral gericht

Nadere informatie

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead

SAMPLE 11 = + 11 = + + Exploring Combinations of Ten + + = = + + = + = = + = = 11. Step Up. Step Ahead 7.1 Exploring Combinations of Ten Look at these cubes. 2. Color some of the cubes to make three parts. Then write a matching sentence. 10 What addition sentence matches the picture? How else could you

Nadere informatie

Winnen en behouden van nieuwe cliënten

Winnen en behouden van nieuwe cliënten Winnen en behouden van nieuwe cliënten Dat is de kracht van het zelfstandig ondernemerschap in tegenstelling tot de grote bedrijven. Alles draait om het vertrouwen van jouw cliënt in jouw professionaliteit.

Nadere informatie

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als

Nadere informatie

Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach

Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Je ouders kunnen perfecte last minute studie oriëntatiecoaches zijn, maar weten ze eigenlijk wel wat je dromen en ambities zijn? En omgekeerd: weet jij hoe jouw

Nadere informatie

BE HAPPY. 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma

BE HAPPY. 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma BE HAPPY 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma Alle rechten voorbehouden. Geen deel van dit boek mag worden gereproduceerd op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Nadere informatie

Een week varen met de morgenster. Suzanne van Tilborg.

Een week varen met de morgenster. Suzanne van Tilborg. Een week varen met de morgenster. Suzanne van Tilborg. Ik begon deze week met het gevoel ik heb er zin in en ik zie wel wat we allemaal gaat gebeuren, ik laat het wel op me afkomen. Na de eerste dag voor

Nadere informatie

Understanding and being understood begins with speaking Dutch

Understanding and being understood begins with speaking Dutch Understanding and being understood begins with speaking Dutch Begrijpen en begrepen worden begint met het spreken van de Nederlandse taal The Dutch language links us all Wat leest u in deze folder? 1.

Nadere informatie

Je bent jong en je wilt wat!

Je bent jong en je wilt wat! Je bent jong en je wilt wat! Logisch, je voelt je geen sukkel. Je bent jong, je zit vol energie en je wilt eruit halen wat er uit dit leven te halen valt. Plezier maken, feesten en doen waar je zin in

Nadere informatie

DINEREN IN DE HOFTRAMMM

DINEREN IN DE HOFTRAMMM DINEREN IN DE HOFTRAMMM De bijzondere creatie van Bobby van Galen en Pierre Wind Foto s en tekst: Martien Versteegh Eigenaar en gastheer Bobby van Galen heet u van harte welkom Het begon met een droom

Nadere informatie

7.5 Script en plaatjes post-test

7.5 Script en plaatjes post-test 7.5 Script en plaatjes post-test De vorige keer waren we hier om Drakie wat beter te leren praten en Drakie heeft toen een heleboel van jou geleerd. Dat vond ie heel leuk. Vandaag gaan we wat dingen die

Nadere informatie

Het verkoop-adviesgesprek. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? Verkopen

Het verkoop-adviesgesprek. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? Verkopen Waar gaat deze kaart over? Deze kaart gaat over verkopen aan en adviseren van gasten in horecabedrijven. Oftewel: het verkoopadviesgeprek. Wat wordt er van je verwacht? Na het bestuderen van deze kaart

Nadere informatie

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!

Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring

Nadere informatie

Begin jaren 90 was er een uitwisseling tussen Dart Club Sport en één Engels dartsteam.

Begin jaren 90 was er een uitwisseling tussen Dart Club Sport en één Engels dartsteam. Begin jaren 90 was er een uitwisseling tussen Dart Club Sport en één Engels dartsteam. Gezellig met ongeveer 15 personen naar Engeland om daar een lang weekend tegen elkaar te gaan darten en uiteraard

Nadere informatie

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen

Hoofdstuk 2. Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen Hoofdstuk 2 Contact maken, inlichtingen verstrekken en onderhandelen 48 Gangbare uitdrukkingen bij contact maken en onderhandelen De meeste zinnen die in dit overzicht staan, zijn formeel. U kunt deze

Nadere informatie

Stagedag Christiaan Huygens College, Eindhoven Natuurwetenschappelijk onderzoek 1, dd. 8 april 2008

Stagedag Christiaan Huygens College, Eindhoven Natuurwetenschappelijk onderzoek 1, dd. 8 april 2008 Stagedag Christiaan Huygens College, Eindhoven Natuurwetenschappelijk onderzoek 1, dd. 8 april 2008 Plan: Bij het Christiaan Huygens College mogen 4-VWO leerlingen een aantal dagen meelopen bij een bedrijf

Nadere informatie

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne>

Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne> Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 Inleiding Timo is een ander mens geworden door zijn grote vriend Tommy. Toch was het niet altijd zo geweest, Timo had Tommy gekregen voor

Nadere informatie

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN?

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt met het spelen van games. Je beseft dat je hierdoor in de problemen kunt raken: je huiswerk lijdt

Nadere informatie

Meer succes met je website

Meer succes met je website Meer succes met je website Hoeveel geld heb jij geïnvesteerd in je website? Misschien wel honderden of duizenden euro s in de hoop nieuwe klanten te krijgen. Toch levert je website (bijna) niets op Herkenbaar?

Nadere informatie

Nieuwsbrief Bètasteunpunt September 2011

Nieuwsbrief Bètasteunpunt September 2011 Nieuwsbrief Bètasteunpunt September 2011 Het Bètasteunpunt van de Hanzehogeschool is in 2009 opgezet om o.a. hulp te bieden aan leerlingen uit het voortgezet onderwijs die bezig zijn met hun profielwerkstuk.

Nadere informatie

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman

Allemaal in ontwikkeling. Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Permanente educatie in Smallingerland Allemaal in ontwikkeling Door: Rieke Veurink / Fotografie: Kees Winkelman Van cursussen professioneel Engels, kennis opdoen bij een andere afdeling tot vierjarige

Nadere informatie

Houdt u er alstublieft rekening mee dat het 5 werkdagen kan duren voordat uw taalniveau beoordeeld is.

Houdt u er alstublieft rekening mee dat het 5 werkdagen kan duren voordat uw taalniveau beoordeeld is. - Instructie Deze toets heeft als doel uw taalniveau te bepalen. Om een realistisch beeld te krijgen van uw niveau,vragen we u niet langer dan één uur te besteden aan de toets. De toets bestaat uit twee

Nadere informatie

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij.

Soms ben ik eens boos, en soms wel eens verdrietig, af en toe eens bang, en heel vaak ook wel blij. Lied: Ik ben ik (bij thema 1: ik ben mezelf) (nr. 1 en 2 op de CD) : Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Weet ik wie ik ben? Ja, ik weet wie ik ben. Ik heb een mooie naam, van achter en vooraan.

Nadere informatie

Bijlage 2: Informatie met betrekking tot goede praktijkvoorbeelden in Londen, het Verenigd Koninkrijk en Queensland

Bijlage 2: Informatie met betrekking tot goede praktijkvoorbeelden in Londen, het Verenigd Koninkrijk en Queensland Bijlage 2: Informatie met betrekking tot goede praktijkvoorbeelden in Londen, het Verenigd Koninkrijk en Queensland 1. Londen In Londen kunnen gebruikers van een scootmobiel contact opnemen met een dienst

Nadere informatie

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate

MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate MyDHL+ Van Non-Corporate naar Corporate Van Non-Corporate naar Corporate In MyDHL+ is het mogelijk om meerdere gebruikers aan uw set-up toe te voegen. Wanneer er bijvoorbeeld meerdere collega s van dezelfde

Nadere informatie

Eindevaluatie. Riga. Begeleiders;Geert Daams en Remco Reijke

Eindevaluatie. Riga. Begeleiders;Geert Daams en Remco Reijke Eindevaluatie Riga 2011 Begeleiders;Geert Daams en Remco Reijke Inhoud Inleiding... 3 Wat voor cijfer geef je de Riga reis?... 4 Wat was je voornaamste reden om naar Riga te gaan?... 4 Hoe heb je de heenreis

Nadere informatie

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb hoofdstuk 8 Kernovertuigingen Kernovertuigingen zijn vaste gedachten en ideeën die we over onszelf hebben. Ze helpen ons te voorspellen wat er gaat gebeuren en te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit.

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

OptimaleGezondheid.com Training: Mini stress cursus 101, deel 1! Mini Cursus Anti-stress 101: Deel 1. Door Jack Boekhorst

OptimaleGezondheid.com Training: Mini stress cursus 101, deel 1! Mini Cursus Anti-stress 101: Deel 1. Door Jack Boekhorst Mini Cursus Anti-stress 101: Deel 1 Door Jack Boekhorst klantenservice@optimalegezondheid.com Pagina 1 Inleiding Zoals ik reeds in het artikel heb verteld, komen we er niet onderuit. Een stukje theorie

Nadere informatie

Je mag stralen je mag huilen je mag dwalen je mag schuilen je mag vragen je mag dromen je mag klagen je mag komen Hij wacht op jou

Je mag stralen je mag huilen je mag dwalen je mag schuilen je mag vragen je mag dromen je mag klagen je mag komen Hij wacht op jou Je mag stralen je mag huilen je mag dwalen je mag schuilen je mag vragen je mag dromen je mag klagen je mag komen Hij wacht op jou Heb je naar aanleiding van dit dagboek vragen of opmerkingen? Mail me

Nadere informatie

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven.

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. Beginsituatie: De lln doen als inleiding op het project rond geloven en de kerkwandeling, een filosofisch gesprek. Er komen verschillende

Nadere informatie

ATTRIBUEREN OF TOESCHRIJVEN

ATTRIBUEREN OF TOESCHRIJVEN ATTRIBUEREN OF TOESCHRIJVEN De meeste mensen, en dus ook leerlingen, praten niet alleen met anderen, maar voeren ook gesprekken met en in zichzelf. De manier waarop leerlingen over, tegen en in zichzelf

Nadere informatie

Geen tapas maar shapas het is Sherryweek

Geen tapas maar shapas het is Sherryweek Geen tapas maar shapas het is Sherryweek Inderdaad geen tapas, maar shapas het is Internationale sherryweek, zoals je in mijn oktober dagboek al kon lezen ben ik in oktober aangeschoven bij een taps lunch,

Nadere informatie

Genieten van het echte leven

Genieten van het echte leven Genesis 3: 19 Tot de dag van je dood zul je zwetend het land bewerken om te kunnen leven. 1 De Hamvraag Mag ik genieten en wat is dan eigenlijk genieten? Het leven is toch vooral lol maken! X Het moet

Nadere informatie

Musical De Eendenclub verdwaalt

Musical De Eendenclub verdwaalt Pagina 1 van 9 Musical De Eendenclub verdwaalt Normale versie voor 3 typetjes (Otto/Elle/Izzi) Een eigen productie van Recrateam Zang: Leonie van Gent en Martijn Boer Stemmen op de cd-versie: Martijn Boer

Nadere informatie

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen.

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. Een klein gesprekje met God Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. God lachte breed. Dat is waar!, zei God. Jij bent ook het licht.

Nadere informatie

Stagedag Christiaan Huygens College, Eindhoven Natuurwetenschappelijk onderzoek 2, dd. 8 april 2008

Stagedag Christiaan Huygens College, Eindhoven Natuurwetenschappelijk onderzoek 2, dd. 8 april 2008 Stagedag Christiaan Huygens College, Eindhoven Natuurwetenschappelijk onderzoek 2, dd. 8 april 2008 Plan: Bij het Christiaan Huygens College mogen 4-VWO leerlingen een aantal dagen meelopen bij een bedrijf

Nadere informatie

Mijn manier Onze wereld uitgedaagd. Welke rol speelt de ondernemer? - Bilderbergconferentie 2016

Mijn manier Onze wereld uitgedaagd. Welke rol speelt de ondernemer? - Bilderbergconferentie 2016 Mijn manier Onze wereld uitgedaagd. Welke rol speelt de ondernemer? - Bilderbergconferentie 2016 Hasmik Matevosyan, mode-onderzoekster Mode-industrie zonder verspilling Hasmik Matevosyan (1987) studeerde

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

!!!!! !!!!!!!!!!!! Uit: Glazen Speelgoed (Tennesse Williams)! (zacht) Hallo. (Ze schraapt haar keel)! Hoe voel je je nu? Beter?!

!!!!! !!!!!!!!!!!! Uit: Glazen Speelgoed (Tennesse Williams)! (zacht) Hallo. (Ze schraapt haar keel)! Hoe voel je je nu? Beter?! Uit: Glazen Speelgoed (Tennesse Williams) Jim Laura Jim Laura Jim wijn aan) Laura Hallo Laura (zacht) Hallo. (Ze schraapt haar keel) Hoe voel je je nu? Beter? Ja. Ja, dankje. Dit is voor jou. Een beetje

Nadere informatie

Er was eens een heel groot bos. Met bomen en bloemen. En heel veel verschillende dieren. Aan de rand van dat bos woonde, in een grot, een draakje. Dat draakje had de mooiste grot van iedereen. Lekker vochtig

Nadere informatie

Wees duidelijk tegen je klanten

Wees duidelijk tegen je klanten Ronald Dingerdis Wees duidelijk tegen je klanten 3 In onze training Klantgerichtheid en communicatie vroeg een cursist me onlangs of je tegen je klant kan zeggen dat hij extreem vervelend is. Dat hij onredelijk

Nadere informatie

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl.

Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Chatten Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen gekregen. Wilt u meer weten over dit keurmerk kijk dan op de website: www.stichtingmakkelijklezen.nl. Colofon Een uitgave van Eenvoudig Communiceren

Nadere informatie

Inspirerend Presenteren

Inspirerend Presenteren Inspirerend Presenteren Door Kai Vermaas & Charis Heising Bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla bla Inleiding Wil je leren hoe jij een presentatie kunt geven waar je zeker bent van je verhaal? En

Nadere informatie

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1

Engels op Niveau A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Workshops Woordkennis 1 A2 Woordkennis 1 Bestuderen Hoe leer je 2000 woorden? Als je een nieuwe taal wilt spreken en schrijven, heb je vooral veel nieuwe woorden nodig. Je

Nadere informatie

Reflectiegesprekken met kinderen

Reflectiegesprekken met kinderen Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Inleiding 3. Mijn artfiact 3. Proces 4. Mijn beoordelingsblad en presentatie 5. Autotic Selfie eindproduct (ware grootte) 6

Inhoudsopgave. Inleiding 3. Mijn artfiact 3. Proces 4. Mijn beoordelingsblad en presentatie 5. Autotic Selfie eindproduct (ware grootte) 6 1 Inhoudsopgave Inleiding 3 Mijn artfiact 3 Proces 4 Mijn beoordelingsblad en presentatie 5 Autotic Selfie eindproduct (ware grootte) 6 2 Autobiotic Selfie Inleiding De autobiotic selfie heeft mij heel

Nadere informatie

OPEN HUIS WIJKPARK TRANSVAAL 28 JULI 2010

OPEN HUIS WIJKPARK TRANSVAAL 28 JULI 2010 OPEN HUIS WIJKPARK TRANSVAAL 28 JULI 2010 Ik arriveer op een zon overgoten Wijkpark. Nog geen kwartier later wordt het park in de schaduw gelegd door donkere wolken. Die trokken gelukkig weg en wederom

Nadere informatie

De Deltakijker bulletin van de o.b.s. De Delta en peuterspeelzaal Het Druppeltje

De Deltakijker bulletin van de o.b.s. De Delta en peuterspeelzaal Het Druppeltje De Deltakijker bulletin van de o.b.s. De Delta en peuterspeelzaal Het Druppeltje vrijdag 2 oktober 2015 jaargang 13 nr. 4 agenda: 5 oktober Opening Kinderboekenweek 6 oktober Ouderraad boekenruilmarkt

Nadere informatie

Security Les 1 Leerling: Marno Brink Klas: 41B Docent: Meneer Vagevuur

Security Les 1 Leerling: Marno Brink Klas: 41B Docent: Meneer Vagevuur Security Les 1 Leerling: Klas: Docent: Marno Brink 41B Meneer Vagevuur Voorwoord: In dit document gaan we beginnen met de eerste security les we moeten via http://www.politiebronnen.nl moeten we de IP

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

Laat de jongeren de test conflictstijlen maken (zie bijlage 1). Naar aanleiding van de uitslag ga je in gesprek.

Laat de jongeren de test conflictstijlen maken (zie bijlage 1). Naar aanleiding van de uitslag ga je in gesprek. Conflicten hanteren Tijd: verdelen over twee bijeenkomsten. Bijeenkomst 1 Laat de jongeren de test conflictstijlen maken (zie bijlage 1). Naar aanleiding van de uitslag ga je in gesprek. De uitkomst van

Nadere informatie

Irma Steenbeek VERSTAG

Irma Steenbeek VERSTAG Irma Steenbeek VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen van

Nadere informatie

Handleiding Sollicitatiebrief

Handleiding Sollicitatiebrief Handleiding Sollicitatiebrief 1. De gerichte sollicitatiebrief Met een gerichte sollicitatiebrief reageer je op een advertentie waarin een werkgever een vacature vermeldt. Voorafgaand aan het schrijven

Nadere informatie

Reflectieverslag mondeling presenteren

Reflectieverslag mondeling presenteren Reflectieverslag mondeling presenteren Naam: Registratienummer: 900723514080 Opleiding: BBN Groepsdocente: Marjan Wink Periode: 2 Jaar: 2008 Inleiding In dit reflectieverslag zal ik evalueren wat ik tijdens

Nadere informatie

World leader in international education

World leader in international education World leader in international education BESTE OUDER, Wat een spannend jaar gaat u tegemoet: uw zoon of dochter zit in het eindexamenjaar! Het maken van een goede studiekeuze is niet altijd makkelijk en

Nadere informatie

De Samenleving: samen of ieder voor zich? Oefening 2. 1. b. Alle mensen zijn anders en dat moeten we respecteren. 2 Han van Eijk - Leef

De Samenleving: samen of ieder voor zich? Oefening 2. 1. b. Alle mensen zijn anders en dat moeten we respecteren. 2 Han van Eijk - Leef Thema 2 De Samenleving: samen of ieder voor zich? Oefening 2 1. b. Alle mensen zijn anders en dat moeten we respecteren. 2 Han van Eijk - Leef Niemand hoeft alleen maar goed of slecht te zijn. Niemand

Nadere informatie

Groep 4, 5 en 6 bezoekje aan de veldschuur in Rouveen. Groep 7/8 Vomol Landbouwproject ( s morgens).

Groep 4, 5 en 6 bezoekje aan de veldschuur in Rouveen. Groep 7/8 Vomol Landbouwproject ( s morgens). Nieuwsbrief OBS De 't Iekeblattie Schooljaar 2015-2016 Nummer 118 9 maart 2016 Agenda: Maandag 14 maart Donderdag 17 maart Vrijdag 18 maart Woensdag 23 maart Vrijdag 25 maart Maandag 11 april Woensdag

Nadere informatie

Charles den Tex VERDWIJNING

Charles den Tex VERDWIJNING Charles den Tex VERDWIJNING 3 Klikketik-tik-tik Het is halftwaalf s ochtends. Marja vouwt een hemd. En kijkt om zich heen. Even staat ze op haar tenen. Zo kan ze over de kledingrekken kijken. Die rekken

Nadere informatie

SV Baarn D1 pakt eerste prijs in Parijs!

SV Baarn D1 pakt eerste prijs in Parijs! SV Baarn D1 pakt eerste prijs in Parijs! De D1 van SV Baarn is met Pinksteren vier dagen naar Parijs geweest. Dit was een onvergetelijke ervaring voor de spelers uit het team. De ploeg van Jacco Engelsman,

Nadere informatie

Zuidwillemsvaart. Paul van Donk en Teun Geenen

Zuidwillemsvaart. Paul van Donk en Teun Geenen Zuidwillemsvaart S ochtends moesten wij om 8 uur op school zijn om in de bus te stappen richting Den Bosch. Toen wij daar aankwamen kregen wij een lekker bakske koffie, en mochten wij het museum van het

Nadere informatie

BIJLAGEN LESPAKKET 1.2

BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGE 1 A4 BLADEN THEMA S BIJLAGE 2 DOMINO EMOTIES BIJLAGE 3 MATCHING OEFENING GEVOELENS BIJLAGE 4 VRAGENLIJST FILM BIJLAGE 5 VRAGENSTROOKJES HOEKENWERK BIJLAGE 6 ANTWOORDENBLAD

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

4 Denken. in het park een keer gebeten door een hond. Als Kim een hond ziet wil ze hem graag aaien. Als

4 Denken. in het park een keer gebeten door een hond. Als Kim een hond ziet wil ze hem graag aaien. Als 4 Denken In dit hoofdstuk vertellen we hoe jij om kan gaan met je gedachten. Veel gedachten maak je zelf. Ze bepalen hoe jij je voelt. We geven tips hoe jij jouw gedachten en gevoelens zelf kunt sturen.

Nadere informatie

9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training

9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training 9 daagse Mindful-leSs 3 stappen plan training In 9 dagen jezelf volledig op de kaart zetten Je energie aangevuld en in staat om die batterij op peil te houden. Aan het eind heb jij Een goed gevoel in je

Nadere informatie

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële uitingen. Als startend ondernemer is alles nieuw. De boekhouding,

Nadere informatie

Kijk nog eens in het boek op bladzijde 80 naar Werkwoorden in een andere tijd.

Kijk nog eens in het boek op bladzijde 80 naar Werkwoorden in een andere tijd. Grammaticaoefeningen 3 Wonen en vervoer Werkwoorden in een andere tijd Oefening 1 Kijk nog eens in het boek op bladzijde 80 naar Werkwoorden in een andere tijd. 1 Begrijp je deze informatie? ja / nee,

Nadere informatie

Verslag Comenius uitwisseling mavo Turkije 31 mei t/m 6 juni 2014

Verslag Comenius uitwisseling mavo Turkije 31 mei t/m 6 juni 2014 Verslag Comenius uitwisseling mavo Turkije 31 mei t/m 6 juni 2014 Zaterdag, 31 mei Na een aangename vlucht kwamen wij in Istanbul St. Gokcan aan en werden na een lange wachttijd bij de pascontrole van

Nadere informatie

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg

Pasen met peuters en kleuters. Jojo is weg Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF. Gebruik van het dossier We zien dat er een aantal mentoren al gebruik maken van Het Dossier. Complimenten daarvoor.

NIEUWSBRIEF. Gebruik van het dossier We zien dat er een aantal mentoren al gebruik maken van Het Dossier. Complimenten daarvoor. NIEUWSBRIEF December Mentorschap Midden-en Noordoost Brabant 2015 Editie 2 Jaargang 1 Hierbij ontvangt u de nieuwe nieuwsbrief van het Mentorschap Midden -en Noordoost brabant. Hiermee houden wij u op

Nadere informatie

VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN

VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN E-BLOG VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN in samenwerken Je komt in je werk lastige mensen tegen in alle soorten en maten. Met deze vier verbluffend eenvoudige tactieken vallen

Nadere informatie

Hans van Rooij VERSTAG

Hans van Rooij VERSTAG Hans van Rooij VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen van

Nadere informatie

Verslag kamp 2013 groep 8A en groep 8B

Verslag kamp 2013 groep 8A en groep 8B Verslag kamp 2013 groep 8A en groep 8B Dinsdagochtend Dinsdagochtend hoefden we pas 9.30 op school te zijn. We konden dus lekker uitslapen. We moesten met onze bagage naar school fietsen (of lopen). Toen

Nadere informatie

De ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters.

De ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters. Over dit boek De ontelbaren is geschreven door Jos Verlooy en Nicole van Bael. Samen noemen ze zich Elvis Peeters. Dit boek bestaat uit twee delen. Het eerste deel gaat over een man die vlucht naar Europa.

Nadere informatie

Wat was voor jou de belangrijkste reden om aan dit project mee te werken?

Wat was voor jou de belangrijkste reden om aan dit project mee te werken? Carpe Diem! Afgelopen december vertrokken vijf Nederlandse dames naar het prachtige Zuid-Afrika om hier mee te werken aan een summerschool in een township in Hermanus. Dit is een project van People4Change,

Nadere informatie

Faux Pas Test (Volwassenen versie)

Faux Pas Test (Volwassenen versie) Faux Pas Test (Volwassenen versie) V. Stone & S. Baron-Cohen Vertaald door: A.A. Spek & I.A. van Berckelaer-Onnes Versie diagnosticus 1. Onderweg naar huis stopte Jan bij het benzinestation om te tanken.

Nadere informatie

Op 1 mei 2012 begon ons Europese avontuur, we kregen te horen dat we de kans hadden om Europacup te gaan spelen. Ik sprong een gat in de lucht, dat

Op 1 mei 2012 begon ons Europese avontuur, we kregen te horen dat we de kans hadden om Europacup te gaan spelen. Ik sprong een gat in de lucht, dat Op 1 mei 2012 begon ons Europese avontuur, we kregen te horen dat we de kans hadden om Europacup te gaan spelen. Ik sprong een gat in de lucht, dat ik dit in mijn volleybalcarrière nog mee zou maken had

Nadere informatie

Eindverslag SLB module 12

Eindverslag SLB module 12 Eindverslag SLB module 12 Marthe Verwater HDT 3C 0901129 Inhoudsopgave: Eindreflectie.. Blz.3 Reflectieverslag les 1.. Blz.4 Reflectieverslag les 2.. Blz.6 Reflectieverslag les 3.. Blz.8 2 Eindreflectie

Nadere informatie

4 - daagse podiumtraining BUSINESS AS UNUSUAL. Dez e t r a i n i n g i s e c h t een

4 - daagse podiumtraining BUSINESS AS UNUSUAL. Dez e t r a i n i n g i s e c h t een 4 - daagse podiumtraining BUSINESS AS UNUSUAL Dez e t r a i n i n g i s e c h t een a a n r a d er o m t e l ere n m e n s e n e c h t t e b e t re k k e n e n t e r a k e n m e t j o u w v er h a a l.

Nadere informatie

Het definitieve prototype van Foliostory zal op basis van een usability test getest worden.

Het definitieve prototype van Foliostory zal op basis van een usability test getest worden. Testplan prototype Het definitieve prototype van Foliostory zal op basis van een usability test getest worden. Hierbij wordt een happy flow scenario aan de respondenten voorgelegd met daarin taken die

Nadere informatie

MPS Prins Willem Alexander. Bootvakantie 2015 11 oktober t/m 16 oktober

MPS Prins Willem Alexander. Bootvakantie 2015 11 oktober t/m 16 oktober Bootvakantie 2015 11 oktober t/m 16 oktober Voorwoord Namens Stichting On Toer heten we iedereen welkom aan boord van de Mps Prins Willem Alexander. Wij vinden het leuk dat jullie keuze op onze bootvakantie

Nadere informatie

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl 13 Acquisitietips AngelCoaching Coaching en training voor de creatieve sector Tip 1 Wat voor product/dienst ga je aanbieden? Maak een keuze, niemand kan alles! Tip 1 Veel ondernemers zijn gezegend met

Nadere informatie

De voordelen van hardlopen

De voordelen van hardlopen Hardloop tips De voordelen van hardlopen Zodra het buiten lekker weer wordt zie je overal om je heen mensen in hun hardloopschoenen springen. Op een mooie lenteof zomerdag is het heerlijk om na het werk

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

Waarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Workshop Motiverende Gespreksvoering Hoe werkt advies? drs. Hilde Jans psycholoog hilde.jans@cambiamo.

Waarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Workshop Motiverende Gespreksvoering Hoe werkt advies? drs. Hilde Jans psycholoog hilde.jans@cambiamo. Waarom doen ze nou niet gewoon wat ik zeg! Workshop Motiverende Gespreksvoering Hoe werkt advies? drs. Hilde Jans psycholoog hilde.jans@cambiamo.nl Waarom mensen niet? Dus wat kun je doen? Ze weten niet

Nadere informatie

Ambassadors Club Nieuwsbrief #6

Ambassadors Club Nieuwsbrief #6 Ambassadors Club Nieuwsbrief #6 Beste leden, Onder andere in nieuwsbrief nummer zes: - Examenorganisatie World Travel Academy zoekt surveillanten / assessoren - Zomerstop 2013 - Stageproject Drieuit Creatief

Nadere informatie

LEIDERSCHAPSTRAINING 2010

LEIDERSCHAPSTRAINING 2010 LEIDERSCHAPSTRAINING 2010 Voorwoord Politiek heeft veel te maken met goed leiderschap: mensen volgen dan het voorbeeld van hun leider. Martin Luther King, Majoor Bosshardt en Koning David zijn voor mij

Nadere informatie

BEAR. Do you need protection? A bear can help you, because it is big and stands for power. BEAVER

BEAR. Do you need protection? A bear can help you, because it is big and stands for power. BEAVER 1 Power animals Lees de tekst hieronder en beantwoord de vraag. Animal symbol guide Which power animal do you need for help? Discover it in this animal symbol guide. LION BEAR ROOSTER When you are weak,

Nadere informatie

Verteld door Schulp en Tuffer

Verteld door Schulp en Tuffer Verteld door Schulp en Tuffer Het allereerste kerstfeest Het allereerste kerstfeest Verteld door Schulp en Tuffer Vertaald en bewerkt door Maria en Koos Stenger Getekend door Etienne Morel en Doug Calder

Nadere informatie

Coachend Leiderschap change-principles

Coachend Leiderschap change-principles Coachend Leiderschap change-principles principles-choice choice 11/4/2013 De moderne coach/ Amsterdam Peter Murphy Opbouw workshop Inleiding Wat is coachend leiderschap/opdracht Teamontwikkling vgl.tuckman

Nadere informatie