Een groter bereik met de bibliotheek als verbindende schakel

Transcriptie

1 Landelijke dag Laaggeletterdheid en Digitale Vaardigheden Een groter bereik met de bibliotheek als verbindende schakel Donderdag 13 november Utrechts Centrum voor de Kunsten Deze dag is een gezamenlijk initiatief van de PSO s en het SIOB; de organisatie is in handen van SIOB, Cubiss en ProBiblio.

2 Locatie Utrecht Utrechts Centrum voor de Kunsten Domplein JC Utrecht tel Kosten Voor het ochtendprogramma bedragen de kosten 50,-. Wilt u de hele dag deelnemen, dan betaalt u 95,- Schrijf u nu in voor deze inspirerende dag! Informatie De organisatie is in handen van ProBiblio. Meer informatie: - over de uitvoering: evenementen@probiblio.nl - over het programma: Ellie van der Meer, evdmeer@probiblio.nl

3 Welkom Een goede samenwerking bepaalt in grote mate het succes van de strijd tegen laaggeletterdheid. Bibliotheken werken nauw samen met partners en zijn de verbindende schakel in het lokale netwerk. Met nieuwe partners en nieuwe programma s verbreedt de bibliotheek haar terrein. Bibliotheken bereiken steeds meer door een goed afgestemd aanbod voor het verbeteren van taalvaardigheid en digitale vaardigheden. Op brede schaal investeren in taal en digitale vaardigheden heeft positieve effecten op welzijn, arbeidsmarktpositie, participatie en gezondheid van burgers. Specialisten en management van bibliotheken, landelijke partners: u bent van harte welkom. Voor directeuren biedt vooral het ochtendprogramma informatie en inspiratie. Een inspirerende dag gewenst! PROGRAMMA uur Ontvangst en koffie uur Welkom namens SIOB / PSO s door dagvoorzitter Anne Rube van ProBiblio uur Michaëla Merkus - Participatie en actief burgerschap; meedoen voor gevorderden uur Willem Houtkoop Onderzoekscijfers laaggeletterdheid en digitale vaardigheden uur Pauze uur Jos Debeij Toekomst van het programma bibliotheken en laaggeletterdheid bij de Koninklijke Bibliotheek uur Landelijke organisaties: ETV.nl / Eenvoudig Communiceren / Steunpunt VE / Stichting Lezen & Schrijven / Internationale presentatie uur Afsluiting ochtend - Brit Hopmann van SIOB uur Lunch uur THEMA 1 Stichting Lezen & Schrijven, door slim samenwerken bereik je meer THEMA 3 Samenwerking in de arbeidsmarkten THEMA 2 Samenwerking met laaggeletterde ouders en samenwerking met de gemeente THEMA 4 Veranderingen in het sociaal domein, de WEB, monitoring en de Gids uur Afsluiting met SIOB / Koninklijke Bibliotheek

4 OCHTENDPROGRAMMA PLENAIR Participatie en actief burgerschap; meedoen voor gevorderden Michaëla Merkus, senior adviseur bij Movisie, spreekt over actief burgerschap en de kwetsbare burger. In de participatiesamenleving wordt veel (meer) verwacht van de burger; voor de kwetsbare burgers is dit zeker niet vanzelfsprekend. Wat betekent participatie en actief burgerschap voor hen? Wat vraagt het van burgers om zelf de regie te voeren, verantwoordelijkheid te nemen, zelfredzaam te zijn? En welke rol speelt het vrijwilligerswerk in de participatiebevordering van kwetsbare burgers? Willem Houtkoop van het ECBO vertelt over het onderzoek naar de groep laaggeletterden en digibeten. Hoe ziet deze groep eruit en hoe ontwikkelt laaggeletterdheid zich in Nederland? 80% van de werkende laaggeletterden vindt dat ze geen verdere scholing nodig hebben. Zij ervaren zelf hun lage taalniveau niet als belemmering, terwijl het hun kansen op de arbeidsmarkt aanzienlijk kan beperken. De update van de onderzoekscijfers stelt bibliotheken in staat hun dienstverlening beter af te stemmen op de doelgroep laaggeletterden en digibeten. Jos Debeij is per 1 september 2014 aangesteld als hoofd van de stafafdeling Bibliotheekstelsel (i.o.) van de Koninklijke Bibliotheek (KB). Hij zet de toekomstige inhoudelijke lijn van de bibliotheek neer bij het thema van deze dag. Daarnaast reageert hij op de presentaties van de voorgaande sprekers. Onze landelijke partners presenteren hun plannen voor 2015, opmerkelijke feiten en ander zaken die bibliotheken beslist van hen moeten weten. In een korte flitspresentatie, 5 minuten, presenteren de partners zich: ETV.nl, Eenvoudig Communiceren, Steunpunt VE, Stichting Lezen & Schrijven. Aansluitend een presentatie van Lianne Knobel, bibliotheek Breda, die namens de Nederlandse bibliotheken op een internationale bijeenkomst in Zweden vertelde over de ondersteuning aan laaggeletterden. MIDDAGPROGRAMMA MET VIER THEMA S Thema 1: Stichting Lezen & Schrijven, door slim samenwerken bereik je meer Stichting Lezen & Schrijven heeft samen met partners het programma Taal voor het Leven ontwikkeld. Hierin speelt de bibliotheek een belangrijke rol. Taal voor het Leven is gebaseerd op vier principes: l Vorm een lokale alliantie en maak concrete afspraken met elkaar. l Benut zoveel mogelijk bestaande structuren. l Bekijk op welke manier de nieuwe instrumenten het beste passen in de lokale situatie. l Laat resultaten zien, maak inzichtelijk wat je bereikt. Samen met de lokale partners zijn er in anderhalf jaar tijd vrijwilligers getraind die vervolgens met cursisten aan de slag zijn gegaan. Twee nieuwe instrumenten om de cursisten te vinden zijn de taalmeter ( en Aappnootmies; beiden inmiddels al meer dan keer ingezet. Maastricht University heeft onderzocht wat de effectiviteit van Taal voor het Leven is op de taalontwikkeling en sociale activering. Om zoveel mogelijk mensen te bereiken, worden, vooral door bibliotheken, Taalhuizen opgericht; inmiddels zo n 50 door heel Nederland. Naast een aantal korte presentaties bespreken we met elkaar de kracht van de bibliotheek en ook de zwakte bij een regionale aanpak. Hoe werf je cursisten en vrijwilligers? Hoe werkt de taalmeter en wat zijn de ervaringen ermee? Dit wordt besproken aan de hand van praktische voorbeelden en aan de hand van vragen die naar voren komen. l Arjan Beune, Stichting Lezen & Schrijven l Leidy Bosman, Taal voor het Leven - Taalhuisteam l in samenwerking met bibliotheken

5 Thema 2: Samenwerking met laaggeletterde ouders en samenwerking met de gemeente Nieuwe samenwerkingsvormen van de bibliotheek met ouders en gemeente kunnen de taal- en digitale vaardigheden bij volwassenen ondersteunen. l De gemeente Alkmaar zet zich actief in voor het formele en informele leren. De bibliotheek wordt bij het non-formele leren gezien als een belangrijke partner. Hoe kijkt de gemeenteambtenaar tegen de bibliotheek aan, hoe staat de bibliotheek op het netvlies van de gemeente, welke rol zou de bibliotheek kunnen of moeten spelen volgens de gemeente, en zijn er gemiste kansen? Een interview met de ambtenaar. l DOK Delft heeft onlangs de derde Vindplaats geopend: een moderne en knusse schoolbibliotheek waarbij alle aandacht uitgaat naar het verkleinen van taalachterstanden bij kinderen van twee tot en met negen jaar. Voor de laaggeletterde ouders organiseert de bibliotheek cursussen met taalprogramma s. De gemeente is hier van uit onderwijsachterstand beleid én vanuit de volwasseneneducatie bij betrokken. l De Formulierenbrigade in bibliotheek Purmerend is ontstaan uit gesprekken met het lokale Taalketenoverleg. Ook gesprekken met de doelgroep op het NL-Plein stimuleerden de bibliotheek en het Gilde Purmerend tot de oprichting van de Formulierenbrigade. Wat zijn de ervaringen met het wekelijkse inloopspreekuur en hoe verloopt de samenwerking tussen de bibliotheek en het Gilde? l Hasna Abrari, gemeente Alkmaar (onder voorbehoud) l Tineke Kistemaker, DOK Delft l Margreet Verbruggen, de Bibliotheek Waterland Thema 3: Samenwerking in de arbeidsmarktketen In West-Brabant werkt een viertal basisbibliotheken nauw samen met het UWV, de Sociale Werkvoorziening en het ROC. Laagopgeleide werkzoekenden en mensen met een arbeidsbeperking vormen de doelgroep. Het educatieve aanbod bestaat onder meer uit: l Cursussen digitale basisvaardigheden (Klik&Tik) l Workshops DigiD l UWV-werkmap l Taaloefengroepen In Limburg zijn er soortgelijke samenwerkingsprojecten. Zo heeft Bibliocenter Weert verleden jaar een Taal & Werkplein opgezet waarbij wordt samengewerkt met het UWV en de Sociale Werkvoorziening. Het aanbod bestaat onder meer uit: l Digitale basisvaardigheden (Klik&Tik en Digisterker) l Koffiebijeenkomsten voor werkzoekenden (Walk&Talk) l Sollicitatietrainingen zowel individueel als voor groepen (Levende Sollicitatiegids) Tijdens de presentatie van deze twee projecten komen de volgende onderwerpen ter sprake: samenwerken: hoe dat je dat? projectorganisatie, werving, educatief aanbod, vrijwilligers, projectresultaten, financiering, toekomst. Het SIOB informeert over de regionale contactbijeenkomsten tussen bibliotheken en loketorganisaties (UWV gemeentelijke dienst Werk en Inkomen) die vanaf november 2014 worden georganiseerd. l Thomas Bersee en Ivette Sprooten, Cubiss l Lianne Knobel, de Bibliotheek Breda l Lindy Oudenhuijsen en Manuel Bosmans, UWV West Brabant l Maaike Toonen, SIOB

6 Thema 4: Veranderingen in het sociaal domein, de WEB, monitoring en de Gids l De gemeenten moeten veranderingen en bezuinigingen in het sociaal domein doorvoeren. Participatie en zelfredzaamheid zijn hierbij belangrijke onderwerpen. Van burgers wordt onder andere verwacht dat zij vaardig genoeg zijn om te participeren en maatschappelijk deel te nemen. Dit raakt nauw aan de kern van het bibliotheekwerk. Een korte introductie op de veranderingen en mogelijkheden. l Vanaf 1 januari 2015 krijgen gemeenten de vrijheid om het budget, bestemd voor de volwasseneneducatie (WEBgelden), in te zetten voor een gevarieerd aanbod ve waarmee onder andere meer laaggeletterden en digibeten bereikt kunnen worden. Over de mogelijkheden van de nieuwe wet voor de gemeente en hoe het educatie-aanbod van de bibliotheek hier wellicht ondersteunend in kan zijn. l Het SIOB heeft een nieuwe educatiemonitor ontwikkeld. Een korte presentatie over het belang van dit instrument en het verschil met de monitor laaggeletterdheid. l In de database van het programma de Gids is een (landelijk) educatieve kaart ontwikkeld. Een korte presentatie over de mofelijkheid die bibliotheken hebben om hun aanbod voor laaggeletterden en digibeten bij partners onder de aandacht te brengen. l Lydia de Jong, ProBiblio l Frederike Bos, Steunpunt VE l Marjolein Oomes, SIOB l Grietje Smit, BNL - De Gids