Leskist THEMA-handleiding Drijven en zinken met Jip en Janneke Groep 3-4
|
|
- Rosalia Brander
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist THEMA-handleiding Drijven en zinken met Jip en Janneke Groep 3-4
2 Dit is een NME product van BuitenWijs. BuitenWijs is een samenwerkingverband, waarbij de gemeenten Houten, Lopik, Nieuwegein en IJsselstein samen sterk in NME zijn. BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving. BuitenWijs Houten NME Houten Postbus DA Houten BuitenWijs IJsselstein Gemeente IJsselstein Postbus AA IJsselstein BuitenWijs Lopik Gemeente Lopik 3411 CH Lopik BuitenWijs Nieuwegein Gemeente Nieuwegein Postbus AA Nieuwegein buitenwijs@nieuwegein.nl Colofon Copyrights BuitenWijs Jaar van uitgave 2013 Eindredactie Erna Bod, Tjeerd Mijnster en Nicky Mertens Illustratie Fiep Westendorp Grafische vormgeving Maaike de Laat Met dank aan Eduniek / CED groep BuitenWijs Drijven en zinken met Jip en Janneke 2
3 Inhoudsopgave In het kort 4 Overzicht van de activiteiten 6 Beschrijving van de lessen 7 Bijlagen 11 BuitenWijs Drijven en zinken met Jip en Janneke 3
4 1 In het kort Deze leskist gaat over drijven en zinken. De leerlingen onderzoeken welke voorwerpen en materialen drijven en welke voorwerpen en materialen zinken. En de leerlingen onderzoeken welke kenmerken van materiaal of voorwerp het drijven bevorderen. In de lessenserie wordt expliciet aandacht besteed aan taal door middel van het verwoorden van de bevindingen van de leerlingen. Jip en Janneke zijn tijdens de lessen een welkom ervaringsduo. Doelgroep Groep 3 en 4 Leerdoelen De leerlingen:» kennen een aantal voorwerpen die drijven of zinken.» kennen een aantal eigenschappen van materiaal / voorwerp die het drijven bevorderen.» begrijpen dat eigenschappen bepalender zijn dan b.v. grootte of gewicht.» kunnen deze kenmerken toepassen in het ontwerp van een bootje. Aansluiting kerndoelen 44 De leerlingen leren bij producten uit hun eigen omgeving relaties te leggen tussen de werking, de vorm en het materiaalgebruik. 45 De leerlingen leren oplossingen voor technische problemen te ontwerpen, deze uit te voeren en te evalueren. Duur van het thema Het thema duurt 4 weken. De leskist wordt drie weken uitgeleend. In de structuur is daar rekening mee gehouden. De eerste week besteedt u als leerkracht aandacht aan de introductie, voorkennis ophalen en de vooruitblik met doelen. Structuur Het thema is opgezet volgens een vaste structuur 1. Introductie 2. Voorkennis ophalen 3. Vooruitblik met lesdoelen 4. Onderzoeken en verwerken volgens doe denk doe model 5. Afsluiten/ evalueren BuitenWijs Drijven en zinken met Jip en Janneke 4
5 Overzicht van de geleverde materialen» Baksteentje (1+½)» Ballon» Elastiekje» Glazen bakje» Gum» Knikker» Krijtje» Kurk» Legoblokje (groot+klein)» Metalen bakje» Paperclip (groot + klein)» Pingpongbal» Plastic insect» Plastic zeedier» Potlood» Spons» Steentje» Vogelveer» Wasknijper hout» Wasknijper plastic» Wattenbolletje» Waxinelichtje 16 lege plastic bakjes Emmer met knikkers Doos met (plasticine) klei Waterbak School zorgt zelf voor:» Afbeeldingen van boten» Boeken over boten, uit de bibliotheek» Drijven en zinken, Maria Gordon» Met de boot, Cassie Mayer» Spannende proefjes met water en ijs, Ulrike Berger» Water en boten, Jon Richards» Handdoeken of theedoeken» Hulpmaterialen: lijm, scharen, verf, vernis, kwasten, schorten, kranten voor op tafel etc.» Knutselmaterialen: drinkpakken, hout, karton, kurk, plastic, aluminiumfolie etc.» Watertafel BuitenWijs Drijven en zinken met Jip en Janneke 5
6 2 Overzicht van de activiteiten WEEK 0 Voorbereiding voor de leerkracht WEEK 1 1. Introductie 2. Voorkennis ophalen 3. Vooruitblik met doelen WEEK 2 4. Activiteiten 4.1. Drijven of zinken, zeker weten?! 4.2. Ik drijf, omdat ik... WEEK De Boot WEEK 4 5. Afsluiting/reflectie: Wat heb ik geleerd? BuitenWijs Drijven en zinken met Jip en Janneke 6
7 3 Beschrijving van de lessen 1. Introductie Doel: kinderen enthousiast maken voor het thema. Poppe-Jans gaat varen Voorbereiding» Tekening bij Poppe-Jans kopiëren op stevig wit papier; A5» Verhaal vooruit lezen. Activiteit Voorlezen van het verhaal, bijlage 2 Tekeningetje daarna door de kinderen inlaten kleuren; aan de waslijn ophangen. 2. Voorkennis ophalen Doel: het doel van de voorkennis activeren is dat kinderen betrokken raken bij het onderwerp en voor de leerkracht is het doel dat de aanwezige voorkennis van de kinderen gepeild kan worden. Drijven of zinken voorspelling Voorbereiding:» Materialen voor elk groepje waarmee drijven of zinken kan worden voorspeld.» Uit de leskist en eigen aanvullingen» Digitale camera en digibord paraat Activiteit» Elke groep heeft ongeveer 10 voorwerpen» Vertel de kinderen de voorwerpen te bekijken, laat ze bedenken of het blijft drijven of zal zinken, laat de leerlingen elkaar dat om en om vertellen.» Maak als groepje twee rijtjes: één met voorwerpen die misschien blijven drijven, één met voorwerpen die misschien zullen zinken.» Even laten liggen en een andere taak doen, de leraar maakt intussen een foto van de verschillende rijtjes en slaat de foto s op voor vertoning op het digibord. De foto s worden getoond op het digibord. Geen digibord? Dan gaan de kinderen rond en kijken naar de rijtjes bij anderen en onthouden welke zij anders hebben of niet geloven.» Welke hebben jullie anders of geloven jullie niet? Die gaan we even proberen. Plons, in de teil. En? 3. Vooruitblik met doelen Doel: De vooruitblik geeft kinderen overzicht over wat ze gaan leren. Het richt hen op wat belangrijk is om te onthouden en laat hen zien dat de opdrachten die ze gaan maken, de proeven die ze gaan doen, de onderzoeken allemaal gericht zijn op het bereiken van de leerdoelen. Kinderen worden zich bewust van wat ze gaan leren en hoe ze dat gaan doen. Ze zullen hierdoor de informatie beter verwerken en beter in staat zijn verbanden leggen. Voorbereiding De leerdoelen uitprinten op A4 of A3.. Activiteit: Laat de leerdoelen zien en bespreek ze. Hang de doelen goed zichtbaar op in de klas om resultaten bij te kunnen hangen of om op te reflecteren.. BuitenWijs Drijven en zinken met Jip en Janneke 7
8 4.Activiteiten 4.1 Drijven of zinken, zeker weten?! Doel De leerlingen leren drijvers en zinkers kennen. Voorbereiding» Voor elk groepje een teiltje» Weer een verzameling voorwerpjes (uit de voorraad die ook bij voorkennis is gebruikt.)» Vooraf: neem van thuis iets mee waar je benieuwd naar bent of het blijft drijven.» Een kaartje waarop 5 drijvers en 5 zinkers kunnen worden genoteerd of getekend (bijlage 3) Activiteit» Proefondervindelijk drijvers en zinkers leren kennen:» Voorspel in je groepje» Probeer; om en om de plons doen» Klopte het?» Leg in de goeie rij: drijver of zinker.» Maak zelf een lijstje van 5 drijvers en 5 zinkers; kies uit wat je hebt gezien bij je eigen groepje of bij een ander. Afsluiting» Welke is een verrassing?? Schrijf die in een andere kleur bij je lijstje.» Ga elkaar overhoren : noem een voorwerp of laat het zien: drijft het of zinkt het?? 4.2 Ik drijf, omdat ik Doel: De leerlingen leren eigenschappen kennen van voorwerp of materiaal die drijven bevorderen. Voorbereiding» De foto s van de geordende voorwerpen uit de voorkennis of de lijstjes van de kinderen paraat.» Infokaart (bijlage 4)» Kaart modelleren doornemen en eigen vragen voorbereiden. Introductie De foto s of de kaart.» Is er een drijver van hout?» Is er een drijver van steen?» Is er een drijver van metaal? Wijs die aan elkaar aan. Kern Modelleren; denk hardop voor welke vragen je je kunt stellen bij een voorwerp om erachter te komen waardoor het drijft. Laat de leerlingen luisteren en meedenken Afsluiting Geef de kinderen de infokaart» Lees samen BuitenWijs Drijven en zinken met Jip en Janneke 8
9 » Laat van elk één voorbeeld tekenen De boot Doel De leerlingen integreren de kennis uit de vorige lessen. Voorbereiding Materiaal:» Om een boot van te maken» Melkpak» Boterdoosje» Petfles» Kurk» hout»» Klei (verrijkingsopdracht)» Knikkers als lading Introductie Kaart met twee binnenvaartschepen. Hoeveel vrachtauto s zijn er denk je nodig om al die containers te vervoeren? Tellen, wissel uit in je groepje. En als er nu nog 10 containers bij gaan, wat gebeurt er dan denk je..of nog een paar van die hopen zand.? Activiteit Je gaat een bootje maken. Daarna ga je in je groepje vergelijken hoeveel knikkers er in de verschillende boten kan zodat ie nog net blijft drijven. Maak een kaartje waarop je het laadvermogen van de bootjes schrijft. Verwerking Welke boot in de klas kan het meeste meenemen? Wat is een kenmerk van die boot? Verrijkingsopdracht Maak van klei een bootje dat blijft drijven. Wat kun je doen om er zoveel mogelijk knikkers in te kunnen vervoeren? Waar let je op? 5. Afsluiting/reflectie: Wat heb ik geleerd? Doel De leerlingen tonen wat zij geleerd hebben. Voorbereiding Voor elke leerling een verwerkingskaart (bijlage 5) Opdracht:» Maak de verwerkingskaart» Bedenk met je groepje 2 vragen over drijven en zinken voor een andere groep. Ook het antwoord. BuitenWijs Drijven en zinken met Jip en Janneke 9
10 Activiteit Vergelijk van de antwoorden op de verwerkingskaart. Speel de quiz met de vragen die bedacht zijn. BuitenWijs Drijven en zinken met Jip en Janneke 10
11 4 Bijlagen BuitenWijs Drijven en zinken met Jip en Janneke 11
12 4.1 Bijlage 1: Lesdoelen We kennen een aantal voorwerpen die drijven of zinken. We leren welke eigenschappen ervoor zorgen dat voorwerpen blijven drijven. We leren hoe we een bootje moeten ontwerpen. BuitenWijs Drijven en zinken met Jip en Janneke 12
13 4.2 Bijlage 2: Poppe Jans gaat varen Hier is een oude hoed. Speel daar maar mee, zegt Jannekes moeder. Ha, zegt Jip. Ha, zegt Janneke. Maar ze weten niet wat ze zullen doen met de hoed. Janneke zet hem op. Het staat gek. Het is een schip, zegt Jip. Een schip moet varen, zegt Janneke. Ga je mee naar de schuur? Daar is een teil met water. Dat is de zee. Het gaat erg leuk. De hoed kan echt varen, net als een boot. Er moet iemand in, zegt Janneke. De poes, zegt Jip. En hij haalt de poes erbij. Maar poes wil niet in het schip. Poes is bang. Ze loopt hard weg. Poppe-Jans, zegt Janneke. Poppe-Jans wil wel. En ja hoor. Poppe-Jans is dol op varen. Ze zit in het schip, midden op zee. Nu komt er storm, roept Jip. En hij maakt golven met zijn hand. Heel hoge golven. Het schip zinkt, gilt Janneke. Het is zo, heel langzaam zinkt het schip. En de arme Poppe-Jans gaat mee. Hoep, ineens kantelt de boot. Poppe-Jans valt in het water. Help, help, roept Janneke. En ze pakt het poppekind bij haar jurk. Gelukkig, ze is gered. Maar nat. Heel, heel, heel nat. Nu moet ze allemaal droge kleertjes aan. Toch is het fijn geweest, zegt Janneke. He, Poppe-Jans? Poppe-Jans zegt niets. Ze vond het vast niet prettig. Maar ze laat het niet merken. Fiep Amsterdam bv; Fiep Westendorp Illustrations BuitenWijs Drijven en zinken met Jip en Janneke 13
14 4.3 Bijlage 3: Schrijf of teken in de goede rij1 DRIJVEN ZINKEN BuitenWijs Drijven en zinken met Jip en Janneke 14
15 4.4 Bijlage 4: Infokaart Materiaal: Hout Kurk Papier want daar zit veel lucht in. Vorm: Hol Open want het lijkt op een bootje. Modelleren: Hardop voordenken én -antwoorden. 1. Stel b.v. de volgende vragen over de kurk en de gum:» Welke de vorm (lang en rond, hol of massief)» Wat voor soort materiaal (zacht en licht, elastisch, hout )» En het gewicht?(gewicht is relatief, de kurk is lichter dan een steentje)» En hoe groot? 2. Welke voorwerpen lijken wel wat op kurk uit de lijstjes 3. Hé, die zijn allemaal een beetje poreus, hebben veel gaatjes, kan veel lucht in.. Hé, die zijn allemaal een beetje hol, als een bootje. Dus daardoor blijven ze beter drijven nou weet ik het! Hoeveel kan er in? Nou, heel veel. Hoeveel vrachtauto s zijn dit? BuitenWijs Drijven en zinken met Jip en Janneke 15
16 4.5 Bijlage 5: Verwerkingsopdracht In welke boot kan nog één stift? In welke boot kunnen er nog drie bij? Welke boot is al vol? BuitenWijs Drijven en zinken met Jip en Janneke 16
Leskist THEMA-handleiding Opgeruimd houdt netjes Groep 3 en 4
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist THEMA-handleiding Opgeruimd houdt netjes Groep 3 en 4
Nadere informatieBuitenles THEMA-handleiding De hoorn van de Vikingkoning Groep 6, 7 en 8
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Buitenles THEMA-handleiding De hoorn van de Vikingkoning Groep
Nadere informatieLeskist THEMA-handleiding Afhaalrestaurant Fitfood Groep 5 en 6
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist THEMA-handleiding Afhaalrestaurant Fitfood Groep 5 en
Nadere informatieLeskist THEMA-handleiding Een weekend in de provincie Utrecht Groep 5 en 6
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist THEMA-handleiding Een weekend in de provincie Utrecht
Nadere informatieLeskist THEMA-handleiding De energieke club Groep 5 en 6
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist THEMA-handleiding De energieke club Groep 5 en 6 Dit
Nadere informatieLeskist PLUS-handleiding Drijven en zinken met Jip & Janneke Groep 3 en 4
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist PLUS-handleiding Drijven en zinken met Jip & Janneke
Nadere informatieLeskist THEMA-handleiding Ontelbare kringlopen Groep 7 en 8
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist THEMA-handleiding Ontelbare kringlopen Groep 7 en 8 Dit
Nadere informatieBuitenles THEMA-handleiding Ribbeltje is zijn geheugen kwijt Groep 3 en 4
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Buitenles THEMA-handleiding Ribbeltje is zijn geheugen kwijt
Nadere informatieLeskist PLUS-handleiding Zijzoentje Groep 1 en 2
Leskist PLUS-handleiding Zijzoentje Groep 1 en 2 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Dit is een NME
Nadere informatieLeskist PLUS-handleiding Kriebelpoten Groep 1 en 2
Leskist PLUShandleiding Kriebelpoten Groep 1 en 2 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Dit is een
Nadere informatieLeskist PLUS-handleiding Opgeruimd houdt het netjes Groep 3 en 4
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist PLUS-handleiding Opgeruimd houdt het netjes Groep 3 en
Nadere informatieNatuur in de klas product PLUS-handleiding Spriet de slak Groep 3 en 4
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Natuur in de klas product PLUS-handleiding Spriet de slak Groep
Nadere informatieLeskist THEMA-handleiding Kriebelpoten Groep 1 en 2
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist THEMA-handleiding Kriebelpoten Groep 1 en 2 Dit is een
Nadere informatieLeskist PLUS-handleiding Titel Koos Konijn Groep 3 en 4
Leskist PLUS-handleiding Titel Koos Konijn Groep 3 en 4 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Dit is
Nadere informatieBuitenles PLUS-handleiding Kabouter IJssel Groep 1 en 2
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Buitenles PLUS-handleiding Kabouter IJssel Groep 1 en 2 J Dit
Nadere informatieNatuur in de klas product PLUS-handleiding Pieren en pissebedden Groep 5 en 6
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Natuur in de klas product PLUS-handleiding Pieren en pissebedden
Nadere informatieLeskist PLUS-handleiding Anders is leuk! Groep 3 & 4
Leskist PLUS-handleiding Anders is leuk! Groep 3 & 4 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Dit is een
Nadere informatieLeskist PLUS-handleiding De wereld op je bord Groep 7 en 8
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist PLUS-handleiding De wereld op je bord Groep 7 en 8 Dit
Nadere informatieLeskist PLUS-handleiding Dorstlessen Groep 5 en 6
Leskist PLUS-handleiding Dorstlessen Groep 5 en 6 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Dit is een
Nadere informatieLeskist THEMA-handleiding Fossielen onderzoeken Groep 7 en 8
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist THEMA-handleiding Fossielen onderzoeken Groep 7 en 8
Nadere informatieLeskist PLUS-handleiding Oud papier nieuw papier Groep 5 en 6
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist PLUS-handleiding Oud papier nieuw papier Groep 5 en 6
Nadere informatieLeskist THEMA handleiding Dorstlessen Groep 5 en 6
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist THEMA handleiding Dorstlessen Groep 5 en 6 Dit is een
Nadere informatieLeskist PLUS-handleiding De verdwaalde boom Groep 3 en 4
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist PLUS-handleiding De verdwaalde boom Groep 3 en 4 Dit
Nadere informatieLeskist PLUS-handleiding Energiek Groep 7 en 8
Leskist PLUS-handleiding Energiek Groep 7 en 8 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Dit is een NME
Nadere informatieleskist PLUS-handleiding Topvogels Groep 7 en 8
leskist PLUS-handleiding Topvogels Groep 7 en 8 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Dit is een NME
Nadere informatieLeskist PLUS-handleiding Aquarium zoekt Boots en co Groep 5-6
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist PLUS-handleiding Aquarium zoekt Boots en co Groep 5-6
Nadere informatieNatuur in de klas product PLUS-handleiding Uit de bol gaan Groep 1 en 2
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Natuur in de klas product PLUS-handleiding Uit de bol gaan Groep
Nadere informatieLeskist PLUS-handleiding Op avontuur met je zintuigen Groep 3 en 4
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist PLUS-handleiding Op avontuur met je zintuigen Groep 3
Nadere informatieLeskist PLUS-handleiding Bezige bijen Groep 5 en 6
Leskist PLUS-handleiding Bezige bijen Groep 5 en 6 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Dit is een
Nadere informatieNatuur in de klas product PLUS-handleiding Vlijtig Liesje Groep 5 en 6
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Natuur in de klas product PLUS-handleiding Vlijtig Liesje Groep
Nadere informatieBuitenles PLUS-handleiding De hoorn van de Vikingkoning Groep 6 en 7
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Buitenles PLUS-handleiding De hoorn van de Vikingkoning Groep
Nadere informatieNatuur in de klas product PLUS-handleiding De oppassers van de koolwitjes Groep 1 en 2
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Natuur in de klas product PLUS-handleiding De oppassers van de
Nadere informatieNatuur in de klas product PLUS-handleiding Vlijtig Liesje Groep 5-6
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Natuur in de klas product PLUS-handleiding Vlijtig Liesje Groep
Nadere informatielesbrieven een plastic eiland avonturenpakket de uitvinders en het werkbladen Lesbrief 1:
lesbrieven werkbladen Lesbrief 1: een plastic eiland avonturenpakket de uitvinders en het VERBORGEN OOG Copyright De Uitvinders Uitgave 2014 Versie 3.0 een plastic eiland drijven - zinken Proef 1 Welke
Nadere informatieBuitenles PLUS-handleiding Robin Hood Groep 5 en 6
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Buitenles PLUS-handleiding Robin Hood Groep 5 en 6 Dit is een
Nadere informatieBuitenles PLUS-handleiding Koning Poes Groep 1en 2
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Buitenles PLUS-handleiding Koning Poes Groep 1en 2. Dit is een
Nadere informatieLeskist THEMA-handleiding Op avontuur met je zintuigen Groep 3 en 4
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist THEMA-handleiding Op avontuur met je zintuigen Groep
Nadere informatieAVONTURENPAKKET DE UITVINDERS
LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 1: WATER VERZAMELEN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Opdracht 4: Brainstorm over water Bouw een water-takel-kraan
Nadere informatieLesmateriaal Drijven en Zinken
Lesmateriaal Drijven en Zinken Welke voorkennis hebben de leerlingen nodig? Deze les maakt deel uit van een lessenserie over drijven en zinken. Voor deze eerste les van de lessenserie is geen voorkennis
Nadere informatieChina. Stadsgeluiden in China. 3 lessen rond geluiden in een Chinese stad. Vakgebied: Muziek. Lesduur: 60 minuten per les
China Stadsgeluiden in China 3 lessen rond geluiden in een Chinese stad Vakgebied: Muziek Lesduur: 60 minuten per les China Pagina 1 - Stadsgeluiden in China - Colofon Stadsgeluiden in China Les voor groep
Nadere informatieVoorbereidende les Waterwolf in waterland
Voorbereidende les Waterwolf in waterland ------------------------------------------------------------------------------------------------------- Lesactiviteit: Een polder, dijk of boot maken Groep: 4
Nadere informatieDe planeten Reis door het zonnestelsel
De planeten Reis door het zonnestelsel Cgroep 1-2 01 tijdsduur 40 minuten kerndoelen 1, 46 en 54 lesdoelen De leerling: (her)kent de namen van de acht planeten weet dat de planeten om de zon draaien kan
Nadere informatieLeskist THEMA-handleiding Energiek Groep 7 en 8
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist THEMA-handleiding Energiek Groep 7 en 8 Dit is een NME
Nadere informatieNatuur in de klas product PLUS-handleiding Zaden om te zaaien Groep 3-4
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Natuur in de klas product PLUS-handleiding Zaden om te zaaien
Nadere informatielesbrieven water verzamelen avonturenpakket de uitvinders en de verdronken rivier leerlingen werkblad Lesbrief 1:
lesbrieven leerlingen werkblad Lesbrief 1: water verzamelen Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Opdracht 4: Brainstorm over water Bouw een water-takel-kraan
Nadere informatieLeskist PLUS-handleiding De energieke club Groep 5 en 6
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist PLUS-handleiding De energieke club Groep 5 en 6 Dit is
Nadere informatieProefjes. Jouw werkbladen in de klas. In de klas. versie A. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Mijn naam:
Proefjes Jouw werkbladen in de klas In de klas Mijn naam: Mijn school: Ik zit in groep: Ontdek zélf hoe de wereld werkt! versie A Onderzoek in de klas Groep 7-8 Leerlingen In de klas versie 04-2014 1 Onderzoek
Nadere informatieOntdekdoos Drijven en zinken
Ontdekdoos Drijven en zinken groep 6 en 7 handleiding Uitgave: Amsterdams NME Centrum Ontdekdoos Drijven en zinken Docentenhandleiding Het lesmateriaal mag vrij gekopieerd worden voor gebruik op school
Nadere informatie4 Vind me dan. Achtergrondinfo Planten en dieren hebben allerlei manieren om niet op te vallen. Deze kunnen onderverdeeld worden in:
4 Vind me dan Er is altijd wel een verjaardag of een ander feestje om te vieren. En bij een feestje horen cadeautjes. Maar voor het zover is, wil je het cadeautje natuurlijk zo goed mogelijk verstoppen.
Nadere informatieTECHNOLOGISCHE OPVOEDING LEERKRACHTENFICHE. Onderwerp : Drijven of zinken. Doelgroep: 1 e gr
TECHNOLOGISCHE OPVOEDING LEERKRACHTENFICHE Thema: Water Onderwerp : Drijven of zinken. Doelgroep: 1 e gr Timing: 2 lestijd(en) De les in het kort : Van concrete voorwerpen wordt nagegaan welke voorwerpen
Nadere informatieLes 1.3 Lichamelijke beperking
Les 1.3 Lichamelijke beperking Prentenboek Duur - 35 minuten Kringgesprek Coöperatieve werkvorm Lesdoelen - De leerlingen leren wat een lichamelijke beperking is. - De leerlingen werken samen aan een gemeenschappelijk
Nadere informatieVerwonderen STICHTING KIND EN VOEDING. Groep 7 en 8
Verwonderen Groep 7 en 8 Leerdoel De kinderen: - Verwonderen zich over voedsel. - Denken na over smaak. - Ze leren de hoofdsmaken en zintuigen (opnieuw) kennen en ervaren. - Ontdekken wat de rol is van
Nadere informatieLessenserie De hellingbaan
- Bovenbouw - Lessenserie De hellingbaan Een lessenserie over het experimenteren met de hellingbaan en de strategie controleren van variabelen. Met dank aan leerkrachten en leerlingen van basisschool De
Nadere informatieDOCENT. Thema: Water BEESTJES IN DE SLOOT. groep 1 en 2. Stadshagen
In en rondom is veel water te vinden, zoals slootjes, weteringen maar ook het Zwarte Water en de Millingerplas. In het thema water gaan de kleuters onderzoeken welke dieren er in en rondom het water bij
Nadere informatieLeskist THEMA-handleiding Bezige Bijen Groep 5 en 6
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist THEMA-handleiding Bezige Bijen Groep 5 en 6 Dit is een
Nadere informatieWerkbladen In de klas. Proefjes. Naam. groep 7-8. School. Klas. Versie A
Proefjes groep 7-8 Naam School Werkbladen In de klas Versie A Klas Onderzoek in de klas Wetenschappelijk onderzoek wordt vaak in een laboratorium gedaan. Maar sommige onderzoeken kun je ook thuis of in
Nadere informatieChina Pagina 1. - Wie nodig jij uit voor een Chinese maaltijd? -
China Pagina 1 Colofon Uitnodiging voor maaltijd in Chinees Les voor groep 6-8 150-180 minuten Handvaardigheid Let op! In deze les opzet werken leerlingen in tweetallen, en maken samen 1 werkstuk, maar
Nadere informatiewerken met water - waterbladen
werken met water - waterbladen inhoud inhoud VVaterblad 1 Waterblad 2 Waterblad 3 Waterblad 4 Waterblad 5 Waterblad 6 Waterblad 7 Een boot laden De stevigheid van het wateroppervlak Een gat in de waterleiding
Nadere informatieMaterialen de verhaalplaten van het verhaal Hallo, ik ben de nieuwe juf! ; een (schoolbord)krijtje.
Thema School Cursus 1 Moduleoverzicht In dit moduleoverzicht wordt een overzicht gegeven van de materialen die u per dag nodig heeft voor de lessen. Daarnaast staat aangegeven welke specifieke voorbereiding
Nadere informatieSchoolbrede start (15 min) Zie hoofdstuk Schoolbrede start.
EERLIJK DELEN EN OPRUIMEN In dit hoofdstuk zijn de activiteiten voor beschreven. Voor begint de Grote Rekendag met een gesprek over de meubels en materialen die in iedere kleutergroep te vinden zijn. Iedere
Nadere informatieDrijven en zinken. Wetenschap en technologie verbindt vakken. Groep 3/4
Drijven en zinken Wetenschap en technologie verbindt vakken Groep 3/4 Februari 2016 Verantwoording 2016 SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling ), Enschede Dit is een geactualiseerde overdruk
Nadere informatieOntwerp je eigen superzwever
Activiteit voor in de klas Docentblad Doelgroep: basisonderwijs groep 5 t/m 8 Duur: ongeveer 1 uur Doelen: Leerlingen leren dat vormen in de natuur een functie hebben, maar dat er verschillende oplossingen
Nadere informatieLeskist THEMA-handleiding Anders is leuk Groep 3 en 4
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist THEMA-handleiding Anders is leuk Groep 3 en 4 Dit is
Nadere informatieWarme worst! Lesdoel. Koppeling kerndoel Natuur en techniek (kerndoel 45) Beginsituatie GROEP 7/8
Warme worst! De kinderen verwarmen een worstje door middel van de warmte van de zon. Met de gegeven materialen moeten de kinderen een zonneoventje bouwen waarbinnen het worstje zo warm mogelijk wordt.
Nadere informatieEen vreemde planeet groep 5-8
Een vreemde planeet groep 5-8 Hoe weten we wat voor weer het is op Mars? Of uit welk materiaal de ringen van Saturnus bestaan? De leerlingen onderzoeken in deze les zelfgemaakte planeten. Ze leren dat
Nadere informatieFrans van Galen. & Lia Oosterwaal. Drijven en zinken in de bovenbouw
Frans van Galen & Lia Oosterwaal Drijven en zinken in de bovenbouw 43 44 Drijven en zinken Drijven en zinken is een onderwerp waar vooral in de onderbouw aandacht aan wordt besteed. Het is echter ook een
Nadere informatieDe storm op het meer
In de kerkdienst 6. MOMENT MET DE KINDEREN IN DE DIENST Vouw van tevoren een bootje van papier, maar stop halverwege, als het nog de vorm van een hoedje heeft. Vraag dan aan de kinderen of ze een idee
Nadere informatieBeeldende aspect Voorkennis
Onderwerp 1 / 2 Opdracht De leerlingen werken samen aan een totempaal voor de school of klas Deze les wordt u aangeboden door www.pro-kunst.nl Een lessendatabase voor en door kunstdocenten uit het Speciaal-
Nadere informatieWebquest boot maken. Thom Schreuder. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Thom Schreuder 21 January 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/71360 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatiedatum: aantal leerlingen: 31 tijd:9:00/10:00 groep: 6&7
Lesvoorbereiding Zakelijke gegevens naam student: Betül Günes stageschool: Het Loo Iselinge klas: VR2B mentor/mentri: Juliët Hageman datum: 12-5-2016 aantal leerlingen: 31 tijd:9:00/10:00 groep: 6&7 Inhoudelijke
Nadere informatieLeergebied: Noord. Energie. Aardrijkskunde Nederland. omzetting
Techniekkit: Domein: Competentie: Leergebied: Noord Energie Ontwerpen Aardrijkskunde Nederland omzetting Toepassen Reflectie 1. Ook in de winter kun je sporten in Friesland. Welke tocht schaatsen mensen
Nadere informatieWeeg je overal hetzelfde?
Uitdager van de maand Weeg je overal hetzelfde? Natuur & Techniek, groep 6,7,8 Algemeen Titel Weeg je overal hetzelfde? Cognitieve doelen en vaardigheden voor excellente leerlingen Inzicht in het verschil
Nadere informatieLeskist THEMA-handleiding Help de kerkuilenwerkgroep Groep 7 en 8
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist THEMA-handleiding Help de kerkuilenwerkgroep Groep 7
Nadere informatiebedoeld wordt met hoeveelheidbegrippen als: alle, geen, niets, veel, weinig, meer, minder, evenveel. Ordent hoeveelheden om ze te Groep 1 Groep 2
6. Waterproef Tijdens deze activiteit: Doen de kinderen proefjes met water, kleurstof en olie, waarbij zij vooraf voorspellen wat zij denken dat er zal gebeuren, dit vervolgens uitproberen en een verklaring
Nadere informatieBuitenlessen Themareeks Mens & Natuur
Buitenlessen Themareeks Mens & Natuur groep 3-4 water voor mens en natuur Voorwoord Beste leerkracht, Leuk dat je aan de slag gaat met de themareeks Mens & Natuur! Voor de vier bouwgroepen zijn reeksen
Nadere informatieWaarvan is het gemaakt?
Waarvan is het gemaakt? In deze les gaan we op zoek naar kenmerken van materialen. We zoeken aan de hand van zintuiglijke waarnemingen uit van welk materiaal een voorwerp gemaakt is. We leggen het verband
Nadere informatieZelf aan de slag. Lesbrief Wetenschap & Techniek-lessen voor kinderen in groep 1 t/m 3 van het basisonderwijs
Zelf aan de slag Lesbrief Wetenschap & Techniek-lessen voor kinderen in groep 1 t/m 3 van het basisonderwijs kennismaking met Wetenschap & Techniek. Inleiding In deze lesbrief staan suggesties voor een
Nadere informatiegetallenfeest 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, je hebt alle getallen gezien. 11 en 12 er ook nog bij zij sluiten de rij.
getallenfeest 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, je hebt alle getallen gezien. 11 en 12 er ook nog bij zij sluiten de rij. Tijd voor een getallenfeest! Doen jullie mee? Zoek de getallen en speel bij elk getal
Nadere informatieInhoudsopgave. Inhoud van de leskist
Inhoudsopgave Inhoud van de leskist... Inleiding... Leerdoelen... Opbouw van de les 1. Voorbereiding voor de leerkracht... 2. Introductie Brief van de jutter... 3. Veldwerk in de schoolomgeving Afval jutten...
Nadere informatieLeskist PLUS-handleiding Waterkringloop Groep 7-8
Leskist PLUS-handleiding Waterkringloop Groep 7-8 BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Dit is een
Nadere informatieKinderboekenweektip 2015
Kinderboekenweektip 2015 Josée Warnaar Het thema van de kinderboekenweek 2015 is Raar maar waar. Dit thema leent zich uitstekend voor onderzoekend leren. Ga aan de slag met huis-, tuin en keukenproefjes
Nadere informatieNatuurtentoonstelling
Natuurtentoonstelling We gaan schilderijlijstjes maken. Knip elk een rechthoekige lijst uit een vel A4-papier. Daarna mag je jouw lijst versieren met kleurpotloden, verf, wascokrijt of ander materiaal.
Nadere informatieLesvoorbereiding Studie en loopbaan Keuze- en Loopbaanvaardigheden 3-4 vmbo
Lesvoorbereiding Studie en loopbaan Keuze- en Loopbaanvaardigheden 3-4 vmbo Bespreek met vakdocenten mogelijkheden om leerlingen in de vaklessen feedback over zichzelf te laten vergaren. Deel Vaardigheid:
Nadere informatie2 > Kerndoelen 11. 4 > Aan de slag 15. 5 > Introductie van de manier van werken 22. 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27
Inhoud 1 > Uitgangspunten 9 2 > Kerndoelen 11 3 > Materialen 12 4 > Aan de slag 15 5 > Introductie van de manier van werken 22 6 > Mogelijke werkvormen en de plaats op het rooster 27 7 > Waarom samenwerkend
Nadere informatiegroep 5/6 Thema: Water groep 1/2 groep 3/4 groep 7/8
groep 5/6 Thema: Water groep 1/2 groep 3/4 groep 7/8 LEERKRACHTENKAART 1 thema: Water Wie ontwerpt de mooiste brug? OMSCHRIJVING: De leerlingen ontwerpen en bouwen een beweegbare brug over water voor voetgangers
Nadere informatieLesbrief. 100 jaar. Groep 3 en 4. Fiep Amsterdam bv; Fiep Westendorp Illustrations
Lesbrief Groep 3 en 4 100 jaar Fiep Amsterdam bv; Fiep Westendorp Illustrations Fiep Fiep Hoera! Dit jaar is het 100 jaar geleden dat Fiep Westendorp werd geboren en het werk van de illustratrice is nog
Nadere informatieHeb je een vraag over Meet the Professor? Stuur ook dan even een bericht naar Eline.
Beste leerkracht, Leuk dat jouw klas meedoet aan Meet the Professor 2018! Op woensdag 28 maart 2018 komt tussen 11:00 12:00 uur een professor op bezoek bij jou in de klas. In deze gouden envelop vind je:
Nadere informatieLeskist PLUS-handleiding Waterkringloop Groep 7-8
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist PLUS-handleiding Waterkringloop Groep 7-8 Nieuwe methode
Nadere informatieVoorbereiding post 3. Met het water mee Groep 1-2-3
Voorbereiding post 3 Met het water mee Groep 1-2-3 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 3: Met het water mee, voor groep 1, 2 en 3. Inhoud: Algemeen Verhaal Spel
Nadere informatieAAN DE SLAG DIT BEN IK
Peuters AAN DE SLAG DIT BEN IK Hoelahoep: Mijn lijf (liedje) Op Schooltv vind je het liedje Mijn Lijf van Hoelahoep. Dit liedje gaat over het uiterlijk en de functies van verschillende lichaamsdelen. De
Nadere informatieEnergieopwekkers van vroeger en nu
Energieopwekkers van vroeger en nu De leerlingen krijgen bouwbeschrijvingen van verschillende opwekkers aangereikt en bouwen zelf een eenvoudige versie van duurzame opwekkers. Ze onderzoeken de toepassingen
Nadere informatieOpdracht 1 Hoe werden mensen vroeger begraven? Je krijgt een fotoblad met oude grafmonumenten, zoals een piramide en een hunebed.
D S T R K C N T Opdracht 1 Hoe werden mensen vroeger begraven? Je krijgt een fotoblad met oude grafmonumenten, zoals een piramide en een hunebed. 1. Welk grafmonument staat op welke foto? Schrijf de goede
Nadere informatieNatuur in de klas product PLUS-handleiding Op een grote paddenstoel Groep 1 en 2
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Natuur in de klas product PLUS-handleiding Op een grote paddenstoel
Nadere informatieZelf papier maken!? Hoe doe je dat?
Zelf papier maken!? Hoe doe je dat? Hoe belangrijk is papier? Wat voor heb je papier nodig? Met papier kan je bijvoorbeeld: schrijven, tekenen of boeken maken. Van oud papier zoals kranten, kun je zelf
Nadere informatieNatuur in de klas product PLUS-handleiding Op een grote paddenstoel Groep 1-2
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Natuur in de klas product PLUS-handleiding Op een grote paddenstoel
Nadere informatieen zelfbeeld Lichamelijke ontwikkeling Lesdoelen: Werkvormen: Benodigdheden: Kinderboeken: Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht
I Lichamelijke ontwikkeling en zelfbeeld Les 1: Wie ben ik Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen worden zich meer bewust van eigen talenten en eigenschappen en ontwikkelen een positief zelfbeeld. Kinderen kunnen
Nadere informatielesprogramma PO activerende lessen over respect voor het primair onderwijs
lesprogramma PO activerende lessen over respect voor het primair onderwijs Wordle van respect Duur Materialen een computer met internetverbinding Introductie Op 8 november is het de Dag van Respect. Deze
Nadere informatieS C I E N C E C E N T E R
DE WILLIE WORTEL QUIZZZ Gaat er bij jou ook een lampje branden? Dan heb je het goede antwoord op de vraag gegeven. Maak een knotsgekke elektroquiz. Daarvoor gaan jullie zelf de quizvragen en antwoorden
Nadere informatielezen veilig leren Kinderboekenweek 2010 Tips voor regio zuid Zinnen maken met woorden én beeldtaal zijn Les 1
veilig leren lezen Kinderboekenweek 2010 Tips voor regio zuid Auteur: Josée Warnaar Zinnen maken met woorden én beeldtaal Regio noord en midden hebben kern 2 behandeld als de Kinderboekenweek begint. Regio
Nadere informatie