Praktijkinstructie Volksverzekeringen 4

Transcriptie

1 instructie Volksverzekeringen 4 (CJU06.4/CREBO:50104)

2 pi.cju06.4.v3 ECABO, 1 september 2003 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, overgenomen, opgeslagen of gepubliceerd in enige vorm of wijze, hetzij elektronisch, kopieertechnisch, druktechnisch of fotografisch, zonder voorafgaande toestemming van ECABO. Correspondentie met betrekking tot overneming of reproductie: ECABO Postbus BE AMERSFOORT

3 Inhoud Inleiding 3 Taak 1 Het aannemen en afhandelen van standaardaanvragen (eindterm 1, 3 en 4) 5 Taak 2 Het uitvoeren van herbeoordelingen (eindterm 2) 9 Volksverzekeringen 4

4 Volksverzekeringen 4 Praktijk

5 Inleiding Onderwerp In deze praktijkinstructie komen de taken van beoordelaars 1 aan bod die werken aan de uitvoering van de: - Algemene Ouderdomswet (AOW) - Algemene nabestaandenwet (Anw) - Algemene Kinderbijslagwet (AKW) en de - Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). Deze wetten noemen we volksverzekeringen. Ze voorzien in een tegemoetkoming bij inkomensverlies bij ouderdom, het overlijden van de partner of ouders, het verzorgen en onderhouden van kinderen en bij bijzondere ziektekosten. De AKW wordt volledig gefinancierd uit de algemene middelen. De financiering van de overige volksverzekeringen gebeurt door premieheffing. De premie wordt elk jaar vastgesteld op basis van de verwachte uitkeringskosten. Volksverzekeringen zijn in principe bestemd voor alle inwoners van Nederland. Wie doet wat? De Sociale Verzekeringsbank verzorgt de: - Algemene Ouderdomswet - Algemene nabestaandenwet en de - Algemene Kinderbijslagwet. De ziekenfondsen en de toegelaten particuliere zorgverzekeraars voeren de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten uit. Wat doe je als beoordelaar? De beoordelaars, werkzaam bij deze instellingen, behandelen de schriftelijke aanvragen. Ze hebben soms telefonisch of persoonlijk contact met de aanvragers. Ze inventariseren alle relevante informatie bij de cliënt en onderzoe ken of de cliënt recht heeft op een uitkering/vergoeding. Na dit onderzoek stellen zij een beslissing op die in sommige gevallen nog wordt beoordeeld door een toetsingsafdeling. Als beoordelaar krijgt men soms mensen op bezoek die in een moeilijke situatie verkeren. Mensen die een Anw-uitkering aanvragen hebben bijvoorbeeld kort geleden een sterfgeval meegemaakt. Jouw taak is deze cliënten -binnen de ruimte van de weten regelgeving- te helpen door hen: - op hun gemak te stellen - op een efficiënte wijze de uitkering of vergoeding te verstrekken waar zij recht op hebben - zo nodig gericht door te verwijzen naar andere instanties. In deze praktijkinstructie leer je hoe je de aanvragen moet behandelen. Dit zijn nieuwe aanvragen (taak 1) en herbeoordelingen (taak 2). 1 Dit is een functiebenaming die vaak voorkomt. In de organisatie waar jij werkt kunnen ze ook anders genoemd worden. Volksverzekeringen 4 3

6 Volksverzekeringen 4 4

7 Taak 1 Het aannemen en afhandelen van standaardaanvragen In deze taak leer je aanvragen aan te nemen en te behandelen die te maken hebben met de: - Algemene Ouderdomswet (AOW) - Algemene nabestaandenwet (Anw) - Algemene Kinderbijslagwet (AKW) en de - Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). Wat moet je allemaal weten en kunnen? Kennis van de wet- en regelgeving is heel belangrijk. Niet alleen voordat je begint met het aannemen van aanvragen, maar ook bij het raadplegen van naslagwerken om bijzonderheden op te zoeken. Daarnaast gaat het om de omgang met cliënten. In het gesprek met cliënten: - vraag je op een efficiënte en adequate manier alle benodigde informatie op - geef je informatie - houd je rekening met hun sociale en culturele achtergrond en emotionele gesteldheid. - vertaal je de wet- en regelgeving voor de cliënt. Je vertelt in begrijpelijke taal waar hij recht op heeft en aan welke verplichtingen hij moet voldoen voor de aanvraag van een vergoeding of om een uitkering/vergoeding te (blijven) ontvangen. Die verplichtin gen zullen soms tot weerstand leiden. Het is jouw taak om goed uit te leggen waarom de informatie nodig is. Vervolgens onderzoek je de juistheid en volledigheid van de verstrekte gegevens van de cliënt. Ook de rechten de cliënt heeft op een (aanvullende) uitkering/vergoeding worden onderzocht. Na het onderzoek stel je een voorstel op voor afhandeling van de aanvraag. Dit voorstel moet in sommige gevallen aan een beslisser worden voorgelegd, waarna deze bepaalt of de cliënt werkelijk een uitkering/vergoeding krijgt. De "afronding" bestaat uit het: - meedelen van de beslissing aan de cliënt - verstrekken van verdere informatie - betaalbaar (laten) stellen van de beschikking - administratief afhandelen van de aanvraag. Dit is meestal een taak van de beoordelaar. Het kan echter ook zo zijn dat de beslisser de cliënt informeert over het besluit. Binnen dit werk zijn twee dingen belangrijk: termijnbewaking en taakafbakening. Het werk moet afgerond zijn binnen de wettelijk vastgestelde beslistermijnen. Deze termijnen moet je daarom altijd in de gaten houden. Eventueel neem je maatregelen om de voortgang van je werk te versnellen. Ook moet je erop letten dat je alleen jouw eigen taak uitvoert: voor sommige problemen verwijs je de cliënten daarom door naar andere afdelingen of instanties. Bij de uitvoering van je werk maak je gebruik van de aanwezige geautomatiseerde systemen voor het invoeren en raadplegen van gegevens. Het is belangrijk dat je die systemen efficiënt en volgens de richtlijnen bedient. De gegevens moet je zorgvuldig invoeren. Taak 1 Volksverzekeringen 4 5

8 Doel Aan het eind van deze taak kun je: standaardaanvragen m.b.t. de afzonderlijke volksverzekeringen afhandelen (eindterm 1) de bezwaar- en beroepsprocedure m.b.t. de afzonderlijke volksverzekeringen omschrijven (eindterm 3) gebruik maken van een geautomatiseerd systeem t.b.v. de uitvoering van volksverzekeringen (eindterm 4) Werkplan Lees het werkplan door om een beeld van de taak te krijgen. In het werkplan is globaal uitgewerkt welke bewerkingsfasen een aanvraag doorloopt. De cliënt heeft de aanvraag schriftelijk ingediend. Stap 1 Onderzoek - neem het aanvraagformulier door en verifieer alle gegevens - controleer of alle bewijsstukken aanwezig zijn JA --> ga naar stap 2 NEE --> retourneer de stukken en geef aan welke bewijs stukken ontbreken. Geef ook aan wat de consequenties zijn als de cliënt niet alle benodigde informatie verstrekt. Stap 2 Maak een voorstel tot afhandeling en als dat nodig is een rapportage en proefberekening. Stuur deze zo nodig door naar de toetsingsafdeling. Stap 3 Informeer de cliënt over de beslissing en over de bezwaar- of beroepsprocedure. Stap 4 Handel de aanvraag financieel en administratief af. Vragen Beantwoord de vragen en bespreek de antwoorden met je praktijkopleider. 1. Wat zijn de doelgroepen en doelstellingen van onderstaande wetten? - de Algemene Ouderdomswet (AOW) - de Algemene nabestaandenwet (Anw) - de Algemene Kinderbijslag-wet (AKW) en - de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) 2. Welke volksverzekeringen voert de organisatie waar je werkt uit? Is er binnen de organisatie sprake van een taakverdeling of specialisatie? 3. De AKW wordt volledig gefinancierd uit de algemene middelen. De financiering van de andere sociale verzekeringswetten gebeurt door premieheffing volgens het zogenaamde omslagstelsel. Beantwoord hierover de volgende vragen: - Wie moet de premie voor de afzonderlijke volksverzekeringen betalen? - Hoe wordt het premiebedrag berekend? - Hoe en aan wie vindt de premie-afdracht plaats? 4. Welke documenten gelden als legitimatiebewijs? Beschrijf ze voor aanvragers met de Nederlandse nationaliteit hebben en voor aanvragers die deze niet hebben. Hoe kun je de identiteit van een aanvrager vaststellen bij een schriftelijk ingediende aanvraag? 5. Wanneer wordt een cliënt uitgenodigd voor een gesprek? Wie neemt het besluit hierover? Taak 1 Volksverzekeringen 4 6

9 6. Wanneer, bijvoorbeeld bij welke wetten, wordt in de organisatie een voorstel voor afhandeling voorgelegd aan een beoordelaar? 7. Leg uit wat met partner wordt bedoeld in de volksverzekeringen. 8. Wanneer is een stuk een geldig bewijsstuk? 9. Wat gebeurt er met een aanvraag van een cliënt als hij geen of onvoldoende gegevens verstrekt? Zoek op wat hierover in de Algemene wet bestuursrecht en de Wet BMTI (Wet boeten en maatregelen, terug- en invordering sociale zekerheid ) staat? 10. Wat doet de beoordelaar als hij gegevens verifieert en valideert? 11. Bij welke andere instellingen worden de gegevens van cliënten gecheckt? Hoe gebeurt dat? Onder welke voorwaarden is dat toegestaan? Specificeer dit waar nodig. 12. Wat zijn de wettelijke beslistermijnen voor aanvragen? Specificeer dit zo nodig per wet. 13. Wanneer kan een voorschot toegekend worden aan een cliënt? Mag je dit zelfstandig doen of moet dit in overleg met je leidinggevende? 14. Naar welke externe organisaties/instellingen verwijs je cliënten door? Noem de belangrijkste en geef aan waarom. 15. Hoe, bij wie en binnen welke termijn kan een bezwaar- of beroepschrift tegen een beslissing ingediend worden? 16. Naar welke organisatie(s) kun je een cliënt doorverwijzen die hulp wil hebben bij het opstellen van een bezwaarschrift of beroepschrift? 17. Zijn er binnen de organisatie richtlijnen voor het omgaan met (agressie van) cliënten? Zo ja, beschrijf ze kort. 18. Hoe garandeert de organisatie de privacy van cliënten? Welke maatregelen neem je hiervoor zelf? 19. Heeft de organisatie een klachtenprocedure voor cliënten? Zo ja, hoe ziet deze er -op hoofdlijnen- uit? 20. Op welke punten zijn de door de organisatie uitgevoerde volksverzekeringen fraudegevoelig? Besteedt de organisatie systematisch aandacht aan het bestrijden van fraude door cliënten? Zo ja, hoe? Opdrachten De opdrachten zijn een uitwerking van het werkplan. Voordat je de opdrachten gaat uitvoeren moet je nagaan of het werk in het bedrijf/de organisatie op de hiervoor beschreven wijze gebeurt of dat het werkplan moet worden aangepast. Pas het werkplan, in overleg met je praktijkopleider, als dat nodig is aan. Voer de opdrachten daarna uit. 1. Werk het globale werkplan bij deze taak concreter uit voor een: - AOW-aanvraag van een gehuwde - AOW-aanvraag van een alleenstaande - Anw-aanvraag van een alleenstaande - Anw-aanvraag van iemand met kinderen onder de 18 jaar - AKW-aanvraag - AWBZ-aanvraag. Gebruik stroomschema s of processchema's. Geef bij elke stap aan welke functionaris of afdeling hiervoor verantwoordelijk is. Let op: Vraag over de wetten die de organisatie niet uitvoert informatie op bij de uitvoerende instanties, bij je school of bij klasgenoten werkzaam bij die instellingen. 2. Geef in het kort de verschillen aan tussen de stroomschema s of processchema's. Bespreek het resultaat van opdracht 1 en 2 met je praktijkopleider. Taak 1 Volksverzekeringen 4 7

10 3. Bespreek met collega's of met je praktijkopleider hoe je de stappen uit de schema's zo nauwkeurig en efficiënt mogelijk kunt uitvoeren. Bespreek met hen welke informatie voor cliënten van belang is. En leg hen de vragen voor die je nog hebt over de uitvoering van het werk. 4. Beschrijf kort de voorwaarden om voor een uitkering/vergoeding voor de afzonderlijke volksverzekeringen in aanmerking te komen. Geef ook aan welke invloed de leefsituatie of het inkomen van de cliënt, zijn partner of kind heeft op de uitkering. 5. Onderzoek met één of meer collega's of met je praktijkopleider een groot aantal aanvragen. Stel samen met hen per aanvraag een beschikking en een berekeningsblad op. Bespreek met hen ook wat aanwijzingen voor fraude kunnen zijn en hoe je moet handelen als je aanwijzingen hebt voor fraude. 6. Neem zelf een behoorlijk aantal aanvragen voor volksverzekeringen aan. Bekijk of de aanvragers voor een uitkering/vergoeding in aanmerking komen. Bespreek dit zonodig met je praktijkopleider en collega's. Denk daarbij aan vragen over de wet- en regelgeving, en aan aanwijzingen voor fraude. Formuleer beschikkingen en berekeningsbla den. Leg ze voor aan je praktijkopleider. Pas ze na bespreking zo nodig aan en leg ze voor aan de toetsingsafdeling. 7. Stel nadat je een reactie op de conceptbeschikkingen hebt gehad, de cliënten op de hoogte van de beslissing op hun aanvraag. Geef de cliënten ook informatie over de manier waarop zij eventueel bezwaar of beroep kunnen aantekenen. 8. Handel de goedgekeurde aanvragen uit opdracht 6 financieel af. Handel alle aanvragen administratief af. 9. Woon als dat mogelijk is een aantal gesprekken bij die collega's hebben met cliënten. Overleg met je praktijkopleider om zoveel mogelijk verschillende aanvragen te zien. Schrijf op wat je opvalt en bespreek je vragen en opmerkingen na afloop met je collega's. Hoe communiceren zij (verbaal èn non-verbaal) met de cliënten? Hoe gaan ze om met eventuele emoties van de cliënten? Taak 1 Volksverzekeringen 4 8

11 Taak 2 Het uitvoeren van herbeoordelingen De Sociale Verzekeringsbank dient volgens de wet regelmatig te onderzoeken of de cliënten nog steeds recht hebben op de uitkering die zij ontvangen. Bij de bepaling van de hoogte van een uitkering wordt rekening gehouden met de leefsituatie van de uitkeringsgerechtigde en soms ook met ander inkomen. En deze kunnen in de loop van de tijd natuurlijk veranderen. Ook ziekenfondsen/ziektekostenverzekeraars moeten controleren of de cliënten nog recht hebben op de vergoeding die zij krijgen. Genoemde instellingen houden van tijd tot tijd heronderzoeken om de rechtmatigheid van de uitkeringen of vergoedingen uit de sociale fondsen te waarborgen en de premies zo laag mogelijk te houden. In deze taak leer je hoe je zo'n heronderzoek uitvoert. Doel Aan het eind van deze taak kun je: herbeoordelingen voor de afzonderlijke volksverzekeringen uitvoeren (eindterm 2) Werkplan Lees het werkplan door om een beeld van de taak te krijgen. Stap 1 Vraag alle benodigde gegevens bij de cliënt op (via het heronderzoeksformulier) en stuur zo nodig een herinnering (rappel). Stap 2 Verifieer alle gegevens van de cliënt. Stap 3 Stel de financiële situatie van de cliënt vast. Stap 4 Stel een rapportage en een berekeningsblad op met een voorstel voor afhandeling. Leg dit voor aan de toetsingsafdeling. Stap 5 Informeer de cliënt over het besluit en over de bezwaarprocedure. Stap 6 Handel de herbeoordeling administratief en zo nodig financieel af. Vragen Beantwoord de vragen en bespreek de antwoorden met je praktijkopleider. 1. Voert de organisatie waar je werkt heronderzoeken uit? Zo ja, ga dan verder met vraag 2. Zo nee, informeer dan waarom dit niet gebeurt. 2. Wat is het doel van een heronderzoek? Hoe, hoe vaak en binnen welke termijnen moet een heronderzoek verricht worden? Geef dit laatste zo nodig per categorie uitkeringsgerechtigden aan. 3. Naar welke gegevens kijkt men bij een heronderzoek? Maak zo nodig een onderscheid per categorie uitkeringsgerechtigden. 4. Welke externe bronnen/gegevensbestanden raadpleegt men bij heronderzoeken? 5. Is een cliënt verplicht aan een heronderzoek mee te werken? Zo ja, wat gebeurt er als hij dat weigert? 6. Past de organisatie een sanctie - of boetesysteem toe als cliënten een wijziging in hun persoonlijke situatie niet melden? Zo ja, hoe ziet dit systeem eruit en op welke wet(ten) is het gebaseerd? Taak 2 Volksverzekeringen 4 9

12 Opdrachten De opdrachten zijn een uitwerking van het werkplan. Voordat je de opdrachten gaat uitvoeren moet je nagaan of het werk in het bedrijf/de organisatie op de hiervoor beschreven wijze gebeurt of dat het werkplan moet worden aangepast. Pas het werkplan, in overleg met je praktijkopleider, als dat nodig is aan. Voer de opdrachten daarna uit. 1. Bespreek met collega's of met je praktijkopleider hoe je een heronderzoek zo nauwkeurig en efficiënt mogelijk uitvoert. Specificeer als dat nodig is per verzekeringssoort. Denk ook aan het omgaan met signalen die op fraude kunnen wijzen. Bespreek je eigen vragen over de heronderzoeken met je collega s of praktijkopleider. 2. Stel samen met je collega's besluiten en berekeningsbladen op van een aantal ingediende herbeoordelingsformulieren. 3. Behandel zelf een behoorlijk aantal herbeoordelingen. Stel besluiten en berekeningsbladen op. Raadpleeg je praktijkopleider of collega s als dat nodig is. Denk aan vragen over de wet- en regelgeving en op te leggen sancties. Bespreek de besluiten en berekeningsbladen met je praktijkopleider. Pas ze zo nodig aan voordat je ze aan de toetsingsafdeling voorlegt. 4. Stel, nadat je een reactie op je adviezen uit opdracht 3 hebt gehad, de cliënten op de hoogte van de beslissing op het heronderzoek. Geef de cliënten informatie over de manier waarop zij eventueel bezwaar of beroep kunnen aantekenen. 5. Handel de heronderzoeken conform de besluiten uit opdracht 4 administratief en zo nodig financieel af. 6. Woon als dat mogelijk is een aantal gesprekken bij die collega's hebben met cliënten die voor een heronderzoek komen. Schrijf op wat je opvalt. Bespreek na afloop je vragen en opmerkingen met je collega's. Ga ook in op de manier waarop de gesprekken verlopen zijn en op de eventueel te nemen sancties. 7. Voer een aantal herbeoordelingsgesprekken met cliënten. Raadpleeg je praktijkopleider of collega s als dat nodig is over de wet- en regelgeving en communicatieve aspecten. Stel daarna de besluiten en herberekeningsbladen op en leg deze voor aan de toetsingsafdeling. Stel de cliënten zodra dit kan op de hoogte van de besluiten. Handel de heronderzoeken administratief en zo nodig financieel af. Taak 2 Volksverzekeringen 4 10