Postgraduaat Rampenmanagement PIBA 03/12/2009. Bart Bruelemans

Transcriptie

1 Postgraduaat Rampenmanagement PIBA 03/12/2009 Bart Bruelemans

2 Overzicht - Rol van ambtenaar verantwoordelijk voor de noodplanning theoretische duiding - Praktische invulling van de functie: - Invulling in Antwerpen - Vergelijking stad kleinere gemeente 2 IV/CV - BBR

3 Wettelijk kader Ambtenaar noodplanning - veiligheidscel - KB 16 februari 2006: - Art. 21 gemeentelijk en provinciaal coördinatiecomité - Art. 29 oprichting gemeentelijke en provinciale veiligheidscel - Art. 30 samenstelling gemeentelijke en provinciale veiligheidscel 3 IV/CV - BBR

4 Wettelijk kader (2) - Art. 21 Gemeentelijk en provinciaal coördinatiecomité De burgemeester, respectievelijk de gouverneur, wordt bijgestaan door een coördinatiecomité dat hij voorzit Het gemeentelijk coördinatiecomité bestaat minimaal uit: - de ambtenaar verantwoordelijk voor de noodplanning; - verantwoordelijke van elke discipline, aangeduid door elke discipline zelf Het provinciaal coördinatiecomité bestaat minimaal uit: - de ambtenaar verantwoordelijk voor de noodplanning; - verantwoordelijke van elke discipline, aangeduid door elke discipline zelf; - de burgemeester(s) van de betrokken gemeente(n). 4 IV/CV - BBR

5 Wettelijk kader (3) - Art. 29 Oprichting gemeentelijke en provinciale Veiligheidscel - 1. Er wordt een veiligheidscel per gemeente en per provincie opgericht Deze veiligheidscellen zijn belast met de volgende taken: 1 actualiseren van de nood- en interventieplannen en de bestemmelingen ervan op de hoogte brengen; 2 organiseren van oefeningen; 3 evalueren van noodsituaties en oefeningen; 4 opmaken van de risico-inventaris en analyse; 5 organiseren van de voorafgaande informatie over de noodplanning. 5 IV/CV - BBR

6 Wettelijk kader (4) - Art. 30 Samenstelling gemeentelijke en provinciale Veiligheidscel De gemeentelijke Veiligheidscel is minimaal samengesteld uit: - de burgemeester - de vertegenwoordiger van elke discipline - de ambtenaar verantwoordelijk voor de noodplanning, die tevens instaat voor het secretariaat De provinciale veiligheidscel is minimaal samengesteld uit: - de gouverneur - de vertegenwoordiger van elke discipline - de ambtenaar verantwoordelijk voor de noodplanning, die tevens instaat voor het secretariaat. 6 IV/CV - BBR

7 Wettelijk kader (5) Omzendbrief NPU1 - Opdrachten Veiligheidscellen (NPU1 Deel twee III A) - Inventariseren en analyseren van risico s - Redactie en actualisering van ANIP en BNIP - Oefeningen - Informatie noodplanning aan bevolking - Samenwerking tussen veiligheidscellen 7 IV/CV - BBR

8 Wettelijk kader (6) Omzendbrief NPU1 - Minimale Samenstelling Veiligheidscellen (NPU1 Deel twee III B) Gemeentelijk Provinciaal Voorzitter Burgemeester Gouverneur Secretariaat Ambtenaar noodplanning Ambtenaar noodplanning Discipline 1 Officier bevoegde BW Officier BW lid PTC Discipline 2 Discipline 3 Lid medische hulpdiensten binnen MIP aangeduid door FGI Officier bevoegde zone en/of officier federale politie FGI Min. 1 verbindingsambtenaar Lokale Politie en min. 1 Dirco Discipline 4 Vertegenwoordiger CB (of disc. 1) Bevelhebber bevoegde operationele eenheid CB Discipline 5 Communicatieambtenaar aangeduid door burgemeester Communicatieambtenaar aangeduid door gouverneur 8 IV/CV - BBR

9 Wettelijk kader (7) Omzendbrief NPU1 - Behoudens de verplichting tot het opstellen van interne noodplannen die geldt in hoofde van de bedrijven of activiteiten die onder de toepassing vallen van de regelgeving inzake de zogenaamde Seveso-risico's en de nucleaire risico's is het opportuun de opstelling van interne noodplannen eveneens te bevorderen voor bedrijven of instellingen die op basis van een risicoanalyse door de gemeentelijke veiligheidscel als risicovol worden ervaren. (NPU1 Deel één II B 3) - De gemeentelijke veiligheidscellen vullen het monodisciplinair plan (van discipline 2) aan met de gegevens over de gemeentelijke mogelijkheden voor opvang en sociale hulp die desnoods bijkomend kunnen worden benut. (NPU1 Deel één IV B) - Het plan voor discipline 5 wordt provinciaal én lokaal opgesteld door de respectieve veiligheidscellen. (NPU1 Deel één IV E) 9 IV/CV - BBR

10 Wettelijk kader (8) Omzendbrief NPU1 - Voor de redactie van BNIP s op provinciaal niveau (Seveso, wateroverlast, ) zal de gouverneur zich laten bijstaan door een stuurgroep bestaande uit de leden van de provinciale veiligheidscel en van de gemeentelijke veiligheidscel van de plaats waar de risicovolle activiteit verricht wordt, alsmede door een vertegenwoordiger van de betrokken industriële activiteit. (NPU1 Deel twee II) 10 IV/CV - BBR

11 Functiebepaling ambtenaar noodplanning - Elementen te beschouwen: - het niveau van deze ambtenaar - voltijds deeltijdse betrekking - administratieve ondersteuning - situering t.o.v. het beleid - onverenigbaarheden - beschikbaarheid 11 IV/CV - BBR

12 Aanstelling ambtenaar noodplanning - Aanduiden of open verklaren - Voorbeeld openverklaring Antwerpen: - benoemingsvoorwaarden - functiebeschrijving - taakinhoud - Verschil tussen stad en gemeente (zie verder) 12 IV/CV - BBR

13 Taakinhoud globaal overzicht - Hoofdopdracht - Administratieve kerntaken - Taken bij het uitbreken van een ramp - Specifieke taken 13 IV/CV - BBR

14 Stad Antwerpen

15 Werkgebied = stad Antwerpen - Oppervlakte ha ha haven RO - N-Z 25,6 km - O-W 13,6 km - Inwoners : districten 15 IV/CV - BBR

16 Enkele bijzondere risico s in onze stad - Seveso-bedrijven - 31 hoge drempel - 14 lage drempel - Autosnelwegen (ca 50 km) - Tunnels (6 tunnels voor wegverkeer > 500m) - Luchthaven - Scheepvaart (Schelde + haven + Albertkanaal) - Instellingen schoolgebouwen, 50 RVT s, 27 Ziekenhuisinstellingen, - Concentratie van publiek - Voetbalstadia, Sportpaleis, evenementen openbare weg, - Gevoelige punten - 16 IV/CV - BBR

17 Voobeeld - wateroverlast 17 IV/CV - BBR

18 Voorbeeld gevaarlijke producten 18 IV/CV - BBR

19 Voorbeeld industriële brand 19 IV/CV - BBR

20 En gebeurt dit nu veel?

21 Enkele cijfers let wel 21 IV/CV - BBR

22 Overzicht Incidenten Stad Antwerpen met fasering /09/ wateroverlast wateroverlast Merksem-Ekeren-Antwerpen-Zuid 28/09/ brand Brand BRC - zeer kortstondige fase 25/10/ geurhinder Lek aardolietank in Kallo geurhinder Antwerpen /04/2006 Gem brand BASF: stroomuitval + brand 29/05/2006 Gem brand brand Deurne - Assumed Middelmolenlaan 6/06/2006 Gem brand brand Total Raffinaderij - Scheldelaan 16 25/06/2006 Gem Vliegtuigongeval Helikoptercrash BK wielrennen D'herbouvillekaai 14/07/2006 Gem brand brand Kerkstraat 03/08/2006 LC brand Ontploffing/brand Luithagen Antwerp Tank Cleaning 22/09/2006 LC brand Brand boot Wilmarsdonkbrug 03/10/2006 LC Ongeval Zwaar ongeval Kennedytunnel Vanaf maart 2006 is er nieuwe terminologie van rampenfases vastgelegd bij KB 22 IV/CV - BBR

23 Overzicht Incidenten Stad Antwerpen met fasering /07/2007 Gem brand brand Carnotstraat 105 GIFI /02/2008 LC gaslek Ethyleenlek Scheldelaan (27/02/ /02/2008) 09/03/2008 LC brand Brand School LO Emile Verhaerenlaan 24/03/2008 LC Brand brand Centraal Station 09/06/2008 LC Brand Brand BRC - raffinage 02/09/2008 LC Stroomuitval/ geurhinder Exxon totale stroomuitval kleine uitstoot H 2 S 28/09/2008 LC Hinder Parkeergarage Centraal-Station te hoge concentraties Xyleen 04/12/2008 Gem Mogelijke Evacuatie Overwegen evacuatie RVT De Veldekens Berchem wegens brandonveilig 12/12/2008 LC Lek Lek Sorbitol over heel de Antwerpse Ring Vanaf maart 2006 is er nieuwe terminologie van rampenfases vastgelegd bij KB 23 IV/CV - BBR

24 Grotere incidenten - Sommige incidenten waarvoor de rampenambtenaar acties heeft ondernomen zonder een fasering voorbeelden van acties: - Operationele inzet - Leermoment - Evaluatie - Ondersteuning andere diensten - Enkele voorbeelden (lijst niet exhaustief): - Stranding schip Fowairet - Kapseizen Romi - Aanvaring binnenschip met electriciteitskabel - Stroomuitval deel haven/noorderlaan - Wateroverlast - Vogelgriep - 24 IV/CV - BBR

25 Vergelijking stad vs gemeente Antwerpen Lochristi

26 Vergelijking Antwerpen Lochristi Antwerpen Lochristi - Oppervlakte 204,51 km2 (N-Z = 25,6 km O-W = 13,6 km) - Inwoners Districten 9 districten - Oppervlakte 60,35 km2 (N-Z = 10,2 km O-W = 7,8 km) - Inwoners Districten 1 district 26 IV/CV - BBR

27 Vergelijking Antwerpen Lochristi bijzondere risico s - 46 seveso-bedrijven - 50 km autosnelweg - 6 verkeerstunnels - luchthaven - scheepvaart Antwerpen scholen, 50 RVT s, 27 ZKH - voetbalstadia, sportpaleis, gevoelige plaatsen, Lochristi - 1 seveso-bedrijf - 5 km autosnelweg - geen tunnels - geen luchthaven - geen scheepvaart - 7 scholen, 3 RVT s - winkelcentra 27 IV/CV - BBR

28 Vergelijking Antwerpen Lochristi grotere incidenten afgelopen jaren Antwerpen x fase 1 (water, brand en geurhinder) x gemeentelijke fase (brand, luchtvaart) - 3 x Lokale Coördinatie (brand, verkeer) x gemeentelijke fase (brand) x Lokale Coördinatie (gaslek, brand) Lochristi - Brand feestzaal - Wateroverlast - Overvloedige regenval (serres) 28 IV/CV - BBR

29 Wat doet een rampenambtenaar zoal? Een ambtenaar noodplanning aan het woord Bart Bruelemans

30 Volgens de krant 30 IV/CV - BBR

31 Volgens de rampenambtenaar - Preparatieve acties - Gemeentelijke veiligheidscel - Inrichting en onderhoud GEM CC - Andere voorbereidingen - Operationele acties - Nazorg 31 IV/CV - BBR

32 Gemeentelijke veiligheidscel - Opgericht in juni 2005 voor de wettelijke verplichting - Samenstelling - Vaste leden: - Kabinet Burgemeester - veiligheidsadviseur - Rampenambtenaar - Brandweer - FGI of vervanger - Lokale Politie (TCK) - Federale Politie (CSD) - Gem. Techn. Dienst (SW) - Informatieambtenaar (MC) - CLW - Havenkapitein - Ad hoc leden: - Bedrijf - Andere stadsdienst - BW Beveren - Civiele Bescherming - Nutsbedrijven - Leger - VIBNA - 32 IV/CV - BBR

33 Gemeentelijke veiligheidscel - Maandelijkse bijeenkomst - Overlegplatform tussen de verschillende diensten - Evaluatie incidenten - Bijsturing beheer incidenten en nood- en interventieplannen - Bespreking BNIP s (wateroverlast, diamantwijk, ) - Enkele vbn van afspraken: - Begrip Lokale Coördinatie ter vervanging van oude fase 1 - Verdeling verwittigingslijsten Afspraken rond DIR-CP-OPS 33 IV/CV - BBR

34 Gemeentelijk Coördinatiecentrum (GEM-CC) - Oudaan bij de lokale politie vlakbij de meldkamer - Middelen: - Vaste PC (politioneel netwerk) - Hub voor 6 PC s (internetverbinding) - TV voor kabel en helikopterbeelden - Videoconferencing - Kaarten (topografisch, straten, digitaal, ) - Smartboard - Whiteboard - 5 Telefoons - LCD projector - Wordt gebruikt als vergaderzaal door politie 34 IV/CV - BBR

35 Rampenambtenaar Preparatieve acties (1) - Organisatie Snelle Redding (OSR) - Digitalisering van nood- en interventieplannen - Opvolging stuurgroep OSR (provinciaal project) - Testen en verdere ontwikkeling van de software - Ontwikkeling en opvolging van CIN (CrisisInformatieNetwerk) - NOKEOS - Opvolging NOKEOS onderzoeksproject voor de uitbouw van een beleidsondersteunende crisisapplicatie 35 IV/CV - BBR

36 Preparatieve acties (2) - Digitale kaarten - Uitbouw van digitale kaarten voor het crisiscentrum en andere actoren - Dynamisch gebruik van verschillende datalagen bij crisissen - Gemeentelijke co-ordinatiecomité - Project rond netwerk en communicatie middelen in GEM CC - Samen met LP/TCK/rampen uitbouwen van een functioneel lokaal voor GEM-CC - Verwittigingslijsten - Aanpassen en actualiseren van de verschillende verwittigingslijsten - Ontwikkeling van automatisch verwittigingssysteem voor de hulpdiensten (CIN-hulpdiensten) 36 IV/CV - BBR

37 Preparatieve acties (3) - Oefeningen - Organiseren en begeleiden van oefeningen - Enkele voorbeelden: Lanxess Rubber, De Lijn-metro, RVT Sint- Maria, - Diverse - Opvolging wetgeving nieuw KB nood- en interventieplannen implementeren - Opvolging stuurgroepen (Provincie, samenwerking met NL, ) - Vogelgriep uitwerken van actieplan en maatregelen - Risicoanalyse voor de stad Antwerpen (in ontwikkeling) - Opvolging verschillende diensten betrokken bij incidentbestrijding - 37 IV/CV - BBR

38 Verkeersregelplan 38 IV/CV - BBR

39 39 IV/CV - BBR

40 40 IV/CV - BBR

41 Rampenambtenaar Operationele taken bij incidenten - Oproepbaar 24/24 7/7 - enkel vervanging bij verlof buitenland (momenteel 1 vervanger Majoor Stoffels en dit enkel als kolonel Addiers beschikbaar is) - Informatie inwinnen over incident - Incident opvolgen en bij fasering verdere stappen: - Opstarten GEM CC (ter plaatse zijn bij voorkeur binnen het uur na opschaling) - Secretariaat GEM CC - Adviseren burgemeester - Informatie delen met diverse betrokkenen - Situatie opvolgen en rapporten maken - Opvolgen GEM CC - Afsluiten GEM CC gebeurt zo veel mogelijk online met logboek OSR 41 IV/CV - BBR

42 Vb: Brand Deurne IV/CV - BBR

43 Brand Deurne Evacuatiezones 1 CP/OPS IV/CV - BBR

44 Brand Deurne Informatie inwinnen - Samenwerking disciplines - Inzet helikopter Federale Politie - Overzichtsbeelden voor CP-OPS en CC-GEM - Infra-rood beelden - Beslissingen - Evacuatie + opvang - Communicatie - Afschaling + vrijgave - Nazorg - Verzekeringsproblematiek beschadigingen 44 IV/CV - BBR

45 Brand Deurne Late fasering - Laat eerste persbericht wel uitgebreid - OSR vlotte infodoorstroming - Debriefing in opvangcentrum door brandweerkolonel Enkele acties - Model eerste persbericht kan zeer snel vertrekken met basis-informatie - Fasering is startknop snellere fasering betekent vlottere communicatie 45 IV/CV - BBR

46 Nazorg - Ondersteunen van Districten bij verwerking rampenschadedossiers - Bij natuurrampen schadegevallen verzamelen en bundelen voor provincie/federale overheid - Opvolging eventuele financiële afhandeling - Opvolging rampen uit het verleden (Broom, Switel, ) 46 IV/CV - BBR

47 Werklastverdeling - Rampen laten zich niet voorspellen en onderstaande verdeling is dan ook berekende gok: - Preparatie 80 % - Operationeel 15 % - Nazorg 5 % - Permanente wachtdienst (24/24 7/7) - enkel vervanging bij verlof buitenland (momenteel 1 vervanger Majoor Stoffels en dit enkel als kolonel Addiers beschikbaar is) 47 IV/CV - BBR

48 Conclusie - Invulling functie rampenambtenaar is niet uniek te definiëren en afhankelijk van: - Gemeente - Gemeentebestuur - Persoon/profiel rampenambtenaar - Richtlijnen voor opstellen van NIP ontbreken nog om tot een uniforme structuur te komen er is wel al een ontwerp onderweg - Regionaal overleg rampenambtenaren is nodig zones? - Uitwisseling van informatie - Vlotte samenwerking tijdens incidenten 48 IV/CV - BBR

49 Vragen? Bart Bruelemans Rampenambtenaar Stad Antwerpen 49 IV/CV - BBR