Webinar: de perfecte arbeidsovereenkomst

Transcriptie

1 Webinar: de perfecte arbeidsovereenkomst dinsdag 28 juni 2016 mr. Maarten van Gelderen

2 27 juni 2017 Flexibele arbeidscontracten en overeenkomsten van opdracht Webinar agenda Datum Onderwerp 27 september 2016 Eenzijdig wijzigen van arbeidsvoorwaarden 25 oktober 2016 Slim reorganiseren en bedrijfseconomisch ontslag 22 november 2016 Effectief omgaan met langdurige arbeidsongeschiktheid 13 december 2016 De belangrijkste arbeidsrechtelijke wijzigingen voor januari 2017 De zin en onzin van een personeelshandboek 21 maart 2017 Oneerlijke concurrentie, relatie- en geheimhoudingsbedingen 30 mei 2017 Wangedrag bij werknemers

3 Vooraf nog dit: terugkijken? live vragen stellen

4 Programma Wet DBA (afschaffing VAR-verklaring) oproepcontracten arbeidsovereenkomsten

5 Wet DBA Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties Officiële doelstellingen: balans in de verantwoordelijkheden tussen opdrachtgever en opdrachtnemer herstellen handhavingsmogelijkheden verbeteren Maar waarom de VAR-verklaring afschaffen?

6 Wet DBA Waarom wordt VAR-verklaring afgeschaft? VAR is te succesvol en niet goed te controleren belastingdienst kan niet goed optreden bij misbruik en schijnzelfstandigheid

7 Wet DBA Met dit alternatief worden de echte zelfstandigen niet onnodig belast met papierwerk, verbetert de handhaving aanzienlijk en worden de voorwaarden voor het werken buiten dienstbetrekking helderder.

8 Wet DBA Het is juist dat partijen vrijwaring kunnen ontlenen aan een beoordeelde overeenkomst, maar dit is alleen het geval indien partijen ook in de praktijk volgens de overeenkomst handelen.

9 Wet DBA Van schijnzelfstandigheid is sprake als er geen loonheffingen worden afgedragen of voldaan omdat een arbeidsrelatie naar de belastingdienst wordt gepresenteerd alsof er geen sprake is van een dienstbetrekking, terwijl dat naar de geldende wet- en regelgeving en jurisprudentie wel het geval is.

10 Poll Sinds de invoering van de wet DBA is ons beleid ten aanzien van het inhuren van ZZP ers: A. soepeler geworden B. gelijk gebleven C. terughoudender geworden

11 Wanneer is er sprake van een arbeidsovereenkomst? 1. gezagsverhouding 2. persoonlijke verplichting om arbeid te verrichten 3. plicht tot loonbetaling Er is alleen sprake van een arbeidsovereenkomst als aan alle drie de voorwaarden voldaan is (art. 7:610 BW)

12 Geen gezagsverhouding, geen arbeidsovereenkomst Er is geen sprake van een gezagsverhouding als: de opdrachtgever (contractueel) in het geheel geen zeggenschap heeft over de wijze waarop de opdrachtnemer de arbeid moet verrichten, of de opdrachtgever (contractueel) slechts in beperkte mate instructies en aanwijzingen kan geven (modelovereenkomst geen werkgeversgezag) Handreiking DBA, pagina 6

13 Modelovereenkomst geen werkgeversgezag

14 Vrije vervanging, geen arbeidsovereenkomst als in de overeenkomst niets is geregeld over vervanging, gaat de belastingdienst ervan uit dat de arbeid persoonlijk verricht moet worden als uit de overeenkomst ondubbelzinnig blijkt dat de opdrachtnemer het recht heeft zich vrij en willekeurig te laten vervangen door een derde dan geeft de belastingdienst de zekerheid dat er geen sprake is van een arbeidsovereenkomst Handreiking DBA, pagina 7

15 Modelovereenkomst vrije vervanging

16 Vrije vervanging, geen arbeidsovereenkomst Objectieve criteria? moeten een direct en noodzakelijk verband hebben met de concrete arbeidsprestaties en niet met de persoon van de vervanger moeten van tevoren door opdrachtgever en opdrachtnemer overeengekomen zijn en zijn toegevoegd aan overeenkomst van opdracht

17 Modelovereenkomsten Opdrachtgever en opdrachtnemer kunnen vrijwaring ontlenen aan een modelovereenkomst, mits zij in de praktijk ook volgens deze overeenkomst handelen. Concurrentie- of relatiebeding is voor belastingdienst indicatie van een arbeidsovereenkomst. Vrijwaring geldt voor een periode van vijf jaar.

18 DBA Overgangsperiode Inwerkingtreding DBA: 1 mei 2016 Implementatietermijn: tot 1 mei 2017 Tijdens implementatietermijn geldt inspanningsverplichting: opdrachtgevers en zzp-ers moeten actief bezig zijn met de vormgeving van hun zakelijke relatie bijvoorbeeld door aantoonbaar in gesprek te zijn over gebruik van een modelcontract of aanpassingen in de werkwijze.

19 Stappenplan ZZP Wat is de beste samenwerkingsvorm voor deze werkzaamheden? ZZP? Zou er twijfel kunnen ontstaan over de aard van de arbeidsrelatie? Ja? Sluit een van de modelovereenkomsten aan bij de te verrichten werkzaamheden? Nee?

20 Stappenplan ZZP Stel zelf overeenkomst van opdracht op en leg deze voor aan de belastingdienst. Zorg dat er ook daadwerkelijk conform de (model)overeenkomst gewerkt wordt. Evalueer samenwerking met enige regelmaat.

21 Oproepkrachten

22 Oproepcontracten Twee vormen: 1. voorovereenkomst (grote mate van vrijblijvendheid) 2. overeenkomst met uitgestelde prestatieplicht (mup) a. nulurencontract b. min-maxcontract

23 Oproepcontracten Artikel 7:628 BW lid 1 De werknemer behoudt het recht op het naar tijdruimte vastgestelde loon indien hij de overeengekomen arbeid niet heeft verricht door een oorzaak die in redelijkheid voor rekening van de werkgever behoort te komen.

24 Oproepcontracten Artikel 7:628 BW lid 5 Van de leden 1 tot en met 4 kan voor de eerste zes maanden van de arbeidsovereenkomst slechts bij schriftelijke overeenkomst worden afgeweken ten nadele van de werknemer.

25 Oproepcontracten Artikel 7:610b BW Indien een arbeidsovereenkomst ten minste drie maanden heeft geduurd, wordt de bedongen arbeid in enige maand vermoed een omvang te hebben gelijk aan de gemiddelde omvang van de arbeid in de drie voorafgaande maanden.

26 Oproepcontracten Een oproepcontract is (ook) een arbeidsovereenkomst: oproepkracht heeft recht op minimumloon ( 1.537,20) ketenregeling is van toepassing loondoorbetaling bij ziekte is van toepassing

27 Ketenregeling 1. Maximaal drie tijdelijke contracten. 2. Maximale totale contractsduur: twee jaar. 3. Keten wordt doorbroken bij een onderbreking van meer dan zes maanden (voor seizoensarbeid binnenkort: meer dan drie maanden)

28 Loondoorbetaling bij ziekte medewerkster contact center oproepovereenkomst voor 6 mnd. van 1 oktober tot 1 april nulurencontract werkt gemiddeld 10 uur per week wordt ziek op 12 december en wordt vanaf dat moment niet meer opgeroepen

29 Loondoorbetaling bij ziekte Rechter: Of een werknemer met een arbeidsovereenkomst met uitgestelde prestatieplicht in geval van arbeidsongeschiktheid aanspraak heeft op doorbetaling van loon is afhankelijk van de vraag of de werknemer, indien de ziekte niet was opgetreden, arbeid zou hebben verricht. De duur van de loonaanspraak is dan in beginsel beperkt tot de duur van de beoogde tewerkstelling.

30 Loondoorbetaling bij ziekte Rechter: Vaststaat voorts dat zij vanaf de dag van ziekmelding niet meer is opgeroepen. Niet gesteld en nergens uit blijkt dat de werkgever het werk niet meer kon aanbieden omdat het niet meer beschikbaar zou zijn. Voldoende aannemelijk is aldus dat werkneemster, als zij niet ziek zou zijn geworden, vanaf 13 december zou hebben verder gewerkt in het min of meer vaste patroon zoals hiervoor vastgesteld. Rechtbank Oost-Brabant 9 oktober 2014, ECLI:NL:RBOBR:2014:5678

31 Loondoorbetaling bij ziekte nulurencontract min-maxcontract tijdens oproepperiode voor duur van de oproep tijdens oproepperiode voor duur van de oproep geen recht op loon na afloop van oproepperiode geen recht op loon na afloop arbeidsovereenkomst ook na afloop recht op loon (70% van garantieuren) geen recht op loon na afloop arbeidsovereenkomst

32 Oproepcontracten Tips nulurencontract alleen gedurende 6 maanden gebruik daarna min-maxcontract

33 Arbeidsovereenkomsten 10 meest gemaakte fouten

34 Opzegtermijnen Wettelijke opzegtermijn bedraagt voor werknemer altijd 1 maand en bedraagt voor werkgever bij een dienstverband van minder dan 5 jaar: 1 maand tussen 5 en 10 jaar: 2 maanden tussen 10 en 15 jaar: 3 maanden 15 jaar: 4 maanden

35 Opzegtermijnen In arbeidsovereenkomst kan een langere opzegtermijn overeengekomen worden, maar: Ø opzegtermijn werkgever moet dubbel zo lang zijn als de opzegtermijn van de werknemer Ø opzegtermijn van de werknemer mag maximaal zes maanden bedragen

36 Opzegtermijnen Deze arbeidsovereenkomst heeft nog geen vijf jaar geduurd.

37 Poll Welke opzegtermijn moet deze werkgever nu hanteren? A. 1 maand B. 2 maanden C. 4 maanden

38 Rechter: Opzegtermijnen Naar het oordeel van het hof betekent dit niet dat de opzegtermijn voor de werkgever nu automatisch zes maanden bedraagt. Het gevolg is wel dat de werknemer een beroep toekomt op de vernietigbaarheid van de voor hemzelf geldende termijn van opzegging. Gerechtshof Den Haag 16 april 2013, LJN BZ9942

39 Opzegtermijnen Denk aan het opnemen van een tussentijds opzegbeding in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd!

40 Opzegtermijnen Sinds 1 januari 2016 luidt artikel 19 lid 4 WW:

41 Aanzeggen Aanzegverplichting geldt voor: tijdelijke arbeidscontracten 6 maanden Aanzegverplichting geldt niet voor: tijdelijke arbeidscontracten < 6 maanden projectcontracten (zonder kalenderdatum) elkaar opvolgende contracten < 6 maanden uitzendwerkgever (eerste 78 weken) Artikel 7:668 BW

42 Aanzeggen Aanzegging moet schriftelijk en uiterlijk één maand voor het einde van het contract plaatsvinden.

43 Aanzeggen werknemer heeft tijdelijke arbeidsovereenkomst van 1 juni december 2016 (zes maanden) werknemer zegt op 4 november 2015 dat hij een andere baan gevonden heeft en het contract niet wil verlengen werkgever zegt niet aan werknemer claimt aanzegvergoeding van ter grootte van een maandsalaris ( 2.350) Rechtbank Overijssel 17 maart 2016, ECLI:NL:RBOVE:2016:938

44 Poll Had deze werkgever moeten aanzeggen? A. Ja B. Nee

45 Aanzeggen Rechter: aanzegverplichting is bedoeld om werknemer zekerheid te geven over voortzetting van contract werknemer had andere werkkring gevonden aanzegverplichting is ook bedoeld om werknemer in staat te stellen tijdig ander werk te zoeken maar werkgever is toch vier dagen in verzuim Rechtbank Overijssel 17 maart 2016, ECLI:NL:RBOVE:2016:938

46 Concurrentie- en relatiebeding

47 Concurrentie- en relatiebeding Een beding tussen de werkgever en de werknemer waarbij deze laatste wordt beperkt in zijn bevoegdheid om na het einde van de overeenkomst op zekere wijze werkzaam te zijn, is slechts geldig indien: a. de arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd is aangegaan; en b. de werkgever dit beding schriftelijk is overeengekomen met een meerderjarige werknemer

48 Concurrentie- en relatiebeding In afwijking van lid 1, aanhef, en onderdeel a, kan een beding als bedoeld in lid 1 worden opgenomen in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd, indien uit de bij dat beding opgenomen schriftelijke motivering van de werkgever blijkt dat het beding noodzakelijk is vanwege zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen. Artikel 7:653 lid 2 BW

49 Concurrentie- en relatiebeding arbeidscontract met duur van 11 maanden zwembadmonteur concurrentiebeding met duur van 2 jaar straal van 30 kilometer motivering zwaarwegend bedrijfsbelang

50 Concurrentie- en relatiebeding Er is sprake van zwaarwegende bedrijfsbelangen van de werkgever omdat: tot de werkzaamheden van de werknemer behoort dat hij kennis neemt van klantenlijsten, prijslijsten, kostprijzen, leveranciersgegevens, knowhow; deze informatie bepalend is voor het succes van de onderneming van de werkgever; kennisname van deze informatie door directe concurrenten van de werkgever ertoe kan leiden dat de werkgever grote schade ondervindt in de vorm van toenemende concurrentie

51 Rechter: Concurrentie- en relatiebeding aan minimale formele wettelijke vereisten is voldaan formulering van bedrijfsbelangen is voldoende en hoeft niet specifieke op zwembadbranche gericht te zijn werkgever houdt kennis van haar monteurs op peil door ze regelmatig naar cursussen te sturen

52 Rechter: Concurrentie- en relatiebeding werknemer heeft (1) specifieke klantinformatie, (2) wetenschap van de prijsstelling van diverse producten en (3) kennis van de omzetten en bedrijfsresultaten werkgever heeft hiermee voldoende onderbouwd waarom zij werknemer heeft willen binden aan het concurrentiebeding Rechtbank Gelderland 9 februari 2016

53 Geheimhoudingsbeding Werknemer is gedurende het bestaan van deze overeenkomst en na beëindiging daarvan verplicht tot stipte geheimhouding van alle feiten en overige bijzonderheden die hem/haar bekend zijn over werkgever, personeel, klanten en relaties.

54 Geheimhoudingsbeding werknemer stuurt bedrijfsinformatie naar zijn privé adres en verwijdert deze bestanden vervolgens van zijn bedrijfscomputer het gaat om het complete crediteuren- en debiteurenbestand en diverse aanvragen en aanbiedingen van klanten en leveranciers

55 Geheimhoudingsbeding Rechter: werknemer heeft nog geen waarneembaar gebruik gemaakt of laten maken van de vertrouwelijke bedrijfsinformatie er is niet gebleken dat de werknemer de informatie heeft doorgestuurd of doorgegeven aan derden geen schending geheimhoudingsbeding Kantonrechter Haarlem 4 juli 2007, ECLI:NL:RBHAA:2007:BA9686

56 Nulurencontract maximaal 6 maanden zet nulurencontract na zes maanden om in een minmaxcontract zo niet, dan zal rechter de arbeidsomvang bepalen aan de hand van het rechtsvermoeden arbeidsomvang (artikel 7:610b BW)

57 Pensioenontslagbeding Deze arbeidsovereenkomst eindigt van rechtswege op de datum waarop de werknemer de AOWgerechtigde leeftijd bereikt.

58 Pensioenontslagbeding AOW-leeftijd berekenen? bit.ly/aowberekenen

59 Pensioenontslagbeding Sinds 1 juli 2015 mag een werkgever de arbeidsovereenkomst van een werknemer opzeggen tegen of na de dag waarop de werknemer de AOWgerechtigde leeftijd of een afwijkende pensioenleeftijd heeft bereikt, indien de arbeidsovereenkomst is aangegaan voor het bereiken van die leeftijd. Artikel 7:669 lid 4 BW

60 Pensioenontslagbeding Heeft een pensioenontslagbeding nog zin?

61 Pensioenontslagbeding Scenario 1: Ja, want met het pensioenontslagbeding eindigt de arbeidsovereenkomst automatisch en kunnen daarna eventueel nog 6 contracten voor bepaalde tijd worden gesloten in een periode van 48 maanden. Artikel 7:668a lid 12 BW

62 Pensioenontslagbeding Scenario 2: Nee, want ik kan als werkgever de arbeidsovereenkomst zonder toestemming van het UWV opzeggen tegen of na de AOW-leeftijd. Artikel 7:668a lid 12 BW

63 Proeftijdbeding alleen in contracten met een duur > 6 maanden

64 Proeftijdbeding soort arbeidscontract onbepaalde tijd bepaalde tijd met een duur van 2 jaar of langer bepaalde tijd met een duur korter dan twee jaar, maar langer dan 6 maanden bepaalde tijd met een duur van 6 maanden of korter maximale duur proeftijd 2 maanden 2 maanden 1 maand geen proeftijd mogelijk

65 Proeftijdbeding alleen in contracten met een duur > 6 maanden geen proeftijd bij opvolgend werkgeverschap

66 Proeftijdbeding Wat is opvolgend werkgeverschap? arbeidsovereenkomst vereist wezenlijk dezelfde vaardigheden en verantwoordelijkheden, en tussen nieuwe werkgever en oude werkgever bestaan bepaalde banden

67 Loondoorbetaling bij ziekte Bij ziekte of arbeidsongeschiktheid van de werknemer, heeft de werknemer recht op % van zijn loon gedurende weken.

68 Loondoorbetaling bij ziekte 70% van het loon, maar: q minimaal het wettelijk minimumloon ( 1.537,20 bruto excl. vakantietoeslag) tijdens 1 e 52 weken q maximaal 70% van maximumdagloon, dit wordt bereikt bij een maandsalaris van ca bruto

69 Bepaling omtrent overwerk Van de werknemer wordt verwacht dat hij bereid is regelmatig overwerk te verrichten. Een vergoeding voor overwerk wordt geacht bij het reguliere salaris van de werknemer te zijn inbegrepen.

70 Bepaling omtrent overwerk Hoofdregel: Werknemer heeft recht op een vergoeding voor overwerk indien dit overwerk heeft plaatsgevonden op nadrukkelijk verzoek van de werkgever of indien de werkgever (stilzwijgend) met dit overwerk heeft ingestemd.

71 Bepaling omtrent overwerk

72 Bepaling omtrent overwerk restaurant Merlet werknemer is sous-chef, 9 jaar in dienst ontslag via opzegging na ontslagvergunning UWV werknemer claimt (!) overuren Horeca cao kent specifieke overwerkbepaling

73 Bepaling omtrent overwerk werknemer werkte ca. 11 uur per dag werkgever: o dit is inherent aan de functie o voor overwerk is geen specifieke opdracht gegeven

74 Bepaling omtrent overwerk Rechter: werktijden worden geacht in opdracht en op verzoek van werkgever te zijn verricht in arbeidsovereenkomst staat geen specifieke bepaling omtrent overwerk wijst de vordering van de werknemer toe voor een bedrag van (+ 10% verhoging) Rechtbank Noord-Holland 6 januari 2016, JAR 2016/67

75 Bepaling omtrent overwerk Gerechtshof anderhalf tot twee uur overwerk per dag is redelijk uren die dit aantal te boven gaan zijn bovenmatig en moeten door werkgever vergoed worden Gerechtshof Den Bosch 12 januari 2012, ECLI:NL:GHSHE:2012:BW8292

76 Studiekostenbeding schriftelijke vastlegging, heldere formulering vermelding van periode waarover werkgever baat heeft van kennis en vaardigheden glijdende schaal let op bij formulering: het dienstverband wordt beëindigd op verzoek van de werknemer

77 Webinar: eenzijdig wijzigen van arbeidsvoorwaarden dinsdag 27 september 2016 van tot uur

78 Webinar: eenzijdig wijzigen van arbeidsvoorwaarden Hoe kan ik als werkgever eenzijdig bepaalde arbeidsvoorwaarden wijzigen? In welke situatie kan een werkgever een beroep doen op zijn wettelijke instructierecht? Wat is de invloed van een eenzijdig wijzigingsbeding? Hoe toetst een rechter het wijzigen van arbeidsvoorwaarden? dinsdag 27 september 2016 van tot uur

79 Juridisch advies? Van Gelderen Arbeidsrechtadvocaten Bel

80 Vanaf nu voor u beschikbaar: sheets van deze presentatie handreiking DBA geheimhoudingsbeding concurrentie- en relatiebeding (bepaalde tijd)