Stoken tegen de beste prijs

Transcriptie

1 DE KOSTEN VAN EEN CENTRALE VERWARMING Stoken tegen de beste prijs Gaat u een villa of bungalow bouwen? Of een oude boerderij renoveren? Onvermijdelijk komt dan de vraag welk verwarmingssysteem u zult kiezen. Gas, elektriciteit of stookolie? Als we de diverse producenten mogen geloven, is hun energiebron steeds de meest voordelige. Wij zochten voor u uit wat er nu precies van aan is. Als u alleen maar brandstof zou moeten betalen, is stookolie zonder meer de beste keuze. Als u alleen maar naar de installatiekosten kijkt, dan is directe elektrische verwarming de grote winnaar. Als, als, als... Op hypothesen kunt u echter niet bouwen. De werkelijkheid zit wat ingewikkelder in elkaar. Om de kosten van de diverse systemen van centrale verwarming correct te vergelijken, moet u met een resem factoren rekening houden: behalve de prijs van de brandstof en de installatiekosten ook de afschrijving van het materiaal, de slijtage, de (jaar)vergoedingen, de grootte en de isolatiegraad van de woning, het aantal maanden dat u de woning effectief bewoont, de intresten indien u een lening neemt om de centrale verwarming te financieren enz. Geen paniek echter als berekeningen u schrik inboezemen. We hebben ze al voor u gemaakt. Onze conclusies zijn duidelijk en u kunt u ze makkelijk naar uw eigen situatie vertalen. Onze modelbungalow : 140 m 2 waarvan 110 m 2 woonruimte 9 Onze modelvilla : 175 m 2 waarvan 145 m 2 woonruimte De elementen van de vergelijking In België zijn aardgas en stookolie goed voor ongeveer 90% van de markt van de centrale verwarming. In onze vergelijking namen we ook drie versies van elektrische verwarming alsook de centrale verwarming op propaangas op. Ten opzichte van vroegere artikels lieten we marginale systemen van centrale verwarming achterwege, met name de ketel met kolentoevoer (een wel erg vervuilend systeem), de warmtepomp en de gemengde elektriciteit met vloerverwarming. We voegden daarentegen twee nieuwe systemen aan de vergelijking toe: de condensatieketel op gas en elektrische verwarming tegen drievoudig tarief. In onze berekening hielden we rekening met de kosten voor de productie van warm water. Daartoe kozen we telkens het op basis van comfort en kosten meest aangewezen warmwatersys- (vervolgt blz.12)

2 Al bij al is dit het goedkoopste systeem van centrale verwarming, ook al is stookolie goedkoper in verbruik (in onze hypothese fr. per jaar). Maar als u kiest voor een warmwaterproductie en een fornuis op elektriciteit, staan aardgas en stookolie op gelijke hoogte. Als u dus aardgas kiest, gebruik ze dan voor alle verwarmingselementen in de woning: radiatoren, fornuis en bad. Alle andere oplossingen Ketel en hulpstukken Gasaansluiting Totale investering TOTALE AFSCHRIJVING (per jaar) Keuken Warm tapwater Verwarming Circulatiepomp en regeling 908 Totaal verbruik per jaar ONDERHOUD (per jaar) JAARVERGOEDING TOTALE KOSTEN PER JAAR Dit systeem werkt op een vergelijkbare manier als de centrale verwarming met aardgas. Alleen de energiebron verschilt, alsook de prijzen. Propaan is een afgeleid product van petroleum, maar zijn prijs is verhoudingsgewijs hoger dan die van stookolie door de hogere distributiemarges. AARDGAS met een hoogrendementsketel PROPAAN met een hoogrendementsketel zijn financieel minder interessant voor een woning die gemiddeld goed geïsoleerd is. Met aardgas kunt u ook een kleine wandketel nemen, die minder duur is in aankoop dan de ketel uit onze hypothese, maar die oplossing biedt u duidelijk minder comfort: wanneer twee gebruikers op hetzelfde ogenblik warm water nemen, verminderen de temperatuur en het debiet van het water drastisch. Net zoals stookolie vergt propaan de installatie van een tank bij u thuis (onder of boven de grond). Dit type van verwarming heeft een aanvaardbare meerprijs in verbruik ten opzichte van stookolie in een goed geïsoleerde woning, maar wordt buitensporig duur in een slecht geïsoleerde of grote woning. Ketel en hulpstukken Tank van l en leiding Totale investering TOTALE AFSCHRIJVING (per jaar) Keuken Warm tapwater Verwarming Circulatiepomp en regeling 908 Totaal verbruik per jaar ONDERHOUD (per jaar) TOTALE KOSTEN PER JAAR Dit verwarmingssysteem onderscheidt zich van het vorige enkel door het type van ketel: in dit geval condenseert het toestel maximaal de waterdamp die in de verbrandingsgassen aanwezig is, om de 10% warmte-energie die de waterdamp bevat, te recupereren. Condensatieketels zijn duurder in aankoop. Meteen rijst de vraag of ze rendabeler zijn. AARDGAS met een condensatieketel Ketel en hulpstukken Stookruimte en schoorsteen Gasaansluiting Totale investering TOTALE AFSCHRIJVING (per jaar) Keuken Warm tapwater Verwarming Circulatiepomp en regeling Totaal verbruik per jaar ONDERHOUD (per jaar) JAARVERGOEDING TOTALE KOSTEN PER JAAR directe elektriciteit Volgens onze berekeningen zijn ze niet interessant in een goed geïsoleerde privé-woning. Toch moet worden aangestipt dat die ketels minder vervuilen. Als ze ook in België, net zoals in Duitsland en Nederland, een plaatsingspremie zouden genieten, zouden ze rendabeler worden. Dit verwarmingssysteem bestaat uit convectoren die zijn uitgerust met thermostaten. De installatiekosten voor dit systeem van verwarming zijn de laagste van de 7 hier besproken systemen. Maar het verbruik is veruit het duurst. Kortom, directe elektrische verwarming is uit den boze, zelfs in een goed geïsoleerde woning. Ze is slechts te overwegen in een buitenverblijf dat u maximaal gedurende een derde van het jaar bewoont. Het valt trouwens te betreuren dat onder het voorwendsel dat de investeringen zo laag mogelijk moeten blijven, sommige sociale woningen uitgerust werden met dit type van verwarming (de duurste in het verbruik), terwijl de bewoners tot de minst begoeden horen. Convectoren Bekabeling en plaatsing Aansluiting van 15 kva 0 Totale investering TOTALE AFSCHRIJVING (per jaar) Keuken Warm tapwater Verwarming Circulatiepomp en regeling n.v.t. Totaal verbruik per jaar TOTALE KOSTEN PER JAAR

3 Stookolie is de meest voordelige van de energiebronnen, maar vergt de zwaarste installatie- en onderhoudskosten. Die kosten zijn nog zwaarder geworden sinds het Vlaamse gewest (en de andere gewesten zouden volgen) striktere normen heeft opgelegd voor ondergrondse tanks. Voortaan zijn alleen nog dubbelwandige modellen en/of met een lekdetector en/of met een kuip die lekkende stookolie opvangt, toegestaan. Die tanks zijn een stuk duurder dan de klassieke met enkele wand. Die bestaan nog wel, maar moeten voortaan boven de grond of in een kelder of schuurtje worden gezet. STOOKOLIE en ketel met Optimaz-label Ketel, boiler en hulpstukken Tank van l (ondergronds) Totale investering TOTALE AFSCHRIJVING (per jaar) Keuken Warm tapwater Verwarming Circulatiepomp en regeling Totaal verbruik per jaar ONDERHOUD (per jaar) TOTALE KOSTEN PER JAAR De productie van warmwater door een boiler die op de ketel is aangesloten, verhoogt het comfort van de bewoners. Zo n combinatie doet ook de installatiekosten oplopen, maar is uiteindelijk niet duurder dan de optie ketel + elektrische boiler. Al bij al is stookolie de financieel meest voordelige keuze voor wie niet over een gasaansluiting kan beschikken. Het is ook de meest voordelige oplossing in elke woning waar het verbruik zwaar doorweegt in de totale factuur: grote, oude en/of slecht geïsoleerde woningen. gemengde elektriciteit (tweevoudig uurtarief + nachttarief) drievoudig tarief Dit verwarmingssysteem bestaat uit dynamische accumulatoren (met ventilator en thermostaat) in de woonruimtes en de keuken, een statische accumulator (zonder ventilator) in de hall en directe convectoren in slaap- en badkamer. De accumulatoren verbruiken s nachts stroom, tegen een lager tarief, en geven de opgeslagen warmte overdag af. Ook al is dit het goedkoopste elektrische systeem, het kan niet wedijveren met gas of stookolie, ondanks de hogere begininvestering voor die laatste. Het is dus af te raden deze verwarming te plaatsen in een slecht geïsoleerde of grote woning. Het verbruik weegt immers te zwaar door in de uiteindelijke factuur. Dit systeem van verwarming bestaat uit vergelijkbare toestellen als die voor het tweevoudig uurtarief of het exclusief nachttarief. Het verschil zit hem enkel in de tarieven. Het drievoudig tarief telt drie onderscheiden tariefschijven: de daluren van de dag (3,97 fr/kwh), de nachturen (2,83 fr./kwh, zoals bij het tweevoudig tarief) en de piekuren ( speciaal tarief van 19,94 fr./kwh). U hebt onmiddellijk begrepen dat de kosten van dit verwarmingssysteem vooral afhangen van de uren tijdens dewelke u de elektrische toestellen, de verwarmingstoestellen alsook de andere toestellen gebruikt. De elektriciteitsmaatschappij mag per jaar in totaal 500 uren, van november tot en met februari (de koudste maanden van het jaar) tegen het duurste tarief aanrekenen. Gezien de ontradende prijs van die piekuren is het drievoudig uurtarief enkel te overwegen als u beschikt over toestellen die gedurende die uren kunnen worden uitgeschakeld (door de maatschappij bepaald en aangegeven). Daarom moet u specifieke accumulatoren laten installeren in alle ruimtes, maar die toestellen zijn duur. Een andere mogelijkheid is de convectoren gedurende die periodes zonder stroom te zetten, wat niet de meest comfortabele oplossing is. Als u tijdens de piekuren absoluut geen stroom verbruikt, kan het drievoudige tarief de meest voordelige elektrische verwarming zijn. Anders is het tweevoudige tarief interessanter. Accumulatoren en convectoren Bekabeling en plaatsing Aansluiting van 20 kva 0 Totale investering van van 110 m m 2 TOTALE AFSCHRIJVING (per jaar) Keuken Warm tapwater Verwarming Circulatiepomp en regeling n.v.t. Totaal verbruik per jaar JAARVERGOEDING TOTALE KOSTEN PER JAAR Accumulatoren en convectoren Bekabeling en plaatsing Aansluiting van 20 kva 0 Totale investering TOTALE AFSCHRIJVING (per jaar) Keuken Warm tapwater Verwarming Circulatiepomp en regeling n.v.t. Totaal verbruik per jaar JAARVERGOEDING Besparing op het verbruik van elektrische huishoudtoestellen TOTALE KOSTEN PER JAAR

4 (vervolg van blz.9) teem. Voor een centrale verwarming op stookolie is dat een boiler op stookolie die aan de ketel is gekoppeld. Voor een centrale verwarming op gas is dat een gasboiler. Voor een elektrische verwarming kiezen de meeste Belgen dan weer voor een elektrische boiler. Volledigheidshalve houdt de vergelijking ook rekening met de energiekosten van het fornuis: een model op aardgas in geval van verwarming met gas, propaan of butaan in geval van verwarming met stookolie of propaan en tot slot elektriciteit in geval van elektrische verwarming. Een goed geïsoleerde woning De berekeningen zijn gebaseerd op de verwarmingsbehoeften voor twee nieuwbouwwoningen (en/of grondig gerenoveerde en geïsoleerde woningen): een bungalow van 140 m 2, waarvan 30 m 2 garage, dus 110 m 2 woonruimte; een villa van 175 m 2, waarvan 145 m 2 woonruimte, met een beneden- en een bovenverdieping. Op het eind van de vergelijking zullen we zien in welke mate de conclusies van onze berekening aan andere woningen kunnen worden aangepast. Voor elke vorm van energie geven we in aparte steekkaarten weer welke de diverse kosten van de verwarming zijn. De installatiekosten Voor sommige posten kunnen de kosten tot het dubbele oplopen. Dat is onder meer het geval voor de ketels: in onze laatste test van verwarmingsketels voor stookolie noteerden we voor toestellen met een gelijk vermogen prijzen van tot fr. In onze berekening hebben we een gemiddelde genomen. Sommigen posten kunnen overdreven lijken, vooral als u een ervaren doe-hetzelver bent en u van plant bent om zelf een gedeelte van de werken uit te voeren. Om de vergelijking realistisch te houden, zijn we echter uitgegaan van de hypothese dat de werken door vaklui worden uitgevoerd. Bij de installatiekosten hebben we ook enkele vierkante meters extra woonruimte gerekend om er de ketel en bijbehoren onder te brengen. Om de invloed van de installatiekosten in de jaarlijkse kostprijs te verrekenen, hielden we rekening met een afschrijvingstermijn overeenkomstig de aard van het materiaal. Zo rekenden we 15 jaar voor een stookolieketel, 30 jaar voor radiatoren en leidingen enz. Dat betekent niet dat die elementen al na die periode stuk zullen zijn, maar vanaf een aantal jaren heeft de afschrijving nog weinig invloed op de jaarlijkse kostprijs. Bij de installatiekosten zou u ook enkele tienduizenden franken extra moeten tellen voor de isolatie van de woning. Maar dat geldt voor alle verwarmingssystemen en heeft dus geen invloed op de vergelijking. De kosten van het verbruik We houden niet alleen rekening met de verwarming, maar ook met de systemen die het warm tapwater leveren. Bij de elektrische verwarming hadden we Vraag 1: gaat het om uw hoofdverblijfplaats, of anders gezegd, een woning waarin u het grootste gedeelte van het jaar zult wonen? Het is duidelijk In deze veronderstelling Verdict? Als u ja hebt geantwoord op alle vragen, is gas ongetwijfeld de beste keuze qua verwarming. Als u neen hebt geantwoord op één VERGELIJKING VAN ZEVEN SYSTEMEN: ALGEMENE RANGSCHIKKING Aardgas (met HR-ketel) Aardgas (met condensatieketel) Stookolie Elektriciteit - tweevoudig uurtarief Propaangas (HR-ketel) Elektriciteit - drievoudig uurtarief totale kosten per jaar (in fr.) voor onze villa (145 m 2 bewoonbaar) waarvan jaarlijks verbruik (in fr.) Hypothese 1 U moet of wilt hoe dan ook het verwarmingssysteem vervangen en/of centrale verwarming plaatsen. Als uw woning grondig gerenoveerd is en u alles geïsoleerd hebt wat kan (dubbele beglazing, isolatie van plafonds en/of dak), blijft de hierboven beschreven strategie voor een nieuwbouwwoning geldig; gas en stookolie dingen naar de eerste plaats. Is de woning slecht geïsoleerd en/of groot, dan gaat de keuze naar de goedkoopste energiebron: stookolie. Vanaf een verbruik van liter per jaar haalt die het op gas. Directe elektriciteit frank

5 uiteraard oog voor de lagere verbruikskosten van de huishoudtoestellen die hun voordeel halen uit het drievoudig uurtarief. De eventuele onderhoudskosten en vergoedingen De kosten van elke post zijn in detail uitgewerkt voor de bungalow. Voor de villa geven we alleen de totale installatieen verbruikskosten alsook de totale kostprijs op jaarbasis. De resultaten voor beide woningen liggen niet zo ver uiteen, ondanks het verschil in grootte. De verklaring hiervoor is dat de vorm van de villa rendabeler is vanuit het oogpunt van het warmteverlies: verhoudingsgewijs staat minder oppervlakte aan de koude bloot. De winnende formule dat onze vergelijking u niet op de frank de prijs van uw (toekomstige) verwarmingsfactuur kan berekenen. Toch kunnen we aangeven hoe u de diverse kosten naar uw situatie kunt vertalen. U BOUWT? hangt de keuze voornamelijk af van het antwoord op vier vragen. Vraag 2: kunt u een gasaansluiting krijgen? Dat is het geval in de meeste steden en in een aantal grotere gemeenten, maar minder het geval op het platteland en in de kleinere agglomeraties. Vraag 3: zal uw woning van een vergelijkbare grootte zijn als de woning uit onze hypothese, of kleiner? U RENOVEERT? In dat geval moet u het probleem anders bekijken. Vraag 4: is uw woning goed geïsoleerd? In feite kan dat geen probleem zijn. Voortaan moeten alle nieuwe woningen aan een aantal normen inzake isolatie voldoen. van de vragen 2,3 of 4, is stookolie de beste keuze. Als u neen hebt geantwoord op vraag 1 (gaat het dus om een buitenverblijf of een vakantiewoning), dan is elektrische verwarming aangewezen. Dat is niet verwonderlijk: de installatiekosten zijn het laagst en het verbruik is beperkt. Op voorwaarde uiteraard dat de woning goed geïsoleerd is. Hypothese 2 De woning beschikt al over centrale verwarming en u vraagt zich af of u het over een andere boeg moet gooien. Dat is slechts in enkele gevallen rendabel. Het systeem werkt op aardgas of stookolie: verander niets. Het systeem werkt op propaan: dan is de vervanging door een stookolieketel financieel gerechtvaardigd vanaf een jaarlijks propaanverbruik van liter. Ook aardgas is een goed alternatief, maar is zelden beschikbaar op plaatsen waar een propaaninstallatie werd geïnstalleerd. Het systeem werkt met directe elektriciteit: schakel over op een gemengd systeem (tweevoudig uurtarief of exclusief nachttarief) en vervang de convectoren in de woonruimtes door dynamische accumulatoren. Er moet worden aangestipt dat in geval van een renovatie veel installatiekosten uit de steekkaarten wegvallen: u hoeft dan geen extra ruimte te voorzien om de ketel en de tank te plaatsen; doorgaans is er al een schoorsteen enz. Andere kosten zullen bij een renovatie daarentegen hoger oplopen dan bij nieuwbouw, in het bijzonder wanneer de werken door vaklui worden uitgevoerd (sleuven in de muur maken enz.). U BENT EEN (ZEER) GOEDE DOE-HET-ZELVER? Steeds meer kandidaat-bouwers of renoveerders durven zelf de installatie van de verwarming aan. Wat heeft dat als gevolgen voor onze keuze van centrale verwarming? Eerste gevolg: de meeste van de posten die zijn opgenomen bij de installatiekosten, kunnen worden verminderd, aangezien we hebben aangenomen dat vaklui instonden voor de levering van de materialen en de uitvoering van de werken. Als u de werken zelf uitvoert, betaalt u geen uurloon. Dus dat valt goedkoper uit. Tweede gevolg: de balans helt des te sterker over naar de goedkoopste energiebronnen: stookolie of gas. EN STRAKS? Wanneer u voor een verwarmingssysteem kiest, is dat voor jaren. Zijn de conclusies van onze berekening nog geldig in de toekomst? Sinds een tiental jaren evolueren de prijzen van de brandstoffen matig. Als die tendens blijft aanhouden, blijven onze conclusies uiteraard geldig. Als de energieprijzen op middellange termijn daarentegen de pan zouden uitswingen, zou dat gevolgen hebben voor alle energiebronnen zodat ook de rangschikking dezelfde zou blijven. Gas zou wel interessanter worden ten opzichte van stookolie. De rangschikking van directe elektrische verwarming zou niet verbeteren, terwijl de gemengde elektriciteit daarentegen wel voordeliger zou worden dan nu het geval is. Voor uitputting van de fossiele energiebronnen (gas en stookolie) hoeft u zeker nog niet meteen te vrezen. De ontdekking van nieuwe bronnen en de uitwerking van verbeterde technieken, waarmee ook oudere maar vroeger financieel oninteressante bronnen kunnen worden aangeboord, laten verhopen dat er nog voor enkele decennia reserves zijn. 13 X.D. en P.L.