STUDIEWIJZER. Lerarenopleidingen ILS-HAN. Onderwijseenheid AFSTUDEERONDERZOEK VOLTIJD

Transcriptie

1 STUDIEWIJZER Lerarenopleidingen ILS-HAN Onderwijseenheid AFSTUDEERONDERZOEK VOLTIJD 1

2 2

3 Voorwoord Voor je ligt de studiewijzer afstudeeronderzoek Deze studiewijzer biedt inzicht in de werkzaamheden die je gaat verrichten, de beoordelingscriteria en de organisatie van de begeleiding. Het afstudeeronderzoek van de opleiding is een belangrijke onderwijseenheid en maakt in tijd en studiepunten uitgedrukt een kwart van de eindfase uit. Hier komen alle elementen uit de leerlijn onderzoek samen en zul je zelfstandig inhoud moeten geven aan het voorbereiden en uitvoeren van een praktijkgericht onderzoek. Het onderzoek zal in de meeste gevallen samenvallen met de werkzaamheden die je verricht in de eindstage en zal daarom ook veelal plaats vinden in de school. Dit samenvallen van eindstage en afstudeeronderzoek biedt kansen. Het biedt in ieder geval de kans voor de keuze van een onderzoeksthema dicht bij je eigen onderwijspraktijk. Het biedt ook de kans om op zoek te gaan naar nieuwe en (nog) betere onderwijsaanpakken in jouw school. Kenmerkend voor de onderzoeksmatige aanpak is dat je daarbij zeer kritisch bent op je vooronderstellingen en op zoek gaat naar de juiste onderbouwingen. Je werkt daarbij zoveel mogelijk samen met belanghebbenden zoals collega s en leerlingen in de school. Het einddoel is tenslotte dat niet alleen jij, maar ook je collega s en de leerlingen er beter van worden. Het kan ook voorkomen dat je je afstudeeronderzoek verricht zonder dat er sprake is van een gelijktijdige eindstage. Dit is alleen mogelijk na overleg met je (studieloopbaan)begeleider. Er zijn een aantal wijzingen en aanvullingen gedaan in de studiewijzer ten opzichte van het vorige studiejaar. Het betreft de volgende zaken: -Omschrijving soorten afstudeeronderzoek -Uitbreiding en inhoudelijke omschrijving van de inspiratiecolleges -Verduidelijking formats en beoordelingscriteria -Opname procedure inleveren en archiveren in de studiewijzer -Proces als beoordelingscriterium toegevoegd in het beoordelingsformulier afstudeerverslag Informatie over het afstudeeronderzoek, alsmede de laatste en meest recente versie van deze studiewijzer en beoordelingsformulieren staan ook op scholar. Kijk hier regelmatig naar voor de meest actuele informatie en aanvullende studiematerialen. Veel succes! Commissie Onderzoek ILS-HAN Contact: Marloes.Hulsken@han.nl Juni

4 Inhoudsopgave 1. Inleiding 6 2. Doelen en leerinhouden van de onderwijseenheid 7 3. Werkwijze in deze onderwijseenheid Begeleiding afstudeeronderzoek Beoordeling afstudeeronderzoek Planning Inleverdata 9 4 Onderwijsmateriaal 10 5 Specificatie studiebelasting 10 6 Planning 11 7 Tentaminering 11 8 Bijlagen 12 Inhoudsopgave van de bijlagen 1. Bijlage 1: Beschrijving onderwijseenheid afstudeeronderzoek Bijlage 2: Programma afstudeeronderzoek Bijlage 3: Inhoud inspiratiecolleges Bijlage 4: Onderzoeksthema s in de Academische Opleidingsscholen Bijlage 5: Formats 26 a. Format onderzoeksvoorstel 26 b. Format onderzoeksplan 27 c. Format onderzoeksverslag Bijlage 6: Procedure beoordelen en archiveren afstudeeronderzoek Bijlage 7: Feedforward- en beoordelingsformulieren afstudeeronderzoek 39 a. Feedforwardformulier onderzoeksvoorstel 38 b. Feedforwardformulier onderzoeksplan 43 c. Beoordelingsformulier onderzoeksverslag E1 48 d. Beoordelingsformulier onderzoeksverslag E Bijlage 8: Schrijfniveau C1 65 4

5 5

6 1. Inleiding Tijdens de eindfase van de opleiding voer je een praktijkgericht onderzoek uit, in het kader van de ontwikkeling van een onderzoekende houding, dat onderdeel uitmaakt van competentie zeven. Het onderzoek zal veelal op de werkplek plaatsvinden. De definitie van praktijkgericht onderzoek zoals die binnen het ILS wordt gebruikt, luidt als volgt: Praktijkgericht onderzoek in de school is onderzoek dat wordt uitgevoerd door leraren en leraren-inopleiding, waarbij op een systematische wijze en in interactie met de omgeving antwoorden verkregen worden op vragen die ontstaan in de (eigen) onderwijspraktijk en gericht zijn op verbetering van deze praktijk.(commissie onderzoek HAN-ILS, 2014, p.4). Er zijn binnen praktijkgericht onderzoek verschillende soorten onderzoek te onderscheiden, zoals ontwerponderzoek, beschrijvend of vergelijkend onderzoek of probleem verkennend onderzoek. Daarnaast kunnen deze verschillende soorten onderzoek zowel vanuit vakdidactiek als vanuit onderwijskundige invalshoeken worden aangepakt. In de colleges en in het handboek Praktijk onderzoek in de school (Van der Donk en Van Lanen, 2012) gaan we dieper in op deze verschillende soorten onderzoek en de keuzes die jij als student daarin kunt maken. Behalve verschillende soorten onderzoek, verschilt ook de (school)context waarbinnen studenten hun onderzoek uitvoeren nogal van elkaar. Hieronder een korte omschrijving van de verschillende contexten waarin je je afstudeeronderzoek kunt uitvoeren. Onderzoek in de context van een academische opleidingschool Als je wordt geplaatst op een academische opleidingsschool krijg je behalve binnen het ILS ook binnen de context van de opleidingsschool onderwijs en begeleiding aangeboden. Veel opleidingsscholen hebben een onderzoeksprogramma. Voor zowel jezelf als de school kan het voordelen bieden om je onderzoek aan te laten sluiten bij dit onderzoeksprogramma. Opleidingsscholen die een onderzoeksprogramma hebben, hebben dit opgenomen in hun profiel op de website van Bureau Extern. In bijlage vier staat per academische onderzoeksschool een korte omschrijving van de onderzoekschool weergegeven. Onderzoek buiten de context van een academische opleidingschool Als je op een gewone (niet-aos) school stage loopt, dan word je enkel begeleid door een onderzoeksbegeleider van het ILS. Daarnaast is het in sommige gevallen ook mogelijk om je afstudeeronderzoek te verrichten zonder dat je verbonden bent aan een stageschool. Dit gebeurt altijd in overleg met je onderzoeksbegeleider. Onderzoek binnen een onderzoeksgroep/afstudeerkring Sinds een aantal jaren zijn we binnen het ILS gestart met zogenaamde onderzoeksgroepen en afstudeerkringen. Studenten doen in een groep samen met medestudenten onderzoek naar één specifiek onderwerp vanuit verschillende invalshoeken. Deze groep wordt intensief begeleid door deskundige docenten en werkt onderling samen aan het onderzoek. Het eindproduct is ook hier een individueel onderzoeksverslag. Kortom er zijn verschillende routes en mogelijkheden. Je afstudeeronderzoek heeft in ieder geval een: relatie met jouw competentieontwikkeling relatie met de school/instituutsontwikkeling (bijvoorbeeld van het team of de sectie waar je onderdeel van uitmaakt) De onderzoeksopdracht: Komt voort uit een door jou en de school/organisatie ervaren probleem of vraagstuk Levert (voor jou en de school/organisatie) nieuwe kennis op 6

7 Is onderzoekbaar Leidt tot een onderzoek van voldoende omvang: 420 studiebelastinguren (SBU n) De eerste stappen in het onderzoek leg je vast in het onderzoeksvoorstel. Je levert dit voorstel in voor feedforward en een advies (feedforwardmoment 1). Vervolgens werk je verder aan je onderzoeksplan waarin je beschrijft wat je op welke manier gaat onderzoeken. Ook dit lever je in voor feedforward en een advies (feedforwardmoment 2). Na positieve feedforward staan alle seinen op groen om je onderzoek uit te voeren en vervolgens te beschrijven in je onderzoeksverslag, de summatieve beoordeling (deeltentamen) van deze onderwijseenheid. Het onderzoeksverslag is een individueel product waar je laat zien dat je zelfstandig een onderzoek kunt uitvoeren en daarover kunt rapporteren. Het is mogelijk om op onderdelen van het onderzoek samen te werken met medestudenten, bijvoorbeeld in een onderzoekgroep. Het eindproduct is echter een individueel geschreven verslag. 2. Doelen en leerinhouden van de onderwijseenheid De Faculteit Educatie (FED) kent een set van negen eindkwalificaties voor de leerlijn onderzoek. Deze set van negen eindkwalificaties is opgenomen in de beoordelingscriteria van het onderzoeksverslag. De startbekwame docent/opleidingskundige aan de FED van de HAN laat bij onderzoek zien dat hij: 1. Een praktijkrelevant vraagstuk onderzoeksmatig kan beantwoorden. 2. Een praktijkrelevant vraagstuk kan plaatsen in een bredere context. 3. Systematisch data kan verzamelen en gebruiken in zijn werk. 4. Zowel eigen als andermans inzichten en werkwijzen ter discussie kan stellen. 5. Kan beargumenteren hoe zijn keuzen tot stand komen. 6. Onderzoekresultaten kan vertalen naar toepassingen in de praktijk. 7. Een consistente en navolgbare werkwijze kan hanteren. 8. Belanghebbenden kan betrekken bij het onderzoeksproces. 9. Zich aan de beroepsethische gedragsregels voor praktijkgericht onderzoek kan houden. Binnen de Faculteit Educatie leiden we geen onderzoekers op, maar leraren en opleidingskundigen met een onderzoekende houding. Behalve de bovenstaande eindkwalificaties voor de leerlijn onderzoek wordt ook de onderzoekende houding in deze owe aangeleerd en beoordeeld. Een onderzoekende houding heeft volgens Bruggink en Harinck (2012) de volgende kenmerken: nieuwsgierig zijn, een open houding hebben, kritisch zijn, willen begrijpen, bereid zijn tot perspectiefwisseling, afstand nemen van routines, gericht zijn op bronnen, gericht zijn op iets zeker willen weten en het willen delen van kennis met anderen. 3. Werkwijze in deze onderwijseenheid 3.1 Begeleiding afstudeeronderzoek Op de vrijdagen volg je inspiratiecolleges en werk je onder begeleiding in werkbijeenkomsten aan je afstudeeronderzoek (zie het programma in de bijlage). Indien je je onderzoek verricht op één van de Academische Opleidingsscholen (AOS) dan volg je bovendien de workshops onderzoek die daar worden georganiseerd. Deze vinden veelal plaats op donderdagmiddagen, soms ook op dinsdagmiddagen. Alle bijeenkomsten bereiden voor op de feedforwardmomenten van het onderzoeksvoorstel en het onderzoeksplan en de beoordeling van het onderzoeksverslag. In bijlage 2 tref je een planning van de werkbijeenkomsten aan. Via je begeleider op de AOS ontvang je daarnaast een aanvullend schema met betrekking tot de workshops op school. 7

8 Actieve participatie in de werkbijeenkomsten en de workshops in de school We gaan uit van een juiste beroepshouding. Onderdeel van deze beroepshouding is de wijze waarop je je voorbereidt op, en uitvoering geeft aan, het onderzoek. Je wordt geacht actief te participeren in de werkbijeenkomsten en workshops afstudeeronderzoek. Dit betekent dat je: o Aanwezig bent bij de inspiratiecolleges, de werkbijeenkomsten ILS en indien van toepassing de workshops AOS, en je bij gegronde redenen persoonlijk afmeldt bij de betreffende begeleider. o o De eventuele voorbereidingsopdrachten naar behoren uitvoert. Tijdens de bijeenkomsten een coöperatieve werkwijze hanteert waarbij je je houdt aan de gestelde deadlines. Individuele begeleiding Als je op een gewone (niet-aos) school stage loopt, dan word je individueel begeleid door een onderzoeksbegeleider van het ILS. Als je op een AOS stage loopt dan word je individueel begeleid door zowel een onderzoeksbegeleider van het ILS als een onderzoeksbegeleider van de school. Je opleidingscoördinator (of de coördinator eindfase van je opleiding) zal je in de loop van periode 1 voorzien van de naam van de onderzoeksbegeleider ILS. De onderzoekscoördinator op de AOS zal je, indien van toepassing, voorzien van de naam van de onderzoeksbegeleider op de school. Met je onderzoeksbegeleider(s) maak je meteen bij het eerste begeleidingsgesprek afspraken over de begeleiding en een begeleidingsplan. Een begeleidingsgesprek bereid je altijd voor door het formuleren van concrete vraagstukken waar je mee zit en waar je advies over vraagt. Je kunt bij de voorbereiding gebruik maken van zogenaamde pitstops: dit is een instrument voor tussentijdse zelfevaluatie en kan je helpen je hulpvraag (beter) te formuleren (zie scholar). Begeleidingsvraagstukken zoals verschil van inzicht over de keuze van het onderwerp, of problemen bij de begeleiding of beoordeling kunnen worden voorgelegd aan en besproken met de coördinator onderzoek van het ILS, Henk Delger Henk.Delger@han.nl. 3.2 Feedforward en beoordeling afstudeeronderzoek Voor de procedure van de feedforward en het beoordelen zijn aparte bijlagen opgenomen (zie bijlage 7). De feedforward en beoordelingsformulieren zijn ook digitaal te vinden op HAN- Scholar en voor collega s/begeleiders uit het werkveld op de website van Bureau extern. 3.3 Planning afstudeeronderzoek Eerste feedforwardmoment: het onderzoeksvoorstel Het eerste feedforwardmoment is een check op het concreet uitgewerkte onderzoeksthema. Dit voorstel is de opbrengst van het uitvoeren van de onderzoeksactiviteit oriënteren. Voor de onderdelen van het onderzoeksvoorstel, de inleverdatum en het feedforwardformulier zie bijlage 5 en 7a. Tweede feedforwardmoment: het onderzoeksplan Je verkent het praktijkprobleem en de kernbegrippen aan de hand van literatuur en consultatie van schriftelijke bronnen en belanghebbenden op school. Het onderzoeksplan is de opbrengst van het uitvoeren van de onderzoeksactiviteiten oriënteren, richten en plannen. Voor de onderdelen van het onderzoeksplan, de inleverdatum en het feedforwardformulier zie bijlage 5 en 7b. Je krijgt een positief oordeel wanneer de onderzoeksopzet, in het licht van de (waar nodig aangescherpte) probleemverkenning, de doelstelling(en) en onderzoeksvraag, voldoende is uitgewerkt om het onderzoek uit te voeren. 8

9 Beoordeling onderzoeksverslag Dit verslag wordt gezien als het resultaat van de activiteiten zoals vermeld bij het onderzoeksplan, aangevuld met de activiteiten data verzamelen, (ontwerpen), analyseren, concluderen, rapporteren en presenteren. De student heeft het onderzoeksverslag behaald, indien voldaan wordt aan de cesuur (cijfer >= 6,0). Voor de onderdelen van het onderzoeksverslag en de beoordeling zie bijlage 5 en 7c. De ontvankelijkheidseisen De ontvankelijkheidseisen worden voorafgaande aan de beoordeling gecontroleerd. Voldoe je niet aan de ontvankelijkheidseisen, dan kan de beoordeling worden gestaakt. De knock-out criteria De knock-out criteria betreffen een aantal indicatoren waaraan voldaan moet zijn om op een voldoende beoordeling uit te komen. De indicatoren waaraan voldaan moet zijn (deze zijn dus alle knock-out) betreffen de correcte bronvermeldingen, de taaleisen, de samenvatting, betrokkenheid belanghebbende en kennisdisseminatie, ethisch handelen, de reflectie en de feedforwards. Voor taaleisen en correcte bronvermeldingen kunnen geraadpleegd worden Renkema (2012) respectievelijk Poelmans en Severijnen (2013). Bij taaleisen gaat het om stijl, grammatica en spelling en hiervoor is het boek Schrijfwijzer (Renkema, 2012) een goed hulpmiddel. Het te verwachten schrijfniveau (C1) is te vinden in bijlage 8.Bij correcte bronvermeldingen wordt de internationale standaard volgens APA-richtlijnen gehanteerd en hiervoor kan de site van de HAN en het boek De APA-richtlijnen. Over literatuurverwijzing en onderzoeksrapportage (Poelmans en Severijnen, 2013) als ondersteuning dienen. De inhoudelijke beoordeling De kern van het beoordelingsmodel heeft de vorm van een rubric, waarbij aan een aantal indicatoren voldaan moet zijn en een aantal indicatoren worden becijferd met punten. De indicatoren die worden becijferd zijn onder te verdelen in drie hoofdgroepen: die van de probleemverkenning, die van de uitvoering van het onderzoek en die van de opbrengst van het onderzoek. Zie bijlage 7 voor de beoordelingsformulieren. 3.4 Inleverdata Hieronder worden data voor het inleveren van het onderzoeksvoorstel, -plan en verslag gegeven. Let op: het kan zo zijn dat jouw docent/opleiding andere afspraken met je maakt omtrent inlevermomenten. Hieronder staan de deadlines aangegeven die passen binnen het schema van inspiratiecolleges en de jaarplanning voor onderzoek. Eerste moment: het onderzoeksvoorstel De uiterste inleverdatum (eerste gelegenheid) voor het onderzoeksvoorstel is maandag 28 september 2015 om uur. De uiterste inleverdatum (tweede gelegenheid) voor het onderzoeksvoorstel is vrijdag 23 oktober 2015 om uur. Je levert het onderzoeksvoorstel via de mail in bij je onderzoeks-/groepsbegeleider van het ILS. Bij een positief advies kun je met inachtneming van de feedforward doorgaan met het onderzoek. Bij een negatief advies dien je in onderling overleg met je begeleider(s) eerst een verbeterd voorstel in te dienen, alvorens door te kunnen gaan met het onderzoeksplan. Bij een tweede keer een negatief advies zal in onderling overleg met je begeleiders worden bepaald of en hoe je door kunt gaan met de onderwijseenheid. De uiterste datum waarop je feedback krijgt, ligt 15 werkdagen na de inleverdatum. 9

10 Tweede moment: het onderzoeksplan De uiterste inleverdatum (eerste gelegenheid) voor het onderzoeksplan is maandag 30 november 2015 om uur. De uiterste inleverdatum (tweede gelegenheid) voor het onderzoeksplan is maandag 11 januari 2016 om uur. Het onderzoeksplan lever je via mail in bij je beoordelaars en dien je in op de daartoe aangemaakte pagina afstudeeronderzoek op je DPF. Er wordt automatisch een check op plagiaat gedaan via Ephorus. Bij een positief advies kun je met inachtneming van de feedforward doorgaan met het onderzoek. Bij een negatief advies dien je in onderling overleg eerst een verbeterd onderzoeksplan in te dienen alvorens door te kunnen gaan met het onderzoek. Bij een tweede keer een negatief advies zal in onderling overleg worden bepaald of en hoe je door kunt gaan met je afstudeeronderzoek. De uiterste datum waarop je feedback krijgt, ligt 15 werkdagen na de inleverdatum. Tentamen: beoordeling onderzoeksverslag Ieder studiejaar wordt een tweetal kansen voor het tentamen vastgesteld, met daarbij uiterste inleverdata. De uiterste inleverdatum (eerste kans) voor het tentamen onderzoeksverslag is maandag 11 april 2016 om uur. De uiterste inleverdatum (tweede kans) voor het tentamen beoordeling onderzoeksverslag is maandag 6 juni 2016 om uur. 1 Het onderzoeksverslag lever je via mail in bij je beoordelaars en dien je in op de daartoe aangemaakte pagina afstudeeronderzoek op je DPF. Er wordt automatisch een check op plagiaat gedaan via Ephorus. De uiterste datum van de beoordeling ligt 15 werkdagen na de inleverdatum. 4. Onderwijsmateriaal De basis voor het afstudeeronderzoek is de methodiek voor praktijkonderzoek, zoals ontwikkeld door Van der Donk en Van Lanen (2009 en 2012). In 2012 is de tweede herziene druk verschenen waarin er meer aandacht is voor het gebruik van literatuur bij het uitvoeren van een praktijkonderzoek en waarin de kernactiviteit ontwerpen en innoveren beter herkenbaar in de onderzoekscyclus is verwerkt. Een aantal studenten heeft het boek Praktijkonderzoek in de school in eerdere jaren aangeschaft. Alleen deze studenten krijgen supplementen uit de nieuwe editie (2012). Studenten die nog geen boek hebben, wordt geadviseerd de tweede herziene druk aan te schaffen. Tevens zijn er op HAN scholar diverse onderwijsmaterialen te vinden. 5. Specificatie studiebelasting De onderwijseenheid afstudeeronderzoek kent een totale studielast van 420 studiebelastingsuren. Aangezien we uitgaan van zowel gemeenschappelijke tijdstippen waarop onderzoeksbegeleiding 1 Deze inleverdata maken het mogelijk om bij een voldoende beoordeling in juli 2016 het diploma uitgereikt te krijgen. Later inleveren zorgt ervoor dat een diploma-uitreiking binnen het studiejaar niet meer mogelijk is. 10

11 plaats vindt als van individuele invulling die per student kan variëren, is onderstaande verdeling een richtlijn. - Werkbijeenkomsten afstudeeronderzoek: 42 uur - Workshops AOS (indien van toepassing): uur (afhankelijk van AOS) - Individuele begeleiding ILS: 10 uur - Individuele begeleiding AOS (indien van toepassing): 10 uur (afhankelijk van AOS) - Indicatie werkzaamheden onderzoeksvoorstel: uur - Indicatie werkzaamheden onderzoeksplan: uur - Indicatie werkzaamheden onderzoeksverslag: uur - Aanvullende zelfstudie: door student zelf te bepalen 6. Planning Zie bijlage 3 programma afstudeeronderzoek. 7. Tentaminering Verkorte beschrijving tentaminering: Zie beoordelingsformulier bijlage 5 Deeltentamen Toetsvorm Beschrijving Beoordelingscriteria Cesuur Aantal examinatoren 2 Examinatoren Contactpersoon voor dit deeltentamen Titel Schriftelijk individueel onderzoeksverslag Onderzoeksverslag Zie beoordelingsformulier bijlage Zie beoordelingsformulier bijlage Docenten ILS-HAN en docenten Academische Opleidingsscholen Begeleidend docent ILS-HAN Duur van het tentamen / studielast voor de Variabel opdracht Datum afname / inlevermoment Zie uiterste inlevertijdstippen (3.2.2). Bijlagen Zie beoordelingsformulier bijlage. 11

12 BIJLAGE 1: BESCHRIJVING ONDERWIJSEENHEID AFSTUDEERONDERZOEK Onderwijseenheid Afstudeeronderzoek (AFO) Code Opleiding Tweedegraads lerarenopleidingen ILS-HAN Doelgroep Studenten voltijd/deeltijd eindfase Onderwijsperiode Periode 1-4 Beroepstaken BT 1 Lesgeven en trainen in het vak BT 2 Begeleiden van lerende(n) BT 3 Ontwerpen van leerarrangementen in het vak BT 4 Bijdragen aan de onderwijsorganisatie BT 5 Ontwikkelen van vakdeskundigheid Centrale beroepstaak (Beroeps)Producten Studiepunten, studielast (les- en contacturen) Samenhang met andere onderwijseenheden Ingangseisen en aanwezigheidsverplichting Algemene omschrijving BT 1 Lesgeven en trainen in het vak BT 2 Begeleiden van lerende(n) Onderzoeksverslag. 15 studiepunten, 420 studielasturen uur contacttijd (lessen, hoorcolleges, werkbijeenkomsten) uur zelfstudie Deze onderwijseenheid vormt samen met de onderwijseenheid integraal handelen in de beroepspraktijk 3 en de vakinhoudelijke onderwijseenheden de eindfase van de opleiding. Deze onderwijseenheid vormt de afsluiting van de leerlijn onderzoek. Voldoende beoordeling voor de leertaak onderzoek uit de onderwijseenheid integraal handelen in de beroepspraktijk 2. Aanwezigheidsplicht In het afstudeeronderzoek komen alle elementen uit de leerlijn onderzoek samen en laat de student zien dat hij/zij een onderzoek individueel en zelfstandig kan voorbereiden en uitvoeren en daarover schriftelijk kan rapporteren. De startbekwame leraar/docent/opleidingskundige aan de FED van de HAN laat bij onderzoek zien dat hij: 1.Een praktijkrelevant vraagstuk onderzoeksmatig kan beantwoorden. 2.Een praktijkrelevant vraagstuk kan plaatsen in een bredere context. 3.Data kan verzamelen en gebruiken in zijn werk. 4.Zowel eigen als andermans inzichten en werkwijzen ter discussie kan stellen. 5.Kan beargumenteren hoe zijn keuzen tot stand komen. 6.Onderzoekresultaten kan vertalen naar toepassingen in de praktijk. 7.Een consistente en navolgbare werkwijze kan hanteren. 8.Belanghebbenden kan betrekken bij het onderzoeksproces. 9.Zich aan de beroepsethische gedragsregels voor praktijkgericht onderzoek kan houden. Kennisbases Vakkennisbasis Thema Categorie/kernconcept [mogelijke relatie met de vakken- [mogelijke relatie met de vakkennis- 12

13 nisbasis.] basis ] Competenties Generieke kennisbasis Domein Subdomein 6. Professionele docent 6.2. Praktijkonderzoek 1. Interpersoonlijk competent 2. Pedagogisch competent 3. Vakinhoudelijk en didactisch competent 4. Organisatorisch competent 5. Competent in samenwerken met collega s 6. Competent in samenwerken met de omgeving 7. Competent in reflectie en ontwikkeling De uitwerking van de competenties op de drie niveaus staat beschreven in de Ruggengraat van de lerarenopleiding. Beoordelingscriteria Deeltentamen: Onderzoeksverslag Basis voor deze beoordeling is het definitieve onderzoeksverslag met toebehoren. Dit verslag wordt gezien als het resultaat van de activiteiten oriënteren, richten, plannen, data verzamelen, (ontwerpen), analyseren, concluderen, rapporteren en presenteren. Met behulp van de Dublindescriptoren wordt het Hbo-niveau beoordeeld op kennis en inzicht, toepassen van kennis en inzicht, oordeelsvorming, communicatie en leervaardigheden. De uitgewerkte beoordelingscriteria (het beoordelingsmodel inclusief weging en cesuur) zijn te vinden in bijlage bij de Studiewijzer Afstudeeronderzoek. Tentaminering / Integrale toetsing Verplicht onderwijsmateriaal Deeltentamen: Onderzoeksverslag (schriftelijk verslaglegging) C/ Minimale eis Aantal kansen Toetsperiodes Weging V C 6, Aantal examinatoren Voorlopige cesuur Duur tentamen 2 60% n.v.t. Donk, C. van der & Lanen, B. van (2009 of 2012). Praktijkonderzoek in de school. Bussum: Coutinho. Aanbevolen onderwijsmateriaal Werkwijze (activiteiten en werkvormen) Maximum aantal deelnemers Afhankelijk van het onderzoeksthema. Colleges, workshops en individuele begeleidingsgesprekken. Niet van toepassing 13

14 BIJLAGE 2: PROGRAMMA AFSTUDEERONDERZOEK Opbouw programma onderzoek Leeswijzer In kolom 1 staan de geplande weeknummers en data. Voor de werkbijeenkomsten onderzoek op het ILS worden de exacte data aangegeven. Voor de workshops op de scholen verwijzen we naar de onderzoeksplanning hiervan bij de school. In kolom 2 wordt aangeduid om welke vorm van voorbereiding, begeleiding en/of beoordeling het gaat. In de derde kolom staat de globale inhoud beschreven. Daarbij is een onderscheid aangebracht tussen de onderwerpen die behandeld worden en de werkafspraken voor de studenten. Er zijn vier belangrijke werkafspraken die direct verbonden zijn met de procedure van begeleiding en beoordeling: 1. Aanmelden onderzoeksthema 2. Indienen onderzoeksvoorstel 3. Indienen onderzoeksplan 4. Indienen onderzoeksverslag Alle werkbijeenkomsten onderzoek ILS vinden om de twee weken plaats in het I/O-gebouw in Nijmegen. De bijeenkomsten bestaan uit twee blokken en duren van tot en van tot uur. 2 De eerste bijeenkomst vindt plaats op vrijdag 11 september In het eerste blok van uur worden inspiratie/verdiepingscolleges aangeboden. Dit zijn colleges over interessante onderzoeksthema s en/of onderzoekpraktijken in de school, verzorgd door docenten, studenten of onderzoekers van het Kenniscentrum Faculteit Educatie, het ILS of de scholen Daarnaast worden colleges gegeven over specifieke onderzoeksmethoden, zoals data-analyses, enquêteren, interviews houden enzovoort. Via scholar en in bijlage drie is een overzicht van deze colleges te raadplegen. Curriculum voor Planning Zo mogelijk voor 3 juli 2015 Aanbod van voorbereiding, begeleiding en/of beoordeling Inhoud/onderwerpen en werkafspraken Raadpleeg de scholarsite afstudeeronderzoek: Startgesprek op school Informeer of de school of scholengroep een onderzoeksprogramma en/of een onderzoeksgroep heeft en vraag wat dat voor jou betekent. Start met een eerste oriëntatie met behulp van een aantal oriëntatietechnieken (hoofdstuk 3 van het handboek): Brainstorm naar vragen en problemen Een logboek bijhouden of nalezen Reflectieverslagen maken of nale- 2 Invulling van het tweede blok verschilt per opleiding en kan ook op een ander moment op de vrijdag worden gegeven. Dit is afhankelijk van het rooster van jouw opleiding. 14

15 Week 27 (P4.10) 30 juni-4 juli 2015 Tot week 39 Week 37 (P1.2) Vrijdag 11 september 2015 Week 39 (P1.4) Vrijdag 25 september 2015 Week 41 (P1.6) Vrijdag 9 oktober 2015 Werkbijeenkomst onderzoek VEF Voorbereiding Eindfase (VEF) Indeling themagroepen en onderzoeksbegeleiding Blok 1: 12: uur Inspiratiecolleges Blok 2: 13:30-16:00 uur Werkbijeenkomst onderzoek 1 - Inleiding op praktijkonderzoek en op oriënteren - Op zoek naar een praktijkprobleem - Verkenning van het praktijkprobleem vanuit de praktijk Blok 1: 12: uur Inspiratiecolleges Blok 2: 13:30-16:00 uur Werkbijeenkomst onderzoek 2 Afronden onderzoeksvoorstel. Inlevermoment onderzoeksvoorstel (1 e gelegenheid) maandag 28 september uur Blok 1: 12: uur Inspiratiecolleges Blok 2: 13:30-16:00 uur Werkbijeenkomst onderzoek 3 - Oriënteren en richten - Verkenning van het praktijkprobleem vanuit de theorie zen In gesprek gaan met collega s, leerlingen (en ouders) Zie ook deze studiewijzer Inhoud/Onderwerpen De kaders voor de onderzoeksopdracht Voorlopige keuze van het onderwerp Voorbeelden van onderwerpen Voorbereiding en begeleiding Beoordeling van het onderzoek Studiepunten Informatie en literatuur Hoe kom ik aan een geschikt onderwerp? Werkafspraak: Indienen aanmeldingsformulier onderzoeksthema: aangeven 1 e voorkeur en 2 e voorkeur. Onder andere aan de hand van de ingediende aanmeldingsformulieren vindt de indeling in groepen plaats. Thema s Terugblik informatie VEF Studiewijzer Afstudeeronderzoek Bestudeer H1 en H2 van het handboek Neem voor iedere werkbijeenkomst en workshop je boek en je eigen onderzoeksmateriaal mee! Neem kennis van de pitstops als instrument voor onderzoeksbegeleiding en als check op de gevolgde onderzoeksstrategieën en gemaakte keuzen. Opbrengst: inzicht in aanleiding en context Thema s: Technieken om op zoek te gaan naar een praktijkprobleem Verkenning van het praktijkprobleem (5xW+H) Technieken om het praktijkprobleem te verkennen vanuit de praktijk Inhoud/Onderwerpen Voortzetting probleemverheldering Verschillende soorten onderzoek Van Probleem via Doel naar Vraag 15

16 Week 43 (P1.8) Vrijdag 23 oktober 2015 Week 43 (P1.8) Vrijdag 23 oktober 2015 Week 47 (P2.2) Vrijdag 20 november 2015 Week 49 (P2.4) Maandag 30 november 2015 Week 49 (P2.4) Vrijdag 4 december 2015 Week 2 (2.8) Vrijdag 15 januari 2016 Week 4 (P2.10) Vrijdag 29 januari 2016 Inlevermoment onderzoeksvoorstel (2 e gelegenheid) Blok 1: 12: uur Inspiratiecolleges Blok 2: 13:30-16:00 uur Werkbijeenkomst onderzoek 4 - Richten Blok 1: 12: uur Inspiratiecolleges Blok 2: 13:30-16:00 uur Werkbijeenkomst onderzoek 5 - Richten en plannen Inlevermoment onderzoeksplan (1 e gelegenheid) Blok 1: 12: uur Inspiratiecolleges Blok 2: 13:30-16:00 uur Werkbijeenkomst onderzoek 6 - Richten en plannen - Data verzamelen Blok 1: 12: uur Inspiratiecolleges Blok 2: 13:30-16:00 uur Werkbijeenkomst onderzoek 7 - Data verzamelen - Data analyseren Inlevermoment onderzoeksplan (2 e gelegenheid) Blok 1: 12: uur Inspiratiecolleges Blok 2: 13:30-16:00 uur Werkbijeenkomst onderzoek 8 - Data verzamelen Werkafspraak: Indienen onderzoeksvoorstel. Gebruik hiervoor het format in bijlage 4. Inhoud/Onderwerpen Naar een theoretische verkenning Onderzoeksinstrumenten Inzoomen en uitzoomen en vooruit denken Opbrengst: een eerste aanscherping van de onderzoeksvraag en deelvragen Inhoud/Onderwerpen De theoretische verkenning verder uitgewerkt Zicht op de te verzamelen data Zicht op in te zetten onderzoeksinstrumenten Opbrengst: een tweede aanscherping van de onderzoekvraag en deelvragen; het onderzoeksplan staat in de steigers Werkafspraak: Indienen onderzoeksplan. Gebruik hiervoor bijlage 4 en 5. Dien het onderzoeksplan op uiterlijk maandag 30 november uur in bij je begeleider van het ILS Inhoud/Onderwerpen Gedifferentieerd: 1. Onderzoeksplan uitwerken/invulling geven 2. Onderzoeksplan verbeteren Inhoud/Onderwerpen Gedifferentieerd: 1. Onderzoeksplan uitwerken/invulling geven 2. Data ordenen en analyseren Werkafspraak: Indienen onderzoeksplan. Gebruik hiervoor bijlage 4 en 5. Dien het onderzoeksplan op uiterlijk maandag 19 januari uur in bij je begeleider van het ILS. Dit leidt tot feedforward Inhoud/Onderwerpen Gedifferentieerd: 1. Onderzoeksplan uitwerken/invulling geven 2. Data ordenen en analyseren 16

17 Week 7 (P3.2) Vrijdag 19 februari 2016 Week 9 (P3.4) Vrijdag 4 maart 2015 Week 11 (P3.6) Vrijdag 18 maart 2016 Week 14 (P3.9) Vrijdag 8 april 2016 Maandag 11 april uur Nader te bepalen Week 24 (P4.7) Maandag 6 juni uur - Data analyseren Blok 1: 12: uur Inspiratiecolleges Blok 2: 13:30-16:00 uur Werkbijeenkomst onderzoek 9 - Data verzamelen en analyseren - Concluderen Blok 1: 12: uur Inspiratiecolleges Blok 2: 13:30-16:00 uur Werkbijeenkomst onderzoek 10 - Data verzamelen en analyseren - Concluderen Blok 1: 12: uur Inspiratiecolleges Blok 2: 13:30-16:00 uur Werkbijeenkomst onderzoek 11 - Concluderen - Rapporteren Blok 1: 12: uur Inspiratiecolleges Blok 2: 13:30-16:00 uur Werkbijeenkomst onderzoek 12 Inlevermoment: Onderzoeksverslag (1 e kans) Eindpresentaties op de scholen of het ILS Inlevermoment: Onderzoeksverslag (2 e kans) Inhoud/Onderwerpen Gedifferentieerd: 1. Data ordenen en analyseren 2. Schrijven Inhoud/Onderwerpen Gedifferentieerd: 1. Data ordenen en analyseren 2. Schrijven Onderwerpen Gedifferentieerd: 1. Data ordenen en analyseren 2. Concluderen 3. Schrijven Werkafspraak: Indienen onderzoeksverslag. Gebruik hiervoor bijlage 4 en 5. Dien het onderzoeksverslag op uiterlijk maandag 11 april uur in bij je onderzoeksbegeleider van het ILS. Eindpresentatie uitvoeren op de school of het ILS. Werkafspraak: Indienen onderzoeksverslag. Gebruik hiervoor bijlage 4 en 5. Dien het onderzoeksverslag op uiterlijk maandag 6 juni uur in bij je onderzoeksbegeleider van het ILS 17

18 BIJLAGE 3: OMSCHRIJVING INSPIRATIECOLLEGES Informatie over de inspiratiecolleges wordt op scholar verstrekt. Daar staan ook de Power- Points, aanvullende materialen en video-opnamen van de colleges geplaatst. Colleges worden in de meeste gevallen twee keer gegeven, zodat je zelf - en in overleg met je begeleiders - keuzes kunt maken op welk moment je welk college gaat volgen. Programma: Vrijdag 11 september 1. Studenten over hun onderzoek studiejaar Vrijdag 25 september en vrijdag 9 oktober 2. Cyrilla van der Donk, docent ILS 5xW+H 2.0 In de oriëntatiefase leg je het fundament voor je onderzoek. Hoe beter je het praktijkprobleem in kaart brengt, hoe beter je kunt richten en afbakenen. Je verzamelt hiervoor informatie in de school en kennis uit de theorie. Je kunt deze oriëntatie beschouwen als een mini-onderzoek om de situatie in kaart te brengen. In het college laat ik zien hoe je de probleemverkenning aan kunt pakken en hoe een goede probleemverkenning je verschillende onderzoeksvragen op kan leveren. 3. Bregje de Vries, lector Ontwerpen van innovatieve leerarrangementen) The do's en don'ts van ontwerponderzoek Veel afstudeeronderzoeken hebben het karakter van een ontwerponderzoek: het maken en evalueren van nieuwe lessen en materialen. In het college ga ik in op de vraag wat ontwerponderzoek precies is en welke vorm het in jouw afstuderen kan aannemen. Aan de orde komen bijvoorbeeld: hoe ziet een onderzoeksvraag in ontwerponderzoek er uit, en welke gegevens ga je verzamelen. Ik laat voorbeelden van ontwerponderzoek zien en geef tips voor het werken aan je onderzoeksplan. Vrijdag 23 oktober en vrijdag 20 november 4. Roel Grol en Marloes Hülsken, docenten ILS V->M->I Van vraag naar methode naar instrument Het selecteren van een geschikte onderzoeksmethode is voor veel studenten een lastige klus. Welke methoden zijn er? En welke methode past bij welke vraag? En hoe kom je vervolgens tot geschikte onderzoeksinstrumenten? In dit college gaan we in op verschillende onderzoeksmethoden en onderzoeksinstrumenten. Er worden concrete tips en adviezen gegeven. 5. Mireille v.d. Elst, docent ILS Het schrijven van een onderzoeksplan / onderzoeksverslag deel 1 Worstel je met het schrijven van je onderzoeksplan? Vraag je je af waar welk onderdeel in de tekst moet komen te staan en welke aspecten je onder welk kopje moet plaatsen? In dit inspiratiecollege worden verschillende aspecten belicht van het schrijven van het onderzoeksplan / verslag. De standaardindeling van een verslag komt aan bod maar het wordt ook duidelijk waarom het soms te rechtvaardigen is om af te wijken van deze indeling. Er is aandacht voor het schrijven van het theoretisch kader en je krijgt algemene tips die je helpen bij het schrijven. 6. Roeland van Westerop, docent ILS Het theoretisch kader Het theoretisch kader, ook wel liefkozend TK genoemd, is de basis van je afstudeeronderzoek. Het leidt tot je hoofdvraag en de resultaten en de conclusie. Maar waarom heeft een PRAKTIJKgericht onderzoek eigenlijk een THEORETISCH kader nodig? Waarom is er geen vastomlijnd format waarmee je het theoretisch kader kunt invullen? Hoeveel theorie moet er eigenlijk in een theoretisch kader? Waarom is mijn theoretisch kader veel groter dan dat van mijn studiegenoot? 18

19 In dit college komen dit soort vragen aan bod. Ik ga in op de eisen van een theoretisch kader, welke soorten TK er zijn en op de verschillen tussen theorie als kader (richting gevend aan je onderzoek) en als data (resultaatgegevens). Na het college ben je in staat om in elk geval voor je eigen TK een opzet te maken en te bepalen wat er wél en wat er níet in moet komen te staan. 7. Ton Konings, docent ILS Het onderzoeksplan bij drie soorten van ontwerponderzoek. 'Hoe blijf je door de bomen het bos zien?'. Een compleet ontwerponderzoek heeft globaal gezien drie fasen: 1. De beschrijvende fase, waarin je bij een praktijkprobleem probeert te komen tot ontwerpeisen. 2. De innovatieve fase, waarin je een ontwerp uitprobeert. 3. De evaluatieve ( effect ) fase, waarin je het effect van het ontwerp t.a.v. het doel gaat meten. Een ontwerponderzoek dat fasen 1 tot en met 3 goed doorloopt, is teveel gevraagd van één student in de eindfase van zijn bachelorstudie. Je kunt je beter beperken tot één of twee fasen. In dit inspiratiecollege worden voorbeelden van drie soorten van ontwerponderzoek gegeven, in de vorm van gecomprimeerde onderzoeksplannen, elk op twee kantjes A4, met 10 richtvragen. Het belang hiervan is het vinden van samenhang. Vergelijk je eigen voorlopige onderzoeksplan met deze voorbeelden, breng in je plan samenhang aan door invulling van de 10 richtvragen op 2 kantjes A4. Vrijdag 4 december en vrijdag 15 januari 8. Martijn Peters, onderzoeker Kenniscentrum Kwaliteit van Leren Onderzoek doen met vragenlijsten Een vragenlijst of enquête is misschien wel het meest gebruikte middel bij het doen van onderzoek. Een vragenlijst heeft dan ook veel voordelen: je kunt er een grote groep mee bereiken, de afname kost relatief weinig tijd, het levert eenduidige antwoorden op en je kunt met de resultaten relatief makkelijk statistische analyses uitvoeren. Maar het maken van een goede vragenlijst vraagt veel van de onderzoeker. Wat wil je precies weten? Hoe stel je de goede vraag? Wat zijn goede antwoordcategorieën? Hoe garandeer je betrouwbaarheid en validiteit? In dit college zullen de verschillende aspecten van het opstellen van een goede vragenlijst worden besproken. 9. Roel Grol, docent en onderzoeker ILS Kijk, Luister, Registreer, Weet! In deze bijeenkomst gaan we aan de slag met het thema observeren. We verkennen concrete manieren om uit videobeelden en/of audio-opnames informatie te halen, vertrekkende vanuit een onderzoeksdoel. 10. Marloes Hülsken, docent ILS Kwalitatief interviewen Interviews zijn een hele mooie methode om kennis te verzamelen. Je kunt in een interview niet alleen vragen naar feiten, maar ook naar de meningen, associaties en ervaringen van de geïnterviewde. Grote voordeel is bovendien dat je kunt doorvragen op de gegeven antwoorden en zo dieper op een onderwerp ingaat dan bij een vragenlijst. Je komt te weten waarom iemand iets vindt en denkt. In dit college geef ik tips en adviezen over het opstellen van een vragen- en topiclijst, het afnemen van een interview en het verwerken van de data. 11. Arjen Speekenbrink, Waar denk je aan? Soms wil de onderzoeker weten hoe zijn/haar respondenten omgaan met een bepaalde strategie of met een bepaald denkkader. Denk aan het werken met leesstrategieën of aan historisch denken. Het is natuurlijk lastig om dit boven tafel te krijgen, om dit te meten. Een veel gebruikt instrument hiervoor zijn hardopdenkprotocollen. Deze geven de onderzoeker de mogelijkheid om de gedachtenpro- 19

20 cessen van respondenten systematisch te onderzoeken. De methode is redelijk arbeidsintensief, maar kan ook worden uitgevoerd met beperkte aantallen respondenten. In het inspiratiecollege leg ik uit wat de methode inhoudt en hoe je ermee kunt werken. 12. Marc van Berkel, docent ILS Methode vergelijking als onderzoeksinstrument Schoolboeken zijn uiterst bruikbare bronnen voor onderzoek. Veranderingen in schoolboeken reflecteren politieke en/of maatschappelijke veranderingen. Er zijn veel manieren om schoolboeken te analyseren. Vaak wordt onderscheid gemaakt tussen kwantitatieve en kwalitatieve analyse. Bij kwantitatieve analyse kijk je bijvoorbeeld naar de hoeveelheid woorden, begrippen, illustraties, grafieken, kaarten of opdrachten die aan een bepaald thema zijn gewijd. Bij kwalitatieve analyse gaat het om het bestuderen van de inhoud van de methode: wat wordt er geschreven over het thema, en wat niet? Staan er fouten in de tekst, hoe worden de laatste ontwikkelingen op het vakgebied weergegeven, welk taalgebruik overheerst, welke didactiek wordt toegepast in het werkboek of op de site? In dit college geef ik tips en adviezen om schoolmethoden te analyseren en vergelijken. Vrijdag 29 januari 13. Roel Grol, docent en onderzoeker ILS Van een stápel kwalitatieve data naar informatie voor je onderzoek Tja... dan heb je een berg data verzameld... en dan?? In deze bijeenkomst oefenen we één manier om informatie te halen uit kwalitatieve data. We doorleven daarbij het proces van ordenen, labelen en scoren. In de nabespreking is er tenslotte aandacht voor het verschijnsel "interbeoordelaarsbetrouwbaarheid". 14. Roeland van Westerop, docent ILS Analyse van kwantitatieve gegevens In het college over data-analyse van kwantitatieve gegevens ga ik het eerst hebben over het nut van data-analyse voor kwantitatieve gegevens. Wat kun je ermee en wat kun je ermee aantonen (en wat niet)? Ik laat zien waar in de onderzoekscyclus je de analyse moet gaan doen én wat je vooraf gedaan moet hebben om een goede analyse te kunnen doen. Vervolgens laat ik zien voor verschillende soorten vragen, wat voor verschillende analyses je daarop kunt loslaten (afhankelijk van je onderzoek). Dit alles wordt geïllustreerd met het winegum-experiment en studenten kunnen vragen stellen met betrekking tot hun eigen onderzoek. Dit college is vooral nuttig voor studenten die een enquête opnemen in hun onderzoek, voor studenten die leerlingen naar een mening vragen en die kwantitatief willen verwerken, observaties objectief willen vergelijken of voor studenten die leeropbrengsten van een lesontwerp kwantitatief willen vergelijken. Het college is minder geschikt voor literatuuronderzoek en studenten die veelal werken met interviews. 15. Marloes Hülsken, docent ILS Analyse van interviews In dit college ga ik in op het analyseren van interviews. Hoe breng je orde aan in je data? En hoe kom je tot een zinvolle vergelijking waaruit conclusies getrokken kunnen worden? Ik geef tips en adviezen voor het analyseren van je data en ik bespreek enkele veelgebruikte methoden om interviews te vergelijken en analyseren. Vrijdag 19 februari 16. Linda Nijkamp, docent Nederlands en NT2 & taalcoach in De Taalkamer Navigeren 20

21 Hoe leid ik een lezer door mijn tekst? Hoe help ik om de tekst die ik heb geschreven te begrijpen? Veel schrijvers zijn zo gefocust op het verwoorden van de inhoud, dat ze de lezer uit het oog verliezen. In dit inspiratiecollege over navigeren leert de studenten hoe hij zijn tekst zo kan structureren dat deze makkelijk en prettig te lezen is. In het college besteden we aandacht aan: -De functie en opbouw van hoofdstukken en alinea s; Het gebruik van titels en kopjes in hoofdstukken en paragrafen; -Het aanbrengen van verbanden tussen en binnen alinea s door het gebruik van signaalwoorden en verwijswoorden. 17. Roel Grol, docent en onderzoeker ILS Van een stápel kwalitatieve data naar informatie voor je onderzoek Tja... dan heb je een berg data verzameld... en dan?? In deze bijeenkomst oefenen we één manier om informatie te halen uit kwalitatieve data. We doorleven daarbij het proces van ordenen, labelen en scoren. In de nabespreking is er tenslotte aandacht voor het verschijnsel "interbeoordelaarsbetrouwbaarheid". 18. Roeland van Westerop, docent ILS Analyse van kwantitatieve gegevens In het college over data-analyse van kwantitatieve gegevens ga ik het eerst hebben over het nut van data-analyse voor kwantitatieve gegevens. Wat kun je ermee en wat kun je ermee aantonen (en wat niet)? Ik laat zien waar in de onderzoekscyclus je de analyse moet gaan doen én wat je vooraf gedaan moet hebben om een goede analyse te kunnen doen. Vervolgens laat ik zien voor verschillende soorten vragen, wat voor verschillende analyses je daarop kunt loslaten (afhankelijk van je onderzoek). Dit alles wordt geïllustreerd met het winegum-experiment en studenten kunnen vragen stellen met betrekking tot hun eigen onderzoek. Dit college is vooral nuttig voor studenten die een enquête opnemen in hun onderzoek, voor studenten die leerlingen naar een mening vragen en die kwantitatief willen verwerken, observaties objectief willen vergelijken of voor studenten die leeropbrengsten van een lesontwerp kwantitatief willen vergelijken. Het college is minder geschikt voor literatuuronderzoek en studenten die veelal werken met interviews. 19. Marloes Hülsken, docent ILS Analyse van interviews In dit college ga ik in op het analyseren van interviews. Hoe breng je orde aan in je data? En hoe kom je tot een zinvolle vergelijking waaruit conclusies getrokken kunnen worden? Ik geef tips en adviezen voor het analyseren van je data en ik bespreek enkele veelgebruikte methoden om interviews te vergelijken en analyseren. Vrijdag 4 maart 20. Mireille van der Elst, docent ILS Het schrijven van het onderzoeksverslag deel 2 Dit inspiratiecollege is een vervolg op het eerdere college over het schrijven van het onderzoeksverslag. We gaan verder waar het vorige college stopte nl. bij het beschrijven van de onderzoeksopzet. Je krijgt daarnaast aanwijzingen over het weergeven van resultaten, het schrijven van de conclusie en we bespreken wat er nu eigenlijk onder discussie en aanbevelingen moet komen te staan. Ten slotte is er aandacht voor de afsluitende onderdelen: de literatuurlijst en de bijlagen. In het algemeen geldt dat het schrijven een belangrijk onderdeel uitmaakt van het praktijkonderzoek. Het delen van je resultaten is immers een vereiste waaraan je moet voldoen en dat doe je met je verslag en ook met een presentatie Met het schrijven laat je ook zien dat je goed hebt nagedacht en je het verhaal helder kunt vertellen; anderzijds kan het schrijven je helpen je gedachten te structureren. 21

22 21. Linda Nijkamp, docent Nederlands en NT2 & taalcoach in De Taalkamer Navigeren Hoe leid ik een lezer door mijn tekst? Hoe help ik om de tekst die ik heb geschreven te begrijpen? Veel schrijvers zijn zo gefocust op het verwoorden van de inhoud, dat ze de lezer uit het oog verliezen. In dit inspiratiecollege over navigeren leert de studenten hoe hij zijn tekst zo kan structureren dat deze makkelijk en prettig te lezen is. In het college besteden we aandacht aan: -De functie en opbouw van hoofdstukken en alinea s; Het gebruik van titels en kopjes in hoofdstukken en paragrafen; -Het aanbrengen van verbanden tussen en binnen alinea s door het gebruik van signaalwoorden en verwijswoorden. Vrijdag 18 maart 22. Mireille van der Elst, docent ILS Het schrijven van het onderzoeksverslag deel 2 Dit inspiratiecollege is een vervolg op het eerdere college over het schrijven van het onderzoeksverslag. We gaan verder waar het vorige college stopte nl. bij het beschrijven van de onderzoeksopzet. Je krijgt daarnaast aanwijzingen over het weergeven van resultaten, het schrijven van de conclusie en we bespreken wat er nu eigenlijk onder discussie en aanbevelingen moet komen te staan. Ten slotte is er aandacht voor de afsluitende onderdelen: de literatuurlijst en de bijlagen. In het algemeen geldt dat het schrijven een belangrijk onderdeel uitmaakt van het praktijkonderzoek. Het delen van je resultaten is immers een vereiste waaraan je moet voldoen en dat doe je met je verslag en ook met een presentatie Met het schrijven laat je ook zien dat je goed hebt nagedacht en je het verhaal helder kunt vertellen; anderzijds kan het schrijven je helpen je gedachten te structureren. 23. Tirza van Dongen, docent Nederlands en NT2 & taalcoach in De Taalkamer Argumenteren In een onderzoek beschrijft de onderzoeker/schrijver zijn bevindingen. Daartoe formuleert hij eerst een centrale vraag. Aan het eind van het onderzoek trekt hij conclusies die hij onderbouwt met argumenten. Dat klinkt simpeler dan het voor de meeste studenten is. In het inspiratiecollege over argumenteren leert de student hoe hij de lezers kan overtuigen op basis van argumenten. In het college besteden we aandacht aan: -De opbouw van een redenering -Soorten argumenten -Het formuleren van argumenten 24. Suzanne Lucassen, docent ILS Resultaten weergeven en concluderen In dit (werk)college gaan we kijken naar de weergave van resultaten. Zomaar alle resultaten weergeven is niet de bedoeling, het is de bedoeling dat je kritisch kijkt naar jouw resultaten en die resultaten gaat weergeven die nodig zijn om antwoord geven op jouw deel- en hoofdvraag. Wat zet je in de bijlage en wat bij de resultaten? En hoe ga je die resultaten dan overzichtelijk weergeven, op welk manier: grafieken, diagrammen, tabellen, beschrijvingen of anders? Dit alles is nodig om daarna goed naar de conclusie toe te werken. Aan de hand van praktijkvoorbeelden van vorige jaren gaan we oefenen met kritisch kijken naar resultaten en bekijken we manieren om resultaten op een overzichtelijke manier weer te geven. 22

23 Vrijdag 8 april 25. Tirza van Dongen, docent Nederlands en NT2 & taalcoach in De Taalkamer Argumenteren In een onderzoek beschrijft de onderzoeker/schrijver zijn bevindingen. Daartoe formuleert hij eerst een centrale vraag. Aan het eind van het onderzoek trekt hij conclusies die hij onderbouwt met argumenten. Dat klinkt simpeler dan het voor de meeste studenten is. In het inspiratiecollege over argumenteren leert de student hoe hij de lezers kan overtuigen op basis van argumenten. In het college besteden we aandacht aan: -De opbouw van een redenering -Soorten argumenten -Het formuleren van argumenten 26. Suzanne Lucassen, docent ILS Resultaten weergeven en concluderen In dit (werk)college gaan we kijken naar de weergave van resultaten. Zomaar alle resultaten weergeven is niet de bedoeling, het is de bedoeling dat je kritisch kijkt naar jouw resultaten en die resultaten gaat weergeven die nodig zijn om antwoord geven op jouw deel- en hoofdvraag. Wat zet je in de bijlage en wat bij de resultaten? En hoe ga je die resultaten dan overzichtelijk weergeven, op welk manier: grafieken, diagrammen, tabellen, beschrijvingen of anders? Dit alles is nodig om daarna goed naar de conclusie toe te werken. Aan de hand van praktijkvoorbeelden van vorige jaren gaan we oefenen met kritisch kijken naar resultaten en bekijken we manieren om resultaten op een overzichtelijke manier weer te geven. 23