Myomen. Gynaecologie

Transcriptie

1 Myomen Gynaecologie

2 U heeft van uw gynaecoloog te horen gekregen dat u myomen (vleesbomen) heeft. Deze folder geeft een overzicht van de klachten, het onderzoek en de behandeling van myomen. Myomen, ook wel vleesbomen genoemd, zijn goedaardige zwellingen in de spierlaag van de baarmoeder. De baarmoeder is een peervormig orgaan dat gelegen is in het kleine bekken van de vrouw, in het verlengde van de schede. Aan weerszijden ervan liggen de eierstokken en de eileiders. De baarmoeder is te onderscheiden in een baarmoederlichaam en de baarmoederhals. Het baarmoederlichaam is opgebouwd uit een slijmvlieslaag aan de binnenzijde (het endometrium) en een spierlaag aan de buitenzijde (het myometrium). In beide lagen kunnen goedaardige en kwaadaardige zwellingen ontstaan. Myomen Myomen bestaan uit spierweefsel. Zij kunnen voorkomen aan de buitenzijde van de baarmoeder, ín de baarmoederwand of in de baarmoederholte. Ook kunnen myomen aan de binnen- of buitenzijde van de baarmoeder gesteeld voorkomen. Het voorkomen van myomen buiten de baarmoeder is zeldzaam. Afhankelijk van de plaats van de myomen hebben zij verschillende benamingen en kunnen zij verschillende klachten veroorzaken. Zo kennen we de subsereuse myomen (aan de buitenzijde van de baarmoeder), de intramurale myomen (in de wand van de baarmoeder) en de submuceuse of intracavitaire myomen (in de baarmoederholte). Myomen komen bij ongeveer 30 % van de westerse vrouwen voor. Myomen kunnen groeien onder invloed van de vrouwelijke hormonen. Ze ontstaan dan ook niet vóór de eerste menstruatie en ná de overgang worden zij meestal kleiner of verdwijnen ze. In de zwangerschap kunnen myomen fors in grootte toenemen. Klachten De meeste vrouwen met myomen zijn klachtenvrij, met name als de myomen in de baarmoederwand of aan de buitenzijde van de baarmoeder voorkomen. Ze worden dan ook vaak bij toeval gevonden. Afhankelijk van de grootte van het myoom kunnen ze druk in de onderbuik en druk op de blaas en darm geven. Ook kunnen ze pijnklachten geven, vooral als door geringe bloedtoevoer het myoom verschrompelt. Pijn bij de menstruatie, ten gevolge van het myoom of de toegenomen grootte van de baarmoeder, is een vaak voorkomende klacht. Myomen ín de baarmoederholte geven de meeste klachten. Meestal zijn dit menstruatiestoornissen. Daarbij komen zowel overmatig bloedverlies als onregelmatig bloedverlies voor. Onderzoek Meestal worden myomen bij toeval ontdekt bij een gynaecologisch onderzoek. De plaats, het aantal en de grootte van de myomen kunnen worden beoordeeld met behulp van echoscopie. De echoscopie wordt over het algemeen inwendig 2

3 verricht. Voor meer informatie over de echoscopie verwijzen wij naar de folder Echoscopie van het ziekenhuis. Voor aanvullende beoordeling van myomen, die voorkomen aan de binnenzijde van de baarmoeder, bestaat een watercontrast echoscopie of hysteroscopie. Voor meer informatie over deze onderzoeken verwijzen we naar de folders Watercontrastechoscopie en Hysteroscopie van het ziekenhuis. Zonodig kan een myoom zichtbaar worden gemaakt middels een CT-scan of MRI-scan. Behandeling Als u geen klachten heeft, behoeven myomen geen behandeling, tenzij de grootte ervan onverwacht fors toeneemt of de vorm van het myoom (bij echoscopie) verandert. Een jaarlijkse controle is dan voldoende. Afhankelijk van uw klachten kiest de gynaecoloog in overleg met u de soort behandeling. Daarbij wordt altijd rekening gehouden met het aantal myomen, de plaats en de grootte ervan. Tevens wordt daarbij gelet op uw leeftijd en uw eventuele wens om nog zwanger te worden. Als myomen bijvoorbeeld vlak voor de overgang ontstaan of ontdekt worden, kan uw gynaecoloog in overleg met u eventueel kiezen om af te wachten; wellicht dat de myomen van zelf kleiner worden na de overgang. Als myomen zó groot zijn dat zij bloedingstoornissen of pijn veroorzaken, zijn er verschillende behandelingen mogelijk. Uw gynaecoloog zal met u bepalen welke behandeling in uw geval het meest geschikt is. Behandeling met medicijnen Bloedingstoornissen kunnen vaak nog met medicijnen worden behandeld. De myomen blijven bestaan, al worden ze soms iets kleiner. Medicijnen, waarvoor gekozen kan worden, zijn: Prostaglandine-synthetase-remmers (bijvoorbeeld Diclofenac of Naproxen). Deze verminderen vaak de menstruatiepijn en de hoeveelheid bloedverlies bij de menstruatie. De medicijnen moeten worden ingenomen bij het begin van de menstruatie. Tranexaminezuur (Cyclokapron). Dit middel beïnvloedt de stolling van het bloed, waardoor de hoeveelheid bloedverlies bij de menstruatie met de helft kan verminderen. Ook dit middel dient tijdens de menstruatie ingenomen te worden. De (anticonceptie) pil. Een derde mogelijkheid is het innemen van de anticonceptiepil. De pil geeft vaak vermindering van de hoeveelheid bloedverlies en doet de grootte van de myomen meestal afnemen. De bijwerkingen zijn echter wisselend, hetgeen uw gynaecoloog met u zal bespreken. Ook zijn Progesteronpreparaten (Orgametril,Provera, Mirena, Primolut) een mogelijkheid. Deze preparaten zorgen ervoor dat het baarmoederslijmvlies niet wordt gestimuleerd, waardoor de menstruatie wegblijft. Deze tabletten moeten elke dag van de maand worden ingenomen. Als u stopt met de behandeling komen de klachten vaak weer terug. Ook kunnen progesteronpreparaten in een depot worden geplaatst (Implanon is een staafje dat in de bovenarm onder de huid wordt geplaatst en 3 jaar kan blijven zitten; de Mirena is een depotpreparaat dat als spiraal in de baarmoeder wordt geplaatst en 5 jaar kan 3

4 blijven zitten). Met name bij myomen ín de baarmoederholte valt het effect vaak tegen. LHRH-agonist. Als laatste kan uw gynaecoloog kiezen voor een LHRH agonist (Lucrin of Zoladex). Deze medicijnen bootsen de postmenopauze (periode na de overgang) na. De myomen worden vaak kleiner. Ook hiervan zijn de bijwerkingen wisselend. Na het stoppen van de behandeling (3-6 maanden) krijgen de myomen meestal weer hun oorspronkelijke grootte. Operatieve behandeling Het verwijderen van het myoom wordt een myomectomie genoemd. Afhankelijk van de plaats van het myoom kan deze verwijderd worden na een opening in de buikwand (een buikoperatie) als het myoom zich aan de buitenzijde van de baarmoeder bevindt of na een inkijkoperatie in de baarmoeder zelf (hysteroscopie) als het myoom zich aan de binnenzijde bevindt. In zeldzame gevallen is het ook mogelijk om via een kijkbuisoperatie (laparascopie) een gesteeld myoom aan de buitenzijde van de baarmoeder te verwijderen. Een myomectomie wordt vrijwel altijd onder algehele verdoving uitgevoerd, maar bij verwijdering via een inkijkoperatie in de baarmoeder zelf kan dit ook met een ruggeprik. Dit kunt u met de anaesthesist (narcose-arts) overleggen. Als het aantal myomen te groot is of de myoom zit té zeer in de wand van de baarmoeder, kan deze niet selectief worden verwijderd. Dan zal er gekozen worden voor het verwijderen van de gehele baarmoeder. Afhankelijk van de grootte van de baarmoeder en/of de myomen gebeurt dit via de schede of via de buik. Over verwijdering van de baarmoeder bestaat een aparte folder waar u uiteraard naar kunt vragen: Verwijderen van de baarmoeder. Vaporisatie van myomen Een vaporisatiebehandeling is een nieuwe methode om de myoom met elektrische stroom weg te nemen. Dit kan worden verricht als de myoom ín de baarmoeder is gelegen. De vaporisatie wordt via een inkijkoperatie in de baarmoeder verricht (een hysteroscopie). Een vaporisatiebehandeling gebeurt in dagbehandeling. Voor meer informatie over hysteroscopie verwijzen wij naar de folder Hysteroscopie van het ziekenhuis. Embolisatie van myomen Het is tegenwoordig ook mogelijk om myomen te behandelen middels embolisatie. Bij deze ingreep wordt het aanvoerende bloedvat, dat het myoom van bloed voorziet, behandeld. Er is röntgenstraling nodig, evenals contrastvloeistof om het aanvoerende bloedvat zichtbaar te maken. Daarvoor wordt eerst een slangetje in de ader van de lies geplaatst. Deze handeling wordt nog niet verricht door de gynaecologen van dit ziekenhuis. Uw gynaecoloog zal, indien u voor deze behandeling in aanmerking komt, u verwijzen naar een behandelcentrum. 4

5 Informatie Graag verwijzen wij u voor verdere schriftelijke informatie naar onze website of de website van de NVOG ( Dit is de beroepsvereniging van Nederlandse gynaecologen. Verdere schriftelijke informatie kunt u vinden in diverse folders die te verkrijgen zijn bij Gynaecologie. Tot slot Mocht u na het lezen van deze folder nog vragen hebben of mochten er nog onduidelijkheden bestaan, aarzel dan niet en neem contact op met Gynaecologie. Het telefoonnummer vindt u op de achterzijde van deze folder. 5

6 Gynaecologie Meldpunt Oost 11 Afsprakennummer: Op werkdagen: en uur Informatienummer Op werkdagen: en uur Internet