EPILOBEE Eerste resultaten

Transcriptie

1 Agence fédérale pour la Sécurité de la Chaîne alimentaire EPILOBEE Eerste resultaten Bénédicte Verhoeven FAVV Controlebeleid Dierengezondheid

2 1) Stand van zaken 2) Eerste resultaten 3) Conclusies 4) Toekomst

3 1) STAND VAN ZAKEN

4 EPILOBEE deelnemende Lidstaten: BE, DK, DE, EE, GR, ES, FR, IT, LV, LT, HU, PL, PT, SK, FI, SE Objectieven: 1. Sterfte (winter- en seizoens-) 2. Varroa 3. Andere bijenziekten Vuilbroed (Eur. & Am.) Nosema (onderscheid N. apis <-> N. ceranae) CBPV (quantitatief onderzoek) 4. Vroege detectie: Tropilaelaps spp. en kleine bijenkastkever (Aethina tumida)

5 Epilobee geselecteerde imkers 3 bezoekreeksen 1) September ) Maart / april ) Augustus imkerbezoeken 1) 150 imkers 2) 148 imkers 3) 141 imkers 644 kolonies opgevolgd 25 assistenten voor de bijenteelt 17 FAVV-inspecteurs

6 Geregistreerde imkers in België in 2013 Figuur: CODA-CERVA

7 Geselecteerde imkers Epilobee Figuur: CODA-CERVA

8 Bezoek 1 (september 2013) Bepalen initiële conditie van de kolonies 150 imkers bezocht 644 kolonies geselecteerd 643 kolonies bemonsterd voor systematische varroatelling 300 kastbijen Reststaal in diepvries 10 diagnostische stalen ~ 15 analyses Broed, bijen met afwijkingen,

9 Bezoek 2 (maart/april 2014) Bepalen wintersterfte 148 imkers bezocht 1 imker + voor Amerikaans vuilbroed 1 imker gestorven 19 diagnostische stalen ~ 20 analyses

10 Bezoek 3 (augustus 2014) Bepalen seizoenssterfte 141 imkers bezocht 5 gestopt wegens 100% sterfte 2 + voor Amerikaans vuilbroed 8 diagnostische stalen ~ 13 analyses

11 Resultaten CODA Merendeel van de Belgische gegevens ANSES -> mortaliteitscijfers Uniforme berekening ~ 16 lidstaten Berekeningen bezig Resultaten verwacht begin 2015

12 2) EERSTE RESULTATEN

13 Algemene informatie Gemiddeld aantal bijenstanden per imker: 1,85 Gemiddeld aantal kolonies per imker: 9,6 Gemiddeld aantal kolonies per bezochte bijenstand: 6,7 Meest gehouden rassen: Carnica (45%), Buckfast (25%), zwarte bij (9%), kruisingen (10%) 96% Hobby 5 professionelen Hoofddoel: honingproductie 95% lid van een vereniging 49% volgde ooit opleiding

14 Algemene informatie Binnen brengen van vreemde zwermen: Seizoen 2013: 33% Binnenbrengen van vreemde koninginnen: Seizoen 2013: 31%

15 Varroa ~ bijenstand 96% van de bemonsterde bijenstanden (143) is positief (min. 1 positieve kolonie aanwezig) In 38,5% van de bemonsterde bijenstanden zijn alle bemonsterde kolonies positief Imkers vermelden maar weinig (klinische) problemen met varroa

16 Varroa ~ kolonie 73,8 % van de bemonsterde kolonies is positief Gemiddelde per kolonie: 1,87 mijten / 100 bijen

17 Varroa ~ kolonie Figuur: CODA-CERVA

18 Figuur: CODA-CERVA

19 Varroa Infestation: within-apiary prevalence (VIB-3) Geographical unit Within-Apiary 100bee count 95%CI LL 95%CI UL BELGIUM Antwerp Brussels Hainaut Limburg Liège Luxembourg Namur East Flanders Flemish Brabant Walloon Brabant West Flanders Overzicht: CODA-CERVA

20 Varroa Slechts 2 bijkomende diagnostische stalen bij kolonies met symptomen van varroase Stalen van gesloten broed Gemiddeld 33 mijten / 100 larven

21 Start varroabehandeling seizoen 2013 Figuur: CODA-CERVA 26% van de imkers start vóór augustus 15,3% (23 imkers) behandelden niet in periode januariseptember 2013

22 Aantal varroabehandelingen seizoen 2013 Figuur: CODA-CERVA Aantal varroabehandelingen in periode januari-september 2013

23 Toegepaste varroabehandelingen Figuur: CODA-CERVA Opnieuw grote variatie in gebruikte producten, toegepaste behandelingen (frequentie, duur, )

24 Toegepaste varroabehandelingen Actieve stof Aantal imkers % Thymol ,7 Oxaalzuur (incl. Beevital HC) 70 46,7 Mierenzuur 28 18,7 Amitraz 19 12,7 Tau-fluvalinaat 12 8 Etherische oliën 2 1,3

25 Andere ziektes: vuilbroed 11 stalen ~ Amerikaans vuilbroed -> 3 positief 11 stalen ~ Europees vuilbroed -> 1 positief

26 Andere ziektes: Nosema 8 stalen genomen Voorjaar 3 stalen positief 100% N. ceranae 2,2 miljard spores / bij (variatie 3 x ,7 x 10 9 )

27 Andere ziektes Chronic bee paralysis virus 3/15 stalen positief (voorjaar en zomer) Kleine bijenkastkever Geen verdachte kevers gevonden Tropilaelaps Geen verdachte mijten gevonden

28 3) CONCLUSIES

29 Conclusies Pilootproject Hoofddoel: ontwikkelen van een netwerk/systeem -> werd bereikt eerste indicatie over bijensterfte Positieve feedback van imkers, assistenten voor de bijenteelt en betrokken inspecteurs Programma hertekenen en scope verbreden Tijd nodig

30 4) TOEKOMST

31 ANSES Toekomst Voorjaar 2015: bekendmaking sterftecijfers Onderzoek naar de verschillende stammen van Amerikaans vuilbroed ~ bewaarde stalen Genetisch onderzoek bijen ~ bewaarde stalen? Najaar 2015: start Epilobee fase II? Prioritaire ziekten? Chemische contaminanten? Insecticiden? Fungiciden? Wat met bestrijdingsmiddelen tegen varroa?

32 Meer info Beroepssectoren > Dierlijke productie > Dieren > Dierengezondheid > Bijenziektes > Pilootbewakingsprogramma voor bijenziekten

33 BEDANKT Deelnemende imkers Assistenten voor de bijenteelt Nationaal referentielaboratorium voor de bijengezondheid CODA Labo voor zoofysiologie UGent Faculteit Gembloux Agro-Bio Tech ULg Verenigingen

34 Vragen?