INHOUDSOPGAVE pagina

Transcriptie

1 INHOUDSOPGAVE pagina Aanbiedingsbrief jaarstukken A Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 JAARVERSLAG Paragrafen Lokale heffingen 9 Onderhoud kapitaalgoederen 16 Bedrijfsvoering 18 Grondbeleid 21 Weerstandsvermogen 22 Financiering 26 Verbonden partijen 28 Programmaverantwoording Programma 1: Leefbaar Schiermonnikoog 37 Programma 2: Sociaal en gezond Schiermonnikoog 55 Programma 3: Schiermonnikoog vooruit 64 Programma 4: Schiermonnikoog tot uw dienst 76 Bijlage 1 Verantwoording ten aanzien van rechtmatigheid 89 B Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 JAARREKENING Balans en toelichting Grondslagen 96 Balans 100 Toelichting activa 102 Toelichting passiva 104 Programmarekening en toelichting Programma 1: Leefbaar Schiermonnikoog 112 Programma 2: Sociaal en gezond Schiermonnikoog 117 Programma 3: Schiermonnikoog vooruit 123 Programma 4: Schiermonnikoog tot uw dienst 127 Algemene dekkingsmiddelen 133 Overzichten Recapitulatiestaat 138 Incidentele baten en lasten en toelichting 140 Onvoorzien en toelichting 142 Bijlage SISA 144 Vaststellingsbesluit 147 Accountantsverklaring PriceWaterhouseCoopers 149

2 Aanbiedingsbrief aan de gemeenteraad Geachte Raad, Met de jaarstukken 2010 leggen we verantwoording af voor de uitvoering van de laatste jaarschijf van het collegeprogramma Deze jaarstukken zijn inclusief het burgerjaarverslag 2010 van de burgemeester, zoals dat in de column Uit de burgemeesterskamer in de Dorpsbode regelmatig is gepubliceerd. Deze column is terug te lezen op de website van de Digitale dorpsbode. Aangezien we al volop bezig zijn met de uitvoering van de nieuwe programmabegroting en we bovendien bij het jaarverslag 2009 en bij de begroting 2010 uitgebreid zijn ingegaan op de vele zaken die in de afgelopen collegeperiode gerealiseerd zijn, houden we deze aanbiedingsbrief kort. In onze verantwoording staan de volgende twee vragen centraal: - wat waren we van plan en wat hebben we gedaan; - wat mocht het kosten en wat heeft het gekost. Zo is deze inleiding ook opgebouwd: eerst gaan we kort in op onze plannen en vervolgens geven we een samenvatting van de financiële stand van zaken. Wat is er van onze plannen terechtgekomen? A. In 2010 is een nieuw concept beheers- en inrichtingsplan (BIP) Nationaal Park ontwikkeld op ambtelijk niveau, door de samenwerkende partners. Dit BIP gaat in 2011 het bestuurlijke traject in, waarbij een uitgebreide inspraakprocedure zal worden toegepast. B. We hebben ons handhavingplan aangescherpt, door aan te geven dat we de komende jaren vooral letten op onrechtmatige bewoning van permanente woningen, recreatiewoningen en bijgebouwen. In 2010 is veel tijd besteed aan één handhavingtraject, dat bovendien uitgebreide media-aandacht heeft gekregen. Het gevolg is wel dat we hierdoor nog niet met de uitvoering van onze handhavingtrajecten rondom het thema bewoning in 2010 konden starten. C. We zijn in overleg met Woon Friesland om het Riich-gebied op termijn te herstructureren. Door de financiële crisis zijn de financiën van de woningcorporaties onder druk komen te staan, waardoor veel plannen in de ijskast zijn gezet. Gelukkig is herstructurering van de Riich niet van het lijstje gevallen. Hier gaan we in 2011 mee verder. D. In samenwerking met de SOV hebben we gekeken naar de realisatie tijdelijke huisvesting voor werknemers horeca. Hiertoe hebben we een aantal scenario s tweemaal met de ondernemers besproken. Gezamenlijke conclusie was dat deze tijdelijke huisvesting voor ondernemers te duur is. Daarom zijn we gestopt met de verdere ontwikkeling van dit plan. E. We streven er naar om in 2020 zelfvoorzienend te zijn, door het nemen van duurzame maatregelen. Hiertoe hadden we een drietal waddenfondsaanvragen ingediend, die helaas alle drie niet zijn gehonoreerd. Wel hebben we subsidie toegekend gekregen voor zonnepanelen op de scholen. Voor 15 woningen hebben we subsidie gekregen voor woningverbetering. We hebben een flinke subsidie uit het provinciaal energie akkoord gekregen. Hiermee financieren we een duurzaamheidcoördinator VAST en gaan we een duurzaamheidstructuurplan opstellen, waarin het spoorboekje naar het realiseren van onze uiteindelijke doelstelling in 2020 wordt

3 uitgezet. Er zijn 60 maatwerkadviezen bestaande uit bouw opgesteld. De huiseigenaren met een dergelijk maatwerkadvies kunnen in de toekomst eenvoudiger in aanmerking komen voor vervolgsubsidies op het terrein van duurzaamheid. F. In 2010 hebben we goede ervaringen opgedaan met onze samenwerkingsschool. Daarnaast hebben we een verkenning uitgevoerd hoe deze school zich verder kan ontwikkelen tot een zogenaamde brede school. G. In september 2010 zijn de 30 nieuwe huurwoningen aan de Ds. Hasperstraat en de Martha Karststraat feestelijk in gebruik genomen. H. In 2010 hebben we onderzocht of er een gezamenlijk concept voor hotel Egbertsduin en zwembad de Dúnatter in het kader van zorgtoerisme kan worden ontwikkeld. Dit plan bleek niet kansrijk. Inmiddels is hotel Egbertsduin verkocht. Met de Conégroup, de huidige exploitant van het zwembad, wordt de komende jaren bekeken hoe op langere termijn het zwembad behouden kan worden voor het eiland. I. In 2010 hebben we aandacht besteed aan de vele nieuwe verplichtingen in het kader van de elektronische overheid. Veel aandacht, tijd en geld is gaan zitten in de invoering van de Basisregistratie Adressen en Gebouwen. In deze Basisregistratie wordt de levensloop van een gebouw vastgelegd en bijgehouden. Jaarrekening Toelichting op het rekeningresultaat Het jaar 2010 is afgesloten met een positief rekeningsaldo van Enkele in het oog springende zaken die van invloed zijn op het rekeningsaldo: - overschrijding op het materieel van de brandweer van Deels door extra kapitaallasten van de Unimog, deels extra kosten aan aanhangers, zodat die kunnen worden getrokken door de Unimog. Daarnaast is het uurtarief verhoogd van de garage Dantumadiel, waar de brandweervoertuigen in onderhoud zijn. - meerkosten van aan uitvoeringskosten WYS DanDon. Oorzaak is vooral een fraudeonderzoek dat 270 uur vergde. - Op de WMO is er een voordeel van ruim De eigen bijdragen vielen en er was iets minder voor huishoudelijke zorg nodig. - voordeel van op energierekening basisschool. In het verleden te hoge voorschotten betaald. Na controle van de doorgegeven meterstanden is dat gecorrigeerd. - voordeel van op de kapitaallasten van het overslagstation, omdat alle uitgaven nog niet zijn geweest. - voordeel riolering van totaal minder werkzaamheden van derden nodig, want veel minder storingen. Er is geen rioolinspectie geweest in Dit gebeurt eens per 2 jaar. Voordeel Tot slot zijn de kapitaallasten lager, omdat er aanbestedingsvoordeel is en een deel van de werkzaamheden 2010 nog plaats vindt in vrijval voorziening FPU van Een aantal medewerkers maakte in 2010 niet gebruik van de FPUregeling, waar dit recht er wel was. - vrijval voorziening gemeentelijke gebouwen van Voor een aantal gebouwen zijn de onderhoudskosten lager uitgevallen, of was het geplande onderhoud eerst nog niet nodig. Zie programma 4 G voor een uitgebreide toelichting. Voor een volledige verklaring van het rekeningsresultaat verwijzen wij u naar de jaarrekening.

4 Rechtmatigheid De accountant toets bij de jaarrekeningcontrole op getrouwheid (=kloppen de cijfers) en op rechtmatigheid (zijn de cijfers op een juiste wijze tot stand gekomen). In 2010 hebben we zowel een goedkeurende verklaring gekregen voor de getrouwheid, als ook voor de rechtmatigheid. De resultaten van de interne controles gebruiken wij om in 2011 de werkprocessen waar nodig verder aan te scherpen. Verderop in de jaarrekening treft u de bijlage verantwoording ten aanzien van rechtmatigheid aan, waarin wordt ingegaan op de resultaten van de interne controles. Financiële positie De financiële positie van onze gemeente is op dit moment goed en stabiel te noemen. Het weerstandsvermogen is voldoende. De stand van de algemene reserve is per 31 december Dit is exclusief de toevoeging van het rekeningsresultaat 2010 en exclusief nog op de algemene reserve rustende verplichtingen van gesaldeerd ongeveer (per eind 2010). In de nabije toekomst komen er nog een aantal zaken op ons af, waarvan vooral de bezuinigingen op de algemene uitkering onze financiële positie verder zal bepalen. In de meicirculaire 2011 verwachten we meer duidelijkheid over de Rijksbezuinigingen. Het blijft voor ons dus noodzakelijk om uiterst kritisch te kijken naar onze budgetten. Resultaatsbestemming Wij adviseren u om het positieve rekeningsresultaat van als volgt te bestemmen: ten gunste van Reserve voorziening gehandicapten ten gunste van Algemene reserve De Reserve voorziening gehandicapten is in 2010 volledig benut voor enkele grote woningaanpassingen. Sinds twee jaar zijn kosten van grote woningaanpassingen niet meer te declareren bij het Rijk. Wij hebben wel stevige jaarbudgetten voor voorzieningen van gehandicapten, maar bij een jaar met meerdere grote woningaanpassingen kan het jaarbudget al onvoldoende zijn. Het budget laat zich om die reden ook moeilijk ramen. Daarom vinden wij het verstandig om deze reserve aan te vullen. In het algemeen hebben we zorg over de financiering van de WMO in relatie tot de vergrijzende bevolking op Schiermonnikoog. Geconstateerd wordt dat veel senioren van plan zijn hun koopwoning te verkopen en zich nu plaatsen op de lijst van woningzoekenden. Wij zullen stimuleren dat in het herstructureringsplan de Riich koopwoningen voor senioren worden opgenomen. Daarnaast zijn wij van mening dat bij de WMO invoering van het draagkrachtbeginsel moet worden onderzocht. Dit betekent dat de hoogte van de bijdrage uit het WMO voor woningaanpassingen en hulpmiddelen afhankelijk gesteld wordt van het inkomen / vermogen van de aanvrager. De sterkste schouders dragen de zwaarste lasten.

5 Jaarverslag 2010 Hoofdstuk 1: Paragrafen

6 Lokale heffingen Deze paragraaf geeft inzicht in de gemeentelijke heffingen in totaliteit. Naast inzicht in de lokale heffingen wordt ook ingegaan op de lokale lastendruk, het kwijtscheldingsbeleid en de Waardering Onroerende Zaken (WOZ). Heffingen In onderstaande tabel is weergegeven welke belastingen, heffingen en rechten de gemeente Schiermonnikoog in 2010 heeft geheven. Soort belasting/heffing/recht Onroerende zaakbelastingen Forensenbelasting Toeristenbelasting Afvalstoffenheffing Leges Rioolheffing Lijkbezorgingsrechten Liggelden Beleid Op 27 oktober 2009 heeft de gemeenteraad de Notitie Financieel Kader behandeld. Besloten is dat de belastingen, heffingen en rechten, met uitzondering van de onroerende zaakbelastingen, voor het jaar 2010 dienen te worden verhoogd met 2%. Voor de onroerende zaakbelastingen geldt een tariefsverhoging van 1,5%. Voor de afvalstoffenheffing, leges bouwvergunningen (excl. kosten bouwcontrole) en lijkbezorgingsrechten wordt met ingang van 2009 een kostendekking aangehouden van respectievelijk 100%, 100% en 50%. Voor de komende 5 jaren is voor de werkzaamheden aan het riool in de raadsvergadering van 15 mei 2007 het Gemeentelijk Rioleringsplan vastgesteld. Besloten is de tarieven van de rioolheffing in de jaren 2008 tot en met 2014, naast de jaarlijkse indexering, jaarlijks te verhogen met 3,8%. Totaal derhalve 5,8%. De doelstelling om een kostendekkingspercentage van 100% te bereiken is hiermee komen te vervallen. In de raadsvergadering van 22 oktober 2007 is bij de behandeling van het belastingvoorstel voor het jaar 2008 besloten de leges auto ontheffingen jaarlijks met ingang van het jaar 2008 gefaseerd te verhogen totdat in het jaar 2011 een kostendekkingspercentage wordt verkregen van 100%. De volgende fasering is hiertoe vastgesteld. Jaar Leges auto ontheffingen

7 Tarieven In onderstaande tabel zijn de vastgestelde tarieven voor het jaar 2010 weergegeven. Tarievenoverzicht 2010 Soort belasting/heffing/recht Onroerende zaakbelastingen percentage van de waarde: Woningen: Eigenarenbelasting 0,0775% Niet - woningen: Gebruikersbelasting 0,1020% Eigenarenbelasting 0,1268% Forensenbelasting percentage van de waarde 0,1768% Toeristenbelasting Dagverblijf 1,34 Nachtverblijf 1,18 Afvalstoffenheffing Gebruik perceel door één persoon 217,32 Gebruik perceel door twee op meer personen 309,60 Leges div. Rioolheffing Vastbedrag Per eenheid van 0 tot en met 50 m3 27,12 Per eenheid van 51 tot en met 250 m3 54,12 Per eenheid boven 250 m3 135,60 Variabele heffing per volle kubieke meter afvalwater 0,99 Lijkbezorgingsrechten div. Liggelden: Vaartuig havenkom per m2 0,54 Vaartuig kom dam jachthaven per m2 0,24

8 Opbrengsten Het totaal aan opbrengsten belastingen, heffingen en rechten bedraagt In onderstaande tabel zijn de geraamde opbrengsten en de werkelijke opbrengsten gespecificeerd naar belastingsoort voor 2010 weergegeven. Belastingbronnen 2010 Geraamd Ontvangen Verschil Onroerende zaakbelastingen gebruikers Onroerende zaakbelastingen eigenaren Forensenbelasting Toeristenbelasting Dagverblijf Nachtverblijf Afvalstoffenheffing Rioolheffing Leges burgerzaken Leges bouwvergunningen Leges auto - ontheffingen Leges regionale brandweer Lijkbezorgingsrechten Totaal Voor een toelichting van de belangrijkste verschillen wordt verwezen naar hetgeen is opgenomen in de programmarekening Procentueel kunnen de opbrengsten als volgt worden verdeeld: Verdeling belastingen en heffingen In % Onroerende zaakbelastingen gebruikers 2,4 Onroerende zaakbelastingen eigenaren 16,1 Forensenbelasting 6,6 Toeristenbelasting 42,4 Afvalstoffenheffing 16,5 Rioolheffing 8,7 Leges burgerzaken 1,5 Leges bouwvergunningen 2,8 Leges auto-ontheffingen 2,1 Leges regionale brandweer 0,1 Lijkbezorgingsrechten 0, Totaal 100,0

9 Lokale woonlasten 2010 Het gemiddeld in Nederland geheven tarief bedraagt in het jaar 2010 voor de belastingsoorten: onroerende zaakbelasting woningen (eigenaar) % 0,0943 (percentage van de waarde van de woning) onroerende zaakbelastingen niet-woningen (eigenaar en gebruiker) % 0,3270 (percentage van de waarde van de niet-woning) reinigingsheffingen (meerpersoonshuishouden) 271,00

10 rioolheffing 165,00 De tarieven in het jaar 2010 bedragen in onze gemeente voor de belastingsoorten: onroerende zaakbelasting woningen (eigenaar) % 0,0775 (percentage van de waarde van de woning) onroerende zaakbelastingen niet-woningen (eigenaar en gebruiker) % 0,2288 (percentage van de waarde van de niet-woning) reinigingsheffingen (meerpersoonshuishouden) 309,60 rioolheffing (bij een waterverbruik van 150 m3) 202,62 De gemiddelde woonlasten (onroerende zaakbelastingen, rioolheffing en reinigingsheffingen) voor meerpersoonshuishoudens bedragen in het jaar ,00. De gemiddelde woonlasten in onze gemeente bedragen 742,40. Ontwikkeling woonlasten in onze gemeente Woonlasten gem.woningwaarde , gem.woningwaarde ,00 rioolheffing gebaseerd op waterverbruik van 150 m3 Onroerende zaakbelastingen gebruiker 0,00 0,00 Onroerende zaakbelastingen eigenaar 230,38 230,18 Afvalstoffenheffing meerpersoonshuishouden 302,64 309,60 Rioolheffing 192,12 202, Totaal 725,14 742,40 Stijgingspercentage t.o.v. vorig jaar 2,4 Kwijtschelding De aanslagen onroerende zaakbelastingen, afvalstoffenheffing en rioolheffing komen in principe voor kwijtschelding in aanmerking. Kwijtschelding wordt verleend op basis van de maximaal toegestane rijksnormen, zijnde 100% van de bijstandsnorm. Voor het jaar 2010 is aan 2 belastingplichtigen volledige of gedeeltelijke kwijtschelding verleend. Kwijtschelding van de aanslag rioolheffing vindt plaats na overlegging van de afrekeningsnota van Vitens. Het totaalbedrag verleend aan kwijtscheldingen bedraagt 806,60. Waardering Onroerende Zaken (WOZ) Sinds 1997 geldt een landelijke regeling voor de waardering van onroerende zaken, de Wet waardering onroerende zaken (Wet WOZ). De Wet WOZ schrijft voor dat gemeenten periodiek een nieuwe waarde vaststellen voor alle panden in de gemeente. Voorheen gold die WOZ-waarde voor een periode van vier jaren. Vanaf 2005 was dat twee jaar. Met ingang van 1 januari 2007 wordt de WOZ-waarde van de onroerende zaken

11 jaarlijks vastgesteld. De verwachting is, dat door de jaarlijkse waardering de acceptatie van de WOZ-waarde bij de burger zal toenemen aangezien de waarde actueler is en daardoor meer aansluit bij de verwachtingen (zie daartoe ook onderstaand overzicht ingediende bezwaarschriften ). Daarnaast zullen de schokken in de WOZ-waarden gedempt worden, hetgeen eveneens de acceptatie kan vergroten. Door frequenter de WOZwaarde vast te stellen, nemen de mogelijkheden tot een breder maatschappelijk gebruik van de WOZ-waarden toe. Overzicht ingediende bezwaarschriften Schiermonnikoog Jaar Beschikkingen Woningen Niet-woningen Totaal objecten ======= ======= ======= Bezwaren Woningen Niet-woningen 5 Waaronder 1 proforma Totaal bezwaren ======= ======= ======= Bezwaren procentueel 2,7 3,4 7,7 Vergoeding en kosten De waarderingskosten worden gedragen door drie overheden, te weten het Rijk, de gemeenten en de waterschappen. In het bestuurlijk overleg WOZ (d.d. 3 juli 2007) is afgesproken dat de uitvoeringskosten die via de specifieke uitkering kostenverrekening en gegevensuitwisseling Wet waardering onroerende zaken worden gefinancierd met ingang van het jaar 2009 worden overgeheveld naar het gemeentefonds. De hoogte van het overhevelingsbedrag vindt plaats op basis van de maatstaven woonruimten, bedrijfsvestigingen, oppervlakte land en een vast bedrag.

12 Het overhevelingsbedrag dat voor de gemeente Schiermonnikoog voor het jaar 2010 in de algemene uitkering uit het gemeentefonds is opgenomen bedraagt Gespecificeerd naar (sub)functies bedragen in 2010 de gemeentelijke waarderingskosten: (Sub)functies Bedrag in euro's Uitbestede werkzaamheden financiën Dongeradeel Waardevast Waarderen Checkmate 500 Kostenplaatsen Totaal ======== De voor de eigen belastingheffing toe te rekenen kosten bedragen ( / ). De opbrengsten onroerende zaakbelastingen en forensenbelasting bedragen in 2010 in totaal Procentueel bedragen de toe te rekenen kosten (perceptiekosten) 2% van de totale belastingopbrengst.

13 Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen Wegen Op 19 februari 2008 heeft uw raad het onderhoudsplan wegen vastgesteld. Op grond van dit wegenplan hebben we in 2010 het Vuurtorenpad aangepakt. Helaas kon het werk in verband met de vroeg invallende winter niet meer in dit jaar worden afgerond. De werkzaamheden zijn in combinatie met de vervanging van de riolering in Martjeland uitgevoerd. Een gezamenlijke aanbesteding van de werken was veruit het voordeligst. De betreffende aannemer hoeft maar één keer zijn materieel en materiaal over te brengen naar Schiermonnikoog. Dus de logistieke kosten blijven daardoor beperkt. Ook is het aanbestedingsbedrag binnen de door ons gestelde budgetten gebleven. Reden hiervoor is de malaise in de wegenbouw, waardoor bedrijven soms inschrijven beneden de kostprijs. Zodoende waarborgen ze de continuïteit van hun bedrijfsvoering. Omdat het werk vertraging heeft opgelopen door de vorstperiode in november en december, is de definitieve afrekening nog niet bekend. Deze nemen we mee in de eerste of tweede tussentijdse rapportage over het begrotingsjaar In ieder geval blijven we ruimschoots binnen de budgetten. Lichtmasten De onderhoudstaat van het lichtmastenbestand is goed en behoeft de komende jaren regulier onderhoud. Voor dat onderhoud hebben we, net als de meeste andere Friese gemeenten, een contract afgesloten met Ziut. Riolering Adviesbureau DHV heeft het gemeentelijke rioleringsplan in 2007 opgesteld. Mede op basis van theoretische modellen. Belangrijkste onderdeel van het plan is overigens het uitstippelen van het wettelijke verplichte beleid op het terrein van rioleringen, afwatering etc. voor de komende jaren. Oorspronkelijk was in het plan in totaliteit beschikbaar voor vervanging van riolering en voor vervanging van drukriolering. De vervanging van de drukriolering is niet noodzakelijk. Het totaal bedrag van is, met instemming van uw raad, aangewend voor de vervanging van de riolering in het Martjeland. Daarmee is de aannemer in oktober 2010 begonnen. Voor de kapitaallasten maakt de gewijzigde bestemming geen verschil. Die blijven gelijk. Ook voor de (financiële) planning op langere termijn heeft de aanpassing weinig invloed. De ene ingreep -de vervanging van de drukriolering- wordt uitgesteld, terwijl de andere ingreep vervanging riolering Martjeland- naar voren wordt geschoven. Openbaar groen Uw raad heeft op 20 mei 2008 het groenuitvoeringsplan vastgesteld. Op grond van het groenuitvoeringsplan is een lange termijnvisie vastgelegd voor de groenvoorzieningen in en om het dorp. Het plan vormt de basis voor een structurele opwaardering van het groenonderhoud in het dorp en buitengebied. In 2010 gaan we door met de uitvoering van dit plan. BTL Realisatie ondersteunt de gemeentelijke buitendienst met advies voor het algemene beheer en onderhoud van het groen, praktische werkmethodes, te gebruiken materieel en de afweging voor aanschaf of inhuur van materieel. Dit advies is een jaarlijks terugkerend onderdeel van het groenuitvoeringsplan. Jachthaven De jachthaven is in maart 2009 weer uitgebaggerd. Circa m³ slib is gestort in het depot ten noorden van de jachthaven. De kosten van het baggeren bedroegen De kosten van het ophogen van de dijk van het

14 baggerdepot bedroegen De baggerkosten zijn gestegen vanwege de hoge logistieke kosten. De aan- en afvoerkosten van het materieel vormen een steeds belangrijkere component van de totale baggerkosten. Verder heeft Oosterhof Holman een aantal noodzakelijke reparatiewerkzaamheden aan de jachthaven uitgevoerd. Te weten het plaatsen van 3 zogenaamde Basralocuspalen met een lengte van 11 tot 12 meter, het herstellen van een beschadiging aan de coating van de drijvende steiger en het vastzetten van een koppeling (borging) van een steiger. Een gedeelte van de reparatie kon worden verhaald op de eigenaar van een jacht die een paal had beschadigd. De resterende kosten bedroegen Uw raad heeft in 2010 een krediet van beschikbaar gesteld voor het opstellen van een herinrichtingsplan voor de jachthaven. Dit plan is in januari 2011 gereed en wordt daarna aan uw raad voorgelegd. De opsteller van het plan, de heer Lieuwe van der Meer, heeft in december onderzoek verricht naar het deponeren van slib in het huidige baggerdepot. Op zijn advies gaan we de dijk van het baggerdepot ophogen. Ook hebben we aan twee baggerbedrijven, waaronder de firma Klaar die in 2009 en 2010 de jachthaven heeft uitgebaggerd, een offerte gevraagd voor het baggeren van de jachthaven in Van Rijkswaterstaat hebben we, op grond van het Besluit Bodemkwaliteit, toestemming gevraagd voor het deponeren van het baggerslib. Gebouwen Op 18 december is het MOP vastgesteld in de raad. Op 15 april 2008 is daar nog een aanvulling opgekomen voor de Kittiwake. De volgende mutaties hebben in 2010 plaatsgevonden Voorziening onderhoud gebouwen beginstand werkelijke toevoeging werkelijke onttrekking stand stand volgens MOP op nog uit te voeren van vereiste stand per In 2010 is het nodige onderhoudswerk uitgevoerd aan gemeentelijke gebouwen. Zo is aan de basisschool schilderwerk uitgevoerd en is de kruipruimte geïsoleerd (totaal ). Bij de gymzaal is de glaspui aan de noordkant vervangen en is dakbedekking hersteld (totaal ). Bij Langestreek 130 heeft een interne renovatie plaats gevonden en is schilderwerk uitgevoerd (totaal ). In 2011 moeten nog enkele zaken worden uitgevoerd die waren gepland voor Het betreft vooral onderhoud aan het toiletgebouw aan de Prins Bernardweg ( ). In het MOP gebouwen is niet het zwembad meegenomen. Aan het zwembad zijn echter wel diverse onderhoudswerkzaamheden uitgevoerd in 2010 en wel voor een bedrag van De onderhoudskosten aan het zwembad komen rechtstreeks ten laste van de exploitatie en worden dus niet verrekend met de reserve onderhoud gebouwen. Bij de jaarrekening is een vrijval van meegenomen om de vereiste stand van te halen. De oorzaak van de extra storting is vooral dat geen onderhoud aan de nieuwe brandweergarage nodig is (voordeel ), geen onderhoud nodig aan toiletgebouwen (voordeel ), divers onderhoud aan de kerktoren is niet nodig geweest (voordeel 8.300), schilderwerk Yn e Mande lager uitgevallen (voordeel 5.800).

15 Paragraaf bedrijfsvoering In 2010 is een start gemaakt met de uitvoering van drie plannen die gezamenlijk tot doel hebben om de gemeentelijke organisatie een ontwikkeling van een produkt- en taakgerichte organisatie naar een regie- / netwerk en ketengerichte organisatie te laten doormaken. Dit is de wijze waarop wij denken dat een kleine gemeente bestaansrecht kan hebben in de toekomst. Het gaat om de volgende plannen 1. het projectplan Vlieland, Ameland, Schiermonnikoog, Terschelling Vast op koers, waardoor de geïntensiveerde samenwerking tussen de vier Friese Waddeneilanden gestalte krijgt. 2. het in februari 2010 vastgestelde realisatieplan De gemeente Schiermonnikoog geeft Antwoord en de daarmee samenhangende wetgeving die in 2010 van kracht wordt op het terrein van diverse basisregistraties, waaraan de gemeente uitvoering moet gaan geven. 3. de in december 2009 vastgestelde notitie Leeftijd- en Arbeidsmarktbewust beleid Schiermonnikoog. Daarnaast is er nog een vierde ontwikkeling van invloed geweest op de bedrijfsvoering: het nieuwe raads- en collegeprogramma voor de periode , met een bijbehorend bezuinigingspakket, dat ook gevolgen heeft voor de bedrijfsvoering 1. VAST op Koers, de samenwerking van de vier Friese Waddeneilanden In het projectplan VAST op Koers hebben we vastgelegd dat de samenwerking tussen de Friese Waddeneilanden, Vlieland, Ameland, Schiermonnikoog en Terschelling geïntensiveerd wordt. De periode 2009 en 2010 wordt gebruikt om een samenwerkingsmodel te ontwikkelen. In 2010 zijn in diverse projectgroepen voorstellen ontwikkeld hoe de samenwerking te organiseren op diverse thema s. Het gaat om Veiligheid / hulpverleningsdiensten, Natuur / RO, Bereikbaarheid, Ambitiemanifest / Duurzaamheid, Onderwijs, Volkshuisvesting, Milieu, Recreatie / toerisme en diverse thema s op het terrein van bedrijfsvoering, zoals ICT en inkoop. Daarnaast is ook vormgegeven aan het overleg van de portefeuillehouders van de Waddeneilanden. In Harlingen hebben we een gezamenlijk secretariaat Daarmee hebben we een stevige basis gelegd onder de samenwerking. Vanaf nu komt het aan op uitvoering van de ontwikkelde plannen. 2. Realisatieplan Egem-i In het realisatieplan Egem-i: De gemeente Schiermonnikoog geeft antwoord zijn in hoofdstuk 7 de diverse projecten weergegeven. In 2010 is veel energie gestopt in de uitvoering van die projecten. We volstaan hier met het noemen van de projecten waar belangrijke vooruitgang is geboekt: - Uitbesteding ICT: gemeenteraad heeft ingestemd met uitbesteding aan de gemeente Leeuwarden - Inrichting frontofficie / gemeenteloket: onder begeleiding van een externe adviseur zijn we aan het kijken hoe de organisatie van het gemeenteloket er in de toekomst uit moet zien - Basisregistratie Adressen en Personen (BAG): we zijn in de eerste week van januari aangesloten op de landelijke voorziening BAG, waarmee we aan alle wettelijke eisen voldoen - Basisregistratie Personen: We zijn aangesloten op de landelijke terug meldvoorziening - Geografische informatievoorziening: we hebben inmiddels een systeem waarmee we verschillende geografische informatielagen (kadaster, BAG, bestemmingsplankaart, etc) over elkaar heen kunnen leggen.

16 - omgevingsvergunning: per 1 oktober 2010 werken we conform de eisen van de Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht (WABO). Dit betekent dat burgers nu ook digitaal hun vergunning aan kunnen vragen en bovendien maar één integrale vergunning voor bouwen, slopen, kappen en milieu hoeven aan te vragen. - Invoering van de Wet Informatie-uitwisseling Ondergrondse Netten (WION): voor onze gemeente betekende dit dat wij ons rioleringsstelsel digitaal moesten opnemen in een landelijk systeem. Dit landelijke systeem is voor alle ondergrondse netten te benaderen door diegenen die graafwerkzaamheden verrichten. - Digitaal loket: in 2010 is de basis gelegd voor de invoering van het digitaal loket. Zo is Digid, het systeem waar burgers zich digitaal mee kunnen legitimeren en internetkassa geïmplementeerd op onze website. In 2011 gaan we hier ook daadwerkelijk produkten aan koppelen. - Decentrale regelgeving op internet: gemeenten zijn verplicht om voor 1 januari 2011 de decentrale regelgeving via een landelijk vastgesteld format op internet te plaatsen. In december 2010 is dit systeem ook op Schiermonnikoog ingevoerd. - documentbeheer en informatievoorziening: in 2010 is veel aandacht geschonken aan zaakgericht / objectgericht werken. Dit betekent dat alle relevante dossiers / informatie die bij een bepaald onderwerp hoort, elektronisch gekoppeld wordt, zodat medewerkers met één druk op de knop alle relevante informatie bij het onderwerp hebben. Hiertoe is ons bestaande postregistratiesysteem omgebouwd tot een digitaal document managementsysteem. Wat we merken is dat de invoering van deze nieuwe systemen tot gevolg hebben dat afscheid genomen moet worden van de vertrouwde werkprocessen, zoals die al jarenlang gelden binnen onze organisatie. Hiervoor in de plaats komt een hele nieuwe manier van werken, waarbij we veel meer in digitaal ondersteunde werkprocessen gaan werken, waarbij meerdere medewerkers een bijdrage leveren aan dat proces. Deze omslag in werken vraagt een flinke gewenningsperiode. 3. Leeftijd- en arbeidsmarktbewust beleid In december 2009 is de notitie Leeftijd- en arbeidsmarktbewust beleid vastgesteld door de gemeenteraad. Dit beleid heeft als doel om de organisatie en de medewerkers te ondersteunen bij de vele veranderingen die zich aandienen. Een van die veranderingen is dat een flink aantal medewerkers binnen 5 jaar met pensioen gaat. Wat hebben wij gedaan in 2010: A. het aantrekken van een junior beleidsmedewerker / programmamedewerker voor ruimtelijke ordening, milieu en volkshuisvesting. Deze medewerker wordt ingewerkt door de seniormedewerker, die in 2012 met pensioen gaat. B. de leidinggevenden hebben een opleiding coachend leidinggeven gevolgd. Daarmee samenhangend is een nieuwe wijze van functioneringsgesprekken ingevoerd, waarbij meer de nadruk ligt op het maken van afspraken over de resultaten die worden behaald en het beoordelen van die resultaten. Ook wordt in deze nieuwe systematiek uitdrukkelijk aandacht geschonken aan het gedrag (competenties) van medewerkers, dit omdat het al eerder genoemde zaakgericht werken met zich meebrengt dat medewerkers veel meer dan voorheen intensief met elkaar moeten samenwerken in de gemeentelijke werkprocessen. Hiertoe zijn de medewerkers in 2010 twee keer een dagdeel opgeleid in het maken van afspraken over resultaten en competenties. 4. Nieuw raads- en collegeprogramma en bezuinigingen In 2010 is veel tijd geïnvesteerd in het ontwikkelen van een nieuw collegeprogramma. Het collegeprogramma is enerzijds gebaseerd op het coalitieprogramma dat de twee coalitiepartijen, CGS en Schiermonnikoogs Belang hebben opgesteld. Anderzijds diende een bezuiniging van ongeveer euro te worden gerealiseerd. Een van de onderdelen van de ombuigingen is een bezuiniging op de bedrijfsvoering. Wat houdt die bezuiniging in?

17 A. We overwegen de kinderboerderij een andere invulling te geven. Een raadscommissie gaat zich hier in 2011 over buigen. Mogelijk kunnen hierdoor 20 uren binnen onze formatie vervallen. B. We ondersteunen de GR brandweer NOF voor 10 uur met een administratieve kracht. Het betreft een besluit uit De brandweer ziet goede mogelijkheden de administratie zodanig aan te passen dat ondersteuning door Schiermonnikoog niet meer noodzakelijk is. Daarom hebben we besloten deze 10 uren te laten vervallen - we bezuinigen 10 uren op de bodetaken, door een aantal taken niet meer uit te voeren: de bode brengt geen post meer rond in het dorp, medewerkers halen zelf hun koffie op en in overleg met de raad zal gekeken worden of de bode ondersteuning voor de raadsvergaderingen terug kan worden gebracht. - de medewerker die het beheer van het afvalstation doet gaat over een aantal jaren met pensioen. Deze 14 uren beheer worden ingebed in het team buitendienst. - we zien goede mogelijkheden om op de contracten van onze externe partners te bezuinigen door soberder / efficiëntere uitvoering van taken. Het gaat dan met name om het contract met Dongeradeel. Al deze maatregelen kunnen we door natuurlijk verloop opvangen (zo gaat onze medewerker kinderboerderij in 2011 met pensioen), waardoor geen frictiekosten ontstaan. Bij al deze maatregelen plaatsen we wel als kanttekening dat de omvang van onze buitendienst hiermee een kritische ondergrens heeft bereikt. Een verdere inkrimping op die plek heeft tot gevolg dat noodzakelijke taken als gladheidsbestrijding niet meer kunnen worden geborgd.

18 Paragraaf grondbeleid Onder gemeentelijk grondbeleid wordt verstaan De door het bevoegd gezag te maken keuzes met betrekking tot de toepassing van het instrumentarium ten aanzien van grondverwerving, kostenverhaal en gronduitgifte. In feite gaat het hierbij om aankoop, bouwrijp maken en verkopen van grond. In het verleden heeft de gemeente deze taken altijd zelf uitgevoerd. Dat lag ook wel voor de hand omdat de gemeente zelf een woningbedrijf exploiteerde. De taken waren doorgaans beperkt tot gronduitgifte voor woningbouw en bedrijventerrein. Dit zal in de toekomst ook zo blijven. In het verleden zijn gronden aangekocht rondom het dorp. Dit zijn potentiële locaties voor woningbouw. Voor het overige voert de gemeente geen actief beleid. De grond voor de bouw van woningen aan de Oosterreeweg is inmiddels overgedragen aan de woningcorporatie met uitzondering van de gronden met een openbare bestemming. De grondexploitatie is echter nog niet volledig afgerond. Dit gebeurt in de loop van Er moeten namelijk nog een paar kleinere zaken worden uitgevoerd wat betreft straatverlichting, groenvoorzieningen en straatmeubilair. In de tweede tussentijdse rapportage 2010 is tussentijds winst genomen voor een bedrag van , omdat we een goed beeld hebben van de nog te maken kosten.

19 Paragraaf weerstandsvermogen Inleiding Het weerstandsvermogen bestaat volgens het BBV uit de relatie tussen de weerstandscapaciteit en de risico s waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie. Deze definitie is uitgebreider dan de voorheen vaak gehanteerde definitie dat weerstandsvermogen is de mate waarin iemand in staat is financiële tegenvallers op te vangen. In de definitie van het BBV wordt een directe link gelegd met de risicoparagraaf uit de ComptabiliteitsVoorschriften 95 doordat weerstandscapaciteit wordt gekoppeld aan bepaalde risico s. Het weerstandsvermogen bestaat dus uit de volgende 2 componenten: De weerstandscapaciteit, waaronder wordt verstaan de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente (of provincie) beschikt of kan beschikken om niet-begrote kosten te dekken. In artikel 11 van het BBV wordt het begrip weerstandscapaciteit nog meer verbijzonderd. De weerstandscapaciteit heeft een structurele component en een incidentele component. De structurele weerstandscapaciteit bestaat uit de onbenutte belastingcapaciteit en uit de post onvoorzien. Dit zijn middelen die permanent kunnen worden ingezet om tegenvallers in de lopende exploitatie op te vangen, zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van de programma s. De incidentele weerstandscapaciteit bestaat uit de algemene reserve en uit eenmalige ruimte op de begroting. De eenmalige ruimte in de begroting zit in middelen waarmee calamiteiten en andere eenmalige tegenvallers kunnen worden opgevangen, zonder dat dit invloed heeft op de hoogte van de voorzieningenniveaus van de programma s. Alle risico s waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie. Uitgangspunt voor het weerstandsvermogen is dat: - De incidentele weerstandscapaciteit voldoende moet zijn om de incidentele financiële risico s te bekostigen en - De structurele weerstandscapaciteit op een zodanig niveau moet zijn dat daarmee structurele financiële tegenvallers worden gedekt. Het weerstandsvermogen bestaat derhalve uit de relatie tussen weerstandscapaciteit (zijnde de middelen waarover de organisatie beschikt/kan beschikken om niet begrote kosten te dekken) en de risico s waarvoor geen voorzieningen zijn getroffen of verzekeringen voor zijn afgesloten. Het weerstandsvermogen is van belang voor het bepalen van de gezondheid van de financiële positie van de organisatie voor het begrotingsjaar, maar ook voor de meerjarenraming. Bij de opstelling van deze paragraaf is ook de notitie reserves en voorzieningen betrokken, zoals die begin 2006 in de gemeenteraad is vastgesteld.

20 Structurele weerstandscapaciteit Onbenutte belastingcapaciteit: Om de onbenutte belastingcapaciteit te berekenen gaan wij uit van de artikel 12 norm uit de Financiële VerhoudingsWet die het Rijk hanteert voor gemeenten die een beroep doen op het Rijk voor een aanvullende uitkering. Lid 2 van artikel 12 FVW zegt hierover: Een aanvullende uitkering wordt slechts verleend indien de algemene middelen van de gemeente aanmerkelijk en structureel tekort zullen schieten om in de noodzakelijke behoeften te voorzien, terwijl de eigen inkomsten van de gemeente zich op een redelijk peil bevinden. Een redelijk peil van de eigen inkomsten betekent in ieder geval: a. een door Onze Ministers bij ministeriële regeling vast te stellen percentage van de waarde van de onroerende zaken wordt geheven; b. de door de gemeente gemaakte lasten inzake huisvuil en bedrijfsvuil volledig worden doorberekend in de reinigingsheffingen; c. de door de gemeente gemaakte lasten inzake de riolering volledig worden doorberekend in de rioolrechten. Artikel 12 norm Opbrengst Opbrengst lagere (-) / hogere artikel 12 -norm werkelijk opbrengst (+) a/ OZB 0,1164% van de WOZ-waarde b/ afvalstoffenheffing 100% kostendekkend reinigingsrechten 100% kostendekkend d/ rioolrechten 100% kostendekkend onbenutte belastingcapaciteit Onvoorzien: Op de post onvoorzien is eind 2010 nog over. De structurele weerstandscapaciteit bedraagt dus in totaal voor Incidentele weerstandcapaciteit Op grond van de reeds genoemde notitie reserves en voorzieningen is een minimumstand van de algemene reserve afgesproken van Een vuistregel die door gemeenten wel wordt gehanteerd is een minimumnorm van 5% van het gemeentelijk budget. Voor onze gemeente zou dit een norm betekenen van Andere gemeenten hanteren als norm 20% van de algemene uitkering. In ons geval circa (basis maartcirculaire 2011). De prognose van de hoogte van de algemene reserve bedraagt eind 2010 rond de 1 miljoen, inclusief verplichtingen en voldoet dus ruimschoots aan beide vuistregels. Daarnaast zijn van de bestemmingsreserves vrij besteedbaar Dit telt ook mee voor de incidentele weerstandscapaciteit. Voor een structureel gezond financieel beleid is het raadzaam een ruime algemene reserve te handhaven. Dit biedt de gemeente de mogelijkheid om in financieel moeilijker perioden op een weloverwogen en doordachte wijze een financiële heroriëntatie uit te voeren. Bij de notitie Financieel kader hebben we daarom ook ingestoken op een algemene reserve die minimaal bedraagt.