Met duurzame energie richting een coöperatieve economie

Transcriptie

1 Infoavond burgercoöperaties voor hernieuwbare energie Stadskantoor Eeklo, 12 november 2012 Met duurzame energie richting een coöperatieve economie REScoop.be Dirk Knapen

2 Wie staat hier voor jullie? - Opleiding productontwikkeling - Afstudeerproject 1985 Gescheiden bewaren en ophalen van huishoudelijk afval - Actief rond energie en klimaat sinds Stage Nordic Folkecenter for Renewable Energy Organisatie studiereizen Denemarken 1997 en Ecopower begeleiding aanloop bouw eerste molens Eeklo - Bond Beter Leefmilieu energie en klimaat - Dubolimburg energetische renovatie in oude stedelijke buurten - Sociale aspecten sinds infosessies vrijmaking energiemarkt en opvolging werkgroep Energie en Armoede Samenlevingsopbouw - REScoop.be en REScoop202020

3 Context van crisissen - Financiëel - Economisch en systeem - Klimaat en energie - Sociaal Energie wordt één van de belangrijkste problemen in de komende decennia. We staan voor een energietransitie van - fossiele/nucleaire brandstof naar hernieuwbare energie - centrale naar decentrale productie - verspillend naar rationeel energiegebruik

4 Oplossingen EU climate and energy package > tegen uitstoot van broeikasgassen verminderen met 20% - energie efficiëntie verbeteren met 20% - 20% van de energievraag dekken met energie van hernieuwbare bronnen EU energy Roadmap 2050 IEA en OESO verwijzen naar economisch energiebesparingspotentieel van 30 tot 45% 2012 VN internationaal jaar van Coöperaties VN internationaal jaar van Duurzame Energie

5 Oplossingen "Cooperatives are a reminder to the international community that it is possible to pursue both economic viability and social responsibility." Ban Ki-moon Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties Definitie van een coöperatie: A cooperative is an autonomous association of persons united voluntarily to meet their common economic, social, and cultural needs and aspirations through a jointly owned and democratically-controlled enterprise. Een coöperatie is een autonome vereniging van personen die vrijwillig samenwerken om hun gemeenschappelijke economische, sociale en culturele noden en verwachtingen in te lossen via een onderneming waarvan ze gezamenlijk eigenaar zijn en die ze democratisch besturen

6 Als het in de VS kan... Wist je dat in de VS electric cooperatives - te vinden zijn in 80% van de counties - 75% van de landmassa van de VS bedienen mensen tewerk stellen - 42 miljoen leden-eigenaars-klanten hebben (12% van de bevolking) - meer dan 930 lokale systemen vertegenwoordigen in 47 staten - het grootste elektriciteitsnetwerk met bijna 4 miljoen kilometer lijnen (42%) miljard dollar aan productie, transmissie en distributie installaties bezitten - meer dan 80% van hen stroom geproduceerd op basis van hernieuwbare bronnen aanbieden - dat ze het per klant met minder subsidies doen, terwijl zij maar 7 aansluitingen per mijl hebben tegenover 35 voor privé- en 47 voor gemeentelijke energiebedrijven

7 Touchstone energy cooperatives (USA) Touchstone Energy co-ops are owned by the members they serve and are committed to providing reliable electricity at the lowest price possible. In short, co-ops look out for the members they serve. Wat maakt onze coöperaties anders? Touchstone Energy coöperaties zijn eigendom van de leden die zij bedienen en ze richten zich erop om betrouwbaar stroom te leveren aan de laagst mogelijke prijs. Kort gezegd, coöperaties dragen zorg voor de leden die ze bedienen.

8 REScoop.eu Federatie van groepen en coöperaties van burgers voor hernieuwbare energie in Europa - praktische toepassing van de 7 coöperatieve principes - ondersteuning van lokale gemeenschappen - schone, betaalbare energievorziening voor iedereen - rol voor burgers in productie, distributie en levering - delen van ervaringen - onderlinge praktische en organisatorische ondersteuning - opzet van een coöperatief investeringsfonds - opzet van een pan-europese leverancier van duurzame energie - lobbyen van lokale, regionale, nationale, Europese en internationale overheden

9 REScoop IEE project De project partners ondersteunen groepen and coöperaties van burgers om samen te werken aan hernieuwbare energie Meer dan 1000 REScoops in Europa?

10 Opportuniteit voor burgers Burgers en gemeenschappen hebben nu de opportuniteit om een rol op te nemen in hun toekomstige energieproductie en levering. Ze doen dit sowieso als : - consument - belastingbetaler - spaarder Hernieuwbare Energiecoöperaties (REScoops) zijn de ideale ondernemingsvorm om burgers een actieve rol te laten opnemen in de energietransitie. - samen investeren - samen efficiënter gebruiken - productie in handen van burgers - opbrengst in handen van burgers

11 Burgercoöperaties hernieuwbare energie 7 internationale coöperatieve principes - vrijwillig en open lidmaatschap - democratische controle door de leden - economische participatie door de leden - autonomie en onafhankelijkheid - onderwijs, vorming en informatieverstrekking - coöperatie tussen coöperaties - aandacht voor de gemeenschap

12 Burgercoöperaties hernieuwbare energie CVBA-SO CVBA : coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid - Minstens 3 vennoten - Algemene vergadering minstens 1 maal per jaar - Startkapitaal , sociaal oogmerk Risico voor aandeelhouders blijft beperkt tot hun investering SO: sociaal oogmerk - Gedeelte van de winst wordt geïnvesteerd in sociale projecten

13 Burgercoöperaties hernieuwbare energie Erkend door Nationale Raad voor de Coöperatie - dividend max 6%, maar tot 180 vrijgesteld van onroerende voorheffing - kapitaalverhoging tot 2,5 miljoen per jaar mogelijk zonder verplichte prospectus - beperkt stemgewicht individuele aandeelhouder Verwachting ICA en REScoop.be/eu - 1 aandeelhouder/1 stem - rechtstreekse participatie in productiemiddelen - medebeslissingsrecht

14 Burgercoöperaties hernieuwbare energie Projectontwikkelaar - financiële participatie - achtergestelde lening zonder inspraak - beperkt % participatief 5-10% van kapitaal - neg. invloed energiefactuur - < 6% dividend 5% winstdeling Burgercoöperatie - duurzaam ondernemen (ICA) - mede-eigenaarschap & inspraak - 100% participatief - groene stroom aan kostprijs* - < 6% dividend+stroom 100% winstdeling * Europese doelstellingen, betere dienstverlening, meer energiebesparing, energieonafhankelijkheid

15 Burgercoöperaties hernieuwbare energie

16 Potentieel hernieuwbare energie Jaarlijks wereldenergieverbruik Gasvoorraden Petroleumvoorraden Uraniumvoorraden Steenkoolvoorraden Exploiteerbare waterkracht Fotosynthese Windenergie Jaarlijkse instraling door de zon Bron: Nieuwe hernieuwbare energievoorraden, Noorwegen

17 Potentieel voor België Jaarlijkse zonne-instraling België TWh/jaar (1000 kwh/m²/jaar of 1TWh/km²/jaar bij km²) Totaal energieverbruik België op basis van 10 ton CO 2 /persoon.jaar 440 TWh/jaar Waarde - CO 2 : 110 miljoen ton x 15 /ton 1,650 miljard /jaar - Fossiele brandstof : 110 miljoen ton x 187,5 /ton 20,625 miljard /jaar 1 TWh is 1 miljard kwh 1 vat petroleum = 100 $/vat= 75 /vat 1 ton CO 2 = 4000 kwh = 400 l petroleum = 2,5 vaten petroleum = 187,5 /ton

18 Potentieel energiebesparing

19 Potentieel besparing elektriciteit Gemiddeld verbruik bij coöperatieve klant Ecopower blijft dalen - 25% in 4 jaar Ook klanten 2006 gedaald tot 2400 kwh Zonder klanten met PV (6000): kwh - 17,5% in 4 jaar Jaar Gemiddeld verbruik

20 Potentieel besparing warmte Totaal primair energieverbruik TWh - kernbrandstof 21,2% 143 TWh Totaal afgenomen elektriciteit TWh - kernenergie 51,8% 41 TWh e TWh th Ter vergelijking: - productie van 41 TWh e in WKK zou 49 TWh th warmte opleveren * - het huishoudelijk en gelijkgesteld aardgasverbruik bedroeg in TWh bron: Ministerie van Economische Zaken en Synergrid * volgens de in de openbare dienstverplichtingen in verband met WKK gehanteerde thermische en elektrische rendementen 35% e, 42% th

21 Potentieel besparing warmte Halfopen bebouwing De Pinte Energiebehoefte verwarming - Voor 180 kwh/m²jaar - Na 15 kwh/m²jaar Primaire energiebehoefte (verwarming en warm water) - Voor 450 kwh/m²jaar - Na 67 kwh/m²jaar

22 Potentieel besparing warmte SHM De Zonnige Kempen, Schransstraat, Vorselaar Energiebesparende maatregelen - isolatie - aluminium ramen met thermische onderbreking - dubbel glas - inpakken balkons - collectieve individuele verwarming - zonnecollectoren 25m² dekking 40% - ventilatie met warmterecuperatie - buitentrap en lift toegevoegd

23 Potentieel besparing warmte Warmtebehoefte - voor 25 liter/m²jaar (250 kwh) verwarming 21 liter/m²jaar (210 kwh) warm water 4 liter/m²jaar (40 kwh) - na 8 liter/m²jaar (80kWh) verwarming 5,5 liter/m²jaar (55 kwh) warm water 2,5 liter/m²jaar (25 kwh) Besparing - meer dan 70 % primaire energie ton CO 2 /jaar Financiële evaluatie - totale investering per appartement total subsidiebedrag van verschillende bronnen 16.6% - koude huur verhoogd van 185 voor renovatie tot 260 na renovatie - verschil brandstofkost 66 (70 m², standaardleverancier 2012)

24 Potentieel besparing warmte Brunckwijk, Ludwigshafen, Duitsland Energiebesparende maatregelen - Isolatie van dak en kelderplafonds - Gecontroleerde ventilatie met 85% warmterecuperatie - Moderne drievoudige beglazing u Efficiënte warmte en elektriciteitsproductie met een brandstofcel - Comfortabele interieurs door toepassing van een warmte-absorberende bepleistering (PCM Phase Change Materials) - Beperking van koudebruggen - Optimisalisatie van de luchtdichting Energieverbruik - Voor 25 liter/m²jaar (250 kwh) - Na 3 liter/m²jaar (30kWh)

25 Potentieel besparing warmte Makartstrasse, Linz, Oostenrijk Energiebesparende maatregelen - Zonnegevel - Aansluiting op het warmtenet - Isolatie van dak en kelderplafonds - Gecontroleerde ventilatie - Moderne drievoudige beglazing Energiebehoefte - Voor 179 kwh/m2 jaar - Na 14,4 kwh/m2 jaar Energiekosten appartement 60m² - Voor 40,80/maand - Na < 5/maand

26 Potentieel besparing warmte Micro-warmtekrachtkoppeling in sociale woningen Zonnige Kempen Herenthout

27 Potentieel besparing warmte Warmtekrachtkoppeling plantenolie technische dienst Eeklo

28 Potentieel besparing warmte Warmtenet over zolders in gerenoveerde woningen Sociale wijk Ondiep, Thorbeckelaan, Utrecht, NL

29 Potentieel besparing warmte Biogas warmtekrachtkoppeling en warmtenet Beckerich, Luxemburg

30 Potentieel hernieuwbare energie Zon PV-installatie Horteco Vilvoorde PV-installatie Welzijnscampus Eeklo Asfaltcollector en energieconcept Zonnige Kempen Zoerle-Parwijs

31 Potentieel hernieuwbare energie Wind Gistel Eeklo

32 Potentieel hernieuwbare energie Waterkracht Watermolen Rotselaar Watermolen Schoonhoven oud en nieuw

33 Potentieel hernieuwbare energie Biogas Stortgasinstallatie Lier GFT-installatie Brecht RWZI Deurne

34 Potentieel hernieuwbare energie Milieuvriendelijke mobiliteit

35 Potentieel hernieuwbare energie Openbaar vervoer Groen gas Groene stroom Waterstof Plantaardige olie, mits randvoorwaarden Bio-ethanol, mits randvoorwaarden

36 Potentieel hernieuwbare energie Groene stroom Groen gas - biogas, syngas, waterstof Plantaardige olie, bio-ethanol mits randvoorwaarden

37 Potentieel hernieuwbare energie Güssing Oostenrijk inwoners - 6 miljoen euro aankoop fossiele brandstof jobs - 50 bedrijven aangetrokken - 13 miljoen euro productie hernieuwbare energie van eigen bodem - promotie-activiteiten wereldwijd

38 Potentieel hernieuwbare energie

39 Bedankt REScoop project partners ondersteunen groepen en coöperaties van burger voor hernieuwbare energie Contacteer ons voor ondersteuning!