Verhoging bieraccijnzen schaadt schatkist en brouwers

Transcriptie

1 BierNieuws Nummer 3 juni 2013 Informatiebulletin van Nederlandse Brouwers column Verhoging bieraccijnzen schaadt schatkist en brouwers Nederland telt op dit moment 165 brouwerijen. Variërend van grote internationale ondernemingen tot kleine brouwerijen. Deze variatie levert een diversiteit aan bieren en bierstijlen op. Niet alleen voor de Nederlandse markt, maar ook voor het buitenland. Niet voor niets is Nederland één van de grootste bierexporteurs ter wereld. Zo n 85% van het bier dat we in Nederland drinken, wordt ook in ons land gebrouwen. Dat levert niet alleen werkgelegenheid voor brouwers op maar ook voor de toeleveranciers, telers, mouters, verpakkende industrie en andere keten partijen. Met een werkgelegenheidseffect van indirecte banen is de biersector van groot belang (2,8 miljard euro blijkt uit onderzoek van Regioplan uit 2011) voor de Nederlandse economie. Daar mogen we best trots op zijn! Cees-Jan Adema Directeur Nederlandse Brouwers De Nederlandse biersector draagt jaarlijks zo n 390 miljoen euro direct bij aan de Nederlandse schatkist via bieraccijnzen. Helaas lijkt het alsof de geldkraan onuitputtelijk is. Sinds 2000 zijn, als de plannen voor 2014 doorgaan, de bieraccijnzen bijna verdubbeld en betaalt de consument zo n 5 per krat bier aan accijns en BTW. In Duitsland is dat 3 minder per krat en 20 minder per vat bier van 50 liter. Dit zijn grote verschillen die er toe leiden dat veel consumenten (het zogeheten bieraccijnstoerisme) en handelaren (illegale bierimport) over de grens in Duitsland en België bier inkopen zonder accijns en BTW in Nederland af te dragen. Dat moeten we een halt toe roepen! Het gaat namelijk om meer dan alleen accijnsopbrengsten. Het gaat om het behoud van werkgelegenheid en een sterke economische sector. Namens alle brouwers in Nederland zetten we in deze editie van BierNieuws de feiten over de bieraccijnzen nog een keer op een rij. Onze inzet is helder. We willen de politiek vragen af te zien van de geplande bieraccijnsverhoging op bier per 1 januari Als voorbeeld verwijzen we naar het Verenigde Koninkrijk, Denemarken, België en Duitsland, die vanwege het economische belang van hun biersector, recente accijnsverhogingen hebben teruggedraaid of de bieraccijns laag houden. Zie voor meer informatie de website een gezamenlijk initiatief van alle brouwers in Nederland. Laten we ervoor zorgen dat we trots kunnen blijven op onze Nederlandse biersector! Volg ons ook op

2 De biermarkt in vogelvlucht In 2012 werd in Nederland ruim 24 miljoen hl. bier gebrouwen. Daarvan werd bijna 15 miljoen hl. geëxporteerd. Afgelopen jaar werd er in Nederland zo n 12 miljoen hl. bier verkocht. Rond de 85% van het in Nederland geconsumeerde bier wordt ook daadwerkelijk in Nederland gebrouwen. Dat is uniek in de drankensector en goed voor de Nederlandse economie. Werkgelegenheid De biersector is in Nederland een producerende sector en is daardoor van aanzienlijk belang voor de directe en indirecte werkgelegenheid. In 2010 werkten er mensen direct bij brouwerijen. Brouwerijen kopen voor de productie van bier producten en diensten in. Dit zijn zo n banen. Daarbij zijn ruim banen in de horeca en banen in de retailsector het gevolg van de productie en verkoop van bier (Bron: Ernst & Young, oktober 2011). Bierconsumptie In 2012 bedroeg de officiële bierconsumptie 72,3 liter per hoofd van de bevolking. In 2011 was dit 71,7 liter. In 2008 (het laatste jaar voor de accijnsverhoging in 2009) was dit nog 78,5 liter per hoofd van de bevolking. Na de accijnsverhoging met 30% per 1 januari 2009, daalde het officiële biervolume met ongeveer 8%. Dit is niet veroorzaakt door een afnemende bierconsumptie, maar door consumptie die buiten de officiële cijfers valt (bijvoorbeeld door bieraccijnstoerisme en illegale import). Zie voor meer informatie over de biercijfers: Figuur 1: Grafiek met ontwikkeling bierafzet in Nederland van Consumptie/capita

3 Hoge Nederlands accijns jaagt kopers van bier over de grens De afgelopen jaren is de bieraccijns enorm hard gestegen. Zo waren er accijnsverhogingen in 2002 (18%), 2009 (30%) en in 2013 (10%). Per 1 januari 2014 is nog eens een accijnsverhoging van 14% aangekondigd. Als deze door gaat, is daarmee de bieraccijns in Nederland bijna verdubbeld ten opzichte van Geen enkele andere drank heeft de afgelopen jaren een dergelijk hoge accijnsontwikkeling doorgemaakt. Daarbij zijn voor geen enkele andere alcoholhoudende drank de prijsverschillen met Duitsland en België zo hoog Figuur 2: accijnsontwikkeling in historisch perspectief in latie Wijnaccijns Gedistilleerd accijns Bieraccijns Grensoverschrijdende bieraankopen 2011 Ernst&Young en Regioplan hebben in 2011 onderzoek gedaan naar de omvang van grensoverschrijdende bieraankopen, veroorzaakt door bieraccijnsverschillen. Het rapport toont aan dat in 2011 ruim 6 miljoen inwoners in de Nederlandse grensstreek ongeveer 19 procent van hun bieraankopen in het buitenland doen vanwege prijsverschillen. Hierdoor loopt de schatkist minimaal 36 mln euro aan accijns en BTW inkomsten mis 1. Het bier dat illegaal wordt geïmporteerd en in het grijze handelscircuit verdwijnt, komt hier nog eens bij. Er zijn geen statistieken voorhanden, maar een inschatting uit de markt is dat dit net zo n groot volume betreft. Tevens moeten hier de gemiste BTW-opbrengsten voor andere boodschappen bij worden opgeteld. Consumenten kopen namelijk niet alleen bier over de grens, maar kopen hier ook meteen andere boodschappen. Daarbij is duidelijk dat de Duitse drankengroothandels over de grens goede zaken doen. 1 Ernst&Young & Regioplan (2011). Rondje van de buren de gevolgen van bieraccijnstoerisme voor schatkist en brouwers.

4 Grensoverschrijdende bieraankopen 2013 Na de verhoging van de bieraccijnzen per 1 januari 2013 en de BTWverhoging per oktober 2012, zijn de grensoverschrijdende bieraankopen verder toegenomen. Regioplan heeft in recent onderzoek 2 uitgerekend dat de gemiste bieraccijns en BTW inkomsten over de eerste drie maanden van 2013 ongeveer 18 mln. bedragen, tegenover zo n 36 mln. over heel Tevens maakt ze de inschatting dat de gederfde bieraccijns en BTW inkomsten in 2013 minimaal zullen verdubbelen in vergelijking met Dalende omzet brouwers Uit analyses van Regioplan op basis van afzetcijfers van Nederlandse Brouwers blijkt dat de omzet van de leden van Nederlandse Brouwers (ongeveer 85% van de totale markt) in de eerste 3 maanden van 2013, met 6% is gedaald ten opzichte van Het is nog wat vroeg om een voorspelling voor heel 2013 te doen, maar uitgaande van het verloop in 2009 (het jaar na de 30% accijnsverhoging), voorspelt Regioplan in 2013 een omzetdaling van minimaal 3%. Grensstreken worden dubbel hard getroffen Na de 30% bieraccijnsverhoging in 2009 bleek uit onderzoek van Regioplan dat de volumedaling voor de leden van Nederlandse Brouwers in de grensstreken ongeveer 3% hoger was dan in andere delen van het land (6%) Dit betekent dat de effecten in de grensregio s twee keer zo hard aankomen. Deze conclusie wordt ondersteund door een rapport van Panteia 3, dat onlangs in opdracht van de provincie Limburg is uitgevoerd. Uit dit rapport blijkt dat de verhoging van accijnzen en BTW tot een daling leidt van consumptieve bestedingen voor alle grensregio s gezamenlijk van 150 miljoen euro. Naar aanleiding van de 10% bieraccijnsverhoging per 1 januari 2013, verwacht Panteia over 2013 in het bijzonder een forse omzetdaling voor brouwers in de grensregio s. 2 Regioplan (2013). Nog een rondje van de buren verdiepend onderzoek gevolgen accijnsverhoging bier. 3 Panteia (2013). Grenseffecttoets Effecten van recent regeringsbeleid op grensregio s. Volg ons ook op

5 Dalende bierverkopen in supermarkten en drankengroothandels grensstreek Uit analyses van de bierbrouwers, op basis van cijfers van onderzoeksbureau Nielsen over het eerste kwartaal 2013, blijkt dat supermarkten in de grensprovincies het meest te lijden hebben van de grenseffecten. De verkopen van bier in supermarkten in Noord-Brabant blijven ongeveer 2% achter ten opzichte van de landelijke trend. De verkopen in Limburg blijven zelfs 3% achter ten opzichte van de landelijke trend. Volg ons ook op Analyses uit eerdere jaren laten zien dat de effecten voor supermarkten vlak bij de grens zelfs nog hoger zijn. Bij de drankengroothandels is eenzelfde trend waarneembaar. Sinds de accijnsverhoging in 2009, rapporteren Nederlandse brouwerijen een substantiële daling van de verkopen aan groothandels in de grensstreek. Deze daling bedroeg in de periode gemiddeld 13,1%. Hoe groot is de impact van de accijnsverhogingen voor bierbrouwers in de grensstreek? De feiten op een rij: Een bierbrouwer in de grensstreek met 65 medewerkers in dienst en een omzet van 15 miljoen euro droeg in 2012 bijna 3 miljoen euro accijns af aan de Nederlandse Staat. Vanaf 2013 is dit bedrag bijna 3,3 miljoen euro. En als de plannen voor de 14% accijnsverhoging doorgaan, komt dit bedrag per 1 januari 2014 neer op ruim 3,7 miljoen euro. Ter vergelijking een collega brouwer vlak over de Duitse grens van dezelfde omvang, draagt minder dan euro accijns af. Echter, vanwege het vervagen van grenzen, concurreren de bedrijven wel op dezelfde markt. Nederlandse Brouwers Biernieuws is de kwartaalnieuwsbrief van Nederlandse Brouwers. Aan de inhoud van deze nieuwsbrief kunnen geen rechten worden ontleend. Dagelijkse Groenmarkt 3 5 Postbus CD Den Haag T F

6 10% accijnsverhoging op bier kost ruim 300 banen in Nederland De Nederlandse biersector is goed voor de werkgelegenheid. Een groot deel van de biersector bestaat uit MKB-bedrijven. Deze zijn niet alleen belangrijk voor de lokale afzetmarkt, maar ook voor lokale toeleveranciers. In andere EU lidstaten (bijvoorbeeld Duitsland, België, Denemarken) wordt bij het berekenen van de bieraccijnsdruk nadrukkelijk rekening gehouden met de werkgelegenheidsfactor. In Nederland is dat helaas nog niet het geval. Het omzetverlies als gevolg van de accijnsverhogingen zorgt direct voor banenverlies bij de Nederlandse biersector, haar afnemers en toeleveranciers. In 2009 had een verhoging van de accijnzen met 30%, meteen een volumedaling van zo n 6% tot gevolg. Tegelijkertijd daalde de werkgelegenheid in de periode met zo n 8,6%. Uit het recente onderzoek van Regioplan komt naar voren dat een 3% daling van het volume ook zo n 3% daling van werkgelegenheid betekent. Tevens toont het onderzoek aan dat de accijnsverhoging per 1 januari 2013 ruim 300 banen zal kosten bij brouwers, toeleveranciers en in de retail. In deze cijfer is de horeca nog niet meegenomen. Een accijnsverhoging van 14% zal dus evenredig ten koste gaan van de werkgelegenheid en hierdoor ruim boven dit cijfer uitkomen. 10% accijnsverhoging op bier kost de Nederlandse schatkist geld Onderzoek van Regioplan (2013) toont aan dat de hogere bieraccijnsopbrengst, naar aanleiding van de 10% accijnsverhoging in 2013, niet daadwerkelijk tot extra inkomsten voor de schatkist leidt. De extra opbrengsten worden geheel teniet gedaan door hogere maatschappelijke kosten. Uit het rapport blijkt dat de kosten en baten van de accijnsverhoging negatief zullen uitvallen voor de overheid. Opbrengsten accijnsverhoging 2013* Kosten accijnsverhoging 2013* Door de btw-verhoging van oktober 2012 en de accijnsverhoging van 2013 zal de bierafzet met 3 procent afnemen. Hierdoor zullen de extra accijnsinkomsten 13 miljoen euro lager zijn dan begroot (26 miljoen euro in plaats van 39 miljoen euro). Door een afname van de bierafzet zullen er 311 banen verloren gaan. Dit is een conservatieve schatting waarbij de gevolgen in de horeca niet zijn meegenomen. Deze 311 banen zijn goed voor een jaarlijkse bijdrage van 11,3 miljoen euro toegevoegde waarde aan het Bruto Binnenlands Product (BBP). Door een afname van de werkgelegenheid (in onze conservatieve schatting 311 banen) zal de overheid 4,2 miljoen euro aan sociale premies en inkomsten belastingen derven. Grensoverschrijdende aankopen van bier door Nederlandse consumenten zijn verdubbeld ten opzichte van Wanneer deze trend zich voortzet zal over heel 2013 uiteindelijk 76 miljoen euro aan accijns- en btw-opbrengsten weglekken naar Duitsland en België (40 miljoen euro meer dan in 2011). * De genoemde bedragen zijn een conservatieve inschatting want de gederfde accijns en btw- inkomsten door illegale bierimport, de extra kosten aan uitkeringen door de toegenomen werkloosheid en de effecten van andere aankopen die consumenten in het buitenland doen zijn hierin niet meegenomen.