Voorbeeld. Inleiding. In bijlage A worden lichaamsmaten van volwassen Nederlanders gegeven, geschat op basis van DIN

Transcriptie

1 UDC : : : nederlandse praktijkrichtlijn NPR 1813 Ze druk, december 1990 Ergonomie Ergonomische uitgangspunten voor kantoormeubelen en aanwijzingen voor het gebruik Toelichting bij NEN 1812 en NEN 2449 Ergonomics - Ergonomie principles for office furniture and instruction for the use Informative guide to the standard NEN 1812 and NEN 2449., Inleiding Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. Bij de opstelling van NEN 1812 Ergonomische criteria voor kantoorstoelen. Eisen voor afmetingen en uitvoering. Meet- en beproevingsmethoden en NEN 2449 Ergonomische criteria voor kantoorwerktafels. Eisen voor afmetingen en uitvoering. Beproevingsmethoden hebben de ergonomische uitgangspunten voor zittend werk centraal gestaan. De norm is opgesteld vanuit de behoefte om de ergonomische uitgangspunten een bredere toepassing in het ontwerp van kantoormeubelen te laten vinden. De voorkeur voor ergonomisch verantwoorde kantoormeubelen komt voort uit de ervaringen die gebruikers ondervinden met ergonomisch onjuist ontworpen meubelen, zowel in het kader van het werkcomfort als van de gezondheid (slechte werkhoudingen e.d.). Kantoorarbeid vormt een zeer groot en nog steeds toenemend deel van de totaal te verrichten arbeid; de gebruikersgroep van kantoormeubelen is daardoor zeer groot. Naast de behoefte aan ergonomisch verantwoorde meubelen heeft het ontbreken van een norm, waarin aandacht is besteed aan de ergonomische uitgangspunten, geleid tot een situatie waarin grote organisaties en grote gebruikersgroepen van kantoormeubelen ieder eigen aankoopspecificaties voor kantoormeubelen gingen opstellen. Om deze activiteiten te bundelen en met elkaar in overeenstemming te brengen is de wens ontstaan de ergonomische eisen voor kantoormeubelen in een norm vast te leggen. In het eerste hoofdstuk van deze praktijkrichtlijn wordt aangegeven op welke onderwerpen van NEN 1812 en NEN 2449 deze NPR betrekking heeft. In het tweede hoofdstuk wordt nader ingegaan op de ergonomische uitgangspunten die ten grondslag hebben gelegen aan NEN 1812 en NEN In het derde hoofdstuk worden de belangrijkste taken, waarbij de kantoormeubelen worden gebruikt, behandeld. Deze taken hebben invloed op de keuze van de meest geschikte kantoormeubelen. Het vierde hoofdstuk gaat nader in op praktische aspecten van de meubelen, die geleid hebben tot ontwerpaanbevelingen en eisen in NEN 1812 en NEN Tevens worden relevante onderdelen van de kantoorstoel en de kantoorwerktafel behandeld. Het vijfde hoofdstuk geeft aanwijzingen op welke manier de verschillende instelmogelijkheden van de meubelen moeten worden benut. Deze aanwijzingen zijn vooral van belang voor de gebruiker van de meubelen. Een handleiding voor de juiste instelling van de meubelen is opgenomen in bijlage B. In bijlage A worden lichaamsmaten van volwassen Nederlanders gegeven, geschat op basis van DIN Deze praktijkrichtlijn is opgesteld door een werkgroep van normcommissie Meubelen voor kantoren. De le druk van deze praktijkrichtlijn is verschenen in juni Wijzigingen ten opzichte van de le druk: a) De praktijkrichtlijn is van toepassing op meerdere typen kantoorstoelen en kantoorwerktafels. b) Een aantal kantoortaken worden onderscheiden; voor elke taak worden typen kantoorstoelen geadviseerd. c) Een voorbeeld van het verticale profiel van een rugleuningvorm wordt gegeven. d) De titel is gewijzigd; deze luidde voorheen Ergonomie. Ergonomische uitgangspunten voor kantoormeubelen en aanwijzingen voor het gebruik. Toelichting bij NEN 1812.

2 NPR Blz. 2 1 Onderwerp en toepassingsgebied Deze NPR geeft toelichting op en aanwijzingen voor het gebruik van de in NEN 1812 en NEN 2449 behandelde kantoormeubelen. 2 Ergonomische uitgangspunten voor kantoorarbeid 2.1 Werkhouding Om het menselijk lichaam in een bepaalde houding te handhaven zijn permanente spierinspanningen nodig. Deze permanente spierinspanningen worden als statische belasting gekenmerkt en zijn slechts gedurende korte tijd vol te houden. Bij statisch uitgeoefende spierkrachten van meer dan 5 % van de maximale samentrekkingskracht van de spier begint de bloedcirculatie in de spier al verstoord te raken. Daarom zal men het lichaam op bepaalde plaatsen moeten ondersteunen, zodanig dat die spierinspanningen zo klein mogelijk worden. Ondersteuning van lichaamsdelen kan echter weer tot gevolg hebben dat bloedvaten, spieren, ingewanden en zenuwbanen worden ingedrukt of bekneld. Onjuiste ondersteuning veroorzaakt ongewenste zithoudingen bijv. de ingezakte zithouding, waarbij het lendedeel van de wervelkolom bol is, in plaats van hol. De holle houding ontstaat bij rechtop zitten en bij staan. De bolle stand van de wervelkolom ter hoogte van de lendenen veroorzaakt hoge en ongelijkmatige belasting op de tussenwervelschijven, indrukking van de buikholte en heeft een ongunstige invloed op het bindweefsel. Een goede vormgeving van de rugsteun en de goede positionering van deze rugsteun ten opzichte van de zitting van de stoel heft de nadelige belastingen voor een belangrijk deel op. Bij beoordeling van de werkhouding is het ook nodig de afstand van de ogen tot de werkstukken of de apparatuur in ogenschouw te nemen. Wanneer deze afstand te groot is of de ogen slecht zijn ontstaat de noodzaak de ogen dichterbij het werkstuk te brengen zodat, ondanks de juiste ondersteuning, een gebogen werkhouding ontstaat. Om de hierboven genoemde redenen vereist een goede lichaamsondersteuning de nodige aandacht en zorg vooral ten aanzien van de zittende lichaamshouding aangezien zeer veel kantoorwerkzaamheden in deze lichaamshouding worden verricht. Bepalend voor een goede werkhouding is de juiste plaats van de lichaamsondersteuningen, het werkvlak, de apparatuur en de hulpmiddelen, met inachtneming van de benodigde bewegings- en werkruimte. Dit heeft gevolgen voor het inrichten van de werkplek, zowel in het horizontale vlak, bijv. de werkvlakmaat, als in een verticaal vlak, bijv. hoogteverstelling en versteltrajecten. In het verticale vlak bepalen de onderlinge afstanden tussen voetensteunvlak, zitvlak, armsteunvlakken en het werkvlak de mogelijkheden om een goede lichaamsondersteuning te -realiseren. Aangezien de lichaamsmaten en voorkeuren van de individuen onderling verschillen is een bepaalde mate van verstelbaarheid van de ondersteuningsvlakken gewenst. Bij de bepaling van deze versteltrajecten wordt uitgegaan van de verdeling van de afmetingen van het menselijk lichaam (zie bijlage A). De onderlinge afstanden tussen de ondersteuningsvlakken moeten daarom zoveel mogelijk kunnen worden aangepast aan de lichaamsmaten en voorkeur van de gebruiker. Hierbij zal in het algemeen de hoogte van minimaal één van de horizontale steunvlakken bij voorbaat vastliggen (bijv. de vloer als voetensteunvlak), zodat de andere horizontale steunvlakken (zitvlak, armsteunvlak, werkvlak) ten opzichte van dit vlak afgestemd moeten zijn. In hoofdstuk 5 wordt nader ingegaan op de aanwijzingen voor de gebruiker ten behoeve van de juiste verstelling van de verschillende steunvlakken. 2.2 Werkruimte Aangezien er in principe niet één ideale werkhouding bestaat, is het in elke situatie gewenst dat men de mogelijkheid heeft om van lichaamshouding te veranderen. Hierdoor kunnen drukconcentratieg-ebieden (desnoods tijdelijk) worden verlegd en kunnen andere spiergroepen worden ingezet om de werkhouding te handhaven. De vormgeving van de kantoorstoel moet het dus mogelijk maken dat men gemakkelijk kan gaan verzitten. Aandacht is verder nodig voor de ruimte voor de benen en voeten van de gebruiker. De been-en voetenruimte van de kantoorwerktafel moet zowel in de lengte als in de breedte en hoogte voldoende ruimte bieden om de benen en voeten in verschillende standen te plaatsen. Vooral een onvoldoende ruimte bij de bovenbenen is een veel voorkomend euvel: het bovenblad inclusief de draagconstructie ervan neemt bij veel kantoorwerktafels te veel ruimte in, waardoor de bovenbenen de draagconstructie raken. Ook worden bepaalde houdingen (bijv. over elkaar geslagen benen) hierdoor onmogelijk gemaakt. De diepte van de been- en voetenruimte moet voldoende zijn om de benen te strekken. De ruimte voor de voeten (inclusief de voetensteun) moet voldoende vrijheid bieden om verschillende houdingen aan te nemen. Bij het bepalen van de werkvlakmaat moet rekening worden gehouden met de reikdiepte. 3 Invloed van de taak op de werkplekeisen Er zijn een groot aantal functies te onderscheiden, waarbij zittend wordt gewerkt. Zo n functie kan bestaan uit een of meer taken. Een voorbeeld van een functie met slechts één taak is het werk met een tekstverwerker: er wordt alleen gelezen en getoetst. Een voorbeeld van een functie met meerdere taken is het werk van een loketbediende: hierbij wordt niet alleen apparatuur bediend, maar ook worden mensen te woord gestaan: bovendien zijn er nog administratieve taken.

3 NPR Blz. 3 Elke taak stelt specifieke eisen aan de werkplekcomponenten en in het bijzonder aan de stoel en het werkvlak. Bij een combinatie van taken zal het belangrijkste bestanddeel bepalend moeten zijn voor de keuze van het type stoel en de samenstelling van de werkplek bij de verschillende taken zijn de volgende specifieke lichaamshoudingen te onderscheiden: taak gegevens invoeren met bijv. een toetsenbord lichaamshouding romp rechtop, polsen op tafelrand of romp enigszins achterover, ellebogen afgesteund op de armsteunen schrijven I romp voorovergebogen, onderarmen op werkvlak I lezen variërend tussen romp voorovergebogen (meestal) en romp enigszins achterover telefoneren l alle houdingen zijn mogelijk I Voor alle taken die langdurig zitten vergen geeft de toepassing van een synchro-mechanisme (zie NEN ) een voordeel. Dit mechanisme biedt extra mogelijkheden voor variatie in de werkhouding. Het heeft de voorkeur dat het synchro-mechanisme in zoveel mogelijk standen, doch in minimaal twee, te fixeren is. De belangrijkste taken zijn de volgende: 3.1 Algemene administratieve taken, monotoon In een aantal gevallen worden door werknemers langere tijd achtereen één taak verricht. Dit is vaak het geval bij: - invoer van gegevens (bijv. met toetsenbord); - muteren van gegevens; - telefoneren; - tekstverwerking. In deze gevallen spreekt men van monotoon werk. Dit type werk kenmerkt zich door een hoge statische belasting doordat er langere tijd zittend moet worden gewerkt, vaak in een bepaalde opgelegde houding. De variatie in werkhouding is dan beperkt tot het gaan verzitten. Voor dit type werk is een stoel nodig die deze variatie in werkhouding toelaat en, gelet op de lange tijden dat gezeten wordt, een optimale ondersteuning biedt. Ook verdient het aanbeveling zoveel mogelijk afwisseling in de werkhouding te creëren door te gaan staan en lopen (bijv. bij het ophalen en wegbrengen van documenten). Een kantoorstoel met zoveel mogelijk ondersteuningsmogelijkheden en verstelmogelijkheden is hier wenselijk. 3.2 Algemene administratieve taken, afwisselend Bij een aantal taken wordt door één persoon meerdere administratieve werkzaamheden afwisselend, meestal zittend, verricht. en van deze werkzaamheden zijn: - informatie verstrekken; - informatie opzoeken uit dossiers; - dossiers samenstellen; - agenderen; - schrijven; - afspraken maken; - telefoneren; - brieven verzendklaar maken; - luisteren; - korte stukken typen. Deze werkzaamheden geven de mogelijkheid vele verschillende werkhoudingen aan te nemen: rechtop of voorover zittend of achterover leunend. Voor gesprekken met medewerkers elders, het opbergen en ophalen van documenten e.d. is vaak opstaan en bewegen geen uitzondering. Bij dit type arbeid wordt de statische belasting die bij het zitten optreedt, vaak afgewisseld met dynamische belasting. Voor deze functie is een in hoogte verstelbare stoel zeker nodig, de rugleuning mag zowel hoog als laag zijn en de stoel kan voorzien zijn van armsteunen, bij voorkeur verstelbaar. 3.3 Leidinggeven De taken die bij het leiding geven veelvuldig worden uitgeoefend, zijn het overleggen, luisteren, lezen, schrijven en telefoneren. Hierbij wordt veel lang achter elkaar gezeten. In de werkhouding is echter veel variatie mogelijk. Een zittinghoogte-verstelmogelijkheid is daarom wenselijk, een verstelbare rugleuning en verstelbare armsteunen zijn hier niet direct noodzakelijk.

4 NrK Blz Confereren Bij confereren wordt uitgegaan van een maximaal gebruik van de stoel door één persoon gedurende de gehele dag. Een hoge rugleuning is daarom aan te bevelen. Aangezien deze stoelen telkens door anderen gebruikt worden, is een verstelmogelijkheid van de rugleuning en de zittinghoogte niet noodzakelijk. 3.5 Vergaderen 3.6 Bij vergaderingen wordt uitgegaan van een maximaal gebruik van de stoel door één persoon gedurende ongeveer 4 uur. Een verstelmogelijkheid van de rugleuning, de zitdiepte en de zittinghoogte is niet noodzakelijk. Ontvangst bezoekers Bij het te woord staan van bezoekers wordt uitgegaan van een maximaal gebruik van de stoel door één persoon van 2 tot 3 uur. Gelet op de korte tijdsduren van gebruik van de stoel door één persoon is een verstelmogelijkheid van de rugleuning, de zitdiepte en de zittinghoogte niet noodzakelijk. Ook zijn armsteunen niet direct noodzakelijk. 3.7 Aanbevolen typen kantoorstoelen Voor elke taak worden de volgende typen kantoorstoelen aanbevolen: taak algemeen administratief werk monotoon aanbevolen type(n) HAV, HRAV algemeen administratief werk afwisselend LRAV, HRAV, HR, LR leidinggeven confereren vergaderen HRAN, HRDAN HRDANZ LRDANZ ontvangst bezoekers LRDANZ, LRDZ Voor elke categorie geldt dat een type stoel met meer verstelmogelijkheden dan het aanbevolen type, ook toepasbaar is. 3.8 Kantoorwerktafels De keuze van het type kantoonnrerktafel is afhankelijk van de gebruikers en het gebruiksdoel. De grootte van het in- of versteltraject van de kantoorwerktafel bepaalt het deel van de gebruikers waarvoor de kantoorwerktafel ergonomisch een juiste hoogte heeft. Aangezien de lichaamsafmetingen van mannen en vrouwen onderling verschillen zullen ook de percentages van de gebruikersgroepen waarvoor de kantoorwerktafel geschikt is niet gelijk zijn voor mannen en vrouwen. Hierbij is rekening gehouden met de verschillen in het gebruikte schoeisel: voor mannen wordt uitgegaan van een hakhoogte van 30 mm, bij vrouwen van 50 mm. Ook is de gewenste werkvlakhoogte afhankelijk van het soort taak: bij het werken met een toetsenbord is een werkvlak op ellebooghoogte wenselijk, de werkvlakhoogte voor lees- en schrijfwerk is ten opzichte van de werkvlakhoogte bij toetsenbordwerk iets hoger (tot 50 mm). Het is het meest praktisch de in hoogte in- of verstelbare kantoorwerktafel te kiezen daar deze geschikt is voor een zo groot mogelijke groep van de toekomstige gebruikers. Daarom is voor de in- of verstelbare tafel gekozen voor een in- of versteltraject waardoor de tafel voor 95 % van de gebruikers geschikt is. Een geringer in- of versteltraject verkleint dit percentage. Als voorbeeld kan een in- of versteltraject van 680 tot 780 mm worden gegeven: bij dit in- of versteltraject is de tafel voor ongeveer 67 % van de populatie geschikt. Bij werkzaamheden van zeer korte duur aan een kantoorwerktafel is een hoogte-in-of verstelling niet van groot belang. Het gebruik van een in hoogte verstelbare voetensteun (zie 4.3.2) vergroot het deel van de bevolking waarvoor de vaste kantoorwerktafel ergonomisch geschikt is. Het gebruik van een voetensteun is echter niet ideaal: de variatiemogelijkheid in de werkhouding van de gebruiker van de kantoonnrerktafel wordt nog verder ingeperkt. Het verdient daarom aanbeveling voor taken die gedurende de gehele dag worden uitgevoerd in hoogte in- of verstelbare kantoorwerktafels te kiezen.

5 NPR Blz. 5 4 Toelichting op de verschillende onderdelen van de kantoormeubelen 4.1 De kantoorstoel 4.1.l De zitting Het belangrijkste aspect van de zitting van de kantoorstoel is de zittinghoogte. Aangezien de onderbeenlengte van de verschillende gebruikers sterk kunnen verschillen, is een in hoogte verstelbare kantoorstoel een noodzaak. Bijlage A geeft de zithoogte aan, echter ongeschoeid gemeten. De hoogte van het schoeisel (30 tot 50 mm) moet bij deze waarden worden opgeteld. Een ander aspect van de zitting is de hellingshoek. Door de zitting iets naar achter te laten hellen wordt het van de stoel afschuiven tegengegaan. Ook biedt een stroeve bekleding hier uitkomst. Verder dient de zitting vlak te zijn en voldoende breed en diep om iedere gebruiker voldoende te ondersteunen, onafhankelijk van de afmetingen van de gebruiker. Opstaande randen aan de zitting kunnen gebruikers hinderen, een afronding aan de voorzijde van de zitting is gewenst om een goede en aangename positie van de onderbenen zo weinig mogelijk te belemmeren De rugleuning Rugleuningen komen in velerlei vormen voor, De vorm van de rugleuning bepaalt in hoge mate de effectieve ondersteuning en daarmee het zitcomfort. In het algemeen bieden hoge rugleuningen meer ondersteuning dan lage rugleuningen en voorkomen tevens de doorgezakte zithouding. De aanwijzingen voor vorm van de rugleuning die in NEN 1812 worden gegeven zijn, afgeleid uit praktijkervaringen en experimenten met verschillende vormen rugleuningen. Figuur 1 geeft een voorbeeld van het verticale profiel van zo n rugleuningvorm. Figuur 1 - van het verticale profiel van een rugleuningvorm De in figuur 1 aangegeven vorm leverde het hoogste percentage tevreden gebruikers op. Verder sluit deze vorm aan bij de ergonomische inzichten over een juiste ondersteuning van de rug aangezien de voorgeschreven vorm van de rugleuning aansluit bij de holle lendenkromming in de wevelkolom. Het verstelgebied (zie tabel 3 van NEN 1812) van de lendesteunhoogte is beperkt, aangezien uit antropometrische gegevens is gebleken dat het verschil in de plaats van het gebied waar de rug tenminste ondersteund moet worden bij verschillende gebruikers gering is. Ten behoeve van het zitten in een gemakkelijke houding achterover is het wenselijk dat de rugleuning achterover kan hellen. Bij toepassing van een synchro-mechanisme kantelt de zitting mee met de kanteling van de rugleuning. Dit synchromechanisme bevordert het zitcomfort bij een naar achter gekantelde rugleuning De armsteun Armsteunen zijn onderdelen van de kantoorstoel die vaak in de weg zitten. Bij sommige functies (bijv. typwerkzaamheden) laat men daarom vaak de armsteun vervallen. Armsteunen kunnen worden gebruikt om de rugbelasting te verminderen door er de massa van het bovenlichaam voor een belangrijk deel via de ellebogen op af te steunen. In de NEN 1812 is gekozen voor een korte armsteun die de mobiliteit zo min mogelijk beperkt en de ellebogen voldoende ondersteunt. Deze korte armsteunen kunnen ook bij typwerkzaamheden goed worden gebruikt. Een andere voordeel is dat deze niet de rand van het werkblad kunnen raken. In de praktijk is namelijk gebleken dat de kantoorstoel vaak lager werd ingesteld om voldoende aan de kantoorwerktafel te kunnen aanschuiven. Daar de antropometrische gegevens van de bevolking laten zien dat de hoogte tussen elleboog- en zitvlakhoogte bij verschillende gebruikers varieert (zie bijlage A), worden in de NEN 1812 in hoogte verstelbare armsteunen aanbevolen Statische elektriciteit Bij het zitten op stoelen in ruimten voorzien van vaste vloerbedekking of tapijt kan de zittende persoon elektrostatisch worden opgeladen. De opgewekte spanningen kunnen zo hoog zijn dat ontladingen hin-

6 NPR Blz. 6 derlijke gevolgen hebben voor de mens en eventuele apparatuur. Voor de mens kan de ontlading pijnlijk zijn (schok) en aanleiding geven tot schrikreacties en het niet durven aanraken van deurknoppen en dergelijke. Minieme ontladingen zijn al voldoende om bepaalde elektronische circuits te beschadigen. Bij hogere ontladingen kan storing optreden in elektronische apparatuur, zoals computers en tekstverwerkers. Deze oplading kan worden voorkomen of worden verminderd door: - geleidende glijders of wielen onder de stoelen in combinatie met geleidende stoelbekleding. In dit geval dient de weerstand van de stoel kleiner te zijn dan 10 S2. - Vloerbedekking (zie hiervoor NEN 6167, NEN 6168 en NEN 6169) en/of kleding en schoeisel van de werknemer te kiezen die weinig of geen oplading geeft. - Bij het opstaan uit de stoel de (half) geleidende armleggers vast te houden. 4.2 De kantoorwerktafel De hoogte van het werkvlak ten opzichte van de stoelzitting heeft een aanzienlijke invloed op de werkhouding. Bij een lage werkvlakhoogte dient de gebruiker van de kantootwerktafel namelijk zijn ogen naar het werk toe te brengen, hetgeen een kromme, gebogen werkhouding oplevert. Het werkvlak zal daarom, gelet op de verschillen in lichaamsafmetingen, in hoogte instelbaar of verstelbaar moeten zijn. De mogelijkheden om het te lezen werkstuk dichterbij de ogen te brengen door dit werkstuk schuin te plaatsen (zoals een concepthouder (zie 4.3.1), bureaulessenaar (zie 4.3.3) e.d.1 zijn belangrijke middelen om de werkhouding te verbeteren. Een hellend werkvlak biedt ook deze mogelijkheid. De ruimte onder de kantoorwerktafel dient zoveel mogelijk vrijheid te bieden voor de aan te nemen stand van de benen en voeten van de gebruiker. Dit betekent concreet dat het werkvlak inclusief de draagconstructie zo dun mogelijk moet zijn, zodat voldoende ruimte voor de bovenbenen overblijft. De vrije diepte en breedte onder het werkvlak ten behoeve van de benen en voeten moeten aan minimale waarden voldoen. Deze waarden worden in NEN 2449 aangegeven. Een ander belangrijk aspect met betrekking tot de kantoorwerktafel betreft de kleur en de diffuse-reflectiefactor van het bovenblad. Aangezien veelvuldig op dit bovenblad met wit papier wordt gewerkt, veroorzaakt een donker bovenblad een te hoog contrast met het papier. Een te licht enlof spiegelend bovenblad moet echter ook worden af geraden: ook in deze situaties worden de helderheidsverschillen te groot. Om deze redenen wordt in NEN 2449 een mat bovenblad aanbevolen. 4.3 Accessoires Bij gebruik van de kantoorstoel en de kantoorwerktafel, zijn een aantal accessoires wenselijk: Een concepthouder is wenselijk bij het gebruik van een beeldscherm of schrijfmachine. Een concepthouder moet aan de volgende ergonomische eisen voldoen: - de concepthouder moet vrij op het werkvlak kunnen worden aangebracht, als functie van de ergonomische eisen van elk type werk; - de helling van de concepthouder moet ten minste tussen 15 en 75 ten opzichte van het horizontale vlak instelbaar zijn; - het steunoppervlak van de concepthouder mag niet kleiner zijn dan de afmetingen van de daarop geplaatste documenten Door een aantal gebruikers van de kantoorwerktafel, vooral gebruikers met korte onderbenen enlof dragers van schoenen met hoge hakken, wordt een voetensteun gewenst. Een voetensteun moet voldoen aan DIN Voor het lezen en schrijven is het wenselijk dat het werkvlak onder een hoek van omstreeks 10 helt ten opzichte van het horizontale vlak. Indien dit niet mogelijk is, verdient het aanbeveling, een bureaulessenaar te gebruiken. Bij het lezen van een boek is een grotere hellingshoek (60 tot 75 ) mogelijk en wenselijk. De gebruiker kan dan een rechte zithouding aannemen, hetgeen, in tegenstelling tot de gekromde houding bij een horizontaal werkvlak, de kans op nadelige effecten voor de rug van de gebruiker verkleint. Een bureaulessenaar, die gebruikt wordt bij het schrijven: - meet ongeveer 600 mm x 400 mm; - kan op het werkvlak van de kantoorwerktafel worden geplaatst; - heeft aan de voorkant een rand van maximaal 10 mm boven het vlak van de lessenaar; - heeft een hoek met het werkvlak van de kantoorwerktafel van omstreeks 10. Deze waarde is gekozen om te voorkomen dat het papier van de lessenaar afglijdt. 5 Aanwijzingen voor de gebruiker Indien een kantoorstoel en de kantoorwerktafel aan NEN 1812 en NEN 2449 voldoet, is ook aan de basisvoorwaarden voor een goede werkhouding voldaan. Het blijft echter een vraag hoe kan worden bevorderd dat de kantoorstoel en de kantoorwerktafel nu ook goed worden gebruikt. Want zelfs de beste stoel kan aanleiding geven tot lichamelijke klachten, indien de instelmogelijkheden niet goed worden benut. Een probleem hierbij is dat er geen direct merkbaar voordeel of nadeel uitgaat van het instellen, en dat de klachten pas kunnen optreden na jaren van verkeerd zitten. Ook blijkt men niet instinctief te kiezen voor de juiste zithouding. Men geeft juist de voor-

7 Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer WB Delft Ja, ik bestel NEN Standards Products & Services Postbus GB Delft Vlinderweg AX Delft T (015) F (015) ex. NPR 1813:1990 nl Ergonomie - Ergonomische uitgangspunten voor kantoormeubelen en aanwijzingen voor het gebruik - Toelichting bij NEN 1812 en NEN Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via Gratis nieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze nieuwsbrieven. Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: (015) klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 31 december 2016, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon (015) , dagelijks van 8.30 tot uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: Normalisatie: de wereld op één lijn. preview