Partnership tussen ROC en bedrijfsleven Je hebt elkaar nodig

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Partnership tussen ROC en bedrijfsleven Je hebt elkaar nodig"

Transcriptie

1 Partnership tussen ROC en bedrijfsleven Je hebt elkaar nodig Marjan Glaudé Sjoerd Karsten

2 Uitgave en verspreiding: SCO-Kohnstamm Instituut Nieuwe Prinsengracht 130, Postbus 94208, 1090 GE Amsterdam Tel.: Copyright SCO-Kohnstamm Instituut, 2007

3 Inhoudsopgave 1. Inleiding Achtergrond en probleemstelling van het onderzoek Opzet van het onderzoek Acht voorbeelden van partnership tussen ROC en bedrijfsleven Case 1 Het Leerpark Dordrecht Case 2 De Leerwerkplaats Case 3 The College Hotel Case 4 Het Productiehuis Case 5a Een Leer-/werk-, een ontmoetings- en een loopbaancentrum...18 Case 5b Het Onderwijsservicebureau, Ambassadeurs Case 6 Het Prestatiebureau opleiding Sport & Beweging Case 7 Het Sloepenproject Case 8 ROC4NEC, het multifunctioneel sportcentrum De Eendracht Welke lessen leren we hier uit Het samenwerkingsverband Betrokkenheid bedrijven bij het leren van deelnemers Betrokkenheid bedrijven bij beoordeling van de deelnemers Belemmeringen en oplossingen...38 Literatuur...43 Bijlage: overzicht informanten...45

4

5 1. Inleiding We kennen de klachten maar al te goed: de aansluitingsproblemen rond de overgang van beroepskwalificerende opleidingen naar het bedrijfsleven; onvoldoende kwaliteit van de beroepspraktijkvorming- of stageplaats; onvrede bij de afnemers over de kwalificaties van afgestudeerden en het onderwijs dat onvoldoende tegemoet komt aan veranderingen in productie- of dienstprocessen (Verbeek, Van Eck, Glaudé, Ledoux, Voncken, 2005). Een van de manieren om een oplossing voor dit soort klachten te vinden, is het versterken van de samenwerking of partnership tussen onderwijs en bedrijfsleven. Het SCO-Kohnstamm Instituut van de Universiteit van Amsterdam heeft de opdracht gekregen partnership tussen ROC en bedrijfsleven te onderzoeken. Het onderzoek is gefinancierd uit het budget dat het ministerie van OCW jaarlijks beschikbaar stelt aan de LPC ten behoeve van het Kortlopend Onderwijsonderzoek, dat uitgevoerd wordt op verzoek van het onderwijsveld. In deze brochure wordt verslag van dat onderzoek gedaan. In paragraaf 1.1 komen kort de achtergrond en de probleemstelling aan de orde. In paragraaf 1.2 wordt ingegaan op de opzet van het onderzoek. In hoofdstuk 2 beschrijven we acht voorbeelden van partnership en in hoofdstuk 3 bekijken we wat we hiervan kunnen leren. 1.1 Achtergrond en probleemstelling van het onderzoek Er zijn vele aanleidingen voor het beroepsonderwijs om partnership met het bedrijfsleven aan te gaan. Een van de belangrijke overwegingen op dit moment is de verwachting dat ROC s het voortouw nemen bij de organisatie van onderwijs dat goed aansluit bij de behoefte van het bedrijfsleven. De noodzaak wordt des te groter nu voor het middelbaar beroepsonderwijs de eisen (kwalificaties) die men vanuit beroep en maatschappij aan afgestudeerden stelt, opnieuw worden geformuleerd in de zogenoemde competentiegerichte kwalificatiestructuur Samen opleiden door ROC s en bedrijfsleven is een must. De partijen hebben elkaar meer dan ooit nodig: Je kunt niet competentiegericht onderwijs ontwerpen als dit niet in en samen met de praktijk gebeurt aldus Voorhorst & Grootendorst (2004, p. 2). Uit onderzoek blijkt dat in meer of mindere mate altijd wel een relatie bestaat tussen bedrijven en ROC s. Maar die relatie of samenwerking moet wel versterkt worden en dan in het bijzonder op de verschillende organisatieniveaus: beleid, ontwerp en uitvoering. Commitment bijvoorbeeld en steun door de hogere managementlagen blijkt een belangrijke randvoorwaarde voor een sterk netwerk (Hövels, 2005a,b). Vraagstelling Een belangrijke uitdaging waar ROC s momenteel voor staan, is de vertaling van het instellingsbeleid naar een passende, interne organisatie (Hövels, 2005a,b; Aalberts, 2005). Kernvraag in voorliggend onderzoek is hoe ROC s hun organisatie inrichten om een partnership met het regionale bedrijfsleven tot stand te brengen en operationeel te houden. Meer specifiek: Wat is de meest efficiënte en effectieve organisatie van zo n samenwerkingsverband? Hoe zijn bedrijven te betrekken bij het leren van deelnemers in bedrijven? Hoe zijn bedrijven te betrekken bij de beoordeling van deelnemersprestaties en bij het 1

6 examineringsbeleid van de onderwijsinstelling? Tegen welke belemmeringen lopen ROC s op en welke oplossing zien ze hiervoor? Doel van het onderzoek Het doel van voorliggend onderzoek is een beeld te verschaffen van de manieren waarop ROC s hun organisatie hebben ingericht, met het oog op partnership, tegen welke belemmeringen ze aanlopen en welke oplossingen bijdragen aan een goed werkbaar partnership. 1.2 Opzet van het onderzoek Thema 1: richters, inrichters en verrichters Samenwerking kan op vele manieren worden ingevuld en er kunnen verschillende personen bij betrokken zijn. Er zijn bijvoorbeeld slechts contacten tussen bestuurders van scholen en bedrijven of men werkt juist samen aan de ontwikkeling van het curriculum. Om goed inzicht te verwerven in het samenwerkingsverband, zoomen we in op de drie eerder genoemde niveaus: beleid, ontwerp, uitvoering, respectievelijk het niveau van de richters, de inrichters en de verrichters. 1 Samenwerking op het niveau van de richters Dit niveau is het beleidsniveau (missie, visie, strategie). Primair verantwoordelijken op dit niveau zijn het (top)management, zoals een College van Bestuur van een ROC, een leidinggevende van een unit of de directie van een bedrijf. Samenwerking op het niveau van de inrichters Dit niveau betreft het ontwerp of de inrichting van de organisatie van het samenwerkingsver- 1 Aalberts, mondeling 2 band; bijvoorbeeld hoe zijn de taken verdeeld? Gaat het bijvoorbeeld om co-makership (samen afspraken maken), co-design (samen onderwijs ontwerpen) of co-innovation (samen vernieuwen) (Aalberts, 2005). Primair verantwoordelijken zijn het midden- of lijnmanagement van ROC of bedrijf. Samenwerking op het niveau van de verrichters Dit niveau betreft het uitvoerend niveau. Primair verantwoordelijken als docenten en praktijkbegeleiders voeren concrete activiteiten uit. In de loop der jaren zijn aan leraren steeds nieuwe en hogere eisen gesteld, waarbij het maar de vraag is in hoeverre de verwachtingen realistisch zijn (Karsten, 2006). In voorliggend onderzoek besteden we daarom aandacht aan de positie van docenten. Thema 2: afstemming tussen opleidingsinstelling en arbeidsorganisatie Samenwerking tussen de opleidingsinstelling en de arbeidsorganisatie is zeker geen gemakkelijke opgave. Sterker nog: het kan knetteren tussen die twee zogenoemde systemen. Dat is niet zo verwonderlijk, immers: de systemen hebben verschillende doelen en belangen. Een chef bijvoorbeeld richt zich op het behalen van de productieaantallen, terwijl een de praktijkbegeleider prioriteit geeft aan het leren van een deelnemer. Omdat afstemming of integratie tussen beiden niet vanzelf gaat, zullen betrokken partijen idealiter maatregelen moeten treffen zodat een fit ontstaat (Glaudé, 1997). In voorliggend onderzoek gaan we daarop in. Aan de hand van de genoemde twee thema s beschrijven we in hoofdstuk 2 de acht voorbeelden van samenwerkingsrelaties. Per ROC zijn telefonische gesprekken gevoerd met twee functionarissen; een richter of een inrichter én een verrichter.

7 2. Acht voorbeelden van partnership tussen ROC en bedrijfsleven 2.1 Case 1 Het Leerpark Dordrecht Het samenwerkingsconcept Wat is het Leerpark Dordrecht? In het hart van Dordrecht is een gebied in ontwikkeling waar leren, wonen, ondernemen, werken en ontspannen samenkomen: het Leerpark Dordrecht. Het is een complex samenspel van functies waarbij meerdere partijen waaronder het Da Vinci College betrokken zijn. Leerlingen, docenten, bewoners, ondernemers en werknemers ontmoeten elkaar en profiteren van elkaars aanwezigheid. Het Leerpark bestaat uit verschillende zones : 1) onderwijs en bedrijf werken samen, (bijv. in een kinderdagverblijf); 2) onderwijs en bedrijf werken wel samen, maar er is geen sprake van een leerbedrijf (bijv. een bank); 3) bedrijven die zich op het park vestigen (bijv. een uitzendbureau) en het gezicht vormen van het park en die kunnen profiteren van studenten in de buurt. Er zijn gesprekken gaande over ontwikkeling van ongeveer dertig onderwijsleerbedrijven op het park. Dit is een fysiek gebouw waarin zowel de onderwijsinstelling als het bedrijf samenkomen, bij elkaar intrekken, letterlijk door één deur gaan en samen de praktijk maken. Zo profiteert men optimaal van elkaar; het ROC gebruikt apparatuur van een bedrijf en het bedrijf gebruikt de onderwijsruimten en faciliteiten van het ROC. In 2007 is zo n onderwijsleerbedrijf operationeel. Met het Leerpark geeft men vorm aan doorlopende leerlijn VMBO MBO - HBO. Samenwerking tussen de richters (beleidsniveau) Karakter samenwerking ROC bedrijfsleven Het Leerpark Dordrecht is een samenwerkingsverband van het Da Vinci College (MBO), het Insula College (VMBO), het Stedelijke Dalton Lyceum (VMBO), het Wartburg College (VMBO), de gemeente Dordrecht en het bedrijfsleven. Het project is medio 1995 gestart, de doorlooptijd is 8 jaar. De ontwikkeling vindt in fasen plaats.bedrijven zijn de natuurlijke partners van de BVE-sector. Samenwerken is essentieel om als onderwijsinstelling effectief te zijn en goed opgeleid personeel te kunnen leveren. Met wie het Da Vinci College samenwerkt, verschilt per sector. Voor de sector economie is dat bijvoorbeeld het MKB, de sector gezondheidszorg omvat een groot aantal samenwerkingverbanden met crèches, ziekenhuizen, e.d. Relaties met grote bedrijven zijn soms makkelijker te onderhouden dan relaties met kleine bedrijven. Relatief veel bedrijven handelen opportunistisch. Is sprake van economische groei en tekorten aan perso- 3

8 neel dan hebben bedrijven leerlingen nodig en zijn ze bereid tot samenwerking. Zit de economie in een dip, dan zijn bedrijven minder geneigd tot samenwerken: Een economische cyclus duurt ongeveer drie jaar, waardoor de wens van bedrijven tot samenwerking gedurende die periode verschilt. Dat botst met de tijd die een MBOleerling in het onderwijs doorbrengt. Structurele samenwerking met een lange termijnvisie is wenselijk. Initiatief en aanleiding tot samenwerking Een van de aanleidingen is het groeiend bewustzijn meer te doen aan praktijkgericht leren: Een beroepsopleiding zonder praktijkleren is een theoretische kwestie. Ook bleek de relatie tussen de praktijk en de theoriecomponent niet optimaal; de transfer liet te wensen over. Het initiatief tot samenwerking is genomen door het College van Bestuur en directie van het Da Vinci College. Deze richters hebben de inrichters en verrichters betrokken die nog onvoldoende bewust waren van de noodzaak tot samenwerking. Het bewustzijn is op gang gebracht door zowel organisatieals onderwijsvernieuwing te initiëren. Teams zijn verantwoordelijk gemaakt voor meer dan het onderwijs alleen, ze zijn verleid maar ook met zachte hand gedwongen na te denken en beslissingen te nemen over samenwerking met bedrijven. Dit doen ze door teamplannen te maken die SMART-doelstellingen hebben op verschillende terreinen. Dus ook ten aanzien van samenwerking met het bedrijfsleven. Samenwerking op beleidsniveau: relaties/ contacten De richters van het Da Vinci College stellen de doelen vast (onderwijs maken met bedrijfsleven), brengen deze tussen de oren van het team, verrichten PR-activiteiten, verzorgen de 4 relaties met bedrijven, maken afspraken op beleidsniveau en bemiddelen tussen afdelingen van ROC en bedrijven. Afspraken worden vastgelegd in zowel convenanten als intentieverklaringen; in geval van aanbestedingen geldt een stichtingsvorm met statuten. Samenwerking op dit niveau wordt bewust bevorderd; verschillende partijen zijn betrokken met als doel hen bewust te maken van de noodzaak van het verbinden van bedrijfsleven en ROC, zoals de gemeente (wethouder van onderwijs en van economische zaken) en een hoog gesitueerde functionaris die bijeenkomsten organiseert om bedrijven en scholen bijeen brengt. Belangrijke voorwaarde voor samenwerking op dit niveau is de noodzaak tot lange termijn afspraken. Immers: een leerling op niveau 4-5 heeft deze termijn nodig. Visie op samenwerking Op intentieniveau is er wel een gezamenlijke visie op samenwerking, maar er is niet veel meer; betrokkenen hebben vaak een eigen agenda. Dat geldt ook voor ROC s: Er is onderlinge concurrentie! Dat is voor het bedrijfsleven weer lastig, omdat niet altijd duidelijk is tot wie moet een bedrijf zich moet wenden. Visie op leren in de praktijk Op hoofdlijnen is er wel een gezamenlijke visie op leren in de praktijk, maar er is geen gezamenlijk visiedocument. ROC en bedrijf bespreken die visie wel, zoals: breed opleiden, soms specialiseren, competentiegericht, natuurlijk en vraaggericht leren. Het samen bespreken van het curriculum heeft niet de voorkeur. Da Vinci wil: dat het bedrijfsleven de praktijk inkleurt. Door praktijk te leveren geeft het bedrijfsleven automatisch inkleuring aan leerinhouden.

9 Samenwerking tussen inrichters (ontwerp) en tussen verrichters (uitvoering) Vormgeving aan het samenwerkingsconcept Samenwerking behelst het samen maken van afspraken (co-makership) en onderwijs (codesign). Natuurlijk leren en sturing vanuit de praktijk zijn binnen het Leerpark belangrijke uitgangspunten. ROC en bedrijven ontwikkelen samen de opdrachten. Leerlingen doorlopen een aantal werkplekken aan de hand van deze opdrachten en oriënteren zich zo op bekwaamheden in beroepen die passen bij hun persoonlijke leeren ontwikkelingsplan. Afspraken tussen partijen zijn vastgelegd. Rollen, taken, verantwoordelijkheden van betrokken samenwerkingspartners Teams onder leiding van de domeinleiding zijn verantwoordelijk voor de realisatie van het onderwijsproduct. Reflectie, coaching, teamwork, intervisie maar ook proactief en extern gericht zijn, vormen steeds meer de essentie van het werk. Docenten van het ROC coachen de leerlingen on-the-job in het leerbedrijf en worden allen getraind in hun nieuwe rol: van docent- naar cursistgestuurd; leerprocessor. Ook de betrokkenen uit de bedrijven worden in het kader van competentieontwikkeling binnen hun eigen organisatie in hun nieuwe rol getraind. Uitwisseling van ervaringen tussen ROC en bedrijfsleven wordt mogelijk. De scheiding tussen een coach (ROC) en de werkmeester (bedrijf) vermindert, men coacht elkaar, werkt samen en creëert veiligheid; men raakt meer bekend met en betrokken bij elkaars werk. De werkmeester krijgt meer onderwijskundige taken: Je moet nu ook aangeven waarom een leerling het goed of fout doet. In het kader van de 360 feedback vragen leerling om uitleg. Kortom de rollen vervagen op de werkvloer. Betrokkenheid bedrijf bij competentiegericht opleiden Zowel de coach, het bedrijf als de deelnemers geven samen vorm aan competentie-gericht opleiden, maar het is nog niet specifiek omschreven vanuit het ROC. Sommige bedrijven werken voor hun eigen personeel met een competentiegerichte structuur en hebben er belang bij dat competentiegericht wordt opgeleid. Bedrijf en ROC worden zo meer afhankelijk van elkaar. Het gezamenlijk ontwikkelen van competentieprofielen, kan een spanning opleveren. Immers: het ROC leidt breed op en niet op voor één specifiek bedrijf, terwijl een bedrijf soms wel een specialist wenst. Betrokkenheid bedrijf bij beoordeling deelnemersprestaties Bedrijven zijn betrokken bij beoordeling van de deelnemersprestaties. Met name bij de afronding van de leerlijnen van leerlingen en bij het toetsen in het bedrijf. Een leerling maakt bijvoorbeeld een verslag over calculatie waarbij theorie (school) en praktijk (bedrijf) met elkaar worden geconfronteerd. Samen neemt men een beslissing over het oordeel. Belangrijke voorwaarde is dat er voldoende tijd beschikbaar is voor afstemming van het oordeel. Vereiste kennis en kunde van samenwerkingspartners Het nieuwe werken - het werken in teams - heeft gevolgen voor de vereiste kennis en kunde van ROC medewerkers. In het kader van teamontwikkeling moet men een ontwikkelingsplan maken m.b.t. samenwerking (TOP) en daar zit weer een POP aan vast. 5

10 Communicatie De taal (afkortingen, bedoelingen) van het onderwijs en het bedrijfsleven kan nogal verschillen. Ook het denken en doen van de betrokkenen naar de leerling toe, komt niet altijd overeen: Wat je op school hebt geleerd, moet je maar snel vergeten, hier leer je het echt. Belangrijk is dat betrokken partijen elkaar aanspreken op verschillen. De relatie tussen richters, inrichters en verrichters Iedereen binnen het ROC - van hoog tot laag - is betrokken: Je moet weten wat er voor en na je taak gebeurt. Daarnaast participeren docenten van de afdeling en van bedrijven gezamenlijk in bijeenkomsten; vertegenwoordigers van de leerbedrijven, directie van de bedrijven, docenten, teamleiders zitten met elkaar om de tafel. 6

11 2.2 Case 2 De Leerwerkplaats Het samenwerkingsconcept Wat is de Leerwerkplaats? De verpleegkundige Leerwerkplaats in het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) is een leerwerkgemeenschap en omvat een authentieke werkomgeving waarin een groep boventallige studenten alle voor de beroepsuitoefening typerende werkprocessen uitvoert. Het samen leren in de praktijk en de groepsverantwoordelijkheid voor de werkprocessen maken de Leerwerkplaats bijzonder. Met behulp van de Leerwerkplaats kunnen meer stagiaires in een keer worden opgeleid. Door de contextrijke omgeving biedt het goede mogelijkheden voor competentiegericht opleiden. De Leerwerkplaats in het LUMC krijgt veel navolging. Inmiddels zijn talloze initiatieven ontstaan binnen de sector Zorg en Welzijn (ziekenhuizen, verpleeghuizen, e.d.) waarin het MBO en/of HBO participeren. Het Service Bureau Buitenschools Leren (SBBL) is de verbindende schakel tussen het onderwijs (ROC, HBO) en de zorginstellingen en initieert verschillende Leerwerkplaatsen in de regio. Samenwerking tussen de richters (beleidsniveau) Karakter samenwerking ROC bedrijfsleven In 2002 is gestart met De Leerwerkplaats in het LUMC, in eerste instantie met de Hogeschool Leiden (HBO). Later zijn daar meer partijen bij betrokken, zoals de Mondriaan Onderwijsgroep Domein Mens & Maatschappij en de Haagse Hogeschool. Zij hebben al in 1997 samen en op basis van een samenwerkingsovereenkomst het Service Bureau Buitenschools Leren (SBBL) opgericht. Samen is in mensen en middelen geïnvesteerd. SBBL brengt vraag en het aanbod van onderwijs en zorginstellingen in één regionaal punt samen. Een specifiek aangesteld coördinator werft stageplaatsen en initieert Leerwerkplaatsen in de regio. Het SBBL heeft contact met vrijwel alle zorginstellingen in de regio en wordt gevoed vanuit het management van de onderwijsinstellingen. Initiatief en aanleiding tot samenwerking Opvattingen over de kwaliteit van de stage, het tekort aan stageplaatsen en de ontwikkeling van competentie- en vraaggericht onderwijs vormden de aanleiding voor de grondlegger van de Leerwerkplaats - Ria Havekes - de idee de Leerwerkplaats in diverse gremia in te brengen, zoals: werkveldoverleg met hoofden opleidingen van ziekenhuizen, thuiszorgorganisaties, psychiatrie, overleg met hoofd opleiding LUMC. De Raad van Bestuur van het LUMC fiatteerde de uitwerking van het concept. Dat leidde in eerste instantie tot samenwerking tussen hogeschool (HBO) en het LUMC. Later is het ROC (Mondriaan) ook een Leerwerkplaats gestart met het LUMC. Samenwerking op beleidsniveau: relaties/ contacten Aanvankelijk zijn twee richters aangesteld als projectleiders; één van de hogeschool en één af- 7

12 komstig uit het LUMC. Daarna heeft een projectgroep praktische uitwerking gegeven aan het concept. Een onderwijskundig studente van de Universiteit van Amsterdam heeft het concept onderwijskundig gewogen en verantwoord. De eerste Leerwerkplaats is gestart met HBOstudenten. Inmiddels kent het LUMC een werkplaats op HBO niveau en een op MBO-niveau. Door problemen regelmatig met elkaar te bespreken en kennis te delen bevordert men samenwerking op het niveau van de richters. Overleg tussen de projectleiders, hoofd van de afdeling, docenten werkbegeleider is ook essentieel: De hoogste organen moeten nagaan wat er op het laagste niveau speelt; samenwerking moet steeds onderwerp van gesprek blijven en dat moet ook naar buiten toe worden uitgedragen. Overleg met zorginstellingen kost veel tijd, omdat men o.a. samen projectplannen moet maken of bijeenkomsten moet voorbereiden. ROC en HBO moeten investeren in kosten, tijd, ruimte. Bij de eerste Leerwerkplaats is bewust niets in overeenkomsten vastgelegd: t was nog een experiment, een kwestie van vertrouwen, en je hebt elkaar bovendien nodig. Naar alle waarschijnlijkheid zullen afspraken nu wel worden vastgelegd, omdat de organisatie steeds groter wordt, de continuïteit in de zorg zo valt te bewaken en om de praktijkbegeleiding goed te regelen. Het centrum OVDB is een kenniscentrum voor leren in de praktijk in deze sector en stelt voor zorginstellingen subsidie beschikbaar; het opstellen van een samenwerkingsovereenkomst ligt dan voor de hand. Visie op samenwerking Een gezamenlijke visie is niet geformuleerd, maar er is wel een gezamenlijk belang en verantwoordelijkheid. Binnen de OOR-regio (Onderwijs- en Opleidingsregio) fungeren ROC s, 8 hogescholen, academische ziekenhuizen, vervolgopleidingen, etc. Binnen een OOR maken ziekenhuizen en onderwijsinstellingen afspraken over de afstemming tussen de praktijk, het onderwijs en de arbeidsmarkt. Wat hen bindt in de samenwerking is bijvoorbeeld de geringe kwaliteit van de MBO-4 leerling. Samen bekijkt men hoe de kwaliteit van de opleiding in de regio valt te verbeteren. Allen moeten zich kwetsbaar opstellen, communicatie en reflectie zijn wezenlijk. Die gezamenlijke verantwoordelijkheid draagt men ook uit: Je kunt het niet alleen als instelling, je hebt elkaar nodig. Dit is de visie die men met elkaar deelt. Visie op leren in de praktijk De gezamenlijke visie op leren in de praktijk is het continue proces van samenwerken en het gesprek aangaan, met name over verhoging van de kwaliteit van de opleidingen en te komen tot gezamenlijke opdrachten. Samenwerking tussen inrichters (ontwerp) en tussen verrichters (uitvoering) Vormgeving aan het samenwerkingsconcept In de verpleging maakt men van oudsher samen afspraken (co-makership) en het curriculum maakt men in samenspraak met het werkveld (codesign). Immers: Mondriaan leidt niet op voor de opleiding, maar voor een baan. Ook prikkelt men elkaar tot vernieuwing (co-innovation). Werkbegeleiders krijgen steeds meer een coachende rol als gevolg van vernieuwing binnen het onderwijs. Vernieuwing ontstaat ook doordat de groep studenten de werkwijzen en -processen op de afdeling ter discussie stelt ( de macht van het getal ). Studenten en werkbegeleiders kijken

13 voortdurend bij elkaar in de keuken; leren en vernieuwing gaan hand in hand. Rollen, taken, verantwoordelijkheden van betrokken samenwerkingspartners Het is vooral de zorginstelling die contact zoekt met de opleiding met de vraag tot de ontwikkeling van een Leerwerkplaats. Soms is er direct contact met de praktijkopleiders (bottom up), soms met de richters (topdown). Een stuurgroep maakt een projectplan, waarna het SBBL de mate van geschiktheid van de werkplek voor stagiaires toetst. De Mondriaangroep is georganiseerd in branches; de hoofdaannemer van een branche, de onderwijsmanager, neemt vervolgens een go no go beslissing. Dan vult men de rollen in van docenten, begeleiders en praktijkbegeleiders. Activiteiten als het vaststellen van evaluatiemomenten worden vastgelegd in een uitvoerend plan. Onderwijs en praktijk zijn samen verantwoordelijk voor het ontwikkelen van leersituaties die bijdragen aan gewenste competentieontwikkeling. Betrokkenheid bedrijf bij competentiegericht opleiden Zorginstellingen zijn betrokken bij het competentiegericht opleiden. Een regiegroep bestaande uit vertegenwoordigers uit het onderwijs en uit het veld bespreken en besluiten in samenspraak hoe aan het onderwijs vorm te geven. De markt dwingt je (ROC) om de zorginstellingen te laten meebeslissen. Als je dat niet doet, dan gaat de zorginstelling naar de ander. Er is concurrentie. Je moet je dus goed profileren en marktgericht denken. Samen doen! Competentieprofielen zijn wel samen met de partners ontwikkeld, maar nog niet ingevoerd. Vooralsnog werkt men met deelkwalificaties en daarop geënte praktijkopdrachten. Betrokkenheid bedrijf bij beoordeling deelnemersprestaties Met de invoering van het nieuwe onderwijsstelsel in 1997 (competentiegericht opleiden) is de beoordeling voor de praktijkcomponent (stage) gedelegeerd aan de zorginstelling. Die vinden het wel moeilijk, met name de beoordeling op niveau 5 (HBO-verpleegkundige). Zij hebben de onderwijsinstelling om hulp gevraagd. Ook is sprake van een capaciteitsprobleem. Doordat steeds meer buitenschools wordt geleerd, neemt het beroep dat wordt gedaan op begeleiding en beoordeling van studenten op de werkplek steeds meer toe. Het afleggen van een proeve van bekwaamheid vraagt meer van de werkbegeleider. Het examineringsbeleid is vooralsnog een onderwijsaangelegenheid. Vereiste kennis en kunde van samenwerkingspartners Door het toenemende buitenschools leren wordt een klantgerichte houding en samen doen steeds belangrijker. Voor een aantal docenten kan dit een struikelblok zijn. Ook wordt een andere houding van de werkbegeleider van de zorginstelling gevraagd: meer coachen (van verpleegkundige naar coach) en minder instrueren. Men traint docenten in competentiegericht opleiden en er zijn branche dagen. Docenten en werkbegeleiders zijn samen getraind door een extern bureau. Communicatie Er is overleg in regiegroepen. Communicatie en besluitvorming met en tussen de betrokken partijen nemen toe. Elk team heeft een intermediair die bemiddelt tussen de zorg- en de onderwijsinstelling. Communicatie gaat vooral over zaken m.b.t. het niveau van de inrichters en verrichters. 9

14 De relatie tussen richters, inrichters en verrichters De betrokken functionarissen op de verschillende niveaus binnen en tussen de zorg- en onderwijsinstellingen weten niet altijd goed van elkaar wat ze doen; ondanks de vele goed bedoelde experimenten. Drukte en de grootte van de samenwerkingsverbanden in de zorg zijn hiervan de oorzaak. Meer regie en het in kaart brengen van de verschillende (effectieve) initiatieven op verschillende niveaus is gewenst. Idealiter zullen de richters (directie) initiatieven in convenanten gaan vastleggen. 10

15 2.3 Case 3 The College Hotel Het samenwerkingsconcept Wat is The College Hotel? The College Hotel is een samenwerkingsverband tussen het ROC van Amsterdam en de Stein Group hotels. The College Hotel is een luxueus viersterren hotel met echte gasten, waar leerlingen van het ROC werken en onder begeleiding worden opgeleid en leren. The College Hotel wordt steeds bemenst door ongeveer 80 studenten afkomstig uit diverse richtingen van het ROC van Amsterdam, zoals de opleiding voor hotel management, gastheer / gastvrouw, koks, banketbakkers, toerisme, elektrotechniek en beveiliging. Het onderwijs is vraaggestuurd en themagericht opgezet (projectonderwijs) en dat genereert leeropdrachten die studenten in het hotel uitvoeren. Opdachten zijn ondersteunend aan de theorie. Begeleiding van de studenten op de werkplek kost veel tijd, daarom is de groep begeleiders op de werkplek uitgebreid. Inmiddels werkt men met zo n 35 professionals (vaste medewerkers) die de studenten ter plekke begeleiden en opleiden. Deze professionals zijn mensen uit het bedrijfsleven en in dienst van de The College Hotel. Zij hebben veel ervaring in het bedrijfsleven. Samenwerking tussen de richters (beleidsniveau) Karakter samenwerking ROC bedrijfsleven The College Hotel is een initiatief van het ROC van Amsterdam dat ook volledig eigenaar is van het pand. Het management wordt gevoerd door de Stein Group, een keten van kleine, luxe boetiek hotels. Het denken over dit samenwerkingsverband is zo n vijf jaar geleden gestart. Sinds anderhalf jaar is het hotel operationeel. Omdat The College Hotel een winstoogmerk heeft, zijn afspraken gemaakt tussen de betrokkenen; er is een BV opgericht. Initiatief en aanleiding tot samenwerking De aanleiding tot samenwerking was de studenten zo goed mogelijk op te leiden voor de Internationale hotellerie en het niveau van de studenten te verhogen. De wens was destijds een praktijk- of trainingshotel te starten. Het ROC heeft toen de Stein Group benaderd voor hulp en deze groep gevraagd de operationele en dagelijkse leiding op zich te nemen. Visie op samenwerking Doel van het concept The College Hotel is het goed opleiden van studenten. Beide partijen streven ernaar de student goed klaar te stomen voor het werken in de sector. Samenwerking wordt erg gestimuleerd; het bedrijfsleven is geïnteresseerd in het samenwer- 11

16 kingsverband, omdat The College Hotel een kweekvijver van leerlingen is voor het bedrijfsleven. Visie op leren in de praktijk Er is een gezamenlijke visie op leren in de praktijk. Zowel het ROC als het bedrijfsleven vindt dat het niveau van de studenten te laag is. Meer leren in de praktijk moet het niveau verbeteren. Ook staan beide partijen competentiegericht opleiden voor: Leerlingen moeten niet alleen een fles wijn kunnen openen, maar we kijken naar het totaal, dus ook naar de houding. Het team van The College Hotel bestaat uit vaste medewerkers, met allen een zeer uitgebreide (internationale) werkervaring in het bedrijfsleven. Deze hoteliers zijn geen docenten en docenten van het ROC zijn geen hoteliers. Beide partijen leren heel veel van elkaar op didactisch en commercieel gebied. De verschillende betrokkenen leren werken met competenties en het beoordelen daarvan. Samenwerking tussen inrichters (ontwerp) en tussen verrichters (uitvoering) Vormgeving aan het samenwerkingsconcept Het ROC wilde destijds het bedrijf de school inhalen. Men startte toen met gastcolleges die werden verzorgd door mensen uit het bedrijfsleven en men betrok het bedrijfsleven bij de examinering (co-makership). Nu maakt men samen onderwijs (co-design). Er zijn drie klankbordgroepen op het niveau van de richters, inrichters en verrichters. Deze groepen zijn bemenst door zowel mensen uit het bedrijfsleven als uit het ROC. Men opereert branchebreed en zorgt voor enig homogeniteit in de klankbordgroepen (vijfsterrenhotels, gemiddeld niveau, en kleinere bedrijven). Men is niet zozeer op vaktechnisch gebied gezamenlijk innovatief bezig (co-innovation), maar wel wordt in de hotelbranche meer en meer gewerkt met competenties. Dat competentiegericht werken beïnvloedt het personeel van het ROC. Rollen, taken, verantwoordelijkheden van betrokken samenwerkingspartners Zowel de directie, opleidingsmanagers en docenten hebben zitting in de klankbordgroepen. Men werkt samen met het bedrijfsleven, maakt afspraken en overlegt. Betrokkenheid bedrijf bij competentiegericht opleiden Er is ten eerste op landelijk niveau een overkoepelend competentieprofiel. Dat is tot stand gekomen in samenwerking met het bedrijfsleven. Op het niveau van de school en op initiatief van het ROC zijn er ten tweede meer specifieke competentieprofielen ontwikkeld. Deze profielen zijn in klankbordgroepen waar het bedrijfsleven in vertegenwoordigd is, vastgesteld. Het bedrijfsleven wordt uitgedaagd, na te gaan hoe zij er voor kunnen zorgen dat leerlingen aan het profiel gaan voldoen. Het bedrijfsleven wordt gevraagd mee te denken; ook over de vraag wat het bedrijfsleven in de uitvoering kan betekenen. Maar dit betekent wel dat de druk voor bedrijven toeneemt. Beoordeling van leerlingen door leidinggevenden kost veel tijd. Er wordt van hen niet alleen gevraagd na te gaan of een leerling over een bepaalde competentie beschikt maar ook waaruit dat blijkt; inhoudelijk gezien is dit moeilijk. Competentiebeoordeling is dus een zorg. Het is de vraag of het bedrijfsleven dat wel aan kan. 12

17 Betrokkenheid bedrijf bij beoordeling deelnemersprestaties Het bedrijfsleven is betrokken bij het beoordelen van de prestaties van leerlingen; leerlingen leggen een proeve van bekwaamheid af en bedrijven denken daarover mee. Met name in het kader van het werken met portfolio s wordt betrokkenheid van het bedrijfsleven steeds belangrijker. Van het bedrijf wordt dan een stuk bewijslast in de beoordeling gevraagd; een leerling moet bijvoorbeeld door middel van 360 feedback aan verschillende personen uit het bedrijf vragen hoe hij of zij op een bepaalde competentie scoort. Vereiste kennis en kunde van samenwerkingspartners Samenwerking heeft niet zozeer gevolgen voor de loopbanen van medewerkers. Wel is het wenselijk dat docenten stage lopen in The College Hotel en in het Amsterdamse bedrijfsleven. Docenten moeten naast theorie uit het boek ook de praktijk ervaren. Doel ervan is: weten wat er in het veld speelt, vermijden van een eenzijdige blik en breed blijven kijken. Hierdoor wordt ook tegemoet gekomen aan de klacht dat het onderwijs achterloopt. De relatie tussen richters, inrichters en verrichters Er zijn veel opleidingen verbonden aan het ROC en The College Hotel. Complicerende factor is dat men daardoor te maken heeft met veel poppetjes, dat wil zeggen: met diverse opleidingsmanagers met ieder hun beleid en eigen visie. Desalniettemin is er in het algemeen geen scheiding tussen de niveaus. Dat komt omdat men verschillende overlegvormen heeft ingesteld. Daarnaast zijn er twee contactpersonen aangesteld - één afkomstig uit het ROC en één uit The College Hotel - die fungeren als aanspreekpunt en als intermediair tussen ROC en The College Hotel. Communicatie Overleg en communicatie geschieden door klankbordgroepen op de verschillende niveaus en via vaste aanspreekpunten. 13

18 2.4 Case 4 Het Productiehuis Het samenwerkingsconcept Wat is het Productiehuis? Het Productiehuis is een leer- en werkbedrijf voor Kunst-, Cultuur- en Media-activiteiten. Deze intermediaire organisatie tussen ROC Midden Nederland en het bedrijfsleven is in mei 2006 formeel gestart. Men verzorgt niet alleen stages (BPV), maar men bemiddelt ook in opdrachten afkomstig uit het bedrijfsleven. Voor leerlingen vormt het Producthuis een onderdeel van het onderwijs, voor bedrijven is het een plek waar zij opdrachten kunnen uitzetten. Het Productiehuis is een fysieke plek waar leerlingen zelfstandig of in kleine groepen werken aan echte producties, zoals het maken van een dvd, of een documentaire, of technische ondersteuning bieden bij een musical, (internationale) theatershow of evenement. De leerling is in feite werknemer en wordt begeleid door een groep mensen die tot het Productiehuis behoren. Begeleiders zijn mensen uit het onderwijs en met praktijkervaring. Samenwerking tussen de richters (beleidsniveau) Karakter samenwerking ROC bedrijfsleven Samenwerking tussen ROC Midden Nederland en het bedrijfsleven concentreert zich vooral rondom de opdrachten in het Productiehuis. Het ROC werkt samen met opdrachtgevers die een open en flexibele houding naar de studenten toe hebben. Opdrachtgevers zijn bijvoorbeeld het NOB, culturele en maatschappelijke instellingen en welzijnsinstelling, en ook het ROC Midden Nederland zelf. Van opdrachtgevers wordt verwacht dat zij leerlingen op weg helpen bij de hun opdracht. Initiatief en aanleiding tot samenwerking Het Productiehuis is zo n anderhalf jaar geleden geïnitieerd door ROC Midden Nederland en bedacht door een consortium met vertegenwoordi- gers uit diverse instellingen, zoals: vertegenwoordigers van VMBO scholen, MBO en HBOinstellingen (Hogeschool voor de Kunsten van Utrecht), collega-roc s (ROC van Amsterdam); Utrechts Centrum voor Kunsten, Kunst centraal, de Stadsschouwburg Utrecht, etc. In dit netwerk zijn ideeën geformuleerd en is een plan ontstaan. Samenwerking op beleidsniveau: relaties/ contacten Samenwerking tussen ROC Midden Nederland en het bedrijfsleven concentreert zich vooralsnog rondom de opdrachten in het Productiehuis en daarmee op het niveau van de inrichters en de verrichters. De beschikbaarheid van begeleiding op de werkplek en de kwaliteit van de opdrachten zijn thema s de in de samenwerkingsrelatie aan de orde komen. Er zijn (nog) geen in convenanten vastgelegde afspraken gemaakt tussen de betrokkenen. Omdat er wordt gewerkt met leer- 14

19 vragen van leerlingen, zijn verplichtingen niet altijd goed te overzien. Visie op samenwerking Bij de introductie van het concept formuleerde men een ambitieniveau: het Productiehuis is een ontmoetingsplaats tussen leerlingen, de branche en opleidingen. Leren en werken moeten in samenkomen. Samenwerking moet een minimumvariant kennen, namelijk: de branche brengt opdrachten in en het ROC werkt deze samen met leerlingen uit en zorgt voor terugkoppeling naar de opdrachtgever. Samenwerking kent ook een maximumvariant: er worden teams samengesteld waarin de verschillende partijen participeren, namelijk: bedrijf, opleiding, branche, maar ook HBO-, VMBO-instellingen, etc. Het Productiehuis zoals nu vormgegeven, omvat de minimumvariant. Wel zijn leerlingen die werken bij het Productiehuis, afkomstig van verschillende opleidingen. Teams zijn multidisciplinair samengesteld en er is samenwerking tussen diverse sectoren. Men streeft nu naar een totaalconcept waarin bedrijven, opleidingen en leerlingen samenwerken. Visie op leren in de praktijk Via echte producties gaan leerlingen in samenspraak met bedrijven aan de gang. De opgave bij iedere opdracht is leerlingen te vinden die de opdracht als uitdaging zien. De opdracht moet aansluiten bij de leervraag van de leerling en het Productiehuis moet een grote mate van zekerheid hebben dat de opdracht tot een goed resultaat gebracht kan worden. Samenwerking tussen inrichters (ontwerp) en tussen verrichters (uitvoering) Vormgeving aan het samenwerkingsconcept Samenwerking behelst vooral het maken van afspraken (co-makership) en een beetje samen ontwerpen (co-design). Zo zegt men: In uitzonderlijke gevallen bemoeit een opdrachtgever zich met het curriculum, alleen als het gaat om een leerling als potentiële werknemer. De wens is meer toe te werken naar co-design. Als een opdrachtgever via opdrachten in leerlingen wil investeren, dan zou in dat geval een bedrijf ook inhoud moeten geven aan de opleiding. Van samen innoveren (co-innovation) is nog geen sprake. Dit is wel een wens, bijvoorbeeld samen met een bedrijf het personeelsbeleid voeren. Rollen, taken, verantwoordelijkheden van betrokken samenwerkingspartners Het Productiehuis is bemenst met een projectleider, projectbegeleiding, financiële leiding. Zodra een opdracht binnenkomt, wordt deze besproken met ROC, bedrijf en leerling. De leerling werkt de opdracht uit en treedt vervolgens weer in contact met de opdrachtgever; leerling, opdrachtgever en begeleider van het ROC overleggen en onderhandelen. Tussentijds en na uitvoering van de opdracht wordt samen met de opdrachtgever geëvalueerd. De opleidingsinstantie blijft verantwoordelijk voor de opleiding en het wel of niet slagen van de opdracht. De school levert steun als een opdracht dreigt te mislukken. Dit heeft geleid tot het goed beschrijven wat van iedereen wordt verwacht, dus ook van het bedrijf. De projectleider van het ROC bewaakt het productieproces en de kwaliteit van de opdracht. De mentor of loopbaanbegeleider bewaakt het leerproces en/of 15

20 houdt de ontwikkeling van de leerling op de leerlijn in de gaten en kan zo bepalen of de opdracht past bij de leer- en ontwikkelvraag. De opdrachtgever richt zich op een goed resultaat en beoordeelt of het resultaat voldoet aan de verwachtingen. Het Productiehuis is de schakel tussen de afdelingen met betrekking tot Zorg en Welzijn (met name de opleiding Begeleider Kunst, Cultuur en Media en de opleiding MBO-Artiest), de opleiding Sound en Vision, de opleiding Sport en Bewegen en de branche. Afdelingen staan nu dichter bij het werkveld en hebben daardoor eerder zicht op veranderingen in de praktijk. Richters en inrichters hoeven daar dus nu minder alert op te zijn. Die zijn nu meer overstijgend bezig en dragen er zorg voor dat kennis wordt gedeeld en onderwijskundige inzichten worden verspreid. Betrokkenheid bedrijf bij competentiegericht opleiden Het primaat van de opleiding ligt bij de opleiding. Bedrijven zijn minimaal betrokken bij het competentiegericht opleiden. Het Productiehuis functioneert tussen de sectoren, dus betrokkenheid wordt nog eens bemoeilijkt. Betrokkenheid bedrijf bij beoordeling deelnemersprestaties De bedrijven zijn absoluut betrokken bij de beoordeling van de deelnemersprestaties en het examineringbeleid. Er wordt gevraagd naar het oordeel van het bedrijf. De kwaliteit van de oordelen is wel voor verbetering vatbaar en verdient een nieuwe impuls. Men vindt het een goede zaak dat bedrijven gericht feedback geven, omdat zij het beste kunnen zien hoe leerlingen functioneren in die dagelijkse praktijk. Binnen de opleiding Kunst, Cultuur en Media is gestart met 16 vormgeving van assessment door te werken met portfolio s. Leerlingen moeten aantonen hoe competent zij zijn geworden en zijn verplicht iemand uit het bedrijfsleven te betrekken bij afronding van de opleiding (eind-assessment). Ook geven zij een presentatie over het portfolio en voeren een panelgesprek met vertegenwoordigers uit de branche. Vereiste kennis en kunde van samenwerkingspartners Het samenwerkingsverband heeft gevolgen voor de vereiste kennis en kunde van medewerkers. Bestonden teams binnen het ROC vroeger uit losse docenten, nu is meer sprake van kernteams die samen verantwoordelijk zijn voor een groep leerlingen. Het team moet goed in beeld hebben welke leerling wat kan en welke opdracht bij welke fase van het leerproces past. Docenten moeten bereid zijn te participeren in het werkveld, een flexibele opstelling hebben in een grillige branche, ondersteuning kunnen geven op niet reguliere uren van de dag en leerlingen kunnen coachen. Sommige oudere docenten hebben daar moeite mee. Communicatie Voorheen onderhielden steeds verschillende docenten contacten met de bedrijven. Het ROC stelt nu zogenoemde ambassadeurs aan, deze vormen vaste aanspreekpunten. Dit ten gunste van de communicatie. De relatie tussen richters, inrichters en verrichters Richters, inrichters en verrichters kennen elkaar goed, met spreekt elkaar regelmatig. Bovendien heeft het management van met name de sector

Gevraagd: Bekwame praktijkopleiders!

Gevraagd: Bekwame praktijkopleiders! Gevraagd: Bekwame praktijkopleiders! Leerbedrijven geven leerlingen de kans om ervaring op te doen in het beroep waarvoor zij opgeleid worden. Zij vervullen daarmee een belangrijke en onmisbare rol voor

Nadere informatie

De Verticale Ondernemerskolom Twente: Project 301

De Verticale Ondernemerskolom Twente: Project 301 De Verticale Ondernemerskolom Twente: Project 301 ROC van Twente - Hengelo In januari 2004 is de afdeling Handel van het toenmalige ROC Oost- Nederland, School voor Economie en ICT, locatie Hengelo - nu

Nadere informatie

Samenwerkingsovereenkomst ROCKO

Samenwerkingsovereenkomst ROCKO Samenwerkingsovereenkomst ROCKO Partijen: Summa College, hierbij rechtsgeldig vertegenwoordigd door mevrouw T. van Hoogstraten, Korein, hierbij rechtsgeldig vertegenwoordigd door de heer P. Notten, Kinderopvanggroep,

Nadere informatie

De chemie tussen onderwijs en bedrijfsleven; een natuurlijk bondgenootschap

De chemie tussen onderwijs en bedrijfsleven; een natuurlijk bondgenootschap De chemie tussen onderwijs en bedrijfsleven; een natuurlijk bondgenootschap Kwaliteitscentrum Examinering (KCE) Het Kwaliteitscentrum Examinering beoordeelt de kwaliteit van de examens van alle beroepsopleidingen

Nadere informatie

SWOT-ANALYSE. 1 Interpersoonlijk competent. 1.1 Eisen. 1.2 Mijn ontwikkelpunten. 1.3 Mijn leerdoelen

SWOT-ANALYSE. 1 Interpersoonlijk competent. 1.1 Eisen. 1.2 Mijn ontwikkelpunten. 1.3 Mijn leerdoelen SWOT-ANALYSE Met een SWOT-analyse breng ik mijn sterke en zwakke punten in kaart. Deze punten heb ik vervolgens in verband gebracht met de competenties van en leraar en heb ik beschreven wat dit betekent

Nadere informatie

Niets is moeilijk voor wie weet hoe het werkt.

Niets is moeilijk voor wie weet hoe het werkt. Kennis in beweging eten werkt Niets is moeilijk voor wie weet hoe het werkt. Weten werkt Partner in praktijkleren en personeelsontwikkeling. Dat wil Kenniscentrum GOC zijn voor alle bedrijven en medewerkers

Nadere informatie

Gezamenlijke aanpak BPV en het BPV-protocol van:

Gezamenlijke aanpak BPV en het BPV-protocol van: Gezamenlijke aanpak BPV en het BPV-protocol van: 2 Gezamenlijke aanpak BPV In de Verbeteragenda BPV van MKB Nederland en VNO-NCW is naar aanleiding van een onderzoek naar de ervaringen van leerbedrijven

Nadere informatie

Winnaar Beste Calibris Leerbedrijf Sport 2010 Sciandri Sportmanagement Haarlem JURYRAPPORTAGE

Winnaar Beste Calibris Leerbedrijf Sport 2010 Sciandri Sportmanagement Haarlem JURYRAPPORTAGE Winnaar Beste Calibris Leerbedrijf Sport 2010 Sciandri Sportmanagement Haarlem JURYRAPPORTAGE Achtergrond Calibris kiest jaarlijks het Beste Calibris Leerbedrijf. De prijs wordt afwisselend uitgereikt

Nadere informatie

Erkend leerbedrijf. dáár wordt het vak geleerd. horeca bakkerij reizen recreatie facilitaire dienstverlening

Erkend leerbedrijf. dáár wordt het vak geleerd. horeca bakkerij reizen recreatie facilitaire dienstverlening Erkend leerbedrijf dáár wordt het vak geleerd horeca bakkerij reizen recreatie facilitaire dienstverlening Waarom erkend leerbedrijf? Jonge mensen wegwijs maken in de sector: dat is de taak van een leerbedrijf.

Nadere informatie

Stimulans kwaliteit BPV kinderopvang Amsterdam

Stimulans kwaliteit BPV kinderopvang Amsterdam Stimulans kwaliteit BPV kinderopvang Amsterdam Stimulans kwaliteit BPV kinderopvang Amsterdam Calibris richt zich vanuit haar wettelijke taken en maat schappelijke verantwoordelijkheid op de erkenning

Nadere informatie

SCHOOLONTWIKKELPLAN SAMEN UNIEK

SCHOOLONTWIKKELPLAN SAMEN UNIEK SCHOOLONTWIKKELPLAN 2017-2021 SAMEN UNIEK Instemming van de medezeggenschapsraad: 23 januari 2017 1 Inhoud 1. Voorwoord... 3 2. Missie... 4 3. Visie... 4 4. Zes pijlers... 5 5. Kernwaarden en ambities...

Nadere informatie

ALGEMEEN BPV BELEID 1 ALGEMEEN

ALGEMEEN BPV BELEID 1 ALGEMEEN ALGEMEEN BPV BELEID 1 ALGEMEEN 1.1. Inleiding Het beleid beroepspraktijkvorming ofwel stagebeleid is geschreven voor stagiaires en medewerkers. Het stagebeleid wordt indien nodig geactualiseerd door de

Nadere informatie

Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo

Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo Stimuleringsproject LOB in het mbo Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo Samenwerken aan LOB Jongeren beter toerusten voor het maken van passende keuzes in de eigen loopbaan door bewust

Nadere informatie

Instituut voor Sociale Opleidingen

Instituut voor Sociale Opleidingen Instituut voor Sociale Opleidingen Naar een nieuwe opleiding Social Work In september 2016 start Hogeschool Rotterdam met de nieuwe opleiding Social Work. Dit betekent dat eerstejaars studenten (die in

Nadere informatie

Het vmbo van de toekomst. Strategische alliantie vmbo-mbo? Succesvol samenwerken kan!

Het vmbo van de toekomst. Strategische alliantie vmbo-mbo? Succesvol samenwerken kan! Het vmbo van de toekomst Strategische alliantie vmbo-mbo? Succesvol samenwerken kan! Voorstellen Mirjam Bosch, plv. directeur CSV Veenendaal Dennis Heijnens, adviseur bij Actis Advies Programma deelsessie

Nadere informatie

De leukste plek om te. leren. Versterken van het contact tussen docenten en coaches op de leerafdeling. Verbetering van de communicatie werkt!

De leukste plek om te. leren. Versterken van het contact tussen docenten en coaches op de leerafdeling. Verbetering van de communicatie werkt! De leukste plek om te leren Versterken van het contact tussen docenten en coaches op de leerafdeling Verbetering van de communicatie werkt! Aanleiding In opdracht van het ROC Midden Nederland (ROC MN)

Nadere informatie

Afsprakenkader. Partners in Leren en Werken in. Zorg en Welzijn Zeeland. Vastgesteld in de FluenZ Adviesraad. ViaZorg

Afsprakenkader. Partners in Leren en Werken in. Zorg en Welzijn Zeeland. Vastgesteld in de FluenZ Adviesraad. ViaZorg Afsprakenkader Partners in Leren en Werken in Zorg en Welzijn Zeeland ViaZorg 2014 Vastgesteld in de FluenZ Adviesraad INHOUD Inleiding 1. Hoe kunnen de opleidingen kwalitatief beter en vooral uitdagender?

Nadere informatie

Middelbaar beroepsonderwijs (zie verder uitleg na dit schema) Beroeps Opleidende Leerweg (zie verder uitleg na dit schema)

Middelbaar beroepsonderwijs (zie verder uitleg na dit schema) Beroeps Opleidende Leerweg (zie verder uitleg na dit schema) Lijst met afkortingen voor de bloemist-winkelier m.b.t. het onderwijs Gebruikte term Toelichting MBO BOL BBL deelnemer BPV protocol Beroeps Praktijk Vorming (afgekort BPV) BPV verlener BPV-begeleider BPV-deelnemer

Nadere informatie

gezamenlijke aanpak bpv

gezamenlijke aanpak bpv BPVprotocol gezamenlijke aanpak bpv In de Verbeteragenda bpv van MKB Nederland en VNO-NCW is naar aanleiding van een onderzoek naar de ervaringen van leerbedrijven met de bpv: Beroepspraktijkvorming in

Nadere informatie

Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo

Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo Stimuleringsproject LOB in het mbo Versterking van LOB in de doorlopende leerlijn vmbo-mbo Visie ontwikkelen in regionale inspiratiebijeenkomsten Wat verstaan we eigenlijk onder loopbaanoriëntatie en -begeleiding

Nadere informatie

Servicedocument. Leidinggeven en ondernemen ( )

Servicedocument. Leidinggeven en ondernemen ( ) Servicedocument Leidinggeven en ondernemen (2010-2011) Juni 2010 Kenwerk, Zoetermeer Juni 2010 Samengesteld door: Team Arbeidsmarkt en beroepsontwikkeling Kenwerk Maria Montessorilaan 11-17 Postbus 611

Nadere informatie

Project Initiatie Document Leerwerkbedrijf KOMPAS

Project Initiatie Document Leerwerkbedrijf KOMPAS De geaccrediteerde Stichting Kompas Nederland en ROC Leeuwenborgh Opleidingen hebben samen het initiatief genbomen om te komen tot een gemeenschappelijk leerwerkbedrijf concept. Dit leerwerkbedrijf wil

Nadere informatie

8 uitgangspunten. Leerbedrijf BAVA => BaVa Leerwerktraject => LWT Leerwerkhuis => LWH De Vip groep => VIP. 1 doelgroepomschrijvingen

8 uitgangspunten. Leerbedrijf BAVA => BaVa Leerwerktraject => LWT Leerwerkhuis => LWH De Vip groep => VIP. 1 doelgroepomschrijvingen 8 uitgangspunten De deelnemende scholen willen uitgaan van dezelfde uitgangspunten. Helaas is het nog niet mogelijk om al die punten te verwezenlijken. De verschillende scholen geven aan hoever de zaken

Nadere informatie

Rollen, verantwoordelijkheden en taken docent-praktijkopleider-werkbegeleider-teamleider (leerafdelingen)

Rollen, verantwoordelijkheden en taken docent-praktijkopleider-werkbegeleider-teamleider (leerafdelingen) Rollenmatrix Rollen, verantwoordelijkheden en taken docent-praktijkopleider-werkbegeleider-teamleider (leerafdelingen) Toelichting vooraf: o Als uitgangsmateriaal zijn de overzichten van taken en verantwoordelijkheden

Nadere informatie

CONVENANT ASSOCIATE DEGREE

CONVENANT ASSOCIATE DEGREE CONVENANT ASSOCIATE DEGREE 3 juli 2018 Partijen: 1. de vereniging MBO Raad, statutair gevestigd en kantoorhoudend te (3447 GM) Woerden aan het adres Houttuinlaan 6, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de

Nadere informatie

HGZO-congres 2011. Samenwerken Samen werken Samen leren

HGZO-congres 2011. Samenwerken Samen werken Samen leren Samenwerken Samen werken Samen leren Samenwerken Het AMC wil met een beperkt aantal opleidingen structureel samenwerken bij het opleiden voor en in het AMC. Drie bij leren en werken betrokken partijen:

Nadere informatie

Beroepenveldcommissies voor de bouwsector in het mbo en hbo

Beroepenveldcommissies voor de bouwsector in het mbo en hbo Beroepenveldcommissies voor de bouwsector in het mbo en hbo Samenvatting Opdrachtgever: Bouwend Nederland Rotterdam, april 2013 Beroepenveldcommissies voor de bouwsector in het mbo en hbo Samenvatting

Nadere informatie

Convenant. Kinderopvang en Onderwijs: Competentiegericht opleiden in de Kinderopvangorganisaties in de regio Limburg Zuid 2010-2013

Convenant. Kinderopvang en Onderwijs: Competentiegericht opleiden in de Kinderopvangorganisaties in de regio Limburg Zuid 2010-2013 Convenant Kinderopvang en Onderwijs: Competentiegericht opleiden in de Kinderopvangorganisaties in de regio Limburg Zuid 2010-2013 Dit convenant beschrijft de samenwerking tussen de aanbieders van Kinderopvang

Nadere informatie

De ROWF organiseert al vanaf het begin van de opleidingsschool onderdelen vanuit het generieke programma van de HvA Les op Locatie.

De ROWF organiseert al vanaf het begin van de opleidingsschool onderdelen vanuit het generieke programma van de HvA Les op Locatie. ROWF Les op locatie in de beroepsopdracht van de HvA. De ROWF organiseert al vanaf het begin van de opleidingsschool onderdelen vanuit het generieke programma van de HvA Les op Locatie. Het doel is de

Nadere informatie

1. Interpersoonlijk competent

1. Interpersoonlijk competent 1. Interpersoonlijk competent De docent BVE schept een vriendelijke en coöperatieve sfeer in het contact met deelnemers en tussen deelnemers, en brengt een open communicatie tot stand. De docent BVE geeft

Nadere informatie

Bijlage A, behorende bij artikel 2 lid 1 Besluit personeel veiligheidsregio s

Bijlage A, behorende bij artikel 2 lid 1 Besluit personeel veiligheidsregio s Bijlage A, behorende bij artikel 2 lid 1 Besluit personeel veiligheidsregio s Supplement h. Functie docent Functie zoals genoemd in artikel 2 lid 1 sub h Besluit personeel veiligheidsregio s 1.1 Algemene

Nadere informatie

Evaluatie van opleiders door aios LUMC: inleiding voor opleiders versie 2017

Evaluatie van opleiders door aios LUMC: inleiding voor opleiders versie 2017 Evaluatie van opleiders door aios LUMC: inleiding voor opleiders versie 2017 Om de kwaliteit van de opleiding tot specialist ouderengeneeskunde te behouden en te verbeteren worden met ingang van december

Nadere informatie

Op weg naar de (academische) opleidingsschool

Op weg naar de (academische) opleidingsschool Discussienota Nationalgeographic.nl Adviescommissie ADEF OidS Mei 2014 1 Inhoudsopgave Inleiding 1. Uitgangspunten Samen Opleiden 2. Ambities van (academische) opleidingsscholen 3. Concept Samen Opleiden

Nadere informatie

Informatie opleidingsstandaard voor de EVC procedure. Praktijkopleider

Informatie opleidingsstandaard voor de EVC procedure. Praktijkopleider Informatie opleidingsstandaard voor de EVC procedure Praktijkopleider Kwalificatie: Praktijkopleider Crebonummer: 90350 Niveau : 4 Geldig vanaf: 1 augustus 2012 Deel A: Beeld van de beroepengroep Praktijkopleider

Nadere informatie

Kiezen in mavo 2. Cohort Park Lyceum Almere

Kiezen in mavo 2. Cohort Park Lyceum Almere Kiezen in mavo 2 Cohort 2018 Park Lyceum Almere Kiezen in mavo 2. Je staat voor een lastige keuze. Je gaat een keuze maken tussen de drie profielen en deze keuze bepaalt voor een deel je toekomstmogelijkheden.

Nadere informatie

Visie en eindtermen voor jobcoachopleidingen

Visie en eindtermen voor jobcoachopleidingen Visie en eindtermen voor jobcoachopleidingen Versie 1.0 12 april 2012 Inhoudsopgave blz. Voorwoord 2 Algemeen -Visie 3 -Methodiek 4 Intake/assessment 5 Jobfinding 6 Coaching on the job 7 Definitielijst

Nadere informatie

ONZE AGENDA OPLEIDEN IN ROTTERDAM VOOR DE WERELD VAN MORGEN STRATEGISCHE AGENDA

ONZE AGENDA OPLEIDEN IN ROTTERDAM VOOR DE WERELD VAN MORGEN STRATEGISCHE AGENDA ONZE AGENDA OPLEIDEN IN ROTTERDAM VOOR DE WERELD VAN MORGEN STRATEGISCHE AGENDA VOORWOORD Hoe leiden we elke student op tot de professional voor de wereld van morgen? Met de blik op 2025 daagt die vraag

Nadere informatie

De docent beroepsonderwijs: Jongleren op het grensvlak van verschillende werelden. Elly de Bruijn 24 januari 2013 NOT Profiel Lezing

De docent beroepsonderwijs: Jongleren op het grensvlak van verschillende werelden. Elly de Bruijn 24 januari 2013 NOT Profiel Lezing De docent beroepsonderwijs: Jongleren op het grensvlak van verschillende werelden Elly de Bruijn 24 januari 2013 NOT Profiel Lezing Warming up Door de ervaringen als sociaal pedagogisch hulpverlener begreep

Nadere informatie

ONDERWIJS EN ARBEIDSMARKT 44 ECONOMISCHE FOCUS

ONDERWIJS EN ARBEIDSMARKT 44 ECONOMISCHE FOCUS INNOVEREN IN INVESTEREN IN 44 ECONOMISCHE FOCUS ONDERWIJS IS SAMENWERKING De Leidse regio heeft behoefte aan meer hoogopgeleide medewerkers én aan een brede basis van medewerkers op mbo-niveau. De onderwijsinstellingen

Nadere informatie

Welkom in het Horizon College

Welkom in het Horizon College Welkom in het Horizon College Bij het Horizon College maken we onze naam waar: we geven middelbaar beroepsonderwijs dat bij jou past en jouw horizon groter maakt. We leren je niet alleen een vak met toekomst,

Nadere informatie

De weg van traditioneel vmbo naar intersectoraal vmbo

De weg van traditioneel vmbo naar intersectoraal vmbo Van Theorie naar Praktijk De weg van traditioneel vmbo naar intersectoraal vmbo In deze bijdrage slaat junior adviseur Marloes Zewuster van CINOP de brug tussen de theorie van het intersectorale vmbo en

Nadere informatie

Meer jaren planning Oknu Op basis van het Programma van eisen

Meer jaren planning Oknu Op basis van het Programma van eisen Meer ren planning Oknu 21062011 Op basis van het Programma van eisen 1.Informatie procedure gezamenlijk Resultaat Actie kwaliteit ontwikkelaars product beschikbaar op website verantwoordelijk periode gereed

Nadere informatie

Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad. 17 mei 2017 U Lbr. 17/028 (070) Gezamenlijke gemeentelijke uitvoering

Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad. 17 mei 2017 U Lbr. 17/028 (070) Gezamenlijke gemeentelijke uitvoering Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad Datum 17 mei 2017 Ons kenmerk BB/U201700352 Lbr. 17/028 Telefoon (070) 373 8393 Bijlage(n) 3 Onderwerp Gezamenlijke gemeentelijke uitvoering Samenvatting

Nadere informatie

Trainingen en workshops voor praktijkopleiders en leidinggevenden. Jouw talent, onze ambitie!

Trainingen en workshops voor praktijkopleiders en leidinggevenden. Jouw talent, onze ambitie! Trainingen en workshops voor praktijkopleiders en leidinggevenden Jouw talent, onze ambitie! Je vindt het belangrijk om te blijven investeren in je eigen ontwikkeling. Zeker als je nieuwe vaardigheden

Nadere informatie

HET GELDERS ONDERWIJS MODEL

HET GELDERS ONDERWIJS MODEL HET GELDERS ONDERWIJS MODEL In dialoog over samen investeren in kwalificeren voor de toekomst! WZW, de werkgeversvereniging voor zorg- en welzijnsorganisaties in Gelderland, wil samen met al haar betrokken

Nadere informatie

Vacature Business Development & Sales

Vacature Business Development & Sales Vacature Business Development & Sales Functieomschrijving 0 1 20.10. 2016 Vacature Business development &sales 01 Zelfstandige denker, met gevoel voor het ontwikkelen en benutten van commerciële kansen.

Nadere informatie

Visie op Loopbaanoriëntatie en begeleiding

Visie op Loopbaanoriëntatie en begeleiding Visie op Loopbaanoriëntatie en begeleiding regio s-hertogenbosch en omgeving LOB is een verzameling van activiteiten binnen een loopbaangerichte leeromgeving om jongeren actief te laten werken aan hun

Nadere informatie

Workshop Goed kan Beter V&VN congres 27 januari 2011

Workshop Goed kan Beter V&VN congres 27 januari 2011 Workshop Goed kan Beter V&VN congres 27 januari 2011 Doel van de workshop Inzicht krijgen in de wijze waarop de organisatie als leerbedrijf van goed naar beter gebracht kan worden. Kwaliteitsgebieden BPV

Nadere informatie

SUCCESVOL INNOVEREN GAAT SNELLER MET DE JUISTE PARTNERS!

SUCCESVOL INNOVEREN GAAT SNELLER MET DE JUISTE PARTNERS! Innovatieplatform voor industrieel oppervlaktebehandelend Nederland SUCCESVOL INNOVEREN GAAT SNELLER MET DE JUISTE PARTNERS! VOORSPRONG DOOR INNOVATIEGERICHTE SAMENWERKING Dat Nederland er economisch goed

Nadere informatie

Opleidingsprogramma DoenDenken

Opleidingsprogramma DoenDenken 15-10-2015 Opleidingsprogramma DoenDenken Inleiding Het opleidingsprogramma DoenDenken is gericht op medewerkers die leren en innoveren in hun organisatie belangrijk vinden en zich daar zelf actief voor

Nadere informatie

(registeropleiding Post-HBO)

(registeropleiding Post-HBO) De coördinator Taal Kenniscentrum de Kempel Deurneseweg 11 5709 AH Helmond 0492-514400 Helga van de Ven h.ven@kempel.nl De coördinator Taal Kenniscenter de Kempel 2016 (registeropleiding Post-HBO) 1 De

Nadere informatie

Uw brief van. 31 maart 2008

Uw brief van. 31 maart 2008 logoocw De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Den Haag Ons kenmerk 13 juni 2008 BVE/I&I/21221 Uw brief van 31 maart 2008 Uw kenmerk 2070815960 Onderwerp Vragen

Nadere informatie

Instructie en informatie voor de begeleider installatie

Instructie en informatie voor de begeleider installatie Instructie en informatie voor de begeleider installatie Masterplan Dit is een product van het project Masterplan Zuid- Holland. Hierin werken de volgende organisaties samen: - de ROC s Albeda College,

Nadere informatie

Ondernemend gedrag (geschikt voor niveau 1 en 2)

Ondernemend gedrag (geschikt voor niveau 1 en 2) Keuzedeel mbo Ondernemend gedrag (geschikt voor niveau 1 en 2) gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo Code K0211 Penvoerder: Sectorkamer handel Gevalideerd door: Sectorkamer handel Op: 10-11-2015

Nadere informatie

Algemene voorwaarden cultuurcoördinator

Algemene voorwaarden cultuurcoördinator 1 Algemene voorwaarden cultuurcoördinator Opleidingsniveau & denkniveau HBO denk- & werkniveau Opleiding; (Master) opleiding Richtlijn uren coördinatie; 40 uur Randvoorwaarden; Open en transparante communicatie

Nadere informatie

Ondernemend onderwijs voor een groene toekomst. Groen is overal en voor iedereen

Ondernemend onderwijs voor een groene toekomst. Groen is overal en voor iedereen Ondernemend onderwijs voor een groene toekomst Groen is overal en voor iedereen AOC s geven een breed scala aan opleidingen op het gebied van voedsel, natuur en leefomgeving. Zij verzorgen vmbo, mbo en

Nadere informatie

BBL-OPLEIDINGEN ZORG & WELZIJN KRAMERSGILDEPLEIN ARNHEM ROC A12

BBL-OPLEIDINGEN ZORG & WELZIJN KRAMERSGILDEPLEIN ARNHEM ROC A12 BBL-OPLEIDINGEN ZORG & WELZIJN KRAMERSGILDEPLEIN ARNHEM ROC A12 Kleinschalig BBL-onderwijs INHOUDS OPGAVE 2 3 4 5 6 8 10 12 13 Welkom bij ROC A12 Professionalisering in de praktijk BBL, de uitleg Subsidie

Nadere informatie

Medewerker 21 e eeuw. Permanente kennisontwikkeling. Innovatief en ondernemend gedrag. Kunnen netwerken (formeel en informeel)

Medewerker 21 e eeuw. Permanente kennisontwikkeling. Innovatief en ondernemend gedrag. Kunnen netwerken (formeel en informeel) Medewerker 21 e eeuw Permanente kennisontwikkeling Innovatief en ondernemend gedrag Kunnen netwerken (formeel en informeel) Werken aan persoonlijke ontwikkeling en 'eigen' vakmanschap Regie over eigen

Nadere informatie

De student kan vanuit een eigen idee en artistieke visie een concept ontwikkelen voor een ontwerp en dat concept tot realisatie brengen.

De student kan vanuit een eigen idee en artistieke visie een concept ontwikkelen voor een ontwerp en dat concept tot realisatie brengen. Competentie 1: Creërend vermogen De student kan vanuit een eigen idee en artistieke visie een concept ontwikkelen voor een ontwerp en dat concept tot realisatie brengen. Concepten voor een ontwerp te ontwikkelen

Nadere informatie

Deze nieuwsbrief is bestemd voor de professionals jonge kind van de Utrechtse basisscholen, peutercentra en kinderdagverblijven.

Deze nieuwsbrief is bestemd voor de professionals jonge kind van de Utrechtse basisscholen, peutercentra en kinderdagverblijven. Deze nieuwsbrief is bestemd voor de professionals jonge kind van de Utrechtse basisscholen, peutercentra en kinderdagverblijven. Colofon Het project Nu voor later is een gezamenlijk project van schoolbesturen

Nadere informatie

Competenties directeur Nije Gaast

Competenties directeur Nije Gaast Competenties directeur Nije Gaast De s voor directeuren van Nije Gaast zijn vertaald in vijf basiss. De beschrijving is gebaseerd op de schoolleiderscompententies die landelijk zijn vastgesteld en zijn

Nadere informatie

Handleiding BPV-beoordeling voor de deelnemer. Dossiers 2013-2014

Handleiding BPV-beoordeling voor de deelnemer. Dossiers 2013-2014 Handleiding BPV-beoordeling voor de deelnemer Inhoudsopgave Inleiding... 3 Begrippenlijst... 4 Informatie BPV-beoordeling... 6 Kerntaken, werkprocessen, competenties, beoordelingscriteria en Arbo-regels...

Nadere informatie

Gespreksformulieren LA personeel Dommelgroep

Gespreksformulieren LA personeel Dommelgroep Gespreksformulieren LA personeel Dommelgroep (versie mei 2012) FUNCTIONERINGSGESPREK leraar basisonderwijs (LA) Naam: Geboortedatum: Huidige school: Leidinggevende: Huidige functie: Datum vorig gesprek:

Nadere informatie

Beroepenveldcommissies voor de bouwsector in het mbo en hbo

Beroepenveldcommissies voor de bouwsector in het mbo en hbo Beroepenveldcommissies voor de bouwsector Samenvatting Rotterdam, April 2013 Karel Kans Ruud van der Aa Inhoudsopgave Aanleiding en doel onderzoek Uitkomsten van het onderzoek Wat weten de commissies te

Nadere informatie

Internationale beroepspraktijkvorming

Internationale beroepspraktijkvorming Internationale beroepspraktijkvorming Uw leerlingen over de grens: tips en spelregels Mbo-leerlingen kiezen steeds vaker voor een stage in het buitenland. Maar hoe regelt u die internationale BPV (i-bpv)?

Nadere informatie

Gemeentelijke regisseurs. Regisseren en de kunst van de verleiding

Gemeentelijke regisseurs. Regisseren en de kunst van de verleiding Gemeentelijke regisseurs Regisseren en de kunst van de verleiding Van traditioneel management naar modern regisseren De gemeente heeft de regie dat gebeurt niet zomaar, en ook niet van de ene op de andere

Nadere informatie

Als stagebedrijf wilt u stagiairs uitgebreid kennis laten maken met uw vakgebied;

Als stagebedrijf wilt u stagiairs uitgebreid kennis laten maken met uw vakgebied; Informatiekaart voor bedrijven 1. Doel BPV-stage: Doel van de BPV-stage voor uw bedrijf: Als stagebedrijf wilt u stagiairs uitgebreid kennis laten maken met uw vakgebied; U ziet het aanbieden van BPV-stages

Nadere informatie

Nota van B&W. Onderwerp Uitvoering Convenant Inburgering en ondernemerschap

Nota van B&W. Onderwerp Uitvoering Convenant Inburgering en ondernemerschap Nota van B&W Onderwerp Uitvoering Convenant Inburgering en ondernemerschap Portefeuille H. van der Molen Auteur Mevr. E.Z. Tuboly Telefoon 5113618 E-mail: e.tuboly@haarlem.nl SZ/WWGZ Reg.nr. 2008/79104

Nadere informatie

Arbeidsmarktagenda 21

Arbeidsmarktagenda 21 Arbeidsmarktagenda 21 Topsectoren en de HCA Voor de twee agrarische topsectoren is een Human Capital Agenda opgesteld met als doel, de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt te verbeteren, zowel

Nadere informatie

Competentieprofiel werkbegeleider

Competentieprofiel werkbegeleider Competentieprofiel werkbegeleider Voor verzorgenden en verpleegkundigen Ontwikkeld door: Hennie Verhagen (Evean) Joukje Stellingwerf (Puur Zuid) Maaike Hakvoort (ZGAO) Brenda van der Zaag (ROC TOP) Kim

Nadere informatie

Breidt netwerk min of meer bij toeval uit. Verneemt bij bedrijven wensen voor nieuwe

Breidt netwerk min of meer bij toeval uit. Verneemt bij bedrijven wensen voor nieuwe Accountmanager Accountmanager onderhoudt relaties met bedrijven en organisaties met het doel voor praktijkleren binnen te halen. Hij kan nagaan welke bedrijven hebben, doet voorstellen voor bij bedrijven

Nadere informatie

Nieuwe. Handleiding voor leerlingen/stagiairs Versie 2013

Nieuwe. Handleiding voor leerlingen/stagiairs Versie 2013 Nieuwe Handleiding voor leerlingen/stagiairs Versie 2013 Inhoud Inleiding... 3 1. De Nieuwe Praktijkwijzer... 4 2. Wat gebruik je op welk moment?... 5 Aansluiting bij het BPV Protocol... 8 2 Inleiding

Nadere informatie

yuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnm qwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxc

yuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnm qwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxc qwertyuiopasdfghjklzcvbnmqwertyuiopasdfghjklzc vbnmqwertyuiopasdfghjklzcvbnmqwertyuiopasdfgh jklzcvbnmqwertyuiopasdfghjklzcvbnmqwertyuiop Concept eamenprofiel 3.0 C&M asdfghjklzcvbnmqwertyuiopasdfghjklzcvbnmqwert

Nadere informatie

MKB ziet wel brood in ondernemerschapsonderwijs

MKB ziet wel brood in ondernemerschapsonderwijs M201114 MKB ziet wel brood in ondernemerschapsonderwijs MKB-ondernemers over ondernemen in het reguliere onderwijs drs. B. van der Linden drs. P. Gibcus Zoetermeer, november 2011 MKB ziet wel brood in

Nadere informatie

Competentieprofiel. kaderlid LGB Beroepsinhoud Zorg

Competentieprofiel. kaderlid LGB Beroepsinhoud Zorg Competentieprofiel kaderlid LGB Beroepsinhoud Zorg Generieke Competenties... 2 Affiniteit met kaderlidmaatschap... 2 Sociale vaardigheden... 2 Communicatie... 2 Lerend vermogen... 3 Initiatiefrijk... 3

Nadere informatie

Aan het einde van het tweede semester vier werkdagen voor het driehoeksgesprek in mei of juni.

Aan het einde van het tweede semester vier werkdagen voor het driehoeksgesprek in mei of juni. HOE WORDT DE STUDENT BEGELEID EN BEOORDEELD? Studenten doen clusters van onderzoeksdagen en eindigen met een langere stage. Tijdens het praktijktraject worden studenten begeleid door de mentor, de leergroepbegeleider

Nadere informatie

Deel 1 Evaluatie opleider: checklist tussentijds evaluatiemoment versie 2017

Deel 1 Evaluatie opleider: checklist tussentijds evaluatiemoment versie 2017 Deel 1 Evaluatie opleider: checklist tussentijds evaluatiemoment versie 2017 Introductie Dit is de checklist voor de aios en opleider om halverwege de periode samen te bespreken hoe het opleiden gaat.

Nadere informatie

Projectplan Verleiden tot het kiezen voor groen VMBO

Projectplan Verleiden tot het kiezen voor groen VMBO Projectplan Verleiden tot het kiezen voor groen VMBO Inleiding Arbeidsmarktonderzoek, in de hoveniers- en groenvoorzieningsbranche, laat zien dat er op korte en middellange termijn een groeiende vraag

Nadere informatie

Examenprofiel mbo Zakelijke dienstverlening Orde & Veiligheid ICT

Examenprofiel mbo Zakelijke dienstverlening Orde & Veiligheid ICT Examenprofiel mbo Zakelijke dienstverlening Orde & Veiligheid ICT Sector: ESB&I Gevalideerd door: de paritaire commissie ECABO Vaststellingsdatum: 7 oktober 2014 Examenprofielnummer: EXPRO.16 1 Inleiding

Nadere informatie

Een goede loodgieter, daar zit iedereen om te springen

Een goede loodgieter, daar zit iedereen om te springen Gemeente Den Haag Een goede loodgieter, daar zit iedereen om te springen Den Haag werkt aan betere aansluiting onderwijs op arbeidsmarkt Bedrijfsleven, onderwijs en bestuurders in de regio Den Haag slaan

Nadere informatie

De motor van de lerende organisatie

De motor van de lerende organisatie De motor van de lerende organisatie Focus op de arbeidsmarkt Naast het erkennen van leerbedrijven is Calibris verantwoordelijk voor ontwikkeling en onderhoud van kwalificaties in de sectoren zorg, welzijn

Nadere informatie

OPLEIDER IN DE SCHOOL, COACH en OPLEIDINGSCOÖRDINATOR Post-HBO opleidingen

OPLEIDER IN DE SCHOOL, COACH en OPLEIDINGSCOÖRDINATOR Post-HBO opleidingen Professionaliseringsaanbod Pabo 2010 2011 OPLEIDER IN DE SCHOOL, COACH en OPLEIDINGSCOÖRDINATOR Post-HBO opleidingen Inleiding Nieuw in ons aanbod! Een vervolg op de Post-HBO Coach en opleider in de school!

Nadere informatie

FUNCTIEPROFIEL OPLEIDINGSMANAGER MARNIX ACADEMIE

FUNCTIEPROFIEL OPLEIDINGSMANAGER MARNIX ACADEMIE FUNCTIEPROFIEL OPLEIDINGSMANAGER MARNIX ACADEMIE Inhoudsopgave 1 De Marnix Academie 3 De organisatie 3 De missie 3 Visie 3 De thema s 3 Organogram 4 2 Opleidingsmanager 5 Plaats in de organisatie 5 Taken

Nadere informatie

Functieprofiel lid Raad van Toezicht

Functieprofiel lid Raad van Toezicht Functieprofiel lid Raad van Toezicht Bestuursbureau Postbus 245, 6710 BE Ede Bovenbuurtweg 27, 6717 XA Ede 088 020 70 00 aeres.nl info@aeres.nl Doel van de functie De Raad van Toezicht staat het College

Nadere informatie

De ideale stageplek voor de HBO en de MBO student

De ideale stageplek voor de HBO en de MBO student De ideale stageplek voor de HBO en de MBO student Aanleiding Het WOZ streeft naar kwalitatief en kwantitatief passend opleiden voor Zorg en Welzijn in West-Brabant 2020. Vanuit het werkoverleg zorg (WOZ)

Nadere informatie

Informatie voor aanbieders van werkplekken voor bachelor- en Associate degreestudenten

Informatie voor aanbieders van werkplekken voor bachelor- en Associate degreestudenten Werkplekleren Informatie voor aanbieders van werkplekken voor bachelor- en Associate degreestudenten Doel van deze brochure U bent benaderd door een student van Aeres Hogeschool Wageningen (voorheen Stoas

Nadere informatie

Nieuwe. Handleiding Versie 2012

Nieuwe. Handleiding Versie 2012 Nieuwe Handleiding Versie 2012 Inhoud Inleiding... 3 1. De Nieuwe Praktijkwijzer... 4 2. Doel van de Nieuwe Praktijkwijzer... 5 3. Uitgangspunten voor de (Nieuwe) Praktijkwijzer... 5 4. Instrumenten van

Nadere informatie

Uitkomsten BPV Monitor 2016

Uitkomsten BPV Monitor 2016 Uitkomsten BPV Monitor 2016 Landelijke rapportage over de kwaliteit van stages en leerbanen in het mbo Publicatie 7 februari 2017 SBB, Zoetermeer 1 Inleiding Iedere mbo-student volgt een deel van de beroepsopleiding

Nadere informatie

Examenprofiel mbo Schilderen en Onderhoud en Afbouw

Examenprofiel mbo Schilderen en Onderhoud en Afbouw Januari 2015 Examenprofiel mbo Schilderen en Onderhoud en Afbouw Sector: Schilderen en Onderhoud en Afbouw Vastgesteld door: Paritaire Commissie Onderhoud, Schilderen en Afbouw Savantis Vaststellingsdatum:

Nadere informatie

Werkend leren in de jeugdhulpverlening

Werkend leren in de jeugdhulpverlening Werkend leren in de jeugdhulpverlening en welzijnssector Nulmeting Samenvatting Een onderzoek in opdracht van Sectorfonds Welzijn Bernadette Holmes-Wijnker Jaap Bouwmeester B2796 Leiden, 1 oktober 2003

Nadere informatie

me nse nkennis Competentiegericht opleiden in de BIG opleidingen Getting started

me nse nkennis Competentiegericht opleiden in de BIG opleidingen Getting started me nse nkennis Competentiegericht opleiden in de BIG opleidingen Getting started Inhoud Competentiegericht opleiden 3 Doel van praktijktoetsen 4 Wijze van evalueren en beoordelen 4 Rollen 5 Getting started

Nadere informatie

Doorbraakproject Werkplekleren Rijnmond

Doorbraakproject Werkplekleren Rijnmond Doorbraakproject Werkplekleren Rijnmond STELLINGEN 11 oktober 2011 Doelstellingen van de leerafdeling Circa tien mbo- en hbo-studenten runnen onder leiding van een professional een afdeling van een (zorg)instelling

Nadere informatie

Instructie en informatie voor de begeleider

Instructie en informatie voor de begeleider Instructie en informatie voor de begeleider Masterplan Instructie en informatie over: - Begeleiden en Beoordelen - Startgesprek (BOL/BBL) - Ontwikkelingsgericht opleiden en beoordelen - Overgang naar de

Nadere informatie

In een later stadium is ook via de klankbordgroep een belangrijke input gegeven door het reageren op een ruwe versie.

In een later stadium is ook via de klankbordgroep een belangrijke input gegeven door het reageren op een ruwe versie. Antwoorden op vragen van de jongerenraad ingediend tijdens de informatieve raad op 20 oktober 2011. Beantwoording door wethouder L. van der Meijs in samenspraak met directeur van de Gruitpoort E. van de

Nadere informatie

PR SPECIALIST RESULTAATGEBIEDEN. Wat kan ik doen om de doelen te bereiken? (Activiteiten) Wat moet ik bereiken? (Doelen)

PR SPECIALIST RESULTAATGEBIEDEN. Wat kan ik doen om de doelen te bereiken? (Activiteiten) Wat moet ik bereiken? (Doelen) Waarvoor ben ik aangenomen? (Doel) Het extern profileren van de organisatie door het in de media/via social media positioneren van de organisatie en haar activiteiten, passend bij het gewenste imago. Welke

Nadere informatie

Functieprofiel: Manager Functiecode: 0202

Functieprofiel: Manager Functiecode: 0202 Functieprofiel: Manager Functiecode: 0202 Doel Zorgdragen voor de vorming van beleid voor de eigen functionele discipline, alsmede zorgdragen voor de organisatorische en personele aansturing van een of

Nadere informatie

Tabel 1 Aanbevelingen om de relatie met FoodValley te versterken. Overige betrokkenen ICT bedrijven, ICT Valley, BKV. situatie

Tabel 1 Aanbevelingen om de relatie met FoodValley te versterken. Overige betrokkenen ICT bedrijven, ICT Valley, BKV. situatie Samenvatting De gemeente maakt sinds 2011 onderdeel uit van de bestuurlijke regio FoodValley. In de regio FoodValley heeft elke gemeente een economisch profiel gekozen dat moet bijdragen aan de doelstelling

Nadere informatie

BPV-monitor vragenlijst praktijkopleiders leerbedrijven [definitief]

BPV-monitor vragenlijst praktijkopleiders leerbedrijven [definitief] BPV-monitor vragenlijst praktijkopleiders leerbedrijven [definitief] Intro In voorliggende enquête stellen we u een aantal vragen over uw ervaring met de bpv binnen uw opleiding. Het kan zijn dat u enkele

Nadere informatie

Wendbaar en waarde(n)vol onderwijs!

Wendbaar en waarde(n)vol onderwijs! Wendbaar en waarde(n)vol onderwijs! In ons onderwijs staat de mens centraal, of het nu gaat om studenten of medewerkers, om ouders of werknemers uit het bedrijfsleven, jongeren of volwassenen. Wij zijn

Nadere informatie

voor het middelbaar beroepsonderwijs

voor het middelbaar beroepsonderwijs voor het middelbaar beroepsonderwijs Peer Support betekent systematische en structurele begeleiding van een jongerejaars student door een ouderejaars. Peer Support is een internationaal erkend programma

Nadere informatie