Rapport van het inspectiebezoek aan woon-zorgcentrum Herfstzon te Goor op 11 augustus 2015

Transcriptie

1 Rapport van het inspectiebezoek aan woon-zorgcentrum Herfstzon te Goor op 11 augustus 2015 Utrecht januari 2016 V

2 Rapport van het inspectiebezoek aan woon-zorgcentrum Herfstzon te Goor op 11 augustus 2015 Inhoud 1 Inleiding Aanleiding en belang Doelstelling bezoek Methode Toetsingskader en Handhaving Beschrijving locatie Conclusie en beschouwing Overzicht van de resultaten Herfstzon brengt visie in praktijk Betrokkenheid bij cliënten aanvullen met professionele zorg Conclusie: de zorg wordt ten dele volgens de kernelementen uitgevoerd Bevindingen Kernelement 1: De zorgaanbieder heeft een aantoonbare en geïmplementeerde visie op de zorg aan mensen met een vorm van dementie Kernelement 2: De medewerker kent de cliënt en zijn gedrag en rapporteert hierover Kernelement 3: De zorgaanbieder betrekt het netwerk van de cliënt bij essentiële momenten in het zorgproces Kernelement 4: Een multidisciplinair team met in ieder geval een verzorgende, arts en psycholoog zorgt dat zorgdoelen en interventies gebaseerd zijn op (een) gezamenlijk gedragen probleemstelling(en) Kernelement 5: Het multidisciplinaire team maakt aantoonbaar een analyse van het onbegrepen gedrag met nagaan van oorzaken op lichamelijk, psychisch en sociaal terrein Kernelement 6: Om de risico s van het gedrag zoveel mogelijk te verkleinen passen medewerkers eerst persoonsgerichte psychosociale interventies toe en leggen ze deze vast in het zorgdossier Kernelement 7: Psychofarmaca volgens de landelijk geldende richtlijnen toepassen Kernelement 8: De multidisciplinaire afspraken ten minste twee maal per jaar evalueren met etra aandacht voor het mogelijk staken van psychofarmaca Overige bevindingen (facultatief) Bijlage 1 Geraadpleegde documenten Bijlage 2 Uitleg observatiemethode SOFI Bijlage 3 Overzicht wetten, veldnormen en rapporten Pagina 2 van 22

3 Rapport van het inspectiebezoek aan woon-zorgcentrum Herfstzon te Goor op 11 augustus Inleiding De Inspectie voor de Gezondheidszorg (hierna: de inspectie) heeft op 11 augustus 2015 een onaangekondigd bezoek gebracht aan woon-zorgcentrum Herfstzon (hierna: Herfstzon) in Goor. In het eerste hoofdstuk van dit rapport beschrijft de inspectie het kader waarbinnen zij het bezoek bracht. In de hoofdstukken hierna volgen de conclusie en beschouwing, de handhaving met daarin de maatregelen die de zorgaanbieder moet nemen en tenslotte de bevindingen. 1.1 Aanleiding en belang De taak van de inspectie is het bevorderen van de naleving van wet- en regelgeving, (beroeps)normen, richtlijnen en standaarden bij onder toezicht staande zorgaanbieders. De inspectie doet dit niet vanuit de opvatting regels zijn regels, maar vanuit de overtuiging dat regels en (beroeps)normen er zijn om risico s tegen te gaan en gezondheidsschade te voorkomen. Etra aandacht gaat uit naar kwetsbare groepen. In dit kader verricht de inspectie binnen de langdurige zorg onderzoek naar de zorg voor ouderen met onbegrepen gedrag voortkomend uit een vorm van dementie. In vervolg op het project Zorg aan ouderen met onbegrepen gedrag voortkomend uit een vorm van dementie in 2014, toetst de inspectie in 2015 bij 25 zorgaanbieders de zorg aan deze doelgroep. 1.2 Doelstelling bezoek De gewenste uitkomst van het onderzoek in 2014 en 2015 is dat de zorg voor cliënten met onbegrepen gedrag, voortkomend uit een vorm van dementie, volgens de normen wordt geleverd. De doelstelling van de 25 inspectiebezoeken in 2015 is te beoordelen in hoeverre de geboden zorg voldoet aan de relevante wet- en regelgeving, (beroeps)normen, richtlijnen en standaarden. Deze (beroeps)normen worden samengevat in de 8 kernelementen die bij paragraaf 1.3 worden toegelicht. In 2014 heeft de inspectie, bij de bezoeken in het kader van bovengenoemd onderzoek, beschrijvende rapporten zonder oordeel opgesteld om zo het onderwerp in het veld te agenderen. Bovendien maakte de inspectie voor het eerst gebruik van de mogelijkheid om in een algemene ruimte van een zorglocatie gedurende enige tijd cliënten te observeren. Hierdoor kon de zorg meer vanuit het cliëntperspectief getoetst worden. In 2015 zijn de rapporten van de inspectie wederom beschrijvend, echter nu wel voorzien van een oordeel. De inspectie vraagt bovendien aan de zorgaanbieder om, na drie maanden (de resultaten en eventuele planning van) verbeteringen te rapporteren, indien alle beoordelingsaspecten van een kernelement niet voldoen. In een aantal situaties zullen verbeteringen een langere looptijd nodig hebben vanwege het feit dat deze in de cultuur van de organisatie verankerd dienen te worden. Pagina 3 van 22

4 Rapport van het inspectiebezoek aan woon-zorgcentrum Herfstzon te Goor op 11 augustus Methode De inspectie gebruikt een bezoekinstrument op basis van de 8 kernelementen 1 voor zorg aan cliënten met onbegrepen gedrag. In het instrument zijn de kernelementen als veldnormen vastgelegd. Elk kernelement bestaat uit een aantal beoordelingsaspecten. De inspectie beoordeelt het kernelement op basis van de bevindingen tijdens het bezoek. Om tot een oordeel te komen gebruikte de inspectie informatie uit verschillende bronnen. Zo sprak de inspectie met cliënten en cliëntvertegenwoordigers, verschillende medewerkers en het management van de locatie. Met de specialist ouderengeneeskunde (SO) sprak de inspectie tijdens het bezoek telefonisch. Ook gebruikte de inspectie schriftelijke informatie uit (beleids)documenten (zie bijlage 1) en cliëntdossiers. Daarnaast kreeg de inspectie tijdens een rondleiding een algemene indruk van de omgeving van de cliënten. Een onderdeel van het bezoekinstrument zijn observaties van maimaal vijf cliënten in openbare ruimtes van een zorglocatie. Deze methode genaamd SOFI (Short Observational Framework for Inspection) is een observatie-instrument dat als doel heeft de zorg vanuit het perspectief van de cliënt in kaart te brengen (zie bijlage 2). Tijdens een observatieperiode van bij dit bezoek twee keer 30 minuten hebben twee inspecteurs een indruk gekregen van de manier waarop medewerkers met cliënten omgaan. De eerste observatie vond plaats in een afgescheiden deel van de huiskamer op de begane grond. Hier organiseerde een medewerkster activiteiten voor bewoners van Herfstzon. Er waren vier cliënten aanwezig, waaronder één cliënt met dementie. De tweede observatie vond plaats in het restaurant. Ongeveer 20 bewoners waaronder een paar bewoners met psychogeriatrische problematiek gebruikten hier tussen de middag de warme maaltijd. Naast de medewerkster die de activiteiten aanbood waren medewerkers van de keuken aanwezig. Resultaten van de SOFI-observaties worden altijd gebruikt in combinatie met de informatie uit de verschillende hierboven genoemde bronnen (triangulatie). Tijdens het bezoek op 11 augustus 2015 lag de nadruk op gesprekken en het inzien van dossiers omdat de mogelijkheden om cliënten met dementie te observeren beperkt waren. Niet alle cliënten met dementie wensten gebruik te maken van de huiskamers op de begane grond. 1.4 Toetsingskader en Handhaving De kernelementen en beoordelingsaspecten die de inspectie hanteerde, zijn gebaseerd op de wet- en regelgeving en de daarvan afgeleide veldnormen van de koepelorganisaties en branche- en beroepsverenigingen. Een overzicht van het normenkader is opgenomen in bijlage 3. De inspectie vraagt maatregelen aan de zorgaanbieder indien de/een kernelement(en) niet of deels voldoen/voldoet. Indien nodig vraagt de inspectie een resultaatverslag en brengt de inspectie een follow up bezoek. 1.5 Beschrijving locatie Woon-zorgcentrum Herfstzon ligt in een woonwijk in Goor. Het gebouw heeft drie etages met in totaal 35 appartementen voor cliënten met somatische, psychiatrische en psychogeriatrische aandoeningen. Herfstzon heeft geen aanmerking in het kader van de wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz). Herfstzon wordt geëploiteerd door Stichting Wonen en Zorg Herfstzon. De stichting levert als onderaannemer van de Zorggroep Sint Maarten ook thuiszorg in de aanleunwoningen tegenover Herfstzon. De inspectie kreeg te horen dat 1 De kernelementen hebben hun oorsprong in het rapport Omgaan met onbegrepen gedrag bij dementie. Inventarisatie richtlijnen en inzichten rondom ombegrepen gedrag bij ouderen met dementie (Vilans en Trimbosinstituut) Pagina 4 van 22

5 Rapport van het inspectiebezoek aan woon-zorgcentrum Herfstzon te Goor op 11 augustus 2015 bewoners en medewerkers van Herfstzon een hechte gemeenschap vormen met de inwoners van Goor. Alle bewoners van Herfstzon beschikken over een eigen appartement met slaapkamer. Op de begane grond bevindt zich een groot, licht restaurant waar bewoners s morgens koffie kunnen drinken en tussen de middag een warme maaltijd krijgen. In het najaar van 2014 zijn de kantoorruimtes op de begane grond verplaatst en is bij de ingang een huiskamer gecreëerd. De huiskamer heeft een zitgedeelte met een paar comfortabele stoelen en, achter een tussendeur, een activiteitenruimte met een tafel voor acht personen. De ruimtes zijn in een Oud-Hollandse sfeer huiselijk ingericht met meubilair en objecten die voor bewoners vertrouwd zijn. De psychogeriatrische bewoners wonen verspreid door het gebouw. De Herfstzon wil in de nabije toekomst per verdieping een huiskamer en een vorm van groepswonen realiseren waar medewerkers zullen werken volgens de principes van het kleinschalig wonen. Organisatorische ontwikkelingen Uit gesprekken en documentatie, waaronder het Jaarverslag Maatschappelijke Verantwoording 2014, bleek dat Herfstzon in 2014 een turbulente periode door maakte. In gesprekken werd aangegeven dat de overgang van een verzorgingshuis met cliënten die weinig zorg nodig hadden naar een woon- en zorgcentrum met cliënten met zwaardere en compleere zorgvraag in de voorgaande jaren niet goed van de grond was gekomen. Zo hadden medewerkers meerdere jaren nauwelijks scholing gehad. Zorgplannen en de uitvoering van voorbehouden handelingen waren niet op orde. Multidisciplinaire overleggen (MDO s) functioneerden niet of nauwelijks. Ook ontbraken voorzieningen voor bewoners zoals een huiskamer en activiteitenruimte. In de zomer van 2014 meldde een groep klokkenluiders, gesteund door het overige personeel, zich bij de raad van toezicht. Dit heeft geleid tot het vertrek van de voormalig directeur-bestuurder en de adjunct-directeur. De raad van toezicht heeft zich bezonnen op een aantal mogelijke opties voor Herfstzon. Men besloot om als zelfstandige organisatie door te gaan. Om dit te kunnen realiseren heeft de raad van toezicht onder andere tot minimaal maart 2016 een interim directeurbestuurder aangesteld. Daarnaast heeft men een interim locatiemanager van Zorggroep Sint Maarten aangetrokken. In het najaar van 2014 startte het verbetertraject Herfstzon, de basis op orde. Het nieuwe interim management heeft sindsdien geïnvesteerd in bewonersvoorzieningen, de uitstraling van het gebouw, verbetering van werkprocessen en het weer op peil brengen van de deskundigheid van medewerkers. Medewerkers krijgen scholing in omgaan met psychogeriatrische problematiek. Hierbij betrekt men eterne deskundigen. Ook werkt men in overleg met de Zorggroep Sint Maarten aan een uitwisseling tussen medewerkers van Herfstzon en medewerkers met veel PG ervaring van andere instellingen. Een aantal medewerkers volgt een EVV (eerst verantwoordelijke verzorgende) opleiding met coaching on the job. Eén dag per week is een kwaliteitsfunctionaris van de Zorggroep Sint Maarten aanwezig om medewerkers te ondersteunen. Pagina 5 van 22

6 Rapport van het inspectiebezoek aan woon-zorgcentrum Herfstzon te Goor op 11 augustus 2015 Zorgverlening Tijdens het inspectiebezoek had Herfstzon ± 30 bewoners. De meesten zijn aangewezen op somatische zorg. Een aantal behoeft ook psychiatrische zorg. Bij zes à acht bewoners is sprake van een psychogeriatrische (PG) aandoening; deze bewoners hebben een zorgzwaartepakket (ZZP) 4 of 5. Het zorgteam start s ochtends met vier medewerkers, grotendeels verzorgenden (IG) niveau 3, aangevuld met een helpende niveau 2. Vanaf uur bestaat het team uit twee medewerkers. Vanaf is één medewerker aanwezig. De inspectie kreeg te horen dat deze bezetting gelet op de huidige zorgzwaarte van de bewoners doorgaans toereikend is. Medische zorg Herfstzon levert zorg zonder behandeling. Alle bewoners van Herfstzon hebben een eigen huisarts. Medewerkers hebben te maken met zes huisartsen. Voor de (para)medische behandeling voor bewoners met een ZZP 4 of hoger kunnen huisartsen en medewerkers een beroep doen op de behandeldienst van Zorggroep Sint Maarten; dit betreft een specialist ouderengeneeskunde, psycholoog en ergotherapeut. Voor cliënten met psychiatrische problematiek kan men een beroep doen op een sociaal psychiatrisch verpleegkundige en psychiater van GGZ Mediant. Cliëntbesprekingen De MDO s voor cliënten met een ZZP 4 of hoger zijn in het najaar van 2014 weer opgestart. Aanwezig zijn de specialist ouderengeneeskunde, een psycholoog, zo nodige een maatschappelijk werker, de EVV en de locatiemanager. De cliënt(vertegenwoordiger) en diens familie zijn niet aanwezig bij het MDO. De EVV bespreekt het MDO tevoren met hen. De EVV verwerkt na het MDO de afspraken in het zorgplan en vraagt de cliënt(vertegenwoordiger) om instemming met het zorgplan. De inspectie kreeg te horen dat het lastig is om de betrokkenheid van de huisartsen bij de MDO s te verbeteren. Er zijn geen vaste overleggen waarin medewerkers bewoners bespreken. Wel is er ad hoc overleg van EVV ers waarin bewoners besproken kunnen worden. Daarnaast kan bewonersproblematiek aan de orde komen in het ochtendoverleg van het zorgteam. Activiteiten Herfstzon organiseert voor de bewoners vier ochtenden per week een groepsactiviteit in de activiteitenruimte naast de huiskamer op de begane grond. De inspectie kreeg te horen dat de meeste psychogeriatrische bewoners hechten aan hun zelfstandigheid en keuzevrijheid en moeilijk over te halen zijn om deel te nemen aan deze activiteiten. Herfstzon beschikt verder over een grote groep vrijwilligers. Pagina 6 van 22

7 voldoet Voldoet deels Voldoet niet Rapport van het inspectiebezoek aan woon-zorgcentrum Herfstzon te Goor op 11 augustus Conclusie en beschouwing Dit hoofdstuk start met een totaaloverzicht van de scores per kernelement. Hierna volgen paragrafen met een beschouwend karakter. Tenslotte geeft de inspectie haar conclusie. Voor de bevindingen van de inspectie: zie hoofdstuk Overzicht van de resultaten Tabel 1 biedt een overzicht van de oordelen per kernelement. Kernelement 1. De zorgaanbieder heeft een aantoonbare en geïmplementeerde visie op de zorg aan mensen met een vorm van dementie 2 De medewerker kent de cliënt en zijn gedrag en rapporteert hierover 3 De zorgaanbieder betrekt het netwerk van de cliënt bij essentiële momenten in het zorgproces 4 Een multidisciplinair team met in ieder geval een verzorgende, arts en psycholoog zorgt dat zorgdoelen en interventies gebaseerd zijn op (een) gezamenlijk gedragen probleemstelling(en) 5 Het multidisciplinaire team maakt aantoonbaar een analyse van het onbegrepen gedrag met nagaan van oorzaken op lichamelijk, psychisch en sociaal terrein 6 Om de risico s van het gedrag zo veel mogelijk te verkleinen passen medewerkers eerst persoonsgerichte psychosociale interventies toe en leggen ze deze vast in het zorgdossier 7 Psychofarmaca volgens de landelijk geldende richtlijnen toepassen 8 De multidisciplinaire afspraken ten minste twee maal per jaar evalueren met etra aandacht voor het mogelijk staken van psychofarmaca 2.2 Herfstzon brengt visie in praktijk Herfstzon heeft een duidelijke visie op de zorgverlening aan mensen met dementie. De visie wordt met verve uitgedragen door de interim directeur-bestuurder en is zichtbaar in verbeteracties en veranderingen die na de zomer van 2014 in gang zijn gezet. Voorbeelden zijn de huiskamer die op de begane grond is gerealiseerd, de introductie van een levensboek en scholing over omgaan met cliënten met psychogeriatrische problematiek. Pagina 7 van 22

8 Rapport van het inspectiebezoek aan woon-zorgcentrum Herfstzon te Goor op 11 augustus 2015 Medewerkers waren blij met het verander- en verbetertraject. Zij gaven aan dat het veel energie kost maar ook veel oplevert. De cliëntvertegenwoordigers met wie de inspectie sprak waren eveneens positief over de veranderingen en de ingezette koers. Zij hadden grote waardering voor de inzet en betrokkenheid van de interim directeurbestuurder en de medewerkers. 2.3 Betrokkenheid bij cliënten aanvullen met professionele zorg De inspectie maakte uit gesprekken en observaties op dat medewerkers in Herfstzon cliëntgerichte zorg leveren. De betrokkenheid bij cliënten en hun familie is groot. Voor een goede zorgverlening aan cliënten met dementie en onbegrepen gedrag is echter ook professionele zorg nodig: specifieke kennis en kunde, het betrekken van het netwerk van de cliënt bij de zorg, goede dossiervoering, een goed functionerend multidisciplinair overleg en medewerkers die in staat zijn (nieuwe) verantwoordelijkheden op zich te nemen. Hieraan ontbreekt nog het een en ander zoals blijkt uit de beoordeelde kernelementen. Uit documentatie en gesprekken bleek dat het management dit onderkent en weet wat de verdere verbeterpunten zijn. Het afgelopen jaar is een groot aantal zaken aangepakt. De inspectie kreeg te horen dat wat betreft het voldoen aan normen voor verantwoorde zorg de basis inmiddels op orde is. Nu ligt het accent op verbetering van de zorgverlening aan cliënten met dementie en onbegrepen gedrag. Uit de resultaten blijkt dat met name het multidisciplinair overleg en de betrokkenheid van het netwerk van de cliënt bij dat overleg en bij de zorgverlening specifieke aandacht vraagt. 2.4 Conclusie: de zorg wordt ten dele volgens de kernelementen uitgevoerd De zorg aan mensen met onbegrepen gedrag wordt in De Herfstzon ten dele volgens de kernelementen uitgevoerd. Dit betekent dat verantwoorde zorg niet altijd gegarandeerd is. De inspectie gaat ervan uit dat De Herfstzon met de in hoofdstuk 3 gegeven informatie de benodigde verbeteringen uit zal voeren bij die kernelementen waar een of enkele beoordelingsaspect(en) niet voldoen. Pagina 8 van 22

9 Voldoet Voldoet deels Voldoet niet Niet beoordeeld Rapport van het inspectiebezoek aan woon-zorgcentrum Herfstzon te Goor op 11 augustus Bevindingen In dit hoofdstuk geeft de inspectie weer wat zij aantrof tijdens het inspectiebezoek. Elk kernelement is beschreven. De beschrijving is gebaseerd op de wet- en regelgeving, de veldnormen en richtlijnen. Per kernelement zijn een aantal beoordelingsaspecten beschreven die voortkomen uit richtlijnen en veldnormen. Tijdens het bezoek heeft de inspectie gekeken naar de uitvoering van de beoordelingsaspecten. Het resultaat is een oordeel per kernelement: voerde de zorgaanbieder de zorg volgens het kernelement, deels volgens het kernelement of niet volgens het kernelement uit? Per beoordelingsaspect is aangegeven of het voldoet, gedeeltelijk voldoet of niet voldoet. De inspectie illustreert haar oordeel met positieve en negatieve voorbeelden. Niet beoordeeld betekent dat de situatie waarop het beoordelingsaspect van toepassing is, op de locatie wel voorkomt, maar niet aan de orde is geweest tijdens het bezoek. 3.1 Kernelement 1: De zorgaanbieder heeft een aantoonbare en geïmplementeerde visie op de zorg aan mensen met een vorm van dementie. De zorgaanbieder heeft aantoonbaar een visie/beleid2 waaruit blijkt vanuit welke gedachte en op welke manier hij zorg aan mensen met dementie wil bieden. Uit deze visie blijkt dat de zorgaanbieder het streven ondersteunt om het onbegrepen gedrag bij mensen met dementie te onderzoeken, te begrijpen en oorzaken van (probleem oproepend) onbegrepen gedrag aan te pakken. De visie wordt vertaald naar beleid. Uit onderzoek blijkt dat een visie vooral dan bijdraagt aan het succes van een woonvoorziening wanneer deze niet alleen op papier staat, maar ook in de praktijk is doorgevoerd en wordt nageleefd. Kernelement (KE) met beoordelingsaspecten: Kernelement KE 1 De zorgaanbieder heeft een aantoonbare en geïmplementeerde visie op de zorg aan mensen met een vorm van dementie 1.1 De zorgaanbieder heeft vastgelegd vanuit welke visie hij zorg aan mensen met een vorm van dementie biedt. 1.2 De zorgaanbieder toetst de praktijk continu aan de visie. 1.3 De visie is leidraad voor personeels- en familiebeleid. 2 De gevraagde visie kan onderdeel zijn van een grotere, bredere visie van de zorgaanbieder. Ook het op de visie gebaseerde beleid (hoe wordt de visie in de praktijk gebracht) kan onderdeel zijn van een groter/breder beleid. Pagina 9 van 22

10 Rapport van het inspectiebezoek aan woon-zorgcentrum Herfstzon te Goor op 11 augustus 2015 Toelichting per beoordelingsaspect 1.1 Herfstzon heeft in zijn visie op zorg beschreven dat de eigen verantwoordelijkheid en regie van de cliënt centraal staat. Herfstzon hanteert daarbij de volgende waarden: Respectvol, Aandacht, Afspraak, Kleinschalig & Huiselijk & Gastvrij en Kundig (RAAKK). Voor cliënten met psychogeriatrische problematiek houdt dit samengevat in: belevingsgerichte en vraaggerichte zorg op methodische wijze. 1.2 Uit gesprekken en documentatie bleek dat Herfstzon de praktijk toetst aan de visie. Dit is onderdeel van de verbeteringen die Herfstzon in gang heeft gezet in het kader van het traject Herfstzon, de basis op orde (zie 1.5). Zo is een oud-hollandse huiskamer gecreëerd op de begane grond en zijn er plannen om op de 2 de en 3 de verdieping groepswonen te realiseren waar medewerkers de principes van kleinschalig wonen zullen toepassen. Medewerkers gaven aan dat de visie aan de orde komt in teamoverleggen. 1.3 De visie is leidraad voor personeels- en familiebeleid. Uit gesprekken en documentatie bleek dat Herfstzon werkt aan een grotere rol voor het netwerk van de cliënt bij de zorgverlening. Er was een scholingsbeleid met specifieke aandacht voor kennis over dementie. Het management onderkende dat de voorgenomen introductie van kleinschalig wonen zal leiden tot een omslag in de manier van werken. 3.2 Kernelement 2: De medewerker kent de cliënt en zijn gedrag en rapporteert hierover. Zorg voor de cliënt wordt geleverd vanuit het kennen van de cliënt. Medewerkers weten welk gedrag, welke stemming, normaal is voor die cliënt. Medewerkers laten in de praktijk zien dat zij cliënten kennen en dat zij signalen van onbegrepen gedrag kunnen herkennen, hierover kunnen rapporteren en op het gedrag kunnen reageren. Voor iedere cliënt is een individueel zorgleefplan3 beschikbaar dat aansluit op de levensloop4 en zorgbehoeften van de cliënt en dat, vanuit het cliëntperspectief, concreet geformuleerde doelen bevat. Uit het zorgleefplan blijkt dat signalen van het normale gedrag en het daarop afwijkende, onbegrepen gedrag bekend zijn. Beschreven staat hoe escalatie voorkomen kan worden en hoe de cliënt weer in een positieve stemming gebracht kan worden. In de rapportage5 is informatie over de duiding van onbegrepen gedrag en zo nodig preventie van escalatie en acties om de cliënt in een positieve stemming terug te brengen, terug te vinden. Het zorgleefplan komt multidisciplinair (kernelement 4) tot stand in samenwerking met de cliënt en/of zijn vertegenwoordiger (kernelement 3). 3 In de praktijk zijn meerdere termen in omloop. De inspectie bedoelt met zorgleefplan de bundeling van beschreven / in een elektronisch dossier vastgelegde (1) zorgproblemen, (2) zorgdoelen, (3) wensen, beperkingen en mogelijkheden van de cliënt, (4) de beoordeling van risico s bij de cliënt (5) de afgesproken acties, (6) rapportages en de (7) evaluaties. 4 Levensloop: bedoeld wordt zowel de medische levensloop als de sociale levensloop. 5 Bedoeld wordt de (dagelijkse) rapportage waarin ten minste aan de hand van de zorgdoelen wordt gerapporteerd over het gebeurde, de rapportage van overleggen, de rapportage van anderen dan de verzorging. Pagina 10 van 22

11 Voldoet Voldoet deels Voldoet niet Niet beoordeeld Rapport van het inspectiebezoek aan woon-zorgcentrum Herfstzon te Goor op 11 augustus 2015 Kernelement met beoordelingsaspecten: Kernelement KE 2 De medewerker kent de cliënt en zijn gedrag en rapporteert hierover 2.1 De medewerker kent de cliënt. 2.2 De levensloopinformatie is aantoonbaar in het dossier opgenomen. 2.3 Medewerkers herkennen signalen van afwijkend gedrag van de cliënt en rapporteren hierover. 2.4 Medewerkers reageren ondersteunend6 naar de cliënt. Toelichting per beoordelingsaspect 2.1 Medewerkers kenden de cliënten in hun huidige levensfase. Wat betreft levensloop, normaal en onbegrepen gedrag was nog sprake van hiaten in de kennis. Wat opviel tijdens de observatie van de warme maaltijd was dat alle medewerkers, ook de medewerkers werkzaam in de keuken, elke cliënt bij naam kenden en hun voorkeuren wat betreft het eten. Medewerkers zochten tijdens het eten regelmatig contact met elke cliënt. 2.2 In de beoordeelde dossiers ontbrak een overzicht met levensloopinformatie. Wel bevatte een dossier op verschillende plaatsen beperkte informatie over de situatie van de cliënt voordat de cliënt in Herfstzon kwam wonen. De inspectie kreeg te horen dat medewerkers inmiddels waren gestart met het aanvullen van de dossiers met een overzicht met levensloopinformatie. 2.3 In gesprekken bleek dat medewerkers signalen van onbegrepen gedrag van de cliënt vaak herkenden. Echter, men legde de bevindingen niet altijd vast en wel vastgelegde bevindingen bevatten vaak globale aanduidingen als verward en onrustig. 2.4 Tijdens de warme maaltijd in het restaurant maakten medewerkers contact met bewoners door ondersteunende vragen ( was u al uitgegeten ) en opmerkingen. Medewerkers speelden spelletjes met cliënten tijdens de dagbesteding, hielden zichtbaar rekening met de cliënten en pasten zo nodig het tempo aan. Medewerkers maakten stimulerende opmerkingen, hadden aandacht voor de cliënt en maakten samen plezier. 6 Bedoeld wordt dat de medewerker de sterke kanten van de cliënt positief bekrachtigd. De cliënt weet zich daardoor gehoord en gezien. De houding van de medewerker is op de individuele cliënt afgestemd. Pagina 11 van 22

12 Voldoet Voldoet deels Voldoet niet Niet beoordeeld Rapport van het inspectiebezoek aan woon-zorgcentrum Herfstzon te Goor op 11 augustus Kernelement 3: De zorgaanbieder betrekt het netwerk 7 van de cliënt bij essentiële momenten in het zorgproces Gevraagd en ongevraagd tellen de ervaring, wensen en inzichten van de cliënt en zijn netwerk over het welzijn en het gedrag van de cliënt mee bij het analyseren en vaststellen van het (onbegrepen) gedrag van de cliënt. Ook bij het bepalen van het zorg- en behandelbeleid door het multidisciplinaire team, de evaluaties en bijstellingen van de zorgafspraken is de betrokkenheid van het netwerk van de cliënt van belang. Het netwerk van de cliënt krijgt ruimte om de eigenheid en de autonomie van de cliënt te bewaken en te bevorderen. Kernelement met beoordelingsaspecten: Kernelement KE 3 De zorgaanbieder betrekt het netwerk van de cliënt bij essentiële momenten in het zorgproces 3.1 Het netwerk van de cliënt levert een bijdrage 8 aan het opstellen van de (sociale) levensloop van de cliënt. 3.2 Het netwerk van de cliënt levert een bijdrage aan het vaststellen van de probleemanalyse. 3.3 Het netwerk van de cliënt levert een bijdrage aan het bepalen van de zorg- en behandeldoelen. 3.4 Het netwerk van de cliënt levert een bijdrage aan het kiezen van passende interventies (shared decision making). 3.5 Het netwerk van de cliënt levert een bijdrage aan de evaluatie. Toelichting per beoordelingsaspect 3.1 De cliënt en diens netwerk werden betrokken bij het opstellen van levensloopinformatie waarmee de medewerkers waren gestart (zie 2.2). Ook heeft Herfstzon een levensboek geïntroduceerd. Twee families waren inmiddels bezig met het invullen van dit boek met teksten en foto s. 3.2 Het netwerk is niet aanwezig bij het MDO overleg. Uit de beoordeelde dossiers kon de inspectie niet opmaken welke bijdrage het netwerk van de cliënt leverde aan het vaststellen van de probleemanalyse. 7 De inspectie kiest hier voor de term netwerk omdat naast de betrokkenheid van de (wettelijke) vertegenwoordiger van de cliënt ook betrokkenheid van andere naasten (familie en mantelzorgers) bij het betekenis geven aan onbegrepen gedrag denkbaar is en mogelijk zou moeten zijn. 8 De bijdrage moet tenminste door twee bronnen bevestigd worden. Bij voorkeur door het netwerk zelf. Pagina 12 van 22

13 Voldoet Voldoet deels Voldoet niet Niet beoordeeld Rapport van het inspectiebezoek aan woon-zorgcentrum Herfstzon te Goor op 11 augustus Het netwerk is niet aanwezig bij het MDO overleg. Uit de beoordeelde dossiers kon de inspectie niet opmaken welke bijdrage het netwerk van de cliënt leverde aan het bepalen van de zorg- en behandeldoelen tijdens de voorbespreking van het MDO met de EVV. Wel had een medewerkster in een concrete situatie samen met de psycholoog de MDO bevindingen besproken met de familie. Dit had een positief effect op het begrip van de familie voor het gedrag van de cliënt. 3.4 Het netwerk is niet aanwezig bij het MDO overleg. Uit de beoordeelde dossiers kon de inspectie niet opmaken welke bijdrage het netwerk van de cliënt leverde aan kiezen van interventies tijdens de voorbespreking van het MDO met de EVV. Zo was niet duidelijk of het toedienen van psychofarmaca bij een cliënt en mogelijke alternatieven hiervoor, besproken waren met het netwerk van de cliënt. 3.5 Het netwerk is niet aanwezig bij het MDO overleg. Uit de beoordeelde dossiers kon de inspectie niet opmaken welke bijdrage het netwerk van de cliënt leverde aan de evaluatie van de zorg tijdens de voorbespreking van het MDO met de EVV. 3.4 Kernelement 4: Een multidisciplinair team 9 met in ieder geval een verzorgende, arts en psycholoog zorgt dat zorgdoelen en interventies gebaseerd zijn op (een) gezamenlijk gedragen probleemstelling(en) Multidisciplinair werken is een voorwaarde om gedrag te onderzoeken, een best passende interventie samen te stellen, uit te voeren en te evalueren. Multidisciplinair werken, gericht op de zorg voor mensen met onbegrepen gedrag voortkomend uit een vorm van dementie, gebeurt door een vast team. Dit vaste multidisciplinaire team heeft een gezamenlijk gedachtegoed, gebaseerd op de visie van de zorgaanbieder (kernelement 1) van waaruit gewerkt wordt. Het team bestaat minimaal uit de disciplines die direct bij de behandeling en verzorging/verpleging van de cliënt betrokken zijn. Het multidisciplinaire team wordt zo nodig aangevuld met eterne deskundigen (bijvoorbeeld: psychiater, CCE, gedragsdeskundigen GGZ); zeker als de cliënt onvrijwillige zorg krijgt. Het multidisciplinaire team heeft een met de zorgbehoefte van de cliënt harmoniërende overlegfrequentie; het minimum is een keer per half jaar. Kernelement met beoordelingsaspecten: Kernelement KE 4 Een multidisciplinair team met in ieder geval een verzorgende, arts en psycholoog, zorgt dat zorgdoelen en interventies gebaseerd zijn op (een) gezamenlijk gedragen probleemstelling(en) 9 In veel protocollen en richtlijnen wordt de term multidisciplinair team gebruikt. Deze term wordt in de protocollen niet ingevuld. Uit de contet mag worden opgemaakt dat bedoeld wordt dat het team ten minste bestaat uit de specialist ouderengeneeskunde/sociaal geriater en (een vertegenwoordiging van) verzorgenden. Een psycholoog is bij voorkeur een vast teamlid of is door de arts en verzorgenden makkelijk te consulteren. Andere deskundigen, zoals paramedici, zijn in ieder geval bij overlegmomenten betrokken als zij daadwerkelijk zorg verlenen aan de betreffende cliënt. Pagina 13 van 22

14 Voldoet Voldoet deels Voldoet niet Niet beoordeeld Rapport van het inspectiebezoek aan woon-zorgcentrum Herfstzon te Goor op 11 augustus 2015 Kernelement 4.1 Het vaste multidisciplinaire team voor mensen met onbegrepen gedrag bij dementie bestaat tenminste uit verzorgenden, de medisch behandelaar, de gedragsdeskundige en de vertegenwoordiger van de cliënt. 4.2 Het multidisciplinaire team baseert de zorgdoelen en de interventies op (een) gezamenlijk gedragen probleemstelling(en). 4.3 Het multidisciplinaire team betrekt zo nodig eterne/andere deskundigen bij het overleg. Toelichting per beoordelingsaspect 4.1 Het vaste multidisciplinaire team voor mensen met onbegrepen gedrag bij dementie bestond uit de EVV, de teamleider of locatiemanager, de SO en de psycholoog. 4.2 Er was geen sprake van gezamenlijk gedragen probleemstellingen en daarop gebaseerde zorgdoelen en interventies. Behoeftes en doelen in een zorgplan kwamen niet overeen met een MDO verslag. Zo werden de in het MDO verslag beschreven paniekaanvallen niet genoemd in het zorgleefplan. In een ander zorgplan waren een behoefte en doel met betrekking tot gesignaleerde duizeligheid en onrust ná een MDO vastgesteld en toegevoegd door een zorgmedewerker; de (enige) actie betrof het tijdig aanreiken van medicatie. 4.3 Volgens medewerkers was er bij de bewoners met psychogeriatrische problematiek nog geen sprake geweest van onbegrepen gedrag waarvoor eterne epertise nodig was. 3.5 Kernelement 5: Het multidisciplinaire team maakt aantoonbaar een analyse van het onbegrepen gedrag met nagaan van oorzaken op lichamelijk, psychisch en sociaal terrein Vanuit het kennen van de cliënt is bekend wanneer onbegrepen gedrag optreedt. De zorgaanbieder analyseert onbegrepen gedrag op een methodische wijze en in multidisciplinair verband. De analyse bevat onderzoek naar lichamelijke factoren en medicijngebruik, onderzoek naar psychische factoren (de aanwezigheid van een psychische stoornis) en onderzoek naar sociale factoren (inclusief de levensgeschiedenis, de bejegening en de omgevingsfactoren) als mogelijke oorzaken van het onbegrepen gedrag. Pagina 14 van 22

15 Voldoet Voldoet deels Voldoet niet Niet beoordeeld Rapport van het inspectiebezoek aan woon-zorgcentrum Herfstzon te Goor op 11 augustus 2015 Kernelement met beoordelingsaspecten: Kernelement KE 5 Het multidisciplinaire team maakt aantoonbaar een analyse van het onbegrepen gedrag met nagaan van oorzaken op lichamelijk, psychisch en sociaal terrein 5.1 Er is multidisciplinair of door meerdere disciplines onderzoek gedaan naar oorzaken van onbegrepen gedrag op lichamelijk, psychisch en sociaal (levensgeschiedenis en omgevingsfactoren) terrein. 5.2 De resultaten van het onderzoek naar oorzaken van het onbegrepen gedrag zijn in het zorgdossier opgenomen. Toelichting per beoordelingsaspect 5.1 Uit gesprekken bleek dat dit deels gebeurt (met name wat betreft somatische oorzaken) maar deels ook nog in ontwikkeling is. 5.2 De resultaten van het onderzoek naar oorzaken van het onbegrepen gedrag waren niet in het zorgdossier opgenomen. 3.6 Kernelement 6: Om de risico s van het gedrag zoveel mogelijk te verkleinen passen medewerkers eerst persoonsgerichte psychosociale interventies toe en leggen ze deze vast in het zorgdossier Onbegrepen gedrag kan door verschillende interventies aangepakt worden. Afhankelijk van de oorzaak van het gedrag wordt bij een keuze tussen psychosociale interventies en toepassing van psychofarmaca eerst gekozen voor psychosociale interventies. Dit omdat psychosociale interventies passen bij een persoongerichte benadering van cliënten. De interventies moeten passen binnen professionele standaarden. De psychosociale interventies worden in het vaste multidisciplinaire team (eventueel aangevuld met eterne deskundigheid) en met het netwerk van de cliënt besproken en vastgelegd in het zorgleefplan. Indien uit evaluatie van de interventie(s) blijkt dat de interventie en eventuele alternatieve psychosociale interventies het cliëntgedrag niet voldoende beïnvloeden, kan (aanvullend) psychofarmaca gebruikt worden. Medewerkers moeten deskundig en creatief zijn in het toepassen van psychosociale interventies. In uitzonderingssituaties is eerst psychofarmaca toepassen te verdedigen, maar dan wel altijd evalueren en verminderen/vervangen door psychosociale interventie. Pagina 15 van 22

16 Voldoet Voldoet deels Voldoet niet Niet beoordeeld Rapport van het inspectiebezoek aan woon-zorgcentrum Herfstzon te Goor op 11 augustus 2015 Kernelement met beoordelingsaspecten: Kernelement KE 6 Kernelement 6: Om de risico s van het gedrag zo veel mogelijk te verkleinen passen medewerkers eerst persoonsgerichte psychosociale interventies toe en leggen ze deze vast in het zorgdossier 6.1 Uit het zorgdossier blijkt dat medewerkers eerst persoonsgerichte psychosociale interventies toepassen voordat zij andere interventies toepassen. 6.2 Psychosociale interventies sluiten aan bij de cliënt. 6.3 Medewerkers kennen een scala aan psychosociale interventies. Ze zijn deskundig in het toepassen hiervan waarbij ze hun eigen mogelijkheden en beperkingen kennen, evenals die van de fysieke omgeving en de medecliënten. 6.4 Wanneer na onderzoek de oorzaak van het gedrag niet achterhaald is, wordt aangegeven hoe risico s zo veel mogelijk verkleind worden. Toelichting per beoordelingsaspect 6.1 Bij een cliënt had de huisarts psychofarmaca voorgeschreven in verband met een down gevoel. Medewerkers gaven aan dat het eerst toepassen van psychosociale interventies niet besproken was. Uit beoordeelde dossiers bleek evenmin dat medewerkers eerst psychosociale interventies hadden toegepast en met welk resultaat. 6.2 De inspectie zag tijdens de observatie in de huiskamers dat medewerkers psychosociale interventies toepasten die aansloten bij de cliënt. Medewerkers pasten het tempo aan bij het spelen van een spelletje met de cliënt. Het spelletje haalde positieve herinneringen op over het leven van de cliënt. Medewerker en cliënt voeren hierover een kort gesprek. De medewerker sloot aan bij de leefwereld van de cliënt en betrok alle cliënten bij het spel. Medewerkers gaven tijdens de warme maaltijd elke cliënt individuele aandacht. 6.3 Medewerkers beschikten nog niet over een scala aan psychosociale interventies en relevante kennis en kunde. In gesprekken kwam naar voren dat het toepassen van psychosociale interventies in ontwikkeling was. 6.4 De dossiers die de inspectie inzag bevatten hierover geen informatie. Pagina 16 van 22

17 Voldoet Voldoet deels Voldoet niet Niet beoordeeld Rapport van het inspectiebezoek aan woon-zorgcentrum Herfstzon te Goor op 11 augustus Kernelement 7: Psychofarmaca volgens de landelijk geldende richtlijnen toepassen Als psychosociale interventies onvoldoende resultaat bereiken kan het toepassen van psychofarmaca een (aanvullend) alternatief zijn. Psychofarmaca (antipsychotica, antidepressiva, aniolytica en hypnotica) worden voorgeschreven om het gedrag te beïnvloeden. In diverse richtlijnen staat omschreven welke geneesmiddelen bij cliënten met dementie, waarbij onbegrepen gedrag voorkomt, voorgeschreven kunnen worden. In het geval een voorschrijver redenen heeft om af te wijken van de richtlijnen, horen de redenen vastgelegd te zijn in het cliëntdossier. Kernelement met beoordelingsaspecten: Kernelement KE 7 Psychofarmaca volgens de landelijk geldende richtlijnen toepassen 7.1 In het zorgdossier is terug te lezen welk (gedrags)probleem met behulp van psychofarmaca wordt behandeld. 7.2 De cliënt krijgt psychofarmaca voorgeschreven op basis van de richtlijn probleemgedrag (met herziene medicatieparagraaf) en de richtlijn diagnostiek en medicamenteuze behandeling van dementie. 7.3 Indien de voorschrijver argumenten heeft om af te wijken van de richtlijnen, legt hij deze argumenten in het cliëntdossier vast. Toelichting per beoordelingsaspect 7.1 De dossiers die de inspectie inzag bevatten hierover geen informatie. 7.2 De inspectie kon dit aspect niet goed beoordelen omdat de huisartsen hoofdbehandelaar zijn. De inspectie sprak niet met de huisartsen. De SO gaf aan dat zij haar medicatieadviezen aan de huisartsen baseert op relevante richtlijnen maar dat huisartsen ook medicatie, waaronder psychofarmaca, voorschrijven zonder betrokkenheid van de SO. Pagina 17 van 22

18 Voldoet Voldoet deels Voldoet niet Niet beoordeeld Rapport van het inspectiebezoek aan woon-zorgcentrum Herfstzon te Goor op 11 augustus Kernelement 8: De multidisciplinaire afspraken ten minste twee maal per jaar evalueren met etra aandacht voor het mogelijk staken van psychofarmaca Evaluatie is belangrijk om de effectiviteit van de behandeling te bepalen. De ingezette aanpak van onbegrepen (probleemoproepend) gedrag (psychosociale interventie, psychofarmaca) moet regelmatig, in elk geval halfjaarlijks, in een multidisciplinair overleg geëvalueerd en zo nodig bijgesteld worden. De evaluatie is niet alleen gericht op de totale behandeling. Ook moet per geneesmiddel bekeken worden of de inzet van dat middel nog passend is. Het netwerk van de cliënt hoort bij dit overleg aantoonbaar betrokken te zijn. Bij de evaluatie van een behandeling met psychofarmaca, horen de evaluatie en vervolgmaatregelen gericht te zijn op het verminderen van de psychofarmaca. Hierdoor wordt onnodig lang behandelen met psychofarmaca voorkomen. Kernelement met beoordelingsaspecten: Kernelement KE 8 De multidisciplinaire afspraken ten minste tweemaal per jaar evalueren met etra aandacht voor het mogelijk staken van psychofarmaca 8.1 Het multidisciplinaire team evalueert aantoonbaar de multidisciplinaire afspraken over het omgaan met onbegrepen gedrag en stelt deze afspraken zo nodig bij. Deze afspraken gaan over de inzet van psychosociale interventies en de behandeling van lichamelijke oorzaken. 8.2 Het gebruik van psychofarmaca is aantoonbaar geëvalueerd en zo nodig bijgesteld. Toelichting per beoordelingsaspect 8.1 De meeste cliënten waren pas één keer besproken in een MDO; de MDO s waren in het najaar van 2014 opnieuw opgestart. In het beleid is vastgelegd dat iedere bewoner twee maal per jaar en zo nodig vaker wordt besproken in een multidisciplinair overleg. Uit gesprekken bleek dat men onbegrepen gedrag in het MDO bespreekt en evalueert. Dit was in de beoordeelde dossiers niet of onvoldoende terug te vinden. Ook ontbrak vaak relevante informatie van de huisarts. 8.2 De inspectie kon dit niet goed beoordelen omdat de huisartsen hoofdbehandelaar zijn en een eigen dossier hebben. Wel constateerde de inspectie dat in het cliëntdossier van Herfstzon bij voorgeschreven psychofarmaca het te bereiken doel en afspraken over observatieperiodes en evaluatiemomenten ontbraken. Pagina 18 van 22

19 Voldoet Voldoet deels Voldoet niet Niet beoordeeld Rapport van het inspectiebezoek aan woon-zorgcentrum Herfstzon te Goor op 11 augustus Overige bevindingen (facultatief) 9 De zorgbehoeften, risico s, doelen, acties, rapportages en evaluaties zijn op elkaar afgestemd. De gegevens zijn actueel en volledig. Toelichting 9 Zorgbehoeften, risico s, doelen, acties, rapportages en evaluaties waren soms wel, soms niet of onvoldoende op elkaar afgestemd. Zo was een behoefe aan dagbesteding en een riscio op vallen niet opgenomen in het zorgplan. De actualiteit van de informatie was niet altijd duidelijk. Op sommige formulieren ontbraken data. In een aantal dossiers was sprake van onvolledige of ontbrekende gegevens. Onder andere betrof dit MDO verslagen en informatie van andere disciplines. Ook was in een zorgleefplan het onderdeel 'participatie' niet ingevuld. Wel bevatte een van de beoordeelde dossiers een rapportage van de psycholoog. Pagina 19 van 22

20 Rapport van het inspectiebezoek aan woon-zorgcentrum Herfstzon te Goor op 11 augustus 2015 Bijlage 1 Geraadpleegde documenten De onderstaande documenten zijn door de inspectie gebruikt bij het uitvoeren van het inspectiebezoek en het opstellen van dit rapport. De inspectie heeft de documenten niet in totaliteit beoordeeld, maar op specifieke onderwerpen doorgenomen. - Herfstzon Stichting voor wonen en zorg: Jaarverslag Herfstzon: Beleid en professionalisering van de psychogeriatrische zorg, januari Herfstzon: Scholingsplan voormedewerkers van Herfstzon vanaf oktober 2014 tot en met december 2015, januari Herfstzon:Zelfanalyse Zorginkoop 2015 Verpleging en Verzorging Pagina 20 van 22

21 Rapport van het inspectiebezoek aan woon-zorgcentrum Herfstzon te Goor op 11 augustus 2015 Bijlage 2 Uitleg observatiemethode SOFI Omdat veel mensen met dementie niet zelf kunnen aangeven hoe zij de zorg ervaren, kan de inspectie bij dit toezichtbezoek observatie via een gestandaardiseerde methode (SOFI) als etra bron van informatie gebruiken. SOFI staat voor Short Observational Framework for Inspection en is een door de Bradford Dementia Group (Universiteit van Bradford) en de Care Quality Commission in Engeland in 2006 ontwikkelde methode. De tweede editie van SOFI is in 2011 gepubliceerd. De inspectie heeft een licentie voor het gebruik van SOFI 2. SOFI is geen comple onderzoeksinstrument maar geeft handvatten om cliëntervaringen te kunnen zien en eenduidig in te schatten hoe cliënten de zorg ervaren. In situaties waar cliënten wonen die niet zelf kunnen vertellen hoe zij de zorg ervaren, kan de inspectie gebruik maken van deze methode. De inspecteurs van de inspectie zijn in het gebruik van SOFI getraind door (medewerkers van) de Universiteit van Bradford. De informatie die verkregen wordt via de SOFI methode staat niet op zichzelf en wordt enkel gebruikt om de focus tijdens het toezichtbezoek te kunnen bepalen en bevindingen te onderbouwen. De methode wordt altijd gebruikt als aanvulling op en naast een regulier toezichtinstrument van de inspectie. De observatie richt zich op het algemeen welbevinden van de cliënt en diens betrokkenheid bij en interacties met de omgeving. De observatie door de inspecteur(s) vindt voornamelijk in een groep cliënten plaats, waarbij de medewerkers hun gebruikelijke werkzaamheden kunnen blijven doen. De resultaten van de observatie zijn, waar relevant, verwerkt in het rapport van het toezichtbezoek. Wilt u meer weten over SOFI dan kunt u dit lezen op de website van de Universiteit van Bradford: Pagina 21 van 22

22 Rapport van het inspectiebezoek aan woon-zorgcentrum Herfstzon te Goor op 11 augustus 2015 Bijlage 3 Overzicht wetten, veldnormen en rapporten Wetgeving: - Kwaliteitswet zorginstellingen. - Wet Langdurige zorg. - Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet BIG). - Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO): Wijzigingswet Burgerlijk Wetboek. - Wet klachtrecht cliënten zorgsector (WKCZ). - Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (WMCZ). - Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen (Wet Bopz). - Besluit klachtenbehandeling Bopz. - Besluit rechtspositieregelen Bopz. - Besluit middelen en maatregelen Bopz. - Besluit patiëntendossier Bopz. Veldnormen: - Kwaliteitsdocument 2013 Verpleging, Verzorging en Zorg Thuis. - Richtlijn Probleemgedrag Dementie (Nvva/Verenso) 2008/ Richtlijn omgaan met gedragsproblemen met dementie (niet medicamenteuse aanbevelingen) (V&VN) Psychologische hulpverlening bij gedragsproblemen bij dementie (Nederlands Instituut van Psychologen (NIP) Richtlijn voor verzorgenden - Het begeleiden van mensen met dementie die apathisch zijn (NIVEL) Richtlijn voor verzorgenden - Het begeleiden van mensen met dementie die depressief zijn (NIVEL & Waerthove) Het verminderen van agitatie bij dementerende ouderen (Inholland & Stichting Geriant) Psychologische hulpverlening bij gedragsproblemen bij dementie (NIP) Omgaan met afweergedrag bij eten en drinken van bewoners met dementie (Kenniskring Transities in Zorg, Hogeschool Rotterdam & LEVV) Standaard Dementie (2e herziening) (NHG) e herziening, e herziening). - Zorgstandaard Dementie (Alzheimer Nederland & Vilans) Kennisbundel Probleemgedrag (Vilans, V&VN, Zorg voor Beter 2011). Rapporten: - Zorgstandaard Dementie (Alzheimer Nederland & Vilans) Kennisbundel Probleemgedrag (Vilans, V&VN, Zorg voor Beter 2011). - Monitor Woonvormen dementie 10 factoren voor een succesvolle woonvoorziening voor mensen met dementie (trimbos) Monitor Woonvormen dementie Trends en succesfactoren (trimbos) Omgaan met onbegrepen gedrag bij dementie. Inventarisatie richtlijnen en inzichten rondom onbegrepen gedrag bij ouderen met dementie. (Vilans en het Trimbos-instituut) Pagina 22 van 22