Jaarverslag BioForum Vlaanderen 2010

Transcriptie

1 Jaarverslag BioForum Vlaanderen 2010

2 BioForum Vlaanderen wordt financieel ondersteund door de Vlaamse overheid, Afdeling Duurzame LandbouwOntwikkeling. BioForum is één van de kernpartners voor de uitvoering van het Strategisch Plan Biologische Landbouw jaarverslag BioForum Vlaanderen vzw > pag 2

3 Een jaar met een flinke groei van de biologische landbouw en voeding! In 2010 steeg de consumptie van biologische voedingsmiddelen in Vlaanderen met maar liefst 23%. In een belangrijk segment als de groenten haalt bio nu een marktaandeel van bijna 5%. Dat kan je geen kleine niche meer blijven noemen. Na jaren van stagnatie of soms zelfs achteruitgang steeg vorig jaar ook de biologische productie, weliswaar nog heel bescheiden, met 4%. Maar de kentering is onmiskenbaar; opnieuw durven tientallen boeren omschakelen naar of starten met biologische landbouw. Ik mag ervan uitgaan dat de inspanningen van BioForum inzake communicatie en markt- en ketenontwikkeling evenals de goede samenwerking met diverse andere partners, deze groei mee beïnvloed heeft. Hierbij vindt u een overzicht van onze belangrijkste activiteiten in Ik dank meteen graag alle leden, medewerkers, bestuurders en externe partners die deze werking hebben mogelijk gemaakt. Johan Devreese, voorzitter. jaarverslag BioForum Vlaanderen vzw > pag 3

4 De organisatie Koepel en keten BioForum Vlaanderen is zowel koepel- als ketenorganisatie. BioForum verenigt de hele professionele keten van veld tot winkel: de belangen van boeren, verwerkers, verdelers en kleinhandelaars worden behartigd binnen BioForum via een eigen afdeling; al deze marktspelers kunnen via lidmaatschap de werking van BioForum aansturen. Food services hebben geen eigen afdeling, maar krijgen toch een zekere ondersteuning aangeboden. Daar waar BioForum vroeger veeleer een optelsom was van verschillende afdelingen, gaf BioForum haar ketenwerking in 2010 meer en meer vorm. BioForum telde in 2010 in totaal 313 leden, waarvan 141 leden als boer, 119 leden als verwerker, 66 leden als verkooppunt. Enkele bedrijven maakten zich lid voor meer dan één activiteit. Het is de ambitie van BioForum om haar ledenbestand te zien groeien in de komende jaren. BioForum overkoepelt verschillende lidorganisaties die elk op hun manier werken aan een meer duurzame vorm van landbouw en voeding: Bond Beter Leefmilieu (BBL), Velt, Vredeseilanden, Proefcentrum Biologische Teelt (PCBT), CoördinatieCentrum praktijkgericht onderzoek en voorlichting Biologische Teelt (CCBT), Landwijzer en 3 van de 4 voor bio erkende controleorganisaties: Tüv Nord Integra, Certisys, Quality Partner. Zelf is BioForum Vlaanderen lid van Kauri, het Belgisch lerend netwerk en kenniscentrum voor duurzaam ondernemen, en van het Vlaams Overleg Duurzame Ontwikkeling (VODO); BioForum vertegenwoordigt de Vlaamse biosector binnen de Strategische Adviesraad Landbouw en Visserij (SALV) en binnen het Europees bestuur van de internationale koepel van de biologische sector, International Federation of Organic Agriculture Movements (IFOAM). CERTI bio jaarverslag BioForum Vlaanderen vzw > pag 4

5 Organigram 2010 Het bovenstaande organigram kwam tot stand na enkele verschuivingen in de zomer van De directie werd versterkt met een adjunct-directeur die de teams administratie en communicatie rechtstreeks aanstuurt. De directeur stuurt rechtstreeks het team markt aan. Dat bestaat uit de drie afdelingen boeren, verwerkers/verdelers, verkooppunten, een beleidsmedewerker en een cel ketenontwikkeling. Directeur en adjunct-directeur zorgen voor onderlinge afstemming van alle teams. De directeur stuurt de hele organisatie aan en rapporteert aan de Raad van Bestuur. jaarverslag BioForum Vlaanderen vzw > pag 5

6 Personeel BioForum Vlaanderen telde eind werknemers (12 vrouwen, 4 mannen) waarvan de meerderheid deeltijds werkt: samen zijn ze goed voor 13 VTE. Dat zoveel medewerkers deeltijds werken weerspiegelt zowel een krap budget en een noodzakelijke brede specialisatie aan bedrijfszijde, als de keuze om werk en persoonlijk leven te balanceren aan personeelszijde. Waar mogelijk verdeelt BioForum eventueel bijkomend werk zoveel mogelijk over de bestaande medewerkers in plaats van over te gaan tot nieuwe aanwervingen. Na een relatief onrustig jaar, werd 2010 gekenmerkt door relatieve stabiliteit onder het personeel. Aansturing BioForum Vlaanderen kiest bewust voor een aansturing vanuit de sector. Elk van de drie afdelingen (boeren, verwerkers/verdelers, verkooppunten) beschikt over een eigen stuurgroep die informatie, vragen en knelpunten uit de sector aandraagt. Zij volgen de uitvoering van de jaarplanning en sturen bij als de nood zich voordoet. Zij vormen de continue basis waarop BioForum haar belangenverdediging bouwt. Elke stuurgroep komt zes maal per jaar samen en bestaat uitsluitend uit actieve marktdeelnemers. Ook de Raad van Bestuur bestaat in meerderheid uit ondernemers uit de sector: naast een vertegenwoordiger van de lidorganisaties Velt, Landwijzer, PCBT, Vredeseilanden, Integra en Certisys, zetelen er telkens drie ondernemers voor de afdelingen boeren en verwerkers en twee voor de afdeling verkooppunten in het bestuur. Ook de voorzitter is een biologisch ondernemer. Daarnaast werkt BioForum met ad hoc bevragingen voor het bepalen van standpunten omtrent wetgeving en beleid. jaarverslag BioForum Vlaanderen vzw > pag 6

7 De leden van de Raad van Bestuur zijn: Voorzitter Johan Devreese, Klokhofstede Bestuursleden Producenten: - Jos Swillen, Vogelsanck - Bart Van Parijs, Pur Fruit - Antoine De Paepe, Kollebloem Verwerkers: - Jan Stockman, Pur Natur - Stefaan Deraeve, La Vie est Belle - Filip Fraeye, BioFresh Verkooppunten: - Philip Sterck, Bio-Planet - Chris Vanderstraeten, Origin O Lidorganisaties: - Geert Gommers, Velt - Lieven Delanote, PCBT - Koen Dhoore, Landwijzer - Lieve Vercauteren, Vredeseilanden - Blaise Hommelen, Certisys & Annick Cnudde, Tüv Nord Integra jaarverslag BioForum Vlaanderen vzw > pag 7

8 Financieel verslag De omzet van BioForum Vlaanderen vzw bedroeg in euro: 56% ( euro) van het budget ging naar personeel, 39% ( euro) naar werkingskosten en 5% ( euro) naar overheadkosten. 2/3 ( euro) van de inkomsten werd verkregen via subsidies van de Vlaamse Overheid, Departement Landbouw en Visserij (ADLO) ten behoeve van de ondersteuning van de basiswerking, de structurele uitbouw van de afdelingen, het stimuleren van biobedrijfsnetwerken, de ontwikkeling van de keten en de Bioweek-campagne. De sector zelf ondersteunde de werking middels leden- en Biogarantiebijdragen (respectievelijk euro en euro), sponsoring en advertenties ( euro). 56% 39% 5% 67% 8,5% 10,9% 9,5% 4% Resultaat 2010 Uitgaven Personeel Werking Overhead (gebouw, tel, e.a. ) Inkomsten Subsidies Landbouw (ADLO) Royalties Biogarantie Sponsoring Lidgelden Overige jaarverslag BioForum Vlaanderen vzw > pag 8

9 Hoogtepunten uit het activiteitenverslag Communicatie naar de sector BioForum lanceerde tweewekelijkse nieuwsbrieven voor boeren, verwerkers en verkooppunten en realiseerde zo een sterke informatiedoorstroming op maat van de actieve sector. Alle gecertificeerde boeren, verwerkers en verdelers, en alle gekende verkooppunten en relevante stakeholders ontvingen het vakblad BioActief (oplage van stuks). BioForum zette de online databank op punt met een extra luik specifiek voor afnemers en leveranciers voor boeren en met specifieke detaillering op productniveau ten behoeve van food services. nieuwsbrief jaarverslag BioForum Vlaanderen vzw > pag 9

10 Communicatie naar het grote publiek Bioweek BioForum organiseert jaarlijks één grote publiekscampagne: de Bioweek. Traditioneel vindt deze campagne plaats tijdens de eerste volledige week van juni. Het thema van de Bioweek sloot naadloos aan bij het jaar van de biodiversiteit dat 2010 was. In totaal slaagde de sector erin om een 200-tal activiteiten op de kalender te zetten. Daarnaast organiseerde BioForum een studiedag over biodiversiteit in Limburg en reikte ze de BioAward uit aan Het Bolhuis. Een gezamenlijke persconferentie met Boerenbond en ABS kon rekenen op grote persaandacht. Het Bioweekmagazine werd verspreid als insert in kranten van De Standaard, Het Nieuwsblad en De Gentenaar. De Bioweek werd feestelijk geopend met een biologische en ecologische markt in de Diestsestraat in Leuven en kreeg ondersteuning van Radio2. De Bioweek wordt georganiseerd in samenwerking met VLAM met wie BioForum een samenwerkingsovereenkomst afsloot. Tijdschrift puur en e-zine bioknipsels BioForum begon in 2010 aan de vijfde en meteen laatste jaargang van het consumententijdschrift puur. Het stijlvolle puur vond gretig aftrek bij de consument dankzij de verspreiding via biowinkels en persoonlijke abonnementen. Puur haalde telkens een oplage van exemplaren; tijdens de Bioweek werden zelfs exemplaren verdeeld. Het kostenplaatje van dit tijdschrift en de nood om extra personeel in te zetten voor communicatie naar de sector, noopt BioForum om het tijdschrift in de loop van 2011 stop te zetten. Het e-zine Bioknipsels bracht tweewekelijks nieuws over bio en aanverwante thema s bij 2200 abonnees. jaarverslag BioForum Vlaanderen vzw > pag 10

11 Vijf Redenen BioForum ontwikkelde de 5 redenen om bio te kiezen als uniforme kernboodschap voor de hele sector. Deze vijf redenen vormen de kapstok voor de communicatie naar het grote publiek voor de komende jaren. vijf redenen om bio te kiezen Lekker puur Groenten uit volle grond, dieren die vrij naar buiten kunnen, brood dat de tijd krijgt om te rijzen. Biologische producten zijn puur en vol van smaak. Ze bekoren door hun kwaliteit en authenticiteit. Dat proef je Goed voor je lijf Biologische producten zijn de vrucht van een zorgvuldig proces dat start bij een vruchtbare bodem of een gezond dier. Elke verdere stap krijgt de aandacht die hij verdient. Zo leidt bio tot producten met een hoge voedingswaarde. Schone akkers Bio gebruikt geen kunstmest, pesticiden of ggo s. Via vruchtwisseling, natuurlijke bemesting en biologische bestrijding houdt de boer zijn grond vruchtbaar én zuiver. Een ideale voedingsbodem voor sterke en veerkrachtige granen, gezonde groenten en fruit en een gevarieerde fauna en flora. Vriendelijk voor dieren Biologische dieren kunnen vrij naar buiten, eten voedzaam biologisch voer en krijgen de tijd om te groeien in een ruime zonverlichte stal. Een biologische veeteler kiest zijn rassen zorgvuldig om het gebruik van geneesmiddelen zoveel mogelijk te beperken. De dieren varen er wel bij. 100% toekomst Onze voedselproductie is een mondiale aangelegenheid met invloed op de natuur, op het milieu en het klimaat, op het leven van boeren hier en in het zuiden. Bio streeft naar een toekomst voor iedereen, wereldwijd. jaarverslag BioForum Vlaanderen vzw > pag 11

12 Vertegenwoordiging BioForum ziet vertegenwoordiging als één van haar kerntaken en zet in op een brede representatie. In 2010 trad BioForum toe als sectorgroep bij Fevia, de federatie van de voedingsindustrie. Beleid en Wetegevend werk BioForum coördineert overleg rond wetgeving ten behoeve van en met de overheid. Hiervoor stemt BioForum Vlaanderen ook af met haar zusterorganisatie BioForum Wallonie. In 2010 werd intern het Coördinatieteam wetgeving verder geprofessionaliseerd en werd een grotere efficiëntie bekomen door middel van concrete afspraken. De belangrijkste behandelde onderwerpen waren de invoering van het verplicht Europees logo, meer gebruik van biozaad, de haalbaarheid van 100% biovoeders, de afstemming met de mestwetgeving (MAP 4) en de herziening van het Besluit Vlaamse Regering betreffende de biologische productie en de etikettering van biologische producten. Specifiek voor pluimvee werd op Europees niveau de opstelling van een nieuwe geharmoniseerde regelgeving opgestart. BioForum organiseerde voor de betrokken pluimveesector een studiedag waar de voorstellen uitgebreid werden besproken. Binnen IFOAM nam BioForum actief deel aan de Taskforce kasteelt en substraat. Inhoudelijk besteedde BioForum veel energie aan de herziening van de bedrijfsbegeleiding en de bedrijfsomschakelingsplannen. Voorts besteedde ze aandacht aan het maatschappelijk debat over de toekomst van het Europese landbouwbeleid, aan de lopende discussie over en het ontbreken van een eenduidige Europese wetgeving betreffende substraatteelt (witloof) en aan co-existentie van ggo-teelt en niet ggo-teelt. Zowel met de Afdeling Natuur als met de vereniging Natuurpunt zocht BioForum een maximale afstemming betreffende biolandbouw en natuurbeheer. BioForum nam deel aan het IFOAM-congres in Rome waar de nieuwe Europese regelgeving werd geëvalueerd en in Madrid waar de strategische afstemming tussen de dossiers biodiversiteit en biolandbouw werd behandeld. jaarverslag BioForum Vlaanderen vzw > pag 12

13 Ondersteuning Jaar na jaar zet BioForum zoveel mogelijk in op een ondersteuning op maat van de verschillende doelgroepen. BioForum beantwoordt alle vragen van marktspelers en integreert deze vragen waar nodig in haar werking. BioForum brengt alle marktspelers op de hoogte van het communicatiemateriaal dat ze ontwikkelt ten behoeve van de consument. Alle marktspelers met rechtstreekse verkoop kunnen over dit materiaal beschikken. In 2010 nodigde BioForum bovendien alle marktspelers uit op het jaarlijkse duurzaamheidscongres over Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen en reikte hen via voorbeeldbedrijven en specifieke lezingen praktische tips aan. Boeren kregen bijkomende ondersteuning vanuit het project Biobedrijfsnetwerken dat Landwijzer in samenwerking met het Louis Bolk Instituut en BioForum Vlaanderen en met steun van de Vlaamse overheid uitvoert. BioForum stimuleerde verwerkers tot innovatie en verduurzaming en startte een project additieven op. Ook volgde BioForum het dossier van de voedings- en gezondheidsclaims binnen Fevia op. Voor verkooppunten organiseerde BioForum 5 interactieve studiedagen en, in samenwerking met Voedselteams, een symposium rond korte keten. Zowel op Vlaams als federaal niveau bracht BioForum een standpunt over duurzame voeding in. Kennis In 2010 startte het CoördinatieCentrum praktijkgericht onderzoek Biologische Teelt, kortweg CCBT, mede dankzij de inspanningen van BioForum Vlaanderen. NOBL, het kennisnetwerk over onderzoek naar bio, kwam op kruissnelheid met een studiedag op 9 november. De biobedrijfsnetwerken ontwikkelden een visie en standpunten over het te voeren onderzoek. jaarverslag BioForum Vlaanderen vzw > pag 13

14 Markt stimuleren BioForum bracht enkele marktstudies uit en verzamelde alle cijfers en marktinfo op de site In de zomer lanceerde BioForum binnen het project Bio zoekt Keten een eerste oproep voor projecten. Vijf projecten verkregen een goedkeuring. Voor food services werd een begeleid bezoek georganiseerd aan de internationale biobeurs BioFach (D). Enquêtes en individuele vragen gaven BioForum een beter beeld van het huidige interessegebied van food services. Via deelname aan de vakbeurs Your Choice en via specifieke zoekcriteria op de online databank kon BioForum de ondersteuning aan food services optimaal laten renderen. Strategisch plan bio BioForum stuurt samen met ADLO, Boerenbond en ABS het Strategisch Plan Biologische Landbouw aan om zo de gezamenlijke werking rond bio scherp te stellen. Het project Bio zoekt Boer dat de drie organisaties samen coördineren, leidde in 2010 tot zeer goede resultaten met nieuwe omschakelende boeren. In totaal hebben reeds 49 boeren de stap naar bio gezet sinds de aanvang van het project. Ten behoeve van dit project actualiseerde BioForum vier omschakelingsbrochures (melkvee, mestvee, fruit, akkerbouw & groente). jaarverslag BioForum Vlaanderen vzw > pag 14

15 Biogarantie - Ecogarantie Als licentiehouder van Biogarantie en Ecogarantie ontwikkelde BioForum Vlaanderen in 2010 een visie op de verduurzaming van de biologische bedrijven. Hieraan was een beperkte mediacampagne gekoppeld. (beeld van Metrocampagne hier) Daarmee schreef BioForum zich als beheerder van een privélabel in in een Europese tendens. De aangepaste versie van het lastenboek werd begin 2011 gelanceerd. Méér dan van een gezonde koe Méér dan goede vezels Méér dan gezond Méér dan boordevol aroma s Méér dan van een tevreden kip Méér dan zacht voor het haar Méér dan fijn van smaak Méér dan zacht voor de vezels Méér dan uit volle grond jaarverslag BioForum Vlaanderen vzw > pag 15

16 Verantwoordelijke uitgever: Leen Laenens Layout: Ogly Doglin, Antwerpen Deze publicatie bestaat enkel in digitale uitvoering om het milieu te sparen. BioForum Vlaanderen vzw Quellinstraat Antwerpen