Scriptie ingediend tot het behalen van de academische graad van burgerlijk werktuigkundig-elektrotechnisch ingenieur, optie: bedrijfskunde

Transcriptie

1 Universiteit Gent Faculteit Ingenieurswetenschappen Vakgroep Technische Bedrijfsvoering Voorzitter: Prof. Dr. Ir. H. VAN LANDEGHEM Ontwerp van een nieuwe assemblagelijn voor droogkasten door Sylvie-Anne VAN HOUWE Promotor: Prof. Dr. Ir. H. VAN LANDEGHEM Scriptiebegeleiders: Ing. P. DEMARETS Ing. S. GLORIEUX Scriptie ingediend tot het behalen van de academische graad van burgerlijk werktuigkundig-elektrotechnisch ingenieur, optie: bedrijfskunde Academiejaar

2 Woord vooraf A man who dares to waste one hour of time has not discovered the value of life Charles Darwin Mijn jaren als student burgerlijk ingenieur zijn niet altijd rozengeur en maneschijn geweest, zowel op studievlak als op persoonlijk vlak. Nu ik deze periode met onderliggend werk afsluit, kijk ik er dan ook met gemengde gevoelens op terug. Maar vooral met een dankbaar hart voor de vele kansen die ik kreeg gedurende al die jaren Zo waren er eerst en vooral mijn ouders, die me steeds door dik en dun steunden en hielpen waar ze konden. Zij zijn het die mij de mogelijkheid gegeven hebben mijn studies te voltooien. Ook mijn broer heeft een niet te onderschatten rol gespeeld in het geven van moed om door te zetten. Daarnaast is er professor Van Landeghem aan wie ik mijn oprechte dank wil betuigen. Hij heeft mij de geneugten van de bedrijfkunde leren kennen, zowel op theoretisch vlak als in de praktijk dankzij mijn stage vorige zomer. Hij was het ook die me afgelopen jaar met raad en daad heeft bijgestaan om mijn afstudeerwerk te voltooien. In één adem bedank ik eveneens professor Van Goubergen, want zonder zijn lessen was deze thesis evenmin tot een goed einde gekomen. Er zijn natuurlijk niet enkel professoren die mij geholpen hebben onderliggend werk te realiseren. Want het voordeel van een bedrijfsthesis is dat je ook kan samenwerken met mensen die reeds in het bedrijfsleven staan. Zo is er Pascal Demarets die mij via de Universiteit van Gent de mogelijkheid heeft geboden een thesis te schrijven waarmee iets concreets kan gedaan worden. Ik hoop dan ook ten zeerste dat mijn resultaten (of toch een deel ervan) in praktijk kunnen worden gebracht. Ook Steven Glorieux wens ik van harte te bedanken. Hij wist me steeds met raad en daad bij te staan over alles wat ik maar nodig had in verband met de droogkasten. En zonder Bruno Vandamme had ik zelfs geen beelden gehad, want hij was zonder problemen bereid zich twee dagen lang te laten filmen. Daarom ook aan hem nen dikke merci. Verder bedank ik nog Rudy De Baenst en alle andere mensen van Alliance International die mij op één of ander manier geholpen hebben. Er zijn zelfs mensen die mij gesteund hebben zonder het zelf te beseffen. Zo denk ik aan Christof en Philippe die menigmaal vele vragen van mij afgevuurd kregen, over de banaalste dingen eerst. Maar zij waren dan ook mijn buddies binnen de bedrijfskunde. Last, but not least gaat de grootste dank je wel naar mijn vriend Yves. Hij heeft veel moeten verdragen, vooral de laatste weken, maar is er steeds geweest om mij te steunen en alle liefde te geven die ik nodig had! i

3 Toelating tot bruikleen De auteur geeft de toelating deze scriptie voor consultatie beschikbaar te stellen en delen van de scriptie te kopiëren voor persoonlijk gebruik. Elk ander gebruik valt onder de beperkingen van het auteursrecht, in het bijzonder met betrekking tot de verplichting de bron uitdrukkelijk te vermelden bij het aanhalen van resultaten uit deze scriptie 4 juni 2007 Sylvie-Anne VAN HOUWE ii

4 Ontwerp van een nieuwe assemblagelijn voor droogkasten door Sylvie-Anne VAN HOUWE Scriptie ingediend tot het behalen van de academische graad van burgerlijk werktuigkundig-elektrotechnisch ingenieur, optie: bedrijfskunde Academiejaar Promotor: Prof. Dr. Ir. H. VAN LANDEGHEM Scriptiebegeleiders: Ing. P. DEMARETS Ing. S. GLORIEUX Faculteit Ingenieurswetenschappen Universiteit Gent Vakgroep Technische Bedrijfsvoering Voorzitter: Prof. Dr. Ir. H. VAN LANDEGHEM Samenvatting Hoofdstuk 1 geeft een beschrijving van het bedrijf Alliance International in Wevelgem, waar het studieobject van de thesis, met name de droogkastproductie, zich bevindt. Hoofdstuk 2 schetst op zijn beurt het probleem en de achtergrond van de thesis. Het is immers zo dat men de output van het aantal droogkasten ongeveer wil verdubbelen, waartoe men een assemblagelijn wenst te ontwerpen. In hoofdstuk 3 vindt men, na het vastleggen op video van de huidige, ongestructureerde werkmethode, de standaard werktijden. Door gebruik te maken van formules uit de lijnbalanceringsmethode blijkt dat er vier werkposten nodig zijn om de gewenste output van 30 droogkasten per week te halen. Met behulp van activiteitengroepen wordt de Ranked Positional Weight - heuristiek toegepast om de taken te verdelen over die werkposten. Dit blijkt niet het gewenste resultaat op te leveren, dus wordt nog een trial and error methode gebruikt om tot een goede oplossing te komen. iii

5 In hoofdstuk 4 is er, na het bepalen van het nodige materiaal per werkpost, gezocht naar een geschikte lay-out, dit met behulp van de Vereenvoudigde Systematische Lay-out Planning (SSLP). Hoofdstuk 5 geeft suggesties naar het bedrijf toe indien men de gevonden resultaten zou willen gaan toepassen. In hoofdstuk 6 wordt de gekozen lay-out samen met de suggesties gedetailleerder uitgewerkt. En ten slotte vindt men in hoofdstuk 7 een algemeen besluit. Trefwoorden: tijd- en methodestudie, lijnbalancering, SSLP iv

6 Design of a New Assembly Line for Tumble Dryers Sylvie-Anne Van Houwe Supervisor(s): Hendrik Van Landeghem, Pascal Demarets, Steven Glorieux Abstract: This article describes how a new assembly line for tumble dryers can be designed at Alliance International by filming the current situation and by using line balancing and SSLP. Keywords: Methods Engineering and Work Measurement, Line Balancing, SSLP I. THE COMPANY Alliance International, situated in Wevelgem (Belgium), develops, manufactures and sells world class commercial laundry equipment under the brand name IPSO for coin and OPL ( On Premise Laundries ) applications. II. THE PROBLEM Nowadays the production of the tumble dryers happens unstructured, as it were on the floor. There is an output of 14 machines per week. In the future they want this to be 30 per week. This has to be done by first filming the current situation to determine the standard operation times, then using line balancing techniques to know witch work has to be done at witch station and finally using SSLP to determine the layout of the production hall and the stations. A. Standard operation times III. LINE BALANCING The film made of the current situation was used to determine operations, also called tasks. According to [1] these are a portion of the total work content in an assembly process. The time necessary to perform an operation is called operation (task) time. Operations are considered indivisible, because they cannot be split into smaller work elements without creating unnecessary additional work. B. Cycle time and number of stations The cycle time is defined as the maximal amount of time a workpiece can be processed by a station of an assembly line [1]. cycle time = available time per week desired output per week In this case the theoretical cycle time is 78 minutes, since they work 2340 minutes per week and they want an output of 30 machines per week. The planned cycle time, witch is 92 to 95% of the theoretical one and witch is used in practice, is taken as 75 minutes. The work content of one tumble dryer without waste was found to be 235 minutes. operation times number of stations = cycle time This means that the number of stations needed is four. C. Assignment of work to stations To determine witch work has to be done at witch station, the operations are grouped into activity groups, given in Table 1 and a precedence diagram is made. Table 1: Activity groups A B C D E F G H I J K L M N O P Q Remove plastic Assemble case Doing paperwork Assemble tub Put electrical part Assemble fan Assemble back cross Assemble engine Assemble heating (electrical tumble dryer) Assemble front plates Assemble drum Assemble back plates Clean Inspect and test Assemble lid Pack Assemble heating (gas tumble dryer) Each activity can now be assigned to a workstation, witch is shown in Figure 1. 1:26:24 1:12:00 0:57:36 0:43:12 0:28:48 0:14:24 0:00:00 workstation 1 workstation 2 workstation 3 workstation 4 Figure 1: Line balancing result balance loss P C3 L M N O C2 E4 J K E2 E3 I / Q G D F H E1 C1 B A

7 IV. LAYOUT V. SUGGESTIONS A. Introduction To come to an optimal layout, tools and parts that have to be used are determined per workstation. Then a technique called simplified systematic layout planning is used to choose the best alternative among an amount of layouts. B. Simplified Systematic Layout Planning By using SSLP, one has to follow six steps. First a relation form of the activities has to be made, followed by determining how much space the activities need. Then an activity relation diagram has to be drawn and alternative lay-outs have to be found. An evaluation form gives the best alternative witch in this case turned out to be the one shown in Figure 2. A. Surveyability of the work space 1) Main idea The 5S-technique is used to make existed work spaces more clean and surveyable, so work can be done more efficiently. The ideas behind this technique are usable when a new layout is designed to do it the most efficient way from the beginning. 2) Practical A dustbin can be put in every workstation to avoid rubbish to be thrown on the floor. Shadow boards are used to hang up tools in a clear way. These are boars where the contours of the tools are drawn upon, so one sees immediately where witch piece has it s place and witch piece is gone. A rack put above the workstation can be used to introduce springy pneumatic tools. Color codes mark witch tool belongs to witch working station and can also be used to draw lines on the floors to show where something has to be put. To make sure everything stays clean, working people have to make deals and need to get the time to keep it clean. B. Ergonomics To respect the rules of ergonomics (see [2]) some ideas can be introduced here as well. So a lift sees to the fact that people don t have to bend anymore. A tackle on the other hand makes sure the employee does not have to use his back as support anymore and guards him of carrying heavy weights. Figure 2: Best alternative layout Table 2 gives where the numbered zones used in this figure stand for. Table 2: Explanation best alternative layout 1 Device to align back cross 2 Welding machine 3 Pallet of workstation 1 4 Pallet of workstation 2 5 Pallet of workstation 3 6 Pallet of workstation 4 7 Press 8 Point welding machine 9 Table for paperwork 10 Testing wall 11 Device to align the drum 12 Worktable of workstation 1 13 Worktable of workstation 2 14 Worktable of workstation 3 This layout has to be described in a more detailed way, but to do so, first some suggestions are made in V. C. Eliminating waste Looking to ease the way of taking plastic of the plates would not be a bad idea as 10% of the time used to produce a tumble dryer goes to this activity. Also using moulds prevents people from making mistakes, while moving the racks closer to the working stations shortens times to get parts. The introduction of work prescriptions makes people work all in the same, most efficient way. As to measure is to know, a scoreboard would tell if the employees are working hard enough and making a balanced scorecard gives the opportunity to follow up results. VI. EVERYTHING IN THE RIGHT PLACE With the layout found in IV and the suggestions made in V one can work out the workplace layout more detailed. To move the tumble dryers along the assembly line, the pallets can be put on carts and used together with rails to make the removal more easy. The moment when this has to be done is indicated by a sound signal. Big parts are places in the racks, while small parts can be placed on the working table. Pneumatic tools become springy and the other tools get there place at the shadow boards. VII. CONCLUSION It seems possible to double the output of tumble dryers by using the same amount of employees and even less space. REFERENCES [1] A. Scholl, Balancing and sequencing of assembly lines, second edition, Heidelberg, Physica-Verlag, 1999 [2] G. Salvendy, Handbook of human factors and ergonomics, second edition, New York, Wiley, 1997

8 INHOUDSTAFEL 1. Bedrijfsvoorstelling Algemeen Geschiedenis van Alliance International Droogkasten Huidige situatie CD CD CD Toekomst Thesisomschrijving Huidige situatie Lijnproductie Doelstelling Kader Enkele Definities Tijd- en Methodestudie Assemblage Taak Werkpost Cyclustijd Lijnbalancering Inleiding Soorten lijnen Single-model line Mixed-model line Multi-model line Assemblagelijn droogkasten Werktijden huidige werkwijze Cyclustijd en aantal werkposten Cyclustijd Aantal werkposten Efficiëntie Werkpost minder Inleiding Waste reductie Leercurve Drie en vier werkposten Taakverdeling over werkposten Activiteitengroepen Benamingen Ongesplitste activiteitengroepen Gesplitste activiteitengroepen Verdeling over de werkposten Ranked Positional Weight - heuristiek Praktische verdeling Balancering over drie werkposten vii

9 4. Lay-out Materiaal per werkpost Vereenvoudigde systematische Lay-out Planning Inleiding Zes stappen Stap Stap Stap Stap Stap Stap Suggesties Overzichtelijkheid van de werkvloer Kader Inleiding Definitie Toegepast Vuilbak Schaduwbord Rek voor leidingen Verende persluchtpistolen Kleurencodes Overig Ergonomie Lift Takel Waste elimineren Plastic Mal Verplaatsen rekken Werkvoorschriften Meten is weten Alles op zijn plaats Detaillay-outs van de activiteiten Assemblagelijn Materiaal Grote onderdelen Kleine onderdelen Werkmateriaal Algemeen besluit Appendices Appendix A: Handelingen en standaardwerktijden Appendix B: Tijden van activiteitengroepen Appendix C: Materiaal nodig per taak Appendix D: Berekening van de af te leggen materiaalstroom Aantal materiaalstukken viii

10 Coördinaten van de zones en rechthoekige afstanden ertussen Gewogen gemiddelde afstanden en hun som Appendix E: Detaillay-outs en foto s Klauwplaatbankschroef Lasapparaat Pallet Pers Puntlasmachine Tafel Testmuur Trommeluitlijnblok Werktafel Referenties ix

11 1. BEDRIJFSVOORSTELLING 1.1. ALGEMEEN Alliance Laundry Systems LLC (zie Fig. 1.1) is een wereldleider in de productie van commerciële wasserij - apparatuur en dienstverlener voor munt- en On Premise Laundries (OPL)- wasserijen, evenals voor wasserijen in appartementsgebouwen. Fig. 1.1: Logo Alliance Laundry Systems Eén van de merknamen waaronder zowel wasmachines en drogers voor semicommercieel en consumentengebruik uitgebracht worden, als wasmachines en drogers met hoge capaciteit, alsook afwerkingsapparatuur voor industriële toepassingen, is IPSO. (zie Fig. 1.2) Fig. 1.2: Verschillende merken onder Alliance Laundry Systems 1

12 Deze toestellen worden in drie productievestigingen vervaardigd, zijnde: 1) ALS in Ripon (Verenigde Staten) waar de IPH-wasmachines worden vervaardigd. (De omschrijving van alle types is te vinden op [14]) Dit is tevens de hoofdvestiging van Alliance Laundry Systems. 2) Alliance International in Wevelgem (België) waar verschillende types wasmachines, droogkasten en strijkmangels geproduceerd worden. Dit was ook de hoofdvestiging van IPSO International. (Meer informatie hieromtrent is te vinden in paragraaf 1.2) 3) Alliance 2 in Deinze (België) waar het CI-gamma strijkmangels wordt gemaakt. De werkomgeving van onderliggende thesis is de vestiging in Wevelgem. Deze is gelegen in de Nieuwstraat nummer 146. Fig. 1.3 toont een wegbeschrijving. Fig. 1.3: Situering Alliance International 2

13 Aldaar had men in 2006 een zakencijfer van 57,555 miljoen euro. De verdeling hiervan over de verschillende werelddelen is te vinden in Tabel 1.1. Tabel 1.1: Verdeling zakencijfer Alliance International (euro) West-Europa USA en Canada Afrika en Midden Oosten Oost-Europa Azië Oceanië Centraal- en Zuid Amerika GESCHIEDENIS VAN ALLIANCE INTERNATIONAL 1973: IPSO International wordt opgericht. 1974: Productie van de eerste IPSO wasmachine met een capaciteit van 7 kg. Hiermee was de WE lijn geboren. 1989: De HF lijn gaat in productie. 1990: De groep Andlinger koopt IPSO. 1992: Overname van een Amerikaans distributeur, waarna de oprichting volgt van IPSO USA. 1993: De firma D Hooge Industries wordt overgenomen. 1995: Overname van International Dryer Corporation (New Bedford - VS) en Cissell (Kentucky - VS). 1996: Management buy-out, Cissell Manufacturing wordt geïntegreerd en Industrial Laundry Group (ILG) ontstaat. 1997: Introductie op de beurs Brussels Stock Exchange onder de naam IPSO-ILG. 1998: Aankoop van AMKO (Nederland). * Volgens [10]: Een management buy-out is het opkopen van een bedrijf of unit door het zittende management. Dit komt vaak voor bij multinationals met meerdere business units, die besluiten de verliesgevende of niet tot de core business behorende onderdelen te verkopen. Na de buy-out gaat het bedrijf verder met de lopende business, maar onder een andere naam en dus een andere juridische entiteit. 3

14 1999: Fusie tussen JENSEN (Denemarken) en IPSO waarna de Laundry Systems Group (LSG) wordt opgericht. 2002: Start van de productie van de energie-efficiënte CD droogkasten. 2004: IPSO 2 wordt geopend in Deinze en diverse nieuwe producten worden gelanceerd, waaronder de CI magnels en de HC wasmachines. 2005: LSG verwerft de activiteiten van Declerck Electronica BVBA. 2006: Lancering van de WF, de WFF en de Cygnus lijn en lancering eigen verkoopskantoor in Spanje (IPSO Spain) en Noorwegen (IPSO Norge). Op 14 juli koopt Alliance Laundry Systems het bedrijf op en wordt de naam veranderd in Alliance International bvba DROOGKASTEN Huidige situatie Het studieobject van onderliggende thesis zijn de droogkasten die vervaardigd worden bij Alliance International. Dit zijn de machines van de CD reeks. Een voorbeeld hiervan is te zien op Fig Fig. 1.4: Voorbeeld van een droogkast uit de CD reeks 4

15 Heden ten dage zijn dat drie verschillende types, die elk op zich kunnen voorkomen in een versie aangedreven op elektriciteit en een versie aangedreven op gas. In principe is er ook een stoom - aandrijving mogelijk, maar deze wordt slechts zelden gevraagd. De drie types hebben allen volgende eigenschappen: (Bron: [14]) Energie-efficiënte droogkast Compacte afmetingen: meer installatiemogelijkheden Diagonale luchtstroom: uniek concept en energiebesparend Tegengestelde trommelbeweging standaard: lager energieverbruik dankzij kortere droogtijden Grote deuropening: eenvoudig laden en leegmaken Vitale onderdelen eenvoudig bereikbaar voor onderhoud Beschikbaar met muntschakelaar Versies met muntschakelaar: enkele of dubbele muntschakelaar, kaartlezer of aansluiting centraal betalingssysteem Het verschil tussen de modellen ligt in de groottes ervan. Deze zijn hieronder weergegeven: CD 165 Capaciteit van 6,5kg Afmetingen (mm): H 1417 x B 826 x D 685 Trommelvolume van 165l CD 220 Capaciteit van 9kg Afmetingen (mm): H 1417 x B 826 x D 810 Trommelvolume van 222l 5

16 CD 350 Capaciteit van 14kg Afmetingen (mm): H 1417 x B 826 x D 1095 Trommelvolume van 351l Toekomst Eén van de redenen waarom men de productiecapaciteit wil verhogen (zie hoofdstuk 2), is dat Alliance International in de toekomst drie nieuwe modellen wenst te produceren. Dit zouden de CD 450, de CD 550 en CD 700 zijn, met andere woorden droogkasten van dezelfde serie als er nu reeds gemaakt worden, maar met grotere capaciteit. 6

17 2. THESISOMSCHRIJVING 2.1. HUIDIGE SITUATIE Zoals reeds in vorig hoofdstuk vermeld, produceert Alliance International onder andere droogkasten. Dat gebeurt vandaag de dag geheel ongestructureerd, als het ware op de grond. Er zijn dan ook geen werkmethodes voor handen. De werknemers hebben al doende elk hun eigen manier van werken ontwikkeld, de ene al efficiënter dan de andere. De huidige manier van werken bestaat erin zeven palletten naast elkaar te zetten in de hal waar de droogkasten gemonteerd worden. Op die palletten vervaardigt men dan zeven toestellen tegelijkertijd. Daarbij moet men telkens zowel de werkstukken als het werkmateriaal halen op plaatsen over de ganse werkhal verspreid, soms zelfs buiten de hal. Zo worden heel wat verloren kilometers afgelegd. Fig. 2.1: Beeld voor presentaties van de huidige droogkastproductie 7

18 Fig. 2.1 geeft een beeld over hoe de huidige droogkastproductie in zijn werk gaat. Er dient wel bij vermeld te worden dat dit een foto is, die gebruikt wordt bij presentaties voor potentiële klanten. In werkelijkheid ziet het er dagdagelijks iets minder proper en ordelijk uit, zoals blijkt uit Fig Fig. 2.2: Werkelijk beeld van de huidige droogkastproductie 2.2. LIJNPRODUCTIE Om deze manier van werken efficiënter en algemener te maken, wenst het bedrijf hier een montagelijn op te zetten die een output haalt van 30 droogkasten per week. De huidige manier van werken geeft er 14, dit met 3 à 4 personen. 8

19 Volgens [4] wordt met lijnproductie die processen bedoeld waarin de werkposten gerangschikt zijn volgens de volgorde van bewerkingen die noodzakelijk zijn om het product of de producten tot stand te brengen. Er is een continue of quasi-continue productstroom vanaf het begin van het proces tot het einde. Hierbij krijgt het product geleidelijk aan zijn gedaante. Zoals in Fig. 2.3 is aangeduid kan er naast de toevoer van materiaal bij het begin van het proces ook materiaal op verschillende plaatsen toegevoerd worden. Fig. 2.3: Lijnproductie uit [4] De verschillende werkposten zijn over het algemeen door middel van transferlijnen vast met elkaar verbonden. Lijnproductie is hier een verantwoorde keuze (zie ook Fig. 2.4), daar de zes modellen droogkasten die geproduceerd worden binnen het bedrijf (CD165, CD220, CD350, CD450, CD550 en CD700) op eenzelfde wijze in elkaar zitten. De verschillen liggen enkel in de grootte van de machines wat hen andere capaciteiten geeft. Ook het verschil in elektrische droogkasten en de toestellen die op gas worden aangedreven, is zó minimaal dat dit, zoals verder nog zal blijken, eveneens opgevangen kan worden in de lijn. 9

20 Fig. 2.4: Product - Proces Matrix uit [4] 10

21 2.3. DOELSTELLING De doelstelling van onderliggende thesis is het ontwerpen van deze assemblagelijn. Daarbij dient eerst op video een huidige werkmethode vastgelegd te worden om standaard werktijden te bekomen van alle uit te voeren taken. Vervolgens wordt bekeken hoeveel werkposten er nodig zijn en hoe de taken over deze werkposten zo optimaal mogelijk verdeeld kunnen worden. Dit is wat men lijnbalancering noemt en waar op teruggekomen wordt in hoofdstuk 3. Tenslotte is het nodig de lay-out van elke werkpost uit te tekenen om zo efficiënt mogelijk te kunnen werken KADER De thesis past in het kader van lean manufacturing. Dit is volgens [7] een productiefilosofie die de tijd vanaf de ontvangst van het klantenorder tot het verschepen van de bestelling drastisch wil inkorten door het elimineren van verspilling of waste. Een schematische voorstelling van deze filosofie vindt men in Fig Fig. 2.5: Lean-filosofie (uit [5]) 11

22 Waste wordt op zich dan weer gedefinieerd als alles wat de kost van het product verhoogt, zonder de waarde te verhogen. Er zijn, volgens de Toyota -filosofie, zeven verschillende vormen van waste. Deze staan opgelijst en uitgelegd in Fig Fig. 2.6: Zeven types waste (uit [5]) 12

23 Ter illustratie kan het geen kwaad van elk type waste een voorbeeld uit het bedrijf te geven: Overproductie: Op de wasmachineafdeling wordt het maken van de trommels gestuurd door een andere planning dan die van de lijn. De reden hiervoor is dat men een element dient te lijmen en dat dit langer moet drogen dan de tijd tot het tijdstip dat de trommel nodig is op de lijn. Zo gebeurt het dat men teveel trommels maakt alvorens ze effectief gebruikt kunnen worden. Transport: Hier zijn de voorbeelden legio. Zo moet de persoon in een lade vol gereedschap het juiste stuk zoeken. Dit kan meestal niet zonder eerst andere stukken onnodig te moeten verplaatsen. Ook het onnodig ver moeten wandelen om werkgerief of onderdelen te halen, kan hier aangehaald worden. Voorraad: De droogkasten worden nu per zeven gemonteerd. Er werken slecht vier mensen in deze hal, zodat er dus steeds minstens drie droogkasten voorraad zijn. Onnodige bewerkingen: Indien de gaten die men in het plaatwerk ponst, alvorens de platen naar de droogkasthal gebracht worden, niet op de exacte plaats zitten, moet de persoon die de plaat tracht te monteren eerst het gat vergroten. Wachten: Indien twee personen eenzelfde gereedschapstuk nodig hebben op hetzelfde ogenblik en er is slechts één stuk aanwezig op de werkvloer, dan dient de ene persoon te wachten. Rework: Bij het maken van de verwarming van de droogkast die op gas aangedreven wordt, kan dit op een verkeerde manier geassembleerd worden, zodat men dit achteraf terug los dient te maken om goed te zetten. Beweging: Ook hier zijn de voorbeelden legio, daar de werknemers zich bijvoorbeeld herhaaldelijk moeten bukken of zich uitstrekken om onderdelen te monteren. Er is echter nog een achtste type waste, met name verlies aan creativiteit. Toyota meent echter dat hun bedrijfscultuur gericht is op verbetering, zodat deze vorm van waste bij hen niet voorkomt. 13

24 2.5. ENKELE DEFINITIES In deze paragraaf worden enkele definities gegeven van begrippen die verder in onderliggende thesis aan bod zullen komen Tijd- en Methodestudie Tijd- en Methodestudie is een verzameling van een aantal methoden en technieken voor arbeidsanalyse en -verbetering. De bedoeling is om werkprocessen efficiënter te maken om zo tot een hogere productiviteit te komen. [11] Assemblage Assemblage is het proces van verzamelen en samenbrengen van verschillende delen om een eindproduct te krijgen. Het wordt gekarakteriseerd door de gebruikte onderdelen en door het werk dat nodig is om hen aan elkaar te bevestigen. [3] Taak Een taak is een deel van de totale werkinhoud van een assemblageproces. De tijd nodig om een taak uit te voeren noemt men de taaktijd en taken worden als ondeelbaar beschouwd omdat ze niet kunnen gesplitst worden in kleinere werkelementen zonder extra werk te creëren. [3] 14

25 Werkpost Een werkpost is een deel van een assemblagelijn waar een bepaalde hoeveelheid werk (een aantal taken) wordt uitgevoerd. Het wordt vooral gekarakteriseerd door zijn afmetingen, zijn machinerie en zijn werkgerief, maar ook door de aard van het toegewezen werk. [3] Cyclustijd De cyclustijd is de tijd tussen het doorschuiven van een product van de ene werkpost naar de andere. De maximale cyclustijd wordt bepaald door capaciteitsoverwegingen en wordt bepaald door de beschikbare tijd per dag te delen door de gewenste productie-output. Hierbij moet de gekozen cyclustijd in elk geval kleiner of gelijk aan deze maximale waarde zijn. [6] De cyclustijd is de maximale hoeveelheid tijd die op één werkpost gebruikt kan worden om aan een werkstuk te werken. Aangezien de taken ondeelbaar zijn, mag de cyclustijd niet kleiner zijn dat de grootste taaktijd. [3] 15

26 3. LIJNBALANCERING 3.1. INLEIDING Als definitie van lijnbalancering vinden we in de literatuur onder andere onderstaande tekstgedeelten. Volgens [3] geeft lijnbalancering een werkbare oplossing voor een balanceringsprobleem. Die toegelaten oplossing heeft volgende eigenschappen: Door zijn ondeelbaarheid is elke taak aan slechts één werkpost toegewezen. De voorrangsregels zijn gerespecteerd, wat wil zeggen dat geen enkele taak j die op taak i moet volgen toegewezen is aan een vroeger station dan dat van taak i. De werktijden van de verschillende werkposten zijn niet groter dan de cyclustijd. [6] geeft dan weer als uitleg: Lijnbalancering wordt toegepast wanneer verschillende activiteiten of bewerkingen na elkaar in een proces moeten worden uitgevoerd. Het doel is de bewerkingen te verdelen over een aantal werkposten zodat een gebalanceerde flow van producten verkregen wordt, dit wil zeggen dat de verschillende werkposten in de mate van het mogelijke gelijkmatig belast worden zodat elke werkpost zo weinig mogelijk wachttijd heeft in een cyclus (afstemmingsverlies of balanceringsverlies genoemd). Er bestaan volgordebeperkingen tussen de verschillende bewerkingen. Er is een chronologie tussen de activiteiten: bepaalde activiteiten kunnen parallel gebeuren, anderen dienen in serie uitgevoerd te worden. 16