Lightroom. Tutorial. Sony foto & video experience

Transcriptie

1 Tutorial Lightroom Tutorial geschreven door: Anne Mijnheer & Adobe. Sony Benelux

2 1 Inleiding Wat is Lightroom? Adobe Photoshop Lightroom, of kortweg Lightroom, is een software programma voor het beheren, bewerken en afdrukken van je foto's. Met het programma kun je het gehele proces dat je foto's doorlopen op je computer beheren. Het wordt hierom ook wel 'workflow' software genoemd. Een uurtje is natuurlijk veel te kort om uitvoerig te kunnen ingaan op alles wat LR te bieden heeft. Als eerste zal ik de globale LR Workflow met jullie doornemen. Daarna zullen we wat dieper in gaan op het ontwikkelen van een RAW bestand in de module 'Ontwikkelen' (PV2012). 2 Basis Lightroom Workflow: importeren: Voordat je aan de gang kunt in LR dien je eerst je bestanden te importeren en op te nemen in de LR Catalogus. LR moet weten waar de bestanden staan en welke bewerkingen er evt. zijn uitgevoerd. aansluiten geheugenkaart/camera selecteer lokatie van de te importeren bestanden kies manier van importeren selecteer te importeren bestanden (Optioneel) back up tijdens import instellen opties voor te importeren bestanden klik importeren module bibliotheek (library): In de module 'Bibliotheek' kun je de foto's in de catalogus weergeven, sorteren, beheren, indelen, vergelijken en classificeren. De Bibliotheek is het uitgangspunt voor het werken met foto's nadat je ze hebt geïmporteerd in Lightroom. LET OP: HIER BEHEER JE DUS DE CATALOGUS. HET IS VAN BELANG DAT JE AL DE HANDELINGEN OMTRENT HET BEHEER VAN FOTOBESTANDEN VAN NU AF AAN UITVOERT IN LIGHTROOM. instellen zijpanelen rasterweergave (grid view) sneltoets G loepweergave (loupe view) sneltoets E vergelijkensweergave (compare view) sneltoets C beoordelingsweergave (survey view) sneltoets N module ontwikkelen (develop): In de module 'Ontwikkelen' kun je de kleuren en tinten van de foto's globaal aanpassen, maar waarmee je ook lokale aanpassingen kunt aanbrengen. Alle aanpassingen zijn niet destructief, dat wil zeggen dat het oorspronkelijke bestand niet wordt Sony Benelux

3 gewijzigd. De bewerkingen worden opgeslagen als een aantal instructies welke op de foto in het geheugen wordt toegepast. *deze module gaan we later dieper op in* selecteer en beoordeel foto uitsnijden, rechtzetten lenscorrecties, verscherpen en ruisreductie globale aanpassingen retoucheren lokale aanpassingen effecten aanpassingen toepassen op andere foto's exporteren: In Lightroom sla je de foto's niet in de traditionele zin op. In plaats daarvan exporteer je de foto's. Je kunt foto's exporteren in verschillende bestandsindelingen die geschikt zijn voor allerlei toepassingen. Zo kun je foto's exporteren om ze online te delen, of om af te drukken. Wanneer je foto's exporteert, maak je nieuwe bestanden waarin alle, door jouw aangebrachte, aanpassingen zijn opgenomen. Tijdens het exporteren zijn er opties beschikbaar om de bestandsnaam, kleurruimte, afmetingen en resolutie van een foto op te geven. Je kunt exportinstellingen opslaan als voorinstellingen (presets) en deze later weer gebruiken. In het deelvenster Services voor publiceren, in de module 'bibliotheek', kun je JPEG foto's direct vanuit Lightroom exporteren en uploaden naar websites voor het delen van foto's. selecteer te exporteren foto klik exporteren (optioneel) kies een gebruikersvoorinstelling (user preset) kies een bestemming kies export opties (optioneel) sla exportinstellingen op als gebruikersvoorinstelling klik exporteren afdrukken: In de module Afdrukken kun je de paginalay out en afdrukopties opgeven voor het afdrukken van foto's en contactbladen op de printer. Ook kun je kiezen voor afdrukken naar een bestand. Dit bestand kun je dan naar een on line afdrukcentrale sturen om het te laten afdrukken. selecteer af te drukken foto kies paginagrootte kies sjabloon (optioneel) pas sjabloon aan (optioneel) voeg tekst en andere elementen toe bepaal afdrukinstellingen Sony Benelux

4 Sony foto & video experiencee (optioneel) sla al uw gemaakte instellingen op als sjabloon voor later gebruik kies voor afdruk naar printer of voorr afdruk naar bestand 3 Foto's ontwikkelen Deelvensters en gereedschappen in de module Ontwikkelen A. Navigator, Voorinstellingen, Momentop namen, Historie en Verzamelingen Navigator: De navigator toont middels eenn wit vierkant welk deel van de foto is uitvergroot. Daarnaast fungeert de navigator als previewer wanneer je met dee cursor over de voorinstellingen, momentopnamen of historiestatus gaat. Voorinstellingen: Dit zijn een groep instellingen die zijn opgeslagen met als doel deze later met één klik te kunnen toepassen op een foto. Naast de standaardvoorinstellingen van LR kun je ook zelf voorinstellingen maken en deze wordenn dan opgeslagen onder de gebruikersvoorinstellingen. Gebruikersvoorinstellingen kunnen door de gebruiker worden gemaakt, aangepast of verwijdert. Momentopnamen: Tijdens bewerkingen kun je een willekeurige staat van een foto een naam geven en opslaan als een momentopname. Alle momentopnamenn worden in alfabetische volgorde vermeld in het deelvenster Momentopnamen. Historie: Hier wordt een overzicht bijgehouden van de datum enn het tijdstipp waarop een foto is geïmporteerd in Lightroom, inclusief alle voorinstellingen die op dat d momentt zijn toegepast. Alle volgende aanpassingen van de foto worden als een staat opgeslagen en samen met alle andere Sony Benelux

5 staten in chronologische volgorde vermeld in het deelvenster Historie. Je kunt de namen van de staten wijzigen, maar het is niet mogelijk de volgorde te wijzigen waarin ze worden vermeld. TIP: Als de lijst met staten in het deelvenster Historie te lang wordt, maak je momentopnamen van de staten die je wilt behouden. Wis vervolgens de historie door op de knop Alles wissen te klikken. De lijst met staten wordt dan verwijderd, maar dat heeft geen invloed op de actuele afbeeldingsinstellingen. Verzamelingen: Dit zijn de verzamelingen die je in de module Bibliotheek hebt samengesteld. B. Histogram Met behulp van het histogram kunnen we beoordelen of een foto onder of overbelicht is of juist correct belicht. Neigt de grafiek naar de linkerkant, dan is de foto donker. Neigt de grafiek naar rechts, dan hebben we een lichte foto. Het is aan de fotograaf om te bepalen of dit goed is of dat hij/zij e.e.a. wil gaan aanpassen. Zo lang de uitersten binnen de grafiek vallen is er niets aan de hand. Maar als de grafiek uit de randen loopt (clippen), betekent dit dat er data verloren is gegaan. Aan de rechterkant betekent dit dat er geen detail meer zit in de witte delen en aan de linkerkant betekent dit dat het detail uit de schaduwen weg is. Vooral voor witte delen is dit in de digitale fotografie funest. Detail uit de lichte delen kun je nooit meer terug krijgen hoe goed je het beeld ook bewerkt. Van onderbelichte foto s is vaak nog wel wat te maken, dan kun je nog wel 1 a 2 stops in de digitale belichting terughalen. M.b.v. de indicatoren boven het histogram kun je een visuele waarschuwing krijgen wanneer clipping optreedt. Wanneer het zwart dicht loopt kleuren deze blauw en bij de de witte partijen kleuren deze rood. C. RGB waarden en Belichtingsinformatie Wanneer je de cursor op de foto plaatst zie je hier de RGB waardes van de pixel die zich op dat moment onder de cursor bevindt. Staat de cursor ergens naast de foto dan zie je hier belichtingsinformatie. D. Gereedschapsbalk Uitsnijdbedekking (R): Hier vind je de gereedschappen Uitsnijdbedekking, Uitsnijdkader, het hangslotje voor hoogtebreedteverhouding plus bijbehorende opties, het gereedschap Rechttrekken en de schuifregelaar Rechttrekken. Opnieuw instellen om de wijzigingen in de foto te wissen. Vlekken verwijderen (Q): Hier vind je de opties Klonen en Retoucheren en de schuifregelaars Grootte en Dekking. Opnieuw instellen om de wijzigingen in de foto te wissen. Rode ogencorrectie: Hier vind je de schuifregelaars voor Pupilgrootte en Donkerder. Klik op Opnieuw instellen om de wijzigingen in de foto te wissen. Sony Benelux

6 Gegradueerd filter (M): Hier vind je opties voor het aanpassen van de kleurtonen in een bepaald gebied van een foto. Opnieuw instellen om de wijzigingen in de foto te wissen. Aanpassingspenseel (K): Hier vind je opties voor de penseelbewerkingen Belichting, Contrast en Helderheid en andere kleurtoonaanpassingen voor specifieke gebieden van een foto. E. Aanpassingsvensters Standaard bevat de belangrijkste gereedschappen waarmee je de witbalans, belichting, contrast kleurtoning en kleurbereik van de foto aanpast. Kleurtintcurve en HSL/ Kleur/Zwart wit bevatten gereedschappen voor het perfectioneren van kleur en kleurtoonaanpassingen. Gesplitste tinten hier kun je zwart witafbeeldingen inkleuren of speciale effecten aanbrengen in kleurenafbeeldingen. Details hier kun je de scherpte aanpassen en ruis reduceren. Lenscorrecties hier kun je door de cameralens veroorzaakte kleurafwijking, vervormingen en lensvignettering corrigeren. Effecten hier kun je een vignettering en/of filmkorreleffect toevoegen. Camerakalibratie hier kun je de standaardkalibratie instellingen van je camera aanpassen. F. Werkbalk en Knoppen Kopiëren en Plakken Met deze knoppen onder aan de deelvensters links in het scherm kun je de actuele instellingen kopiëren en in een geselecteerde foto plakken. Vorige, Synchroniseren en Autom. synchr. Deze knoppen onder aan de deelvensters rechts in het scherm zijn in of uitgeschakeld, afhankelijk of er een of meerdere foto's zijn geselecteerd in de filmstrip. Als er maar één foto is geselecteerd, kun je met de knop Vorige alle instellingen van de eerder geselecteerde foto kopiëren en in de momenteel in de filmstrip geselecteerde foto plakken. Als er meerdere bestanden zijn geselecteerd, kun je met de knop Synchroniseren kiezen welke van de actuele instellingen van de momenteel geselecteerde foto je in de andere geselecteerde foto's wilt plakken. Met Autom. synchr. worden de andere geselecteerde foto's automatisch aangepast wanneer een schuifregelaar wordt verplaatst. Druk op Ctrl (Windows) of Command (Mac OS) om de knop Synchroniseren te veranderen in de knop Autom. synchr. De weergaven Voor en Na De knop voor de Voor en Na weergaven biedt vier opties. Je kunt twee foto's naast elkaar of onder elkaar weergeven, je kunt de hele foto in beide weergaven bekijken of je kunt de foto in tweeën splitsen. Klik op de knop Loepweergave om de weergaven Voor en Na uit te schakelen. Ontwikkel Workflow (RAW conversie) In principe werk je bij het ontwikkelen van links naar rechts en van boven naar beneden. Er kunnen goede redenen zijn waarom je hiervan af wil wijken. Dus de volgende workflow is niet de enige juiste, maar werkt voor mij het beste. Sony Benelux

7 Bij het importeren heb ik reeds bepaald dat de te importeren foto's een standaard instelling krijgen welke afhankelijk is van de gebruikte camera. In bijna alle gevallen is dit een goed uitgangspunt om verder te gaan met het verder ontwikkelen van de foto. 1. Uitsnede bepalen en rechtzetten Eventueel eerst grove uitsnede, en later de definitieve uitsnede. 2. Cameraprofiel kiezen Deze profielen proberen de kleur en contrast weergave te benaderen van de specifieke instellingen die je in de camera kan maken zoals, neutraal, landschap, portret en vivid. Neem als uitgangspunt camera standaard of adobe standaard. 3. Lenscorrecties uitvoeren Doorgaans is de automatische correctie voldoende, maar handmatig kan soms nodig zijn. Nieuw in LR4.1 is dat er nu schuifjes zijn voor het aanpakken van de CA. In combinatie met de alt toets kun je CA perfect corrigeren. 4. 1e fase verscherping en ruisreductie Gebruik de standaardinstellingen voor de 1e fase verscherping (input sharpening). Hoeveel 25, Straal 1, Details 25, Masker 0. Wanneer je later de lokale aanpassingen gaat doen kun je ook de 2e fase verscherping (creative sharpening) toepassen. Gedurende de export naar een JPG of afdruk kun je dan kiezen of de 3e fase verscherping (output sharpening) wordt uitgevoerd. Het is van belang om de ruisreductie zo vroeg mogelijk in het proces toe te passen. Begin met het aanpakken van de zg. kleurruis (chromaruis), daarna kun je de luminantieruis aanpakken. 5. Globale aanpassingen Witbalans aanpassen: Doorgaans is één van de vaste instellingen voldoende om de WB te herstellen. Ook kun je je eigen fantasie gebruiken en je eigen instellingen maken met de temperatuur en kleurtint schuifjes. TIP: Als na het aanpassen van de temperatuur en kleurtint een groene of magenta kleurzweem ontstaat in de schaduwgebieden, pas je de schuifregelaar Kleurtint onder Schaduwen in het deelvenster Camerakalibratie aan om deze zweem te verwijderen. Belichting: Hiermee stel je de algemene helderheid van de afbeelding in. Pas de schuifregelaar aan totdat de foto aan je wensen voldoet. Belichtingswaarden nemen toe in stappen die overeenkomen met de f stops op je camera. Een aanpassing van komt overeen met het openen van het diafragma met 1 stop. Een aanpassing van 1.00 komt dus overeen met het sluiten van het diafragma met 1 stop. Sony Benelux

8 Contrast: Hiermee wordt het afbeeldingscontrast verhoogd of verlaagd. Dit heeft hoofdzakelijk invloed op de middentonen. Hooglichten: (PV2012) Hiermee pas je de heldere gebieden in de afbeelding aan. Sleep naar links om de hooglichten donkerder te maken en 'blown out' te herstellen. Sleep naar rechts om hooglichten helderder te maken. Dit schuifje heeft min of meer dezelfde functie als het 'herstel' schuifje in LR3 (PV2010). Schaduwen: (PV2012) Hiermee pas je de donkere gebieden in de afbeelding aan. Sleep naar links om schaduwen donkerder te maken en sleep naar rechts om de schaduwen helderder te maken en de details in de schaduwen te herstellen. Dit schuifje heeft min of meer dezelfde functie als het 'invullicht' schuifje in LR3 (PV2010). Witte tinten: (PV2012) Aanpassen van het witpunt. Zwarte tinten: (PV2012) Aanpassen van het zwartpunt. TIP: M.b.v. de indicatoren boven het histogram kun je een visuele waarschuwing krijgen wanneer clipping optreedt. Wanneer het zwart dicht loopt kleuren deze Blauw en bij de de witte partijen kleuren deze Rood. Ook kun je de ALT toets indrukken terwijl u aanpassingen maakt. Bij de Witte tinten wordt het scherm zwart waarbij de vastlopende pixels wit worden, bij Zwarte tinten wordt het beeld wit en zullen vastlopende pixels zwart worden. Evt. andere kleuren wijzen op vastlopen in één kleurkanaal. Helderheid (clarity): Hiermee verhoog je de contrasten in het middengebied. Hierdoor lijkt het dat de foto meer diepte krijgt. Als je deze instelling gebruikt, kun je het beste inzoomen op 100%. Zodra je zg. Halo's gaat zien ben je te ver gegaan. Levendigheid (vibrance): Hiermee wordt de verzadiging aangepast, waarbij de minder verzadigde kleuren meer verzadiging krijgen dan de kleuren met veel verzadiging. Dit voorkomt het vastlopen van de meer verzadigde kleuren. Tevens worden de huistinten ontzien. Verzadiging (saturation): Hiermee wordt de verzadiging van alle kleuren gelijkmatig aangepast, van 100 (zwart wit)tot +100 (dubbele verzadiging). Kleurtintcurve: Hier kun je m.b.v. curves je bewerkingen verder verfijnen. Nieuw in LR4 is dat je nu ook per RGB kanaal aanpassingen op de curves kunt doen. HSL/ Kleur/Zwart wit: Hiermee kun je per kleur verfijningen aanbrengen in de luminantie, verzadiging en tint. 6. Retoucheren Vlekken verwijderen (Q): Hiermee kun je een geselecteerd gebied van een foto corrigeren aan de hand van een monster uit een ander gebied. Tijdens het verwijderen van vlekken gebruik je twee met elkaar verbonden cirkels: de vlekkencirkel geeft het gebied aan dat je wilt wijzigen en de monstercirkel verwijst naar het gebied van de foto waarmee de vlek wordt gekloond of geretoucheerd. Sony Benelux

9 Met Klonen kopieer je het monstergebied naar het geselecteerde gebied. Met Retoucheren pas je het geselecteerde gebied aan met structuur, belichting en de schaduwen van het monstergebied. Rode ogencorrectie: Hiermee corrigeer je rode ogen. Je kunt zowel pupilgrootte als kleur aanpassen. 7. Lokale aanpassingen Aanpassingspenseel (K): Hiermee kun je op selectieve wijze de belichting, helderheid, lichtsterkte en andere aanpassingen aanbrengen door ze als het ware op de foto te schilderen. Gegradueerd filter (M): Hiermee kun je dezelfde typen aanpassingen geleidelijk aanbrengen over een bepaald gebied van een foto. Je kunt dit gebied net zo breed of smal maken als u wilt. Indien gewenst kunnen meerdere aanpassingslagen worden gemaakt door op 'nieuw' te klikken. Ook is het mogelijk om de eigen instellingen op te slaan als gebruikersvoorinstelling. In LR4 kun je nu ook de Witbalans, Ruis en Moiré lokaal aanpassen met bovengenoemde gereedschappen. Net als voor alle andere aanpassingen in de module Ontwikkelen geldt dat lokale aanpassingen niet destructief zijn. 8. Effecten Korrel: Hiermee kun je een stijleffect simuleren dat doet denken aan bepaald filmmateriaal. Met Grootte en Ruwheid wordt het effect van de korrel bepaald. Controleer de korrel op verschillende zoomniveaus om het effect beter te kunnen beoordelen. Vignetten: Hiermee kun je een licht of donker vignet toepassen. Sony Benelux

10 Sony foto & video experiencee 4 Extra Informatie Handige Sneltoetsen Sony Benelux

11 Handige Links Startpagina: lightroom.startpagina.nl/ Help: Optimaliseren van de LR prestaties: performance lightroom.html up lightroom the best speed tips/ lightroom for best performance top tenlightroom speed tips/ Verscherping en Ruisreductie in LR en ACR: noise reduction in.html sharpening which brush to use/ Diverse Tutorials tbv LR4.x: started with adobe photoshop lightroom 4/ develop sliders/ LR Forum: Als laatste: er zit een geweldige HELP in het programma, met de F1 toets roep je deze op waar na je rechtsboven in het scherm de mogelijkheid hebt om het Help document uit te printen Veel success! Sony Benelux