Samenstelling van de verf

Transcriptie

1

2 Definitie van verf Verf is een vloeibaar, pasteus of poedervormig, pigment bevattend product, dat in dunne lagen op een oppervlak wordt aangebracht en door een filmvormingsproces een vaste laag vormt en zo het oppervlak beschermt en verfraait. 2

3 Samenstelling van de verf pigmenten vulstoffen bindmiddel vulstoffen solventen additieven

4 Samenstelling van de verf additief vulstof pigment bindmiddel solvent Vernis beits glanzend zijdeglans Mat Latex structuur

5 Bindmiddel a) Functie Het bindmiddel bepaalt de eigenschappen van een verf. Cohesie van de pigmenten en de vulstoffen(filmvorming) Bescherming (duurzaamheid) Glansgraad Hechting

6 Bindmiddel VOORBEELDEN ACRYLAAT: ademend / soepel / CO²-gesloten ALKYDE: hardheid / weerstand SILOXAAN: CO² open / veelal spanningsarm SILICAAT: mineraal / CO²-open KALK: mineraal / CO²-open POLYURETHAAN: prima chemische en mechanische eigenschappen EPOXY: uitstekende hechting en weerstand / ENKEL BINNEN!

7 Termen & Begrippen Dispersie: Mengsel waarbij een stof zeer fijn verdeeld is in een andere stof. vb.: bindmiddel in water Suspensie: mengsel van twee stoffen waarvan de ene stof in zeer kleine deeltjes is gemengd met een ander stof en het mengsel zich niet snel laat scheiden; vb.: vaste stof in een vloeistof Emulsie: Mengsel van twee niet mengbare vloeistoffen die normaal geen stabiel, homogeen mengsel vormen. / oiv. Emulgator vb.: ( water / azijn olie ) + eigeel /mostert (= emulgator) => mayonaise Business unit Footer 7

8 Bindmiddel Het bindmiddel bepaalt het type van droging: Fysische droging : verdampen van solvent Door coalescentie Door oxydatie Chemische droging: chemische reactie

9 Fysische droging Door verdamping van het solvent. Het bindmiddel ondergaat geen verandering. Groot verschil tussen natte en droge laagdikte Voorbeeld: kalkverf acrylaat in oplossing

10 Coalescentie = verdampen van het solvent + verkleven van de verfdeeltjes Voorbeeld : acrylaatverf in dispersie Gedurende de droging : bindmiddel : water Na droging : coalescent 10

11 Oxidatieve droging = Door opname van zuurstof in de verf. => reactie van zuurstof met de bindmiddeldeeltjes => een 3 - dimensionaal netwerk (vernetting). Voorbeeld: alkyde lakken

12 Oxidatieve droging VERDAMPEN VAN HET SOLVENT OPNAME van ZUURSTOF REACTIE met ZUURSTOF VERNETTING NATTE VERFFILM FYSISCH PROCES OXIDATIEF PROCES DROGE VERFFILM BINDMIDDEL SOLVENT ZUURSTOF MACROMOLEKULLEN

13 vgl. laagdiktebereik PU-Acrylaat lak PU-Alkyde lak Volume % vaste stof 35% 64% Natte laagdikte 75 µm 75 µm Droge laagdikte 26 µm 48 µm Droge laagdikte = Natte laagdikte x Volume % vaste stof 100 Natte laagdikte= Droge laagdikte x 100 Volume % vaste stof Business unit Footer 13

14 Chemische droging Door chemische reactie van: - twee of meer componenten - oiv katalysator - warmte - vocht - uv-stralen A + B = C => andere eigenschappen Voorbeeld: 2C epoxyverf / 2C polyurethaan

15 Mechanisme van chemische droging Component A en B mengen Langzaam mengen (= mechanisch 200 t) Lang genoeg mengen Droging start onmiddellijk Opletten met : Temperatuur Vocht Potlife 15

16 DE BINDMIDDELEN EN HUN DROGINSMECHANISME ACRYLAAT IN DISPERSIE ACRYLAAT IN OPLOSSING ALKYDE Coalescentie T /HR Fysische droging Omkeerbaar/goede hechting Oxidatieve droging Solvent/olie

17 DE BINDMIDDELEN EN HUN DROGINGSMECHANISME EPOXY/ POLYURETHAAN 2 componenten Chemische reactie POLYURETHAAN 1 C 1 component Chemische reactie

18 Pigmenten Een pigment is een stof die een kleur reflecteert. Pigmenten komen voor onder poedervorm. - Dit poeder is in suspensie gebracht. - Pigmenten worden gebruikt om hun optische eigenschappen

19 Pigmenten KLEUR is het resultaat van weerkaatsing van een deel van het zichtbare licht en absorptie van het andere deel. Je ziet enkel de combinatie van bepaalde golflengtes die gereflecteerd worden door de pigmentatie van een ondergrond. Wit is volledige reflectie Zwart is volledige absorptie

20 Pigmenten SOORTEN Pigmenten komen in natuurlijke en in synthetische vorm voor. 2 grote groepen: Organische pigmenten Dieren / planten Synthetisch (sinds ± 1950) Anorganische pigmenten => Mineraal => Synthetisch

21 Pigmenten VOORBEELDEN Organische pigmenten (koolstofverbindingen) purperslak / sepia / cochenille luis = dierlijk kraplak / wederik = plantaardig hansa-geel= synthetisch Anorganische pigmenten (mineralen = oxides van metalen) gele oker / omber / sienna titanium oxide / zinkwit / kobaltblauw..

22 Pigmenten TITAANDIOXIDE ( TiO² ) (oxide van titanium / titaanwit) Is het meest gebruikte pigment in verf! = mineraal pigment ( uit titaanerts) = vervangt loodwit (TiO² giftig) RUTIEL : zeer fijn poeder / zeer goed dekvermogen / goed bestandheid tegen afkrijten ANATAAS: nano kristallen / zelfreinigende verven

23 Pigmenten KLEURKRACHT = Vermogen van een pigment om een verf te kleuren. = Doeltreffendheid waarmee een verf kan worden aangekleurd = Intensiteit

24 Pigmenten DEKVERMOGEN = De eigenschap om een onderlaag in zekere mate te bedekken. = Het meer of minder transparant zijn. wordt bepaald door brekingsindex. minerale pigmenten dekken beter dan organische pigmenten.

25 Pigmenten BESCHERMING vd verffilm tegen het UV-licht => pigmenten weerkaatsen en/of absorberen schadelijke UV-stralen in transparante verf.

26 Pigmenten BIJZONDERE EIGENSCHAPPEN corrosiewerende pigmenten: bv. zinkfosfaat schimmelwerende pigmenten: bv. zinkoxyde aangroeiwerende pigmenten: bv. koperzout

27 Pigmenten STABILITEIT = weerstand aan U.V = kleurvastheid = duurzaamheid

28 Pigmenten COMPATIBILITEIT Alle pigmenten zijn niet verenigbaar/stabiel met alle harsen. (ph<9) Een minerale verf is niet aankleurbaar met organische pigmenten.

29 Pigmenten VORM EN GROOTTE De overgrote meerderheid van de pigmenten zijn rond. Ook andere vormen zijn mogelijk. Vb. Lamellaire pigmenten. ( mica, aluminium ) Deeltjesgrootte van een pigment: tussen 0,1 et 10 µm. => Tussen 0,2 et 0,4 µm: beste dekkend vermogen.

30 Vulstoffen Meestal wit of met een grijze ondertoon met als doel specifieke eigenschappen aan een verf te geven. Vulstoffen worden niet gebruikt om hun optisch karakter. Ze hebben meestal weinig invloed op de kleur en weinig dekkend vermogen.

31 Vulstoffen Functie Verlagen van de glansgraad(materen) Meer structuur geven(>viscositeit) Ondersteuning geven aan de pigmenten om de dekkracht te verbeteren. Om de mechanische weerstand te verhogen De waterdichtheid te verbeteren Vb. krijt, talk, kaolin, barium sulfaat, magnesium silicaat, teflon

32 Wat verstaat men onder een poreuze verf? Een poreuze verf bevat niet voldoende bindmiddel om alle pigmenten en vulstoffen te bevochtigen.

33 Oplosmiddel / Verdunner Functie van een oplosmiddel - lost het bindmiddel op - transportmiddel - verbetert de compatibiliteit tussen de verschillende bindmiddelen Functie van een verdunner - vergemakkelijkt de applicatie - maakt de verf vloeibaarder - bevordert de filmvorming

34 Oplosmiddel / Verdunner Soorten Alifatische koolwaterstoffen: lineaire structuur vb. White Spirit, wasbenzine Aromatiche koolwaterstoffen: benzeenring vb. Xyleen, Tolueen Alcoholen: ketonen, esters etc. vb. Aceton Water

35 Additieven Functie Om specifieke eigenschappen te bekomen: - tijdens het productieproces van de verf - gedurende de bewaring van de verf - tijdens de toepassing - na aanbrengen

36 Additieven Tijdens de productie: Bevochtigen van de pigmenten zodat ze zich optimaal kunnen ontwikkelen in de verf. Gedurende de bewaring: Anti-vel Anti-uitzakking

37 Additieven Tijdens de toepassing: Siccatieven Anti-krater Na drogen: Anti-schimmel krasvastheid (was) UV absorbers

38 Hoe kwaliteit meten? 38

39 Kwaliteit van de verf De kwaliteit van een verf wordt bepaald door: Verhouding pigment <-> bindmiddel (glansgraad) Type bindmiddel (wasbaarheid / mechanische weerstand) Type vulstof (opglanzen) % pigment (dekkend vermogen) Droge stof in volume (droge laagdikte) Al deze parameters beïnvloeden zeer sterk de onderhoudscyclus van een gebouw. voorbereiding + verfsysteem = belangrijk

40 Hoe de kwaliteit meten? Parameters Hechting Glansgraad Dekkracht Droge stof Schrobbestendigheid

41 HECHTING HECHTINGSTEST VOLGENS ISO 2409 (cross-cut test) Met behulp van een cutter 6 verticale en 6 horizontale insnijdingen maken op een afstand van 2 mm. Op het ingesneden oppervlak een kleefband aanbrengen en goed aandrukken om een goede hechting te bekomen. De kleefband in een ruk verwijderen. Het bekomen resultaat vergelijken met de referentie.

42 Cross-cut test ISO

43 DROGE STOFGEHALTE Uitgedrukt in percenten (volume % of gewicht %) Volume : cc materiaal dat overblijft na droging = volume % Gewicht : gr. dat overblijft na aanbrengen = gewichts %

44 Glans De keuze van de glansgraad en de kleur beinvloeden het eindresultaat en de kwaliteit van het uitgevoerde werk. De reproductibiliteit van de glans is belangrijk. Hoe meten we glans?

45 Glans Foto-elektrische cel Hoek 85 => voor matte verven Hoek 60 => standaard voor zijdeglans- en glanslakken Hoek 20 => zeer hoge glansgraden / autolakken Business unit Footer 45

46 Glanswaarden Volgens ISO 2813 (EN 13300) Uitgedrukt in GU = gloss units of GE glanseenheden glans hoek GU Glanzend GU Satijnglans (semi-gloss /semi-satin / satin < 60 GU 10 GU Mat 85 < 10 GU Pot-Mat 85 < 5

47 Dekkracht Dekkracht volgens ISO (EN 13300) Gemeten op kontrastkaart Klasse 1 : 99,5 % Klasse 2 : 98 et <99,5 % Klasse 3 : 95 et <98 % Klasse 4 : < 95 %

48 Natte Schrobbestendigheid Volgens ISO (EN 13300) klasse 1 : klasse 2 : klasse 3 : klasse 4 : klasse 5 : < 5 µm na 200 schrobbeurten 5 µm na < 20 µm na 200 schrobbeurten 20 µm et < 70 µm na 200 schrobbeurten < 70 µm na 40 schrobbeurten 70 µm na 40 schrobbeurten Deze klassificatie heeft enkel betrekking op verven waarvan de deeltjesgrootte kleiner is dan 100 µm toegepast op gladde ondergrond zonder structuur

49 VOC / VOS / COV / FOV

50 VOC-wetgeving VOC : Volatile Organic Compound (= VOS COV) VOC product : alle organische producten met kookpunt lager dan 250 C. = oplos-en verdunningsmiddelen zoals White Spirit en Thinners EUROPESE WETGEVING vanaf 2010 => Beperken van het VOC-gehalte in verven Onderverdeling in 12 productcategorieën VOC-gehalte = uitgedrukt in gr./l. Labeling verplicht => Veel klassieke verven zijn verdwenen. => Veel nieuwe technologieën. = veel nieuwe producten

51 Solventen:nieuwe richtlijn Product categorie Type Fase 1 (gr/l) Van 01/01/ 2007 Fase 2 (gr/l) Van 01/01/ 2010 a Matte muur- en plafondverf voor binnen. (< 25 GU bij 60 ) WB SB b Glanzende muur- en plafondverf voor binnen (> 25 GU bij 60 ) WB SB c Gevelverf voor minerale ondergronden WB SB d Dekkende verf voor hout, metaal, plastic / binnen en buiten WB SB e Transparante en semi-transparante vernissen en beitsen voor bi. en bu WB SB f Beitsen met een dikte kleiner dan 5 µm. WB SB

52 Solventen:nieuwe richtlijn Product categorie Type Fase 1 (gr/l) Van 01/01/ 2007 Fase 2 (gr/l) Van 01/01/ 2010 g Primers WB SB h Fixatiemiddelen,waterafstotende producten, antiblauwschimmel WB SB i Monocomponente performance coatings (specifieke prod.) WB SB j Twee-componenten verven WB SB k Meerkleurige verven WB SB l Decoratieve effect verven WB SB

53 Verf herkennen Lost op in water ja veegvaste muurverf (= droog afveegbaar) Met een natte spons is de verf gemakkelijk weg te wassen. Meestal zeer goedkope, minder kwalitatieve verf. Lijmverf Kalkverven Blanc Fix neen Verweekt in alcohol 96% ja dispersie- of siloxaanverf Thermoplastisch Siloxaan stoot water af. Wordt zacht met afbijt. Acrylaatverven Acrylaatpolymeer verven PVA, Latex neen Lost op in White Spirit of Synth.Thinner neen ja acrylaat in oplossing Duidelijk reversibel. Let op : lost ook op in xyleen. Wordt zacht met afbijt. Aceton werkt trager. Meestal solventeuse multiprimers en fixerende primers Lost op in xyleen (Sikkens redox 256) ja chloorrubberverf De verf lost vrijwel geheel op. Let op: rimpelen of alleen verweken is onvoldoende. bv. zwembadverf op beton of steen neen Verweekt met afbijt. (methyl-chloride) ja alkyde / alkyde-emulsie neen Absorbeert water ja silicaatverf / kalkverf Vorming van blaren en onthechting. Brandende verfschilfer ruikt houtachtig. Minder oude verf weekt licht op met xyleen. Het water wordt zeer duidelijk geabsorbeerd. Verf verdonkerd, wat verdwijnt bij drogen. Solventeuse lakken en solventeuse Isolerende grondververven. Watergedragen alkyd-emulsie verven. Kalkverf, kalkcasseineverf, kalei Silicaat en poly-silicaatverven neen epoxi / polyurethaan Niet aantastbaar met solvent. Epoxy vergeelt oiv UV-licht. 2 C Vloerverven 2 C Verven voor metaal Business unit Footer 53

54 verfherkennen Producten die oplossen (opweken) in oplosmiddelen: Watergedragen acrylaten lossen op in alcohol (ethanol). Oplosmiddelhoudende acrylaten lossen op in hun verdunningsmiddel; white spirit / thinner. Chloorrubberverven lossen op in hun eigen verdunningsmiddel en xyleen. Chemisch uitgeharde verflagen kan je nergens mee oplossen, dit zijn o.a. epoxy-, polyurethaan- en alkydhars verven. Herkenning door middel van verbranding: Alkydhars verven kun je door verbranding herkennen, dit geeft een olieachtige geur, Misschien heb je wel eens een schilder verflagen zien afbranden waarbij dan een typische geur vrij komt. Business unit Footer 54

55 normering TV 249 (= herziening van TV 159) Leidraad voor de goede uitvoering van schilderwerk. ( WTCB) EN Classificaties voor watergedragen verven voor muur en plafond natte schrobweerstand ( ISO 11998) glans (ISO 2813) dekkracht (ISO ) fijnheid (ISO 787-7) Afwerkingsgraden voor gipsplaten (WTCB) ECO-Labels Business unit Footer 55

56 EINDE 56