Pedagogische werkwijze KDV De Nachtegaal, versie augustus 2015 Olga Schipper, locatiemanager

Transcriptie

1 Omvang van het kinderdagverblijf en de samenstelling van de groepen Er kunnen maximaal 42 kinderen per dag op De Nachtegaal worden opgevangen. De samenstelling van de groepen Naam van de groep Maximaal aantal kinderen op de groep Horizontale/ verticale/ flexibele groep Leeftijdsindeling op de groep Jip & Janneke 12 verticaal 0-4 jaar 2 Minoes 12 verticaal 0-4 jaar 2 Floddertje 16 horizontaal 2-4 jaar 2 Aantal vaste medewerkers op de groep per dag Bij binnenkomst wordt elk kind direct geregistreerd via een programma op de ipad van de groep. Hierin is ook een rekentool voor de BKR-norm geprogrammeerd. Wanneer een kind wordt opgehaald wordt dit ook weer geregistreerd op de ipad. Op het kinderdagverblijf wordt gewerkt met stamgroepen, waar de kinderen het grootste gedeelte van de dag doorbrengen. In het contract met ouders staat in welke stamgroep het kind is geplaatst. In het intake gesprek worden ouders geïnformeerd over het eventueel structureel samenvoegen van groepen. Samenvoegen van groepen Op KDV De Nachtegaal worden groepen niet samengevoegd. Mocht het om structurele momenten/dagen noodzakelijk zijn om samen te voegen, worden ouders daarvan vooraf geïnformeerd. Dagindeling Een dag op KDV De Nachtegaal ziet er als volgt uit: uur: Kinderen worden gebracht uur: Speelleren in de grote groep, begroeten en fruit eten uur: Verschonen uur: Speelleren in de kleine groep uur: Vooruitkijk,speelwerken,terugkijken uur: Buitenspelen uur: Brood eten uur: Verschonen uur: Naar bed :45 uur: Begroeten en speelleren in de kleine groep 13:45-14:45 uur: Vooruitkijken, speelwerken en terugkijken uur: Kinderen komen uit bed uur: Tussendoortje eten, Speelleren in de grote groep uur: Buitenspelen/vrij spel 16:30-16:45 uur: Verschonen 16:45-18:30 uur Spelen (buitenspelen, kleine groep of grote groep) en naar huis Bij jonge baby's wordt zoveel mogelijk het individuele ritme van de baby gevolgd. De volgorde van de

2 onderdelen kan per groep of per situatie afwijken, bijvoorbeeld speelleren in de grote groep. Bij wisseling in onderdelen wordt er gebruik gemaakt van overgangsmomenten. Rituelen nemen een belangrijke plaats in binnen het dagprogramma. Open deuren en groepsoverstijgende activiteiten Op De Nachtegaal werken we met een open deuren systeem. We doen geregeld de deuren tussen de 2 verticale groepen open zodat kinderen ook op de andere groep kunnen spelen. Het komt ook voor dat een dreumes van de verticale groep bij de peutergroep gaat spelen. Dit vergroot de leefwereld van de kinderen en geeft hen de mogelijkheid om zelf te kiezen waar ze willen spelen, wat bijdraagt aan zijn/haar ontwikkeling. Tijdens het buitenspelen, zijn vaak alle groepen met elkaar in dezelfde buitenruimte. In de ochtend, tussen de middag en aan en aan het einde van de dag spelen de peuters op de verticale groepen. We werken ook met groepsoverstijgende activiteiten. We werken binnen het dagverblijf met dezelfde thema's en sommige activiteiten doen we met een gecombineerde groep, bijvoorbeeld tijdens het speelleren in de kleine groep. Vanuit het VVE programma Kaleidoscoop worden er verschillende groepsoverstijgende activiteiten aangeboden. Soms is dit in de centrale ruimte de Petteflat of bijvoorbeeld in hal waar een winkel/huishoek is. Kinderen leren door deze activiteiten om samen met kinderen van een andere groep andere sociale contacten op te bouwen. Kind op andere groep Wanneer een kind op een andere groep komt, wegens een incidentele extra opvangdag, wordt de emotionele veiligheid geborgd door o.a.: het kind voor te stellen aan de pedagogisch medewerkers, de andere kinderen, de ruimte, plaats waar spulletjes opgeborgen worden te laten zien en het kind actief uit te nodigen om deel te nemen in het vrije en georganiseerde spel. Ouders geven hier vooraf hun toestemming voor. Pedagogisch medewerkers en aanvullend personeel Personeelsinzet bij het begin en het einde van de dag en tijdens de pauze (3-uurs regeling) Op alle groepen werken drie vaste pedagogisch medewerkers. Algemeen genomen ziet de planning er als volgt uit: uur: Er openen 2 pedagogisch medewerkers (vroege dienst) uur: Begint de 3e pedagogisch medewerker uur: Start de 4e pedagogisch medewerker uur: Starten de laatste 2 pedagogisch medewerkers (late dienst) uur: De vroege diensten hebben pauze uur: De tussendiensten hebben pauze uur: De late diensten hebben pauze uur: Vroege diensten gaan naar huis uur: 1e tussendienst gaat naar huis uur: 2e tussendienst gaat naar huis uur: Late diensten gaan naar huis.

3 Alle pedagogisch medewerkers op De Nachtegaal hebben de training Kaleidoscoop gevolgd of zijn bezig met de opleiding. Daarnaast voldoen alle pedagogische medewerkers van De Nachtegaal aan de Amsterdamse Taalnorm. Op KDV De Nachtegaal kunnen stagiaires, boventallig meedraaien op de groepen. Ook wordt er met aan de locatie gekoppelde flexwerkers gewerkt. De personele bezetting wordt zoveel mogelijk aangepast op het breng- en haalgedrag van ouders. Dit zorgt ervoor dat de er niet langer dan 3 uur in totaal wordt afgeweken van de pedagogisch medewerker-kind-ratio. Vanaf april 2014 werken we bij de VVE locaties van TintelTuin met een nieuwe functie: de VVE coach. Deze nieuwe functie is mogelijk gemaakt door een subsidie van de gemeente Amsterdam voor het jaar 2014 en geldt vooralsnog tot 31 december De voornaamste taak van de VVE coach is het begeleiden en ondersteunen van de pedagogisch medewerkers in het uitvoeren van het VVE programma Kaleidoscoop. De achterwachtregeling van deze locatie Op KDV De Nachtegaal starten en eindigen altijd 2 pedagogisch medewerkers. Hiermee is er altijd sprake van een achterwacht. Tevens kan er in nood een beroep worden gedaan op KDV Johanna Margretha, welke dicht in de buurt van KDV De Nachtegaal ligt. De locatiemanager fungeert indien zij niet aanwezig is, mede als achterwacht. Wijze van informeren bij uitvallen van vaste medewerkers en/of andere medewerkers op de groep Wanneer pedagogisch medewerkers langdurig uitvallen worden ouders hiervan per nieuwsbrief op de hoogte gesteld. Wisselingen op korte termijn worden aangegeven op de whiteboards waar per groep per week staat aangegeven welke pedagogisch medewerkers er werkzaam zijn in die week. Vaste invalkrachten Sinds november 2013 zijn er een flexwerkers gekoppeld aan de locaties. Dit betekend dat wij op De Nachtegaal twee vaste (flex)medewerkers hebben. Zij zijn net zoals onze vaste pedagogisch medewerkers geschoold in het VVE programma Kaleidoscoop (of volgen de opleiding). Indien dit niet toereikend is, kan er een beroep gedaan worden op medewerkers van onze andere VVE locaties. Aanbod van materialen en activiteiten in specifieke ruimtes Binnenruimte en aanbod spelmateriaal en activiteiten KDV De Nachtegaal heeft 3 groepen die zijn ingericht volgens de richtlijnen behorende bij het VVE programma Kaleidoscoop. Naast de groepsruimtes is er een extra ruimte beschikbaar waar gebruik van gemaakt wordt. De peutergroep beschikt over twee aangrenzende ruimtes (gescheiden door een grote glazen schuifdeur). In de centrale ruimte Petteflat is er een atelier en ruimte om diverse bewegingsactiviteiten te ondernemen. In de hal is er een winkel/huishoek waar kinderen hun fantasiespel kunnen ontwikkelen. Alle groepen hebben een bouwhoek, huishoek, ministad, leeshoek en er is ook altijd een themahoek/tafel. De leeromgeving en het materiaal zijn gelabeld. Zo kunnen kinderen zonder de hulp van volwassenen de materialen vinden, pakken en weer opruimen.

4 Buitenruimte en aanbod spelmateriaal en activiteiten KDV De Nachtegaal heeft twee eigen buitenspeelplaatsen. Er is er eentje met een zandbak, een glijbaan, speelhuisje en een doolhof. Op de andere buitenspeelplaats is er een aparte babyhoek gecreëerd. De tuin biedt voldoende beschutting en er is voldoende rijdend materiaal, ballen, hoepels en zandbakspeelgoed. De buitenspeelplaats bestaat uit twee gedeeltes en is middels een poort in de hek wel met elkaar verbonden. Alle groepen hebben vanuit hun groepsruimte toegang tot het buitenterrein. KDV De Nachtegaal is in het bezit van 2 bolderkarren die regelmatig worden gebruikt voor uitstapjes. Slaapvoorzieningen voor de kinderen Er zijn twee slaapkamers, één voor de baby's en één voor de dreumesen en peuters. Deze bevinden zich in de gang, dichtbij de groep. Peuters van de Floddertje groep kunnen op strechers in de centrale ruimte Petteflat middags rusten, als zij niet meer in de slaapkamer willen slapen. Slaaptijden De jongste kinderen slapen naar behoefte; er is een babyfoon op de slaapkamer. De dreumesen en peuters gaan de na de lunch gezamenlijk slapen. Er gaat dan een pedagogisch medewerkster mee, totdat alle kinderen slapen en de babyfoon staat aan. Kinderen die wakker worden komen individueel weer op de groep. De oudere kinderen die niet meer slapen gaan naar de verticale groep. Er wordt dan een activiteit uit de dagplanning aangeboden. Er is ook ruimte voor de kinderen om vrij te spelen, zowel buiten als binnen. Het vier ogen principe Vanaf 1 juli 2013 mogen medewerkers in de kinderopvang niet meer alleen op de locatie staan, zonder dat een andere volwassene kan meekijken of meeluisteren. Hierdoor wordt de veiligheid in de kinderopvang vergroot. TintelTuin heeft in het kader van deze veiligheid haar afspraken en protocollen die hier betrekking op hebben opgenomen in het stuk: 'Invulling vier ogen en vier oren principe geldend voor de dagopvang van TintelTuin', en beschikbaar gesteld voor ouders via de website van TintelTuin, onder Ons Pedagogisch Beleid. Aan het begin van de dag starten we gezamenlijk op in de Jip & Janneke groep; er zijn dan 2 pedagogisch medewerkers aanwezig, van elke verticale groep één. Wanneer de andere twee pedagogisch medewerkers arriveren gaan alle kinderen naar hun eigen stamgroep. Aan het einde van de dag, als de eerste pedagogisch medewerkers naar huis gaan gaat de deur tussen de groepen open of zijn we met alle kinderen buiten. Tijdens de haal- en brengmomenten ziet TintelTuin de ouders als extra paar ogen op de groep. Tijdens slaaptijd van de kinderen en pauzetijd van de pedagogisch medewerkers (13.00 tot uur) zijn de overblijvende kinderen gezamenlijk op de Minoes groep. Voor de Floddertje groep is de afspraak dat collega's regelmatig bij hun komen kijken (bijvoorbeeld bij hun toilet bezoek). Vanuit het kantoor kan er door het raam ook in de groepsruimte van Floddertje worden gekeken. Specifiek voor KDV De Nachtegaal is, in afstemming met de oudercommissie, de volgende afspraak gemaakt: Een vaste pedagogisch medewerker samen met een andere volwassenen (stagiaire, VVE coach o.i.d.) mag met min. 2 kinderen een uitstapje maken in de buurt. Dit binnen een straal van 1 km rondom De Nachtegaal,

5 zodat er uitstapjes gemaakt kunnen worden naar de markt, speeltuin, supermarkt en pont. Risico inventarisatie veiligheid en gezondheid TintelTuin heeft richtlijnen opgesteld voor de veiligheid en hygiëne. KDV De Nachtegaal maakt risicoinventarisaties over deze onderwerpen. Vanuit deze inventarisaties maakt de locatiemanager vervolgens actieplannen die jaarlijks (indien nodig) worden aangepast en doorgevoerd in de praktijk. De geïnventariseerde risico s en de daarbij behorende actieplannen en richtlijnen liggen ter inzage op de locatie. Deze risico s gebruikt de locatiemanager bij het opstellen van de huisregels. Deze krijgen de ouders mee bij het intakegesprek. Pedagogisch Beleid KDV De Nachtegaal handelt volgens het pedagogisch beleid van TintelTuin. Het pedagogisch beleid van TintelTuin is in te zien op de locatie, en beschikbaar op de website In het pedagogische beleid worden de vier pedagogische doelen met concrete voorbeelden beschreven, het betreft de competenties: 1. emotionele veiligheid 2. persoonlijke competentie 3. sociale competentie 4. overdracht van normen en waarden Vroeg en Voorschoolse Educatie (VVE) KDV De Nachtegaal is een VVE kinderdagverblijf. Wij bieden Voor- en vroegschoolse educatie (VVE) aan volgens de methode Kaleidoscoop. Kaleidoscoop is een educatieve methode speciaal voor jonge kinderen die er van uit gaat dat kinderen kennis verwerven en vaardigheden ontwikkelen door actief betrokken te zijn bij mensen, materialen, gebeurtenissen en ideeën en door de kinderen een uitdagende leeromgeving te bieden. De methode richt zich op de brede ontwikkeling van kinderen met speciale aandacht voor de taalontwikkeling. Actief leren Actief leren is de kern van Kaleidoscoop. De educatieve methode gaat er vanuit dat kinderen kennis verwerven en vaardigheden ontwikkelen door actief betrokken te zijn bij mensen, materialen, gebeurtenissen en ideeën. Pedagogisch medewerksters ondersteunen het actief leren. Zij bieden de kinderen een uitdagende leeromgeving, helpen hen hun spel uit te breiden, praten met de kinderen over wat ze aan het doen zijn en helpen hen om problemen zelf op te lossen. De groepsruimte = de leeromgeving Kinderen leren het beste in een stimulerende en geordende leeromgeving, waarin zij keuzes hebben. Kaleidoscoop besteedt daarom veel aandacht aan de inrichting en aankleding van de groep. De ruimte is ingedeeld in hoeken zoals bijv. een huishoek, een bouwhoek, het atelier, een leeshoek of een water- en zandtafel. In de hoeken die regelmatig een andere invulling krijgen of zelfs helemaal vernieuwd worden kunnen de kinderen naar hartenlust spelen en veel nieuwe ervaringen opdoen. De leeromgeving en het materiaal zijn voorzien van labels in de vorm van tekeningen, foto s, pictogrammen of woorden. De materialen liggen op toegankelijke plekken. Zo kunnen kinderen zonder hulp van volwassenen de materialen vinden, pakken en weer opruimen.

6 Dagschema Kaleidoscoop werkt met een vast dagschema: dit hangt ook in de groep. Het idee hierachter is dat het de kinderen houvast geeft. Door de vaste volgorde van activiteiten krijgen de kinderen een gevoel van controle over de gebeurtenissen en voelen zij zich vrij om keuzes te maken en zelf aan de slag te gaan. Vooruitkijken Speelwerken Terugkijken Vast onderdeel van het dagschema is de cyclus van vooruitkijken, speelwerken en terugkijken. Bij het vooruitkijken maken de kinderen plannetjes wat ze willen gaan doen, tijdens het speelwerken (vrij spel in de hoeken) voeren zij hun plan uit en bij het terugkijken blikken ze terug op wat ze hebben gedaan. Pedagogisch medewerkers ondersteunen en begeleiden de activiteiten die de kinderen hebben gekozen. Andere vaste onderdelen van het dagschema zijn het speelleren in de kleine groep en het speelleren in de grote groep. Tijdens het speelleren in de kleine groep splitsen de pedagogisch medewerkers de groep in tweeën en bieden ieder een activiteit aan die aansluit bij de interesses van de kinderen. Tijdens het speelleren in de grote groep doen alle kinderen mee met een activiteit die geïnitieerd wordt door een pedagogisch medewerker. Ook tijdens het buitenspel ondersteunen de pedagogisch medewerkers het actieve en betrokken spel van de kinderen. Taalontwikkeling De taalontwikkeling krijgt veel aandacht. Kinderen willen graag communiceren, gesprekken voeren met elkaar en met volwassenen. Ze leren zich vrij te uiten over wat ze meemaken. Volwassenen ondersteunen kinderen door naar de kinderen te luisteren en belangstellend te reageren en om hun gedachtes en ervaringen onder woorden te brengen. Ook de cognitieve, sociaal-emotionele en creatieve vaardigheden komen aan bod. Veel allochtone dreumesen en peuters zijn meertalig. Meestal is hun eigen taal verder ontwikkeld dan het Nederlands, zeker als ze voor het eerst naar een kinderdagverblijf gaan. Taal speelt een grote rol in de ontwikkeling van kinderen. Kaleidoscoop besteedt daarom gedurende alle activiteiten veel aandacht aan de taalontwikkeling en -stimulering van het Nederlands en zo mogelijk van andere moedertalen van de kinderen. Interactie Bij Kaleidoscoop staat de actieve betrokkenheid van kinderen centraal. Kinderen nemen het initiatief. Daarbij is de interactie met volwassenen heel belangrijk. Pedagogisch medewerksters praten met de kinderen, reiken spelenderwijs nieuwe woorden aan en reageren op de taaluitingen van de kinderen. Ze helpen kinderen met plannen maken, die uitvoeren en erop reflecteren. Ze observeren kinderen en houden hun ontwikkeling in de gaten. Ze zorgen ervoor dat de activiteiten die ze aanbieden, aansluiten bij de behoeftes en interesses van de kinderen. Observatie Observatie is een belangrijk onderdeel van Kaleidoscoop. Kaleidoscoop maakt hiervoor gebruik van sleutelervaringen (vergelijkbaar met ontwikkelingsgebieden). Deze geven een gedetailleerd beeld van de handelingen die typerend zijn voor jonge kinderen en de soorten kennis en ervaringen die zij opdoen. Door te observeren krijgen de pedagogisch medewerksters veel informatie over de ontwikkeling van de kinderen. Gezamenlijk bieden de sleutelervaringen een kader om de ontwikkeling van kinderen in kaart te brengen. Als observatie instrument gebruiken we het kindvolsysteem KIJK! KIJK! volgt de kinderen in de belangrijkste mijlpalen in hun ontwikkeling. Elke mijlpaal is op te vatten als een tussenstation op de weg naar verdere ontwikkeling. KIJK! maakt hiermee inzichtelijk dat een kind ontwikkelt en groeit. De pedagogisch medewerker

7 observeert ieder kind in verschillende spelsituaties en ziet kinderen steeds nieuwe mijlpalen bereiken. Doel van het observeren is: weten hoe het met uw kind gaat, weten hoe de pedagogisch medewerker ontwikkeling kan stimuleren, inzicht hebben in de ontwikkeling over een langere periode. Ouderbetrokkenheid Om het deelnemen van kinderen aan Kaleidoscoop volledig te benutten, kunnen ouders een actieve rol spelen. Zij worden geïnformeerd over waar hun kind zich op het kinderdagverblijf mee bezig houdt, en hoe zij dit thuis kunnen helpen ondersteunen. Bijvoorbeeld door gebruik te maken van boekjes en spelmateriaal die op het kinderdagverblijf ook gelezen worden. Het kinderdagverblijf zal hiervoor nog leerkoffers ontwikkelen die ouders mee naar huis kunnen nemen. Hiernaast verwachten wij de ouders bij de door het kinderdagverblijf georganiseerde ouderavonden (twee keer per jaar), en door het kinderdagverblijf georganiseerde oudergesprekken (tenminste één keer per jaar). Met het ondertekenen van kinderopvangovereenkomst, tekenen ouders ook voor de actieve rol die zij gaan spelen. Samenwerkingen Wij werken nauw samen met het Ouder-en-Kind-Centrum. Het OKC is het samenwerkingsverband van de jeugdgezondheidszorg en het consultatiebureau. Tussen het VVE kinderdagverblijf en het OKC is 2 x per jaar een overleg. Als er sprake is van zorgen om uw kindje zullen wij u om toestemming vragen om inhoudelijk met het OKC in overleg te gaan. U zult hier via de locatiemanager (van uw locatie) over worden geïnformeerd. Tevens is er aan het dagverblijf een ouder kindadviseur gekoppeld, welke door ouders en het team benaderd kan worden bij vragen over de ontwikkeling (uiteraard na toestemming van de ouder). KDV De Nachtegaal werkt ook nauw samen met de IJpleinschool; zij werken ook met het programma Kaleidoscoop. De IJpleinschool en KDV De Nachtegaal streven er naar om de doorgaande leerlijn te waarborgen. Als uw kind naar de IJpleinschool gaat vindt er een overdracht plaats met de leerkracht van de groep van uw kind. U als ouder kunt uiteraard ook bij deze overdracht aanwezig zijn. Mochten er voor de 4 jarige leeftijd zorgen over uw kind ontstaan, dan kunnen wij de interne begeleider van school al op het kinderdagverblijf laten meekijken en denken. Gaat uw kind naar een andere school? Geen probleem, ook dan zorgen wij voor een schriftelijke overdracht. Bij vragen kan de school telefonisch contact met ons opnemen.