Inhoudsopgave. 1. Aan de Raad 2 Wij maken het verschil 3 Leeswijzer 3 Wijze van behandeling 3 Besluitvorming 3

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inhoudsopgave. 1. Aan de Raad 2 Wij maken het verschil 3 Leeswijzer 3 Wijze van behandeling 3 Besluitvorming 3"

Transcriptie

1 Inhoudsopgave Bladzijde 1. Aan de Raad 2 Wij maken het verschil 3 Leeswijzer 3 Wijze van behandeling 3 Besluitvorming 3 2. Financiële positie Algemeen 4 Meerjarenraming Bezuinigen en.investeren (incl. begrotingsresultaat) 6-7 Investeringsprojecten 7 Reserves en voorzieningen Ombuigingsvoorstellen - tweede tranche Ombuigingsvoorstellen (tweede tranche) a. Begroting in hoofdlijnen b. Begrotingsbedragen c. Programma s Burger en bestuur Veiligheid Ruimte Werk en inkomen Zorg Toerisme en cultuur Educatie Financiën Totaal overzicht van de lasten en baten van de programma s Algemene dekkingsmiddelen, onvoorzien en mutaties in reserves Verplichte paragrafen Lokale heffingen Risico s en weerstandsvermogen Treasury Onderhoud kapitaalgoederen Bedrijfsvoering Verbonden partijen Grondbeleid Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo) Krimpparagraaf Bijlagen 1. Staat van reserves en voorzieningen Liquiditeitsplanning Overzicht recapitulatie programma/productgroepen Overzicht incidentele baten en lasten Besluit 1

2 1. Aan de raad Hierbij bieden wij u de begroting voor 2012 en de meerjarenbegroting aan. Naast de door uw raad op 1 maart 2011 vastgestelde uitgangspunten (zie kader hieronder) zijn ook de op 28 juni j.l. gehouden algemene beschouwingen mede bepalend geweest voor de inhoud van deze begroting. Als basis voor de begroting 2012 zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: de ramingen van de begroting 2011 en de wijzigingen daarop (bestaand beleid); al geaccordeerd nieuw beleid; de jaarrekening 2010; de geactualiseerde budgetten 2011 in de Voorjaarsnota 2011; bij de kapitaallasten is rekening gehouden met allerhoogst noodzakelijke vervangingsinvesteringen; daar waar kan worden volstaan met een lagere raming, dient een verlaging ten opzichte van de (gewijzigde) raming 2011 te worden aangehouden; De salarissen in de productenbegroting 2012 zijn geraamd naar de laatst bekende gegevens, waarbij tevens rekening is gehouden met periodieke verhogingen; De ramingen zijn gebaseerd op het al vastgestelde (bestaande) beleid en het al geaccordeerde nieuw te initiëren beleid. Met bekende prijsstijgingen mag rekening worden gehouden; de bespaarde rente wegens reserves en voorzieningen wordt gesteld op 4%; voor de al geactiveerde investeringen is de omslagrente vastgesteld op 4%; de rente van het financieringstekort is vastgesteld op 4%; In 2009, 2010 en 2011 hebben we stijgingspercentages van respectievelijk 3%, 2,5% en 1,0% doorgevoerd. Voor de begroting 2012 wordt vooreerst uitgegaan van een stijgingspercentage van 1,6. Indien in de loop van 2011 zou blijken dat dit percentage te hoog dan wel te laag is, dan kan in een later stadium het percentage alsnog worden aangepast aan de dan bekende gegevens c.q. prognoses; Voor de berekening van de Algemene uitkering uit het gemeentefonds wordt uitgegaan van inwoners en woonruimten per 1 januari

3 Wij maken het verschil De titel voor deze begroting is met reden gekozen. Wij maken in de gemeente Vlagt-wedde het verschil omdat wij tegen de landelijke trend in de komende jaren: ombuigen zonder aantasting van onze ambities; fors blijven investeren in voorzieningen en sectoren die voor onze gemeente en haar inwoners van belang zijn; denken in kansen in plaats van bedreigingen en dat een vertaling geven via verstevigde integrale beleidsvorming en het creëren van slimme oplossingen voor mogelijk toekomstige financiële en inhoudelijke knelpunten; kunnen bogen op een solide financiële positie. en. wij nu eenmaal het verrassende Vlagtwedde zijn en blijven! Leeswijzer De begroting 2012 geeft uiteraard een beeld van de financiële positie van de gemeente Vlagtwedde. Voor zoveel als mogelijk zijn daarbij landelijke (financiële) ontwikkelingen vertaald naar lokaal (financieel) beleid. Daarnaast biedt deze begroting echter ook een stevig inhoudelijk kader; onze ambitie staat recht overeind en ook de komende jaren blijven wij investeren in nieuwe ontwikkelingen c.q. nieuw beleid. In Hoofdstuk 2 wordt in de eerste plaats onze financiële positie toegelicht. Daarbij wordt nader ingegaan op de begrotingsuitkomst en de meerjarenraming. Tevens wordt aandacht besteed aan de reservepositie en het meerjareninvesteringsplan. Om te voldoen aan een sluitende meerjarenraming hebben wij nader invulling gegeven aan een tweede tranche ombuigingen oplopend tot in Deze ombuigingen zijn in Hoofdstuk 3 nader uitgewerkt. In de programma s (Hoofdstuk 4c) staan de ambities van onze gemeente en de activiteiten die de gemeente in 2012 en volgende jaren wil gaan uitvoeren. Het programmaplan bevat 7 inhoudelijke programma s en een financieel programma dat handelt over de algemene dekkingsmiddelen, onvoorzien en de mutaties in de reserves. Daarbij staan de drie W-vragen -zo SMART mogelijk uitgewerkt- centraal: - Wat willen we bereiken (onze ambities); - Wat gaan we daarvoor doen (de activiteiten); - Wat mag het kosten (de begroting). Tot slot is een aantal verplichte paragrafen in de begroting opgenomen. In deze paragrafen wordt ondermeer ingegaan op de lokale heffingen, de risico s en weerstandsvermogen, de bedrijfsvoering en de krimpproblematiek. Wijze van behandeling Voor de behandeling van de begroting 2012 is de volgende planning opgesteld: - bespreken concept-begroting 2012 in DT/MT: 13 september 2011; - 1e bespreking concept-begroting 2012 in college: 20 september e (besluitvormende) bespreking concept-begroting 2012 in college: 4 oktober verzending programmabegroting 2012 aan de raad: 5 oktober 2011; - bespreken programmabegroting met de werkgroep financiën: 13 oktober begrotingsvergadering: 8 november 2011; - verzending van programmabegroting 2012 incl. bijlagen aan provincie: vóór 15 november Tot slot (Voorstel tot besluitvorming) Wij gaan er van uit de raad voldoende informatie en heldere kaders aangereikt te hebben om de controlerende taak adequaat te kunnen uitvoeren en stellen daarom uw raad voor te besluiten tot vaststelling van: de begroting 2012 en het daarbij behorende meerjarenperspectief t/m 2015; de lijst met MIP-projecten ; het ombuigingsplan (incl. het rentebeleid). Sellingen, 4 oktober 2011 College van burgemeester & wethouders. 3

4 2. Financiële positie Algemeen Het financieel perspectief 2012 en volgende jaren is voor de gemeenten in Nederland niet rooskleurig te noemen. De onlangs gepresenteerde rijksbegroting 2012 heeft in dit opzicht het beeld voor de komende jaren bevestigd. Op hoofdlijnen schetsen wij de volgende ontwikkelingen: Gemeentefonds In de Bestuursafspraken is vastgelegd dat in 2012 de normeringssystematiek in het gemeentefonds weer in werking wordt gesteld. Dit betekent dat het gemeentefonds weer gelijk trap op en gelijk trap af gaat met de rijksuitgaven. De aangekondigde bezuinigingen op de rijksbegroting tikken daarom door in het groeipercentage ( het accres ) van het gemeentefonds. Het accres 2012 is dan ook fors lager dan voorzien in de meicirculaire Werd in het voorjaar nog uitgegaan van een groei van 91 miljoen, de nieuwe stand is 88 miljoen negatief. Op het eerste gezicht lijkt dit nadeel te worden goedgemaakt door de gemiddeld hogere accressen in de jaren na Deze cijfers kennen echter een grote onzekerheidsmarge. Rijksbezuinigingen Als het gaat om de omvang van de rijksbezuinigingen dan is in een eerder stadium al duidelijk geworden dat in de periode miljard euro aan bezuinigingen wordt doorgevoerd. Dit heeft ook zijn directe invloed op de financiën van de gemeenten. De gemeenten moeten rekening houden met een korting van 1,63 miljard op het gemeentefonds. Bestuursakkoord Op 21 april 2011 is het Bestuursakkoord ondertekend. Een van de belangrijkste doelen van het sluiten van dit akkoord was overeenstemming bereiken tussen Rijk en decentrale overheden over de in het Regeerakkoord vermelde decentralisaties in combinatie met de daarmee gepaard gaande efficiencykortingen en andere bezuinigingen op dezelfde onderwerpen. Inmiddels is duidelijk geworden dat de gemeenten het bestuursakkoord hebben onderschreven met uitzondering van hoofdstuk 6 ( Werk ). AWBZ dagbesteding en begeleiding vanaf 2013 en 2014 in fases. Bedrag tussen 2,1 en 3,3 miljard. Financiering vooreerst via decentralisatieuitkering gemeentefonds. Efficiencykorting 5% oftewel ongeveer 140 miljoen. Vergoeding voor transitiekosten 80 miljoen; Jeugdzorg vanaf in fases. Bedrag 3,5 miljard. Financiering vooreerst via decentralisatieuitkering gemeentefonds. Efficiencykorting 80 miljoen in 2015 naar 300 miljoen in Vergoeding voor uitvoeringskosten 55 miljoen en voor invoeringskosten 64 miljoen. Wet Werken naar Vermogen regelingen voor onderkant arbeidsmarkt met ingang van Bedrag ongeveer 3 miljard. Daarbij vindt ontschotting plaats van de WAJONG, WSW en WWB. Financiering via specifieke uitkering. Vergoeding voor uitvoeringskosten 78 miljoen. Daarnaast wordt een compensatie gegeven voor herstructurering van de bedrijfsvoering van de WSW ter grootte van 400 miljoen. In het Bestuursakkoord is tevens besloten dat de behoedzaamheidsreserve vanaf 2012 niet meer zal worden ingevoerd. Gevolgen voor de gemeente Vlagtwedde De eerder aangegeven rijksbezuinigingen van 18 miljard in de periode betekenen voor onze gemeente per saldo 1,6 miljoen minder aan inkomsten uit het gemeentefonds. De eerste consequenties van de decentralisaties voor het gemeentefonds zijn in 2013 voorzien. En hoewel wij in deze decentralisatie operaties zeker kansen zien en die ook zullen grijpen, lijkt de onzekerheid over de financiële doorvertaling naar gemeenten voorlopig te 4

5 blijven bestaan. Zodra de uitwerking inzicht biedt in de details aangaande het gemeentefonds zullen deze in de circulaire worden opgenomen. Onze grootste zorg gaat op dit moment uit naar de ontwikkelingen binnen de Wwb en de Wsw. Zo blijkt uit de onlangs gepresenteerde rijksbegroting dat het werkdeel voor 2012 in ieder geval 30% ( ) lager zal zijn dan in Dergelijke kortingen zijn, opgeteld bij de neerwaartse bijstellingen van het budget in de afgelopen jaren, direct van invloed op onze reïntegratieactiviteiten. Wij zijn op dit moment bezig met een nadere analyse van het budget werkdeel en zullen op korte termijn een pakket van maatregelen formuleren om enerzijds de kosten beheersbaar te houden en anderzijds - zoveel als mogelijk - onze inspanningen ten aanzien van reïntegratie te continueren. Daarnaast worden wij op dit moment geconfronteerd met het volgende beeld inzake de ontwikkelingen binnen de Wsw. Voor de komende jaren wordt, bij ongewijzigd beleid en geredeneerd vanuit de huidige aannames van het bestuursakkoord, een oplopend tekort voor onze gemeente voorzien tot 1,4 miljoen in Inmiddels is duidelijk geworden dat er in het gemeentefonds geld gereserveerd wordt voor de invoering van de Wet werken naar vermogen. De verwachting is echter dat dit bij lange na niet voldoende zal zijn om de verwachte tekorten het hoofd te bieden. Onze conclusie is derhalve dat er bij onveranderende omstandigheden forse ingrepen nodig zijn teneinde de uitvoering van de Wsw de komende jaren financieel beheersbaar te houden. Meerjarenraming 2013 tot en met 2015 De meerjarenraming geeft een beeld van de financiële positie van de gemeente, zowel op korte als op middellange termijn. Dit beeld is van wezenlijk belang, omdat onder meer de algemene uitkering in een meerjarig kader is geplaatst. Door hiermee rekening te houden kan de meerjarenraming uitwijzen of de doelstelling van een sluitende begroting op termijn wordt gerealiseerd. Uitgangspunten meerjarenramingen voortzetting bestaand beleid; basis is de begroting 2012; een constant loon- en prijsniveau t.o.v. 2012; een inwonersaantal, waarbij rekening gehouden wordt met krimp (zie toelichting Krimp paragraaf 9); onveranderde stand van de reserves en voorzieningen (met bekende mutaties is rekening gehouden); autonome stijging van gemeentelijke belastingen; vrijkomende kapitaallasten, waarbij is uitgegaan van een gelijkblijvende rentepercentage; met noodzakelijke vervangingsinvesteringen is rekening gehouden; constante prijzen voor de meerjarenprognose van de Algemene Uitkering. Het meerjarenperspectief behorende bij de begroting 2012 laat een oplopend tekort zien van ruim 1,1 miljoen in Hieraan ten grondslag ligt ondermeer de in de begroting 2011 gepresenteerde meerjarenraming, welke een tekort liet zien in 2014 van ruim Daarnaast werd er voor (jaarlijks) aan bestemmingsreserves onttrokken ter dekking van de Wmo en Wwb. De saldi van de reserves laten dergelijke onttrekkingen op termijn niet toe. Daarnaast is voor 2012 een bedrag van aan de ombuigingsvoorstellen toegevoegd in verband met het omzetten van tijdelijke Wsw dienstverbanden in vaste dienstverbanden. Jaar Resultaat (tekort) (tekort) (tekort) (tekort) 5

6 Bezuinigen en. Investeren! Het hiervoor weergegeven begrotingsresultaat en de eerder geschetste financiële onzekerheden in de komende jaren voor onze gemeente, maken eens te meer duidelijk dat aan een tweede tranche ombuigingen niet valt te ontkomen. Over de invulling van deze tweede tranche heeft binnen uw raad in de vergadering van 28 juni jl. reeds een eerste discussie plaatsgevonden. De resultaten van deze discussie hebben wij vertaald in een aangepast ombuigingsplan dat wij u als apart document naast deze begroting aanbieden. In totaal is voor aan ombuigingsmaatregelen geïnventariseerd. Voor de financiële weergave van dit ombuigingsplan verwijzen wij u naar hoofdstuk 3. Hier volstaan wij met de doorvertaling van deze ombuigingen in het meerjarenperspectief. Het geraamde resultaat van de begroting 2012 en het meerjarenperspectief t/m 2015 luiden als volgt: Jaar Resultaat tweede tranche Resultaat voor bezuinigingen bezuinigingen na bezuinigingen (tekort) (overschot) (tekort) (overschot) (tekort) (overschot) (tekort) (overschot) Zoals eerder aangegeven is ons streven de komende jaren niet alleen gericht op het realiseren van de noodzakelijke ombuigingen. Onze ambitie blijft ook in deze economisch moeilijke tijden recht overeind. Een ambitie die zich, naast continuering van bestaand beleid en de uitvoering van het collegeprogramma, ook laat zien in nieuwe investeringswensen voor de komende jaren. Wij stellen u dan ook voor akkoord te gaan met de volgende lijst van MIP-projecten: MIP projecten MIPnr. Omschrijving project Investering 1201 Verduurzamen van de openbare verlichting tlv Algemene reserve/energiebesparing 1203 Verplaatsing Tourist Information Ter Apel tlv Bestem. reserve Recr. en Toerisme Herinrichting terrein tussen s Lands Huys, 1204 Turfschuur, Rosmolen en Kapiteinslogement tlv Algemene reserve/subsidies 1205 Brugbediening op zondag tlv Exploitatie 2012/ Transformatie omgeving Moekesgat tlv Algemene reserve 1207 N366, Traverse gemeente Vlagtwedde tlv Algemene reserve 1208 Parkeerverbod Grote voertuigen tlv Algemene reserve 1209 Kruitkelders Vesting Bourtange tlv Bestem. reserve Recr. en Toerisme Opmerkingen: *Mip renovatie douchecabines e.d. zwembad Moekesgat vindt plaats uit regulier onderhoud. 6

7 De raad heeft de kredieten van onderstaande MIP-projecten overigens nog niet beschikbaar gesteld. Dit zijn projecten die tot uitzetting van structurele lasten leiden. Na planvorming vindt besluitvorming in de raad plaats inclusief beschikbaarstelling van het krediet. In de begroting 2012 e.v. jaren wordt derhalve een post Onvoorziene uitgaven MIP-projecten opgenomen en toegevoegd aan programma 8. Het gaat om de volgende bedragen: Projecten MIP Verenigingsondersteuning Verbetering en uitbreiding VVE Kleedvoorziening sportpark Vlw. ( ) Projecten MIP Aanpassing archiefbewaarplaats Projecten MIP Brugbediening op zondag Onvoorziene uitgaven MIP projecten Zetten wij tot slot ombuigingen en investeringen in de komende jaren naast elkaar, dan ontstaat het volgende beeld: Investeringen Ombuigingen Reserves en voorzieningen Van belang voor een goede beoordeling van onze financiële positie is tevens de stand van zaken met betrekking tot reserves en voorzieningen. Het volgende overzicht geeft één en ander weer: De reserves zijn als volgt te specificeren: 1/1/2011 1/1/2012 Algemene reserve Algemene Dienst Gebonden algemene reserve Algemene Dienst Bestemmingsreserves Alg. Dienst Gebonden bestemmingsreserve Alg. Dienst Algemene reserve RSG (incl. herw. gebouw) Bestemmingsreserve RSG

8 De voorzieningen zijn als volgt te specificeren: 1/1/2011 1/1/2012 Voorzieningen Algemene Dienst Voorzieningen RSG Voorziening WW verplichting De gebonden reserves zijn in bovenstaand overzicht apart opgenomen. Gebonden reserves zijn reserves waarvan de aanwending niet vrij is. Op basis van in het verleden genomen besluiten ligt er al een claim op deze reserve. Dit gedeelte van een reserve is gebonden en is niet meer vrij besteedbaar. Voor een nadere specificatie wordt overigens verwezen naar de staat van reserves en voorzieningen, die als bijlage in de programmabegroting 2012 is opgenomen. Momenteel vindt er overigens een actualisatie plaats van de reserves en voorzieningen. 8

9 3. Ombuigingsvoorstellen - tweede tranche Inleiding Het voorliggende hoofdstuk betreft het voorstel tot invulling van de zogenaamde tweede tranche van het ombuigingstraject. De eerste tranche bestond uit de invulling van het zogenaamde scenario A zoals opgenomen in de notitie Meer met minder ombuigingsvoorstellen voor een duurzame financiële toekomst van de gemeente Vlagtwedde. De opbrengst van dit scenario - bijna is verwerkt in de begroting 2011 e.v. jaren en voor een groot deel gerealiseerd. Bij de invulling van deze tweede tranche ombuigingsvoorstellen zijn uiteraard de eerder door de raad vastgestelde uitgangspunten in ogenschouw genomen, is nauw aangesloten bij het collegeprogramma en is de inbreng van de raad tijdens de algemene beschouwingen op 28 juni 2011 afgewogen en op onderdelen vertaald in het ombuigingsplan. Hierna treft u met name de financiële vertaling van het ombuigingsplan aan. Het integrale ombuigingsplan Meer met minder.. (versie september 2011) wordt als apart document aangeboden. In dit plan wordt meer in detail ingegaan op financiële ontwikkelingen, de opbouw van de taakstelling, de gehanteerde uitgangspunten, zoekrichtingen en de concrete ombuigingsvoorstellen. Nut en noodzaak van tweede tranche ombuigingen Onze meerjarenraming liet bij de totstandkoming van de programmabegroting 2011 voor het jaar 2014 een tekort zien van ruim Een aantal bijkomende ontwikkelingen maakte dat wij aanvankelijk de taakstellende bezuiniging voor de tweede tranche op hebben gesteld. Samengevat is de onderbouwing van dit bedrag als volgt weergegeven: tekort meerjarenraming mutaties sept/dec circulaire begrote onttrekking reserve Wmo begrote onttrekking reserve Wwb maatregelen Wsw mutaties voorjaarsnota De huidige meerjarenraming behorende bij de begroting 2012 laat - op basis van de meest recente informatie - een tekort zien van Bij dit bedrag kan het volgende worden opgemerkt: - de bovengenoemde tekorten zijn hierin volledig verwerkt. - het aanbestedingsvoordeel bij hulpmiddelen voor de Wmo ad per jaar (voorheen nog genoemd als een mogelijke bezuinigingsmaatregel) is hierin ook volledig verwerkt. Gelet op het tekort in het meerjarenperspectief, de onzekerheidsmarges ten aanzien van de financiële doorvertaling van de decentralisatieoperaties (waaronder de Wsw) en de zorgelijke ontwikkelingen binnen de Wwb en de Wsw, komen wij tot de volgende conclusie: Aan een taakstellende ombuiging kan niet worden ontkomen! Taakstellende ombuiging Uiteraard ligt nu als eerste de vraag voor welke omvang de taakstellende ombuiging moet hebben. Wij willen deze als eerste laten bestaan uit het vorengenoemde tekort van Hier staan naar verwachting geen meevallers meer tegenover. Daar komt bij dat de uiteindelijke omvang van de verder door het Rijk door te voeren bezuinigingen, vooral op de specifieke uitkeringen, onduidelijk is. Hiermee rekening houdend en het gegeven dat wij ook over ruimte willen beschikken voor nieuw beleid en het opvangen van tegenvallers, willen wij de omvang van de door te voeren bezuinigingen bepalen op

10 Nieuwe richtinggevende bedragen Omdat uitgangspunten en zoekrichtingen reeds zijn vastgesteld, maar de door te voeren ombuiging met 1/3 is verminderd ten opzichte van de eerder benoemde 1,7 miljoen, wordt voorgesteld de taakstellende bezuiniging ad via dezelfde systematiek grosso modo te verdelen over de zoekrichtingen. Hierbij dient te worden vermeld dat vanwege het creëren van enige ruimte in de begroting, het onderdeel uitstel van investeringen niet is ingevuld, want dat zou daarmee in tegenspraak zijn. Dit geeft dan het volgende plaatje: zoekrichting richtinggevend bedrag 1. Efficiency Ambitieniveau Inkomstenverhoging Uitstel van investeringen 0 5. Rentebeleid p.m. Concrete bezuinigingsvoorstellen Onderstaand zijn de geïnventariseerde ombuigingsvoorstellen per zoekrichting verder uitgesplitst en is op hoofdlijnen aangegeven om welke voorstellen het gaat. 1. Efficiency en samenwerking Hierbij gaat het om maatregelen die samenhangen met o.a. bedrijfsvoering, kostenbeheersing etc. Voor dit onderdeel geldt een taakstelling van , die over de lijnen directie/management, arbeidsvoorwaarden en efficiency zullen worden ingevuld. Nadrukkelijk zal in het kader van de invulling van de tweede tranche ook worden gekeken naar de mogelijkheden tot samenwerking in BSV-verband. Op een aantal terreinen (organisatie, bedrijfsvoering, beleid en uitvoering) liggen zeker kansen, deels afhankelijk van het door de raden te formuleren toekomstperspectief 2. Ambitie Bij deze maatregelen gaat het om het anders invullen van taken, taakvermindering, afstoting, kortom alle mogelijke maatregelen die raken aan de visie op rol en taken van de gemeente, waarbij tevens is gekeken naar de mate waarin de taken beïnvloedbaar zijn. Daarnaast geldt voor een deel van de maatregelen dat onderzocht wordt of de ombuigingen via slimme oplossingen en/of integrale beleidsvorming ingevuld kunnen worden. Met name geldt dit op die terreinen waar de intentie bestaat om de ombuiging via een efficiencyslag te realiseren.=== Per programma is aangegeven welke concrete maatregelen worden voorgesteld: Omschrijving Programma Taakstelling Voorgestelde maatregelen Burger en Bestuur Openbare orde en veiligheid Ruimte Werk en Inkomen Zorg Toerisme en Cultuur Educatie Financiën (zie onder punt 5) Totaal Hierna zijn de voorgestelde maatregelen per programma op productniveau kort weergegeven, onder vermelding van de uiteindelijke ombuiging (oplopend tot 2015). Voor de effecten van de voorgestelde maatregelen verwijzen wij u naar het integrale ombuigingsplan Meer met minder (versie september 2011), dat u als apart document is aangeboden. 10

11 Bij elk programma is bovendien de taakstelling vermeld. Programma 1- Burger en Bestuur (taakstelling ) De navolgende ombuigingsmaatregelen doorvoeren: Product Toelichting Bedrag Jaar 1 Beleidscyclus Besparing Interne controle (minder IC uitbesteden) 1 Raadsgriffier Korting Rekenkamer. Van 1,50 p.i. naar 1, p.i. in Automatisering en Na realisatie NUP vanaf % taakstellend systeembeheer bezuinigen op het automatiseringsbudget 1 Burgerlijke stand Gratis huwelijken door eigen ambtenaar van de burgerlijke stand laten voltrekken 1 Verkiezingen Eigen personeel inzetten als stembureaulid Gemeentehuis sluiten Programma 2 - Openbare orde en veiligheid (taakstelling 3.300) Subtotaal programma De navolgende ombuigingsmaatregelen doorvoeren: Product Toelichting Bedrag Jaar 2 Veiligheidsbeleid Brandweer (efficiency) Veiligheidsbeleid Stadswachten deels laten vervallen Programma 3 - Ruimte (taakstelling ) Subtotaal programma De navolgende ombuigingsmaatregelen doorvoeren: Product Toelichting Bedrag Jaar 3 Openbare verlichting Besparing op energie en onderhoud Openbaar groen Organisatieontwikkeling buitendienst Bermen en sloten Minder intensief bermbeheer c.q. maaibeleid Programma 4 - Werk en Inkomen (taakstelling 8.300) Subtotaal programma De navolgende ombuigingsmaatregelen doorvoeren: Product Toelichting Bedrag Jaar 4 Reïntegratiebeleid Verlagen post sociale recherche van naar Algemene bijstand Minder medische keuringen en vermindering administratiekosten 4 Bijzondere bijstand Minder medische keuringen en vermindering administratiekosten Subtotaal programma

12 Programma 5 - Zorg (taakstelling ) De navolgende ombuigingsmaatregelen doorvoeren: Product Toelichting Bedrag Jaar 5 Wet Maatschappelijke Ondersteuning Resterende taakstelling beleidsterrein WMO op basis van de notitie Ontwikkelingen binnen de WMO, naar een beheersbaar adequaat voorzieningenniveau * 5 Subsidie R zijn De uitkering aan de Stichting R zijn voor de periode bevriezen op het niveau van 2012 (efficiency) maximaal Subtotaal programma Toelichting * Besluitvorming college 26 april 2011, ter kennisname aan de raad gezonden Programma 6 Toerisme en Cultuur (taakstelling ) De navolgende ombuigingsmaatregelen doorvoeren: Product Toelichting Bedrag Jaar 6 Openbare bibliotheek De uitkering aan Openbare bibliotheek voor de periode bevriezen op het niveau van 2012 (efficiency) maximaal 2013/ / Sportterreinen Privatiseren sportcomplex Jipsingboertange / 2015 Programma 7 Educatie (taakstelling ) Geen ombuigingsmaatregelen doorvoeren. Programma 8 Financiën (taakstelling ) Zie hieronder bij punt 5 Rentebeleid. Subtotaal programma Inkomstenverhoging De maatregelen uit deze categorie betreffen zaken die te maken hebben met het meer kostendekkend maken van gem. producten en/of voorstellen vanuit de financiële functie. De taakstelling voor deze zoekrichting bedraagt In onderstaande tabel zijn de voorgestelde bezuinigingsmaatregelen per product kort toegelicht. In de kolom begroting 2011 is de thans geraamde opbrengst vermeld; daarna de voorgestelde procentuele verhoging en in de op één na laatste kolom de beoogde extra opbrengst. Ten aanzien van de verhoging OZB gaat het om een stijging van 1% boven de inflatie in de jaren 2013 t/m Nog in 2012 zullen wij onderzoeken of deze lastenstijging voor de burger vanaf 2013 gecompenseerd kan worden met een verlaging van de rioollasten. Programma's/product toelichting Begroting 2011 % Bedrag Jaartal (in stappen van jaarlijks 1% boven inflatie) 8 Baten OZB Verhoging OZB-gebruikers % / Baten OZB Verhoging OZB-eigenaren % /2015 Leges Meer kostendekkend maken taakstelstellend o.b.v. onderzoek adviesgroep Ned. Gem Totaal

13 4. Uitstel van investeringen Hiervoor is reeds vermeld dat vanwege het creëren van ruimte in de begroting, het onderdeel uitstel van investeringen niet is ingevuld, want dat zou daarmee in tegenspraak zijn. 5. Rentebeleid Het college heeft inmiddels een onderzoek laten instellen naar het gehanteerde rentebeleid binnen de gemeente Vlagtwedde. Het onderzoek is opgesplitst in bespaarde rente over reserves, renteomslag en treasury. Met name het onderwerp bespaarde rente over reserves is al enige keren naar voren gebracht als mogelijke bezuiniging. In dit kader zijn de volgende mogelijkheden onderzocht: 1. bespaarde rente volledig inzetten als structureel dekkingsmiddel; 2. bespaarde rente volledig toevoegen aan reserves; 3. inflatie percentage toevoegen aan reserves, restant als structureel dekkingsmiddel; 4. geen bespaarde rente berekenen en verwerken. De waardevaste of inflatievariant blijkt in veel gevallen de middenoplossing (methode 3): J de reserves behouden hun waarde (koopkracht) doordat voor inflatie-effecten een bijdrage wordt toegevoegd aan de reserves; J uitgaande van 4% bespaarde rente en een inflatiepercentage van 1,5% wordt dan nog ruim toegevoegd aan de reserves. Het budgettaire voordeel bedraagt in deze situatie J het draagt in voldoende mate bij aan een evenwichtig rentebeleid; J het is verantwoord en toelaatbaar in het kader van financieel toezicht. Om voorgaande redenen en op grond van de volgende overwegingen is de waardevaste of inflatievariant dan ook te prefereren: J onze gemeente kent een laag risicoprofiel gelet op het vrijwel ontbreken van grondexploitaties en de zeer gunstige financieringsstructuur; J daardoor kan ook met een andere methode nog steeds een stabiel en robuust financiële positie worden gecreëerd; J met deze variant kan eveneens een stabiel meerjarenbeleid worden bereikt, omdat de reserves door de indexering met inflatie (koopkrachtbehoud) op niveau worden gehouden; J Het budgettaire voordeel bedraagt in deze situatie N.B. Het volledige rapport inzake het gehanteerde rentebeleid ligt ter inzage. De navolgende ombuigingsmaatregelen doorvoeren: Product Toelichting Bedrag Jaar 8 Kapitaallasten Rentebeleid Rente over reserves inzetten als structureel dekkingsmiddel Subtotaal programma Samenvattend Gelet op de actuele stand van zaken met betrekking tot de financiële situatie van de gemeente Vlagtwedde kan aan een ombuigingstaakstelling niet worden ontkomen. Rekening houdend met de op dit moment bekende harde cijfermatige gegevens alsmede de nog onzekere financiële ontwikkelingen, wordt voorgesteld: a. een taakstelling van aan te houden; b. de invulling van deze taakstellingen langs de zoekrichtingen efficiency, ambitie, inkomstenverhoging en rentebeleid vorm en inhoud te geven volgens de volgende verdeling: - efficiency: ; - ambitie ; - inkomstenverhoging ; - Uitstel van investeringen 0; - rentebeleid c. de raad voor te stellen in te stemmen met het samengestelde maatregelenpakket tot een bedrag van , te verdelen over de volgende jaren: 13

14 Programma Omschrijving Efficiency en samenwerking Diverse maatregelen sub-totaal Ambitie 1 Burger en bestuur Beleidscyclus Raadsgriffier Automatisering en systeembeheer Burgerlijke stand Verkiezingen Openbare orde en veiligheid Veligheidsbeleid (Brandweer) Veligheidsbeleid (Stadswachten) Ruimte Openbare verlichting Openbaar groen Bermen en sloten Werk en inkomen Reïntegratiebeleid Algemene bijstand Bijzondere bijstand Zorg Wet Maatschappelijke Ondersteuning Subsidie R'zijn Toerisme en cultuur Openbare bibliotheek Sportterreinen Financiën (zie hierna onder punt 5) sub-totaal Inkomstenverhoging OZB-gebruikers (jaarlijks 1% boven inflatie) OZB-eigenaren (jaarlijks 1% boven inflatie) Leges sub-totaal Rentebeleid Financiën sub-totaal Totaal-generaal

15 Hoofdstuk 4 BEGROTING in HOOFDLIJNEN 15

16 4a. Begroting in hoofdlijnen LASTEN De omzet van de begroting 2012 ligt op een niveau van 44,1 miljoen euro. De verdeling naar programma s wordt in onderstaande tabel en grafiek zichtbaar gemaakt. Programma Bedrag % x (afgerond) 1. Burger en bestuur Veiligheid Ruimte Werk en inkomen Zorg Toerisme en cultuur Educatie Financiën Mutaties reserves (stortingen) Totaal De meeste lasten komen voort uit de programma s : Werk en inkomen (28%) - Bijstandsverlening; - Schuldhulpverlening e.d.; - Sociale werkvoorziening; - Reïntegratiebeleid en trajectbegeleiding. Ruimte (21%) - Volkshuisvesting; - Ruimtelijke ordening; - Wegen,straten, pleinen; - Openbaar groen; - Afval; - Riolering; - Milieu; - Economische zaken. Educatie (17%) - Onderwijs; - Sociaal cultureel werk; - Kinderopvang/peuterspeelzaalwerk; - Volwasseneneducatie. Zorg (13%) - WMO hulp bij huishouden; - Volksgezondheid; - Ouderenbeleid; - Buurtwerk. 16

17 Lasten per program m a (x 1.000) 4% 17% 0% 8% 2% 8% 21% 12% 28% 1. Burger en bestuur 2. Veiligheid 3. Ruimte 4. Werk en Inkomen 5. Zorg 6. Toerisme en Cultuur 7. Educatie 8. Financiën M utaties reserves Onderverdeeld naar kostensoort hebben de meeste lasten betrekking op Salarissen en sociale lasten incl. Caso ( 10,7 miljoen), Inkomensoverdrachten, subsidies en bijdragen 18,7 Miljoen, Overige goederen en diensten ( 8,6 miljoen) en Rente en afschrijvingen ( 3,2 Miljoen). Voor het overige wordt verwezen naar onderstaand schema. Koste nsoorten 20% 7% 3% 4% Salarissen en sociale lasten (incl Caso) 24% Inkomensoverdrachten, subsidies en bijdragen Overige goederen en diensten Rente en afschrijvingen Niet in te delen lasten 42% M utaties reserves (stortingen) 17

18 BATEN De baten per programma s zijn als volgt verdeeld: Programma Bedrag % x (afgerond) 1. Burger en bestuur Veiligheid Ruimte Werk en inkomen Zorg Toerisme en cultuur Educatie Financiën Mutaties in reserves (onttrekkingen) Totaal Uit de tabel blijkt, dat het overgrote deel van de baten valt binnen het programma Financiën, namelijk 20 miljoen (45%). Dit komt omdat binnen dit programma de Algemene uitkering ( 15,1 miljoen) en de Opbrengst van belastingen ( 1,9 miljoen) zijn opgenomen, alsmede de specifieke uitkering voor de WMO ( 2,5 miljoen). De inkomsten in het programma Ruimte bestaan ondermeer uit de opbrengsten afvalstoffenheffing/reinigingsrechten en rioolrechten, totaal ( 4,3 miljoen). De inkomsten in het programma Werk en inkomen betreffen met name specifieke doeluitkeringen, zoals Sociale werkvoorziening ( 8,3 miljoen), Reïntegratiebeleid en trajectbegeleiding ( 0,5 miljoen) en Bijstandsverlening ( 1,5 miljoen). De totale baten per programma zijn als volgt weer te geven: Baten per programma (x 1.000) 0% 3% 1% 11% 23% 45% 10% 0% 7% 1. Burger en bestuur 2. Veiligheid 3. Ruimte 4. Werk en Inkomen 5. Zorg 6. Toerisme en Cultuur 7. Educatie 8. Financiën M utaties in reserves 18

19 Kijkend naar de totale baten per programma blijkt dat de inkomensoverdrachten van het Rijk, zoals Sociale Werkvoorziening, WWB, WMO, Onderwijs etc. relatief de belangrijkste inkomstenbron van de gemeente is (38%). Daarna komt de Algemene Uitkering met ruim 34%. Hierna volgen de opbrengst belastingen incl. riool- en afvalstoffenheffing 14%, de overige baten 6% en de leges, huren en pachten 5%. Daarnaast wordt 3% onttrokken aan de reserves. Verdeling naar de bron 5% 6% 3% 34% Algemene uitkering gemeentefonds Opbrengst belastingen (incl riool en afvalst.heff.) Inkomensoverdrachten van het rijk Leges, huren en pachten en ov. goed en dnst. Overige baten 38% M utaties reserve (onttrekkingen) 14% 19

20 4b. Door de raad te autoriseren begrotingsbedragen (bedragen x 1.000) Rekening Begroting Begroting Meerjarenraming Lasten 1. Burger en bestuur Veiligheid Ruimte Werk en inkomen Zorg Toerisme en cultuur Educatie Financiën Totaal lasten Baten 1. Burger en bestuur Veiligheid Ruimte Werk en inkomen Zorg Toerisme en cultuur Educatie Financiën Totaal baten Saldo (exclusief mutaties reserves) 1. Burger en bestuur Veiligheid Ruimte Werk en inkomen Zorg Toerisme en cultuur Educatie Financiën Totaal saldo voor bestemming Mutaties in reserves (per saldo) Saldo na bestemming: overschot tekort 20

21 4c. Programma s Programma s 1. Burger en bestuur 2. Veiligheid 3. Ruimte 4. Werk en inkomen 5. Zorg 6. Toerisme en cultuur 7. Educatie 8. Financiën 21

22 4c.1. Burger en bestuur Missie en doelstelling Vertrouwen en ambitie daar staan we met elkaar voor. De gemeenteraad, het college van burgemeester en wethouders en de ambtelijke organisatie samen met de inwoners van onze prachtige gemeente met daarin een aantal kernen en buurtschappen in het Westerwoldse land dat zich slingert langs de meanderende Ruiten A als een gordel van smaragd. Een gemeente waar de inwoners trots op zijn en waar het prettig wonen, werken en recreëren is. De doelstellingen zijn in het kort: beleid samen met inwoners maken; zo optimaal mogelijke dienstverlening realiseren. Bestuur Het gemeentebestuur wil een zo optimaal mogelijke dienstverlening realiseren. Ze wil een open en transparante bestuursstijl, waarin burgers en organisaties van onze gemeente daadwerkelijk invloed hebben bij onderwerpen, waar zij zelf bij betrokken zijn. De burgers zijn gebaat bij een sterk, democratisch bestuur en een slagvaardige uitvoering. Aan de doorontwikkeling van organisatie en medewerkers wordt met kracht verder gewerkt. Het onderwerp integriteit wordt stevig op de ambtelijke en bestuurlijke agenda gezet en gehouden. Dienstverlening In samenspraak tussen de gemeente en haar inwoners wil de gemeente haar beleid, beheer en haar dienstverlening tot stand brengen. Een op maat gesneden dienstverlening aan de inwoners van de gemeente Vlagtwedde krijgt steeds meer vorm en inhoud. Deels in lijn met wettelijke verplichtingen, maar vooral afgestemd op de behoefte van onze inwoners, wordt onze dienstverlening -in samenwerking met buurgemeenten- geoptimaliseerd. Het digitaal loket zorgt voor permanente bereikbaarheid. 22

23 Communicatie en samenwerking Bij beleidsontwikkelingen en in besluitvormingsprocessen vinden wij het belangrijk dat burgers volop kunnen participeren en dat zij voldoende informatie krijgen over voor hen belangrijke ontwikkelingen. De samenwerking met de gemeenten Stadskanaal en Bellingwedde wordt voortgezet, geïntensiveerd en geoptimaliseerd. Deze samenwerking wordt gezien als de beste garantie voor de ontwikkeling van de eigen gemeente en de regio. Tevens zal meer energie worden gestoken in het benutten van kansen die grensoverschrijdende samenwerking ons kan bieden. Hierbij kan gedacht worden aan onze buren in de provincie Drenthe en onze Duitse collega-gemeenten. Krimp en leefbaarheid De nota Visie en strategie zal geactualiseerd dienen te worden. Het gaat hierbij enerzijds om een toets van lopende activiteiten binnen de bestaande Visie en Strategiesporen, anderzijds om een verkenning naar nieuwe ontwikkelingen en de mogelijke gevolgen hiervan voor de ambities/ ontwikkeling van onze gemeente. Binnen de actualisatie van Visie en Strategie zal zonder meer de lijn worden gelegd naar ontwikkelingen rond krimp en leefbaarheid in Oost-Groningen. Het begint vaak met het wegvallen van de werkgelegenheid, waardoor mensen, vooral jonge mensen, wegtrekken. Dat kan leiden tot leegstand in wijken en scholen die moeten sluiten. De bestuurlijke insteek voor de komende vier jaar wordt dan ook: met een actieve houding anticiperen op (demografische) ontwikkelingen en creatief en inventief inspelen op de kansen. Dat vraagt om een politieke omslag in denken: van een politiek van groei naar een politiek van krimp. Dat is een omslag van denken in kwantiteit naar denken in kwaliteit. Programmaonderdeel: Bestuur Wat willen we bereiken (ambities) 1. een grotere betrokkenheid van burgers en organisaties bij de gemeente. 2. zo optimaal mogelijke dienstverlening realiseren. Wat gaan we er voor doen (activiteiten) a. verdere uitvoering communicatievisie ; b. versterken projectmatig en resultaatgericht werken; c. doorgaande verbetering van de planning en controlcyclus; d. doorontwikkeling HRM beleid; e. kwaliteit van voorbereiding en nazorg besluitvorming door college en raad; f. professionalisering inkoop en aanbesteding. Indicatoren Omschrijving E/P Bron Meting Streefwaarden % inwoners dat vindt dat de raad de burgers E Burgervoldoende betrekt bij de ontwikkeling van beleid jaarverslag E = effectindicator: P = prestatieindicator 23

24 Programmaonderdeel: Dienstverlening Wat willen we bereiken (ambities) 1. een op maat gesneden dienstverlening aan de inwoners van onze gemeente zal verder vorm en inhoud krijgen. Deels in lijn met wettelijke verplichtingen, maar vooral beredeneerd vanuit de behoefte van onze klanten, wordt onze dienstverlening -in samenwerking met onze buurgemeentengeoptimaliseerd. 2. verbetering elektronische dienstverlening. Wat gaan we er voor doen (activiteiten) 1 a verbreding dienstverleningsaanbod centrale publieksbalie; b doorontwikkelen meldpuntfunctie: - verbeteren registratie; - adequate afhandeling van meldingen; - verkrijgen van gerichte man-info; c versterken externe communicatie. 2 a doorontwikkeling website en vergroten mogelijkheden voor burgers tot het online aanvragen van dienst en/of producten; b via een gericht klantevredenheidsonderzoek de wensen van onze klanten scherper in beeld brengen (in combinatie met eventuele deelname aan de benchmark c doorontwikkeling DMS-systeem in combinatie met zaakgericht werken; d doorontwikkeling ontranet; e opzetten en ontwikkelen van Regionale Uitvoerings Diensten (RUD s). Indicatoren Omschrijving E/P Bron Meting Streefwaarden - aantal aangevraagde producten via de web-site P web-site aantal te leveren producten aan de publieksbalie P gemeente - klanttevredenheid burger bezoek aan publieksbalie E gemeente nog bepalen - afhandeltijd meldingen P gemeente 12 8 E = effectindicator: P = prestatieindicator Programmaonderdeel: Communicatie en samenwerking Wat willen we bereiken (ambities) 1. de samenwerking met de gemeenten Stadskanaal en Bellingwedde wordt voortgezet, geïntensiveerd en geoptimaliseerd. 2. de komende jaren zal meer energie gestoken worden die grensoverschrijdende samenwerking met zowel onze buren in de provincie Drenthe als onze Duitse collega-gemeenten ons kan bieden. Wat gaan we er voor doen (activiteiten) 1a een versterking van bestuurlijke-ambtelijke samenwerking gekoppeld aan inhoudelijke vraagstukken (operationele samenwerkingsagenda); b organisatorische aanpassingen op maat, daar waar nodig om de doelstellingen van samenwerking (verhogen kwaliteit, financieel voordeel, efficiency en continuïteit) zo optimaal mogelijk te realiseren; c een brede bestuurlijke- en ambtelijke acceptatie van te zetten stappen, waarbij de financiële beheersbaarheid van het samenwerkingsproces een belangrijke randvoorwaarde is; 2. verkenning mogelijkheden op het terrein van economische ontwikkeling, infrastructuur, cultuur en recreatie en toerisme. 24

25 Indicatoren Omschrijving E/P Bron Meting Streefwaarden Aantal bezoekers web-site gemeente Vlagtwedde P web-site (2009) Aantal pageviews web-site gemeente Vlagtwedde P web-site (2009) E = effectindicator: P = prestatieindicator Programmaonderdeel: Krimp en leefbaarheid Wat willen we bereiken (ambities) Het stimuleren van de bewustwording en acceptatie van krimp zijn de eerste stappen die we de komende periode zullen zetten. Wat gaan we er voor doen (activiteiten) Het formuleren van een actieplan met een mogelijke vertaling in verschillende dorpsplannen, bestaande uit de volgende stappen: de te verwachten ontwikkelingen worden geïnventariseerd c.q. geanalyseerd; er wordt gedefinieerd wat de gemeente Vlagtwedde beleidsmatig wil bereiken en hoe deze plannen -deels via intergemeentelijke samenwerking- gerealiseerd kunnen worden; bekeken wordt hoe de plannen financieel geregeld moeten worden; er is zorg voor draagvlak bij betrokken partijen (ook bewoners). Indicatoren Omschrijving E/P Bron Meting Streefwaarden 8% bevolkingsafname Oost-Groningen E jaarverslag E = effectindicator: P = prestatieindicator Wat mag het kosten Opsomming van de lasten en baten van het programma: Burger en bestuur Bedragen x Omschrijving Rekening Begroting Begroting Meerjarenbegroting Lasten Baten Saldo

26 Programma 4c.1 Burger en bestuur Aandeel lasten in de totale gemeentebegroting 8% 92% Aandeel baten in de totale gemeentebegroting 1% 99% 26

27 4c.2. Veiligheid Missie en doelstelling Integrale veiligheid Het doel is het veiligheidsgevoel van de inwoners, ondernemers en bezoekers van onze gemeente te versterken. Er zal handhavend worden opgetreden bij overtredingen van regels en wetten. Dit om een veilige en prettige leefomgeving te creëren en te waarborgen. In de loop van 2010 is er verslag uitgebracht van de Veiligheidsmonitor. De Veiligheidsmonitor en de actiepunten zoals opgenomen in de in 2007 vastgestelde kadernota integraal veiligheidsbeleid vormen Een veilige gemeente Vlagtwedde voor iedereen, nu en in de toekomst. De inwoners, ondernemers en bezoekers moeten met een veilig gevoel kunnen wonen, werken en recreëren. De brandweer- en rampenbestrijdingsorganisatie is continu paraat. We willen zorg dragen voor hulpverlening en een zo optimaal mogelijke veiligheid voor en bescherming van mensen, dieren, (culturele erf-)goederen en het milieu in situaties van brand, rampen en andere buitengewone omstandigheden en in de nafase van een incident of ramp. Tussen de behoefte aan veiligheid en de onmogelijkheid om veiligheid te garanderen bestaat een zeker spanningsveld. In samenwerking met politie, brandweer en andere partners in de veiligheidsketen zetten we in op preventie en handhaving. Maar ook zetten we in op stimulering van de eigen verantwoordelijkheid door aandacht te vragen voor maatschappelijke waarden en normen. De doelstelling kan als volgt worden omschreven: bevorderen van een veilige en leefbare woonomgeving; handhaving openbare orde; naleving vergunningsvoorschriften; voorbereid zijn op een eventuele crisis of ramp. ook in 2012 uitgangspunt voor de beleidsuitvoering op dit onderdeel. Daarnaast zal de komende jaren onze aandacht gericht zijn op de Wet Tijdelijk Huisverbod, de uitvoering van het horecaconvenant en het vernieuwen van de kadernota integraal veiligheidsbeleid. Ook de uitvoering van het Masterplan COA met in het bijzonder aandacht voor de eventuele overlast- en veiligheidsaspecten blijft een aandachtspunt voor Brandweer Het gemeentebestuur wil een goede brandweerzorg en een adequaat optreden bij crisissituaties. De brandweertaak wordt uitgevoerd door de gemeenschappelijke regeling Regeling Brandweerorganisatie Zuid-Groningen (Stadskanaal/Vlagtwedde). De bestrjiding van grootschalige rampen geschiedt via de gemeenschappelijke regeling Veiligheids- en Gezondheidsregio Groningen. 27

28 Rampenbestrijding Er zal aan een verdere samenwerking op het gebied van rampenbestrijding met de Groninger gemeenten worden gewerkt. Als gevolg van de nieuwe Wet op de Veiligheidsregio s wordt er een regionaal Crisisplan ontwikkeld, dat het huidige rampenplan zal vervangen. Hier is in de voorbereidende sfeer al mee begonnen. De 23 Groninger gemeenten werken samen aan de ontwikkeling van een zodanige structuur, dat ze naast brandweer, politie en GHOR een gelijkwaardige partner binnen de Veiligheidsregio zullen worden. Binnen de Veiligheidsregio Groningen is de gemeentelijke kolom in 2012 een feit. Er is een organisatieplan vastgesteld. De gemeentelijke kolom past binnen de eisen van de wet Veiligheidsregio s. Deze wet dwingt uniformiteit af in de uitvoering van taken op het gebied van rampenbestrijding en crisisbeheersing en beoogt daarmee regionale samenwerking. Zorg dragen voor een verantwoord beleid en uitvoering van wettelijke verplichtingen op het gebied van externe veiligheid. Programmaonderdeel: Integrale veiligheid Wat willen we bereiken (ambities) 1. versterking veiligheidsgevoel van de inwoners en ondernemers 2. verhoging veiligheid van inwoners, ondernemers en bezoekers door verlaging van het aantal delicten 3. verlaging schadebedrag als gevolg van vandalisme 4. vermindering van (kleine) ergernissen Wat gaan we er voor doen (activiteiten) opstellen integraal veiligheidsplan op basis van de Veiligheidsmonitor; terugdringen fietsendiefstallen; uitvoering Wet Tijdelijk Huisverbod; uitvoering horecaconvenant; voortzetten project zitmaaiers; voortzetten project auto-inbraken. Indicatoren Omschrijving E/P Bron Meting Streefwaarden -Rapportcijfer veiligheid p veiligheidsmonitor Terugdringen overlast van groepen jongeren P Veiligheids- 7% 5% -Terugdringen overlast door horeca P Veiligheids- 3% 2% E = effectindicator: P = prestatieindicator Programmaonderdeel: Brandweer Wat willen we bereiken (ambities) 1. minder persoonlijke en materiële schade. 2. handhaven paraatheid zowel door het opleiden, oefenen en werven van vrijwilligers als het beheer van materieel. 3. vermindering van het aantal loze meldingen. Wat gaan we er voor doen (activiteiten) ontwikkeling beleidsplan brandweerzorg; verlagen risico van brand d.m.v. voorlichting, toetsing van bouwplannen, afgifte en controle gebruiksvergunningen; voorbereiden op daadwerkelijke incidenten d.m.v. opleiden, oefenen en materieel beheer; uitrukken binnen de normtijd. 28

Inhoudsopgave. 1. Aan de Raad 2 Wij maken het verschil 3 Leeswijzer 3 Wijze van behandeling 3 Besluitvorming 3

Inhoudsopgave. 1. Aan de Raad 2 Wij maken het verschil 3 Leeswijzer 3 Wijze van behandeling 3 Besluitvorming 3 Inhoudsopgave Bladzijde 1. Aan de Raad 2 Wij maken het verschil 3 Leeswijzer 3 Wijze van behandeling 3 Besluitvorming 3 2. Financiële positie Algemeen 4 Meerjarenraming 2013 2015 5 Bezuinigen en.investeren

Nadere informatie

Inhoudsopgave. I Inleiding 3. II Financiële beschouwing begroting 2016 en meerjarenraming 3. III Kaders begroting

Inhoudsopgave. I Inleiding 3. II Financiële beschouwing begroting 2016 en meerjarenraming 3. III Kaders begroting Perspectiefnota 2016 Inhoudsopgave blz. I Inleiding 3 II Financiële beschouwing begroting 2016 en meerjarenraming 3 III Kaders begroting 2016 4 Bijlagen: begrotingscirculaire 2016-2019 provincie Groningen

Nadere informatie

Bijlagen 1 Voorjaarsnota

Bijlagen 1 Voorjaarsnota Raadsvoorstel Agendapunt: Onderwerp Voorjaarsnota 2012 Datum voorstel 10 april 2012 Datum raadsvergadering 15 mei 2012 Bijlagen 1 Voorjaarsnota Ter inzage Aan de gemeenteraad, 0. Samenvatting De voorjaarsnota

Nadere informatie

Inhoudsopgave blz. 3. Kadernota blz. 5. Algemene uitgangspunten.blz. 7. Raadsbesluit.blz. 9. Meerjarenperspectief.blz. 11

Inhoudsopgave blz. 3. Kadernota blz. 5. Algemene uitgangspunten.blz. 7. Raadsbesluit.blz. 9. Meerjarenperspectief.blz. 11 Kadernota 2013-2016 Gemeente Pekela; 1 2 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave blz. 3 Kadernota blz. 5 Algemene uitgangspunten.blz. 7 Raadsbesluit.blz. 9 Meerjarenperspectief.blz. 11 Rijksbezuinigingen en algemene

Nadere informatie

Raadsinformatiebrief. Onderwerp Septembercirculaire 2014 algemene uitkering

Raadsinformatiebrief. Onderwerp Septembercirculaire 2014 algemene uitkering Raadsinformatiebrief Onderwerp Septembercirculaire 2014 algemene uitkering Inleiding/Aanleiding Gemeenten ontvangen jaarlijks een algemene uitkering uit het Gemeentefonds. Deze algemene uitkering is een

Nadere informatie

Inhoudsopgave. I Inleiding 3. II Kaders begroting III Financiële beschouwing begroting 2014 en meerjarenraming 4

Inhoudsopgave. I Inleiding 3. II Kaders begroting III Financiële beschouwing begroting 2014 en meerjarenraming 4 Perspectiefnota 2014 Inhoudsopgave blz. I Inleiding 3 II Kaders begroting 2014 3 III Financiële beschouwing begroting 2014 en meerjarenraming 4 Bijlagen: begrotingscirculaire 2014-2017 provincie Groningen

Nadere informatie

Algemene uitkering

Algemene uitkering Onderwerp Decembercirculaire 2010 van het Gemeentefonds. Beslispunten 1. De Decembercirculaire 2010 voor kennisgeving aan te nemen; 2. Op basis van de uitkomsten van de Decembercirculaire 2010 de begroting

Nadere informatie

2. Financieel kader gemeenschappelijke regelingen in de regio van Hollands-Midden

2. Financieel kader gemeenschappelijke regelingen in de regio van Hollands-Midden 1. Inleiding Ten tijde van het schrijven van de kadernota 2016 wordt nog volop gewerkt aan de uitwerking van het proces Kracht#15. Voor het besluitvormingsproces dient de Kadernota 2016 in januari 2015

Nadere informatie

: Aanvullend voorstel voor voorjaarsnota 2006 en kadernota 2007

: Aanvullend voorstel voor voorjaarsnota 2006 en kadernota 2007 Nummer Onderwerp : B-2.14.2006 : Aanvullend voorstel voor voorjaarsnota 2006 en kadernota 2007 Korte inhoud : Voor de voorjaarsnota moet de begrote algemene uitkering worden verhoogd met 144.637 en de

Nadere informatie

4.2. Financiële positie en toelichting

4.2. Financiële positie en toelichting 4.2. Financiële positie en toelichting De paragraaf financiële positie geeft een integraal beeld van de gemeentelijke financiën (vermogen, exploitatie en risico s) voor het begrotingsjaar en verdere jaren.

Nadere informatie

Financieel beeld van de gemeente Naarden, Muiden, Bussum September 2014

Financieel beeld van de gemeente Naarden, Muiden, Bussum September 2014 Financieel beeld van de gemeente Naarden, Muiden, Bussum September 2014 Inleiding In de fusieraad van 30 juni 2014 is gesproken over een consolidatie van de drie begrotingen en om inzicht te krijgen in

Nadere informatie

BIEO Begroting in één oogopslag

BIEO Begroting in één oogopslag BIEO 2017 Begroting in één oogopslag INLEIDING Voor u ligt de begroting in één oogopslag (BIEO) 2017 van de gemeente Wierden. Naast het begrotingsjaar 2017 wordt er aandacht geschonken aan de ontwikkeling

Nadere informatie

Notitie financiële positie gemeente Pekela

Notitie financiële positie gemeente Pekela Notitie financiële positie gemeente Pekela De laatste jaren is er sprake van krappe begrotingen en overschotten bij rekeningen vooral als gevolg van het incidenteel zijn van verschillende meevallers. In

Nadere informatie

Raadsvoorstel agendapunt

Raadsvoorstel agendapunt Raadsvoorstel agendapunt Aan de raad van de gemeente IJsselstein Zaaknummer : 489473 Datum : 10 oktober 2017 Programma : Alle Blad : 1 van 6 Commissie : Bestuur Portefeuillehouder: mr. P.J.M. van Domburg

Nadere informatie

GESPREKSNOTITIE VOORJAARSGESPREK 23 JUNI 2017 VS

GESPREKSNOTITIE VOORJAARSGESPREK 23 JUNI 2017 VS GESPREKSNOTITIE VOORJAARSGESPREK 23 JUNI 2017 VS 20170512 1. INLEIDING In 2016 hebben we met u en met de samenleving intensief gesproken over de toekomst van Zutphen. Gezamenlijk hebben we vastgesteld

Nadere informatie

1. Aan de raad 2 Leeswijzer 3 Wijze van behandeling 3 Tot slot (Voorstel tot besluitvorming) 3

1. Aan de raad 2 Leeswijzer 3 Wijze van behandeling 3 Tot slot (Voorstel tot besluitvorming) 3 Inhoudsopgave Bladzijde 1. Aan de raad 2 Leeswijzer 3 Wijze van behandeling 3 Tot slot (Voorstel tot besluitvorming) 3 2. Financiële positie 4 Algemeen 4 Meerjarenraming 2014 tot en met 2016 6 Bezuinigen

Nadere informatie

Onderwerp: Jaarrekening 2006 en begroting 2008 van de Veiligheidsregio Brabant-Noord. Nummer:

Onderwerp: Jaarrekening 2006 en begroting 2008 van de Veiligheidsregio Brabant-Noord. Nummer: Gemeente Boxmeer Onderwerp: Jaarrekening 2006 en begroting 2008 van de Veiligheidsregio Brabant-Noord. Nummer: AAN de Raad van de gemeente Boxmeer Boxmeer, 29 mei 2007 Aanleiding Ter uitvoering van het

Nadere informatie

Onderwerp Meicirculaire 2009 Gemeentefonds en aanpassingen begroting 2009

Onderwerp Meicirculaire 2009 Gemeentefonds en aanpassingen begroting 2009 Gemeente Appingedam Raadsvoorstel Raadsagenda d.d.: 17 september 2009 Voorstel nummer : 9 Behandelend ambtenaar : A. Schuur Telefoonnummer : 0596 691241 E-mailadres : a.schuur@appingedam.nl Portefeuillehouder

Nadere informatie

Kader Dit besluit vloeit over het algemeen voort uit de Financiële Verhoudingswet en heeft specifiek betrekking op het Gemeentefonds.

Kader Dit besluit vloeit over het algemeen voort uit de Financiële Verhoudingswet en heeft specifiek betrekking op het Gemeentefonds. Ambtelijke toelichting / voorstel aan het college zaaknummer : 111308 steller : John van Eijk portefeuillehouder : wethouder D.A. (Dirk) Heijkoop Onderwerp : Meicirculaire 2014 Gevraagd besluit: Het college

Nadere informatie

Kadernota Gemeente Doesburg

Kadernota Gemeente Doesburg Kadernota 2019 2 Gemeente Doesburg 3 Gemeente Doesburg 4 Gemeente Doesburg Inhoudsopgave Kadernota 2019...2 Inhoudsopgave...5 Inleiding...6 Algemene technische uitgangspunten...7 Financieel perspectief...11

Nadere informatie

1 e BESTUURSRAPPORTAGE 2017

1 e BESTUURSRAPPORTAGE 2017 1 e BESTUURSRAPPORTAGE 2017 Aldus vastgesteld door de raad van Beesel in de openbare vergadering van 10 juli 2017 De griffier, De voorzitter, Drs. E. Apeldoorn-Feijts dr. P. Dassen-Housen Verseon 201707478

Nadere informatie

Begroting Aanbieding Gemeenteraad 20 september 2013

Begroting Aanbieding Gemeenteraad 20 september 2013 Begroting 2014 Aanbieding Gemeenteraad ember Laatste begroting deze raadsperiode Sluitende begroting 2014 Meerjarenperspectief moeilijk Bezuinigingsplan Strategische investeringen Ambities Stadsvisie Belastingen

Nadere informatie

voorstel aan de raad Kadernota 2015 Aan de raad van de gemeente Werkendam 1. Inleiding

voorstel aan de raad Kadernota 2015 Aan de raad van de gemeente Werkendam 1. Inleiding voorstel aan de raad onderwerp Kadernota 2015 samenvatting De Kadernota 2015 vormt de opzet voor het opstellen van de Begroting 2015 en de Meerjarenraming 2016-2018 en heeft vooral een globaal financieeltechnisch

Nadere informatie

Doorkiesnummer : (0495) 575 521 Agendapunt: 8 ONDERWERP

Doorkiesnummer : (0495) 575 521 Agendapunt: 8 ONDERWERP Wijnen, Peter FIN S3 RAD: RAD131106 2013-11-06T00:00:00+01:00 BW: BW131001 voorstel gemeenteraad Vergadering van de gemeenteraad van 6 november 2013 Portefeuillehouder : J.M. Cardinaal Behandelend ambtenaar

Nadere informatie

Financiële begroting 2015 samengevat

Financiële begroting 2015 samengevat Financiële begroting 2015 samengevat Begrotingscyclus Het beleid en de financiën van de provincie komen op een aantal momenten in het jaar provinciebreed aan de orde. Dit wordt ook wel de begrotings- of

Nadere informatie

*ZEA006D8E93* Raadsvergadering d.d. 30 juni 2015

*ZEA006D8E93* Raadsvergadering d.d. 30 juni 2015 *ZEA006D8E93* Raadsvergadering d.d. 30 juni 2015 Agendanr. 13. Aan de Raad No.ZA.15-33292/DV.15-498, afdeling Samenleving. Sellingen, 18 juni 2015 Onderwerp: Jaarverslag en jaarrekening 2014, Actualisatie

Nadere informatie

CHECKLIST STUKKEN GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING. BEGROTING EN MEERJARENRAMING Samenwerkingsverband Oosterschelderegio 2016

CHECKLIST STUKKEN GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING. BEGROTING EN MEERJARENRAMING Samenwerkingsverband Oosterschelderegio 2016 CHECKLIST STUKKEN GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING BEGROTING EN MEERJARENRAMING Samenwerkingsverband Oosterschelderegio 2016 = aankruisen wat van toepassing is BEGROTING Artikel 7 t/m 21 BBV Beleidsbegroting

Nadere informatie

i^v RAADSINFORMATIEBRIEF

i^v RAADSINFORMATIEBRIEF i^v gemeente WOERDEN Van: college van burgemeester en wethouders Datum: 1 november 211 Portefeuillehouder(s): B. Duindam Portefeuille(s): Financiën Contactpersoon: Ivonne Mellema-Moor Tel.nr.: 843 E-mailadres:

Nadere informatie

bedrag * begrotingsoverschot bij begroting

bedrag * begrotingsoverschot bij begroting Actueel financieel beeld voor de jaren 2018-2022 Met dit overzicht schetsen wij het actuele financiële beeld voor de gemeente Gooise Meren voor de komende jaren. Dit overzicht dient meerdere doelen. Ten

Nadere informatie

19 mei 2015 Corr.nr , FC Nummer 36/2015 Zaaknr

19 mei 2015 Corr.nr , FC Nummer 36/2015 Zaaknr 19 mei 2015 Corr.nr. 2015-20.867, FC Nummer 36/2015 Zaaknr. 574002 Voordracht van Gedeputeerde Staten aan Provinciale Staten van Groningen ter vaststelling van de Voorjaarsnota 2015 en de daarin opgenomen

Nadere informatie

Haarlem, 23 augustus 2011. Onderwerp: Begroting 2012. Bijlagen: ontwerpbesluit, begroting

Haarlem, 23 augustus 2011. Onderwerp: Begroting 2012. Bijlagen: ontwerpbesluit, begroting Haarlem, 23 augustus 2011 2011 77 Onderwerp: Begroting 2012 Bijlagen: ontwerpbesluit, begroting 1 Inleiding De voor u liggende begroting 2012-2015 is de eerste begroting van het nieuwe college na de verkiezingen

Nadere informatie

College van Gedeputeerde Staten Statenvoorstel. Ontwerp-besluit pag. 4. Toelichting: pag. 5

College van Gedeputeerde Staten Statenvoorstel. Ontwerp-besluit pag. 4. Toelichting: pag. 5 2017MME151 College van Gedeputeerde Staten Statenvoorstel DATUM 26 september 2017 NUMMER PS AFDELING Managementondersteuning COMMISSIE Alle STELLER Alex van der Weij DOORKIESNUMMER 3992 DOCUMENTUMNUMMER

Nadere informatie

categotie/ agendanr

categotie/ agendanr Raadsvoorstel Jaar Raad categotie/ agendanr. B.enW. 2016 RA16.0095 B 2 16/760 (b ~Gemeente ~ Emmen 2018-2020 Portefeuillehouder: J. Otter Afdeling: Financiën & Belastingen Team: Financieel Advies AS Berghuis

Nadere informatie

AAN DE AGENDACOMMISSIE

AAN DE AGENDACOMMISSIE AAN DE AGENDACOMMISSIE Agenda: 8-6-2017 Franeker, 18-4-2017 Onderwerp Concept begroting 2018 Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân (Dienst) Portefeuillehouder Wethouder T. Twerda Doel

Nadere informatie

Beantwoording technische vragen gesteld naar aanleiding van de Voorjaarsnota 2010

Beantwoording technische vragen gesteld naar aanleiding van de Voorjaarsnota 2010 Beantwoording technische vragen gesteld naar aanleiding van de Voorjaarsnota 2010 Pagina: Alg. Vraag: Hoeveel bedraagt de vermindering aan inhuur van derden qua bedrag en procentueel waarmee in de cijfers

Nadere informatie

Kaders Financieel gezond Brummen

Kaders Financieel gezond Brummen Kaders Financieel gezond Brummen 1. Inleiding Naar aanleiding van de vaststelling van de Programmabegroting 2019-2022 en de aanbevelingen die de provincie heeft gedaan in haar besluit financieel toezicht

Nadere informatie

Meerjarenbegroting Gemeentefinanciën Bloemendaal

Meerjarenbegroting Gemeentefinanciën Bloemendaal Meerjarenbegroting 2019-2022 1 Belangrijke data: 25 september 2018 vastgesteld in college 11 oktober 2018 informatiebijeenkomst (beeldvormend - technisch) 16, 17 en 18 oktober 2018 commissiebehandeling

Nadere informatie

Bijlage 4. Stresstest. Kadernota mei Kadernota 2018 Bijlage 4: Stresstest 1

Bijlage 4. Stresstest. Kadernota mei Kadernota 2018 Bijlage 4: Stresstest 1 Bijlage 4 Stresstest Kadernota 2018 10 mei 2017 Kadernota 2018 Bijlage 4: Stresstest 1 1. Aanleiding 3. Uitwerking stappen stresstest Op verzoek van Provinciale Staten wordt sinds 2013 jaarlijks een stresstest

Nadere informatie

Raadsvoorstel. Onderwerp: Jaarrekening 2007 en begroting 2009 van de Veiligheidsregio Brabant-Noord. 1) Status

Raadsvoorstel. Onderwerp: Jaarrekening 2007 en begroting 2009 van de Veiligheidsregio Brabant-Noord. 1) Status Raadsvoorstel Agendanr. : Onderwerp: Jaarrekening 2007 en begroting 2009 van de Veiligheidsregio Brabant-Noord Reg.nr. : B&W verg.. : Cie_verg. : Raadsverg.. : 1) Status Ter uitvoering van het bepaalde

Nadere informatie

2 a. Toelichting van de VNG bij de financiële aspecten van het Bestuursakkoord.

2 a. Toelichting van de VNG bij de financiële aspecten van het Bestuursakkoord. 2 a. Toelichting van de VNG bij de financiële aspecten van het Bestuursakkoord. Tijdens de ledenconsultaties die in juni over het Bestuursakkoord en het rapport De eerste overheid hebben plaatsgevonden

Nadere informatie

Raadsstuk. Onderwerp Decemberrapportage 2018 Nummer 2018/ Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen

Raadsstuk. Onderwerp Decemberrapportage 2018 Nummer 2018/ Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen Raadsstuk Onderwerp Decemberrapportage 2018 Nummer 2018/802709 Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen Afdeling Concerncontrol Auteur Geffen, M. van Telefoonnummer

Nadere informatie

Onderwerp Programmabegroting 2013 en meerjarenraming Veiligheidsregio Gelderland-Zuid

Onderwerp Programmabegroting 2013 en meerjarenraming Veiligheidsregio Gelderland-Zuid Raadsvoorstel Vergadering : 18 december 2012 Voorstelnummer : 12.09 Registratienummer : 12.022881 Portefeuillehouder : Mw. dr. M.W.M. de Vries Afdeling : BBO / Juridische Zaken Bijlage(n) : 2 B&W-datum/nummer

Nadere informatie

Voorstel raad en raadsbesluit

Voorstel raad en raadsbesluit Voorstel raad en raadsbesluit Gemeente Landgraaf Programma Documentnummer: B.19.0701 *B.19.0701* Landgraaf, 8 april 2019 ONDERWERP: Begroting 2020 Veiligheidsregio Zuid-Limburg PROGRAMMA 2. Veiligheid

Nadere informatie

BIEO Begroting in één oogopslag

BIEO Begroting in één oogopslag BIEO 2016 Begroting in één oogopslag INLEIDING Voor u ligt de begroting in één oogopslag (BIEO) 2016 van de gemeente Wierden. Naast het begrotingsjaar 2016 wordt er aandacht geschonken aan de ontwikkeling

Nadere informatie

Raadsinformatiebrief llllllllllllllll llll! llllllllllllllllllll illllillllillllllii

Raadsinformatiebrief llllllllllllllll llll! llllllllllllllllllll illllillllillllllii eeme ^Echt-Susteren Raadsinformatiebrief llllllllllllllll llll! llllllllllllllllllll illllillllillllllii Kenmerk Z19/010306 / D - 18943 Datum B&W-vergadering Portefeuillehouder(s) G.H.C. Frische Onderwerp

Nadere informatie

De raden van alle gemeenten in de provincie Limburg

De raden van alle gemeenten in de provincie Limburg De raden van alle gemeenten in de provincie Limburg Cluster FIN Behandeld J.G.G.M. Janssen Ons kenmerk Telefoon +31 43 389 72 38 Uw kenmerk Maastricht 20 maart 2018 Bijlage(n) Verzonden Onderwerp Aandachtspunten

Nadere informatie

Onderwerp: 1e begrotingswijziging 2019, begroting 2020 en jaarverslag 2018 Veiligheidsregio Rotterdam- Rijnmond (VRR)

Onderwerp: 1e begrotingswijziging 2019, begroting 2020 en jaarverslag 2018 Veiligheidsregio Rotterdam- Rijnmond (VRR) Sector/stafafdeling: Portefeuillehouder: BZM/BOA Burgemeester Ter behandeling in de vergadering van: de commissie BZM d.d. 14 mei de Raad d.d. 28 mei 2018 Onderwerp: 1e begrotingswijziging 2019, begroting

Nadere informatie

Samenvatting Voorjaarsnota - decembercirculaire

Samenvatting Voorjaarsnota - decembercirculaire Memo meicirculaire 2016 De laatste bijstelling van de algemene uitkering heeft plaatsgevonden in de Voorjaarsnota 2016 op basis van de decembercirculaire 2015 en de meest actuele gegevens eenheden verdeelmaatstaven

Nadere informatie

Nr.: 06-50a Diemen, 15 september 2006 Onderwerp: Voorjaarsnota 2006 (aanvullend voorstel) Op 11 september behandeld geweest in de auditcommissie

Nr.: 06-50a Diemen, 15 september 2006 Onderwerp: Voorjaarsnota 2006 (aanvullend voorstel) Op 11 september behandeld geweest in de auditcommissie Nr.: 06-50a Diemen, 15 september 2006 Onderwerp: Voorjaarsnota 2006 (aanvullend voorstel) Op 11 september behandeld geweest in de auditcommissie Aan de raad. Inleiding Op 5 juli heeft een eerste bespreking

Nadere informatie

Gemeente Bladel Economisch hart van de Kempen llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll

Gemeente Bladel Economisch hart van de Kempen llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll Gemeente Bladel Economisch hart van de Kempen llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll Nummer : R2017.037 Onderwerp : Vaststellen perspectiefnota 2017 Bladel Casteren Hapert Hoogeloon Netersel

Nadere informatie

BEGROTING BIEO (begroting in één oogopslag)

BEGROTING BIEO (begroting in één oogopslag) BEGROTING 2015 BIEO (begroting in één oogopslag) INLEIDING Voor u ligt de begroting in één oogopslag (BIEO) 2015 van de gemeente Wierden. Naast het begrotingsjaar 2015 wordt er aandacht geschonken aan

Nadere informatie

Gemeenschappelijke Regeling Veiligheids- en Gezondheidsregio Groningen

Gemeenschappelijke Regeling Veiligheids- en Gezondheidsregio Groningen Gemeenschappelijke Regeling Veiligheids- en Gezondheidsregio Groningen Onderwerp: Toelichting op de Begroting 2014 van de GGD Bijlage: Begroting 2014 GGD Datum: 24 mei 2013 1. Inleiding Onderstaand treft

Nadere informatie

Kwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 2

Kwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 2 Kwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 2 Normenkader, toets van de begroting aan de formele eisen Inhoudsopgave 1 Normenkader 2 1.1 Besluit Begroting en Verantwoording 2 1.2 Verordening

Nadere informatie

Raadsvoorstel. Raadsvergadering d.d. : 22 november Agendapunt : 12. : concept begroting 2012 Ability. B&W besluit d.d.

Raadsvoorstel. Raadsvergadering d.d. : 22 november Agendapunt : 12. : concept begroting 2012 Ability. B&W besluit d.d. Raadsvoorstel Raadsvergadering d.d. : 22 november 2011 Agendapunt : 12 Portefeuillehouder Onderwerp : dhr. K.P. Berghuis : concept begroting 2012 Ability B&W besluit d.d. : 1 november 2011 Inleiding Op

Nadere informatie

INFORMATIEFORMULIER TEN BEHOEVE VAN BEGROTINGSBEOORDELING. Begroting 2010 GEMEENTE

INFORMATIEFORMULIER TEN BEHOEVE VAN BEGROTINGSBEOORDELING. Begroting 2010 GEMEENTE INFORMATIEFORMULIER TEN BEHOEVE VAN BEGROTINGSBEOORDELING Begroting 2010 GEMEENTE 0 ALGEMEEN Gaarne alle informatievragen invullen of doorhalen wat niet van toepassing is. Een volledig ingevuld formulier

Nadere informatie

Begroting Aanbieding Raad

Begroting Aanbieding Raad Begroting 2013 Aanbieding Raad Agenda Financieel meerjarenperspectief 2013 e.v. Onzekerheden en risico s Bezuinigingen IVP en strategische investeringen Traject behandeling Presentatie begroting 2013 2

Nadere informatie

Programma 10 Financiën / Algemene dekkingsmiddelen

Programma 10 Financiën / Algemene dekkingsmiddelen Programma 10 Financiën / Algemene dekkingsmiddelen Commissie Bestuur (Coördinerende) Portefeuilles Financiën en personeel Afdeling(en) Concernstaf, Middelen en Services Programmadoelstelling (missie) Werken

Nadere informatie

Gemeente Langedijk Kaderbrief Kaderbrief 2018

Gemeente Langedijk Kaderbrief Kaderbrief 2018 Kaderbrief 2018 Vastgesteld door het college van B&W van Langedijk op 21 maart 2017 1 Inhoudsopgave 1. Algemeen... 3 2. Uitgangspunten en begrotingsrichtlijnen... 3 2.1 Prijsstijgingen... 3 2.2 Loonstijgingen...

Nadere informatie

Richtlijnen begroting

Richtlijnen begroting Richtlijnen begroting 2019-2023 1 maart 2018 Concerncontrol Inhoudsopgave 1. Uitgangspunten 2019-2023 3 1.1 Kaders 3 1.2 Indexatie 3 1.3 Overige kengetallen en parameters 5 1.4 Formatie en loonsom 5 1.5

Nadere informatie

Hieronder volgt een uiteenzetting van de financiële positie Het financiële beeld is als volgt:

Hieronder volgt een uiteenzetting van de financiële positie Het financiële beeld is als volgt: Financiële positie Financiële positie 2019-2022 Uitgangspunten Voor het opstellen van de begroting 2019 gelden de volgende uitgangspunten. 1. algemeen: we hebben de materiële budgetten niet geïndexeerd;

Nadere informatie

agendanummer afdeling Simpelveld VII- 20 IBR 23 april 2012 Beleidsplan, begroting 2013 en meerjarenraming Brandweer Zuid-Limburg 846

agendanummer afdeling Simpelveld VII- 20 IBR 23 april 2012 Beleidsplan, begroting 2013 en meerjarenraming Brandweer Zuid-Limburg 846 Aan de raad agendanummer afdeling Simpelveld VII- 20 IBR 23 april 2012 onderwerp Beleidsplan, begroting 2013 en meerjarenraming Brandweer Zuid-Limburg 846 zaakkenmerk Inleiding Op grond van de Wet op de

Nadere informatie

Inhoudsopgave. 1 Inleiding... 5

Inhoudsopgave. 1 Inleiding... 5 Kadernota 2015 Inhoudsopgave 1 Inleiding.... 5 2 Financieel perspectief 2015-2018... 6 2.1 Inleiding... 6 2.2 Algemene uitgangspunten voor de begroting.... 6 2.3 Meerjarig perspectief, bestaand beleid....

Nadere informatie

Reactienotitie informatieavond Perspectiefnota (19 juni 2014) beantwoording/toelichting

Reactienotitie informatieavond Perspectiefnota (19 juni 2014) beantwoording/toelichting Reactienotitie informatieavond Perspectiefnota (19 juni 2014) beantwoording/toelichting 1. Algemene reserve (gelabeld deel) Het gelabelde deel van de algemene reserve neemt toe van 3.3 miljoen naar 5,2

Nadere informatie

Gemeente Oudewater Gemeente Woerden

Gemeente Oudewater Gemeente Woerden RAADSINFORMATIEBRIEF Oudewater 15R.00417 Gemeente Oudewater Gemeente Woerden 15R.00417 Van : college van burgemeester en wethouders 23 juni 2015 Datum 23 juni 2015 Portefeuillehouder(s) : Wethouder A.M.

Nadere informatie

Totaal

Totaal Raadsvoorstel Onderwerp: Perspectiefnota 2015 Datum collegevergadering 10 mei 2016 Ambtenaar Registratienummer Telefoon Portefeuillehouder(s) A. Verkaik E-mailadres Voorgesteld raadsbesluit Kennis te nemen

Nadere informatie

Onderwerp : Zienswijzemogelijkheid programmabegroting 2018 en jaarverantwoording met resultaatbestemming 2016 Veiligheidsregio Brabant-Noord.

Onderwerp : Zienswijzemogelijkheid programmabegroting 2018 en jaarverantwoording met resultaatbestemming 2016 Veiligheidsregio Brabant-Noord. GEMEENTE BOEKEL VOORSTEL AAN DE RAAD Datum : 6 juni 2017 Voorstel van : college van burgemeester en wethouders Onderwerp : Zienswijzemogelijkheid programmabegroting 2018 en jaarverantwoording met resultaatbestemming

Nadere informatie

J. Goossens raad november 2013

J. Goossens raad november 2013 Agendapunt commissie: steller telefoonnummer email J. Goossens 040 2083571 jgo@valkenswaard.nl agendapunt kenmerk datum raadsvergadering onderwerp Programmabegroting 2014-2017. 13raad00542 7 november 2013

Nadere informatie

Begrotingswijziging. Saldo primitieve begroting (2016 is incl. onvoorzien)

Begrotingswijziging. Saldo primitieve begroting (2016 is incl. onvoorzien) Raadsvoorstel Agendanummer: Datum raadsvergadering: 30 juni 2016 Onderwerp: Begrotingswijziging Gevraagde Beslissing: Te besluiten om: 1. De wijzigingen van de budgetten te autoriseren; 2. De wijzigingen

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Aanbieding 3. Programma 1. Burger en Bestuur 4. Programma 2. Openbare orde en Veiligheid 5. Programma 6. Sport recreatie en landschap 6

Inhoudsopgave. Aanbieding 3. Programma 1. Burger en Bestuur 4. Programma 2. Openbare orde en Veiligheid 5. Programma 6. Sport recreatie en landschap 6 Inhoudsopgave Aanbieding 3 Programma 1. Burger en Bestuur 4 Programma 2. Openbare orde en Veiligheid 5 Programma 6. Sport recreatie en landschap 6 Programma 7. Maatschappelijke ondersteuning 7 Programma

Nadere informatie

Themaraad financiën 3 april

Themaraad financiën 3 april Themaraad financiën 3 april 2017 1 Aanleiding en doelstelling P&C-cyclus Robuust financieel beleid Begroting Financiële positie Risico s Afsluiting Agenda 2 Aanleiding en doelstelling Aanleiding Vanuit

Nadere informatie

Raadsvoorstel 26 juni 2014 AB14.00447 RV2014.030

Raadsvoorstel 26 juni 2014 AB14.00447 RV2014.030 Raadsvergadering d.d. Casenummer Raadsvoorstelnummer Raadsvoorstel 26 juni 2014 AB14.00447 RV2014.030 Gemeente Bussum Vaststellen Perspectiefnota 2015 Brinklaan 35 Postbus 6000 1400 HA Bussum Aan de gemeenteraad.

Nadere informatie

Algemeen Bestuur SK Dagelijks Bestuur SK Betreft: Kadernota Begroting 2016 en Meerjarenraming Datum: 5 maart 2015

Algemeen Bestuur SK Dagelijks Bestuur SK Betreft: Kadernota Begroting 2016 en Meerjarenraming Datum: 5 maart 2015 Aan: Van: Algemeen Bestuur SK Dagelijks Bestuur SK Betreft: Kadernota Begroting 2016 en Meerjarenraming 2017-2019 Datum: 5 maart 2015 Inleiding Met deze nota worden de uitgangspunten van de begroting 2016

Nadere informatie

FINANCIEEL PERSPECTIEF KADERNOTA

FINANCIEEL PERSPECTIEF KADERNOTA FINANCIEEL PERSPECTIEF KADERNOTA 2019-2022 BIJLAGE BIJ DE KADERNOTA 2019-2022 1 Inhoudsopgave COALITIEAKKOORD... 3 MAARTCIRCULAIRE EN MEICIRCULAIRE 2018... 4 INTERNE REKENRENTE... 4 LOON-/PRIJSBIJSTELLING...

Nadere informatie

Gemeente Langedijk. 2e Kwartaalrapportage Verzonden aan de raad 23 juli e Kwartaalrapportage Gemeente Langedijk - 1 -

Gemeente Langedijk. 2e Kwartaalrapportage Verzonden aan de raad 23 juli e Kwartaalrapportage Gemeente Langedijk - 1 - Gemeente Langedijk 2e Kwartaalrapportage 2014 Verzonden aan de raad 23 juli 2014. - 1 - - 2 - Inleiding Hierbij ontvangt u de 2 e Kwartaalrapportage 2014. In de nu voorliggende kwartaalrapportage wordt

Nadere informatie

datum: portefeuillehouder: Datum vergadering: 1 mei 2015 Burgemeester Pelzer 16 juni 2015 agendanummer: 12

datum: portefeuillehouder: Datum vergadering: 1 mei 2015 Burgemeester Pelzer 16 juni 2015 agendanummer: 12 Voorstel aan de gemeenteraad g emeente. datum: portefeuillehouder: Datum vergadering: 1 mei 2015 Burgemeester Pelzer 16 juni 2015 agendanummer: 12 onderwerp: Voorstel tot instemming geharmoni programma

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE. I. Inleiding. II. Voorjaarsnota 2014. III. Uitgangspunten voor de begroting 2015. Ontwikkelingen 2015 en volgende jaren

INHOUDSOPGAVE. I. Inleiding. II. Voorjaarsnota 2014. III. Uitgangspunten voor de begroting 2015. Ontwikkelingen 2015 en volgende jaren INHOUDSOPGAVE I. Inleiding II. Voorjaarsnota 2014 III. Uitgangspunten voor de begroting 2015 IV. Ontwikkelingen 2015 en volgende jaren 4.1. Uitgangspositie 4.2. Toelichting op de mutaties 4.3. Overige

Nadere informatie

Te berikken effekt De raadsvergadering waarin de programmabegroting 2013 wordt vastgesteld wordt niet belast met discussies over kaders.

Te berikken effekt De raadsvergadering waarin de programmabegroting 2013 wordt vastgesteld wordt niet belast met discussies over kaders. Riedsútstel Ried : 2 februari 2012 Status : Besluitvormend Agindapunt : 11 Portefúljehâlder : K. Antuma Amtner : E. Plantinga Taheakke : Conceptraadsbesluit Op besjen : - Underwerp Uitgangspunten voor

Nadere informatie

In de bijgevoegde analyse wordt weergegeven waardoor de verschillen ten opzichte van de meicirculaire zijn ontstaan.

In de bijgevoegde analyse wordt weergegeven waardoor de verschillen ten opzichte van de meicirculaire zijn ontstaan. Memo Aan: de Raad van de gemeente Oude IJsselstreek Cc: Van: College van burgemeester en wethouders Datum: 6 oktober 2015 Kenmerk: 15ini02499 Onderwerp: uitwerking septembercirculaire 2015 (Algemene uitkering

Nadere informatie

Financiële vertaling Bestuursakkoord

Financiële vertaling Bestuursakkoord Financiële vertaling Bestuursakkoord In deze notitie geven we inzicht in de financiële vertaling van het Bestuursakkoord. Dat doen we per onderdeel van het Bestuursakkoord. En dat doen we door per onderdeel

Nadere informatie

Notitie Financieel Kader 2016-2019. Schiermonnikoog

Notitie Financieel Kader 2016-2019. Schiermonnikoog Notitie Financieel Kader 2016-2019 Schiermonnikoog Voorwoord Hierbij leggen wij de laatste Notitie Financieel Kader uit deze collegeperiode aan u voor. Het meerjarenbeeld blijft is positief in alle jaarschijven

Nadere informatie

Ontwikkelingen, Prestaties (wat gaan we doen) en financiële consequenties per product

Ontwikkelingen, Prestaties (wat gaan we doen) en financiële consequenties per product Programma 11 Overzicht algemene dekkingsmiddelen Burgemeester W.J.F.M. van Beek Ontwikkelingen, Prestaties (wat gaan we doen) en financiële consequenties per product Product 11.01 Beleggingen en Treasury

Nadere informatie

: krediet verbouwing aanpassing Dorpshuis Valkenburg

: krediet verbouwing aanpassing Dorpshuis Valkenburg Aan de gemeenteraad Zaaknummer : 2013-008473 Programma : Cultuur, recreatie en sport Onderwerp : krediet verbouwing aanpassing Dorpshuis Valkenburg Katwijk, 18 februari 2014. Inleiding De gemeenteraad

Nadere informatie

Advies aan B&W 6 november 2012

Advies aan B&W 6 november 2012 Advies aan B&W 6 november 2012 Dienst Gemeentebedrijven Ambtenaar, tel.nr. W van de Camp, 9929 Afdeling F&C Portefeuillehouder J van Loon Onderwerp: Effecten regeerakkoord op gemeentefonds en de specifieke

Nadere informatie

Onderwerp : Verwerking septembercirculaire 2014 in de begroting, als 1 e begrotingswijziging op de programmabegroting 2015

Onderwerp : Verwerking septembercirculaire 2014 in de begroting, als 1 e begrotingswijziging op de programmabegroting 2015 Raadsvoorstel *Z0150D438FB* Aan de raad Documentnummer : INT-14-14335 Afdeling : Bedrijfsvoering Onderwerp : Verwerking septembercirculaire 2014 in de begroting, als 1 e begrotingswijziging op de programmabegroting

Nadere informatie

datum voor Afdeling/cluster 23 juni 2015 Leden van de Raad Bedrijfsvoering

datum voor Afdeling/cluster 23 juni 2015 Leden van de Raad Bedrijfsvoering Memo datum voor Afdeling/cluster 23 juni 2015 Leden van de Raad Bedrijfsvoering behandeld door bijlage(n) A. ter Beest 1 Onderwerp Effecten meicirculaire 2015 i.r.t. de Voorjaarsnota 2015 Geachte leden

Nadere informatie

Voorstel van het college aan de raad. Raadsvergadering d.d. 7 juli 2016 Onderwerp: Jaarverslag en Jaarrekening 2015.

Voorstel van het college aan de raad. Raadsvergadering d.d. 7 juli 2016 Onderwerp: Jaarverslag en Jaarrekening 2015. GEMEENTE OLDEBROEK Raadsvergadering d.d. 7 juli 2016 Onderwerp: Jaarverslag en Jaarrekening 2015. Voorstel van het college aan de raad Agendapunt Portefeuillehouder: mw. A.A.C. Groot Kenmerk: 247735 /

Nadere informatie

Raadsinformatiebrief 81

Raadsinformatiebrief 81 Aan de leden van de gemeenteraad. Raadsinformatiebrief 81 Financiën Helmond, 21 oktober 2016 Zaaknummer: 1223942 Telefoon.: 0492-587117 Onderwerp: Septembercirculaire 2016 Uw kenmerk: Uw brief d.d.: Onlangs

Nadere informatie

Ontwerpbesluit pag. 3. Toelichting pag. 4. Bijlage(n): Najaarsrapportage 2016

Ontwerpbesluit pag. 3. Toelichting pag. 4. Bijlage(n): Najaarsrapportage 2016 College van Gedeputeerde Staten statenvoorstel DATUM 13-9-2016 NUMMER PS PS2016PS17 AFDELING MAO COMMISSIE BEM STELLER Leo Donker DOORKIESNUMMER 0646994683 DOCUMENTUMNUMMER 818ACAEO PORTEFEUILLEHOUDER

Nadere informatie

NB beide formulieren invullen (2 tabbladen)

NB beide formulieren invullen (2 tabbladen) Behandelend ambtenaar gemeente Begroting 2015 is Meerjarenbegroting 2016-2018 is Datum vaststelling begroting 2015 Datum ontvangst begroting 2015 Maatstaven Aantal inwoners per 1-1-2015 Aantal woonruimten

Nadere informatie

Agendapunt. Op grond van artikel 192 van de gemeentewet is de raad het bevoegd orgaan om de begroting tussentijds te wijzigen.

Agendapunt. Op grond van artikel 192 van de gemeentewet is de raad het bevoegd orgaan om de begroting tussentijds te wijzigen. RAADSVOORSTEL Agendapunt Raad 27 oktober 2016 Afdeling Middelen Voorstel nummer 2016.00077 Datum 27 september 2016 Onderwerp Tweede bestuursrapportage 2016 Programma Alle begrotingsprogramma's Inlichtingen

Nadere informatie

8 februari Begrotingswijziging

8 februari Begrotingswijziging Raadsvoorstel Agendanummer: Datum raadsvergadering: 8 februari 2018 Onderwerp: Begrotingswijziging Gevraagde Beslissing: Te besluiten om: 1. De wijzigingen van de budgetten te autoriseren. Aan de gemeenteraad

Nadere informatie

AAN BURGEMEESTER & WETHOUDERS. Onderwerp: Taakstellende bezuiniging accommodaties

AAN BURGEMEESTER & WETHOUDERS. Onderwerp: Taakstellende bezuiniging accommodaties AAN BURGEMEESTER & WETHOUDERS Kenmerk: 129862 Sector: Inwonerszaken Team : Sport, Economische Zaken & Recreatie Onderwerp: Taakstellende bezuiniging accommodaties Besluit: 1. Vast te stellen dat de accommodaties

Nadere informatie

Raadsvoorstel Zaak :

Raadsvoorstel Zaak : Zaak : 00509545 Onderwerp Portefeuillehouder Mevrouw drs. M. Mulder Datum raadsvergadering 27 juni 2017 Samenvatting Het Dagelijks Bestuur (DB) van Baanbrekers heeft de geactualiseerde begroting 2017,

Nadere informatie

Portefeuillehouder : W.C. Luijendijk Datum collegebesluit : 28 mei 2013 Corr. nr.:

Portefeuillehouder : W.C. Luijendijk Datum collegebesluit : 28 mei 2013 Corr. nr.: Preadvies Portefeuillehouder : W.C. Luijendijk Datum collegebesluit : 28 mei 2013 Corr. nr.: 2013.08474 Onderwerp : Voorstel inzake jaarstukken 2012 en begroting 2014 Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant

Nadere informatie

Visiedocument Financieel Beleid

Visiedocument Financieel Beleid 1. Financieel beleid Grip Om grip te houden op de gemeentefinanciën voert de gemeente financieel beleid uit. Enerzijds betreft dit wettelijke taken, zoals het opstellen van een begroting en een jaarrekening,

Nadere informatie

Financiële uitgangspunten

Financiële uitgangspunten Financiële uitgangspunten Afgerond op 1.000 2020 2021 2022 2023 Startsaldo begroting -750.000-473.000 502.000 502.000 Autonome ontwikkelingen 1. Bestuurlijke vernieuwing (1) -130.000-271.000-48.000 21.000

Nadere informatie

1. Financieel technische terugblik 2. Financieel technische vooruitblik 3. Doel begroting 4. Structuur programmabegroting 5. Informatievoorziening

1. Financieel technische terugblik 2. Financieel technische vooruitblik 3. Doel begroting 4. Structuur programmabegroting 5. Informatievoorziening 1. Financieel technische terugblik 2. Financieel technische vooruitblik 3. Doel begroting 4. Structuur programmabegroting 5. Informatievoorziening stevig en stransparant helder en meetbaar Start 1. Meetbaar

Nadere informatie

Tevens zijn in de kadernota nog twee onderdelen opgenomen waarvoor nog een besluit van de raad noodzakelijk is het betreft:

Tevens zijn in de kadernota nog twee onderdelen opgenomen waarvoor nog een besluit van de raad noodzakelijk is het betreft: Raadsvergadering : 27 juni 2011 Agendapunt : 5 Registratienummer : 11.050 Portefeuillehouder(s) : A.J.M. van Velzen Opsteller : Jan Azier E-mail : jazier@kaagenbraassem.nl Telefoon : (071) 332 7239 Onderwerp:

Nadere informatie

: 14 april 2014 : 12 mei : dhr. G.H.J. Weierink : Onderwerp: Synchronisatieproces Planning- & controlcyclus Montfoort en IJsselstein

: 14 april 2014 : 12 mei : dhr. G.H.J. Weierink : Onderwerp: Synchronisatieproces Planning- & controlcyclus Montfoort en IJsselstein RAADSVOORSTEL ter besluitvorming in de raad Datum Forum vergadering Datum Raadsvergadering Portefeuillehouder Verantwoordelijk MT-lid : 14 april 2014 : 12 mei 2014 : dhr. G.H.J. Weierink : Zaaknummer :

Nadere informatie

Presentatie Raadsbegroting 2019

Presentatie Raadsbegroting 2019 Presentatie Raadsbegroting 2019 Presentatie Raadsbegroting 2019 Onderdeel: Kaders & Opbouw begroting Spreker: Ron Stam Nadere verdieping: Opbouw begroting 2019 Marco Lem Van Kaderbrief 2018 naar Collegevoorstel

Nadere informatie