Bestuurlijk kader Het bestuurlijk kader is het programma Woensdrecht zorgt.

Transcriptie

1 Voorstel aan de Raad Onderwerp Vestigen van een opvanglocatie voor asielzoekers in de gemeente Woensdrecht. Raadsvergadering 6 juli 2011 agendapunt : Portefeuillehouder A.Th.S. van der Wijst datum : 24 mei 2011 Zaaknummer Beslispunt(en): 1. Keuze maken over het vestigen van een opvanglocatie voor asielzoekers in de gemeente Woensdrecht; 2. Bij een positief besluit een besluit nemen over de voorkeurslocatie voor het vestigen van een opvanglocatie voor asielzoekers; 3. De voorgestelde randvoorwaarden opleggen aan het Centraal Orgaan Asielzoekers (COA). Inleiding Op 11 december 2011 heeft het COA een formeel verzoek ingediend voor het vestigen van een opvanglocatie voor asielzoekers in de gemeente. Het COA wil in onze gemeente een structurele opvanglocatie vestigen voor 450 asielzoekers voor een periode van 15 jaar. Naar aanleiding van dit verzoek heeft een overleg met u plaats gevonden. Hieruit blijkt dat het college kan rekenen op steun van de raadsfracties bij een verdere uitwerking van het verzoek van het COA. Wij stellen u voor dat u een principe besluit neemt over het vestigen van een opvanglocatie voor asielzoekers in de gemeente Woensdrecht. Indien u instemt met de vestiging van de opvanglocatie dan kunt u uw voorkeurslocatie aangeven. Bestuurlijk kader Het bestuurlijk kader is het programma Woensdrecht zorgt. Doelstelling en effect Het nemen van een definitief besluit over het vestigen van een opvanglocatie voor asielzoekers in de gemeente Woensdrecht. Bij een positief besluit dient u te besluiten over de voorkeurslocatie voor het vestigen van een opvanglocatie voor asielzoekers. Glatt te Putte of Boudewijn Groeve te Ossendrecht. Argumenten en kanttekeningen Er zijn verschillende argumenten om een opvanglocatie voor asielzoekers binnen de gemeentegrenzen te vestigen, namelijk: Het bevordert de participatie van inwoners van de gemeente De opvanglocatie geeft een economische impuls. In de gemiddelde opvanglocatie, van 450 bewoners werken ongeveer 23 medewerkers. De locatie biedt daarnaast werkgelegenheid aan beveiligers, schoonmakers, medewerkers in de gezondheidzorg, leerkrachten etc. Ook onbetaalde arbeid wordt gestimuleerd, gezien het aantal vrijwilligers dat een bijdrage levert aan activiteiten voor asielzoekers, of hen begeleidt bij hun asielprocedure (via Vluchtelingenwerk). De portefeuillemanager van het COA geeft aan dat meegewerkt wordt aan social return on investment en dat het COA hier een voorstander van is. Dit wordt opgenomen in de Bestuursovereenkomst met het COA.

2 2 Het geeft een positieve stimulans aan de middenstand. Asielzoekers voeren hun eigen huishouding en doen over het algemeen boodschappen in de directe omgeving. Op jaarbasis besteden 450 asielzoekers ruim 1 miljoen euro bij de lokale middenstand. De gemeente en haar inwoners delen de maatschappelijke verantwoordelijkheid zo met het COA. Door het opnemen van asielzoekers delen de gemeente en haar inwoners deze maatschappelijke verantwoordelijkheid met het COA. Het heeft een humaan en internationaal imago. Het geeft maatschappelijke verrijking. Toch leidt de vestiging van een asielzoekerscentrum in Nederland bijna altijd tot protesten van inwoners. Hoe dit door inwoners ervaren wordt is sterk afhankelijk van hoe het hele proces gecommuniceerd wordt. Daarom heeft het College in een vroeg stadium de informatievoorziening op gang gebracht. Eind december 2010 is door de gemeente een gezamenlijke persverklaring met het COA naar buiten gebracht. Indien inwoners serieus worden genomen zijn zij eerder bereid zich te conformeren aan procedures. Ook in het verleden zijn de kernen Huijbergen en Ossendrecht asielzoekerscentra geweest. In aanvang leidde dit tot bezwaren en protesten. Toen het COA na enkele jaren besloot deze centra te sluiten was hier niets van over. Veel inwoners waren ontdaan omdat zij bevriend waren geraakt met de asielzoekers door bijvoorbeeld de voetbalvereniging of school. Randvoorwaarden Indien u instemt met het vestigen van een opvanglocatie voor asielzoekers dan kunnen in de bestuursovereenkomst de volgende randvoorwaarden aan het COA opgelegd worden: a. minimaal 450 en maximaal 500 asielzoekers om redenen van beheersbaarheid van de locatie; b. lokale invulling van vacatures ter stimulering van de lokale werkgelegenheid; c. verplicht social return on investment opnemen zodat het COA gestimuleerd wordt mensen uit bepaalde doelgroepen uit de gemeente Woensdrecht kansen te bieden om zich te ontwikkelen; d. sturing door het COA op gebruikmaking van het plaatselijk onderwijs om krimp van het leerlingenaantal deels te compenseren; e. een maximum te huisvesten statushouders overeenkomstig de wettelijke taakstelling om te voorkomen dat de krappe woningmarkt extra, de gemeentelijke organisatie en keten- en kernpartners te zwaar worden belast; f. een door het COA georganiseerde oplossing voor uitgezette asielzoekers om te voorkomen dat zij gaan zwerven in de directe omgeving; g. een door het COA georganiseerde dagbesteding (zijnde vrijwilligerswerk, betaalde arbeid of recreatieve activiteiten) om overlast als gevolg van verveling tegen te gaan; h. bijstand geven aan de gemeente aangaande ondermeer de ingediende zienswijzen bij het bestemmingsplan, bezwaar- en beroepsschriften, andere juridische procedures en communicatie vanwege hun ervaring en deskundigheid op dit gebied; i. bij de locatiekeuze de aan de locatie verbonden voorwaarden opleggen om bij: de locatie Boudewijn groeve te kiezen voor dure ééngezinswoningen of bereikbare meergezinswoningen (onder de huursubsidiegrens); de locatie Glatt de woningen na vertrek door het COA te laten slopen of een bestemming te krijgen waardoor ze niet afgaan van het woningbouwcontingent. j. met het COA afspraken maken over:

3 3 OMS (loos alarm), brandveiligheid, toegangscontrole, ontruimingsoefeningen enzovoorts om de veiligheid te borgen voor de asielzoekers en hun directe omgeving; eerste-, tweede-, derde lijns- en ambulancezorg om risico s voor de gezondheid van asielzoeker en de directe omgeving uit te sluiten. k. het COA dient te garanderen dat: financiële regelingen ten aanzien van het koppengeld en onderwijs ongewijzigd blijven; eventuele kosten ten gevolge van planschade die direct uit de bestemmingsplanherziening ten behoeve van het bouwplan van het COA voorkomt vergoed worden aan de gemeente; de tegemoetkoming in de kosten van leerlingenvervoer kostendekkend vergoed wordt door het COA; de individuele aanvragen in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning en aanvragen bijzondere bijstand en minimabeleid kostendekkend (tegemoetkoming en capaciteit) aan de gemeente worden voldaan; bij toename van het aantal asielzoekersleerlingen in het onderwijs waardoor extra voorzieningen zoals huisvesting, personeel, leerlingenvervoer nodig zijn kostendekkend(tegemoetkoming en capaciteit) aan de gemeente worden voldaan. om een reële meerjarenbegroting te kunnen voeren en hierbij geen financieel risico te lopen. Procedure/planning Op het moment dat de gemeenteraad positief beslist en de keuze maakt voor de vestiging van een AZC op een specifieke locatie zal de COA een haalbaarheidsonderzoek starten. Deze kan uitmonden in een bestuursovereenkomst. Na het tekenen van de overeenkomst wordt een start gemaakt met de planvorming (inclusief planologische fase en de bouwprocedure), waarna de COA kan overgaan tot bouw van het asielzoekerscentrum. De rol van de gemeente wordt beperkter, meer randvoorwaardelijk en faciliterend. Na de bouw volgt de eindfase. Kosten, baten en dekking Te verstrekken vergoedingen en regelingen door het COA. 1. Financiële vergoedingen. Ter ondersteuning biedt het COA een vergoeding aan de gemeente. Deze vergoeding vindt de wettelijke basis in het Faciliteitenbesluit opvangcentrum. Het Faciliteitenbesluit kent in grote lijnen de volgende vergoedingen reguliere vergoedingen (wooneenheden en bijdrage per bewoner); vergoeding voorbereidings- /initiële kosten; vergoeding onderwijshuisvestingskosten (de OHBA-regeling) A. Wooneenheden en bijdrage per bewoner. Het inwonertal van de gemeente wordt met de komst van een opvangcentrum vergroot. Dit verhoogde inwonertal zal niet direct resulteren in een hogere uitkering uit het Gemeentefonds. Het COA verstrekt daarom jaarlijks, gedurende de periode van het bestuursovereenkomst, een uitkering. Het jaarlijks uit te keren bedrag wordt als volgt berekend:

4 (capaciteit centrum) x (uitkeringsbedrag) x (uitkeringspercentage) x (90% bezettingsgraag) minus (aantal in de GBA ingeschreven asielzoekers) x uitkeringspercentage. (wooneenheid) x (uitkeringsbedrag ) x (uitkeringspercentage). De hoogte van het uitkeringsbedrag en het uitkeringspercentage zijn conform de verdeelmaatstaven van het Gemeentefonds die jaarlijks worden bekendgemaakt door het ministerie van Binnenlandse Zaken. B. Voorbereidings- of initiële kosten De vestiging van een nieuw opvangcentrum brengt voor de gemeente in de aanloopfase extra voorbereidende werkzaamheden met zich mee. Hierbij valt te denken aan het organiseren van informatiebijeenkomsten voor de omwonenden. Op basis van een met de gemeente vooraf overlegde begroting wordt in overleg tussen gemeente en COA een bijdrage in de kosten (tot een maximaal bedrag van ,-- ) overeengekomen. Dit wordt verstrekt zodra er een asielzoekerscentrum gevestigd is. 4 C. Bijdrage onderwijshuisvestingskosten De gemeente ontvangt een bijdrage voor de stichtingskosten huisvesting die gemaakt worden om asielzoekerskinderen basisonderwijs te bieden. Dit is de regeling Onderwijshuisvestingsbudgetten ten behoeve van asielzoekers die basisonderwijs volgen (Ohba-regeling). De regeling is opgenomen in de wijziging van het Faciliteitenbesluit van 8 juni Alle bedragen zijn meegenomen in een financiële doorrekening. De financiële balans laat een positief resultaat zien van circa euro per jaar. Wel dienen er randvoorwaarden aan het COA opgelegd te worden in de bestuursovereenkomst om financiële risico s uit te sluiten en een reële meerjarenbegroting te kunnen voeren. Communicatie Zorgvuldige communicatie is erg belangrijk. Na het raadsbesluit zal een communicatieplan opgesteld worden. Het vroegtijdig oprichten van een burenraad voor omwonenden wordt hierin meegenomen. Na realisatie heeft de opvanglocatie een overlegcommissie, met als doel om informatie te geven en mogelijke problemen in en rond het opvangcentrum in relatie tot de omgeving voor te zijn, te bespreken, en/of op te lossen. De commissie is als volgt samengesteld: locatiemanager wethouder en/of verantwoordelijk ambtenaar gemeente (vertegenwoordigers van) omwonenden dorpsplatform of platform van omwonenden wijkagent De locatiemanager onderhoudt contact met de winkeliersverenigingen en met vertegenwoordigers van sociaal-culturele organisaties in de gemeente. Door de afdeling communicatie wordt na een positief besluit een communicatieplan opgesteld. Burgemeester en wethouders van Woensdrecht, de secretaris, de burgemeester, A.P.E. Baart MBA M.A. Fränzel

5 Ter inzage: Verdere uitwerking Vestigen van een asielzoekerscentrum in de gemeente Woensdrecht ; Financieel overzicht. 5