Zorgpad niet-medische kraamzorg - UVV - 23/03/10 - Krista Goetvinck - Familiehulp 1

Transcriptie

1 Zorgpad Het niet-medische luik van kraamzorg in elke individuele cliëntsituatie in Zorgregio Gent Week van de Verpleegkundigen en Vroedvrouwen UVV Oostende - 23/03/10 Krista Goetvinck Stafmedewerker zorg- en dienstverlening Familiehulp Familiehulp 1

2 1. Situering van kraamzorg binnen Familiehulp 2. Wat zijn zorgpaden? 3. Hoe ontwikkel je zorgpaden? 4. Ontwikkeling van het zorgpad niet-medische kraamzorg Voorstelling Familiehulp Dienst voor integrale thuiszorg gezinszorg poetshulp oppas opvang ziek kind karwei Zorg voor psychisch zieken Palliatieve zorg Zorg voor dementerenden KRAAMZORG... vervoer PIT (dienstencheques) Familiehulp 2

3 Het niet-medische luik van kraamzorg in elke individuele cliëntsituatie Kraamzorg= Medische en niet-medische zorg voor en na de geboorte Medische= medische nazorg voor moeder en kind Niet-medische= Niet-medische babyverzorging en verzorging moeder, huishoudelijke taken, onthaalfunctie Vroedvrouw, huisdokter kraamverzorgende Het niet-medische luik van kraamzorg in elke individuele cliëntsituatie Zorg mogelijk van tijdens de zwangerschap tot 8 weken na de bevalling Niet-medische kraamzorg binnen Familiehulp Babyverzorging, verzorging moeder, verzorging andere kinderen, huishoudelijke taken, onthaalfunctie Focus op het hele gezin Familiehulp 3

4 Familiehulp personeelsleden: verzorgenden -372 sectorverantwoordelijken 18 zorgregio s in Vlaanderen -aparte kraamzorgteams -kraamzorg met polyvalent verzorgenden Zorgregio Gent 1. Situering van kraamzorg binnen Familiehulp 2. Wat zijn zorgpaden? 3. Hoe ontwikkel je zorgpaden? 4. Ontwikkeling van het zorgpad niet-medische kraamzorg Familiehulp 4

5 Definitie van zorgpad (NKP) (Vanhaecht, De Witte, Sermeus, 2007, E-P-A, 2008) "Een zorgpad/klinisch pad is een complexe interventie om de gemeenschappelijke besluitvorming en organisatie van zorgprocessen te verwezenlijken voor een specifieke groep van patiënten gedurende een gedefinieerd tijdskader. Definitie van zorgpad (NKP) Eigenschappen van een zorgpad zijn: (i) Een expliciete vermelding van de doelen en de sleutelinterventies gebaseerd op evidentie, best practice en patiëntverwachtingen en kenmerken; (ii) Het faciliteren van de communicatie tussen teamleden en met patiënten en hun familie; (iii) Het coördineren van het zorgproces door het coördineren van de rollen en de opeenvolging van de aktiviteiten van het multidisciplinaire team, de patiënten en hun familie; (iv) Het documenteren, opvolgen en evalueren van afwijkingen en resultaten; en (v) Het identificeren van de verantwoorde middelen. "Het streefdoel van een zorgpad is de kwaliteit van zorg, over de grenzen van een organisatie heen, te verbeteren door het verbeteren van risk-adjusted resultaten, het bevorderen van patiëntveiligheid, het verhogen van de patiënttevredenheid en het optimaliseren van het middelengebruik. Familiehulp 5

6 THE FUNNEL Totale knie prothese Normale vaginale bevalling CARE MANAGEMENT CLINICAL PATHWAYS CASE MANAGEMENT Diabetes type 2 V O L U M E Plotse spoedopname met ernstige, weinig voorspelbare pathologie 1. Wat zijn zorgpaden? De zorgbemiddelaar treedt op als casemanager in een complexe situatie Er is vaak multidisciplinair overleg nodig omwille van de complexe zorg Een zorgpad is een middel om: het zorgproces transparanter maken in het ziekenhuis, het revalidatiecentrum, de thuiszorg knelpunten in huidige organisatie van zorgproces identificeren knelpunten objectief bespreekbaar maken binnen multidisciplinaire team te zoeken naar mogelijkheden tot optimalisatie evidentie in de dagelijkse praktijk te integreren de optimalisatie door te voeren in de dagelijkse praktijk 1. Wat zijn zorgpaden? Familiehulp 6

7 Zorgpaden zijn een hulpmiddel en geen verplichting! 1. Situering van kraamzorg binnen Familiehulp 2. Wat zijn zorgpaden? 3. Hoe ontwikkel je zorgpaden? Verschillende fases 4. Ontwikkeling van het zorgpad niet-medische kraamzorg Familiehulp 7

8 P-D-C-A cyclus van het Klinisch Pad - 30 stappenplan - Plan Fase (1-6): enkele weken populatie afbakenen, team samenstellen en eerste versie klinisch pad opbouwen Act Fase (21-30): implementatie van het pad & opvolging Do Fase (7-13): 1-2 maand gegevens verzamelen over huidige werkwijze en best practice Check/Study Fase (14-20): 1-2 maand gegevens fase 2 interpreteren en klinisch pad bijwerken op basis van resultaten CZV-KULeuven, 2010 Gefaseerde ontwikkeling van zorgpad Fase 7: Continue opvolging Fase 6: Evaluatie van het zorgpad Fase 5: Implementatie van het zorgpad Fase 4: Ontwikkeling van het zorgpad Fase 3: Diagnosestelling & objectivering ( as-is ) Fase 2: Projectmanagement fase (voorbereidingsfase) Fase 1: Screening: Nagaan of zorgpad geschikte tool is Vanhaecht & Sermeus, CZV-KULeuven, 2009 Familiehulp 8

9 1. Situering van kraamzorg binnen Familiehulp 2. Wat zijn zorgpaden? 3. Hoe ontwikkel je zorgpaden? 4. Ontwikkeling van het zorgpad niet-medische luik van kraamzorg in elke individuele cliëntsituatie Het niet-medische luik van kraamzorg in elke individuele cliëntsituatie Vraag naar optimalisatie van de kwaliteit van de kraamzorg in zorgregio Gent Optimalisatie van de interne werking in samenwerking met externen Afbakening cliëntengroep: Zwangere en pas bevallen moeders die kraamzorg aanvragen 103 kraamzorggezinnen in 2007 = 7% van het totaal aantal geholpen gezinnen in 2007 in zorgregio Gent Afbakening tijdskader: -Start bij de aanvraag tot hulp -Stopt als de hulpverlening beëindigd wordt Familiehulp 9

10 P-D-C-A cyclus van het Klinisch Pad - 30 stappenplan - Plan Fase (1-6): enkele weken populatie afbakenen, team samenstellen en eerste versie klinisch pad opbouwen Act Fase (21-30): implementatie van het pad & opvolging Do Fase (7-13): 1-2 maand gegevens verzamelen over huidige werkwijze en best practice Check/Study Fase (14-20): 1-2 maand gegevens fase 2 interpreteren en klinisch pad bijwerken op basis van resultaten CZV-KULeuven, 2010 PDCA-cyclus: Plan-fase -Samenstelling werkgroep -Rollen en verantwoordelijkheden Plan -Doelstellingen Act Do -Eerste versie klinisch pad: fase-task-matrix Check Familiehulp 10

11 Samenstelling werkgroep AZ Alma UZ Gent Jan Palfijn AZ Maria Middelares AZ Sint Lucas Vroedvrouw FH ZR Aalst Sectorverantwoordelijke FH ZR Gent Directeur FH ZR Gent Kind en Gezin Expertisecentrum kraamzorg Zelfstandige vroedvrouw Hoofddoelstelling: Maximalisatie van de kwaliteit van het nietmedische luik van kraamzorg Subdoelstellingen: Opgeleide en ervaren kraamverzorgenden geven kwaliteit van zorg Het doorverwijzen naar gespecialiseerde zorgverleners en diensten gebeurt correct en op het juiste tijdstip De zorg is transparant op alle domeinen voor zorgverleners en cliënten (definitie kraamzorg) De zorg is flexibel Familiehulp 11

12 PDCA-cyclus: Do-fase -Dossieranalyse -Documentanalyse -Peer review -Metingen Bevraging bij: -alle cliënten die in 2007 in Familiehulp zorgregio Gent kraamzorg kregen -bij alle (in mei 2008 nog werkende) verzorgenden die in 2007 kraamzorg boden in de zorgregio Gent Metingen: -Cliënttevredenheid -Personeelstevredenheid -Kennistest verzorgenden -Aandeel deeltaken op totale kraamzorg Familiehulp 12

13 Bevraging cliënten 100% 90% 80% 70% 7. "Wat vond u van de kwaliteit van zorg?" 100% 93% 98% 93% 81% 86% 86% 88% 83% 83% 74% 64% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% behandeling aanvraag aanbod taken organisatie nauwkeurigheid tempo inzet inzicht kennis vriendelijk bereidwilligheid % scores goed/zeer goed n=42 privacy eigenheid gezin Bevraging verzorgenden: Tevredenheid Personeelstevredenheid Werkaamheden 5 4 Gezinnen Werkdruk Ondersteuning leidinggevende Vorming Collega's Personeelstevredenheid: overzicht gemiddelde score per thema, waarbij score 1 = helemaal niet akkoord, score 2 = niet akkoord, score 3 = akkoord/niet akkoord, score 4 = akkoord, score 5 = helemaal akkoord. Om een correct gemiddelde te meten werden de antwoorden weet niet, weggelaten. Familiehulp 13

14 Bevraging verzorgenden: Kennistest Totaal 80,00% 70,00% 60,00% 50,00% 40,00% 30,00% 20,00% 10,00% 0,00% 72,15% 47,28% 33,82% 18,95% 18,90% 8,90% JUIST FOUT WEET NIET Familiehulp Vlaanderen Kennistest borstvoeding: Vergelijking van de resultaten tussen verzorgenden in Vlaanderen en verzorgenden van Familiehulp. Aandeel antwoorden dat juist of fout werden beantwoord of waarbij het antwoord niet geweten was. (n = 68) Bevraging verzorgenden: Taakinhoud Taakinhoud Babyverzorging 5 Algemeen familiale hulp Onderhoud Verzorging en begeleiding moeder Hulp bij borstvoeding Huishoudelijke Taken Psychosociale ondersteuning Gemiddelde score berekend per hoofdonderdeel. Score 1 = Nooit, Score 2 = Zelden, Score 3 = Af en toe, Score 4 = Regelmatig, Score 5 = dikwijls (n = 63). Familiehulp 14

15 Specifieke beslissingen rond het kraamzorgbeleid op basis van de resultaten van de metingen In oktober 2008 werd beslist om de implementatie van het zorgpad uit te stellen en eerst een apart kraamzorgteam te installeren in zorgregio Gent PDCA-cyclus: Check-fase -Tweede versie klinisch pad -Informatiebrochure ontwikkelen -Documenten ontwikkelen -Communicatie + Start project: opstarten aparte kraamzorgteams Familiehulp 15

16 Familiehulp 16

17 PDCA-cyclus: Act-fase -Testen -Implementatie: mei Informaticasysteem -Permanente opvolging -Periodieke opvolging Opvolging De permanente opvolging: onder de vorm van een korte aankruislijst: bvb. Is de zorg opgestart zoals afgesproken? De periodieke opvolging: 1 keer per jaar via een steekproef (een periode van drie maand): bevraging van cliënten en kraamverzorgenden via enquête Familiehulp 17

18 Elementen uit het zorgpad Overlopen van het tijdspad: -aanvraag -intakegesprek -communicatie -opstart zorg -inhoud zorg -communicatie -stopzetting De kennis van de verzorgenden is gelijk aan de kennis van de verzorgende in Vlaanderen Kennistest borstvoeding Prenataal GVO + Opleiding: Permanent Opleiding: De kennis van de verzorgenden is gelijk aan de kennis van de verzorgende in Vlaanderen -Algemene opleiding: Basismodule Kraamzorg Expertisecentrum -Specifieke opleiding: Uitbreidingsmodule Kraamzorg Expertisecentrum -Intervisiemomenten: wijkvergadering van aparte kraamzorgteams -Ervaring: ervaring door de verzorgenden in aparte kraamzorgteams GVO: Bereiken dat kraamzorg ruim bekend wordt Info aan zwangeren en specifiek aan kansengroepen Familiehulp 18

19 Aanvraag kraamzorg Tevredenheid behandelen aanvraag verhoogt o.b.v. cijfers maatwerk -De permanentieverantwoordelijke vult specifieke aanvraagformulier in, bestemd voor kraamzorg. -De permanentieverantwoordelijke geeft informatie over het mogelijke tijdstip van contactname door de sectorverantwoordelijke Intakegesprek De infofiche is bezorgd aan de cliënt en de communicatiefiche is afgegeven aan de moeder o.b.v. permanente opvolging -De sectorverantwoordelijke neemt extra documenten mee, naast de documenten uit het intakedossier. -Infofiche -Communicatiefiche (met ziekenhuis) -Communicatiefiche-moeder -Kwetsbare zwangere Familiehulp 19

20 Communicatie en samenwerking met externen -(Zelfstandige) vroedvrouw contacteren bij poliklinische bevalling -Communicatie met het ziekenhuis communicatieblad - ziekenhuis Bevalling Familiehulp 20

21 Opstart zorg Postnataal tijdstip start t.o.v. afspraak met cliënt o.b.v. tevredenheids meting Indien poliklinische bevalling na telefonisch contact van cliënt Geen poliklinische bevalling na overleg met cliënt Inhoud zorg -Aantal verzorgenden per kraamgezin Aantal verzorgenden per kraamgezin o.b.v. cijfers maatwerk -Grenzen van kraamzorg/opportuniteit aanwezigheid poetsvrouw Indicator: hoeveelheid zorg door verzorgende in kraamgezin obv onderzoek Uitbreiding van het aparte kraamzorgteam met een huishoudhulp -Opsporen van bijkomende noden -Bevraging door de verzorgende -Observatie door de verzorgende Familiehulp 21

22 Communicatie en samenwerking met externen -uitvoeren signaalfunctie bij probleem Stopzetting -Reden stopzetting -Doelstelling bereikt? -Tevredenheidsenquête cliënt -Tevredenheidsenquête verzorgende Volgende cyclus Hoe kwetsbare zwangeren bereiken: actie ondernemen Plan Informatie over kraamzorg aan (potentiële) zwangeren en pasbevallen moeders Act Check Do Binnen de eigen organisatie: Sleutelinterventies: uitbreiden naar andere zorgregio s implementatie september Familiehulp 22

23 Bedankt voor je aandacht! Vragen? Familiehulp 23