PROTOCOL AANPAK GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG

Transcriptie

1 Onderdeel van het Veiligheidsplan op Basisschool dr Landman Helvoirt INHOUD 1. De veilige school: preventie. 2. Hoe bewaken we de goede sfeer: werkvormen en voorbeeldgedrag. 3. Grensoverschrijdend gedrag. 4. Verantwoordelijkheden bij grensoverschrijdend gedrag 5. Leerlingvolgsysteem 6. Stappenplan bij grensoverschrijdend gedrag waaronder 7. Schorsing en verwijdering 8. Cybergrensoverschrijdend gedrag 9. Verslag inzake korte schorsing, lange schorsing of verwijdering 10. Communicatieplan bij ernstig grensoverschrijdend gedrag naar ouders betrokken kinderen. 1. DE VEILIGE SCHOOL: PREVENTIE Dit PROTOCOL heeft als doel dat alle kinderen zich in hun basisschoolperiode veilig voelen, zodat zij zich optimaal kunnen ontwikkelen. De maatregelen die in dit Protocol staan beschreven hebben een duidelijke aanpak van grensoverschrijdend gedrag tot doel zodat bij grensoverschrijdend gedrag voor iedereen helder is wie wat moet doen om het grensoverschrijdend gedrag met respect voor alle betrokkenen aan te pakken. SKOH vindt een goed pedagogisch klimaat zeer belangrijk. Dat uit zich in aandacht voor normen en waarden waarbij kinderen in hun eigenheid worden gezien en erkend. Ons onderwijs is dan ook in eerste instantie gericht op een vriendelijk en veilig klimaat waarin een kind zichzelf mag zijn, goede relaties aan kan gaan en zelfstandig keuzes kan maken. Leerkrachten organiseren interactie, instructie en klassenmanagement. De afspraken die we met elkaar maken zijn in iedere groep zichtbaar: Op onze school is iedereen welkom We praten met elkaar en niet over elkaar We zijn zuinig op onze eigen en elkaars spullen We praten voor onszelf en niet namens een ander We luisteren naar elkaar en laten een ander uitspreken We mogen van mening verschillen We helpen elkaar als dat nodig is We zeggen elkaar elke dag s morgens en s middag gedag We lopen rustig in en uit de groep en de school We laten zien en zeggen wat we van de ander goed vinden We praten conflicten uit We vloeken en schelden niet. SKOH/Basisschool dr Landman april

2 Daarnaast zijn er afspraken gemaakt op schoolniveau Leerkrachten observeren de leerlingen en maken tijd voor gesprekken met individuele leerlingen of een groepje leerlingen als een leerling hierom vraagt of de leerkracht dat nodig vindt. Dit kan ook uit belangstelling zijn. We vinden het belangrijk dat elk kind in beeld is en dat het kind dat ook zo ervaart. Eventueel kan de IB-er de leerkracht daarbij assisteren door de groep over te nemen, zodat het gesprek buiten de groep kan plaatsvinden. Omdat het welbevinden van elk kind in de groep de verantwoordelijkheid is van de hele groep kunnen persoonlijke verhalen, na toestemming van het kind en zijn/haar ouders, met de hele groep worden gedeeld. Vrijere situaties zoals buiten spelen of een uitstapje worden met de kinderen voorbereid en doorgesproken met als doel dat de kinderen deze momenten plezierig beleven. Op het moment dat duidelijk is dat bijvoorbeeld het buiten spelen niet goed verloopt neemt de leerkracht de tijd om de pauzes met de leerlingen voor te bereiden en na te bespreken. Wanneer leerkrachten opvallend gedrag observeren bij een leerling uit een andere groep wordt dit zo snel mogelijk met de groepsleerkracht van die leerling besproken. Overblijfkrachten, stagiaires en gasten bespreken grensoverschrijdend gedrag met de groepsleerkracht van het kind. Ouders van het betreffende kind worden hierover geïnformeerd. De leerkracht noteert opvallende ontwikkelingen over een leerling altijd in het logboek van deze leerling in het leerlingvolgsysteem Parnassys. Leerkrachten bespreken dit in gesprekken met ouders. De leerkrachten ontvangen de kinderen s morgen meteen op het schoolplein en in de deuropening van de klas zodat zij ook de gang kunnen overzien. Ook bij het afscheid staat de leerkracht op die plek en gaat met de kinderen mee naar buiten. Alle collega s helpen elkaar bij toezicht houden op de kinderen bij het naar binnen en naar buiten gaan. Een surveillancerooster zorgt ervoor dat leerkrachten weten wanneer ze buiten moeten surveilleren. Er wordt in de groepen wekelijks aandacht besteed aan respect voor elkaar en de omgeving doordat er lessen gegeven worden uit de methode De kracht van HOE BEWAKEN WE DE GOEDE SFEER: WERKVORMEN EN VOORBEELDGEDRAG In de (coöperatieve) werkvormen die we binnen ons onderwijs toepassen, zitten veel sociaalvormende elementen. De kinderen leren hoe ze met elkaar in gesprek kunnen gaan en worden geactiveerd om zich te verdiepen in de mening van een ander. Deze werkvormen zorgen voor een leeromgeving die sociaal gedrag versterkt. Wij werken in groep 1 t/m 8 met de sociaal emotionele methode De kracht van acht. De Kracht van 8 is een handvat voor kinderen (basisschoolleeftijd) en de volwassen om hen heen om bewust te leren respectvol om te gaan met jezelf en de ander. We hanteren hierbij positieve uitgangspunten. We benoemen wat we wél willen in plaats van wat we niet willen. De basis bestaat uit 8 krachten, die zichtbaar gemaakt worden in allerlei activiteiten, veel herhaling leidt ertoe dat het vanzelfsprekend wordt om meer respectvol met elkaar om te gaan. SKOH/Basisschool dr Landman april

3 Deze 8 krachten zijn: Ik ben mezelf Eerlijk zijn Rekening houden met elkaar Samenwerken en elkaar helpen Luisteren naar elkaar Zeggen wat we graag willen Laten we opnieuw beginnen Iedereen hoort erbij Wij vinden het geven van het goede voorbeeld door de leerkrachten (en de ouders) van groot belang. Ook het benoemen van wenselijk gedrag van een kind vinden we effectief. Er zal minder gepest worden in een klimaat waar duidelijkheid heerst over de omgang met elkaar, waar verschillen worden aanvaard en waar ruzies niet met geweld worden opgelost, maar uitgesproken. Agressief gedrag van leerkrachten, ouders en de leerlingen wordt niet geaccepteerd. Leerkrachten en ouders nemen duidelijk stelling tegen dergelijke gedragingen door te verwijzen naar onze afspraken en ieders verantwoordelijkheid daarin. Onze school zet zich in om problemen met elkaar en met woorden op te lossen en (oplopende) agressie te voorkomen. Los van het feit of grensoverschrijdend gedrag wel of niet aan de orde is, wordt het onderwerp grensoverschrijdend gedrag, door de leerkrachten met de kinderen bespreekbaar gemaakt, waarna met hen schoolregels worden besproken en hoe een ieder daarnaar te handelen. We gebruiken voor de duurzame aanpak hiervan ook de werkwijze Kracht van 8. We geven daarbij aan dat we allemaal wel eens iets doen (al dan niet bewust) wat een ander niet bevalt ook al hebben we hierover afspraken gemaakt. Wanneer de ander aangeeft dat dit moet stoppen en je gaat toch door, dan spreken we van een incident. Als het incident dat op school plaatsvindt door de/een leerling/ouder wordt gemeld of door de leerkracht is gezien, vindt er een gesprek tussen betrokkenen met de leerkracht plaats. We komen tot reflectie van ieders waarneming van het incident om te oefenen in omgaan met verschillen en het respecteren van ieders mening en emoties. We herhalen de afspraken over ieders verantwoordelijkheid in het nakomen van de afspraken die op school gelden. 3. GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG In alle gevallen waarin er sprake is van regelmatig en systematisch psychische of fysieke mishandeling door een leerling of een groep leerlingen van één of meer klasgenoten, die niet (meer) in staat is/zijn zichzelf te verdedigen spreken we van grensoverschrijdend gedrag. We zullen dan de stappen ondernemen zoals in onderstaand plan is beschreven. Grensoverschrijdend gedrag wordt binnen de Landmanschool als probleem gezien van alle direct betrokken partijen: leerlingen (gepeste kinderen, pesters en de zwijgende groep), leerkrachten en de ouders/verzorgers (hierna genoemd: ouders). SKOH/Basisschool dr Landman april

4 Als grensoverschrijdend gedrag optreedt, signaleren leerkrachten (in samenwerking met de ouders) dat en nemen duidelijk stelling. Met alle betrokkenen werkt de school aan een oplossing van het grensoverschrijdend gedrag. Hiervoor hanteren wij het Stappenplan bij Grensoverschrijdend Gedrag. Ook kan er advies gevraagd worden aan de vertrouwenspersoon binnen het team. Elke SKOH-school beschikt over twee vertrouwenspersonen. Hun namen staan vermeld in de schoolgids. De vertrouwenspersoon kan het probleem onderzoeken, deskundigen raadplegen en het bevoegd gezag adviseren. Signalen van grensoverschrijdend gedrag kunnen zijn: altijd een bijnaam, nooit bij de eigen naam noemen zogenaamde leuke opmerkingen maken over een klasgenoot een klasgenoot voortdurend ergens de schuld van geven briefjes doorgeven beledigen herhalend opmerkingen maken over kleding isoleren buiten school opwachten slaan of schoppen op weg naar huis achterna rijden naar het huis van het slachtoffer gaan bezittingen afpakken schelden of schreeuwen tegen het slachtoffer 4. VERANTWOORDELIJKHEDEN BIJ GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG Kindniveau De leerkracht bespreekt met het kind dat grensoverschrijdend gedrag laat zien de situatie. Dit kan een probleemoplossend gesprek zijn (op zoek naar de oorzaak) om vervolgens de gevoeligheid voor wat hij uithaalt te vergroten, gekoppeld aan afspraken met evaluatiemomenten: Praten; zoeken naar de reden van het ruzie maken/grensoverschrijdend gedrag (baas willen zijn, jaloezie, verveling, buitengesloten voelen, problemen thuis) Laten zien wat het effect van zijn/haar gedrag is voor de ander. Excuses aan laten bieden en laten benoemen welk gedrag onwenselijk is geweest In laten zien welke sterke (leuke) kanten de ander heeft Grensoverschrijdend gedrag is verboden in en om de school: als we zien dat het toch nog gebeurt, ondernemen we de acties die in het stappenplan staan. Kind leren niet meteen kwaad te reageren, leren beheersen, de stop-eerstnadenken-houding of een andere manier van positief oplossingsgedrag aanleren. SKOH/Basisschool dr Landman april

5 Uiteraard bieden we ook hulp aan het slachtoffer. Kinderen die voortdurend worden gepest, kunnen op verschillende manieren reageren. De meeste kinderen worden passief en zitten er duidelijk mee. Een enkel kind gaat zelf uitdagen. Beide vormen van gedrag zijn aangeleerd, in de zin van reacties op uitstoting. Dit gedrag kan ook weer afgeleerd worden. In dit geval zijn bijvoorbeeld sociale vaardigheidstraining, zelfverdediging, kanjertraining of de projecten Rots en water en Meidenvenijn goede interventies. Verder zal de leerkracht: een kind dat gepest wordt steunen; de leerkracht tolereert grensoverschrijdend gedrag nooit luisteren wanneer een kind komt melden dat het ergens last van heeft. Dit wordt nooit gezien als klikken. We zeggen de kinderen: Wanneer je ergens last van hebt vertel je het de leerkracht zodat die je kan helpen. medeleven tonen en luisteren en vragen: hoe en door wie wordt er gepest en wat is de situatie? nagaan hoe de leerling zelf reageert, wat doet hij/zij voor tijdens en na het grensoverschrijdend gedrag en ander grensoverschrijdend gedrag. de leerling in laten zien dat je op een andere manier kunt reageren. Huilen of heel boos worden is juist vaak een reactie die een pester wil uitlokken. Benoemen van en oefenen met een andere reactie, bijvoorbeeld je niet afzonderen. met het gepeste kind praten om bewust te worden waarom een kind pest. nagaan welke oplossing het kind zelf wil sterke kanten van de leerling benadrukken benoemen wat de leerkracht ziet aan positief gedrag van de leerling en dat waarderen (schouderklopje/duim) Groepsniveau Leerkrachten hebben een sleutelrol in de aanpak van het grensoverschrijdend gedrag en ander grensoverschrijdend gedrag. Zij zijn de eerst verantwoordelijken om dit vroegtijdig te signaleren én voor de aanpak ervan. Het is belangrijk dat zij grensoverschrijdend gedrag vroegtijdig signaleren en effectief aanpakken. De leerkrachten worden ondersteund door de Intern Begeleider die, als het nodig is, ook buiten de klas met individuele kinderen of met groepjes kinderen aan de slag gaat. Om de zwijgende middengroep tot bondgenoot in de strijd tegen het grensoverschrijdend gedrag te maken onderneemt de leerkracht de volgende acties: de groep samen verantwoordelijk maken voor het welbevinden van elk individu in de groep. Buiten sluiten wordt niet getolereerd. grensoverschrijdend gedrag in de klas aan de orde stellen door aandacht aan het stappenplan te geven en het onderwerp regelmatig terug te laten komen. Telkens in andere bewoordingen en ook gebruikmakend van verschillende werkvormen. op een algemene manier grensoverschrijdend gedrag bespreken en niet vanuit de actuele situatie waarin grensoverschrijdend gedrag plaatsvond. Dat heeft het risico dat kinderen het probleem ontkennen, bagatelliseren, het slachtoffer de schuld geven of zeggen dat het maar een grapje is. Of de pesters gaan het slachtoffer voor zijn klikken bestraffen. via rollenspel de consequenties van grensoverschrijdend gedrag aan den lijve laten ondervinden. SKOH/Basisschool dr Landman april

6 Ouderniveau De leerkracht, stelt de ouders op de hoogte. Desnoods zal er een door school georganiseerd gesprek plaatsvinden met alle ouders uit de groep om te praten over de oplossing. Leerkracht(en) en ouders proberen in goed overleg samen te werken aan een bevredigende oplossing. Met de ouders wordt gesproken om na te gaan wat de oorzaak van het pest/overschrijdend gedrag zou kunnen zijn. Oorzaken van pestgedrag kunnen zijn: - Een problematische thuissituatie - Voortdurend gevoel van anonimiteit (buitengesloten voelen) - Voortdurend in een niet-passende rol worden gedrukt - Voortdurend met elkaar de competitie aangaan - Een voortdurende strijd om de macht in de klas of in de buurt School gaat in gesprek met de ouders van de gepeste leerling en de ouders van het kind dat grensoverschrijdend gedrag laat zien. Daarbij dringt de leerkracht er bij de ouders op aan om het gepeste kind niet over te beschermen. Bijvoorbeeld door het kind naar school te brengen of te zeggen ik zal het de pesters wel eens gaan vertellen. Hiermee plaatst de ouder het gepeste kind in een uitzonderingspositie waardoor het grensoverschrijdend gedrag kan toenemen in plaats van afnemen. School kan de ouders adviseren als dat voor het kind nodig lijkt te zijn en het niet al gebeurt, om een sport of club te zoeken; waar het kind kan ervaren dat contact met andere kinderen leuk kan zijn. Ook kan school adviseren als ouders externe hulp in willen zetten voor bijvoorbeeld een sociale vaardigheidstraining. School heeft contacten met Jeugdgezondheidszorg, huisarts, GGD en CJG waardoor advisering van ouders indien zij hulp of begeleiding wensen, mogelijk is. Advies aan ouders van gepeste kinderen a. Neem het probleem en de situatie serieus. Houd de communicatie met uw kind open, blijf in gesprek met uw kind. b. Als grensoverschrijdend gedrag niet op school gebeurt, maar op straat, probeer contact op te nemen met de ouders van de pester(s) om het probleem bespreekbaar te maken. Geef bij de leerkracht aan dat dit speelt, zodat hij/zij daarvan op de hoogte is. c. Grensoverschrijdend gedrag op school kunt u het beste direct met de leerkracht bespreken. d. Waardeer wenselijk gedrag omdat dit kan bijdragen aan vergroten van het zelfrespect e. Geef aan dat er een einde aan het grensoverschrijdend gedrag komt door te benoemen dat er aan gewerkt wordt doordat er in de groep over gesproken wordt, hoe je respectvol met elkaar leert omgaan, kracht van 8. SKOH/Basisschool dr Landman april

7 Advies aan ouders van leerlingen die grensoverschrijdend gedrag laten zien a. Neem het probleem en de situatie serieus. Houd de communicatie met uw kind open, blijf in gesprek met uw kind. b. Probeer te achterhalen waarom uw kind pest, meestal is er wel een aanleiding voor geweest. c. Probeer achter de mogelijke oorzaak te komen d. Maak uw kind gevoelig voor wat het anderen aandoet en maak uw verantwoordelijk voor eigen gedrag e. Corrigeer het pest- en/of het grensoverschrijdend gedrag en benoem het wenselijke gedrag van uw kind f. Maak uw kind duidelijk dat ook uw kind zich aan de gemaakte afspraken over omgangsvormen op school/in de groep moet houden en zo niet dat dit voor uw kind consequenties heeft. Advies aan andere ouders a. Stimuleer uw kind om op een wenselijke manier met andere kinderen om te gaan b. Corrigeer uw kind bij grensoverschrijdend gedrag en benoem wenselijk gedrag c. Geef zelf het wenselijke voorbeeld: toon respect naar anderen, laat hen in hun waarde. Als u zich zorgen maakt over het welzijn van uw kind of een ander kind, bespreek dit met de leerkracht of met de vertrouwenspersoon. Toon zelfbeheersing en spreek op een rustige manier met leerkrachten of andere ouders; misdraag u niet, zeker niet als er kinderen bij zijn; oordeel niet over een ander (kind of over diens opvoeding. Als u zich zorgen maakt over het welzijn van uw of andermans kind overleg dan met de leerkracht, met als uitgangspunt om een oplossing te vinden die goed is voor alle kinderen. d. Leer uw kind voor zichzelf maar ook voor anderen op te komen e. Leer uw kind verantwoordelijkheid te benoemen en te laten zien voor het eigen gedrag. 5. REGISTRATIE IN HET LEERLINGVOLGSYSTEEM De groepsleerkracht beschrijft grensoverschrijdend gedrag in het logboek in Parnassys van het betreffende kind. Daarnaast telt de leerkracht de incidenten in de incidenten registratielijst van zijn groep. Daarin wordt de datum genoteerd waarop het incident zich heeft voorgedaan met welk kind. In één opslag is duidelijk of het steeds hetzelfde kind betreft of dat het steeds andere kinderen betreft, maar bijv. wel steeds dezelfde soort incidenten). Bij 3 registratiemomenten wordt het kind besproken in het MAT om te kijken of er voldoende interventies zijn ingezet of dat er verdere actie nodig is. De leerkracht meldt dit aan bij de directeur of intern begeleider. Minimaal 1x per jaar (oktober/november) vult de groepsleerkracht het ZIEN! leerlingvolgsysteem in. Hierin worden ook incidenten geregistreerd. Op basis van deze scores wordt er met de intern begeleidster gekeken naar patronen in vaker voorkomend grensoverschrijdend gedrag bij hetzelfde kind. Kinderen waar op basis van de scores aandacht aan wordt geschonken worden in de tweede helft van dat desbetreffende schooljaar nogmaals gescoord en besproken. Naast de geplande en verplichte besprekingen kan er op ieder gewenst moment door de groepsleerkracht en/of intern begeleider/directeur een afspraak worden gemaakt om grensoverschrijdend gedrag te bespreken. SKOH/Basisschool dr Landman april

8 6. STAPPENPLAN BIJ GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG Iedere melding van grensoverschrijdend gedrag wordt serieus genomen en geverifieerd. Op het moment dat een leerling, een ouder of een collega melding maakt van grensoverschrijdend gedrag worden de volgende stappen ondernomen. Deze stappen zijn erop gericht om het grensoverschrijdende gedrag zo snel mogelijk te stoppen en het kind richting te geven wat wij wenselijk vinden en afgesproken hebben. Stap 1 Inventarisatie ernst situatie De leerkracht/overblijfouder/ib er heeft een afzonderlijk gesprek met de leerling die grensoverschrijdend gedrag vertoont en de leerling die hier last van heeft. Aan de hand van zo concreet mogelijke voorvallen uit het recente verleden wordt een analyse gemaakt en de ernst van de situatie ingeschat. De leerkracht/overblijfouder/ib er heeft dezelfde dag nog een gezamenlijk gesprek met betrokken kinderen. Het probleem wordt duidelijk en helder geformuleerd. Stap 2 Bespreken van bij de situatie betrokken partijen De leerkracht stelt de ib-er op de hoogte en zo nodig de overblijfouders van het grensoverschrijdende gedrag i.v.m. toezicht op het plein e.d. Afhankelijk van de ernst en of het recidiverend gedrag is worden de ouders van betrokken kinderen door de leerkracht op de hoogte gesteld. Door niet direct de ouders bij het grensoverschrijdend gedrag te betrekken bij een eerste keer krijgt een kind de gelegenheid zijn gedrag meteen te verbeteren. Indien het grensoverschrijdend gedrag ernstig is of recidiveert zullen de ouders altijd worden ingelicht. Binnen één week vindt de eerste evaluatie plaats. De leerkracht zal nauwkeurig observeren. Stap 3 Evaluatie gemaakte afspraken Na één week volgt een gesprek met de betrokken kinderen waarbij de leerkracht zelf kan inschatten wat het beste is: gezamenlijk of afzonderlijk. Is het gelukt om de afspraken na te komen? Zo ja dan de afspraken handhaven/bijstellen en een volgend gesprek over twee weken mits er niet eerder sprake is van grensoverschrijdend gedrag of grensoverschrijdend gedrag. Zo niet dan wordt een analyse opgesteld, waardoor het mis is gegaan. Ouders worden op de hoogte gebracht van het positieve gesprek ofwel het feit dat er een analyse opgesteld wordt omdat het mis gegaan is. Leerkracht overlegt met ib-er. Er wordt een handelingsplan opgesteld voor de komende twee weken. Het team wordt hiervan op de hoogte gebracht. Dit wordt met de ouders gecommuniceerd. Na een week hebben we een gesprek om te constateren dat het goed gegaan is of niet. In het laatste geval gaan we weer terug naar stap 2. SKOH/Basisschool dr Landman april

9 Stap 4 Beoordeling verdere gang van zaken 1. Een week na het voorgaande gesprek is er opnieuw een gesprek tussen leerkracht en leerlingen. Indien wenselijke richting, waarderen en zo door gaan. Verslag wordt uitgebracht aan ib-er. Is er meer aandacht nodig dan nieuw handelingsplan opstellen, waarbij externe deskundigheid ingeschakeld kan worden. 2. Alle concrete acties en afspraken worden door de leerkracht vastgelegd in de klassenmap en in het leerlingvolgsysteem. 3. Acties en afspraken dienen erop gericht te zijn het grensoverschrijdend gedrag onmiddellijk te stoppen en het gedrag te veranderen. 4. Bij aanhoudend grensoverschrijdend gedrag kan deskundige hulp worden ingeschakeld zoals het samenwerkingsverband, de schoolarts van de GGD of schoolmaatschappelijk werk. 5. Als het een groepsprobleem is, gaan we over naar stap 5. Indien er geen verbetering in gedrag gezien wordt, zal er voor de veiligheid van de groep of van het betreffende kind naar stap 6 overgegaan worden. Stap 5 (eventueel) Collectieve bespreking situatie betrokken partijen Gesprek met alle ouders uit de groep over het probleem in de groep als er sprake is van een grote zwijgende groep onder de klasgenoten die niet op het grensoverschrijdende reageert of durft te reageren. Dit gesprek wordt geleid door een directeurlid of intern begeleider. De leerkracht(en) van de groep zijn aanwezig. Doel is informatieverstrekking en benoemen wat ouders kunnen doen om het gedrag te beïnvloeden in wenselijke richting. Stap 6 Interventies Een leerling wordt tijdelijk in een andere groep geplaatst. SKOH/Basisschool dr Landman april

10 7. SCHORSING EN VERWIJDERING VAN LEERLINGEN Indien het grensoverschrijdend gedrag zich blijft herhalen of ernstiger vormen aanneemt, als er sprake is van ernstig grensoverschrijdend gedrag door een leerling, waarbij psychisch en of lichamelijk letsel aan derden of schade aan materiaal is toegebracht, zullen wij overgegaan tot een korte schorsing van 1 dag, een schorsing van maximaal 3 weken of zelfs tot verwijdering. Er worden 3 vormen van maatregelen genomen: Korte schorsing Lange schorsing Verwijdering Korte schorsing Omschrijving Van een korte schorsing is sprake wanneer de leerling één dag of korter het recht op deelname aan het onderwijs wordt ontzegd. Een korte schorsing zal normaliter gedurende een schooldag worden opgelegd en slechts gelden voor die betreffende schooldag. Een ernstig incident leidt tot een korte schorsing met onmiddellijke ingang. Hierbij gelden de volgende voorwaarden: in geval van een korte schorsing wordt de leerling voor de rest van de dag de toegang tot de school ontzegd en worden de ouders/verzorgers onmiddellijk van het incident en de korte schorsing gemotiveerd op de hoogte gebracht. Als ouders niet bereikbaar zijn en andere contactpersonen ook niet, blijft het kind op school bij de directeur/mat totdat het wordt gehaald. De korte schorsingsmaatregel kan eenmaal worden verlengd met 1 dag. Daarna kan de leerling worden geschorst voor maximaal 1 week. In beide gevallen dient de school vooraf of indien dat niet mogelijk is zo spoedig mogelijk na het effectueren van de maatregel contact op te nemen met de ouders. Ook hiervoor geldt dat het kind op school blijft totdat het door ouders/verzorgers wordt gehaald bij directeur/iemand van het MAT. De ouders/verzorgers worden op school uitgenodigd voor een gesprek. Hierbij is de groepsleerkracht en een lid van de directeur van de school aanwezig. Indien het overblijven betreft, zal ook de overblijfouder erbij aanwezig zijn. Van het incident en het gesprek met de ouders wordt een verslag gemaakt. Dit verslag wordt door de ouders voor gezien getekend en in het leerlingendossier opgeslagen. De korte schorsing maatregel kan alleen worden toegepast na goedkeuring door de directeur van de school. De korte schorsing maatregel wordt na toepassing schriftelijk gemeld aan het bevoegd gezag. SKOH/Basisschool dr Landman april

11 De korte schorsing maatregel is geen officieel instrument, maar kan niettemin bruikbaar zijn bij onveilige situaties of bij het herstellen van de rust binnen de school: het is geen officiële strafmaatregel maar een ordemaatregel in het belang van de school; daarom geen aantekening van de korte schorsing maar van het incident in het dossier van de leerling. Lange Schorsing Omschrijving Van een lange schorsing van een leerling is sprake wanneer de leerling tijdelijk het recht op deelname aan het onderwijs wordt ontzegd. Wanneer de ontzegging van de deelname aan het onderwijs maximaal één dag omvat, betreft het geen lange schorsing maar een korte schorsing. Pas bij een volgend ernstig incident, of in het afzonderlijke geval dat het voorgevallen incident zo ernstig is, kan worden overgegaan tot een formele schorsing. De wettelijke regeling voor het Bijzonder onderwijs is hierbij van toepassing. Hierbij gelden de volgende voorwaarden: Het bevoegd gezag van de school (Stichting Katholiek Onderwijs Haaren) wordt voorafgaand aan de schorsing in kennis gesteld van deze maatregel en om goedkeuring gevraagd. Gedurende de schorsing wordt de leerling de toegang tot de school ontzegd. Voor zover mogelijk worden er maatregelen getroffen waardoor de voortgang van het leerproces van de leerling gewaarborgd kan worden. Schorsing mag niet betekenen dat het doen van toetsen (denk aan cito-entree of eindtoetsen) wordt belemmerd. Dit vraagt passende maatregelen, bijv. het wel tot de school toelaten voor het doen van deze toets. Daarnaast kan het beschikbaar stellen van (thuis)studiemateriaal tot de mogelijkheden behoren. De betrokken ouders/verzorgers worden door de directeur uitgenodigd voor een gesprek betreffende de maatregel. Hierbij dienen nadrukkelijk oplossingsmogelijkheden te worden verkend, waarbij de mogelijkheden en de onmogelijkheden van de opvang van de leerling op de school aan de orde komen. Van de schorsing en het gesprek met de ouders wordt een verslag gemaakt. Dit verslag wordt door de ouders/verzorgers voor gezien getekend en in het leerlingendossier opgeslagen. Het verslag wordt ter kennisgeving verstuurd aan: o Het bevoegd gezag o De ambtenaar leerplichtzaken o De inspectie onderwijs Ouders kunnen beroep aantekenen bij het schoolbestuur van de school. Het bevoegd gezag beslist uiterlijk binnen 14 dagen op het beroep. SKOH/Basisschool dr Landman april

12 Verwijdering Bij het zich meermalen voordoen van een ernstig incident, dat ingrijpende gevolgen heeft voor de veiligheid en/of de onderwijskundige voortgang van de school, kan worden overgegaan tot verwijdering. De wettelijke regeling voor het Bijzonder onderwijs is hierbij van toepassing. Hierbij gelden de volgende voorwaarden: Verwijdering van een leerling van school is een beslissing van het bevoegd gezag. Voordat men een beslissing neemt, dient het bevoegd gezag de betrokken leerkracht en de directeur te horen. Hiervan wordt een verslag gemaakt wat aan de ouders ter kennis worden gesteld en door de ouders voor gezien wordt getekend. Het verslag wordt ter kennisgeving opgestuurd naar o De ambtenaar leerplichtzaken o De inspectie onderwijs Het bevoegd gezag informeert de ouders schriftelijk en met redenen over het voornemen tot verwijdering, waarbij de ouders gewezen wordt op de mogelijkheid van het indienen van een bezwaarschrift. De ouders krijgen de mogelijkheid binnen zes weken een bezwaarschrift in te dienen. Het bevoegd gezag is verplicht de ouders te horen over het bezwaarschrift. Het bevoegd gezag neemt een uiteindelijke beslissing binnen vier weken na ontvangst van het bezwaarschrift. Een besluit tot verwijdering is pas mogelijk nadat een andere basisschool of een andere school voor speciaal onderwijs is gevonden om de leerling op te nemen of dat aantoonbaar is dat het bevoegd gezag, gedurende acht weken, er alles aan heeft gedaan om de leerling elders geplaatst te krijgen. SKOH/Basisschool dr Landman april

13 8. CYBERGRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG a. Vormen van cybergrensoverschrijdend gedrag Anonieme berichten versturen via MSN en SMS, schelden, roddelen, bedreigen, foto s van mobieltjes en webcam op internet plaatsen, privégegevens op een site plaatsen, wachtwoorden en credits stelen en misbruiken, haatprofielen aanmaken, virussen sturen en happy slapping. 20% van de leerlingen heeft te maken met cybergrensoverschrijdend gedrag. b. Effecten De effecten van cybergrensoverschrijdend gedrag kunnen langduriger en wijder verspreid zijn dan bij traditioneel grensoverschrijdend gedrag. Opnames die via de webcam worden gemaakt, worden vastgelegd door een ander. Deze opnames verdwijnen nooit meer. Over de hele wereld kan een foto op een site staan. Foto s die eenmaal op internet staan zijn soms niet meer te verwijderen. c. Verantwoordelijkheid van de school Soms gebeurt grensoverschrijdend gedrag buiten de school. Toch heeft de school er veel last van. Het ruziën en grensoverschrijdend gedrag gaat op school door. Schoolresultaten lijden eronder. Er ontstaat een onveilig klimaat. Kinderen kunnen minder goed leren. Grensoverschrijdend gedrag heeft effect op het schoolklimaat. d. Hoe kun je cybergrensoverschrijdend gedrag voorkomen? Voorop staat: helemaal voorkomen kun je het niet. Je kunt er wel voor zorgen dat leerlingen, ouders en medewerkers zoveel mogelijk op de hoogte zijn, zodat de kans dat een pestsituatie uit de hand loopt minimaal wordt. 1. Toepassen en actualiseren van het protocol. 2. Leerlingen bewust maken van de gevaren op internet, de effecten van cybergrensoverschrijdend gedrag en de strafbare feiten. 3. Afspreken van internetgedrag en samen met de leerlingen regels maken. 4. Grensoverschrijdend gedrag bespreekbaar maken in de klas en leerlingen elkaar daarop laten aanspreken. Voor leerlingen: Tips tegen cybergrensoverschrijdend gedrag. 5. Sancties van het protocol consequent toepassen. 6. Schoolreglement aanpassen. Bijvoorbeeld: "het maken van opnames van medeleerlingen en leerkrachten zonder toestemming kan leiden tot schorsing/verwijdering/disciplinaire maatregelen 7. Opleiden van medewerkers in de school (ook onderwijsondersteunend personeel) is noodzakelijk. Een studiemiddag zorgt dat medewerkers up to date met hun kennis zijn. 8. Ouders informeren door een ouderavond. Ouders zijn in het algemeen niet goed op de hoogte van wat hun kind op internet doet. Alleen door met de ouders samen te werken is digitaal grensoverschrijdend gedrag aan te pakken. (Veilig op Internet) 9. Laat leerlingen het Diploma Veilig Internet behalen, zie de website Ik Surf Veilig. SKOH/Basisschool dr Landman april

14 e. Hoe kun je cybergrensoverschrijdend gedrag aanpakken? voorbeeld 1 Een blootfoto van een leerling is op het internet geplaatst: Luister naar de leerling. Toon begrip en veroordeel niet. Neem contact met de ouders op. Meld dit bij de contactpersoon of vertrouwenspersoon. Meld dit bij de provider met verzoek tot verwijdering van de foto. Zet jouw provider in dit adres: abuse@provider.nl Adviseer de ouders aangifte bij de politie te doen. Probeer de dader te achterhalen. Voer maatregelen richting dader uit. voorbeeld 2 Een leerling wordt steeds lastig gevallen (stalking): Leer de leerling assertief te zijn: nee zeggen, contact afsluiten. De leerling niet laten ingaan op de stalker. Breng de ouders op de hoogte. Adviseer de ouders en de leerling om bewijslast te verzamelen. Adviseer de ouders aangifte bij de politie te doen. voorbeeld 3 Over een leerling wordt geroddeld via MSN: Geef steun en luister naar de leerling. Adviseer de leerling berichten te bewaren en op te slaan. Probeer de dader te achterhalen via systeembeheerder en slachtoffer. Bespreek het met de mentor/vertrouwenspersoon. Spreek de pesters aan. Voer eventueel een klassengesprek. Neem contact met de ouders op. Probeer de dader op te sporen Soms is de identiteit van de dader te achterhalen door uit te zoeken van welke computer op school het bericht is verzonden. Je gebruikt daarvoor de zogenaamde logfiles van de school-server (centrale computer). Vanzelfsprekend heb je daar wel (technische) ondersteuning van een ICT-coördinator, systeembeheerder, en/of externe beheerder voor nodig. Ga na wanneer het bericht verstuurd is en welke klas op dat moment gebruik maakte van de computers. De stijl van het bericht en eventuele taalfouten kunnen de dader verraden. De dader kan wellicht ook worden gevonden door in de klas te praten over wat er is gebeurd. Soms is het niet mogelijk een dader te achterhalen en zit er niets anders op dan het effect te minimaliseren. Dat kan het beste door het slachtoffer op het hart te drukken niet te reageren op haatmail of andere grensoverschrijdende berichten. SKOH/Basisschool dr Landman april

15 f. Blokkeren van afzenders Sommige programma s hebben de mogelijkheid om specifieke afzenders te blokkeren. Verwijs ouders naar bestaande websites voor meer informatie. Op den duur loont het wellicht de moeite de leerling een nieuw mailadres te geven. Vertel je leerlingen dat ze altijd heel voorzichtig moeten zijn met het doorgeven van hun mailadres aan anderen. g. Cybergrensoverschrijdend gedrag is strafbaar Er zijn verschillende vormen van cybergrensoverschrijdend gedrag die strafbaar zijn. Daar kun je hier meer over lezen: Cybergrensoverschrijdend gedrag wat is strafbaar? Leerlingen realiseren zich dat vaak niet. Ook wanneer het slachtoffer lichamelijk letsel of materiële schade is toegebracht, kan de politie worden ingeschakeld. SKOH/Basisschool dr Landman april

16 9. VERSLAG INZAKE KORTE SCHORSING, LANGE SCHORSING EN OF VERWIJDERING VAN LEERLINGEN. Naam leerling: Geboortedatum: Naam berokken leerkracht(en): Datum incident: Het betreft grensoverschrijdend gedrag tijdens o lesuren o vrije situatie o plein o elders Het betreft grensoverschrijdend gedrag ten aanzien van o leerkracht o medeleerlingen o anderen t.w. Korte omschrijving van het incident: Ouders/verzorgers op de hoogte gesteld d.m.v. o afspraak op school o huisbezoek o telefonisch contact Datum en tijd: Gesproken met: De volgende maatregel is genomen: o korte schorsing o lange schorsing o in gang zetten van een procedure tot verwijdering Datum gesprek ouders/verzorgers en de school: (zie verder verslag van het gesprek) Afspraken tussen ouders/verzorgers en de school: SKOH/Basisschool dr Landman april

17 10. COMMUNICATIEPLAN BIJ ERNSTIG GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG Indien zich ernstig grensoverschrijdend gedrag voordoet zullen de volgende stappen worden ondernomen om de ouders van betrokken kinderen in te lichten. Door ouders actief in te lichten zal voorkomen worden dat geruchten de ronde gaan doen en er onrust ontstaat bij ouders die een verhaal van hun kind horen maar niet weten wat er precies is gebeurd. 1. Indien er kinderen slachtoffer zijn geweest van ernstig grensoverschrijdend gedrag zullen de ouders van de betrokken kinderen direct telefonisch door de directeur of iemand anders van het Management Advies Team (MAT) op de hoogte worden gesteld. Er zal direct een inschatting gemaakt worden of medische zorg nodig is. Indien de ouders niet bereikbaar zijn zal op een later op dezelfde dag net zolang geprobeerd worden de ouders te bereiken totdat er contact is geweest. 2. De ouders van het kind dat ernstig grensoverschrijdend gedrag heeft vertoond zullen direct telefonisch door de directeur of iemand anders van het MAT op de hoogte worden gesteld. Indien de ouders niet bereikbaar zijn zal op een later op dezelfde dag net zolang geprobeerd worden de ouders te bereiken totdat er contact is geweest. 3. De ouders van kinderen die wel getuige zijn geweest maar niet direct fysiek getroffen zijn zullen afhankelijk van de ernst van de situatie dezelfde dag telefonisch dan wel per door de directeur of iemand anders van hert MAT op de hoogte gesteld worden. 4. De ouders van de kinderen die geen getuige waren uit de groep zullen binnen 24 uur op de hoogte gesteld worden door de directeur of iemand anders van het MAT. Het doel hiervan is dat ouders alert zijn op signalen van hun kinderen. Evaluatie Dit protocol is door team, directeur en (G)MR vastgesteld en wordt om de twee jaar geëvalueerd. Websites Meer informatie over het tegengaan van grensoverschrijdend gedrag is te vinden op Boekjes van Bob van der Meer over tegengaan van grensoverschrijdend gedrag SKOH/Basisschool dr Landman april