Onderwijs-Service. Nascholingen voor secundair onderwijs en zorgverstrekkers

Transcriptie

1 Onderwijs-Service Nascholingen voor secundair onderwijs en zorgverstrekkers Zorg in onderwijs Leren zichtbaar maken John Hattie Professionaliseren als leerkracht Onderwijs Service

2 2 De vzw Onderwijs Service organiseert praktijkgerichte nascholingen in het kader van de professionalisering van leerkrachten, zorg verstrekkers, directie en schoolteams. De nascholingen gaan dieper in op onderwijsgerelateerde thema s en reiken tools aan om pedagogisch didactische methodieken te implementeren in de school. en De individuele nascholingen gaan hoofdzakelijk door in Sint Niklaas (Hogeschool Odisee, Hospitaalstraat 23, 9100 Sint Niklaas). Daarnaast bieden wij ook nascholingen aan op andere locaties: Aalst, Brugge, Brussel, Hasselt of Leuven. Tarieven: Nascholing van een halve dag: 65/p.p. Nascholing van een volledige dag: 100/p.p. 2 daagse nascholing Leren zichtbaar maken: 195/p.p. Inschrijven kan op of via info@onderwijsservice.be. Teamgerichte nascholingen bij jou op school Veel nascholingen kun je bij jou op school laten doorgaan. Dit kan bijvoorbeeld voor een pedagogische studiedag of een personeelsvergadering. Je vindt een overzicht van deze nascholingen op blz. 6. Tarieven: 170/uur (met een minimum van 3u en voor een groep tot 25 deelnemers) Leren zichtbaar maken: 1250 per dag Kilometervergoeding: 0,34/km Minder dan 3u: 200/uur Volledige dag (min. 6u): 10% korting Vraag vrijblijvend een offerte aan voor groepen met meer dan 25 mensen. Vraag vrijblijvend een offerte aan voor consulteren bij jou op school. Je kunt informatie vragen of een teamgerichte nascholing boeken op of via info@onderwijsservice.be. vzw Onderwijs-Service Hubert Frère Orbanlaan Gent Tel Fax info@onderwijsservice.be

3 3 In deze catalogus Onderwijs-Service 4 Leren zichtbaar maken 7 Professionaliseren als leerkracht 12 Talenonderwijs 19 Focus op talen 20 Een goede klasorganisatie zet aan tot leren 27 STEM: wetenschappen en techniek 33 Zorg in onderwijs 36 Focus op het M-decreet 37

4 4 Onderwijs-Service Onderwijs Service biedt inspirerende nascholingen aan met het oog op professionalisering van leerkrachten en andere betrokkenen binnen het onderwijs. Onderwijs Service omringt zich met nationale en internationale specialisten en organisaties die toonaangevend zijn binnen hun vakgebied. Zo slagen we erin een vormingsaanbod van topkwaliteit samen te stellen dat inspeelt op de meest actuele onderwijsontwikkelingen. De trainers van Onderwijs-Service

5 5 De partners van Onderwijs-Service Het partnerschap tussen vzw Onderwijs Service enerzijds en deze partners anderzijds bestaat in functie van het optimaal informeren van onderwijskundigen. We stellen je bij elke nascholing vrijblijvend uitgaven voor die aansluiten bij het thema. Deze uitgaven kun je bestellen via of Soorten nascholingen bij Onderwijs-Service Een vorming duurt een halve dag of een volledige dag en biedt een introductie tot het thema. Je maakt kennis met of zoomt in op een specifiek onderwerp. Je krijgt tips die je meteen in de praktijk kunt omzetten. Een training duurt minimum twee dagen (al dan niet gespreid in de tijd) en dompelt je helemaal onder in het gekozen thema. Idealiter volgde je al een vorming over het onderwerp. Naast een grondige theoretische basis krijg je ook uitgebreid de kans om te oefenen op vaardigheden. Je kunt ook eigen ervaringen ter sprake brengen en discussiëren met collega s. De Focusdagen bundelen enkele vormingen rond een bepaald thema. Je kunt er op een dag tijd met veel verschillende methodieken kennismaken, in je eigen regio. Er zijn Focusdagen in Aalst, Brugge, Brussel, Hasselt, Leuven en Sint Niklaas. Dit zijn de Focusdagen voor het schooljaar Focus op talen (blz. 20) Focus op het M decreet (blz. 37)

6 6 Soort nascholing Titel nascholing Individuele nascholing Teamgerichte nascholing Leren zichtbaar maken: de grondslag X X 9 Blz. Leren zichtbaar maken voor leraren X X 10 Leren zichtbaar maken: bewijs in actie voor beleidsmakers X X 11 Lesgeven vraagt lef! X 13 Werken in het onderwijs: omgaan met verandering en keuzes leren maken Professionaliseren door zelfreflectie X X 14 Actief leren dankzij digitale didactiek X X 15 Een starter in ons team: aanvangsbegeleiding organiseren als team X X 16 Public Speaking: met plezier voor een groep spreken! X X 17 Co teachers gezocht! X 18 Grammatica en leesvaardigheid Latijn X 21 Naar een geïntegreerde evaluatie in het vak Latijn X 22 De nieuwe taalbeschouwing in de derde graad Een paradigmawissel X 23 Heavy met taal, creatief met poëzie X 24 Basisvorming werken aan uitspraak in de NT2klas X 25 Kennismaking met CLIL: ready steady go! X X 26 Ontspannen werken in een ontspannen klas X X 28 Leertoename door verdiepende klasgesprekken X X 29 Doordacht lesgeven: effectieve lesdoelen en werkvormen om leerwinst X X 30 voor elke leerling te garanderen Coöperatieve Leerstrategieën X 31 Turnen in bewegingsfamilies X 32 Filosoferen in de lessen wetenschap X 34 Ideeënfabriek natuurwetenschappen: hoe conceptontwikkeling faciliteren X 35 in de wetenschapsklas Online hulpmiddelen voor jongeren met autisme X X 38 Faalangst: weg ermee zelfvertrouwen: kom op! X 39 Hoogbegaafdheid in het secundair onderwijs X 40 Doelgericht werken aan studie en schrijfvaardigheden van jongeren X 41 (16+) met dyslexie Sherborne bewegingspedagogiek X 42 Jongeren leren omgaan met een ontwikkelingsprobleem X X 43 Omgaan met hoogsensitieve jongeren X X 44 Brain Gym: bewegen om te leren X 45 Snoezelen: basisvorming X X 46 Een wondere wereld van zintuigen Denken en leren in beeld(en) X X 47

7 LEREN ZICHTBAAR MAKEN John Hattie Visible Learning Leren zichtbaar maken Analyse van wat werkt in het onderwijs 7 Het is essentieel om leerlingen ervan te verzekeren dat fouten maken mag, want fouten zijn belangrijke hefbomen om beter te leren. We moeten naar een groter leereffect durven te streven! Krachtige en deskundige leerkrachten zoeken feedback over hun effect op de vooruitgang en vaardigheid van al hun leerlingen.

8 8 Leren zichtbaar maken (Visible Learning) is gebaseerd op het onderzoek van John Hattie, een van de meest gerenommeerde onderwijswetenschappers internationaal. Hij deed meer dan 1000 meta analyses van onderwijsonderzoeken waarbij van leerlingen over heel de wereld gegevens zijn verzameld. Dit is veruit het meest uitgebreide, op bewijs gerichte onderzoek naar wat het beste werkt om leerprestaties te verbeteren Beginnend effect Tegengesteld effect Leraar effect Zone van de gewenste effecten Leren zichtbaar maken in het kort Uit het onderzoek blijkt dat ongeveer 95% van wat leraren doen een positief effect heeft. Er is dus bijna altijd bewijs te vinden dat iets impact heeft op leren. Maar we hebben meer nodig dan dat. Centrale vragen hierbij zijn dan: Hoe groot is de impact op het leren? Zullen we de helft van onze energie in een werkvorm of methode steken die een matig effect heeft? Of overleggen we en bundelen we onze krachten voor iets waarvan we weten dat het een sterk leereffect heeft op leerlingen? Deze figuur brengt de inzichten rond effectgroottes in beeld. De figuur wordt tijdens de introductiedag rond Visible Learning en in het boek Leren zichtbaar maken in kaart grondig toegelicht en geconcretiseerd. TOP 5: de impact op leerprestaties 1 Het eigen leerproces leren inschatten Klassengesprek Feedback Relatie leraar leerling Studievaardigheden 0.63 Kernconcepten van Leren zichtbaar maken Elke verandering in het onderwijs heeft een bepaalde effectgrootte. Een effectgrootte van 0.40 is het gemiddelde en/of typische effect. Dit is het minimum dat we zouden moeten verwachten na een inspanning van een leraar. Ieder kind heeft het recht op een vooruitgang van minstens 0.40 op één schooljaar tijd. Dit verhaal zet ons aan tot nadenken en tot het maken van dappere keuzes. Want waar zet je in het onderwijs op in? Leren zichtbaar maken is een gezamenlijk project van Bazalt, OnderwijsAdvies, HCO, RPCZ, Uitgeverij Abimo en Onderwijs-Service.

9 LEREN ZICHTBAAR MAKEN 9 Leren zichtbaar maken: de grondslag Lieven Coppens of Stefaan Vanparys Tijdens deze nascholing maak je kennis met de belangrijkste inzichten uit het onderzoek naar wat leren zichtbaar maakt. De technieken die de impact op het leren van leerlingen vergroten, zijn meteen inzetbaar in de praktijk. leer je de belangrijkste resultaten van het Visible Learning onderzoek te beschrijven. leer je een aantal kenmerken op te noemen van een leerling die inzicht heeft in zijn eigen leren. leer je de denkkaders te beschrijven die een invloed hebben op de prestaties van leerlingen. leer je dat een effectgrootte een praktische en bruikbare manier is om het groeien van leerlingen te meten. leer je de rol van feedback te beschrijven en ontdek je wat de mogelijke impact hiervan is op het leerproces. Leerkrachten SO/BuSo Zorgcoördinator Directie Andere: CLB-medewerkers, pedagogische begeleiders, beleidsmensen vrijdag 14 oktober 2016 vrijdag 18 november 2016 (Brugge) vrijdag 9 december 2016 (Leuven) vrijdag 20 januari 2017 (Hasselt) vrijdag 10 februari 2017 (Aalst) vrijdag 10 maart u30 16u30 6 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via info@onderwijsservice.be Tijdens deze nascholing worden de denkkaders die een invloed hebben op de leerprestaties van leerlingen toegelicht en leer je de effectgroottes van de verschillende strategieën interpreteren. Je staat stil bij de vijf sleutelideeën van zichtbaar leren: Wat is iemand die zichtbaar leert? Wat is jouw impact als leraar op het leren van je leerlingen? Hoe kun je inspirerend en motiverend lesgeven? Hoe geef je effectieve feedback? Wat maakt een school tot een plaats waar leren zichtbaar aanwezig is? Je gaat na deze introductiedag naar huis met enkele praktische instrumenten waarmee je in de praktijk verder aan de slag kunt gaan. Deze dag is zowel een kennismaking met het programma je krijgt een antwoord op de vraag: is dit iets voor mijn school?, als een uitstekende basis voor de verdere uitrol van dit programma en het betrekken van meer mensen binnen jouw school. Aansluitend bij dit thema De impact van Leren zichtbaar maken 59,00 Leren zichtbaar maken 56,00 Leren zichtbaar maken beknopte uitgave 9,95 Leren zichtbaar maken met de kennis over hoe wij leren 57,00

10 10 LEREN ZICHTBAAR MAKEN Leren zichtbaar maken voor leraren Stefaan Vanparys Leerkrachten SO/BuSo Veel leerkrachten willen alles weten over het leren van leerlingen en hoe ze hier zo goed mogelijk op kunnen inspelen. Met Leren zichtbaar maken: de grondslag (zie blz. 9) krijgen leerkrachten de voorbereiding die ze nodig hebben voor een tweedaagse training. Leren zichtbaar maken in actie deel 1 maak je kennis met het concept leraar als evaluator. leer je de eigenschappen in kaart te brengen van een leerling die inzicht heeft in zijn leren. leer je het belang van je eigen impact op het leerproces van leerlingen kennen. leer je strategieën inzetten die je inzicht geven in de noden van je leerlingen. leer je een impactcyclus maken. vrijdag 16 december 2016 en vrijdag 24 maart 2017 (Brugge) vrijdag 27 januari 2017 en vrijdag 21 april 2017 (Leuven) vrijdag 17 maart 2017 en vrijdag 2 juni u30 16u30 2 dagen Teamgerichte nascholing Meer informatie via info@onderwijsservice.be Om deel te nemen aan deze training, moet je eerst Leren zichtbaar maken: de grondslag (zie blz. 9) volgen. Tijdens deze training krijg je als leraar instrumenten en strategieën om essentiële vragen met betrekking tot het leren van je leerlingen te beantwoorden, inclusief het berekenen van effectgroottes. Je gaat dieper in op je rol als evaluator en onderzoekt de kenmerken van een optimale leerder. Je ontwikkelt een eigen stappenplan om het leren in jouw klas zichtbaar te maken en om dit vervolgens in jouw klas in de praktijk te brengen tussen de eerste en de tweede trainingsdag. Deze dag belooft een evenwicht tussen theorie, praktijk en groepsdiscussies. Leren zichtbaar maken in actie deel 2 leer je een impactcyclus te analyseren. leer je de denkkaders van een leraar te omschrijven. krijg je een groei instelling om met je tweede impactcyclus aan de slag te gaan. leer je effectieve feedback te geven. Op deze dag delen we alle casussen met elkaar. We gaan dieper in op de denkkaders van een geïnspireerde leraar. We krijgen een duidelijke inkijk in een klaslokaal van een Visible Learning school. Welke kenmerken zou je ook in jouw klas en school willen zien? In welke stappen zullen we dit aanpakken? We maken hierbij een tweede impactcyclus. Na deze tweede dag ben je klaar om op je eigen school en in je eigen klas de principes van Visible Learning toe te passen. Tijdens deze dag ligt het accent op strategieën en middelen om het onderwijs in jouw klas te versterken en het leren zichtbaar te maken in jouw klas en op jouw school.

11 LEREN ZICHTBAAR MAKEN 11 Leren zichtbaar maken: bewijs in actie voor beleidsmakers Lieven Coppens of Stefaan Vanparys Als je een schoolleider bent, raden we je aan om na de Leren zichtbaar maken: de grondslag (zie blz. 9) deel te nemen aan het Bewijs in Actie programma. In dit programma word je begeleid bij het beoordelen van je huidige praktijk en het structureren van een Visible Learning strategisch plan op maat van jouw school. Bewijs in actie deel 1 leer je de leiderschapsacties begrijpen die de grootste impact hebben op de leerprestaties van leerlingen. krijg je inzicht in het belang van leiders als beoordelaars. verwerf je inzicht in het strategisch plan dat je helpt om zichtbaar leren op jouw school te realiseren. Je maakt kennis met de onderzoeksinstrumenten waarmee je het leren op jouw school zichtbaar kunt maken. Aan het einde van de dag ga je naar huis met een instrument dat je op een andere manier laat kijken naar je eigen schoolwerking en dat je gaat inzetten om alle informatie, die je nodig hebt voor de analyse, te verzamelen ter voorbereiding van deel 2 van deze training. Deze dag wordt een boeiende mix tussen theorie, praktijk en discussie. Bewijs in actie deel 2 Directie Andere: CLB-medewerkers, pedagogische begeleiders, beleidsmensen donderdag 20 oktober 2016 en donderdag 19 januari 2017 vrijdag 3 februari 2017 en vrijdag 28 april 2017 (Leuven) donderdag 9 maart 2017 en donderdag 1 juni 2017 (Brugge) 9u30 16u30 2 dagen Teamgerichte nascholing Meer informatie via info@onderwijsservice.be Om deel te nemen aan deze training, moet je eerst Leren zichtbaar maken: de grondslag (zie blz.9) volgen. krijg je een duidelijk beeld van waar je als school staat op het vlak van zichtbaar leren. krijg je een duidelijk beeld van waar je als school naartoe moet om zichtbaar leren te realiseren. krijg je inzicht in de volgende stap die je moet zetten om zichtbaar leren voor jouw school te realiseren. leer je een aantal veranderingsstrategieën die je kunnen helpen om zichtbaar leren op jouw school te realiseren. Je analyseert onder leiding van de trainers de door jou verzamelde gegevens en trekt conclusies, zodat je je veranderteam in je eigen school leren zichtbaar kunt maken. Je stelt samen een plan op voor vervolgacties op school en klasniveau. Hiermee kun je zelf je schoolontwikkeling vorm geven. Je gaat op zoek naar een antwoord op de vraag hoe de structuren in jouw school helpen om het leren zichtbaar te maken tijdens personeelsvergaderingen, planningsvergaderingen, observaties van hoe leerlingen reageren op lesgeven

12 12 PROFESSIONALISEREN ALS LEERKRACHT Digitale didactiek Actief leren Zelfreflectie Co-teaching Public speaking Effectieve scholen kunnen een enorm verschil uitmaken in de leerprestaties van leerlingen. In het laatste decennium zijn de factoren die bijdragen tot de effectiviteit van een school steeds duidelijker geworden. Naast elementen als een goed onderbouwd curriculum en een veilige, ordelijke omgeving, stak één factor met kop en schouders boven alle andere uit. De belangrijkste en meest invloedrijke factor van een effectieve school zijn de individuele leraren binnen die school. Uit De Kunst en wetenschap van het lesgeven, Marzano, Uitgeverij Bazalt.

13 PROFESSIONALISEREN ALS LEERKRACHT 13 Lesgeven vraagt lef! Werken in het onderwijs: omgaan met verandering en keuzes leren maken Wen Geerts Je staat in het onderwijs en dat vraagt lef. Lef om overtuigingen onder de loep te nemen, lef om aan de slag te gaan met ergernissen, lef om iets onverwachts te doen! ontwikkel je het lef om je eigen talenten nog meer in te zetten. ontwikkel je het lef om eigen valkuilen te willen zien en om te buigen. zet je je nieuwe inzichten om in actiepunten, om morgen uit te voeren. Leerkrachten SO/BuSo Zorgcoördinator Directie woensdag 7 december u30 12u30 3 uur Hoe krijg je meer lef om te kiezen voor jezelf en de leerlingen? Hoe ga je in tegen angst voor verandering, hoe kies je voor eigen kracht, voor overvloed, voor het inzetten van talenten, voor je eigen professionele weg als leerkracht, voor de fierheid van je job, voor de verwachtingen en commentaar van ouders, voor het écht helemaal kiezen voor de leerling én voor jezelf Vertrekkende van een getuigenis over eigen keuzes binnen en buiten het onderwijs, word je in deze sessie geconfronteerd met vragen die je aanzetten tot nadenken. Je stelt evidenties in vraag en komt tot stappen die leiden naar meer tevredenheid en beter lesgeven. Aansluitend bij dit thema Als lesgeven lastig is 42,00 Van werkdruk naar werkplezier 18,95 Vertrowen, verbinden en vakmanschap in het onderwijs 39,95

14 14 PROFESSIONALISEREN ALS LEERKRACHT Professionaliseren door zelfreflectie Sven Gellens Leerkrachten SO/BuSo In het onderwijs wordt er van jou gevraagd om te reflecteren. Maar wat is reflecteren precies en wat is de meerwaarde ervan? Recent onderzoek (Marzano) wijst erop dat men een expert kan worden in lesgeven door doelbewust te oefenen op zelfreflectie. leer je een reflectiemodel te situeren en toe te passen binnen de eigen professionele praktijk. leer je niveaus van reflecteren weer te geven en vragen per niveau te herkennen en te formuleren. leer je doelgerichte feedback te geven per reflectieniveau. leer je meesterschap te verwerven door je eigen lespraktijk als input voor je professioneel functioneren te onderzoeken. leer je praktische inzichten te koppelen aan wetenschappelijke onderzoeksresultaten. maandag 21 november u30 16u30 6 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via info@onderwijsservice.be Wanneer ben ik een goede leerkracht? Hoe kan ik nog hogere prestatieniveaus bij mezelf en mijn leerlingen bekomen? Hoe verhoog ik het plezier in mijn lessen? Deze nascholing stelt je in staat om de automatische piloot in je lespraktijk doelgericht te onderkennen en in vraag te stellen om een professioneel expert te kunnen worden. Samen verdiepen we essentiële reflectievaardigheden, die elk van ons reeds intuïtief in enige mate toepast, om deze op een systematische en samenhangende manier bij elkaar te brengen. Dit gebruiken we als instrument om je eigen onderwijspraktijk te optimaliseren. Zo oefenen we in het bekwaam worden om reflectieniveaus bij jezelf en anderen te herkennen, gepaste feedback per gewenst niveau te geven en initiatieven te bedenken (videoanalyse, collegiale consultatie ) om jezelf via reflecteren uit te dagen om te groeien als leerkracht. Met behulp van evidence based modellen over reflecteren (Hattie, Marzano) stel je een professionaliseringsplan op waarin je eigen lespraktijk dé input wordt om je professionele groei richting te geven en zelf op te volgen. Recente onderzoeksresultaten illustreren immers dat een bekwaam reflecterende leerkracht zichtbare impact kan hebben op de leerprestaties van leerlingen en de professionalisering van de werkgroep en de school. Aansluitend bij dit thema Wat werkt: leren met verstand 32,00 De reflectieve leraar 59,00 De kunst en wetenschap van het lesgeven 69,00

15 PROFESSIONALISEREN ALS LEERKRACHT 15 Actief leren dankzij digitale didactiek Stijn Buysschaert Leerkrachten SO/BuSo Andere: Hoger onderwijs Hoe integreer ik op een didactisch verantwoorde wijze ICT en sociale media in mijn onderwijs? Wanneer is ICT integratie een meerwaarde? ontdek je de didactische meerwaarde van ICT in de klaspraktijk. ontdek je verscheidende tools en werkvormen om ICT te integreren in je eigen klaspraktijk. maak je kennis met antwoordsystemen als een manier om leerlingen actiever bij de les te betrekken. ervaar je flipping the classroom als een manier om te differentiëren. leer je zelf screencasts (video s) te maken en te gebruiken in een les. woensdag 8 maart u30 12u30 3 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via info@onderwijsservice.be Jongeren leven in een multimediale beeldcultuur. Via smartphone of tablet zijn ze 24 uur per dag online en apps bezorgen hen de info die ze willen krijgen. Meer en meer scholen trekken de kaart van het digitale leren. Maar welke didactiek gebruik je dan? Hoe organiseer je innovatieve e learninglessen? En wat met de digital knowledge van de leerkracht? Er zijn heel wat gratis en gebruiksvriendelijke tools die je lessen een boost kunnen geven. Tijdens deze nascholing staan we zowel stil bij de meerwaarde van digitale didactiek (Wanneer zet ik wat in?) als bij de techniek (Hoe ontwikkel ik eigen lesmateriaal?). Je krijgt eerst demo s van hoe ICT tools en sociale media ingezet kunnen worden in verschillende settings. Bijzondere aandacht gaat naar: Mobiel leren (antwoordsystemen): een manier om je leerlingen actiever te betrekken en van elke leerling een antwoord te krijgen. Je maakt kennis met verschillende digitale antwoordsystemen. Flipping the classroom: je vervangt de klassikale kennisoverdracht door video s en andere vormen van online instructie. Dergelijke instructiefilmpjes kunnen bijdragen aan gedifferentieerd onderwijs. Na de demonstratie kun je dankzij een handige cheat sheet thuis je eigen screencasts maken. Tools die aan bod kunnen komen: Digitaal antwoorden met PollEverywhere, Socrative, Padlet, Plickers Screencasts maken met Screencast O Matic, Office Mix Presentatietools Emaze, Haiku Deck, PowToon Mindmappen met Popplet Groepswerk met Google Drive Interactieve oefeningen met Educaplay Steeds wordt geduid wat de meerwaarde is voor de school, de leerkracht en vooral: de leerlingen. Daarna ontwikkel je zelf onder begeleiding je eigen digitaal lesmateriaal.

16 16 PROFESSIONALISEREN ALS LEERKRACHT Een starter in ons team: aanvangsbegeleiding organiseren als team Marleen Rosiers Een startende leerkracht heeft nood aan ondersteuning en ook recht op verdere ontwikkelingsmogelijkheden binnen de eigen leerkrachtvaardigheden. Een visie omtrent aanvangsbegeleiding en mentorschap in een school is dan ook noodzakelijk om een starter optimale kansen te geven. Het schoolteam wordt hierbij op een constructieve manier betrokken. Leerkrachten SO/BuSo woensdag 15 februari u30 12u30 3 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via info@onderwijsservice.be krijg je inzicht in de behoeften en noden die een starter heeft. krijg je als team handvatten om een starter mee te helpen groeien. leer je associaties te maken tussen de visie en de achtergrond van de starter vanuit de lerarenopleiding, de visie rond aanvangsbegeleiding en de eigenlijke klasvloer. Wat mag/moet er verwacht worden van een starter? Waar kan de school ondersteuning bieden? Wat is het verschil tussen ondersteunen en pamperen van een starter? Wie neemt welke rol op? Hoe houdt de lerarenopleiding rekening met aanpassingen om die stap zo soepel mogelijk te laten verlopen? Bijna elke startende leerkracht heeft energie, een rugzak vol informatie en het nodige idealisme opgebouwd om de stap naar de klas mogelijk te maken. De praktijk leert ons echter dat de overgang van de opleiding naar de klasvloer vaak complexer is dan vooraf ingeschat, zowel voor de starter zelf als voor de collega s die de ondersteuning verzorgen. Binnen deze navorming worden ook een heel aantal sleutels aangereikt die kunnen dienen om nadien een degelijk actieplan uit te werken, rekening houdend met de eigen schoolcultuur en visie. Aansluitend bij dit thema Pas voor de klas onderwijsscheurkalender 14,95 Van starter naar young professional 16,95

17 PROFESSIONALISEREN ALS LEERKRACHT 17 Public Speaking: met plezier voor een groep spreken! Catherine Tytgadt Leerkrachten SO/BuSo Zorgcoördinator Directie Voor een klas staan is dagelijkse kost, maar heb je stress om tijdens vergaderingen te spreken of voor een groep ouders het woord te nemen, laat staan om iets voor te stellen op een personeelsvergadering? Heel wat leerkrachten, zorgcoördinatoren en directieleden voelen zich niet op hun gemak als ze buiten hun dagelijkse activiteiten mensen moeten aanspreken. Laat een onvergetelijke indruk achter dankzij deze public speaking workshop! maak je kennis met jezelf als spreker. leer je ervan te genieten om voor een publiek te spreken. ervaar je hoe je een krachtige boodschap overbrengt. krijg je bruikbare tips om je zowel mentaal als fysiek voor te bereiden. Andere: iedereen die voor een groep moet spreken Maandag 23 januari 2017 Vrijdag 19 mei 2017 (Brugge) 9u30 16u30 6 uur Prijs Omwille van het beperkte aantal deelnemers, bedraagt de kostprijs voor deze vorming 75 Teamgerichte nascholing Meer informatie via info@onderwijsservice.be Naast het aanleren van de juiste methodes en technieken om zorgeloos een publiek aan te spreken, is deze workshop ook een uitnodiging om jezelf te leren kennen als spreker. Via praktische oefeningen houd je jezelf een spiegel voor. Wie ben jij als presentator, hoe deel je je boodschap mee en hoe maakt jouw boodschap het verschil? Je maakt kennis met verschillende theorieën die getoetst worden aan concrete praktijkvoorbeelden. We gaan dieper in op de bestaande presentatietechnieken en proberen die uit. Wanneer kunnen we spreken van een succesvolle presentatie, van een geslaagde indruk en vooral van een gelukte overdracht van informatie? Hoeveel zal jouw publiek onthouden van wat je wilt vertellen? Hoe kun je jezelf coachen tegen faalangst of plankenkoorts? Verder analyseren we de Rationeel Emotieve theorie van Albert Ellis, die stelt dat het niet de problemen zelf zijn die het ons moeilijk maken, maar de manier waarop we naar deze problemen kijken. Hoe kun je ervoor zorgen dat PowerPoint een meerwaarde wordt? Wat zijn de voordelen van storytelling voor het bekrachtigen van je presentatie? Aan de hand van je eigen presentaties krijg je gepersonaliseerde tips. Je wordt gefilmd en achteraf worden de beelden naar jou opgestuurd zodat je deze kunt herbekijken om je evolutie als public speaker te kunnen bevestigen. Aansluitend bij dit thema Groeien als gespreksleider 42

18 18 PROFESSIONALISEREN ALS LEERKRACHT Co-teachers gezocht! Dian Fluijt Leerkrachten SO Co teaching: weer een nieuwe hype? Juist niet, de methodiek wordt internationaal erkend als een effectieve manier om te anticiperen op de toenemende diversiteit van leerlingen in het reguliere onderwijs. Co teaching gaat erover hoe scholen een duurzame ontwikkeling kunnen inzetten waarbij zowel leerlingen als leerkrachten in hun kracht komen te staan. Vrijdag 16 december u30 16u30 6 uur maak je kennis met het begrip co teaching. krijg je zicht op eigen mogelijkheden en uitdagingen om te co teachen. vorm je je een beeld van de effecten van co teaching op leerprestaties en ontwikkeling en welke factoren daarbij een rol spelen. Tijdens de nascholing verkennen we met aansprekende werkvormen het begrip co teaching. Wat kunnen we onder Prisma Co Teaching verstaan? We verkennen de voor en nadelen ervan voor je eigen praktijk. Vertrekpunt hierbij zijn je eigen vragen en leerdoelen. Verder onderzoeken we in hoeverre je zelf als co teacher aan de slag zou kunnen gaan, of indien je al als co teacher werkt, waar je kwaliteiten en groeimogelijkheden liggen. Wat heb je nodig om een goede co teacher te zijn of te worden? Wat zijn de struikelblokken? Hoe kun je een goede start maken? Welke rol speelt reflectie hierin? Daarna verkennen we vanuit literatuur effecten op leerprestaties en ontwikkeling. Waardoor worden gunstige leerprestaties en ontwikkeling bij co teaching bevorderd volgens wetenschappers en waarom? Welke effecten zijn in jouw ogen wenselijk en haalbaar? Wat is er bekend over de effecten van co teaching op leerresultaten en sociaal emotionele ontwikkeling? Tot slot besteden we aandacht aan de leervragen en doelen en bespreken we toekomstverwachtingen op het gebied van co teaching. Wat is jouw volgende stap op co teachingspad? Ontdek bij deze nascholing het boek Samen lesgeven. De praktijk van co teaching van Dian Fluijt, Cok Bakker en Elke Struyf.

19 19 TALENONDERWIJS NT2 Nederlands Poëzie Latijn Wie geen vreemde talen kent, weet niets van zijn eigen taal. Johann Wolfgang von Goethe Poëzie is het enige wapen dat de taal kan verslaan met de middelen van de taal zelf. Joseph Brodsky

20 20 FOCUS OP TALEN donderdag 8 december 2016: Brussel Hele dag De nieuwe taalbeschouwing in de derde graad een paradigmawissel (blz. 23) Wat betekent de verandering van eindtermen en leerplannen taalbeschouwing voor jouw lessen? José Vandekerckhove Basisvorming werken aan uitspraak in de NT2-klas (blz.25) Tips en tricks om aan uitspraak te werken binnen je lessen Nederlands als tweede taal. Anja De Kimpe Voormiddag Grammatica en leesvaardigheid in het vak Latijn (blz. 21) Leerlingen hebben steeds minder grammatica in de vingers. Hoe spelen we hierop in? Marjan Hillewaere Heavy met taal, creatief met poëzie (blz. 24) Jongeren warm maken voor poëzie: hoe doe je dat? Wim Paeshuyse Namiddag Naar een geïntegreerde evaluatie in het vak Latijn (blz. 22) Hoe evalueer je kennis in functie van leesvaardigheid? Marjan Hillewaere, Katja De Herdt of Katrien Vanacker Leerpad: wat na deze Focusdag? Doelgericht werken aan studie en schrijfvaardigheden van jongeren (16+) met dyslexie (zie blz. 41) Professionaliseren door middel van zelfreflectie (zie blz. 14) Coöperatieve leerstrategieën (zie blz. 31) Leren zichtbaar maken: de grondslag (zie blz. 8) Leren zichtbaar maken voor leraren (zie blz. 10) Leren zichtbaar maken voor beleidsmakers (zie blz. 11) Public Speaking: met plezier voor een groep spreken (zie blz. 17)

21 21 Grammatica en leesvaardigheid Latijn Marjan Hillewaere Leerkrachten Latijn Door de gewijzigde leerplannen en eindtermen voor talen is de beginsituatie van leerlingen op het gebied van grammatica anders dan vroeger. Leerlingen hebben de Nederlandse zinsontleding minder onder de knie. Hoe spelen wij, leerkrachten Latijn, in op deze evolutie? Donderdag 8 december 2016 (Brussel, zie blz. 20) Woensdag 1 februari 2017 (Aalst) Woensdag 3 mei u30 12u30 3 uur leer je meer over de wijzigingen in het talenonderricht binnen het secundair onderwijs en de veranderde visie op taalbeschouwing. krijg je informatie over de wetenschappelijke en praktische inzichten in verband met tekstbegrip. wissel je ervaringen uit over de wisselwerking tussen grammatica en lectuur. kies je een werkvorm en ontwikkel je een functionele vraagstelling bij een leestekst uit de eerste, tweede of derde graad. De beginsituatie van de leerling is op enkele jaren tijd veel veranderd. Het vermogen om abstract logisch na te denken over taal is sterk achteruit gegaan. De nieuwe leerplannen Latijn van het VVKSO stellen sinds kort de valentiegrammatica als grammaticaal referentiekader verplicht. Tegelijk moeten leerlingen in staat zijn om vanaf de tweede graad authentieke literaire teksten te lezen. Hiervoor is kennis van de grammaticale bouwstenen van de taal nodig. Hoe brengen we deze kennis aan vanuit de vernieuwde beginsituatie? Hoe zetten we de grammatica functioneel in tijdens de lectuur? In deze nascholing geven we een overzicht van de veranderingen in het grammatica onderricht. Vervolgens bespreken we wetenschappelijke bevindingen in verband met het tot stand komen van tekstbegrip. Van daaruit formuleren we tips om onze lespraktijk te optimaliseren. Hoe kunnen we meer variatie aanbieden in onze werkvormen? Hoe optimaliseren we onze vraagstelling? Hoe zorgen we ervoor dat leerlingen zelfstandiger tot tekstbegrip komen? Ten slotte vertrekken we vanuit tekstmateriaal van het eerste tot en met het zesde jaar. We gaan op zoek naar concrete manieren om de grammatica functioneel in te zetten. Daarnaast nemen we verschillende werkvormen voor een lectuurles onder de loep. Samen werken we een optimale vraagstelling uit, die leidt tot vlottere lectuur en beter tekstbegrip. Aansluitend bij dit thema Meer informatie over de methode Pegasus vind je op

22 22 TALENONDERWIJS Naar een geïntegreerde evaluatie in het vak Latijn Marjan Hillewaere, Katja De Herdt, Katrien Vanacker De leerplannen Latijn benadrukken het belang van functionele kennis en leesvaardigheid. Leerplandoelen zijn gerangschikt volgens de invalshoeken vocabularium, grammatica, lectuur en cultuur. Maar om kennis in functie van leesvaardigheid te evalueren, dringt een groeiende integratie zich op. Hoe bouwen we een geïntegreerde evaluatie uit? Hoe ontwikkelen we een gevarieerde vraagstelling met een evenwichtige verdeling tussen taal, lectuur en cultuur? Hoe meten we tekstbegrip bij ongeziene teksten? Leerkrachten Latijn Donderdag 8 december 2016 (Brussel, zie blz. 20) Woensdag 8 maart 2017 (Aalst) Woensdag 17 mei 2017 Brussel: 13u30 16u30 Sint Niklaas en Aalst: 9u30 12u30 3 uur formuleer je argumenten voor de implementatie van een meer geïntegreerde evaluatie in je vakgroep. stel je een gevarieerde vraagstelling op voor de evaluatie van geziene (en ongeziene) teksten, die peilt naar echt tekstbegrip. Evaluatie is een essentieel onderdeel van het leerproces. Leerkrachten besteden veel tijd aan het opstellen en verbeteren van toetsen. De uitslag ervan is voor leerlingen van groot belang. Hoog tijd dus om onze eigen toetsenpraktijk onder de loep te nemen. Eerst overlopen we kort de aanbevelingen van de leerplannen en de doorlichtings verslagen in verband met evaluatie. Centraal daarbij staan een goede verhouding tussen de componenten taalverwerving en lectuur en voldoende aandacht voor de evaluatie van ongeziene teksten. Aan de hand van concreet toetsenmateriaal bespreken we de krachtlijnen van geïntegreerde toetsen en formuleren we richtlijnen voor een vakoverleg over evaluatie. Hierna formuleren we aandachtspunten bij de vraagstelling. Hoe peil je bij de evaluatie van geziene teksten naar echt tekstbegrip en niet naar uit het hoofd geleerde kennis? Hoe integreer je de component cultuur in de evaluatie van de geziene teksten? Welke vraagtypes kun je gebruiken voor een evenwichtige, transparante en meer gevarieerde vraagstelling? Welk soort vragen stel je best bij een ongeziene tekst om het succes bij leerlingen te vergroten? Daarnaast krijg je ook tips voor het ontwikkelen van heldere evaluatiecriteria en het toekennen van punten. Ten slotte ga je zelf aan de slag. Aan de hand van een concrete tekst uit een handboek stel je modelvragen op en geef je elkaar hierover feedback. Na de workshop maken we tijd voor een nabespreking van het resultaat en wisselen we tips uit met elkaar. Aansluitend bij dit thema Meer informatie over de methodes Pegasus en Ludi vind je op

23 TALENONDERWIJS 23 De nieuwe taalbeschouwing in de derde graad - Een paradigmawissel José Vandekerckhove Leerkrachten Nederlands 3e graad De eindtermen en leerplannen taalbeschouwing Nederlands zijn veranderd. Wat betekent dit voor jouw concrete lespraktijk? leer je wat de verandering van de eindtermen taalbeschouwing Nederlands inhoudt. krijg je handvatten om je lespraktijk af te stemmen op de nieuwe eindtermen. krijg je inspiratie voor lesinhouden en werkvormen die leerlingen boeien en hen betere taalgebruikers maken. Donderdag 8 december 2016 (Brussel, zie blz. 20) Donderdag 19 januari 2017 (Aalst) Vrijdag 24 maart u30 16u30 6 uur De nieuwe eindtermen en leerplannen taalbeschouwing Nederlands vertrekken vanuit mondeling en schriftelijk taalgebruik. In deze nascholing gaan we na vanuit welk kader deze aanpak vertrekt en zien we hoe hij past in een algemene taalkundige paradigmawissel. Alle domeinen van taalbeschouwing komen aan bod: fonologie, morfologie, syntaxis, semantiek, spelling, tekstgrammatica, pragmatiek, sociolinguïstiek en psycholinguïstiek. In deze nascholing krijg je een antwoord aangereikt op onder meer de volgende vragen: Hoe kun je op een inductieve manier met je leerlingen aan taalbeschouwing doen? Hoe vind je in dagelijkse communicatieve situaties interessante invalshoeken om je leerlingen te boeien en te laten reflecteren over taalgebruik? Hoe zit het met zinsontleding? Hoeven leerlingen het taalsysteem niet meer te kennen? Hoe maak je door zinvolle taalbeschouwing betere taalgebruikers van je leerlingen? Hoe verbeter je op een strategische manier hun spellingvaardigheden? Welke implicaties heeft de nieuwe taalbeschouwing op het evalueren? Hoe zit het met de leerlijn taalbeschouwing? Hoe gaan recente leerboeken om met de nieuwe taalbeschouwing en hoe kun je als leraar zelfstandig kwaliteitsvol materiaal ontwikkelen? Aansluitend bij dit thema Meer informatie over de methode Frappant vind je op

24 24 TALENONDERWIJS Heavy met taal, creatief met poëzie Wim Paeshuyse Leerkrachten Nederlands Begeleiders creatieve therapie, docenten woordkunst-drama (DKO) Op welke manier kun je jongeren warm maken voor poëzie? Hoe kun je leerlingen zelf aan de slag laten gaan met poëzie? Wat leeft er in het Vlaamse poëzielandschap? En is poëzie in de klas wel zinvol? kom je te weten waarom poëzie een meerwaarde vormt in de lessen Nederlands. krijg je verschillende lesideeën om aan de slag te gaan met poëzie. leer je hoe je jongeren warm kunt maken voor poëzie. Donderdag 8 december 2016 (Brussel, zie blz. 20) woensdag 15 maart u30 12u30 3 uur Niet het analyseren van gedichten staat in deze nascholing centraal, wel leerlingen zelf gedichten laten schrijven. Veel begrippen uit de poëzie zoals alliteratie, binnenrijm of assonantie kunnen ook met de juiste oefeningen op een creatieve manier worden ingeoefend. Tegelijkertijd leren leerlingen zich expressief uitdrukken en vinden ze een manier om hun emoties te uiten. In deze sessie ontdek je hoe je het evenwicht kunt vinden tussen voldoende ruimte voor creativiteit creëren en een vaste structuur aanbieden. Je leert ook enkele nieuwe vormen en soorten van poëzie kennen. Hoe kun je bijvoorbeeld een gedicht maken met behulp van het internet? Hoe kun je een les poëzie koppelen aan werken met kranten? Hoe kun je met poëzie ook een raptekst maken? Verder leer je wat leeft in het Vlaamse poëzielandschap en hoe je jongeren warm kunt maken voor poëzie. Welke belangrijke vrij podia zijn er voor jongeren en wie zijn de belangrijkste jongerendichters van het moment?

25 TALENONDERWIJS 25 Basisvorming werken aan uitspraak in de NT2klas Anja De Kimpe Ontdek hoe je in de klas aan uitspraak (klanken en prosodie) kunt werken binnen de lessen Nederlands als tweede taal. maak je kennis met onderzoeksresultaten op het domein van NT2 en leer je je handelen hierop af te stemmen. krijg je tips en technieken om de aangereikte kennis en tools in je lespraktijk te gebruiken. OKAN Logopedisten met specialiteit NT2 aan volwassenen Centra voor basiseducatie en centra voor volwassenen onderwijs (domein NT2) Donderdag 8 december 2016 (Brussel, zie blz. 20) maandag 13 maart u30 16u30 6 uur Tijdens deze nascholing gaan we eerst dieper in op feiten die voortvloeien uit onderzoek. Daarbij zoomen we in op het Europees referentiekader. Vervolgens kijken we naar onderzoeksresultaten rond de uitspraak van NT2 docenten. We bekijken of uitspraakonderwijs vanuit dit wetenschappelijke kader zin heeft, en hoe je gericht luisteren als uitgangspunt neemt. Vervolgens gaan we in op de consequenties van dit theoretische kader voor de praktijk. Je leert uitspraakproblemen herkennen en benoemen. Je krijgt ook tips over hoe je uitspraak als rode draad doorheen je lessen kunt inbouwen. Daarbij staan we niet alleen stil bij het werken aan de prosodie, maar ook aan de klanken. Deze aspecten belichten we tijdens elk van de vier fasen van het leerproces: verwervings, verwerkings, consoliderings en controlefase. Je hoeft geen voorkennis van de fonetiek van het Nederlands te hebben om deze vorming te volgen. Aansluitend bij dit thema Zo gezegd 2.1 Leerwerkboek 15,00

26 26 TALENONDERWIJS Kennismaking met CLIL: ready steady go! Veronique Fricot Leerkrachten SO CLIL is een werkvorm waarin het Frans, Engels of Duits als instructietaal wordt gebruikt om een niet taalvak te onderwijzen. In deze sessie maak je kennis met deze methodiek en de mogelijkheden ervan. maak je kennis met de methodiek van CLIL. ontdek je hoe je CLIL kunt aanpakken binnen jouw onderwijscontext. krijg je tips en inspiratie om met de methodiek te starten. Woensdag 22 maart u30 12u30 3 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via info@onderwijsservice.be Een niet taalvak geven in een vreemde taal, kan dat? Wat is de didactische achter grond? Wat is daar het voordeel van? Welke gevaren zijn eraan verbonden? En hoe kun je zoiets op de werkvloer concreet aanpakken? In deze sessie maak je kennis met de methodiek CLIL: Content and Language Integrated Learning. Je ontdekt wat het inhoudt op de werkvloer en welke didactische (taal)principes van belang zijn om succes te boeken. Je krijgt inzicht in de volledige impact van de methodiek: wat betekent het voor leerkrachten, leerlingen en ouders?

27 EEN GOEDE KLASORGANISATIE ZET AAN TOT LEREN 27 Verdiepende klasgesprekken Doordacht lesgeven Coöperatief leren Traditioneel onderwijs wordt beheerst door een gerichtheid op overdracht: de leraar bezit de kennis en het is zijn taak deze kennis op de leerlingen over te brengen. Het beeld dat hierbij ontstaat is een ruimte vol leerlingen met lege hoofden waar de leraar kennis en vaardigheden ingiet. Onderwijzen met coöperatieve structuren kent een wisselwerking: de leraar neemt aan dat leerlingen nieuwsgierig en leergierig zijn en door interactie met de leraar en klasgenoten bouwt iedereen in de groep aan zijn of haar basiskennis en ontwikkelt daarnaast ook vaardigheden. Het beeld dat ontstaat is er een van leerlingen en leraren die allemaal aan dezelfde kant staan en samenwerken een fantastische leergemeenschap. Uit Coöperatieve Leerstrategieën, Dr. Spencer Kagan.

28 28 EEN GOEDE KLASORGANISATIE ZET AAN TOT LEREN Ontspannen werken in een ontspannen klas Stefaan Vanparys Leerkrachten SO Kalm blijven, denk je dan dikwijls, terwijl de ergernis begint te borrelen. Dat is makkelijk gezegd. In deze vorming krijg je technieken aangereikt om de spanning in een klas te doen dalen. oefen je technieken en vaardigheden rond afspraken maken en leerlingen stimuleren. krijg je handvatten om juist te communiceren. leer je corrigeren en bijsturen waar nodig. Woensdag 12 oktober 2016 Vrijdag 25 november 2016 (Aalst) Vrijdag 17 februari 2017 (Leuven) 9u30 12u30 3 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via info@onderwijsservice.be In deze nascholing ontdek je geen werkvormen, maar wel technieken om een ontspannen klassfeer te creëren. Het uitgangspunt is een ontspannen sfeer en relaties creëren waarin hard gewerkt kan worden. We leggen momenten die we dagelijks als leerkracht doormaken onder de loep. Bijvoorbeeld: de leerlingen komen binnen bij het begin van de dag, de leerkracht reageert op een leerling die voor zijn beurt praat. Want als je voorbereid bent op standaardsituaties wordt het ook makkelijker om rustiger met gespannen situaties om te gaan. Tijdens deze nascholing kruip je niet zozeer in de huid van de leerling, maar de begeleider stelt zich af en toe wel op als leerkracht. Je krijgt uitleg van technieken en demonstraties.

29 EEN GOEDE KLASORGANISATIE ZET AAN TOT LEREN 29 Leertoename door verdiepende klasgesprekken Sven Gellens of Papatya Dalkiran Leerkrachten SO/BuSo Andere: jeugd- en vormingswerkers Een leerkracht die expert is in het stellen van verdiepende vragen, is in staat de leerprestaties en het welbevinden van leerlingen sterk te verbeteren. Maar hoe stel je je vraag zodat ze voor elke leerling het gewenste leren uitlokt? Tijdens deze dag oefen je specifieke gespreks en vraagtechnieken in, leer je antwoorden van leerlingen per denkniveau te analyseren om bijhorende effectieve vragen te formuleren en op het juiste moment te stellen. leer je een veilige ruimte te creëren aan de hand van je vraag en luisterhouding en gesprekstechnieken. leer je taal te gebruiken die vrij is van sturing om het denkproces van de leerling centraal te zetten en te ondersteunen. leer je soorten vragen te rangschikken volgens onderzoeks potentieel. leer je diverse effectieve gespreks en vraagtechnieken toe te passen. maak je kennis met de wetenschappelijke meerwaarde van vraaggericht werken met kinderen. Maandag 6 februari u30 16u30 6 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via info@onderwijsservice.be Leidt elke vraag tot beter leren? Tijdens deze praktijkgerichte workshop scherpen we je vraag en gesprekstechnieken aan om een toename in leerwinst en zelf effectiviteit bij je leerlingen te bereiken. Hoe kun je je gewoontepatronen uit dagelijkse conversatie overstijgen om de denkvaardigheden van leerlingen te optimaliseren? Je oefent je vraaghouding en technieken in, ondersteund door inzichten uit recent wetenschappelijk onderzoek. Als leerkracht stel je immers veel vragen; maar in welke mate zijn ze effectief en nodigen ze écht uit tot nadenken? We onderzoeken samen de volgende vragen: Hoe kan mijn manier van vragen stellen een veilige ruimte creëren? Wat is het verschil tussen antwoordgericht en vraaggericht werken? Wanneer stel ik welke soort vraag? Hoe vraag ik gericht door? We trainen diverse vaardigheden om bovenstaande vragen te kunnen beantwoorden. We gaan aan de slag met het inoefenen van een niet oordelende vraag en luisterhouding. Je ontdekt hoe je via klasgesprekken een klas tot onderzoeksgroep kunt omvormen, zodat leerlingen co constructief leren. Aansluitend bij dit thema Wat Werkt in de klas 57,00 De impact van Leren zichtbaar maken 59,00

30 30 EEN GOEDE KLASORGANISATIE ZET AAN TOT LEREN Doordacht lesgeven: effectieve lesdoelen en werkvormen om leerwinst voor elke leerling te garanderen Sven Gellens Uit recente onderzoeken blijkt dat lesdoelen een zeer sterke impact hebben op de leerprestaties van leerlingen. Tijdens deze workshop oefen je in hoe je lesdoelen als succescriteria opstelt en hoe activerende werkvormen je kunnen ondersteunen om je leerlingen optimaal kennis, vaardigheden en attitudes te doen verwerven. Leerkrachten SO/BuSo Vrijdag 17 maart u30 16u30 6 uur Teamgerichte nascholing Meer informatie via info@onderwijsservice.be leer je effectief en minder effectief geformuleerde lesdoelen van elkaar te onderscheiden aan de hand van specifieke criteria. evalueer je lesdoelen kritisch met behulp van de SMART benadering. leer je evalueerbare lesdoelen te formuleren per kennis en vaardigheidsniveau (naar de SOLO taxonomie). leer je activerende werkvormen op te stellen om een lesdoel optimaal te bereiken. leer je werkvormen kritisch af te wegen naar functionaliteit op zowel praktisch als leertheoretisch gebied. Hoe kan de formulering van je lesdoelen tot betere leerprestaties van leerlingen leiden? Tijdens deze praktijkgerichte workshop onderzoeken we vanuit je eigen klaspraktijk en recent onderzoek hoe het formuleren van je lesdoelen leerlingen kan helpen om grotere leerwinst te bereiken. Zorgvuldig en helder geformuleerde lesdoelen zijn dé evaluatiecriteria die je in staat stellen om leerprestaties en vaardigheidsniveaus van elke leerling te beoordelen. Tijdens deze workshop stellen we een checklist samen voor goede lesdoelen en oefenen we op de koppeling van deze doelen aan specifieke kennisniveaus. Breng zeker eigen voorbeelden van (les)doelen mee! In de tweede helft van de workshop maak je kennis met een aantal creatieve en activerende werkvormen die het verwerken, opslaan en terug oproepen van aangeleerde informatie sterk doen toenemen. Je gaat zelf aan de slag om een activerende werkvorm uit te werken, die je in staat stelt om doeltreffende lesdoelen optimaal te bereiken. Zo leggen we, vertrekkende vanuit recent onderzoek, samen de criteria bloot van effectieve werkvormen. Aansluitend bij dit thema Effectieve instructie 31,90 Wat Werkt: Pedagogisch handelen en klassenmanagement 57,00

31 EEN GOEDE KLASORGANISATIE ZET AAN TOT LEREN 31 Coöperatieve Leerstrategieën Art de Co Leerkrachten SO/BuSo Het leerrendement, de betrokkenheid en het plezier van elke leerling maximaliseren, dat is waar we als leerkracht naar streven. Coöperatieve Leerstrategieën bieden je op dit vlak heel wat mogelijkheden. Maandag 5 december 2016 Donderdag 27 april 2017 (Leuven) 9u30 16u30 6 uur verwerf je inzicht in de basisprincipes Coöperatieve Leerstructuren. ontdek je hoe je via de coöperatieve structuren taal, sociaal en talentbevorderend kunt werken. leer je wat coöperatief (klas)management inhoudt. ervaar je een aantal didactische structuren en maak je de transfer naar je eigen klaspraktijk. Coöperatieve Leerstructuren kunnen ingezet worden op alle niveaus en in alle vakken. Professor Spencer Kagan ontwierp geschikte didactische structuren en creëerde een bijpassend klasmanagement om het coöperatief leren te kunnen toepassen in de klas. Het GIPS principe is unieke en sterke werkwijze, die staat voor Gelijke deelname, Individuele aanspreekbaarheid, Positieve wederzijdse afhankelijkheid en een Simultane actie. Leerlingen leren samenwerken in heterogene groepen. Ze discussiëren samen over de leerstof, zoeken samen naar oplossingen, geven elkaar uitleg en vullen elkaar aan. De didactische structuren die hiervoor gebruikt worden, spreken de 8 verschillende intelligenties aan. Met coöperatief leren doet men ook beroep op de verwerking van kennis en informatie, de sociale, de communicatie en de denkvaardigheden, alsook de groepsdynamische processen. Tijdens deze workshop/studiedag maken de leerkrachten kennis met de Coöperatieve Leerstructuren en ervaren een aantal structuren met het daaraan gekoppeld klasmanagement. Tijdens een vragenmoment wordt er ingegaan op de concrete klassituatie. Aansluitend bij dit thema Coöperatieve Leerstrategieën 79,00 Coöperatieve Leerstrategieën Beknopte versie 9,95 Coöperatief Vergaderen 42,00