PROJECTVOORSTEL (DEELTRAJECT 1) Bijlage 1. Inhoudelijke en technische realisatie van de Arbouw Toolkit 1.0

Transcriptie

1 PROJECTVOORSTEL (DEELTRAJECT 1) Bijlage 1. Inhoudelijke en technische realisatie van de Arbouw Toolkit 1.0 Opgesteld door: Michel van Wijk (BECO Groep), telnr en Henri Heussen (Arbo Unie), telnr en Tamara Onos (Arbo Advies Onos), telnr en BECO Groep/Arbo Unie/Arbo Advies Onos Rotterdam, oktober 2004

2

3 INHOUD 1 INTRODUCTIE SPECIFIEKE UITGANGSPUNTEN PROJECTAANPAK Inventarisatie bestaande hulpmiddelen Overzicht uitbreidingen Stoffenmanager Opstellen concept-functioneel ontwerp Definitief maken functioneel ontwerp Go/no go beslissing Basisontwerp Toolkit Uitwerken grafische vormgeving Ontwikkelen functionaliteiten Ontwikkelen redactieomgeving voor beheren Toolkit Ontwikkelen gebruikersinterface Testfase betaversie Toolkit met projectteam, klankbordgroep en eventueel anderen Bespreken testbevindingen en inwerken veranderingen Maken van master CD-Rom Verhuizing Toolkit 1.0 naar de definitieve webserver (hosting locatie) Projectcoördinatie en projectoverleg tussen het projectteam... 9 BECO Groep/Arbo Unie/Arbo Advies Onos

4

5 1 INTRODUCTIE Dit projectvoorstel voor deeltraject 1 Inhoudelijke en technische realisatie van de Arbouw Toolkit 1.0 vormt onderdeel van het overkoepelende projectvoorstel: Arbouw Toolkit: integraal instrument voor de beoordeling en beheersing van gevaarlijke stoffen in de bouwnijverheid (algemeen deel). Achtereenvolgens worden in dit document beschreven de specifieke uitgangspunten (hoofdstuk 2), de gefaseerde projectaanpak (hoofdstuk 3). 2 SPECIFIEKE UITGANGSPUNTEN Inhoudelijke uitgangspunten Bij de inventarisatie en uitwerking van de beschikbare informatie wordt in ieder geval rekening gehouden met het feit dat een advies op maat moet worden gegeneerd aan de hand van vier parameters te weten materiaal, gereedschap, blootstellingsduur en blootstellingssituatie (in het geval dat voldoende gegevens voor handen zijn). In situaties waarbij geen of onvoldoende gegevens bekend zijn worden de toepasselijke onderdelen van de Stoffenmanager mede gebruikt om tot een advies te kunnen komen; dit advies zal minder op maat zijn. In overleg met de brancheorganisaties, die zitting hebben in de klankbordgroep, kunnen meerdere functionaliteiten worden verkend en mogelijk toegevoegd mits de bijbehorende inspanningen haalbaar zijn binnen het beschikbare budget. Technische uitgangspunten Bij de technische ontwikkeling van het webgebaseerde softwareproduct worden de volgende specifieke uitgangspunten gehanteerd gerangschikt naar: gebruikersinterface, beheersbaarheid van de informatie en technische specificaties: a) Gebruikersinterface De uitstraling dient professioneel en zakelijk te zijn: er zal worden gezocht naar een balans tussen een generieke vormgeving en een aantal branchespecifieke elementen. Korte kliktrajecten. Goede doorzoekbaarheid van de informatie met behulp van een aantal ingangen. De relevante onderdelen dienen met een standaardinstelling van de printer te kunnen worden afgedrukt. b) Beheersbaarheid van de informatie Een intuïtieve redactieomgeving waarbij geen omvangrijke handleiding of training nodig is om de mogelijkheden als redacteur te doorgronden. De redactieomgeving kan worden voorzien van autorisatie en verschillende gebruikersrechten. Het layouten van tekst kan vergelijkbaar met de opmaakmogelijkheden à la Microsoft Word zonder kennis van programmeertalen. BECO Groep/Arbo Unie/Arbo Advies Onos 1

6 c) Technische specificaties Compatibel met en geoptimaliseerd voor de browserprogramma s Microsoft Internet Explorer versie 5 en hoger, minder dan 5% van de doelgroep maakt gebruik van een lagere versie of een ander browserprogramma. De gebruiker heeft dus alleen een browserprogramma nodig om het softwareproduct te benutten. Optimalisatie voor een schermresolutie van 1024x768 pixels en 800x600 pixels. Dit zijn normaliter de gebruikers met een 15 inch monitor en groter (met meer dan 256 kleuren). Het is niet de bedoeling dat het softwareproduct ook op een CD-Rom kan worden uitgedeeld dus bij de technische realisatie wordt hiermee geen rekening gehouden. De applicatie wordt ontwikkeld in HTML, ASP/ASP.NET, VB-script en javascript. Dit zijn gangbare programmeertechnieken voor een dergelijke internetsite. Hoogstwaarschijnlijk wordt gekozen voor dataopslag in een Microsoft SQL database. 2 BECO Groep/Arbo Unie/Arbo Advies Onos

7 3 PROJECTAANPAK Het project is opgebouwd uit vier fasen met een aantal onderdelen per fase (zie het onderstaande schema). In de navolgende paragrafen wordt ieder van de projectonderdelen nader toegelicht. Hoofdactiviteiten Fasering Resultaten Inventarisatie bestaande hulpmiddelen Overzicht uitbreidingen Stoffenmanager Opstellen conceptfunctioneel ontwerp (FO) Definitief maken functioneel ontwerp (FO) 1. Voorbereiding en definitie Go/no go beslissing Verfijnde projectaanpak en planning Afstemming gezocht met de klankbordgroep en BC Inventarisatie en functioneel ontwerp Basisontwerp Toolkit Prototype Toolkit Uitwerken van 3 grafische concepten Ontwikkelen functionaliteiten Ontwikkelen gebruikersinterface Ontwikkelen redactieomgeving / vullen 2. Ontwerp en realisatie Grafische vormgeving Redactieomgeving plus inhoudelijk gevuld systeem Volledig werkende betaversie Toolkit 1.0 Opstellen testplan (mede aan de hand van FO) Testfase met projectteam, klankbordgroep e.a. 3. Test Overzicht van opmerkingen en resultaten uit de testfase Toolkit 1.0 gereed Maken van de master CD-ROM Verhuizen naar definitieve locatie 4. Implementatie Go/no go beslissing Gelanceerd! Communicatie activiteiten BECO Groep/Arbo Unie/Arbo Advies Onos 3

8 FASE 1: VOORBEREIDING EN DEFINITIE In deze voorbereidingsfase moet duidelijker worden hoe de structuur van het softwareproduct eruit kan zien, tot welk detailniveau de informatie wordt uitgewerkt en op welke wijzen de koppeling met de Stoffenmanager wordt gerealiseerd. Naast het consistent maken van de informatie (afkomstig van de verschillende infobronnen, te weten 11) en het benoemen van de dwarsverbanden dienen de volgende aspecten in kaart te worden gebracht: De overlap en afstemming met reeds gerealiseerde Arbouw hulpmiddelen (elektronisch en op papier) moet worden geïnventariseerd teneinde te kunnen bepalen welke aspecten worden samengevoegd en wat daarvoor nodig is (inhoudelijk, technisch en organisat orisch). Immers, één van de belangrijkste doelstellingen is het centraal toegankelijk maken van breed verspreide informatie. De reikwijdte van het instrument is nog niet voldoende in kaart gebracht en afgebakend. In samenspraak met de doelgroep moet nader worden onderzocht welke functionaliteiten het instrument in zich moet hebben zoals: wat is het advies c.q. de output dat de Toolkit gaat geven? hebben bedrijven behoefte aan het verder kunnen specificeren van hun bedrijfssituatie zodat het advies nog meer op maat kan worden gemaakt, en is dit haalbaar? Resultaten uit de andere twee deeltrajecten, de VASt-actieplannen in bijlagen 2 en 3, vormen een belangrijke input hiervoor. Is de aanwezige informatie toereikend om de gewenste output te leveren? is deze informatie eenduidig uitgewerkt en in welke vorm beschikbaar? wat is ervoor nodig om de gegevens uniform te maken? Eindresultaat van deze fase is een vastgesteld functioneel ontwerp waarmee in fase 2 het ontwerp en de realisatie van Toolkit 1.0 van start kunnen gaan. 3.1 Inventarisatie bestaande hulpmiddelen Door middel van een bureaustudie zullen 11 bestaande hulpmiddelen worden geïnventariseerd. Uitgangspunt vormen de instrumenten en documentatie zoals genoemd in de door Arbouw uitgevoerde verkenning (Onos en Spee, 2003). Aan de hand van een nog te definiëren meetlat zullen de instrumenten worden gescoord op: is het relevant voor het integrale instrument? zo ja, wat is hiervan relevant (in welke categorie valt het, bijvoorbeeld type bewerking, situatie etc.)? is er overlap met andere informatie? is de informatie compleet conform het grove model? wat mist er? wat is er nog nodig om het geschikt te maken voor gebruik binnen het instrument, zowel technisch als inhoudelijk? wat is de vorm van de informatie (tekstfile, soort database, PDF, e.d.)? Ook wordt bij deze instrumenten in kaart gebracht hoe momenteel de informatie actueel wordt gehouden, wie daarbij betrokken zijn en wat mogelijke updateplannen zijn. Een voorbeeld: in het geval van het PISA-systeem zijn toeleveranciers betrokken. Hiermee zullen mogelijk nieuwe afspraken worden gemaakt voor wat betreft data-uitwisseling. Het resultaat is een schema waarin in één oogopslag de beoordeling van de hulpmiddelen af te lezen valt en waarin is aangegeven wat opname van de informatie betekent voor de bouw van het instrument. 4 BECO Groep/Arbo Unie/Arbo Advies Onos

9 3.2 Overzicht uitbreidingen Stoffenmanager Op basis van het overzicht van bestaande hulpmiddelen en een specificatie van wensen van gebruikers, afkomstig uit de andere twee deeltrajecten (opstellen VASt-actieplan, zie de bijlagen 2 en 3), wordt duidelijk wat het betekent om Arbouw Toolkit te integreren in de Stoffenmanager: Welke wijzigingen moeten worden doorgevoerd? Welke uitbreidingen zijn noodzakelijk? Wat betekent dit technisch (betreft het een gebruikersschil over twee databases heen: één voor de bekende situaties, opgebouwd uit Arbouw informatie, en één afkomstig van de Stoffenmanager)? Op welke manier worden toekomstige actualisaties gewaarborgd zodat de Toolkit hiervan kan mee profiteren en vice versa? 3.3 Opstellen concept-functioneel ontwerp Aan de hand van de inventarisatie van beschikbare informatie, de gevoerde gesprekken binnen de twee branches en op basis van ervaringen met onder meer de Stoffenmanager wordt een conceptfunctioneel ontwerp gemaakt voor de beoogde Arbouw Toolkit. Dit functioneel ontwerp biedt houvast om de wensen en ideeën goed op een rij te krijgen en te structureren, en daarmee de verwachtingen op elkaar af te stemmen. Het functioneel ontwerp maakt inzichtelijk wat wordt ontwikkeld, welke functionaliteiten er zijn en hoe de betaversie van de Toolkit kan worden getest (inclusief uitgangspunten en afbakeningen). Bij de beschrijving van het functioneel ontwerp wordt rekening gehouden met het iteratief ontwikkelen van de Toolkit. Oftewel, aan de hand van verschillende ontwikkelstappen, tussentijdse terugkoppelmomenten en bijstellingen wordt toegewerkt naar de betaversie van de Toolkit. In het functioneel ontwerp komen in ieder geval de volgende onderwerpen terug: Eerste voorstel voor de structuur van de internetsite: welke elementen vormen de kapstok, welke niveaus zijn daarbinnen te onderscheiden, hoe verhouden de informatie-elementen zich tot elkaar e.d.. Detailbeschrijving van de verschillende informatie-elementen (entiteiten, attributen en relaties). Voorbeelden zijn: welke velden worden gebruikt bij het beschrijven van een maatregel (het format), hoe ziet de blootstellingsbeoordeling eruit, welke labels worden gebruikt om de informatie te typeren en daarmee de diverse zoekingangen mogelijk te maken, e.d. Welke gegevens komen uit welke informatiebronnen. Overzicht van de uitgangspunten voor de grafische vormgeving (stijl, elementen en kleurgebruik). De mogelijkheden die de redactieomgeving zal bieden zoals: typering auteurs, opmaakmogelijkheden à la Microsoft Word, uploaden van documenten en afbeeldingen, e.d. Korte toelichting op de belangrijkste technische specificaties. Een uitgeschreven testprotocol. BECO Groep/Arbo Unie/Arbo Advies Onos 5

10 3.4 Definitief maken functioneel ontwerp Het concept-functioneel ontwerp zal in een aantal sessies met het projectteam en met enkele klankbordgroepleden worden besproken, aangepast en verfijnd. De opmerkingen die hieruit zijn voortgek omen worden verwerkt in een definitief functioneel ontwerp. 3.5 Go/no go beslissing In een aparte bijeenkomst met het projectteam en in afstemming met het Ministerie van SZW wordt een go/no-go beslissing genomen alvorens tot de daadwerkelijke realisatie wordt overgegaan én de VASt-actieplannen nader worden opgesteld. Criteria die voor de besluitvorming worden gebruikt zijn onder andere: is het inhoudelijk en technisch haalbaar binnen het beschikbare budget? Voldoen de beoogde resultaten in voldoende mate aan de eisen en wensen van de branches? FASE 2: ONTWERP EN REALISATIE In deze fase wordt het functioneel ontwerp vertaald naar een grafische vormgeving, een prototype, de ontwikkeling van een redactieomgeving, het vullen van het systeem en uiteindelijk de realisatie van een volledig werkende betaversie die in de daaropvolgende fase kan worden getest. Indien de structuur goed is vastgelegd in de voorbereidingsfase kunnen de technische realisatie en het inhoudelijk vullen van het systeem parallel verlopen. 3.6 Basisontwerp Toolkit Aan het begin van deze fase wordt een ontwikkelsite ingericht met een eerste basisontwerp van de Toolkit (globale structuur). Deze ontwikkelsite wordt geplaatst op een demoserver van BECO en is met gebruikersnaam en bijbehorend wachtwoord te raadplegen, bijvoorbeeld op de URL: De ontwikkelsite is een soort bouwplaats waarop de voortgang van de ontwikkeling van het instrument is te volgen. Op deze manier hebben alle betrokkenen de gelegenheid tussentijds te reageren op hetgeen wordt gerealiseerd. 3.7 Uitwerken grafische vormgeving De grafische vormgeving is gebaseerd op de uitgangspunten die zijn vastgelegd in het functioneel ontwerp. In overleg met Arbouw moet nog worden beslist welke uitstraling het product dient te krijgen en in welke mate gebruik wordt gemaakt van de bestaande huisstijlen. Bovendien moet de balans worden gevonden tussen een generiek ogend softwareproduct ingevuld met enkele branchespecifieke elementen (in dit geval gefocused op de schilders - en stukadoorsbranche). Om te komen tot de definitieve vormgeving worden drie grafische concepten uitgewerkt. Hieruit worden door het projectteam (en mogelijk door enkele klankbordgroepleden) de gewenste elementen gekozen die input vormen voor de uiteindelijke grafische vormgeving. 6 BECO Groep/Arbo Unie/Arbo Advies Onos

11 Het doel van de Toolkit is onder meer ondernemers te stimuleren om actief aandacht te hebben voor de mogelijke risico s die aan de orde kunnen zijn bij de omgang met gevaarlijke stoffen. De vormgeving dient hieraan een bijdrage te leveren. Een aantal aspecten dat dan belangrijk is: a) met fotomateriaal aansluiten bij de praktijk van de gebruiker (herkenbare elementen die ook verduidelijken dat het geen ver-van-het bed thema s zijn), b) niet zozeer de negatieve kant van risico s belichten maar juist meer de kansen, c) bijvoorbeeld de term toolkit in een grafisch element uitwerken, e.d. 3.8 Ontwikkelen functionaliteiten Met de toolkit wordt op basis van de vier parameters: materiaal, gereedschap, blootstellingsduur en blootstellingssituatie een advies op maat gegenereerd om blootstelling aan gevaarlijke stoffen doeltreffend te beheersen. Als input dienen gegevens uit bestaande bronnen. De toolkit berekent de blootstellingsrisico s en de benodigde reductiefactoren en maakt een keuze uit de meest doeltreffende beheersmaatregelen. Als er geen of onvoldoende gegevens zijn worden de toepasselijke onderdelen van de Stoffenmanager mede gebruikt om het advies te genereren. Dit advies zal dan minder op maat zijn. In overleg met de brancheorganisaties, die zitting hebben in de klankbordgroep, kunnen meerdere functionaliteiten worden verkend en mogelijk toegevoegd mits de bijbehorende inspanningen haalbaar zijn binnen het beschikbare budget. Op dit moment zijn in ieder geval de volgende functionaliteiten gewenst: - Een module waarmee de gebruiker met behulp van keuzemenu s kan kiezen uit bekende activiteiten, situaties, materialen en/of producten en duur van de activiteit. De database wordt zoveel mogelijk gevuld met informatie betreffende activiteiten, situaties etc. Minimaal moeten zowel de schilders als de stukadoors uit een vijftal combinaties kunnen kiezen, dus minimaal vijf verschillende situaties kunnen laten doorrekenen. - Een rekenmodule die het blootstellingsniveau en het risico berekent. - Een module waar op basis van bovenstaande keuzes beheersmaatregelen worden geadviseerd. Dit betekent dat de achterliggende database betreffende emissieniveaus, toxicologie data en MAC-waarden minimaal voor bovenstaande combinaties gevuld moet zijn. 3.9 Ontwikkelen redactieomgeving voor beheren Toolkit De redactieomgeving is via het internet te gebruiken door middel van een gebruikersnaam en bijbehorend wachtwoord. Met behulp van deze autorisatie is te achterhalen wie welke informatie heeft toegevoegd c.q. aangepast. Het is ook mogelijk om met verschillende gebruikersrechten te werken, zodat niet iedereen toegang heeft tot alle onderdelen of dezelfde bevoegdheden heeft. Na verificatie van gebruikersnaam en wachtwoord worden in de stijl van de internetsite alle inhoudelijke onderdelen weergegeven. Zonder kennis van programmeertalen kan zelfstandig informatie worden toegevoegd, gewijzigd of verwijderd. Hierbij kan gebruik worden gemaakt van opmaakmogelijkheden zoals die ook aanwezig zijn in Microsoft Word (zogenaamde Rich Text Editing). Voorbeelden hiervan zijn opsommingslijsten, het invoegen van een tabel of afbeelding, vet, cursief, BECO Groep/Arbo Unie/Arbo Advies Onos 7

12 sub- en superscript. Deze opmaakmogelijkheden kunnen aan de hand van buttons worden aangeroepen. Andere onderdelen van de beheeromgeving zijn o.m.: het raadplegen van statistieken, het kunnen uploaden van documenten en afbeeldingen. Specifieke aandacht wordt besteed aan de informatie die afkomstig is van de Stoffenmanager. Hoe kunnen deze gegevens vanuit de redactieomgeving worden ingezien en daar waar nodig beheerd (welke alerts zijn ingebouwd op het moment dat relevante gegevens worden geupdate)? Stel bijvoorbeeld dat voor een onbekende situatie op termijn bekende gegevens voor handen komen, hoe wordt hiermee dan omgegaan richting de gebruikers van de Toolkit en op welke wijze kan het systeem hierop worden aangepast? 3.10 Ontwikkelen gebruikersinterface In deze stap worden de grafische vormgeving, de functionaliteiten en de onderliggende database geïntegreerd tot een volledig werkende betaversie van de Toolkit (gebruikersinterface). Oftewel, dit zijn de verschillende schermen die de ondernemer te zien krijgt om het instrument te doorlopen en advies te krijgen voor zijn situatie(s). De database kan aan de hand van de hierboven beschreven redactieomgeving worden gevuld. FASE 3: TEST Naast het feit dat tijdens de ontwikkeling van de Toolkit door het projectteam kan worden meegekeken op de ontwikkelserver, wordt voorgesteld om in ieder geval een duidelijk testmoment met de twee branches in te lassen. De uitkomsten hiervan worden vervolgens op een rij gezet en besproken, waarna de noodzakelijke veranderingen worden ingewerkt Testfase betaversie Toolkit met projectteam, klankbordgroep en eventueel anderen Voorgesteld wordt om een testfase van sowieso 4 weken te hanteren waarbinnen de volledig werkende betaversie van de Toolkit door in ieder geval het projectteam en de klankbordgroep wordt getest op inhoud, werking en presentatie. De betrokkenen krijgen vooraf een testplan met enkele aandachtspunten voor het testen, waarbij de zaken die opvallen direct kunnen worden genoteerd (in het functioneel ontwerp is reeds een testprotocol aanwezig) Bespreken testbevindingen en inwerken veranderingen De bevindingen van de testfase worden op een rij gezet en door het projectteam wordt beslist welke veranderingen worden doorgevoerd. Het is goed mogelijk dat bepaalde voorgestelde aanpassingen buiten de scope van dit project vallen. Deze worden dan genoteerd als ideeën voor toekomstige uitbreiding ná versie 1.0. In algemene zin geldt dat noodzak elijke veranderingen, zoals onderdelen die niet correct werken, in de applicatie worden aangepast. 8 BECO Groep/Arbo Unie/Arbo Advies Onos

13 FASE 4: IMPLEMENTATIE Dit is het moment dat de Toolkit officieel wordt gelanceerd op een nader te bepalen internetadres en de master CD-Rom wordt gemaakt Maken van master CD-Rom Alle bestanden behorende bij de Toolkit en redactieomgeving worden op een master CD-Rom gezet. Het document waarin een beschrijving van het functioneel ontwerp is terug te vinden, wordt tevens aan de CD-Rom toegevoegd Verhuizing Toolkit 1.0 naar de definitieve webserver (hosting locatie) Toolkit 1.0 dient te worden verhuisd naar de webserver waarop de site definitief wordt gehost. Dit betekent dat de files van de demoserver van BECO worden overgezet op de andere server, waarna de applicatie nog één keer wordt getest (finale testronde). Zodra duidelijk is welk internetadres wordt gebruikt, kan BECO de registratie en aanvraag van het hostingpakket verzorgen. ALGEMENE WERKZAAMHEDEN 3.15 Projectcoördinatie en projectoverleg tussen het projectteam Naast de specifiek benoemde bijeenkomsten zal tijdens het project geregeld telefonisch of persoonlijk overleg plaatsvinden tussen Arbouw, Arbo Unie, Arbo Advies Onos en BECO. In sommige gevallen kunnen dit 1-op-1 contacten zijn, in andere gevallen betreft het een overleg met het projectteam. In het gehele project voert Arbo Advies Onos het projectsecretariaat. Hieronder vallen de volgende taken: Bijeenkomsten en workshops (organisatie, aanwezigheid en verslaglegging); Communicatie tussen partijen; Voortgangsbewaking van projecten; Selectie en benaderen van bedrijven in diverse stappen van het proces. BECO Groep/Arbo Unie/Arbo Advies Onos 9