Hoofdvraag 2. Inhoudsopgave

Transcriptie

1 Hoofdvraag 2 Inhoudsopgave 2.2 Hoofdvraag Digitalisering Nieuwe media Mediawijsheid Media voor volwassenen? Media op de basisschool Leerkrachten moeten ook leren Vaardigheden Engels Het inzetten van nieuwe media Stimuleren van de ontwikkeling Denken zoals de bovenbouwleerling Social media Rijke leeromgeving Zwakkere leerlingen 2.3 Conclusie 3. Literatuurlijst

2 2.2 Hoe kan in de bovenbouw de ontwikkeling van Engels bij de leerlingen gestimuleerd worden aan de hand van nieuwe media en welke vaardigheden moeten de leerkrachten hier voor ontwikkelen? De computer, het digitaal schoolbord, digitale boeken, digitaal vertellen, het zijn allemaal termen die horen bij het onderwijs van dit moment. Er zijn zelfs scholen die niet eens meer met reguliere boeken werken, maar alles doen met computers en tablets. De digitalisering van het onderwijs is aan de orde van de dag. Media en mediawijsheid gaat dan ook een steeds grote rol spelen in de basisscholen. Zowel voor leerlingen als voor leerkrachten Digitalisering Nieuwe media Iedereen heeft een eigen beeld bij het woord media. Vaak denkt de gemiddelde mens hierbij aan televisie kijken, naar de radio luisteren en in de krant lezen. Tegenwoordig is dit behoorlijk uitgebreid en bij deze digitalisering hoort de term nieuwe media. Doorgaans wordt er met nieuwe media digitale media bedoeld. Denk hierbij aan een mobiele telefoon, internet, videogames, computers, tablets en (digitale) film. Wat betreft nieuwe media in het onderwijs, wordt natuurlijk vaak het gebruik van computers en het werken met een digitaal schoolbord bedoeld. Waar het vooral om gaat, is dat leerlingen inzicht ontwikkelen in de mogelijkheden van nieuwe media. Hierbij wordt gebruik gemaakt van laptop, tablets en mediawijsheid en informatica als vakken (Helinium, n.d.). Bij vele scholen zijn digitale schoolborden geliefd. Dit komt waarschijnlijk doordat zo n bord veel visuele ondersteuning kan bieden aan de leerlingen. Voor een leerkracht is het ook fijn dat de aantekeningen die gemaakt worden, bewaard kunnen worden en zo weer tevoorschijn kunnen worden gehaald. Ook zijn er vele andere opties wat betreft het gebruik van nieuwe media in het onderwijs. Denk hierbij bijvoorbeeld aan digitaal lesmateriaal: leerlingen maken toetsen op de computer, digitale boeken: boeken gemaakt door leerkracht en/of leerling in PowerPoint of prentenboeken gemaakt door professionals, die zo mooi zijn dat het net een tekenfilm is. Ook is er nog digitaal vertellen, dit kan zowel leerkracht als leerling doen. De leerlingen kunnen bijvoorbeeld een digitale strip maken (Leraar24, 2013). Wil er gebruik gemaakt worden van nieuwe media, dan moet er gezorgd worden dat zowel leerkracht als leerling mediawijs is of wordt. Mediawijsheid Volgens de Raad van Cultuur (2005) wordt mediawijsheid als volgt omschreven: Mediawijsheid is alle kennis en vaardigheden en de mentaliteit die mensen nodig hebben om bewust, kritisch en actief mee te doen in de wereld van vandaag en morgen, waarin media een bepalende hoofdrol spelen. Mediawijsheid zorgt voor het vergroten van het mediabewustzijn (Leraar24, 2012b). Veel leerlingen hebben moeite met het kritisch kijken naar media en haar bronnen. Hierdoor kunnen ze vaak reclames en virtuele personen niet inschatten Media voor volwassenen? Media op de basisschool Het is belangrijk om leerlingen mediawijs te maken en hier binnen school tijd aan te besteden. Dit kan op allerlei manieren. Eén manier die goed werkt is dat leerlingen zelf media produceren. Hierdoor krijgen ze meer inzicht in media. Ze zien in dat het een gemaakte werkelijkheid is en niet de echte werkelijkheid. Volgens de Raad van Cultuur (2005) gaat het bij mediawijsheid om drie belangrijke activiteiten: - Functioneren: mediawijsheid is nodig om optimaal te kunnen functioneren in de hedendaagse maatschappij - Participeren: mediawijsheid is nodig om goed te kunnen participeren in het maatschappelijk proces. - Produceren: mediawijsheid is nodig omdat de nieuwe media uitnodigen tot het produceren van content door niet- professionals. Kort samengevat moeten leerlingen en leerkrachten mediawijs worden, zodat ze zichzelf met behulp van media kunnen uiten en participeren in de samenleving.

3 Ondanks dat mediawijsheid niet in de kerndoelen is opgenomen, past het toch goed in het basisonderwijs. De Raad van Cultuur (2005) geeft aan dat het goed past bij de verplichting die scholen hebben om in hun curriculum aandacht te besteden aan burgerschap en sociale integratie. Veel leerkrachten zullen er tegenaan lopen om media- educatie (les geven in mediawijsheid) in de tijd die er is in te plannen. Het hoeft echter dus niet een apart vak te worden, maar kan bij alle overige lessen goed worden ingebracht. Ook zullen veel leerkrachten niet weten hoe ze dit kunnen toepassen, omdat ze zelf de vaardigheden niet bezitten. Welke vaardigheden zijn belangrijk? Leerkrachten moeten ook leren Vaardigheden Om te werken met nieuwe media en dit op goede wijze in te zetten bij onder andere het vak Engels, zullen een aantal leerkrachten dus nieuwe vaardigheden moeten ontwikkelen. Deze leerkrachten zijn niet of nauwelijks bekend met het werken met nieuwe media en moeten leren wat de beste manieren zijn om dingen toe te passen. Vaak komt dit omdat ze niet zijn opgegroeid met het internet. Lastig hierbij kan zijn dat veel methodes en handleidingen geheel in het Engels zijn. Een voordeel is dat tegenwoordig bijna bij elke nieuwe methode voor Engels een digibordfunctie zit waarbij er hulp wordt geboden door een stem of native speaker op het digibord. Deskundigheidsbevordering van leraren is dus essentieel (Leraar24, 2012a). Niet alleen zullen er vaardigheden ontwikkeld moeten worden, ook is het belangrijk om de leerkrachten en/of de collega s enthousiast te krijgen om te werken met nieuwe media. Dit doet Jongbloed (2012, zoals beschreven in Pijpers, 2012, p. 84) op zijn basisschool met succes. Met mijn enthousiasme voor de digitale wereld laat ik collega s zien dat ICT veel meer is dan een instrument waarmee je lessen kunt opleuken. Het is een bindmiddel tussen de leraar en zijn leerlingen. Iets dat helemaal past bij het denken en handelen van deze tijd. Jongbloed (2012) is continu bezig met de veranderende rol van leerkrachten in een onderwijsomgeving. Sinds 2004 is Jongbloed (2012) al bezig met het inbrengen van ICT in het onderwijs. Hij wil graag laten zien dat ICT meer dan een vak is. Het is een waardevol middel dat ingezet kan worden bij elk vak en dus bij vele lesmomenten. De Raad van Cultuur (2005) geeft dan ook aan dat het slim is om een mediacoach aan te stellen op de basisschool. Een mediacoach is iemand die het mediabeleid binnen een school op zich neemt, daarbij de leerkrachten begeleidt, mediaprojecten en ouderavonden over media organiseert en als laatste contact houdt met buitenschoolse partijen over mediawijsheid (Harthoorn, 2010). Velen denken dat de ICT persoon binnen de basisschool dit op zich neemt. Niets is minder waar. Deze twee staan in principe los van elkaar en vullen geheel andere dingen binnen het onderwijs in. Wat is er allemaal te doen met het internet in het onderwijs? Dit is natuurlijk te veel om op te noemen, maar hieronder een korte opsomming van de nieuwe media ideeën die Jongbloed (2012) opgedaan heeft en op zijn basisschool inzet. - Gebruik van Tumblr om een weblog bij te houden over wat er in de klas gebeurt. - YouTube- filmpjes met liedteksten gebruiken in karaokevorm om Engels te oefenen. - Adresboek samenstellen met personen die een gastles kunnen verzorgen of om informatie bij in te winnen. - Digitale prentenboeken. - Het geven van presentaties op ICT- gebied. Om leerkrachten die nog vele vaardigheden m.b.t. nieuwe media moeten ontwikkelen toch enthousiast te krijgen, is het belangrijk dat ze de tijd en ruimte krijgen om alle veranderingen in hun eigen tempo te doen. Alles kan in kleine stapjes gedaan worden. Hiermee boek je immers ook vooruitgang. Ook is het belangrijk om de leerkrachten de (nieuwe) vaardigheden met elkaar te laten delen. Dit kan d.m.v. presentaties maar ook door onderlinge gesprekken. Hierdoor zullen meer collega s enthousiast en nieuwsgierig raken.

4 2.2.4 Engels Het inzetten van nieuwe media De opleiding van de basisschoolleerkracht speelt een belangrijke rol bij o.a. het vak Engels. Op veel pabo s wordt onvoldoende aandacht besteed aan Engels. Zowel het zelf correct spreken van Engels als de bijbehorende didactiek komt weinig aan bod. Veel leerkrachten zien dit zelf ook in en 41% geeft dan ook aan dat zij niet tevreden zijn over de mate waarin de scholing op de pabo heeft bijgedragen aan hun toerusting voor het geven van Engels. Ze vinden dat de pabo slechts een kleine bijdrage heeft geleverd aan hun mondelinge en schriftelijke taalvaardigheid en inzicht in vroeg vreemdetalenonderwijs (SLO, 2011). Bij het vak Engels kan echter veel gebruik gemaakt worden van het digitaal schoolbord. Hierbij hoeft de kundigheid van de leerkrachten in het vak Engels niet heel hoog te zijn, maar wel moet de mediawijsheid aanwezig zijn. Veel methodes bieden dit ook aan. Bij de methode zit software voor het digitaal schoolbord dat de lessen ondersteunt voor zowel leerkracht als leerling, maar het zorgt er ook voor dat de lessen meer en/of eerder aansluiten bij de leef- en belevingswereld van de leerlingen. Dit komt onder andere doordat de leerlingen van tegenwoordig zelf veel gebruik maken van (nieuwe) media en omdat de leerkracht filmpjes en foto s kan laten zien waardoor de leerlingen meer betrokken raken. Naast het aanbieden van ondersteuning kunnen er ook spelletjes gespeeld worden (klassikaal) op het digitaal schoolbord. Hierdoor kan de woordenschat van Engels en de uitspraak hiervan spelenderwijs uitgebreid worden. Ook het werken met digitale software en internetsites op de computers kan goed bij het vak Engels aansluiten. Hierbij kunnen de leerlingen zelf extra oefenen op de computer. Dit is zowel voor zwakkere leerlingen als de sterkere leerlingen handig. De zwakkere leerlingen krijgen hierdoor extra ondersteuning en kunnen eventuele achterstand inhalen of beperken. Stimuleren van de ontwikkeling Take it easy is een methode die geheel vanuit mogelijkheden voor ICT is opgezet. De les wordt bij deze methode voor een groot deel gegeven door digiboard teachers. Dit zijn native speakers. Het voordeel hiervan is dat de leerlingen vanaf het begin kennis maken met goed uitgesproken Engels en hierdoor maken ze zich een goede uitspraak eigen (Thieme Meulenhoff, 2012). De ontwikkeling wordt op deze manier gestimuleerd door een digitaal schoolbord en native speakers erbij te betrekken. Dankzij de native speakers horen de leerlingen Engels dat op een correcte wijze wordt uitgesproken. Ook wordt alles dankzij het digibord visueel gemaakt Denken zoals de bovenbouwleerling Social media Wat zijn social media? Het begrip is bijna niet meer weg te denken uit onze samenleving, maar wat betekent het nou precies en wat houdt social media in? Social media zijn relatief nieuw. Toch zouden de meeste mensen op de wereld social media niet meer kunnen wegdenken. Echter zijn er ook een tal van mensen die niet goed kunnen omschrijven wat social media inhoudt en er al helemaal niet mee overweg kunnen en geen gebruik van maken. Volgens Slegers (2012, p. ) is de definitie: Social media zijn online platforms, zeg ontmoetingsplaatsen, waar je zonder noemenswaardige tussenkomst van een redactie, je eigen inhoud kunt plaatsen: je eigen verhaal, ervaringen, kennis, vragen, profiel en foto s. Een andere voorwaarde waar het aan moet voldoen, is dat het zich leent voor interactie. Je kunt reageren op andere gebruikers van het platform en zij op jou. Veel van de bovenbouwleerlingen maken zelf gebruik van social media. Denk hierbij aan Hyves, Facebook en Twitter. Om goed aan te sluiten bij de leef- en belevingswereld van de leerlingen, is het een optie om deze vormen van social media te betrekken in de groep of tijdens de lessen. Als leerkracht is de mogelijkheid om een gezamenlijk Twitter account aanmaken. Hierop kunnen de leerlingen uit de klas berichten plaatsen, met elkaar dingen delen en discussiëren over bepaalde onderwerpen. Tijdens het vak Engels is Twitter ook goed in te zetten. Denk hierbij aan praten over de oorsprong van social media en alle Engelse termen die voorbij komen. Maar ook berichten plaatsen over het vak Engels en hoe de leerlingen deze lessen ervaren.

5 Rijke leeromgeving Wanneer lessen worden aangeboden door middel van ICT, leren kinderen hier over het algemeen meer van. Dit komt doordat de betrokkenheid van de leerlingen vergroot wordt omdat het aansluit bij de leef- en belevingswereld van de leerlingen, maar ook doordat de stof visueel, auditief en interactief wordt aangeboden (Leraar24, 2010). Zwakkere leerlingen Voor zwakkere leerlingen is het vaak noodzakelijk dat de behandelde stof nog een keer herhaald wordt. Wanneer een leerkracht dit zelf met deze leerlingen moet doen, moet hij met vele factoren rekening houden: wanneer kan ik dit inplannen? Wat doen de overige leerlingen? En dergelijke andere vragen. Het gebruik van ICT is in deze situatie een goede oplossing. ICT biedt de mogelijkheid om veel stof te herhalen, wat de leerling zelf kan uitvoeren zonder hulp van de leerkracht.

6 2.3 Conclusie Hoe kan in de bovenbouw de ontwikkeling van Engels bij de leerlingen gestimuleerd worden aan de hand van nieuwe media en welke vaardigheden moeten de leerkrachten hier voor ontwikkelen? In de tijd waarin wij leven speelt social media een hele grote rol. De leerlingen hebben tegenwoordig allemaal een mobiel en een tablet en spreken Engels door het spelen van spelletjes op de computer. Hierdoor is dit een handig middel om in te zetten tijdens de lessen Engels. Veel methodes voor dit vak zijn tegenwoordig dan ook uitgerust met een volledig verzorgde digibordsoftware. De vaardigheden van de leerkrachten spelen wel een grote rol hierbij. Het gaat dan niet zo zeer om de mate waarin de leerlingen de taal Engels beheersen, maar meer om de vaardigheden die zij moeten ontwikkelen op het gebied van nieuwe media. De leerkrachten moeten goed weten wat ze allemaal kunnen inzetten, maar ook hoe ze die middelen moeten gebruiken. Dit is vaak vele malen makkelijker dan zij denken en dus uitvoerbaar voor elke leerkracht.

7 3. Literatuurlijst Harthoorn, A. (2010). Mediacoach. Verkregen op 25 maart, 2013, van tijd/cultuur/lezen- en- leren/mediacoach Helinium (n.d.). ieducation: onderwijs met nieuwe media. Verkregen op 3 mei, 2013, van onderwijs- met- nieuwe- media.htm Leraar24. (2010). ICT in het onderwijs. Verkregen op 15 januari, 2013, van in- het- onderwijs Leraar24. (2012a). Mediawijsheid: deskundigheidsbevordering. Verkregen op 12 februari, 2013, van Leraar24. (2012b). Hoofddossier Mediawijsheid. Verkregen op 15 januari, 2013, van mediawijsheid Leraar24. (2013). Digitalisering van het onderwijs. Verkregen op 15 januari, 2013, van van- het- onderwijs Pijpers, R. (2012). Social media op de basisschool, de leerkracht maakt het verschil. Rotterdam: VeenmanPlus Raad van Cultuur. (2005). Mediawijsheid. De ontwikkeling van nieuw burgerschap. Verkregen op 12 februari, 2013, van Sleger, M. (2012). Je kind op social media. Schiedam: Uitgeverij Scriptum. SLO. (2011). Engels in het basisonderwijs. Verkregen op 12 februari, 2013, van in- het- basisonderwijs- vakdossier.pdf/ Thieme Meulenhoff. (2012). Take it easy! Verkregen op 26 februari, 2013, van werkt- take- it- easy/zo- werkt- take- it- easy.html